Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy

Transkrypt

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy
Załącznik do Uchwały nr
Rady Gminy w Żarnowcu z dnia
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Zamawiający
Gmina Żarnowiec
Autorzy
Anna Góra
Paweł Syrek
Opracowanie
Biuro Doradcze Altima S.C.
Data opracowania
Wrzesień 2015
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Spis treści
1
Streszczenie ....................................................................................................4
1.1
Podstawa prawna i formalna opracowania dokumentu ............................................... 4
1.2
Źródło informacji ............................................................................................ 4
1.3
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Żarnowiec – etapy .......................................... 5
2
Ogólna strategia................................................................................................7
2.1
Cele strategiczne i szczegółowe .......................................................................... 7
2.2
Stan Obecny................................................................................................... 8
2.2.1
Charakterystyka Gminy Żarnowiec ...............................................................8
2.2.2
Zgodność z dokumentami strategiczne ........................................................ 17
2.2.3
Przyjęte założenia dla potrzeb opracowania BEI ............................................ 18
2.2.4
Metodyka obliczeń ................................................................................ 19
2.2.5
Ogrzewanie budynków – infrastruktura, zużycie energii, emisja CO2 .................... 22
2.2.6
Energia elektryczna – infrastruktura, zużycie energii, emisja CO2 ....................... 27
2.2.7
Paliwa gazowe – infrastruktura, zużycie, emisja CO2 ....................................... 31
2.2.8
Transport – infrastruktura, emisja CO2 ........................................................ 32
2.2.9
Ukończone działania modernizacyjne istniejącej infrastruktury, które wpłynęły na
spadek zużycia energii i paliw oraz emisję CO2 .......................................................... 32
2.3
Identyfikacja Obszarów problemowych ................................................................ 38
2.4
Aspekty organizacyjne i finansowe (struktury organizacyjne, zasoby ludzie, zaangażowane
strony, budżet, źródła finansowania inwestycji, środki finansowe na monitoring i ocenę) ............ 40
2.4.1
Struktury organizacyjne, zasoby ludzkie ...................................................... 40
2.4.2
Źródła finansowania inwestycji w tym finansowanie monitoringu i oceny .............. 42
2.4.3
Budżet programu .................................................................................. 44
3
Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla ............................................. 47
3.1
Sektory objęte bazową inwentaryzacją emisji ....................................................... 47
3.2
Emisji CO2 w 2014 na terenie gminy Żarnowiec ...................................................... 47
3.3
Potencjał zmian emisji CO2 w sektorach objętych BEI .............................................. 48
4
Działania/zadania i środki zaplanowane na okres 2014-2020 ........................................ 53
4.1
Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania...................................................... 53
4.1.1
Zobowiązania wynikające z prawa europejskiego ........................................... 53
4.1.2
Zobowiązania wynikające z prawa krajowego ............................................... 55
4.1.3
Długoterminowy cel strategiczny ............................................................... 57
4.2
Krótko/średniookresowe cele/działania ............................................................... 59
5
Wskaźniki monitorowania .................................................................................. 65
6
Aktualizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej ......................................................... 66
7
Uwagi i wnioski ............................................................................................... 67
8
Spis tabel ...................................................................................................... 68
9
Spis Rysunków ................................................................................................ 69
10
Spis wykresów ................................................................................................ 69
2|S tr o na
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
11
Spis map ....................................................................................................... 69
12
Załączniki...................................................................................................... 70
3|S tr o na
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
1
Streszczenie
1.1
Podstawa prawna i formalna opracowania dokumentu
Sporządzenie i realizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wynika ze zobowiązań
określonych w ratyfikowanym przez Polskę Protokole z Kioto oraz w pakiecie klimatycznoenergetycznym, przyjętym przez Komisję Europejską w grudniu 2008 roku.
Celami wyznaczonymi w polityce klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej są:

redukcja emisji gazów cieplarnianych o przynajmniej 20 % w stosunku do
poziomu z roku 1990 lub innego, możliwego do inwentaryzacji,

zwiększenie udziału zużycia energii z odnawialnych źródeł energii do 20%
w ogólnym zużyciu energii,

redukcję zużycia energii pierwotnej o 20% w stosunku do prognoz na 2020 rok czyli
podniesienie efektywności energetycznej.
Zadania zdefiniowane do realizacji w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy
Żarnowiec obejmują okres do 2020, zgodnie z obowiązującym okresem budżetowym.
Potrzeba opracowania Planu jest zgodna z polityką Polski i wynika z Założeń Narodowego
Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyjętych przez Radę Ministrów 16 sierpnia
2011 roku.
Istotą Planu jest zapewnienie korzyści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych,
zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, płynących z działań zmniejszających emisje
gazów cieplarnianych na terenie Gminy, osiąganych m.in. poprzez wzrost innowacyjności
i wdrożenie
nowych
technologii,
zmniejszenie
energochłonności,
a w konsekwencji
sprzyjającej wzrostowi konkurencyjności gospodarki.
Podstawą opracowania jest umowa zawarta pomiędzy Biurem Doradczym Altima S.C.,
a Gminą Żarnowiec.
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Żarnowiec odnosi się do całego obszaru
geograficznego Gminy.
1.2
Źródło informacji
Podstawowe źródło informacji przy opracowaniu dokumentu stanowiły dane udostępnione
przez:

Urząd Gminy w Żarnowcu,

Urząd Statystyczny w Warszawie,
4|S tr o na
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie (liczba
dofinansowanych instalacji solarnych).

TAURON Dystrybucja S.A. Odziała w Będzinie,

Polską Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Zabrzu.
1.3
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Żarnowiec – etapy
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest dokumentem strategicznym dlatego na etapie jego
przygotowania niezwykle istotna jest wzajemna współpraca wszystkich środowisk
lokalnych, które wywierają wpływ na gospodarkę niskoemisyjną w Gminie.
Zdefiniowani interesariusze Planu to:

Właściciele nieruchomości,

Samorząd,

Producenci energii elektrycznej,

Producenci i dostawcy paliw kopalnych,

Inwestorzy, osoby planujące budowę domu,

Przedsiębiorcy lokalni,

Ogół mieszkańców Gminy,

WFOŚ/NFOŚ.
Proces opracowania i przyjęcia dokumentu przedstawiony zostaje na poniższym schemacie.
5|S tr o na
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Rysunek 1 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej – kolejne kroki
Źródło: Opracowanie własne
6|S tr o na
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
2
Ogólna strategia
2.1
Cele strategiczne i szczegółowe
Biorąc pod uwagę:
-
Identyfikację źródeł odpowiedzialnych za poziom emisji CO 2 w Gminie Żarnowiec,
-
zapotrzebowanie Gminy na energię pierwotną,
-
stan powietrza na terenie Gminy,
-
zapisy prawa europejskiego w zakresie efektywności energetycznej,
został określony długoterminowy cel główny /strategiczny, który brzmi:
Poprawa stanu powietrza atmosferycznego przy zrównoważonym i efektywnym
wykorzystaniu nośników energii poprzez wsparcie gospodarki niskoemisyjnej na
terenie Gminy Żarnowiec.
Wskazany wyżej długookresowy cel strategiczny będzie realizowany poprzez cele
szczegółowe krótko/średniookresowe tj.:

Cel szczegółowy I – Wzrost udziału energii pochodzącej z odnawialnych źródeł
energii na terenie Gminy Żarnowiec.

Cel szczegółowy II - Wzrost efektywności energetycznej obiektów na terenie Gminy
Żarnowiec.
Oddziaływanie celu głównego oraz celów szczegółowych przyniesie następujące korzyści:

redukcję emisji gazów cieplarnianych,

zwiększenie udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych,

redukcję zużycia energii finalnej,

redukcję wpływu JST na emisję gazów cieplarnianych,

poprawę jakości powietrza na terenie gminy,
7|S tr o na
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
2.2
Stan Obecny
2.2.1 Charakterystyka Gminy Żarnowiec
2.2.1.1 Położenie Gminy Żarnowiec
Gmina Żarnowiec w układzie administracyjnym zlokalizowana jest w obrębie północno –
wschodniej
części
województwa
śląskiego,
na
styku
z
dwoma
województwami:
świętokrzyskim (od wschodu), małopolskim (od południa).
Gmina Żarnowiec graniczy: od południa z Gminami: Wolbrom i Charsznica, od Wschodu
z gminami Kozłów i Słupia Jędrzejowska.
Mapa 1 Położenie Gminy Żarnowiec na tle sąsiednich miejscowości
Źródło: www.google.com/maps
2.2.1.2 Zagospodarowanie przestrzenne oraz powierzchnia gruntów
Poniższa tabela prezentuje strukturę gruntów na terenie Gminy.
Tabela 1 Powierzchnia gruntów Gminy Żarnowiec według kierunków wykorzystania
Jednostka miary
POWIERZCHNIA GEODEZYJNA KRAJU (DANE GUGIK)
Powierzchnia
ogółem w ha
ha
2
ogółem w km
km2
Powierzchnia geodezyjna kraju według kierunków wykorzystania
użytki rolne razem
ha
grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione razem
ha
grunty pod wodami razem
ha
grunty zabudowane i zurbanizowane razem
ha
2014
12480
125
8949
2837
35
613
8|S tr o na
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Jednostka miary
POWIERZCHNIA GEODEZYJNA KRAJU (DANE GUGIK)
nieużytki
tereny różne
Źródło: GUS/BDL
2014
ha
ha
45
1
Największy odsetek gruntów na terenie Gminy stanowią grunty rolne, w dalszej kolejności
grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione. Taka struktura gruntów nadaje Gminie
typowo rolniczy charakter.
2.2.1.3 Obszary prawnie chronione i zabytki zlokalizowane na terenie gminy
Gmina Żarnowiec posiada bardzo bogatą historię. Pierwsze wzmianki o Żarnowcu znalazły
się kronice Gala Anonima z 1098 roku. Żarnowiec wybudowano na wzniesieniu, wśród
podmokłych łąk nad rzeką Pilicą, przy ujściu do niej rzeki Uniejówki. Nazwa Gminy
wywodzi się od krzewu żarnowca gęsto porastającego okolice. Pierwotnie gród Żarnowiec
leżał na terenie dzisiejszej wsi Łany Wielkie.
Obiekty objęte ochroną
Bogata i burzliwa historia Żarnowca pozostawiła po sobie liczne ślady w postaci obiektów
objętych ochroną Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Tabela 2 Obiekty objęte ochroną Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na terenie
Gminy Żarnowiec
Numer
rejestru
Lp.
Adres
Obiekt objęty ochroną
zabytków
Data wpisu
Budynek kościoła pod wezwaniem Świętego Bartłomieja Apostoła,
A/228/08
wzniesiony w latach 1845-1848 w stylu neobarokowym.
8 XII 2008
1
Chlina
Wpis do rejestru zabytków obejmuje budynek kościoła wraz
województwo
z najbliższym otoczeniem, wyznaczonym przez współczesne
śląskie
ogrodzenie, które nie jest objęte wpisem
Kościół parafialny pod wezwaniem świętego Wojciecha, według
A/1585/95
tradycji wzniesiony w 1335 roku, częściowo przebudowany w XIX
20 VI 19955
Łany
wieku. Wykazuje cechy architektury protogotyckiej i gotyckiej.
2
Decyzja WKZ
Wielkie
Granice ochrony obejmują budynek kościoła wraz z urządzeniem
w Krakowie
wnętrza oraz otoczenie kościoła w granicach cmentarza
z 12 IV 1962
przykościelnego wraz z drzewostanem.
Założenie parku krajobrazowy wraz z budynkiem gospodarczym,
folwarcznym, ruina dworu. Z końca XIX wieku. Park położony na
południowym skraju wsi Udórz. Od zachodu i północy otoczony
trzema dużymi stawami; od wschodu opada ku stawom, tworząc
A/1273/81
3
Udórz
malowniczą całość. Zachowane kilka polan widokowych, na 17 XII 1981
których rosną pojedyncze stare drzewa.
Granice obejmują całość założenia z parkiem z budynkami
folwarcznymi i gospodarczymi.
Spichlerz zbudowany w 1783 roku, drewniany, podcieniowy,
A/1594/95
konstrukcji zrębowej, posiada od frontu podcień wgłębiony,
20 VI 1995
4
Udórz
wsparty na słupach oraz dach czterospadowy z wystawkami, kryty województwo
gontem.
katowickie
9|S tr o na
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Lp.
Adres
Numer
rejestru
zabytków
Data wpisu
decyzja
WKZ
w Krakowie
z 24 II 1971
nr rejestru A245
Obiekt objęty ochroną
Granice ochrony obejmują budynek w całości.
5
6
Układ urbanistyczno-przestrzenny dawnego miasta lokacyjnego,
aktualnie położonego w północnej części miasta Żarnowiec.
Ukształtowany zapewne w połowie XIV wieku jako osada przy
zamku. Rozciąga się wąskim pasmem wzdłuż głównej drogi
północ-południe. Od strony wschodniej granicę układu stanowi
koryto rzeki Pilicy. Od strony południowo-zachodniej otoczony
jest polami, pierwotnie bagnami.
Żarnowiec Układ szachownicowy, z centralnie usytuowanym rynkiem,
otoczony
prostokątnymi
kwartałami
zabudowy,
których
regularność zaciera się w miarę oddalania od centrum.
Rynek założony na planie zbliżonym do prostokąta, z
wychodzącymi z czterech narożników ulicami oraz dwiema
dzielącymi dłuższe pierzeje rynku. Na tyłach wschodniej pierzei
rynkowej, na skraju skupiska osadniczego, usytuowany jest zespół
kościoła parafialnego.
Kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia NMP, wzniesiony
Żarnowiec około połowy XIV wieku, prawdopodobnie fundacji Kazimierza
Wielkiego, w stylu gotyckim z elementami neogotyckimi.
A/1423/91
31 V 1991
A/1681/98
30 III 1998
Krzyż przydrożny przy drodze do Łanów Wielkich, drewniany,
ludowy, z XIX wieku, o wysokości około 8 metrów. Z nieznacznie
7
Żarnowiec wydzielonym cokołem, z postacią Chrystusa Ukrzyżowanego, a u
dołu na wysokości około 2 metrów stojąca na konsolce figurka
Boga.
Źródło: www.wkz.katowice.pl
B/521/79
25 VII 1979
Tereny cenne przyrodniczo
Południowo – zachodnia część gminy ma urozmaiconą rzeźbę terenu ze wzniesieniami do
380 m. n.p.m. Jest ona objęta Zespołem Jurajskich Parków Krajobrazowych po Chlinę
i Wolę Libertowską, rejon Udorza oraz trzy hektary parku przydworskiego ze stawami
uznano jako park krajobrazowy.
Pozostałą część gminy stanowią tereny płaskie z zaznaczonymi dolinami rzek. Na jej
obszarze
występują
zasoby
wód
powierzchniowych
z rzekami:
Pilicą,
Żebrówką,
Uniejówką, Udorką, Stokiem, Jagiełką.
10 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Mapa 2 Obszary cenne przyrodniczo na terenie Gminy Żarnowiec
Źródło: www.geoserwis.gdos.gov.pl
11 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
2.2.1.4 Mieszkalnictwo
Największą grupę budynków w sektorze mieszkaniowym na terenie Gminy Żarnowiec
stanowią budynki mieszkaniowe jednorodzinne. Budynki te ogrzewane są przez
indywidualne źródła ciepła w przeważającej ilości oparte na paliwach stałych (węgiel).
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego – Bank Danych Lokalnych wynika na terenie
gminy znajduje się (stan na 31.XII.2014) 1437 budynków mieszkaniowych.
2.2.1.5 Infrastruktura drogowa
Gmina Żarnowiec położona jest w odległości:

80 km od Częstochowy,

75 km od Katowic,

56 km od Krakowa,

60 km od Dąbrowy Górniczej,

35 km od Zawiercia.
W układzie drogowym gminy funkcjonuje 2-stopniowa hierarchia dróg:

drogi gminne - prowadzące miedzy zespołami osadniczymi i polami o nawierzchni
utwardzonej lub gruntowej.

drogi powiatowe – pełnią funkcję głównych dróg na terenie Gminy ich zestawienie
przedstawia poniższa tabela.
Tabela 3 Zestawienie dróg powiatowych na terenie Gminy Żarnowiec
Lp. Numer drogi
Miejscowość
1
1751 S
Łany Małe
2
1755 S
Jeziorowice, Małoszyce
3
1756 S
Łany Średnie
4
1757 S
Koryczany, Kępie
5
1758 S
Zabrodzie
6
1759 S
Łany Małe, Żarnowiec
7
1760 S
Wola Libertowska
8
1761 S
Udórz, Chlina
9
1762 S
Udórz
10
1763 S
Udórz
11
1767 S
Udórz, Wola Libertowska, Żarnowiec, Koryczany
12
1768 S
Dąbrowica, Brzeziny, Łany Wielkie, Żarnowiec, Chlina
13
1769 S
Żarnowiec
14
1770 S
Koryczany, Łany Średnie, Łany Wielkie, Otola, Dobraków, Siadcza, Szyce,
Sierbowice
15
1775 S
Brzeziny, Otola,
16
1776 S
Jeziorowice, Otola, Wierzbica, Wola Libertowska, Jeżówka
Źródło: bip.pzd.zawiercie.powiat.finn.pl
12 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
2.2.1.6 Demografia
Zdanych Głównego Urzędu Statystycznego – Bank Danych Lokalnych wynika, iż w roku
2014 liczba mieszkańców wyniosła 4757 osób.
Tabela 4 Liczba mieszkańców Gminy Żarnowiec na przełomie lat 2012-2014
2012
2013
Ogółem
4790
4780
Kobiety
2388
2370
Mężczyźni
2402
2410
Źródło: GUS/BDL
2014
4757
2366
2391
Z powyższych danych wynika, iż na przestrzeni trzech ostatnich lat liczba mieszkańców
systematycznie maleje. Trend ten jest zgodny z zaobserwowanymi zmianami w powiecie
zawierciańskim i całym województwie śląskim.
Tabela 5 Prognozy liczby ludności dla powiatu zawierciańskiego w latach 2015 - 2030
Prognoza liczby ludności - stan na 31.XII
2015
2020
2025
Powiat Zawierciański
osoba
119 155
115 808
111 811
Źródło: GUS, BDL
2030
107 163
2.2.1.7 Otoczenie gospodarcze
Charakteryzując
otoczenie
gospodarcze
na
terenie
Gminy
należy
wskazać,
iż
przeważającą ilość stanowią przedsiębiorcy z sektora prywatnego – przeważa działalność
w obrębie handlu (sklepy) oraz naprawy pojazdów (lokalne warsztaty samochodowe), ze
względu na walory turystyczno – krajobrazowe rozwinięta jest też strefa usługowa
związana z bazą około turystyczną (gastronomia, noclegi, agroturystyka).
Należy również wskazać, iż Gmina ma typowy charakter rolniczy na jej terenie
występują, zatem duże gospodarstwa rolne, które w dalszej części opracowania zostały
scharakteryzowane pod względem zużycia energii finalnej oraz związanej z nią emisji
CO2.
Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego na terenie Gminy zarejestrowane są
284 podmioty gospodarcze.
Rodzaje prowadzonych działalności zaprezentowane zostały w poniższej tabeli.
Tabela 6 Podmioty gospodarcze prowadzące działalność na terenie Gminy Żarnowiec
Jednostka miary
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ WPISANE DO REJESTRU REGON
Podmioty wg sektorów własnościowych
podmioty gospodarki narodowej ogółem
sektor publiczny - ogółem
sektor publiczny - państwowe i samorządowe jednostki prawa
budżetowego
2014
284
19
15
13 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Jednostka miary
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ WPISANE DO REJESTRU REGON
sektor prywatny - ogółem
sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące działalność
gospodarczą
sektor prywatny - spółki handlowe
sektor prywatny - spółki handlowe z udziałem kapitału
zagranicznego
sektor prywatny - spółdzielnie
sektor prywatny - fundacje
sektor prywatny - stowarzyszenia i organizacje społeczne
Źródło: GUS, BDL
2014
265
213
14
3
3
1
20
2.2.1.8 Stan powietrza na terenie Gminy Żarnowiec
W województwie śląskim zagadnienia związane z ochroną powietrza ujęte są w Programie
ochrony powietrza dla województwa śląskiego.
Program
dotyczy
całego
terenu
województwa
śląskiego,
które
(zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie stref,
w których dokonuje się oceny jakości powietrza) podzielone jest na strefy w których
dokonuje się oceny jakości powietrza i obejmuje strefy:

aglomerację górnośląską,

aglomerację rybnicko-jastrzębską,

miasto Bielsko-Białą,

miasto Częstochowę,

strefę śląską.
Zgodnie z tym podziałem Powiat Zawierciański w którym znajduje się Gmina Żarnowiec
znajduje się w strefie śląskiej.
Program Ochrony Powietrza dla strefy śląskiej został opracowany ze względu na
przekroczenia w tej strefie:

dopuszczalnej
wartości
stężenia
średniorocznego
oraz
liczby
przekroczeń
dopuszczalnej wartości stężeń 24 – godzinnego pyłu zawieszonego PM10,

dopuszczalnej wartości stężenia średniorocznego pyłu zawieszonego PM 2,5
powiększonej o margines tolerancji,

docelowej wartości stężenia średniorocznego benzo(a)pirenu,

dopuszczalnej częstości przekroczenia poziomu stężenia 24 – godzinnego
dwutlenku siarki,

poziomu docelowego oraz poziomu celu długoterminowego ozonu wyrażonego jako
AOT 40,
14 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec

dopuszczalnej częstości przekroczenia poziomu docelowego 8 – godzinnego ozonu.
Mapa 3 Lokalizacja stref jakości powietrza w województwie śląskim
Źródło: Program Ochrony Powietrza woj. śląskiego 2014 rok.
Na terenie strefy śląskiej pomiary zanieczyszczeń powietrza prowadzone są na 13
stanowiskach pomiarowych.
Najbliżej Gminy Żarnowiec umiejscowiona jest stacja monitoringu Wojewódzkiego
Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach z lokalizacją w Zawierciu, ul.
Skłodowskiej-Curie 16.
Roczny raport za rok 2014 przedstawiony na stronie śląskiego monitoringu powietrza dla
stacji
w Zawierciu
wskazuje
na
znaczne
przekroczenia
substancji
szkodliwych
15 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
w powietrzu dla przedmiotowego obszaru (średnioroczna wartość Benzo(a)pirenu 100 %
normy odpowiednio średnioroczna wartość pyłu zawieszonego (PM 10) 75% normy).
Tabela 7 Miesięczne wartości substancji szkodliwych odnotowane w roku 2014 na stacji WIOŚ
w Zawierciu
Źródło: monitoring.katowice.wios.gov.pl
Zanotowane na stacji w Zawierciu wartości wskazane w w/w tabeli będą reprezentacyjne
dla pobliskiej okolicy. Na terenie Gminy Żarnowiec zatem można również spodziewać się
przekroczeń w stężeniu szkodliwych substancji w powietrzu (zapewne będą one mniejsze
biorąc pod uwagę stopień zaludnienia i uprzemysłowienia obu gmin oraz typowo rolniczy
charakter Żarnowca).
Niewątpliwie główną przyczyną wystąpienia przekroczeń pyłu zawieszonego PM10
i benzo(a)pirenu w okresie zimowym jest emisja z indywidualnych źródeł ciepła,
a w okresie letnim emisja z sektora transportowego. Priorytetem, zatem powinno stać się
dalsze ograniczanie niskiej emisji ze źródeł komunalnych i sektora mieszkaniowego (osoby
prywatne) oraz emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych pochodzących ze spalania paliw
w silnikach samochodowych.
Zidentyfikowane źródła zanieczyszczenia powietrza na terenie Gminy Żarnowiec to:

stosowanie do celów grzewczych przestarzałych źródeł ciepła bazujących na
paliwach stałych,

spalanie odpadów w piecach indywidualnych gospodarstw domowych,

zanieczyszczenia komunikacyjne. Największa emisja spalin koncentruje się wzdłuż
głównych ciągów komunikacyjnych.
Stężenie zanieczyszczeń zależy również od pory roku.

sezon zimowy, charakteryzuje się zwiększonym zanieczyszczeniem atmosfery,
głównie przez niskie źródła emisji,
16 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
sezon letni, charakteryzuje się zwiększonym zanieczyszczeniem atmosfery przez

skażenia
wtórne
powstałe
w
reakcjach
fotochemicznych
oraz
emisją
zanieczyszczeń z komunikacji nasilającą się zwłaszcza w okresie letnim, z uwagi
na obecność turystów.
2.2.2
Zgodność z dokumentami strategiczne
Zdefiniowane w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej cele wpisują się w założenia
dokumentów strategicznych krajowych, regionalnych i lokalnego zgodnie z poniższą
tabelą.
Tabela 8 Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Żarnowiec z dokumentami
strategicznymi szczebla krajowego,regionalnego i lokalnego.
Lp.
Nazwa dokumentu
Poziom krajowy
Poziom regionalny
Poziom lokalny
1
Długookresowa Strategia
Rozwoju Kraju. Polska 2030.
Trzecia Fala Nowoczesności
+
2
Średniookresowa Strategia
Rozwoju Kraju 2020
+
3
Polityka energetyczna Polski
do roku 2030
+
4
Strategia Bezpieczeństwo
energetyczne i
środowiskowe perspektywa
do 2020
+
5
Strategia Rozwoju
Województwa Śląskiego
„Śląskie 2020+”
Program ochrony powietrza
dla terenu województwa
śląskiego mający na celu
osiągnięcie poziomów
dopuszczalnych substancji
6
w powietrzu oraz pułapu
stężenia ekspozycji,
przyjęty uchwałą Sejmiku
Województwa Śląskiego Nr
IV/57/3/2014 z dnia 17
listopada 2014r.
Strategia rozwoju powiatu
7
zawierciańskiego na lata
2011-2020
Źródło: Opracowanie własne
+
+
+
17 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
2.2.3
Przyjęte założenia dla potrzeb opracowania BEI
Zgodnie z wytycznymi poradnika SEAP1 autorzy opracowania przeanalizowali wszystkie
sektory, dla których zgodnie z wytycznymi należy określić zużycie energii finalnej oraz
emisję dwutlenku węgla w odniesieniu do przyjętego roku bazowego.
Po przeprowadzeniu analizy pozyskanych dla potrzeb opracowania Planu Gospodarki
Niskoemisyjnej danych od instytucji wskazanych w pkt.1.2 opracowania, podjęto decyzję
o przyjęciu jako roku bazowego roku 2014, gdyż kompletność danych na ten rok jest
najwyższa w porównaniu z latami poprzednimi (brak danych na lata przed rokiem 2000,
a dane z lat 2000-2013 są fragmentaryczne i niespójne).
Poniżej charakterystyka założeń zastosowanych dla poszczególnych analizowanych
sektorów.
Sektor budownictwa mieszkaniowego
Zastosowano analizę sektora mieszkaniowego na podstawie danych z ewidencji
podatkowej, GUS i wizytacji w terenie (w zakresie ocieplenia - miejscowość referencyjna
Wola Libertowska). Podstawą do określenia struktury źródeł ciepła była baza doboru
instalacji solarnych i ankiety 539 mieszkańców, gdzie wskazywano aktualne źródło
ogrzewania budynku (2011). Są to dane bardzo wiarygodne i pozwalają na uzyskanie
doskonałego obrazu struktury zużycia paliw w gminie.
Sektor budynków urządzeń i wyposażenia komunalnego
Dane dla tego sektora pozyskane zostały przez zarządcę obiektów tj. Gminę Żarnowiec,
charakteryzuje się najlepszymi jakościowo informacjami i danymi.
Sektor przemysłu (z wyjątkiem zakładów objętych systemem handlu uprawnieniami
do emisji UE – ETS)
Na terenie Gminy nie zidentyfikowano dużych zakładów przemysłowych. W sektorze tym
zinwentaryzowano natomiast występujące ze względu na typowo rolniczy charakter
gminy duże gospodarstwa rolne.
Zużycie energii oszacowano na bazie badania ankietowego - badania 6 największych
gospodarstw rolnych - uśrednione zużycie węgla oraz ON na hektar upraw przemnożono
przez powierzchnię uprawianych gruntów na obszarze gminy.
Sektor usługowy
1
Sustainable Energy Action Plan
18 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Sektor usługowo-biznesowy został przeanalizowany na bazie wywiadu w terenie
i odniesieniu do struktury zużycia paliw na terenie całej gminy - większość działalności
poza tartakiem i ośrodkiem zdrowia stanowią małe biznesy rodzinne w obiektach
mieszkalnych (zgodnie z informacją wskazaną w punkcie charakteryzującym otoczenie
gospodarcze gminy). Przyjętą strukturę odniesiono do powierzchni pod działalność osób
fizycznych i prawnych zgodnie z ewidencją podatkową (dane pozyskane z Urzędu Gminy
w Żarnowcu).
2.2.4
Metodyka obliczeń
W opracowaniu przyjęto założenia niezbędne do prawidłowego określenia emisji
dwutlenku węgla z obszaru Gminy na rok 2014, który został określony jako rok bazowy.
W inwentaryzacji ujęte zostały wszystkie emisje dwutlenku węgla wynikające ze zużycia
energii finalnej na terenie Gminy Żarnowiec. Pod pojęciem energii finalnej rozumie się
energię zużytą przez odbiorcę końcowego. W analizowanym przypadku inwentaryzacją
objęte zostały następujące formy energii finalnej:

Energia elektryczna,

Energia paliw kopalnych:
-
węgiel kamienny,
-
gaz płynny,
-
olej opałowy,
-
olej napędowy,
-
benzyna,
-
inne paliwa kopalne,

energia ze źródeł odnawialnych.
Wartości niezbędne do obliczeń pozyskiwane były na kilka przedstawionych poniżej
sposobów w zależności od źródła emisji CO 2.
Energia elektryczna
Na terenie Gminy Żarnowiec nie występuje zakład produkujący energię elektryczną.
Całość energii elektrycznej jest importowana za pomocą infrastruktury przesyłowej.
Głównym dystrybutorem tej formy energii finalnej jest TAURON Dystrybucja S.A.
Zużycie energii pobrano z GUS (NTS4) i przyporządkowano do gminy w proporcji do liczby
mieszkańców. Operator nie przekazał danych dla gm. Żarnowiec, uzasadniając brak
informacji zakresem wymaganym przez statystyki państwowe.
19 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Zużycie w obiektach sektora publicznego podano zgodnie z informacjami z Urzędu Gminy.
Zużycie pomiędzy sektory mieszkalny i usługowy podzielono biorąc pod uwagę proporcje
liczby tych obiektów w gminie.
Zużycie w przemyśle obejmuje zużycie energii w gospodarstwach rolnych (zarówno na
potrzeby socjalno-bytowe jak i produkcyjne) i zostało oszacowane na bazie liczby
gospodarstw i przeciętnego zużycia określonego w ankiecie.
Ciepło i chłód
Na terenie Gminy nie został zidentyfikowany żaden zakład ciepłowniczy dostarczający
ciepło/chłód dla obiektów zlokalizowanych na terenie jednostki.
Paliwa kopalne
Węgiel kamienny - Węgiel kamienny jest głównym paliwem kopalnym wykorzystywanym
do celów grzewczych, w budynków mieszkalnych na terenie gminy. Brak rzetelnych
informacji odnośnie sprzedaży węgla, sprawia, że bardzo trudno jest dokładnie
oszacować zużycie węgla do celów ogrzewnictwa indywidualnego na konkretnym
obszarze.
Do oszacowania zużycia tego paliwa w sektorze prywatnym posłużono się danymi z ankiet
pozyskanych na potrzeby doboru instalacji solarnych dla mieszkańców gminy.
Warto nadmienić, iż zastosowana metodologia jest jak na razie najdokładniejszą, próby
ankietowania mieszkańców drukami bezadresowymi kończą się fiaskiem przy zwrotności
rzędu 8% i absolutną niereprezentatywnością otrzymanych danych.
Gaz ziemny – na terenie gminy - zgodnie z informacją uzyskaną od Polskiej Spółki
Gazowniczej Sp. z o.o. Oddział w Zabrzu - brak jest infrastruktury sieciowej gazowej.
Z danych GUS wynika jednak, iż na terenie gminy występuje zużycie gazu – ze względu na
brak sieci gazowej zakłada się, iż jest to zużycie wynikające ze wykorzystania na cele
grzewcze gazu (propan – butan) w butlach gazowych.
Benzyna i olej napędowy - emisje z sektora transportowego wyliczono biorąc pod uwagę
liczbę zarejestrowanych pojazdów w podziale na osobowe, ciężarowe i autobusy (GUS)
oraz przeciętne zużycie paliwa na 100 km, strukturę paliw (silniki zs i zi) i przeciętne
roczne przebiegi. Dla pojazdów ciężarowych przyjęto do kalkulacji jedynie przebieg
wykonywany w granicach gminy, a nie pracę przewozową na całej trasie transportowej,
która z natury obejmuje w większości teren poza gminą. Zużycie w sektorze komunalnym
przyjęto na bazie informacji z Gminy. Gmina nie posiada systemu transportu zbiorowego jest on wykonywany przez lokalnych przewoźników prywatnych.
20 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Odnawialne źródła energii
Instalacje Solarne
Istniejące na terenie gminy instalacje OZE to w przeważającej ilości panele solarne
wykorzystywane do podgrzewania cwu.
Dwie instalacje działające na terenie Gminy otrzymały dofinansowanie z NFOSiGW.
W 2013 roku Gmina realizowała projekt współfinansowany ze środków UE pn.: „Zakup
i montaż kolektorów słonecznych szansą na poprawę jakości powietrza w gminie
Żarnowiec” W wyniku realizacji projektu zamontowano 537 instalacji w obrębie
budynków prywatnych i 24 instalacje na obiektach gminnych.
Instalacje fotowoltaiczne
Z danych pozyskanych od spółki TAURON Dystrybucja S.A. Oddział w Będzinie wynika, iż
na terenie gminy występuje jedna instalacja fotowoltaiczna o mocy zainstalowanej 0,01
MWe.
21 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Obliczanie emisji w poszczególnych kategoriach
W obliczeniach emisji CO2 z poszczególnych źródeł energii wykorzystano podstawowy
wzór obliczeniowy:
gdzie:
wielkość emisji dwutlenku węgla, wyrażona w Mg,
ilość energii finalnej zużytej w przypadku danego źródła, wyrażona w MWh,
współczynnik
przeliczeniowy
dla
danego
źródła
energii,
wyrażony
wybrano
te
proponowane
w MgCO2/MWh.
Jako
wskaźniki
dla
poszczególnych
źródeł
przez
Międzynarodowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC). Wartości poszczególnych wskaźników
przeliczeniowych zostały zestawione w tabeli. Wskaźnik dla energii elektrycznej przyjęto
na poziomie 1,191 MgCO2/MWh.
Tabela 9 Wskaźniki emisji CO2
Emisja IPCC
Benzyna silnikowa
Olej napędowy
Olej opałowy
Antracyt
Pozostały węgiel bitumiczny
Węgiel podbitumiczny
Węgiel brunatny
Gaz ziemny
Odpady komunalne (oprócz biomasy)
Drewno
Olej roślinny
Biodiesel
Bioetanol
Energia słoneczna
Energia geotermalna
Źródło: IPCC
2.2.5
[MgCO2/MWh]
0,249
0,267
0,279
0,354
0,341
0,346
0,364
0,202
0,33
0,1
0
0
0
0
0
Ogrzewanie budynków – infrastruktura, zużycie energii, emisja CO2
Sektor budownictwa mieszkaniowego
Na terenie Gminy nie występuje scentralizowany system ciepłowniczy. Ogrzewanie
budynków na terenie Gminy Żarnowiec realizowane jest głównie przez kotłownie
indywidualne obsługujące pojedyncze budynki.
Z danych pozyskanych z Głównego Urzędu Statystycznego – Bank Danych Lokalnych
wynika, iż w roku 2014 na terenie Gminy znajdują się 1437 budynki mieszkaniowe.
22 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Na podstawie danych z GUS, wizji w terenie oraz ankiet (537 ankiet mieszkańców – dla
potrzeb doboru instalacji solarnych), przeprowadzono analizę sektora mieszkaniowego
w Gminie.
Z przeprowadzonej analizy wynika, iż struktura źródeł ciepła przedstawia się
następująco:

piece węglowe – 97,3%,

piece na biomasę – 2 %,

piece olejowe - 0,1%,

piece gazowe – 0,2%,

piece elektryczne – 0,2 %,

inne – 0,2 %.
Wykres 1 Struktura źródeł ciepła w sektorze mieszkaniowym [%]
Źródło: Opracowanie własne
Z powyższego wykresu jednoznacznie wynika, iż indywidualne źródła ciepła w sektorze
mieszkaniowym w 97,3% oparte są na węglu.
Dodatkowo z przeprowadzona wizja w terenie wskazała, iż budynki z sektora
mieszkaniowego są w 88% budynkami nieocieplonymi.
Sektor komunalny – budynki użyteczności publicznej
Urząd Gminy w Żarnowcu przekazał dla potrzeb opracowania przedmiotowego dokumentu
informacje dotyczące obiektów użyteczności publicznej (28
obiektów będących
w zarządzie Gminy) informacje te przedstawia poniższe zestawienie tabelaryczne.
23 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Tabela 10 Zestawienie budynków użyteczności publicznej na terenie Gminy Żarnowiec
Adres
nieruchomości
Funkcja
Ogrzewanie Ogrzewanie Ogrzewanie
węglowe
olejowe
elektryczne
ocieplony
nieocieplony
Zużycie
węgla [t]
Zużycie
EE (MWh]
Koryczany
Zakład Wodociągów
i Gospodarki
Komunalnej w Żarnowcu
Budynek byłej szkoły
podstawowej
Koryczany
Remiza Strażacka
1
Łany Średnie
Remiza Strażacka
1
Łany Wielkie
Remiza Strażacka
1
Łany Wielkie
Budynek byłej szkoły
podstawowej
1
Brzeziny
Remiza Strażacka
1
Małoszyce
Szkoła podstawowa
Małoszyce
Remiza Strażacka
1
1
0,022
Jeziorowice
Remiza Strażacka
1
1
0,297
Otola
Budynek byłej szkoły
podstawowej
1
1
0,47
Udórz
Remiza Strażacka
1
1
0,749
Udórz
Budynek byłej szkoły
podstawowej
1
Chlina
Remiza Strażacka
1
Chlina
Szkoła Podstawowa
Wola Libertowska
Remiza Strażacka
Krakowska 34
Żarnowiec
1
1
39,3
1
1
0,2
1
0,375
1
1
0,288
1
1,94
1
0,145
1
24
1
1
1
3,6
0
0,187
1
1
2,9
1
1
Zużycie
oleju opałowego
[l]
7,621
0,35
24 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Adres
nieruchomości
Wola Libertowska
Łany Małe
Krakowska 34
Żarnowiec
Krakowska 23
Żarnowiec
Krakowska 23
Żarnowiec
Rynek 9
Żarnowiec
Mostowa
Żarnowiec
Funkcja
Ogrzewanie Ogrzewanie Ogrzewanie
węglowe
olejowe
elektryczne
Budynek byłej szkoły
podstawowej
Remiza Strażacka
Urząd Gminy Żarnowiec
ocieplony
nieocieplony
Zużycie
węgla [t]
Zużycie
EE (MWh]
1
1
0,188
1
1
0,348
1
1
30
Zużycie
oleju opałowego
[l]
10
Gimnazjum Publiczne
1
1
17
16000
Szkoła Podstawowa
1
1
17
7000
GOKSiT Żarnowiec
1
1
26
6000
ośrodek zdrowia
1
1
7,5
6000
Żarnowiec
Wodomistrzówka –
budynek nieużytkowany
Żarnowiec
Agronomówka
Żarnowiec
Przedszkole
Warszawska
Żarnowiec
Warszawska 24
Żarnowiec
Budynek po byłym
Przedszkolu
1
1
0,25
Magazyn rozdzielczy
1
1
0,017
1
1
1
1
1
6
1,2
7,3
6600
Źródło: Urząd Gminy w Żarnowcu
25 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Zgodnie z danymi zestawionymi powyżej obiekty użyteczności publicznej zarządzane
przez Gminę ogrzewane są głównie przez źródła ciepła bazujące na energii elektrycznej.
Wykres 2 Struktura źródeł ciepła w sektorze komunalnym – obiekty użyteczności publicznej na
terenie Gminy Żarnowiec
Źródło: Opracowanie własne
Sektor usługowy
Sektor usługowo handlowy zidentyfikowano na podstawie danych uzyskanych z Urzędu
Gminy w Żarnowcu oraz wizji w terenie.
Dla grupy reprezentatywnej n=70 struktura źródeł ciepła przedstawia się następująco:
Wykres 3 Struktura źródeł ciepła w sektorze usługowo handlowym dla Gminy Żarnowiec
Źródło: Opracowanie własne
26 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Sektor przemysłu
Na terenie Gminy Żarnowiec nie występują duże zakłady przemysłowe. Zgodnie jednak
z tym, co wskazano wcześniej zidentyfikowano w obrębie gminy duże gospodarstwa
rolne. Głównym paliwem wykorzystywanym do celów grzewczych w tym sektorze jest
paliwo kopalne – węgiel.
Podsumowanie
Zgodnie z procedura obliczeniową zawartą w punkcie 2.2.4. obliczono sumaryczne
zużycie energii na cele grzewcze w sektorach objętych inwentaryzacją emisji w roku 2014
(biorąc pod uwagę źródła ciepła opalane węglem, gazem, biomasą i olejem opałowym
oraz instalacje solarne wykorzystane do podgrzewania C.W.U. Wielkości te dla
poszczególnych sektorów przedstawiają się następująca2:.

Sektor mieszkaniowy –23074 MWh,

Sektor usługowy – 1293 MWh,

Sektor komunalny –1257 MWh,

Sektor przemysłowy – 6152 MWh.
Odpowiadająca powyższemu zużyciu energii finalnej emisja CO2 wyniosła 9885 MgCO2.
2.2.6 Energia elektryczna – infrastruktura, zużycie energii, emisja CO2
Infrastruktura sieciowa
Dystrybucją energii elektrycznej na obszarze gminy zajmuje się TAURON Dystrybucja S.A.
Oddział w Będzinie.

Linie energetyczne
Długość linii energetycznej na terenie Gminy Żarnowiec przedstawia się następująco:
-
Linie niskiego napięcia (nN<1kV) – 90 km,
-
Linie średniego napięcia (SN) – 67 km:
 Linia 15 kV PZ Pilica – Żarnowiec,
 Linia 15 kV PZ Pilica – Wierbka,
 Linia 15 kV PZ Pilica – Szyce,
2
Wielkości wskazane poniżej nie uwzględniają zużycia do celów grzewczych energii elektrycznej
(wykorzystywanej, jako główne źródło ogrzewania w obiektach użyteczności publicznej), gdyż oszacowane
dla potrzeb opracowania dokumentu ilości odnoszące się do zużycia tego nośnika odnoszą się do całościowego
zużycia energii na terenie gminy (w tym do celów oświetleniowych) dodatkowo należy wskazać, iż zgodnie
z wynikami inwentaryzacji zużycie energii na cele grzewcze stanowi marginalną cześć całkowite zużycia,
bowiem głównym paliwem stosowanym do celów grzewczych w sektorze mieszkaniowym – stanowiącym
przeważającą zabudowę gminy jest węgiel. Zużycie energii oraz emisja CO2 ze zużycia energii elektrycznej
zostanie przedstawiona w kolejnym rozdziale opracowania.
27 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
-
Linie wysokiego napięcia (WN) – brak.

Główne punkty zasilania – GPZ
Na terenie Gminy Żarnowiec niema zlokalizowanych stacji typu GPZ. Zaopatrzenie
w energię elektryczną mieszkańców realizowane jest z GPZ-tów znajdujących się poza
terenem Gminy Żarnowiec. Sieci SN zasilane są z GPZ Wolbrom 110/30/15kV i PZ Pilica
30/15kV.

Stacje transformatorowe SN/nN
Tabela 11 Zestawienie stacji transformatorowych na terenie gminy Żarnowiec
Lp.
Kod stacji
Nazwa
Moc transformatora
1
2
7S0350
Udórz PSK
160
7S0348
Udórz I Wieś
100
3
7S0349
Udórz II
100
4
7S0340
Udórz PGR
160
5
7S0329
Chlina Dolna
100
6
7S0326
Boża Wola
50
7
7S0569
Chlina Górna IV Szkoła
75
8
7S0331
Chlina Górna II
160
9
7S0332
Jeżówka 11
160
10
7S0669
Jeżówka 12
63
11
7S0330
Chlina Górna I
160
12
7S0328
Chlina Dolna I
50
13
7S0333
Chlina Zamiechówka
100
14
7S0377
Żarnowiec III SKR
160
15
7S0324
Żarnowiec Wieś I
250
16
7S0558
Żarnowiec RSP Kłos
63
17
7S0354
Zabrodzie I
160
18
7S0552
Zabrodzie II
100
19
7S0626
Zabrodzie III ERA
40
20
7S0342
Łany Średnie I
160
21
7S0343
Łany Średnie II
100
22
7S0506
Łany Średnie III
100
23
7S0535
Łany Średnie IV
100
24
7S0536
Łany Średnie V
100
25
7S0335
Koryczany I
160
26
7S0336
Koryczany II
100
27
7S0337
Koryczany III
75
28
7S0372
Koryczany IV
100
29
7S0373
Koryczany V
160
30
7S0402
Koryczany Ujęcie Wody
100
31
7S0366
Żarnowiec Ujęcie Wody
400
32
7S0382
Żarnowiec Ośr. Zdrowia
250
28 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Lp.
Kod stacji
Nazwa
Moc transformatora
33
7S0341
Łany Małe I
160
34
7S0388
Łany Małe II
100
35
7S0495
Łany Małe III
100
36
7S0344
Łany Wielkie I
160
37
7S0345
Łany Wielkie II
75
38
7S0347
Otola Mała
75
39
7S0327
Brzeziny I
100
40
7S0504
Brzeziny II
100
41
7S0352
Wola Libertowska I
75
42
7S0353
Wola Libertowska II
75
43
7S0509
Wola Libertowska III
75
44
7S0513
Wola Libertowska IV
160
45
7S0516
Wola Libertowska V
160
46
7S0346
Otola I
75
47
7S0389
Otola II
100
48
7S0400
Otola III
160
49
7S0334
Jeziorowice I
250
50
7S0525
Jeziorowice II
63
51
7S0338
Małoszyce I
63
52
7S0339
Małoszyce II
63
53
7S0390
Małoszyce III
63
54
7S0391
Małoszyce IV
100
55
7S0392
Małoszyce V
63
56
7S0508
Małoszyce VI Ujęcie Wody
160
57
7S0524
Małoszyce VII
Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Oddział w Będzinie
 Źródła
100
produkcji energii elektrycznej (z podziałem na konwencjonalnej
i niekonwencjonalne na terenie gminy).
Tabela 12 Źródła produkcji energii elektrycznej oparte o OZE na terenie gminy
Lokalizacja
Żarnowiec
moc
Napięcie
zainstalowana
[kV]
[MW]
0,4
0,01
Typ elektrowni
Roczna produkcja energii
elektrycznej za rok 2014
[MWh]
FV
(fotowoltaika)
1,55
Źródło: TAURON Dystrybucja S.A.
Zamierzenia inwestycyjne i modernizacyjne spółki
Tabela 13 Zamierzenia inwestycyjne i modernizacyjne na terenie Gminy Żarnowiec – infrastruktura
TAURON Dystrybucja S.A.
Przewidywany
Nakłady
Nazwa zadania
Zakres
termin
[tys. zł]
realizacji
29 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Nazwa zadania
Zakres
Wymiana przewodów gołych
na linii 15 kV PZ Pilica Żarnowiec od st. sł. Nr 38 do
łącznika nr 245 wraz z
odgałęzieniami.
Wymiana przewodów gołych
na linii 15 kV PZ Pilica Żarnowiec od st. sł. Nr 97 do
st. Sł. Nr 107 oraz od st. Sł. Nr
107 do st. Sł. Nr 540 wraz z
odgałęzieniami
Wymiana przewodów gołych na
przewody niepełnoizolowane w osłonie
o izolacji wielowarstwowej
3x70(3x50)mm2 L= 5,457 km
Wymiana przewodów gołych
na linii 15 kV PZ Pilica Żarnowiec od st. Nr 36 do S337 Koryczany III wraz z
odgałęzieniami
Wymiana przewodów gołych na
przewody w osłonie o izolacji
wielowarstwowej 3x70mm2 i 3x50mm2
o łącznej długości L= 4,100 km
Wymiana przewodów gołych
na linii 15 kV PZ Pilica Żarnowiec od łącznika nr 540
do st. Nr 28 wraz z
odgałęzieniami - 2 zadania: na
odcinku od st. sł. nr 28
odgałęzienie do S-343 Łany
Średnie II; na odcinku od
łącznika nr 520 do st. sł. nr 28
Zadanie nr 1: Wymiana i dobudowa w
razie potrzeby stanowisk słupowych na
odcinku 6 900m, wymiana przewodów
gołych w linii głównej na przewody w
osłonie wielowarstwowej na odcinku
L=3 200m, w odgałęzieniach wymiana
przewodów gołych na przewody AXCES
3x70mm2 L=3 700m, demontaż
istniejącej linii napowietrznej
SNzadanie nr 2: Wymiana i dobudowa
w razie potrzeby stanowisk słupowych
na odcinku 5 900m, wymiana
przewodów gołych w danym
odgałęzieniu linii SN na przewody AXCES
3x70mm2 L=5 900m, demontaż
istniejącej linii napowietrznej SN
PAS 70 - 1,2 km, AXCES 70 - 4,8kmod
st.sł. 107 do łącznika nr 540: PAS 70 4,1 km, AXCES 70 - 0,8km
Nakłady
[tys. zł]
Przewidywany
termin
realizacji
541
2017
2040
2019
265
2016
1971
2016-2017
Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Oddział w Będzinie
Zużycie energii
Zużycie energii pobrano z GUS (NTS4) i przyporządkowano do gminy w proporcji do liczby
mieszkańców. Operator nie przekazał danych dla gm. Żarnowiec, uzasadniając brak
informacji zakresem wymaganym przez statystyki państwowe. Zużycie w obiektach
sektora publicznego podano zgodnie z informacjami z Urzędu Gminy. Zużycie pomiędzy
sektory mieszkalny i usługowy podzielono biorąc pod uwagę proporcje liczby tych
obiektów w gminie. Zużycie w przemyśle obejmuje zużycie energii w gospodarstwach
rolnych (zarówno na potrzeby socjalno-bytowe jak i produkcyjne) i zostało oszacowane na
bazie liczby gospodarstw i przeciętnego zużycia określonego w ankiecie.
30 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Emisja CO2
Zużycie energii elektrycznej w Gminie Żarnowiec wyniosło w 2014 roku 5340 MWh.
Oszacowana na podstawie procedury obliczeniowej zawartej w punkcie 2.2.4. emisja
dwutlenku węgla w odpowiadająca ww. zużyciu energii w roku 2014 wyniosła natomiast
6361 MgCO2.
2.2.7 Paliwa gazowe – infrastruktura, zużycie, emisja CO2
Infrastruktura sieciowa
Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Zabrzu będąca właścicielem i zarządcą
infrastruktury sieciowej gazowej na terenie między innymi powiatu zawierciańskiego w odpowiedzi na przesłaną dla potrzeb opracowania przedmiotowego dokumentu
korespondencję - poinformowała o braku infrastruktury sieciowej na terenie Gminy
Żarnowiec.
Jednocześnie Spółka wskazał, iż wszelkie inwestycje związane z budową sieci gazowej na
w/w terenach będą realizowane w miarę występowania przyszłych potencjalnych
odbiorców o warunki techniczne podłączenia do sieci gazowej i spełniające warunek
opłacalności
ekonomicznej.
W
przypadku
planowania
szczegółowych
zadań
inwestycyjnych na terenie objętym zmianami miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego, należy w stosunku do w/w gazociągów uwzględnić przepisy wynikające
z Dz.U. z dnia 4 czerwca 2013r. poz. 640 oraz dokonać uzgodnień lokalizacyjnych
w Dziale Zarządzania Majątkiem Sieciowym Zabrze ul. Mikulczycka 5 oraz Rejonie
Dystrybucji Gazu w Chrzanowie ul. Trzebińska 78 D Polskiej Spółki Gazownictwa Sp.
z o.o. Oddział w Zabrzu.
Zużycie paliwa gazowego
Zgodnie z danymi pozyskanymi z Głównego Urzędu Statystycznego na terenie Gminy
występuje niewielkie zużycie paliwa gazowego dla potrzeb grzewczych. Ze względu na
brak na tym obszarze infrastruktury gazowej sieciowej należy przypuszczać, iż zużycie to
związane jest w wykorzystaniem gazu propan – butan do celów grzewczych zawartego
w butlach gazowych.
Zużycie energii finalnej związanej z wykorzystaniem na terenie Gminy paliwa gazowego
wyniosło w roku 2014 – 56 MWh.
31 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Oszacowana na podstawie procedury obliczeniowej zawartej w punkcie 2.2.4. emisja
dwutlenku węgla w odpowiadająca ww. zużyciu energii finalnej w roku 2014 wyniosła
natomiast 13 MgCO2.
2.2.8 Transport – infrastruktura, emisja CO2
Emisje z sektora transportowego wyliczono biorąc pod uwagę liczbę zarejestrowanych
pojazdów w podziale na osobowe, ciężarowe i autobusy (GUS) oraz przeciętne zużycie
paliwa na 100 km, strukturę paliw (silniki zs i zi) i przeciętne roczne przebiegi. Dla
pojazdów ciężarowych przyjęto do kalkulacji jedynie przebieg wykonywany w granicach
gminy, a nie pracę przewozową na całej trasie transportowej, która z natury obejmuje
w większości teren poza gminą.
Zużycie w sektorze komunalnym przyjęto na bazie informacji z Gminy.
Gmina nie posiada systemu transportu zbiorowego - jest on wykonywany przez lokalnych
przewoźników prywatnych.
Emisja CO2
Zużycie energii finalnej w sektorze transportowym w roku 2014 wyniosło 10040 MWh3.
Wyznaczona zgodnie z informacjami zawartymi w punkcie 2.2.4. emisja CO2 wyniosła
w przypadku sektora transportu 3041 Mg.
Emisja ta uwzględnia lokalne drogi gminne i poruszający się po nich tabor (gminny,
prywatny, innych podmiotów) na obszarze Gminy Żarnowiec. Do obliczenia emisji CO2
przyjęto wskaźniki kg CO2/litr danego paliwa zgodne z wytycznymi Poradnika SEAP4.
2.2.9 Ukończone działania modernizacyjne istniejącej infrastruktury, które wpłynęły
na spadek zużycia energii i paliw oraz emisję CO2
W zakresie modernizacji budynków
Od kilkunastu lat w miarę możliwości finansowych Gminy prowadzone są sukcesywnie
prace modernizacyjne budynków administrowanych przez Gminę Żarnowie w głównej
mierze działania te ukierunkowane były na przeprowadzeniu prac termomodernizacyjnych
obiektów.
3
Występuje również zużycie paliwa (oleju napędowego) w sektorze przemysłowym – docelowo duże
gospodarstwa rolne – zużycie energii finalnej związanej ze zużyciem oleju napędowego w tym sektorze
wynosi 12058 MWh dla takiego zużycia energii finalnej emisja CO 2 wynosi odpowiednio 3678 Mg.
4
Sustainable Energy Action Plan (SEAP)
32 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Tabela 14 Proce modernizacyjne przeprowadzone w obrębie obiektów komunalnych
Adres nieruchomości
Funkcja
Prace Modernizacyjne
ul. Krakowska 34,
Żarnowiec
Zakład Wodociągów i Gospodarki
Komunalnej w Żarnowcu
Termomodernizacja
Koryczany
Budynek byłej szkoły podstawowej
Koryczany
Remiza Strażacka
Łany Wielkie
Remiza Strażacka
Brzeziny
Remiza Strażacka
Małoszyce
Szkoła podstawowa
Otola
Budynek byłej szkoły podstawowej
Udórz
Remiza Strażacka
Chlina
Remiza Strażacka
Wola Libertowska
Remiza Strażacka
Krakowska 34, Żarnowiec
Urząd Gminy Żarnowiec
Rynek 9, Żarnowiec
GOKSiT Żarnowiec
Ul. Mostowa, Żarnowiec
Ośrodek Zdrowia
Żarnowiec
Przedszkole
Termomodernizacja
Instalacja solarna
Termomodernizacja
Termomodernizacja
Instalacja solarna
Termomodernizacja
Instalacja solarna
Termomodernizacja
Instalacja solarna
Termomodernizacja
Instalacja solarna
Termomodernizacja
Instalacja solarna
Termomodernizacja
Termomodernizacja
Instalacja solarna
Termomodernizacja
Instalacje solarne
Termomodernizacja
Instalacje solarne
Termomodernizacja
Instalacja solarne
Termomodernizacja
Instalacja solarna
Źródło: UG w Żarnowcu
Rysunek 2 Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w Łanach Wielkich – stan po modernizacji
Źródło: www.zarnowiec.pl
33 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Rysunek 3 Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w miejscowości Udórz – stan po modernizacji
Źródło: www.zarnowiec.pl
Instalacje solarne
Gmina realizowała w 2013 roku Projekt pn. „Zakup i montaż kolektorów słonecznych
szansą na poprawę jakości powietrza w gminie Żarnowiec”. W wyniku realizacji projektu
Gmina oddała do użytkowania 537 prywatnych i 24 gminne instalacje solarne.
Zdefiniowane w ramach Planu zadania przewidują realizację II etapu projektu związanego
z zakupem i montażem instalacji solarnych.
34 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Rysunek 4 Instalacje solarne – przykładowa instalacja montowana w ramach projektu
Źródło: www.zarnowiec.pl
W zakresie sieci energetycznej
Zgodnie z informacją uzyskaną od spółki TAURON Dystrybucja S.A. Oddział w Będzinie na
terenie Gminy zostały wykonane następujące prace modernizacyjne wpływające na
efektywność pracy układu sieci energetycznych.
Tabela 15 Zrealizowane prace inwestycyjne na terenie gminy
Nazwa zadania
Połączenie linii napowietrznej 15 kV PilicaŻarnowiec z linią napowietrzną 15 kV Pilica Wierbka
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Brzeziny ze stacji S-327 Brzeziny I
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Jeziorowice S-334 Jeziorowice I
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Koryczany S-335 Koryczany I
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Koryczany S-336 Koryczany II
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Koryczany S-337 Koryczany III
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Małoszyce S-338 Małoszyce I
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Nakłady
[tys. zł]
Zakres
Budowa 2000m linii kablowej typu
3x1x120mm2, zabudowa 2 szt.
rozłączników w tym jeden
sterowany radiowo
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1979m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1425m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1890m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 995m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1325m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1196m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1658m,
352
84
55
69
48
47
95
77
35 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Nazwa zadania
Małoszyce ze stacji S-339 Małoszyce II
Nakłady
[tys. zł]
Zakres
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości Łany
Małe S-341 Łany Małe I
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości Łany
Średnie S-343 Łany Średnie II
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości Wola
Libertowska S-352 Wola Libertowska I
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości Wola
Libertowska S-353 Wola Libertowska II
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Koryczany S-372 Koryczany IV
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Koryczany S-373 Koryczany V
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Małoszyce S-390 Małoszyce III
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Małoszyce S-391 Małoszyce IV
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Małoszyce S-392 Małoszyce V
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Brzeziny S-504 Brzeziny 2
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości Wola
Libertowska S-509 Wola Libertowska III
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości Wola
Libertowska S-513 Wola Libertowska 4
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości Wola
Libertowska S-516 Wola Libertowska 5
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Małoszyce S-524 Małoszyce VII
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości
Jeziorowice S-525 Jeziorowice 2
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości Boża
Wola S-326 Boża Wola
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości Chlina
Dolna S-328 Chlina Dolna I
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1369m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 412m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 979m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 2200m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1537m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1371m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 905m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1328m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1369m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1055m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1812m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1289m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1147m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1068m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1479m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1654m,
demontaż przewodów gołych.
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 1738m,
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
terenach szadziowych w miejscowości Chlina
Wymiana na przewody izolowane na
obwodach sieci nN dł. 2072m,
57
27
88
66
113
50
33
41
38
47
63
104
94
43
76
42
55
62
36 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Nazwa zadania
Dolna S-329 Chlina Dolna II
Nakłady
[tys. zł]
Zakres
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Chlina
obwodach sieci nN dł. 1740m,
Zamiechówka ze stacji S-333 Chlina
demontaż przewodów gołych.
Zamiechówka
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Udórz
obwodach sieci nN dł. 123m,
S-340 Udórz PGR
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Łany
obwodach sieci nN dł. 1353m,
Średnie S-342 Łany Średnie I
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Łany
obwodach sieci nN dł. 2561m,
Wielkie ze stacji S-344 Łany Wielkie I
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Łany
obwodach sieci nN dł. 1695m,
Wielkie ze stacji S-345 Łany Wielkie II
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Otola
obwodach sieci nN dł. 1313m,
ze stacji S-346 Otola I
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Otola
obwodach sieci nN dł. 1168m,
Mała S-347 Otola Mała
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Udórz
obwodach sieci nN dł. 2830m,
ze stacji S-348 Udórz I Wieś
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Udórz
obwodach sieci nN dł. 529m,
ze stacji S-349 Udórz II
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Udórz
obwodach sieci nN dł. 2530m,
ze stacji S-350 Udórz PSK
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości
obwodach sieci nN dł. 361m,
Zabrodzie S-354
demontaż przewodów gołych.
Wymiana przewodów gołych na izolowane
Wymiana na przewody izolowane na
sieci napowietrznej nN w miejscowości Łany
obwodach sieci nN dł. 598m,
Małe ze st. Transf. S-388 Łany Małe II
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Otola
obwodach sieci nN dł. 1410m,
S-400 Otola 3
demontaż przewodów gołych.
Wymiana przewodów gołych na izolowane
Wymiana na przewody izolowane na
sieci napowietrznej nN w miejscowości Łany
obwodach sieci nN dł. 715m,
Małe ze st. Transf. S-495 Łany Małe III
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Łany ze
obwodach sieci nN dł. 1709m,
stacji S-506 Łany Średnie III
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Łany Sobwodach sieci nN dł. 764m,
535 Łany Średnie 4
demontaż przewodów gołych.
Modernizacja sieci niskiego napięcia na
Wymiana na przewody izolowane na
terenach szadziowych w miejscowości Łany Sobwodach sieci nN dł. 1859m,
536 Łany Średnie V
demontaż przewodów gołych.
Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Oddział w Będzinie
62
7
46
96
63
60
37
118
21
99
26
24
60
64
62
30
66
37 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
W zakresie transportu
Dotychczas Gmina nie prowadziła działań ukierunkowanych na obniżenie emisji z sektora
transportowego, gdyż zarządza jedynie drogami gminnymi i nie posiada transportu
miejskiego.
Potencjalne obniżenie emisji z transportu może nastąpić na głównych drogach
tranzytowych, które jednak są drogami wojewódzkimi i prowadzone na nich inwestycje
nie leżą w gestii Gminy.
Gmina prowadzi jednak bieżące działania mające na celu modernizację gminnej sieci
drogowej. Działania te pozytywnie oddziaływają na parametry techniczne dróg gminnych
i przyczyniają się do ograniczenie emisji z sektora transportowego poprzez między innymi
skrócenie czasu przejazdu.
Rysunek 5 Wymiana nawierzchni drogi Koryczany Północne - Koryczany - przykład działań
naprawczych w sektorze drogowym
Źródło: www.zarnowiec.pl
2.3
Identyfikacja Obszarów problemowych
Na podstawie wizji w terenie i przeprowadzonej interpretacji pozyskanych danych można
stwierdzić, że głównym obszarem problemowym jest obszar indywidualnych źródeł ciepła
w sektorze mieszkaniowym.
38 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
W sektorze mieszkaniowym indywidualne źródła ciepła na terenie Gminy Żarnowiec
w głównej mierze bazują na węglu. Jak pokazuje wykres nr 1 obecnie 97,3% kotłów
stosownych do celów grzewczych występujących na obszarze Gminy w tym sektorze to
kotły węglowe (zarówno zasypowe jak i retortowe).
W poniższym zestawieniu tabelarycznym wskazano emisję CO2 w roku 2014 w podziale na
paliwa wykorzystywane we wszystkich sektorach poddanych bieżącej inwentaryzacji
emisji zgodnie z wytycznymi poradnika SEAP.
Tabela 16 Emisja CO2 w roku 2014 w podziale na wykorzystywane na terenie Gminy paliwa
Paliwo
Emisja CO2Mg/2014 rok
Energia elektryczna
6361
Gaz ciekły
13
Olej napędowy
5663
Benzyna
1055
Węgiel kamienny
9582
Biomasa
105
Olej opałowy
162
Inne paliwa kopalne
23
Źródło: Opracowanie własne
Jak widać z powyższego zestawienia największą emisyjność w roku 2014 odnotowano
w związku z wykorzystaniem do celów grzewczych paliwa kopalnego tj. węgla
kamiennego.
Sugeruje
to
podjęcie
działań
zmierzających
do
zwiększenia
udziału
urządzeń
ekologicznych stosowanych w indywidualnych źródłach ciepła w sektorze mieszkaniowym.
Elementem zachęty do wymiany przestarzałych mocno emisyjnych źródeł bazujących na
węglu mogą być dofinansowania prowadzone przez Gminę do wymiany źródeł ciepła.
Ważnym elementem będą również działania nie inwestycyjne tj. szeroko pojęte działania
edukacyjne wpływające na zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców.
Warto również zwrócić uwagę na fakt, iż około 88 % budynków z sektora mieszkaniowego
to budynki nieocielone, co dodatkowo wpływa na zwiększenie energochłonności tych
obiektów i wiąże się ze wzrostem zużycia energii finalnej w tym sektorze (a co za tym
idzie zwiększeniem emisji CO2). Prace nad ograniczeniem zużycia energii poprzez
termomodernizację sektorze mieszkaniowym znacznie wpłynęłyby na ograniczenie niskiej
emisji w gminie.
39 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
2.4
Aspekty organizacyjne i finansowe (struktury organizacyjne, zasoby ludzie,
zaangażowane
strony,
budżet,
źródła
finansowania
inwestycji,
środki
finansowe na monitoring i ocenę)
2.4.1
Struktury organizacyjne, zasoby ludzkie
Gmina Żarnowiec jest jednostką samorządu terytorialnego. Działa ona w oparciu
o Ustawę z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2013 roku
poz. 594 z późniejszymi zmianami) oraz Statutem Gminy Żarnowiec nadanym Uchwałą
Rady Gminy w Żarnowcu XXVIII/183/2005, z dnia 2 marca 2005 z póź. zm.
Gmina posiada zagwarantowaną konstytucyjnie osobowość prawną. Przysługuje jej prawo
własności oraz inne prawa majątkowe, wykonuje określone ustawami zadania publiczne
w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Funkcję organów Gminy sprawują Rada Gminy i Wójt Gminy.
Jednostką bezpośrednio odpowiedzialną za realizację celów wskazanych w PGN zarówno
odnoszących się do działań inwestycyjnych i tych nieinwestycyjnych oraz monitowanie
określonych w nim wskaźników jest Urząd Gminy w Żarnowcu, docelowo Referat
Infrastruktury i Rolnictwa, który to referat zgodnie z regulaminem organizacyjnym Urzędu
Gminy w Żarnowcu, prowadzi szeroko pojęte zadania w zakresie rolnictwa, gospodarki
komunalnej,
zasobów
mieszkaniowych,
zasobów
mieszkaniowych,
infrastruktury
i budownictwa oraz ochrony środowiska.
40 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Rysunek 6 Schemat organizacji Urzędu Gminy w Żarnowcu
Źródło: www.zarnowiec.bip.jur.pl
41 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
2.4.2
Źródła finansowania inwestycji w tym finansowanie monitoringu i
oceny
Istnieje kilka możliwości finansowania zadań inwestycyjnych niezbędnych z punktu
widzenia osiągnięcia założonych w PGN celów są to:

środki własne gminy,
Samorząd może realizować inwestycje będące w jego kompetencjach z wykorzystaniem
środków pochodzących z dochodów własnych – jest to najpopularniejsza metoda
finansowania inwestycji, jednakże ograniczająca ich skalę i zakres do limitu wydatków
uchwalonych na daną inwestycję w Wieloletniej Prognozie Finansowej.

kredyty komercyjne oraz pożyczki preferencyjne z możliwością umorzenia
(głównie WFOŚ/NFOŚ),
Kredyty, pożyczki bankowe itp. o charakterze krótko i długoterminowym – standardowe
kredyty bankowe należą do stosunkowo kosztownych, dlatego częściej wykorzystywane
są kredyty i pożyczki o charakterze preferencyjnym, tj. nisko oprocentowane bądź
z możliwością częściowego umorzenia. Do najczęściej wykorzystywanych źródeł
współfinansowania inwestycji należą środki będące w dyspozycji Narodowego
i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zarówno
WFOŚiGW jak i NFOŚiGW dysponują w swojej ofercie:
-
preferencyjnymi,
częściowo
umarzalnymi,
pożyczkami
na
termomodernizację, wymiany źródła ciepła, montaż instalacji OZE, etc.,
-
dotacjami na przygotowanie programów efektywności energetycznej,
-
dotacjami na działania z zakresu edukacji ekologicznej, w tym dot.
efektywności energetycznej.

inwestycje realizowane w trybie ustawy o Partnerstwie Publiczno-Prywatnym,
PPP umożliwia realizację celów publicznych za pomocą inwestycji sektora prywatnego,
który w zależności od wybranego modelu współpracy przynajmniej częściowo pokrywa
koszty budowy infrastruktury, a później czerpie z niej korzyści, ponosząc też ryzyko
rynkowe (popyt).
Ustawa z dnia z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym definiuje,
że:
„Przedmiotem
partnerstwa
publiczno-prywatnego
jest
wspólna
realizacja
przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym
i partnerem prywatnym. Partnerstwo publiczno-prywatne może stanowić sposób
42 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
realizacji przedsięwzięcia tylko wtedy, gdy ze współpracy z sektorem prywatnym
wynikają korzyści dla interesu publicznego, przeważające w stosunku do korzyści
wynikających z innych sposobów realizacji tego przedsięwzięcia przez podmiot
publiczny, tj. samodzielnej jego realizacji lub realizacji w inny sposób niż określony
w ustawie.

inwestycje realizowane w systemie ESCO (ang. Energy Saving Company)5,
ESCO to firmy działające w sektorze inwestycji energooszczędnych, które finansują
inwestycje w celu udziału w oszczędnościach w kolejnych latach, które z kolei stanowią
wynagrodzenie za zaangażowany kapitał i ryzyko. Umowa precyzyjnie określa zakres
inwestycji na majątku gminy, parametry obiektu po modernizacji, prognozowane
zużycie ciepła, energii elektrycznej dla obiektu oraz udział podmiotu ESCO
w przyszłych oszczędnościach jak i sposób ich kalkulacji (wyznaczenie okresu
referencyjnego, inflacja, anomalie pogodowe).

dotacje: środki europejskie – fundusze strukturalne, Inicjatywy europejskie,
W okresie programowania w perspektywie 2014-2020 na działania wspierające przejście
na gospodarkę niskoemisyjną, a więc dotyczące m.in. odnawialnych źródeł energii oraz
efektywności energetycznej, przewidziano ponad 9 mld euro.
Środki Europejskie na działania w tym zakresie, będą dostępne przede wszystkim w:

Programie Infrastruktura i Środowisko 2014-2020,

Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego – Priorytet IV
Efektywność Energetyczna, Odnawialne Źródła Energii i Gospodarka Niskoemisyjna,
Tabela 17 Priorytety inwestycyjne oraz cele szczegółowe w ramach Priorytetu IV RPOWSL na lata
2014-2020
Priorytet inwestycyjny
Cel szczegółowy
4a - wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii
pochodzącej ze źródeł odnawialnych
4b - promowanie efektywności energetycznej
i korzystania z odnawialnych źródeł energii
w przedsiębiorstwach
4c - wspieranie efektywności energetycznej,
inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania
odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze
publicznej, w tym w budynkach publicznych
i w sektorze mieszkaniowym
4e - promowanie strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla
obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej
multimodalnej mobilności miejskiej i działań
zwiększony poziom produkcji energii ze
źródeł odnawialnych
zwiększona efektywność energetyczna
w sektorze przedsiębiorstw
zwiększona efektywność energetyczna
w sektorze publicznym i mieszkaniowym
zwiększona
atrakcyjność
publicznego dla pasażerów
transportu
5
Firma ESCO wykonuje i finansuje inwestycję w zamian za udział w przyszłych oszczędnościach w zużyciu
mediów.
43 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Priorytet inwestycyjny
Cel szczegółowy
adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na
zmiany klimatu
4g - promowanie wykorzystywania wysokosprawnej
zwiększony udział produkcji
Kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu
w wysokosprawnej kogeneracji
o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe
Źródło: Opracowanie własne na podstawie zapisów RPO WSL na lata 2014-2020

energii
Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie
http://www.nfosigw.gov.pl/są to miedzy innymi programy:
-
LEMUR – Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej,
Dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych,
-
Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach,
-
BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii,
- Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż
mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii.
2.4.3
Budżet programu
W poniższym zestawieniu ujęto wszystkie działania planowane w ramach Planu. W trakcie
realizacji budżety ulegną zmianie (procedura przetargowa), mogą także pojawić się inne
źródła finansowania. Finansowanie z EFRR założono na poziomie 85%.
Z uwagi na to, że w budżecie Gminy nie można zaplanować wydatków z wyprzedzeniem do
roku 2020, kwoty przewidziane na realizację poszczególnych zadań należy traktować, jako
szacunkowe zapotrzebowanie na finansowanie, a nieplanowane kwoty do wydatkowania.
44 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Tabela 18 Zestawienie działań planowanych do realizacji w ramach planu
Nazwa działania
1.1 Zakup i montaż
kolektorów słonecznych
szansą na poprawę jakości
powietrza w gminie
Żarnowiec - etap II
1.2 Zakup i montaż
kolektorów słonecznych
szansą na poprawę jakości
powietrza w gminie
Żarnowiec - etap III
2.1 Termomodernizacja
budynku komunalnego
„Wodomistrzówki”
w Żarnowcu.
2.2.Termomodernizacja
budynku szkoły
podstawowej w Chlinie
2.3. Wymiana oświetlenia
ulicznego na
energooszczędne
2.4 Termomodernizacja
budynku magazynu
przeciwpowodziowego
i obrony cywilnej
w Żarnowcu
2.5 Termomodernizacja
budynku komunalnego po
byłej szkole w Woli
Libertowskiej
Organ
odpowiedzialny
Skutki finansowe
dla gminy
EFRR
NFOŚiGW/
WFOŚiGW
Inne
Koszt całkowity
Termin realizacji
Urząd Gminy
w Żarnowcu
199 577,75 zł
1 130 940,60zł
1 330 518,35zł
2016
Urząd Gminy
w Żarnowcu
150 000,00 zł
850 000,00 zł
1 000 000,00 zł
2016
Urząd Gminy
w Żarnowcu
57 193,68 zł
324 097,50 zł
38 1291,18 zł
2016
Urząd Gminy
w Żarnowcu
114 387,35 zł
762 582,35 zł
2017
Urząd Gminy
w Żarnowcu
129 680,12 zł
352 354,03 zł
864 534,15 zł
2017
Urząd Gminy
w Żarnowcu
90 000,00 zł
510 000,00 zł
600 000,00 zł
2017
Urząd Gminy
w Żarnowcu
137 943,84 zł
781 681,75 zł
919 625,59 zł
2017
648 195.00 zł
45 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
2.4. Promocją działań
wpływających na
Urząd Gminy
ograniczenie zużycia energii
w Żarnowcu
finalnej na terenie Gminy
(działanie nieinwestycyjne)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Gminy
Bezkosztowo
do 2017
46 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
3
Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla
3.1
Sektory objęte bazową inwentaryzacją emisji
Celem bazowej inwentaryzacji emisji (BEI) było wyliczenie ilości CO2 w podziale na paliwa
i sektory, wyemitowanego wskutek zużycia energii na terenie Gminy w roku bazowym, za
który przyjęto rok 2014.
Decyzja o przyjęciu roku bazowego, jako roku 2014 wynika z faktu, iż po przeanalizowaniu
pozyskanych dla potrzeb opracowania przedmiotowego dokumentu danych właśnie w roku
2014 charakteryzowały się one największą precyzyjnością (w latach poprzednich w wielu
rozpatrywanych obszarach brak było danych pozwalających na określenie zużycia energii
finalnej na terenie Gminy oraz wyznaczenie emisji CO2 objętych (zgodnie z wytycznymi
BEI). Brak danych na lata przed rokiem 2000, a dane z lat 2000-2013 są fragmentaryczne
i niespójne
BEI pozwala zidentyfikować główne antropogeniczne źródła emisji CO 2 oraz odpowiednio
zaplanować i uszeregować pod względem ważności środki jej redukcji.
Zgodnie z wytycznymi poradnika SEAP bazowa inwentaryzacja emisji objęła:

Budynki i wyposażenie/urządzenia komunalne,

Oświetlenie publiczne,

Inne budynki i urządzenia,
- budynki i wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne),
- budynki mieszkalne,
- przemysł – docelowo duże gospodarstwa rolne,

Transport drogowy.
Metodologia zastosowana dla potrzeb określenia emisji w zakresie w/w sektorów została
opisana w rozdziale 2.2.4 przedmiotowego opracowania.
3.2
Emisji CO2 w 2014 na terenie gminy Żarnowiec
Całkowita Emisja CO2 na terenie Gminy Żarnowiec w oparciu o sektory wskazane powyżej
wynosiła w roku 2014 – 22 964 MgCO2.
47 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Tabela 19 Emisja CO2 na terenie Gminy Żarnowiec w roku 2014
SEKTORY i emisja CO2
Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne
Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne)
Budynki mieszkalne
Komunalne oświetlenie publiczne
Przemysł (z wyjątkiem zakładów objętych systemem handlu
uprawnieniami do emisji UE – ETS)
Tabor gminny
Transport publiczny
Transport prywatny i komercyjny
Pozostałe
RAZEM
Źródło: Opracowanie własne
3.3
2014
380
1444
8862
572
8665
1
0
3039
0
22964
1,7%
6,3%
38,6%
2,5%
37,7%
0,0%
0,0%
13,2%
0,0%
100%
Potencjał zmian emisji CO2 w sektorach objętych BEI
Sektor mieszkaniowy
Z powyższego zestawienia tabelarycznego (tabela nr 19) jednoznacznie wynika, iż
największy udział w ogólnym bilansie emisji CO2 na terenie Gminy Żarnowiec przypada na
sektor obejmujący budynki mieszkalne.
Stan ten jest zgodny ze zdefiniowanym w rozdziale 2.3 obszarem problemowym, jakim są
zlokalizowane na terenie Gminy indywidualne źródła ciepła w sektorze mieszkaniowym.
Biorąc pod uwagę fakt, iż 97, 3 % źródeł ciepła występujących w budynkach mieszkalnych
to kotły węglowe bezpośrednio przekłada się to na wysoką wartość emisji tego sektora
w ogólnym bilansie emisji, CO2 na terenie Gminy, który w 2014 roku wyniósł 38,6%.
Reasumując sektor mieszkaniowy w ogólnym bilansie emisji CO 2 na terenie Gminy jest
najbardziej emisyjny, należy zatem podjąć szeroko pojęte działania wpływające na
zmniejszenie emisyjności w tym sektorze.
Warto w tym celu rozpatrzyć możliwość dofinansowania wymiany mocno przestarzałych
źródeł ciepła bazujących na węglu na źródła bardziej efektywne energetycznie.
Ważną role w tym zakresie mają również zaplanowane do realizacji działania o charakterze
nieinwestycyjnym np. kampanie edukacyjne/szkolenia wpływające na zwiększenie
świadomości ekologicznej mieszkańców gminy.
Sektor transportowy
W ogólnym bilansie emisji CO2 na terenie gminy udział sektora transportowego wynosi 13,2
% odpowiednio – 3039 Mg. Wielkość tego udziału związana jest z wykorzystaniem paliw
(olej napędowym, benzyna) przez sektor komercyjny i prywatny. Emisja z sektora
48 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
gminnego stanowi marginalną wartość ogólnej emisji CO2 – 1 Mg (gmina dysponuje jedynie
specjalistycznymi pojazdami OSP).
Trudno wskazać działania, jakie Gmina mogłaby podjąć w tym sektorze, aby zmniejszyć
emisję CO2, gdyż promocja samochodów elektrycznych czy zakupu nowych pojazdów
o określonym niskim wskaźniku emisji CO2/km nie jest uzasadniona ekonomicznie z punktu
widzenia budżetu Gminy i osiągalnych efektów. Największe oszczędności można by uzyskać
na ruchu po drogach wojewódzkich poprzez jego upłynnienie.
Można jedynie wskazać na zadania o charakterze nieinwestycyjnym, które mogą zostać
realizowane przez władze gminne, jak np. działania promujące zdrowy styl życia przy
wykorzystaniu sieci ścieżek rowerowych na terenie Gminy.
Sektor komunalny
Sektor komunalny w głównej mierze został zidentyfikowany na podstawie danych
uzyskanych z Urząd Gminy w Żarnowcu i charakteryzuje się najlepszymi jakościowo
informacjami i danymi.
Emisja CO2 z sektora komunalnego w roku 2014 w ogólnym bilansie emisji na terenie Gminy
wyniosła 1,7% co odpowiada emisji 380 MgCO2.
Ograniczenia emisji w tym sektorze należy upatrywać w związku z inwestycjami
zaplanowanym do realizacji w ramach Planu – tj. termomodernizacji obiektów
komunalnych.
Sektor usługowy
Emisja z sektora usługowego w roku 2014 wyniosła 1444 MgCO2 co w ogólnym bilansie
emisji na terenie gminy wynosi 6,3 %.
Potencjał redukcji emisji CO2 w tym sektorze można upatrywać w stosowaniu urządzeń
i instalacji mniej energochłonnych/mniej emisyjnych przez przedsiębiorców, którzy
realizują inwestycje prowadzące do poprawy efektywności energetycznej obiektów
i budynków.
Sektor przemysłu
Jak zdefiniowano we wcześniejszej części opracowania sektor przemysłowy na terenie
Gminy został zidentyfikowany na podstawie działających dużych gospodarstw rolnych.
Emisja CO2 związana z działalnością produkcyjną tych gospodarstw w roku 2014 wyniosła
8665 MgCO2 co stanowi 37,7 % ogólnej emisji CO2 na terenie gminy.
49 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Jest to zatem zaraz po sektorze mieszkaniowym najbardziej emisyjny pod (względem
emisji CO2) obszar działalności w Gminie.
Dalszy potencjał redukcji emisji w tym sektorze związany jest przede wszystkim
z zastosowaniem rozwiązań technologicznych mniej emisyjnych. Gmina jednak nie ma
wpływu na działania inwestycyjne podejmowane w tym obszarze przez przedsiębiorcówrolników, rola jednostki ogranicza się jedynie do działań nieiwestycyjnych wpływających
na podniesienie świadomości społecznej w zakresie ograniczenia negatywnego wpływu
sektora przemysłu na środowisko.
Sektor oświetlenia publicznego
Infrastruktura oświetlenia publicznego znajduje się w zarządzie Gminy. Na przedmiotowym
terenie występują 623 punkty oświetleniowe.
W ogólnym bilansie emisji CO2 w roku 2014 emisja z sektora oświetlenia publicznego
stanowi niewielki procent ok. 2, 5% (572 MgCO2).
Redukcji emisji w tym sektorze upatrywać należy w zaplanowanym do realizacji w ramach
Planu działaniu związanym z wymianą 300 punktów oświetleniowych na bardziej
energooszczędne.
50 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Tabela 20 BEI – Zużycie energii finalnej w roku 2014 na terenie Gminy Żarnowiec
BUDYNKI, WYPOSAŻENIE/URZĄDZENIA I
PRZEMYSŁ:
Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne
Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe
(niekomunalne)
Budynki mieszkalne
Komunalne oświetlenie publiczne
Przemysł (z wyjątkiem zakładów objętych
systemem handlu uprawnieniami do emisji UE –
ETS)
Budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł razem
136
840
1484
480
2400
5340
0
0
581
14
10
46
3
23
1259
20268
10
46
56
607
12058
12058
0
6152
27693
56
0
0
3528
3529
0
0
0
0
0
0
3529
0
27693
56
0
0
1054
TRANSPORT:
Tabor gminny
Transport publiczny
Transport prywatny i komercyjny
Transport razem
0
0
0
0
0
4
0
6507
6511
Razem
5340
0
0
56
607
18569
0
0
0
Razem
Geotermiczna
Słoneczna
cieplna
Inna biomasa
Olej roślinny
Energia odnawialna
Biopaliwo
Inne paliwa
kopalne
Węgiel
kamienny
Węgiel brunatny
Benzyna
Olej napędowy
Olej opałowy
Gaz ciekły
Gaz ziemny
Kategoria
Ciepło/chłód
Energia
elektryczna
Końcowe zużycie energii MWh
Paliwa kopalne
582
81
1394
10
462
2228
2133
24558
480
1054
2309
0
20610
49174
0
0
5
0
10035
10040
2309
0
59214
Źródło: Opracowanie własne
51 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Tabela 21 BEI – Emisja CO2 w roku 2014 na terenie Gminy Żarnowiec
Geotermiczna
Inna biomasa
0
155
0
0
0
5
0
0
0
58
0
0
380
1000
1767
572
0
0
0
0
0
0
2
10
0
1
6
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
436
7013
0
4
18
0
0
0
0
0
0
0
1
46
0
0
0
0
0
0
0
1444
8862
572
2858
0
0
0
0
3678
0
0
2129
0
0
0
0
0
0
8665
6361
0
0
13
162
3678
0
0
9582
23
0
0 105
0
0
19923
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
1984
1986
5663
0
0
1055
1055
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
3039
3041
6361
1,191
Współczynnik emisji CO2 dla energii elektrycznej
niewytwarzanej lokalnie [Mg/MWh]
1,191
0
0,000
0
0,202
13
0,227
162
0,267
5663
0,305
Węgiel brunatny
1055
0,299
0
0,364
9582 23
0
0,346 0,4 0,1
0
0
0
0
0 105
0 0,1
0
0
0
0
Razem
0
Słoneczna
cieplna
Olej roślinny
0
BUDYNKI, WYPOSAŻENIE/URZĄDZENIA I
PRZEMYSŁ:
Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne
Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe
(niekomunalne)
Budynki mieszkalne
Komunalne oświetlenie publiczne
Przemysł (z wyjątkiem zakładów objętych
systemem handlu uprawnieniami do emisji UE –
ETS)
Budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł
razem
TRANSPORT:
Tabor gminny
Transport publiczny
Transport prywatny i komercyjny
Transport razem
INNE:
Gospodarowanie odpadami
Gospodarowanie ściekami
Tutaj należy wpisać inne emisje
Razem
Odnośne współczynniki emisji CO2 [Mg/MWh]
Węgiel
kamienny
163
Ciepło/chłód
Biopaliwo
Inne paliwa
kopalne
Benzyna
Olej napędowy
Olej opałowy
Gaz ciekły
Gaz ziemny
Energia elektryczna
Kategoria
Emisje CO2 (Mg)/emisje ekwiwalentu CO2 [Mg]
Paliwa kopalne
Energia odnawialna
0
0
0
22964
Źródło: Opracowanie własne
52 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
4
Działania/zadania i środki zaplanowane na okres 2014-2020
4.1
Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania
4.1.1
Zobowiązania wynikające z prawa europejskiego
Działania podejmowane w celu zapewnienia lokalnego bezpieczeństwa energetycznego
mieszkańców należą do obowiązków własnych jednostki samorządu terytorialnego.
Jednocześnie władze samorządowe zobligowane są do przestrzegania zapisów prawa
krajowego i wspólnotowego wynikającego z członkostwa Polski w Unii Europejskiej.
Pakiet energetyczno-klimatyczny. Pakiet 3x20
W marcu 2007 roku został przyjęty przez Parlament Europejski i przywódców krajów
członkowskich UE pakiet klimatyczno- energetyczny, który zawiera następujące cele dla
Unii Europejskiej:

zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych przynajmniej o 20% w 2020 r.
w porównaniu do bazowego 1990 r. i 30 % zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych
w 2020 r. w UE w przypadku, gdyby uzyskano światowe porozumienie, co do
redukcji gazów cieplarnianych,

zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej do
20 % w 2020 r., w tym 10% udziału biopaliw w zużyciu paliw pędnych,

zwiększenie efektywności wykorzystania energii o 20 % do 2020 r. w porównaniu do
prognozy zapotrzebowania na paliwa i energię.
Wdrożenie pakietu klimatycznego wsparte jest szeregiem dyrektyw, na mocy których
zostały zainicjowane postawy proekologiczne we wszystkich energochłonnych sektorach
gospodarki poszczególnych krajów do głównych aktów prawnych w tym zakresie należą:
Dyrektywa 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej
Dyrektywa
ustanawia
wspólne ramy
działań
na
rzecz
promowania
efektywności
energetycznej w UE dla osiągnięcia jej celu – wzrostu efektywności energetycznej o 20%
(zmniejszenie zużycia energii pierwotnej o 20%) do 2020 r. oraz utorowania drogi dla
dalszej poprawy efektywności energetycznej po tym terminie. Ponadto, określa zasady
opracowane
w
celu
usunięcia
barier
na
rynku
energii
oraz
przezwyciężenia
nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku. Przewiduje również ustanowienie krajowych
celów w zakresie efektywności energetycznej na rok 2020.
53 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Wymogi dyrektywy są kluczowe dla wdrażania środków UE w latach 2014-2020. Państwa
członkowskie mają zachęcać do stosowania instrumentów finansowania, by ułatwiać
realizację celów dyrektywy.
Dodatkowo wdrożenie dyrektywy nakłada na państwa członkowskie UE poniższe obowiązki:
-
Wspieranie
inwestycji
w
renowację
zasobów
budynków
mieszkaniowych
i użytkowych i coroczna renowacja 3% powierzchni ogrzewanych/ chłodzonych
budynków rządowych - za 40 % zużycia energii końcowej w UE odpowiadają
budynki,
-
Nabywanie produktów, usług i budynków o dobrej charakterystyce energetycznej –
do końca 2020 wszystkie nowe budynki o niemal zerowym zużyciu energii,
-
Wdrożenie
systemu
zobowiązującego
do
uzyskania
oszczędności
przez
dystrybutorów energii w wysokości 1,5 % rocz. wolumenu sprzedaży energii,
-
Podawanie do publicznej wiadomości oszczędności energii osiągniętych przez każdą
stronę zobowiązaną,
-
Program zachęt dla MŚP6 do wykonania audytów energetycznych,
-
Poddanie dużych przedsiębiorstw audytowi energetycznemu.
Odnosząc wyżej wskazane obowiązki na płaszczyznę jednostki samorządu terytorialnego
niezwykle
istotnym
jest
podejmowanie
działań
zmierzających
do
przyjmowania
zintegrowanych i zrównoważonych planów na rzecz efektywności energetycznej (np.
SEAP, PGN) wraz z jasno określonymi celami, do włączania obywateli w proces
opracowywania i wdrażania tych planów oraz do właściwego informowania ich o treści
planów i o postępach w realizacji celów.
Plany takie mają przynieść znaczną oszczędność energii, w szczególności, jeżeli są
wdrażane w ramach systemów zarządzania energią, które umożliwiają zainteresowanym
instytucjom publicznym lepsze zarządzanie zużyciem energii.
Dyrektywa ramowa 2005/32/WE
Dyrektywa ustanawia ogólne zasady dotyczące wymogów ekoprojektu dla produktów
wykorzystujących energię, zmieniona dyrektywą 2009/125/WE ustanawiającą ogólne
zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią.
Więcej niż 80% wpływu na środowisko mają decyzje podejmowane na etapie
projektowania. Dlatego niezwykle ważnym jest świadome projektowanie konkretnych
wyrobów z uwzględnieniem ich wpływu na środowisko w całym cyklu ich życia: produkcji,
eksploatacji i na etapie unieszkodliwiania odpadów.
6
Małych i Średnich Przedsiębiorstw
54 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Dyrektywa 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki
energetycznej budynków.
Celem dyrektywy 2010/31/UE jest stosowanie ekonomicznie uzasadnionej poprawy
charakterystyki energetycznej budynków na skutek m.in. mniejszego zapotrzebowania na
ciepło do ogrzewania, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody, oraz oświetlenia poprzez
stosowanie m.in. odpowiednich materiałów (o dobrych parametrach izolacyjności
cieplnej), technologii wykonywania instalacji c.o. i c.w.u. oraz technik montażu przy
odpowiedzialnym i przemyślanym zastosowaniu wybranych źródeł zasilania.
4.1.2
Zobowiązania wynikające z prawa krajowego
Zgodność Planu ze strategicznymi długookresowymi dokumentami prawa krajowego
przedstawiona zostaje poniżej:
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności
Celem głównym Strategii jest poprawa jakości życia Polaków.
Kierunki interwencji podporządkowane są schematowi trzech obszarów strategicznych,
które
zostały
podzielone
na
osiem
części
(zgodnych
ze
strategicznymi
celami
rozwojowymi). Są to:



W obszarze konkurencyjności i innowacyjności gospodarki:
-
Innowacyjność gospodarki i kreatywność indywidualna,
-
Polska Cyfrowa,
-
Kapitał ludzki,
-
Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko,
W obszarze równoważenia potencjału rozwojowego regionów Polski:
-
Rozwój regionalny,
-
Transport,
W obszarze efektywności i sprawności państwa:
-
Kapitał społeczny,
-
Sprawne państwo.
Założenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej są zgodne z celem głównym Długookresowej
Strategii Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności działania wskazane do
realizacji w ramach Planu przyczynią się do poprawy jakości życia mieszkańców Gminy
Żarnowiec, założenia Planu wpisują się bowiem w obszar strategiczny – Konkurencyjność
i innowacyjność gospodarki – Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko.
Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2020
55 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Celem głównym Strategii jest wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych
i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz
poprawę jakości życia ludności.
Strategia wyznacza trzy obszary strategiczne:

Sprawne i efektywne państwo,

Konkurencyjna gospodarka,

Spójność społeczna i terytorialna.
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Żarnowiec jest kompatybilny z zapisami
Strategii Rozwoju Kraju określonymi w drugim obszarze strategicznym Cel II.6
Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko gdyż działania zaplanowane do realizacji w
ramach Planu wpłyną na zwiększenie efektywności energetycznej obiektów na terenie
Gminy i ograniczą emisję CO2 z zewidencjonowanych sektorów.
Polityka energetyczna Polski do roku 2030
Celem głównym Strategii jest: Zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych
pokoleń
z
uwzględnieniem
ochrony
środowiska
oraz
stworzenie
warunków
do
zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić
Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną gospodarkę.
Cele szczegółowe:

Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska,

Zapewnienie gospodarce krajowej bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia
w energię,

Poprawa stanu środowiska.
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Żarnowiec wpisuje się swoimi założeniami
w określone wyżej cele szczegółowe Polityki energetycznej Polski do roku 2030.
Strategia Bezpieczeństwo energetyczne i środowiskowe perspektywa do 2020
Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne środowiskowe (BEiŚ) jest jedną z 9 zintegrowanych
strategii rozwoju. Z jednej strony uszczegóławia zapisy średniookresowej strategii rozwoju
kraju (Strategia Rozwoju Kraju 2020) w dziedzinie energetyki i środowiska, z drugiej zaś,
stanowi ogólną wytyczną dla Polityki energetycznej Polski i innych programów rozwoju,
które staną się elementami systemu realizacji BEiŚ. Ponadto w związku z obecnością Polski
w Unii Europejskiej, BEiŚ koresponduje z celami rozwojowymi określanymi na poziomie
wspólnotowym, ujętymi przede wszystkim w dokumencie Europa 2020 – Strategia na rzecz
inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (wpisując
56 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
się także w jej kluczowe inicjatywy przewodnie) oraz celami pakietu klimatycznoenergetycznego.
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej wpisuje się w założenia SEiŚ.
4.1.3
Długoterminowy cel strategiczny
Biorąc pod uwagę:
-
Identyfikację źródeł odpowiedzialnych za poziom emisji CO2 w Gminie Żarnowiec,
-
zapotrzebowanie Gminy na energię pierwotną,
-
stan powietrza na terenie Gminy,
-
zapisy prawa europejskiego w zakresie efektywności energetycznej,
został określony długoterminowy cel główny /strategiczny, który brzmi:
Poprawa stanu powietrza atmosferycznego przy zrównoważonym i efektywnym
wykorzystaniu nośników energii poprzez wsparcie gospodarki niskoemisyjnej na
terenie Gminy Żarnowiec.
Długofalowe procesy realizacji celu strategicznego.
Bardzo duże znaczenie z punktu widzenia realizacji celu strategicznego mają długofalowe
procesy w zakresie:

monitoringu energetycznego,

szeroko pojętej edukacji ekologicznej mieszkańców Gminy oraz pracowników
Urzędu Gminy i podległych mu jednostek,

horyzontalne wpływające na efektywność energetyczną dostaw i zmniejszenie
emisji szkodliwych substancji,

działania inwestycyjne w obszarze zużycia energii w transporcie.
Działania te nie są projektami, lecz długofalowymi procesami, które w perspektywie czasu
przynoszą kumulujące się oszczędności energii.

Monitoring energetyczny Gminy
Monitoring zużycia oraz produkcji energii jest metodą powszechnie znaną, jako sposób
ograniczenia finansowego, który w konsekwencji przekłada się na poziom obniżenia emisji.
Najprostszą metodą umożliwiającą prowadzenie monitoringu zużycia energii elektrycznej
i cieplnej jest utworzenie bazy energetycznej w gminie obejmującej obiekty gminne oraz
punkty oświetleniowe.
Aby monitoring energetyczny Gminy przyniósł oczekiwane rezultaty kluczowym jest
przeprowadzenie:
57 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
-
audytu
początkowego
pozwalającego
określić
bieżący
stan
obiektów
administrowanych przez Gminę,
-
bieżącej aktualizacji danych dotyczących zużycia mediów,
-
analizy danych w ustalonych okresach i porównywanie obiektów w zakresie
wskaźników zużycia, kosztów i efektów na jednostkę (m2, użytkownik).
Utworzona w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej baza danych stanowić będzie
doskonały instrument do bieżącego monitoringu zużycia energii finalnej w obiektach
administrowanych przez Gminę, jednocześnie przy bieżącej analizie zużycia mediów
w poszczególnych obiektach pozwoli przeciwdziałać wszelkim nieprawidłowościom w ich
zużyciu.

Edukacja ekologiczna społeczeństwa
Edukacja ekologiczna winna być prowadzona pośród:
-
Pracowników jednostek samorządowych, jednostek organizacyjnych.
Ma ona na celu wskazywanie dobrych praktyk w bieżących działaniach pracowników
jednostek samorządowych.
-
Mieszkańców Gminy w tym dzieci i młodzieży
Akcje edukacyjne można prowadzić podczas imprez cyklicznie organizowanych
przez władze gminne. Kluczowym jest wskazanie możliwości działań wpływających
na prawidłową gospodarkę odpadami, gospodarowanie zużyciem wody oraz
zużyciem światła, zakupem sprzętu gospodarstwa domowego o parametrach wysoce
energooszczędnych, a przede wszystkim stosowanie nowoczesnych źródeł ciepła
w gospodarstwach domowych. Wprowadzenie działań prośrodowiskowych przyczyni
się do ograniczenia zużycia energii pierwotnej w obrębie gminy.
Akcje edukacyjne powinny być również skierowane do dzieci i młodzieży, aby
standardy zachowań ekologicznych były wdrażane już od najmłodszych lat.

Działania horyzontalne wpływające na efektywność energetyczną i zmniejszenie
emisji substancji szkodliwych.
Działania horyzontalne wpływające na efektywność energetyczną i zmniejszenie emisji
substancji szkodliwych to:
-
zakup urządzeń elektronicznych o możliwie niskim poborze energii (stosowane
zapisy w dokumentach dotyczących zamówieniach publicznych),
-
elektroniczny
obieg
dokumentów
w
celu
obniżenia
emisji
CO 2,
politykę
racjonalnego użytkowania wody, ciepła i energii w obiektach gminnych,
58 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
-
zapisy wpływające na zmniejszenie emisji ze źródeł indywidualnych w dokumentach
z zakresu planowania przestrzennego (np. dotyczące terenów przeznaczonych pod
zabudowę mieszkaniową wykluczające możliwość stosowania źródeł ciepła opartych
na węglu). Są to jednak działania przyszłościowe, gdyż jest to proces wymagający
szeregu uzgodnień branżowych. Dystrybutorzy nośników (energia elektryczna,
paliwa gzowe) winni być poinformowani o planach gminy na tyle wcześnie, by mogli
zaplanować swoje inwestycje i je zrealizować. Stający do przetargu przyszli
inwestorzy muszą mieć bowiem pewność, że sieć rozdzielcza powstanie jak
najszybciej, by uzyskując warunki przyłączenia niezbędne do pozwolenia na
budowę bazowali już na istniejącej, nowej sieci.

Działania inwestycyjne w obszarze zużycia energii w transporcie
W ramach swoich kompetencji Gmina utrzymuje sieć dróg gminnych, których stan
często jest niezadowalający (spękania, uskoki, pęknięcia, ubytki, wyrwy),
i powoduje obniżenie średniej prędkości przejazdu oraz płynności ruchu, a co za
tym idzie powodują zwiększenie zużycia paliwa i emisję szkodliwych substancji.
W ramach nakładów na bieżące utrzymanie dróg wykonywane są prace remontowe
poprawiające,
jakość
sieci
drogowej,
a
tym
samym
upłynniające
ruch
i zmniejszenie zużycia paliwa i emisji zanieczyszczeń. Działania te są planowane
w okresach rocznych i nie są ujmowane, jako odrębne inwestycje, jednakże ich
wpływ na obniżenie emisji jest niezaprzeczalny.
Aby długofalowe procesy wskazane powyżej przebiegały bez zarzutu pożądanym jest, aby
wśród pracowników Urzędu Gminy został wyodrębniony zespół lub dedykowane stanowisko
pozwalające na bieżąco analizować/monitorować gospodarkę energetyczną Gminy.
Zgodnie z zapisami punktu 2.4.1 w Urzędzie Gminy Żarnowiec do kompetencji Referatu
Inwestycji i Rolnictwa należą kwestie związane z ochroną środowiska w tym zagadnienia
związane z realizacją zapisów Planu.
4.2
Krótko/średniookresowe cele/działania
Wskazany wyżej długookresowy cel strategiczny do roku 2020 będzie realizowany poprzez
cele szczegółowe.
Cele szczegółowe

Cel szczegółowy I – Wzrost udziału energii pochodzącej z odnawialnych źródeł
energii na terenie Gminy Żarnowiec.
59 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec

Cel szczegółowy II - Wzrost efektywności energetycznej obiektów na terenie Gminy
Żarnowiec.
Zdefiniowany cel szczegółowy II poprzez realizację przypisanych mu działań w ramach PGN
przyczyni się do redukcji zużycia energii finalnej na terenie Gminy w perspektywie do
docelowego roku realizacji Planu tj. do roku 2020, a w konsekwencji ograniczy emisje CO2
na terenie Gminy.
Cele
szczegółowe
realizowane
będą
poprzez
konkretne
działania
inwestycyjne
i nieinwestycyjnie wskazane w kolejnym rozdziale opracowania.
Tabela 22 Zestawienie celów wynikających z programu gospodarki niskoemisyjnej
Poprawa stanu powietrza atmosferycznego przy zrównoważonym i
Długoterminowy
efektywnym wykorzystaniu nośników energii poprzez wsparcie gospodarki
cel strategiczny
niskoemisyjnej na terenie Gminy Żarnowiec.
Cel szczegółowy I
Cele szczegółowe
Cel szczegółowy II
Wzrost udziału energii pochodzącej z odnawialnych
źródeł energii na terenie Gminy Żarnowiec.
Wzrost efektywności energetycznej obiektów na
terenie Gminy Żarnowiec.
Źródło: opracowanie własne
Zarówno długoterminowy cel strategiczny jak i cele szczegółowe wpisują się
w założenia
dokumentów
o
znaczeniu
strategicznym
dla
Gminy,
co
zostało
uargumentowane w pkt.2.2.2 przedmiotowego opracowania.
60 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Tabela 23 Działania krótko/średniookresowych
Cel Szczegółowy
Cel szczegółowy I
Wzrost udziału
energii
pochodzącej z
odnawialnych
źródeł energii na
terenie Gminy
Żarnowiec.
Cel szczegółowy II
Wzrost
efektywności
energetycznej
obiektów na
terenie Gminy
Żarnowiec.
Nazwa działania
Organ
odpowiedzial
ny
Termin
realizacji
Wskaźnik Produktu
Wskaźnik rezultatu:
Zmniejszenie zużycia energii
końcowej
Redukcja emisji CO2
1.1. Zakup i montaż
kolektorów słonecznych
szansą na poprawę jakości
powietrza w gminie
Żarnowiec - etap II
Urząd Gminy
w Żarnowcu
2016
250 instalacji solarnych
750 MWh
260 MgCO2
Urząd Gminy
w Żarnowcu
2016
90 instalacji solarnych
270 MWh
93 MgCO2
Urząd Gminy
w Żarnowcu
2016
1 obiekt komunalny
poddany
termomodernizacji
10 MWh
3 MgCO2
2.2.Termomodernizacja
budynku szkoły
podstawowej w Chlinie
Urząd Gminy
w Żarnowcu
2017
1 obiekt komunalny
poddany
termomodernizacji
46 MWh
13 MgCO2
2.3. Wymiana oświetlenia
ulicznego na
energooszczędne
Urząd Gminy
w Żarnowcu
2017
300 ulicznych punktów
oświetleniowych
poddanych modernizacji
(wymiana)
96 MWh
114 MgCO2
2.4 Termomodernizacja
budynku magazynu
przeciwpowodziowego
i obrony cywilnej
w Żarnowcu
Urząd Gminy
w Żarnowcu
2017
1 obiekt komunalny
poddany
termomodernizacji
60 kWh
0.05 MgCO2
1.2 Zakup i montaż
kolektorów słonecznych
szansą na poprawę jakości
powietrza w gminie
Żarnowiec - etap III
2.1.Termomodernizacja
budynku komunalnego
„Wodomistrzówki”
w Żarnowcu.
61 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
2.5 Termomodernizacja
budynku komunalnego po
byłej szkole w Woli
Libertowskiej
2.4. Promocją działań
wpływających na
ograniczenie zużycia
energii finalnej na terenie
Gminy
(działanie nieinwestycyjne)
Źródło: Opracowanie własne
Urząd Gminy
w Żarnowcu
2017
1 obiekt komunalny
poddany
termomodernizacji
120 kWh
0,01 MgCO2
Urząd Gminy
w Żarnowcu
Do 2017
Przeprowadzenie 3 szkoleń
niemierzalny
62 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Szczegółowy opis zadań wskazanych w tabeli 23 w podziale na odpowiadające im cele
szczegółowe.
Cel szczegółowy I - Wzrost udziału energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii na
terenie Gminy Żarnowiec.
Działanie 1.1. - Zakup i montaż kolektorów słonecznych szansą na poprawę jakości
powietrza w gminie Żarnowiec - etap II.
Zdefiniowany cel szczegółowy I oraz przypisane mu działanie wpisują się w założenia
Pakietu Klimatyczno - Energetycznego (Pakiet 3x20) w zakresie wzrostu udziału energii
pochodzącej z odnawialnych źródeł energii do roku 2020.
Urząd Gminy już w roku 2013 realizowała zadanie w zakresie montażu instalacji solarnych
w obiektach mieszkaniowych i publicznych na terenie Gminy, działanie 1.1. ma być
kontynuacją prowadzonego od roku 2013 procesu montażu instalacji solarnych.
Cel szczegółowy II - Wzrost efektywności energetycznej obiektów na terenie Gminy
Żarnowiec.
Działanie
2.1.
-
Termomodernizacja
budynku
komunalnego
„Wodomistrzówki”
w Żarnowcu.
Działanie 2.2. - Termomodernizacja budynku szkoły podstawowej w Chlinie.
Oba w/w działania odnoszą się do poprawy parametrów energetycznych budynków
komunalnych. Zakres rzeczowy działań obejmuje kompleksową termomodernizację
obiektów.
Realizacja działania 2.1. i 2.2 wpłynie na zmniejszenie zużycia energii finalnej oraz emisji
CO2 w zinwentaryzowanym - zgodnie z wytycznymi poradnika SEAP – sektorze komunalnym.
Działanie 2.3. - Wymiana oświetlenia ulicznego na energooszczędne.
Powyższe działanie odnosi się do wymiany 300 sztuk lamp oświetlenia ulicznego. Zakres
inwestycji wpłynie pozytywnie (spadek) na zużycie energii finalnej w sektorze związanym
z oświetleniem publicznym poprzez zamontowanie nowoczesnych energooszczędnych
punków oświetleniowych.
Działanie 2.4. - Promocją działań wpływających na ograniczenie zużycia energii finalnej
na terenie Gminy (działanie nieinwestycyjne).
Działanie wpisuje się w założenia odnoszące się do długookresowego procesu edukacji
ekologicznej
społeczeństwa.
Promocja
działań
przyczyniających
się
do
wzrostu
efektywności energetycznej (ograniczenie zużycia energii finalnej) odbywać się będzie,
bowiem
poprzez
dedykowane
mieszkańcom
kampanie
informacyjne
w
ramach
63 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
organizowanych imprez i wydarzeń. Docelowo planowana jest organizacja 3 szkoleń
tematycznych.
Gmina w realizacji tego działania planuje korzystać z pomocy beneficjentów, którzy
realizują z reguły bezpłatne akcje dla społeczeństwa i samorządów z zakresu szeroko
pojętej edukacji ekologicznej.
64 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
5
Wskaźniki monitorowania
Ze względu, zatem na fakt, iż sporządzenie i realizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej
wynika ze zobowiązań określonych w ratyfikowanym przez Polskę Protokole z Kioto oraz
w pakiecie klimatyczno-energetycznym, przyjętym przez Komisję Europejską w grudniu
2008 roku dla docelowego roku realizacji (2020) Planu przewiduje się osiągnięcie
wskaźników, które wpisują się bezpośrednio w zidentyfikowany cel główny/strategiczny
i odnoszą się do celów zdefiniowanych w Pakiecie Klimatyczno – Energetycznym są nimi:

poziom redukcji emisji CO2 w stosunku do roku bazowego (2014): 22,3 % tj. 5121
MgCO2,

zużycie energii finalnej – redukcja w stosunku do prognozy na 2020: 0,3% tj. 154
MWh,

udziału energii z OZE w bilansie na rok 2020:8,9 %7.
Częstotliwość monitorowania postępów osiągnięcia wskaźników
Zgodnie z wytycznymi poradnika SEAP częstotliwość monitorowania postępów osiągnięcia
wskaźników nie może być zbyt duża (<2 lat), gdyż zmiany będą przypuszczalnie na granicy
błędu pomiaru. Z kolei przyjmowanie okresów zbyt dużych (> 4 lat) powoduje, iż
zarządzanie planem i reakcja na odchylenia od zamierzonych wartości są znacznie
utrudnione i powolne. Gmina wykona pośrednią inwentaryzację emisji w połowie okresu
realizacji programu, kierując się identyczną metodologią jak w poniższym opracowaniu,
aktualizując opracowaną na cele przygotowanie PGN bazę danych.
Zgodnie z zakresem kompetencji referatów wchodzących w skład Urzędu Gminy
w Żarnowcu, Referat Inwestycji i Rolnictwa zajmuje się szeroko pojętymi zagadnieniami
z zakresu
ochrony
środowiska
w
tym
również
koordynować
będzie
realizację
również
w
zaplanowanych w ramach Planu działań i inwestycji.
Monitorowanie
wskaźników
wskazanych
powyżej
znajdzie
się
gestii
przedmiotowego referatu.
7
wliczając obligatoryjny udział 20% zielonej energii w każdej kWh prądu elektrycznego
65 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
6
Aktualizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej
Procedura aktualizacja dokumentu będzie prowadzona w identyczny sposób jak dla
pozostałych dokumentów strategicznych Gminy.
Podstawą do aktualizacji PGN będą:

Wnioski interesariuszy,

Wyniki pośredniej inwentaryzacji emisji (MEI),

Ewaluacja programu,

Zmiany
otoczenia
prawnego
i
gospodarczego
(polityka klimatyczna,
nowe
technologie),

Otwarcie nowych możliwości finansowania.
Jednostką odpowiedzialną za przeprowadzenie procedury aktualizacyjnej będzie Urząd
Gminy w Żarnowcu.
66 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
7
Uwagi i wnioski
Niniejszy dokument wyznacza kierunek działań dla Gminy Żarnowiec w zakresie gospodarki
niskoemisyjnej. Realizacja konkretnych zadań oraz ich zakres uzależnione będą od
kondycji finansowej Gminy.
Zastrzeżenia:
1. Realizacja zadań może być uzależniona od możliwości dofinansowania ich przez środki
zewnętrzne.
2. Wysokość proponowanych dofinansowań może ulec zmniejszeniu.
3. Realizacja proponowanych dofinansowań nie wyklucza kontynuacji prowadzonych
obecnie przez Gminę programów dofinansowań.
Opracowanie:
Biuro Doradcze Altima S.C
ul. Żeliwna 38
40-599 Katowice
fax 32 750 86 84
www.biuroaltima.pl
67 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
8
Spis tabel
Tabela 1 Powierzchnia gruntów Gminy Żarnowiec według kierunków wykorzystania .....................8
Tabela 2 Obiekty objęte ochroną Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na terenie
Gminy Żarnowiec ......................................................................................................9
Tabela 3 Zestawienie dróg powiatowych na terenie Gminy Żarnowiec .................................... 12
Tabela 4 Liczba mieszkańców Gminy Żarnowiec na przełomie lat 2012-2014 ............................ 13
Tabela 5 Prognozy liczby ludności dla powiatu zawierciańskiego w latach 2015 - 2030 ................ 13
Tabela 6 Podmioty gospodarcze prowadzące działalność na terenie Gminy Żarnowiec ................ 13
Tabela 7 Miesięczne wartości substancji szkodliwych odnotowane w roku 2014 na stacji WIOŚ
w Zawierciu ........................................................................................................... 16
Tabela 8 Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Żarnowiec z dokumentami
strategicznymi szczebla krajowego,regionalnego i lokalnego. .............................................. 17
Tabela 9 Wskaźniki emisji CO2 .................................................................................... 22
Tabela 10 Zestawienie budynków użyteczności publicznej na terenie Gminy Żarnowiec .............. 24
Tabela 11 Zestawienie stacji transformatorowych na terenie gminy Żarnowiec ......................... 28
Tabela 12 Źródła produkcji energii elektrycznej oparte o OZE na terenie gminy........................ 29
Tabela 13 Zamierzenia inwestycyjne i modernizacyjne na terenie Gminy Żarnowiec – infrastruktura
TAURON Dystrybucja S.A. .......................................................................................... 29
Tabela 14 Proce modernizacyjne przeprowadzone w obrębie obiektów komunalnych ................. 33
Tabela 15 Zrealizowane prace inwestycyjne na terenie gminy ............................................. 35
Tabela 16 Emisja CO2 w roku 2014 w podziale na wykorzystywane na terenie Gminy paliwa ......... 39
Tabela 17 Priorytety inwestycyjne oraz cele szczegółowe w ramach Priorytetu IV RPOWSL na lata
2014-2020 ............................................................................................................. 43
Tabela 18 Zestawienie działań planowanych do realizacji w ramach planu .............................. 45
Tabela 19 Emisja CO2 na terenie Gminy Żarnowiec w roku 2014 ............................................ 48
Tabela 20 BEI – Zużycie energii finalnej w roku 2014 na terenie Gminy Żarnowiec ..................... 51
Tabela 21 BEI – Emisja CO2 w roku 2014 na terenie Gminy Żarnowiec ..................................... 52
Tabela 22 Zestawienie celów wynikających z programu gospodarki niskoemisyjnej .................... 60
Tabela 23 Działania krótko/średniookresowych ................................................................ 61
68 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
9
Spis Rysunków
Rysunek 1 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej – kolejne kroki ....................................................6
Rysunek 2 Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w Łanach Wielkich – stan po modernizacji.......... 33
Rysunek 3 Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w miejscowości Udórz – stan po modernizacji ..... 34
Rysunek 4 Instalacje solarne – przykładowa instalacja montowana w ramach projektu ................ 35
Rysunek 5 Wymiana nawierzchni drogi Koryczany Północne - Koryczany - przykład działań
naprawczych w sektorze drogowym .............................................................................. 38
Rysunek 6 Schemat organizacji Urzędu Gminy w Żarnowcu ................................................. 41
10 Spis wykresów
Wykres 1 Struktura źródeł ciepła w sektorze mieszkaniowym [%] .......................................... 23
Wykres 2 Struktura źródeł ciepła w sektorze komunalnym – obiekty użyteczności publicznej na
terenie Gminy Żarnowiec .......................................................................................... 26
Wykres 3 Struktura źródeł ciepła w sektorze usługowo handlowym dla Gminy Żarnowiec ............. 26
11 Spis map
Mapa 1 Położenie Gminy Żarnowiec na tle sąsiednich miejscowości .........................................8
Mapa 2 Obszary cenne przyrodniczo na terenie Gminy Żarnowiec ......................................... 11
Mapa 3 Lokalizacja stref jakości powietrza w województwie śląskim ..................................... 15
69 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
12 Załączniki
Założenia do obliczeń (zapotrzebowanie na ciepło i paliwa w budynkach)
Wartość
Jednostka
Zapotrzebowanie na ciepło budynku nieocieplonego 2014
180
kWh/m2
Zapotrzebowanie na ciepło budynku ocieplonego 2014
90
kWh/m2
Sprawność kotła węglowego komorowego starego typu
50
%
Sprawność nowego typu komorowego kotła węglowego
65
%
Sprawność kotła węglowego z aut. podajnikiem paliwa
75
%
Sprawność kotła biomasowego z aut. podajnikiem paliwa
85
%
Sprawność kominka
50
%
Sprawność kotła olejowego
91
%
Sprawność kotła gazowego
95
%
Sprawność kolektora słonecznego
22
%
Sprawność pompy ciepła
300
%
Sprawność elektrycznego grzejnika bezpośredniego
99
%
Sprawność przesyłu
95
%
Sprawność akumulacji
96
%
Sprawność regulacji i wykorzystania
90
%
Całkowita sprawność instalacji grzewczej budynku
ηH,tot= ηH,g • ηH,d • ηH,s • ηH,e
gdzie:
ηH,tot – sprawność całkowita,
ηH,g – sprawność wytwarzania dla źródła ciepła,
ηH,d – sprawność przesyłu,
ηH,s – sprawność akumulacji,
ηH,e – sprawność regulacji i wykorzystania.
Rzeczywiste zużycie ciepła w budynkach [J]
Qr= (A • Z • t • 0,33)/ ηH,tot
gdzie:
A – powierzchnia budynku [m2],
Z – oszacowane zapotrzebowanie [W/m2],
t – okres grzewczy [sekundy].
70 | S t r o n a
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
dla Gminy Żarnowiec
Ograniczenie zużycia po termomodernizacji lub modernizacji źródła ciepła
Qpt=Qr1 - Qt
gdzie:
Qr1 - rzeczywiste zużycie ciepła w budynkach przed termomodernizacją lub wymianie
źr. ciepła,
Qt- rzeczywiste zużycie ciepła w budynkach po termomodernizacji lub wymianie źr. ciepła.
Bibliografia
[1] „Audyt systemu grzewczego – Wytyczne” FEWE
[2] Żurawski J., „Energooszczędność w budownictwie część II – energochłonność”, Izolacje
2/2008
[3] Alsabry A., Pigalski W., Maciejewski T., „Teoretyczne i rzeczywiste zapotrzebowanie
energetyczne
na
centralne
ogrzewanie
i
wentylację
mieszkań
w
budownictwie
wielorodzinnym”, Przegląd Budowlany 11/2010
[4] Żurawski J., „Energochłonność budynków mieszkalnych”
71 | S t r o n a