Protokół ws. wybuchowych pozostałości wojennych

Protokół dotyczący ładunków wybuchowych stanowiących pozostałości wojny.
(Protokół V do konwencji CCW z 1980 r.) – 28 Listopad 2003 r.
Protokół ws. wybuchowych pozostałości wojennych
Wysokie Umawiające się Strony,
Widząc poważne problemy humanitarne powodowane przez wybuchowe pozostałości
wojenne.
Mając świadomość potrzeby przyjęcia Protokołu ws. pokonfliktowych środków zaradczych
podejmowanych w celu zminimalizowania skutków i zagrożeń stwarzanych przez wybuchowe
pozostałości wojenne,
Oraz wyrażając wolę zajęcia się kwestią środków zapobiegawczych, rozumianych jako
stosowanie na zasadzie dobrowolności najlepszych wzorców postępowania, opisanych w Aneksie
Technicznym zwiększających niezawodność amunicji i minimalizujących w ten sposób występowanie
wybuchowych pozostałości wojennych,
Uzgodniły, co następuje:
Artykuł 1
Postanowienia ogólne i zakres stosowania
1. Zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych oraz mającymi tu zastosowanie normami
międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych, Wysokie Umawiające się Strony zobowiązują się
przestrzegać postanowień niniejszego Protokołu, zarówno indywidualnie jak i wspólnie we
współpracy z innymi Wysokimi Umawiającymi się Stronami, w celu zminimalizowania skutków i
zagrożeń stwarzanych przez wybuchowe pozostałości wojenne w sytuacjach pokonfliktowych.
2. Niniejszy Protokół stosuje się do wybuchowych pozostałości wojennych na obszarze lądowym oraz
wodach wewnętrznych Wysokich Umawiających się Stron.
3, Niniejszy Protokół stosuje się do sytuacji będących rezultatem konfliktów, określonych w art. 1
par. od 1 do 6 Konwencji* z poprawkami z dnia 21 grudnia 2001 r.
4. Artykuły 3, 4, 5 i 8 niniejszego Protokołu odnoszą się do wybuchowych pozostałości wojennych
innych niż istniejące wybuchowe pozostałości wojenne zdefiniowane w art. 2. par. 5 niniejszego
Protokołu.
* Konwencja o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych broni konwencjonalnych, które mogą być uważane za powodujące nadmiernie
cierpienia lub mające niekontrolowane skutki.
Artykuł 2
Definicje
Dla celów niniejszego Protokołu:
1. Amunicja wybuchowa oznacza amunicję konwencjonalną zawierającą, materiały
wybuchowe, z wyjątkiem min. min-pułapek i innych urządzeń zdefiniowanych Protokole II
do Konwencji* poprawionym w dniu 3 maja 1996 r.
2. Niewybuchy oznaczają amunicję, która była uzbrojona, wyposażona w zapalniki lub w inny
sposób przygotowana do użycia oraz która została użyta w konflikcie zbrojnym - odpalona,
zrzucona lub wystrzelona - która powinna eksplodować a nie eksplodowała.
3. Porzucona amunicja wybuchowa oznacza amunicję, która nie została użyta podczas
konfliktu zbrojnego, a która została pozostawiona bądź porzucona przez strony konfliktu
zbrojnego i która jest poza kontrolą strony konfliktu, przez którą została pozostawiona bądź
porzucona. Porzucona amunicja wybuchowa może lub nie być uzbrojona, wyposażona w
zapalniki lub w inny sposób przygotowana do użycia.
4. Wybuchowe pozostałości wojenne oznaczają niewybuchy lub porzuconą amunicję
wybuchową.
5.
Istniejące Wybuchowe Pozostałości wojenne oznaczają niewybuchy lub porzuconą
amunicję wybuchową istniejącą zanim niniejszy Protokół nabrał mocy obowiązującej dla
Wysokiej Umawiającej się Strony, na której obszarze się one znajdują.
Artykuł 3
Oczyszczanie (terenu) usuwanie lub niszczenie wybuchowych pozostałości wojennych
1. Każda Wysoka Umawiająca się Strona i/lub strona konfliktu zbrojnego ponosi odpowiedzialność, w myśl zapisów niniejszego artykułu, za wszystkie wybuchowe pozostałości
wojenne występujące na terytorium pozostającym pod jej kontrolą. W przypadkach, kiedy
użytkownik amunicji wybuchowej, która stała się wybuchowymi pozostałościami wojennymi
nie sprawuje kontroli na terytorium, na którym się one znajdują, udzieli on po zaprzestaniu
prowadzeniu działań wojennych, tam gdzie to możliwe, pomocy, między innymi: technicznej,
finansowej, rzeczowej lub osobowej, na bazie dwustronnego porozumienia bądź za
pośrednictwem strony trzeciej włączając w to Narody Zjednoczone lub inne stosowne
organizacje, w celu ułatwienia oznakowania, oczyszczania [terenu], usunięcia lub zniszczenia
tych wybuchowych pozostałości wojennych.
2. Po zaprzestaniu prowadzenia działań wojennych, tak szybko jak tylko będzie to wykonanie,
każda z Wysokich Umawiających się Stron i/lub strona konfliktu zbrojnego, na terytorium
będącym pod jej kontrolą, na którym występują wybuchowe pozostałości wojenne, oznaczy i
oczyści [teren], usunie lub zniszczy te pozostałości. Obszarom, na których występujące
wybuchowe pozostałości wojenne uznane zostały, zgodnie z par. 3 niniejszego artykułu, za
stwarzające poważne zagrożenie humanitarni nadaje się priorytetowy status pod względem
oczyszczania [terenu] usunięcia, zniszczenia tych pozostałości.
3. Po zaprzestaniu prowadzenia działań wojennych tak szybko jak tylko będzie możliwe,
każda z Wysokich Umawiających się Stron i/lub strona konfliktu zbrojnego, na terytorium
będącym pod jej kontrolą, na którym występują wybuchowe pozostałości wojenne, podejmie
niżej wymienione działania w celu zredukowania zagrożenia powodowanego przez te
pozostałości;
(a) dokona przeglądu i oszacuje zagrożenie powodowane przez wybuchowe pozostałości
wojenne;
(b) w zakresie oznakowania i oczyszczenia [terenu] usuwania lub niszczenia ustali potrzeby i
możliwości ich realizacji oraz nada im priorytety;
(c) oznaczy i oczyści [teren], usunie lub zniszczy wybuchowe pozostałości wojenne;
(d) podejmie kroki mające na celu pozyskanie środków dla przeprowadzenia ww. działań.
4. W trakcie realizacji powyższych działań Wysokie Umawiające się Strony i/lub strony
konfliktu zbrojnego uwzględnią międzynarodowe standardy włączając w to Standardy
Międzynarodowej Akcji Minowej.
5. Wysokie Umawiające się Strony będą w stosownych sytuacjach, współpracować ze sobą i z
innymi państwami, właściwymi organizacjami regionalnymi i międzynarodowymi oraz
organizacjami pozarządowymi w zakresie udzielania, miedzy innymi pomocy technicznej.
finansowej, rzeczowej lub osobowej łącznie z podejmowaniem, w stosownych
okolicznościach wspólnych operacji niezbędnych do wypełnienia postanowień niniejszego
Artykułu.
Artykuł 4
Ewidencja, archiwizacja oraz przekazywanie informacji
1. Wysokie Umawiające się Strony i/lub Strony konfliktu zbrojnego w maksymalnym
osiągalnym zakresie w stopniu, w jakim będzie to możliwe będą ewidencjonować i
archiwizować informacje o użyciu amunicji wybuchowej lub porzuceniu tej amunicji, aby
ułatwić szybkie oznaczanie i oczyszczanie [terenu], usuwanie lub niszczenie takich
wybuchowych pozostałości wojennych, jak również uświadamiania istniejącego
niebezpieczeństwa oraz przekazywania odpowiednich informacji państwu sprawującemu
kontrolę nad danym terytorium oraz ludności cywilnej je zamieszkującej.
2.
Wysokie Umawiające się Strony i/lub strony konfliktu zbrojnego, które użyły lub
porzuciły amunicję wybuchowa, która mogła stać się wybuchowymi pozostałościami
wojennymi, niezwłocznie po zaprzestaniu prowadzenia działań wojennych, w stopniu, w
jakim będzie to wykonalne, o ile nie naruszy to interesów bezpieczeństwa tych stron, będą
udostępniać stosowne informacje państwu lub państwom, pod których kontrolą znajdują, się
obszary, na których znajdują się te wybuchowe pozostałości wojenne, na bazie dwustronnego
porozumienia, bądź za pośrednictwem strony trzeciej włączając w to Narody Zjednoczone lub
na żądanie, [udostępniać te informacje] innym stosownym organizacjom, spełniającym
kryteria strony dostarczającej informacje, które podejmują lub podejmą się uświadamiania o
istniejącym niebezpieczeństwie oraz oznaczania i oczyszczania [terenu], usuwania lub
niszczenia wybuchowych pozostałości wojennych na obszarach, na których się one znajdują.
3. Przy ewidencjonowaniu, archiwizacji oraz przekazywaniu takich informacji Wysokie
Umawiające się Strony winny mieć na względzie postanowienia Części 1 Aneksu
Technicznego niniejszego Protokołu.
Artykuł 5
Inne środki ostrożności podejmowane na rzecz
ludności cywilnej, pojedynczych osób oraz obiektów cywilnych w celu ochrony przed
skutkami i zagrożeniem stwarzanym przez wybuchowe pozostałości wojenne
1. Wysokie Umawiające się Strony i/lub strony konfliktu zbrojnego na terytoriach
pozostających pod ich kontrolą, na których występują wybuchowe pozostałości wojenne
podejmą wszelkie wykonalne środki ostrożności, w celu ochrony ludności cywilnej,
pojedynczych osób oraz obiektów cywilnych przed zagrożeniami i skutkami powodowanymi
przez wybuchowe pozostałości wojenne. Wykonalne środki ostrożności to środki
realizowalne lub możliwe do zrealizowania w praktyce, przy uwzględnieniu wszystkich
uwarunkowań występujących w tym okresie, w tym względów humanitarnych i
uwarunkowań militarnych. Środki te mogą obejmować ostrzeganie uświadamianie ludności
cywilnej o istniejących zagrożeniach, znakowanie, grodzenie i monitorowanie obszarów, na
których występują wybuchowe pozostałości wojenne, Zgodnie z zapisami Części 2 Aneksu
Technicznego niniejszego Protokołu.
Artykuł 6
Postanowienia na rzecz ochrony misji humanitarnych j organizacji przed skutkami
powodowanymi przez wybuchowe pozostałości wojenne
1. Każda Wysoka Umawiająca się Strona i/1ub strona konfliktu zbrojnego będzie:
(a) Chronić w zakresie, w jakim będzie to wykonalne, przed skutkami powodowanymi przez
wybuchowe pozostałości wojenne, misje humanitarne i organizacje, które działają lub działać
będą za zgodą Wysokiej Umawiającej się Strony i/lub strony konfliktu zbrojnego na
obszarach pozostających pod jej kontrolą.
(b) Na wniosek takiej misji humanitarnej lub organizacji, dostarczać w zakresie, w jakim
będzie to wykonalne, informacji o lokalizacji wszystkich wybuchowych pozostałościach
wojennych znajdujących się na obszarach, gdzie wnioskująca organizacja lub misja
humanitarna będzie działać lub działa, których istnienia dana strona jest świadoma.
2. Postanowienia niniejszego artykułu me ograniczają istniejących w tym względzie
uregulowań Międzynarodowego Prawa Humanitarnego lub innych stosownych umów
międzynarodowych lub decyzji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych
zapewniających wyższy poziom ochrony.
Artykuł 7
Pomoc w odniesieniu do istniejących wybuchowych pozostałości wojennych
1. Każda Wysoka Umawiająca się Strona ma prawo do ubiegania się i otrzymania pomocy,
gdy jest to właściwie uzasadnione, od innej Wysokiej Umawiającej się Strony, państwa
niebędącego stroną oraz właściwych organizacji i instytucji międzynarodowych, aby uporać
się z problemami stwarzanymi przez istniejące wybuchowe pozostałości wojenne.
2. Każda Wysoka Umawiająca się Strona stojąca na stanowisku by to uczynić, udzieli pomocy
w rozwiązywaniu problemów stwarzanych przez istniejące wybuchowe pozostałości wojenne,
na ile to będzie konieczne i wykonalne. W działaniach tych Wysokie Umawiających się
Strony będą również brać pod uwagę humanitarne aspekty niniejszego Protokołu, jak również
standardy międzynarodowe, w tym Standardy Międzynarodowej Akcji Minowej.
Artykuł 8
Współpraca i pomoc
1. Każda Wysoka Umawiająca się Strona stojąca na stanowisku by to uczynić, udzieli pomocy
w zakresie oznakowania i oczyszczania [terenu], usuwania lub niszczenia wybuchowych
pozostałości wojennych oraz uświadamiania ludności cywilnej o istniejących zagrożeniach i
związanych z tym działaniach, podejmowanych między innymi za pośrednictwem systemu
Narodów Zjednoczonych, odpowiednich międzynarodowych, regionalnych, narodowych
organizacji lub instytucji, Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża, narodowych
Komitetów Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca i ich Międzynarodowej Federacji,
organizacji pozarządowych lub na bazie porozumień dwustronnych.
2. Każda Wysoka Umawiająca się Strona stojąca na stanowisku by w uczynić, udzieli ofiarom
wybuchowych pozostałości wojennych pomocy w zakresie opieki i rehabilitacji zdrowotnej
oraz reintegracji społecznej i ekonomicznej. Pomoc ta może być udzielana, między innymi za
pośrednictwem systemu Narodów Zjednoczonych, odpowiednich międzynarodowych,
regionalnych, narodowych organizacji lub instytucji, Międzynarodowego Komitetu
Czerwonego Krzyża, narodowych Komitetów Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca
i ich Międzynarodowej Federacji, organizacji pozarządowych lub na bazie porozumień
dwustronnych.
3. Każda Wysoka Umawiająca się Strona stojąca na stanowisku by to uczynić, wniesie wkład
do funduszy powierniczych funkcjonujących w ramach systemu Organizacji Narodów
Zjednoczonych, jak również innych odpowiednich funduszy powierniczych, w celu
ułatwienia udzielenia pomocy zgodnie z postanowieniami niniejszego Protokołu.
4. Każda Wysoka Umawiająca się Strona ma prawo w pełnym wymiarze czerpać korzyści
płynące z niezbędnej dla wdrożenia niniejszego Protokołu, wymiany sprzętu, materiałów,
informacji naukowej i technicznej niezwiązanych z technologiami zbrojeniowymi. Wysokie
Umawiające się Strony podejmą kroki w celu ułatwienia takiej wymiany zgodnie z
narodowym porządkiem prawnym i nie nałożą nadmiernych ograniczeń w sferze
zaopatrywania w sprzęt służący do usuwania [wybuchowych pozostałości wojennych] oraz
informacje techniczne związane z tym sprzętem, a wykorzystywane w celach humanitarnych.
5. Każda Wysoka Umawiająca się Strona podejmie kroki w celu przekazania informacji do
odpowiednich baz danych dotyczących akcji rozminowania utworzonych w ramach systemu
Narodów Zjednoczonych, a w szczególności informacje dotyczące różnych sposobów i
technik oczyszczania terenu z wybuchowych pozostałości wojennych, oraz wykazy
ekspertów, wyspecjalizowanych agencji lub krajowych punktów kontaktowych właściwych
dla tej problematyki oraz na zasadach dobrowolności, informacje techniczne nt. określonych
typów amunicji wybuchowej.
6. Każda Wysoka Umawiająca się Strona może występować do Organizacji Narodów
Zjednoczonych, innych odpowiednich ciał lub innych państw z wnioskami o udzielenie
pomocy, uzupełnionymi odpowiednimi informacjami. Wnioski takie mogą być kierowane do
Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych, który przekaże je wszystkim Wysokim
Umawiającym się Stronom i właściwym organizacjom międzynarodowym oraz organizacjom
pozarządowym.
7. W przypadku wniosków kierowanych do Organizacji Narodów zjednoczonych, Sekretarz
Generalny Narodów Zjednoczonych może w ramach zasobów znajdujących się w jego
dyspozycji czynić odpowiednie kroki, w celu oceny sytuacji i we współpracy z wnioskującą
Wysoką Umawiającą się Stroną i innymi Wysokimi Umawiającymi się Stronami na których
spoczywa odpowiedzialność określona w Artykule 3 powyżej, zarekomenduje stosowne
[formy] udzielenia pomocy. Sekretarz Generalny może również przedstawić Wysokim
Umawiającym się Stronom sprawozdanie z takiej oceny sytuacji, jak również dotyczące
rodzaju i zakresu wymaganej pomocy, włączając w to ewentualne wykorzystanie środków
pomocowych z funduszy powierniczych ustanowionych w ramach systemu Narodów
Zjednoczonych.
Artykuł 9
Środki zapobiegawcze
1. Mając na uwadze rożne sytuacje i możliwości, każda Wysoka Umawiająca się Strona jest
zachęcana do stosowania środków zapobiegawczych, w celu minimalizowania wystąpienia
wybuchowych pozostałości wojennych, włącznie, ale nie ograniczając się do tych, które
wymieniono w części 3 Aneksu Technicznego.
2.
Każda Wysoka Umawiająca się Strona, na zasadach dobrowolności, może wymieniać
informacje odnoszące się do działań podejmowanych na rzecz promowania i stworzenia
najlepszych wzorców postępowania w stosunku do postanowień paragrafu 1 mniejszego
Artykułu.
Artykuł 10
Konsultacje Wysokich Umawiających się Stron
1. Wysokie Umawiające się Strony zobowiązują się do wzajemnego konsultowaniu się i
współpracy we wszystkich sprawach związanych z funkcjonowaniem niniejszego Protokołu.
Dla osiągnięcia tego celu odbędzie się Konferencja Wysokich Umawiających się Stron, O ile
taka będzie decyzja większości, lecz nic mniej niż osiemnastu Wysokich Umawiających się
Stron.
2. Zakres prac konferencji Wysokich Umawiających się Stron obejmuje:
(a) przegląd ogólnego statusu i funkcjonowania niniejszego Protokołu;
(b) rozpatrywanie spraw odnoszących się do wdrożenia niniejszego Protokołu w
poszczególnych państwach, w tym kwestii dotyczących składania raportów narodowych i ich
corocznego uaktualniania;
(c) przygotowanie do konferencji przeglądowych.
3. Koszty konferencji Wysokich Umawiających się Stron będą ponoszone przez Wysokie
Umawiające się Strony oraz Państwa niebędące stronami [niniejszego porozumienia], a
uczestniczące w pracach Konferencji, zgodnie ze skalą udziału w kosztach Narodów
Zjednoczonych, odpowiednio skorygowaną.
Artykuł 11
Przestrzeganie
1. Każda Wysoka Umawiająca się Strona będzie wymagać, aby jej Siły Zbrojne i stosowne
agencje lub ministerstwa opracowały i upowszechniły odpowiednie instrukcje i procedery
operacyjne, oraz aby właściwy personel został przeszkolony, zgodnie ze stosownymi
postanowieniami niniejszego Protokołu.
2. Wysokie Umawiające się Strony zobowiązują się wzajemnie konsultować się i
współpracować, na zasadach dwustronnych, za pośrednictwem Sekretarza Generalnego
Narodów Zjednoczonych lub wykorzystując inne właściwe procedury międzynarodowe, na
rzecz rozwiązania wszelkich problemów, które mogą powstać w związku z interpretacją i
stosowaniem postanowień niniejszego Protokołu.
Aneks Techniczny
Niniejszy Aneks Techniczny obejmuje rekomendowany zestaw najlepszych wzorców
postępowania, aby osiągnąć cele określone w Artykułach 4, 5 i 9 niniejszego Protokołu.
Niniejszy Aneks Techniczny będzie wdrażany przez Wysokie Umawiające się Strony na
zasadach dobrowolności.
1. Ewidencja, archiwizacja oraz udostępnianie informacji o Niewybuchach oraz
Porzuconej Amunicji Wybuchowej (PAW)
(a) Ewidencjonowanie informacji: Państwa winno podjąć działania w celu ewidencjonowania,
tak rzetelnie jak to możliwe, informacji dotyczących amunicji wybuchowej, której [część]
może stać się niewybuchami w szczególności:
(i) Lokalizacji obszarów, na których planuje się użyć amunicje wybuchową;
(ii) Przybliżonej ilości amunicji wybuchowej użytej na obszarach wymienionych w pkt. (i);
(iii) Rodzaju i typu amunicji wybuchowej użytej na obszarach wymienionych w pkt. (i);
(iv) Określonej ogólnie lokalizacji znanych i prawdopodobnych miejsc występowania
niewybuchów.
Gdy w trakcie prowadzonych operacji Państwo było zmuszone porzucić amunicję
wybuchową, winno ono dążyć do tego, aby pozostawić PAW w warunkach bezpiecznych i
pod ochroną, oraz aby ewidencjonować informacje o takiej amunicji, w następujący sposób:
(v) Miejsca pozostawienia PAW;
(vi) Przybliżoną ilość PAW pozostawionej w każdym z tych miejsc;
(vii) Typy PAW pozostawionej w każdym z takich miejsc.
(b) Archiwizacja informacji: Zaewidencjonowane przez Państwo zgodnie z paragrafem (a) i
informacje, winny być przechowywane w sposób, pozwalający na ich późniejsze odtworzenie
i udostępnienie zgodnie z paragrafem (c)
(c) Udostępnianie informacji: Zaewidencjonowane i archiwizowane przez Państwo zgodnie z
paragrafami (a) i (b) informacje z uwzględnieniem interesów bezpieczeństwa i innych
zobowiązań Państwa je udostępniającego, winny być przekazywane stosownie do poniższych
postanowień:
(i) Zawartość informacyjna:
W odniesieniu do niewybuchów udostępniane informacje winny obejmować szczegółowe
dane nt.;
(1) określonej ogólnie lokalizacji, znanych i prawdopodobnych miejsc występowania
niewybuchów;
(2) typów i przybliżonej ilości amunicji wybuchowej użytej na stanowiących cele obszarach.
(3) sposobu identyfikowania amunicji wybuchowej w tym na podstawie jej koloru, rozmiaru i
kształtu oraz innych właściwych oznaczeń;
(4) metody bezpiecznego pozbywania się amunicji wybuchowej.
W odniesieniu do PAW udostępniane informacje winny obejmować szczegółowe dane nt.:
(5) lokalizacji miejsc pozostawienia PAW;
(6)| przybliżonej ilości PAW w każdym z takich miejsc;
(7) typów PAW w każdym z takich miejsc;
(8) sposobu identyfikowania PAW w tym na podstawie jej koloru, wielkości i kształtu;
(9) typów i metod opakowywania PAW;
(10) stan gotowości [do użycia];
(11) lokalizacji i rodzaju jakichkolwiek min-pułapek, o których wiadomo, iż występują na
obszarach, na których pozostawiono PAW.
(ii) Odbiorca: Udostępniane informacje winny zostać przekazane stronie lub stronom, pod
których kontrolą pozostaje obszar dotknięty problemem [niewybuchów lub PAW] oraz tym
osobom lub instytucjom spełniającym oczekiwania państwa udostępniającego informacje,
które zaangażowane są lub zaangażują się w proces oczyszczania [z niewybuchów i PAW]
terenu dotkniętego tym problemem oraz w proces uświadamiania ludności cywilnej o
zagrożeniach, jakie stwarzają, niewybuchy oraz PAW.
(iii) Procedury: Tam gdzie to możliwe, udostępniając informacje. Państwo winno
wykorzystywać procedury ustanowione w tym celu na arenie międzynarodowej lub lokalnie,
takie jak pośrednictwo (UN-MAS*, IMSMA**)- oraz innych specjalistycznych agencji o ile
Państwo udostępniające [informacje] uzna to za właściwe.
(iv) Normy czasowe: Informacje winny być udostępniane tak szybko jak to możliwe z
uwzględnieniem takich czynników jak jakiekolwiek trwające operacje wojskowe i
humanitarne na obszarach dotkniętych problemem [niewybuchów lub PAW], dostępność i
wiarygodność informacji oraz stosowne kwestie bezpieczeństwa.
2. Ostrzeganie, uświadamianie zagrożeń. znakowanie, odgradzanie oraz monitoring
Podstawowe terminy:
(a) Ostrzeganie oznacza, przekazywanie zawczasu ludności cywilnej zaleceń zachowania
ostrożności, w celu zminimalizowania zagrożenia stwarzanego przez wybuchowe
pozostałości wojenne na terenach ich występowania.
(b) Uświadamianie ludności cywilnej o istniejących zagrożeniach winno obejmować programy ułatwiające wymianę informacji pomiędzy społecznością narażoną na zagrożenia
stwarzane przez wybuchowe pozostałości wojenne, a władzami rządowymi i organizacjami
humanitarnymi, tak że społeczności te będą poinformowane o zagrożeniach stwarzanych
przez wybuchowe pozostałości wojenne. Programy uświadamiające o zagrożeniach są zwykle
działalnością długoterminową.
Elementy najlepszych wzorców postępowania dotyczące Ostrzegania i uświadamiania
zagrożeń
(c) Wszystkie programy ostrzegające i uświadamiające istnienie zagrożenia winny, gdzie to
jest możliwe uwzględniać istniejące narodowe i międzynarodowe standardy, włączając w to
Standardy Międzynarodowej Akcji Minowej.
(d) Ostrzeganie i uświadamianie zagrożeń należy zapewnić narażonej na zagrożenia ludności
cywilnej zamieszkującej siedliska na terenach lub wokół terenów, na których występują
wybuchowe pozostałości wojenne oraz ludności przemieszczającej się przez takie tereny.
(e) Ostrzeganie winno nastąpić tak szybko jak to możliwe, zależnie od kontekstu oraz
dostępności informacji. Program uświadamiania o zagrożeniach winien zastąpić program
ostrzegający tak szybko, jak to możliwe. Ostrzeganie i uświadamianie o zagrożeniach należy
zapewnić narażonym na zagrożenie społecznościom najwcześniej, jak to możliwe.
(f) Strony konfliktu powinny zaangażować strony trzecie takie jak, organizacje
międzynarodowe czy organizacje pozarządowe, jeśli one same nie maja zasobów i
kwalifikacji zapewniających skuteczne uświadamianie o zagrożeniach.
(g) Strony konfliktu powinny zapewnić, jeśli to możliwe, dodatkowe środki na realizację
programów ostrzegania i uświadamiania o zagrożeniach. Środki te mogą obejmować:
udzielenie wsparcia logistycznego [opracowywanie i] wytwarzanie materiałów
informacyjnych na potrzeby uświadamiania o zagrożeniach wsparcie finansowe oraz ogólne
informacje kartograficzne.
Oznakowanie, grodzenie i monitorowanie terenów, na których występują wybuchowe
pozostałości wojenne.
(h) Kiedy to możliwe, w dowolnym momencie trwania konfliktu i po tym czasie, tam gdzie
istnieją wybuchowe pozostałości wojenne, strony konfliktu powinny najwcześniej jak to
możliwe oraz w maksymalnym możliwym stopniu. zapewnić oznakowanie, odgrodzenie i
monitorowanie obszarów, na których znajdują się wybuchowe pozostałości wojenne, w celu
skutecznego uniemożliwienia dostępu do nich ludności cywilnej, zgodnie z następującymi
zasadami.
(i) Do oznakowania terenów niebezpiecznych co, do których zachodzi podejrzenie
występowania na nich wybuchowych pozostałości wojennych], winno się stosować znaki
ostrzegawcze bazujące, na metodach oznaczania, rozpoznawalnych przez społeczność
narażoną na zagrożenia stwarzane przez wybuchowe pozostałości wojenne. W największym
możliwym zakresie znaki i inne znaczniki granicy niebezpiecznego obszaru powinny być
widoczne, czytelne, trwale i odporne na oddziaływanie środowiska i powinny jasno określać,
po której stronic oznaczonej granicy występują wybuchowe pozostałości wojenne, a która
uznana jest za bezpieczną.
(j) Winna zostać ustanowiona odpowiednia struktura [organizacyjna] odpowiedzialna za
monitorowanie oraz utrzymanie w dobrym stanie stałych i tymczasowych systemów
oznakowania, będąca integralną częścią krajowych i lokalnych programów uświadamiania o
zagrożeniach [stwarzanych przez wybuchowe pozostałości wojenne].
3. Środki zapobiegawcze
Państwa produkujące bądź pozyskujące amunicję wybuchową winny, na ile to możliwe i
stosowne podjąć wysiłki zapewniające wdrożenie i przestrzeganie, podczas całego cyklu
użytkowania amunicji wybuchowej, niżej wymienionych środków.
(a) Zarządzanie produkcją amunicji
(i) Procesy produkcyjne winny być tak zaprojektowany, aby osiągnąć najwyższa
niezawodność amunicji.
(ii) Procesy produkcyjne powinny podlegać certyfikowanym środkom kontroli jakości.
(iii) W procesie produkcyjnym amunicji wybuchowej powinny być stosowane certyfikowane
normy zapewniania jakości, uznawane na arenie międzynarodowej.
(iv) Próby odbiorcze winny być przeprowadzane poprzez rzeczywiste użycie amunicji w
zróżnicowanych warunkach lub poprzez inne zatwierdzone procedury.
(v) Od amunicji wybuchowej będącej przedmiotem transakcji lub transferów winno wymagać
się spełnienia wysokich Standardów niezawodności.
(b) Zarządzanie amunicją
W celu zapewnienia jak najlepszej długoterminowej niezawodności amunicji wybuchowej,
zachęca się państwa do stosowania najlepszych sprawdzonych w praktyce norm i procedur
wykonawczych odnoszących się do zasad magazynowania, transportu. magazynowania w
warunkach polowych i obchodzenia się z amunicją wybuchową zgodnie z następującymi
wskazaniami:
(i) Amunicja wybuchowa, tam gdzie jest to konieczne winna być magazynowana w
chronionych obiektach lub odpowiednich kontenerach, które zabezpieczają amunicję
wybuchową i jej komponenty poprzez zapewnienie kontrolowanych parametrów środowiska
zewnętrznego o ile to konieczne.
(ii) Państwo winno transportować zapasy wybuchowe do i z obiektów produkcyjnych,
magazynowych i miejsc w terenie w taki sposób, aby minimalizować ryzyko uszkodzenia
amunicji wybuchowej.
(iii) Państwo winno zapewnić, gdzie to konieczne, właściwe kontenery i kontrolowane
parametry środowiska podczas przechowywania i transportowania amunicji wybuchowej.
(iv) Zagrożenie wybuchami w składach powinno być ograniczone do minimum poprzez,
zastosowanie właściwych rozwiązań w zakresie magazynowania.
(v) Państwa powinny stosować w odniesieniu do amunicji wybuchowej właściwe procedury
ewidencjonowania, śledzenia przemieszczeń oraz sprawdzania [warunków przechowywania]
amunicji wybuchowej, które powinny obejmować informacje o dacie wytworzenia każdej
liczby grupy lub partii amunicji wybuchowej oraz o tym gdzie amunicja wybuchowa
znajdowała [i znajduje] się, w jakich warunkach była [i jest] przechowywana oraz na
oddziaływanie, jakich czynników środowiska zewnętrznego była [i jest] eksponowana.
(vi) Okresowo, składowane zapasy amunicji wybuchowej powinny podlegać gdzie jest to
zasadne, testowaniu poprzez rzeczywiste użycie, w celu upewnienia się, że amunicja
wybuchowa funkcjonuje właściwie.
(vii) Podskłady amunicji wybuchowej winny zostać poddane, gdzie jest to zasadne, badaniom
laboratoryjnym, w celu upewnienia się, że amunicja funkcjonuje właściwie.
(viii) Tam gdzie to konieczne, winny być podjęte stosowne działania, w tym obejmujące
dostosowanie do spodziewanego okresu przechowywania amunicji wybuchowej, w oparciu o
informacje uzyskane w wyniku stosowania właściwych procedur ewidencjonowania,
śledzenia przemieszczeń oraz sprawdzania [warunków przechowywania] amunicji
wybuchowej.
(c) Szkolenie
Właściwe szkolenie całego personelu zajmującego się obsługą i transportem oraz
wykorzystującego amunicję wybuchową jest ważnym czynnikiem w dążeniu do zapewnienia
jej niezawodnego działania, zgodnie z przeznaczeniem. Dlatego też Państwa powinny
wprowadzić i utrzymywać właściwe programy szkoleniowe zapewniające, że personel
zostanie odpowiednio przeszkolony w odniesieniu do amunicji, co, do której wymagane
będzie, aby [personel ten] miał z nią do czynienia.
(d) Przekazywanie
Państwo planujące dokonać transferu amunicji wybuchowej do innego Państwa, które
uprzednia nie posiadało tego typu amunicji, powinno dążyć do upewnienia się, że Państwo
odbiorca posiada zdolność do zapewnienia właściwych warunków jej przechowywania i
utrzymania w dobrym stanie oraz do właściwego wykorzystania tej amunicji wybuchowej.
(e) Przyszła produkcją
Państwo powinno testować metody i środki zwiększania niezawodności amunicji
wybuchowej, którą zamierza produkować lub nabyć, z myślą o tym, aby osiągnąć możliwie
najwyższa jej niezawodność.