D - Sąd Rejonowy w Olkuszu

Sygn. akt. III RC 209/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 listopada 2015 r.
Sąd Rejonowy w Olkuszu III Wydział Rodzinny i Nieletnich
w składzie następującym:
Przewodniczący SSR Barbara Halamus-Dyląg
Protokolant : Małgorzata Lasoń
po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2015 r. w Olkuszu
na rozprawie
sprawy z powództwa R. K.
przeciwko małoletnim pozwanym D. K., K. K. (1), O. K. i A. K. reprezentowanym przez matkę R. G. (1)
o obniżenie alimentów
I. Zasądza od powoda R. K. PESEL (...) na rzecz małoletnich pozwanych D. K. PESEL (...), K. K. (1) PESEL (...), Oliwi
K. PESEL (...), A. K. PESEL (...) alimenty w wysokości po 300,00 złotych ( trzysta ) miesięcznie na każdego z nich ,
łącznie kwotę 1200.00 złotych ( jeden tysiąc dwieście ), płatne do rąk jego matki R. G. (1) PESEL (...) do dnia 10-go
każdego następującego po sobie miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z
rat, poczynając od dnia – 14 października 2015r. a to w miejsce alimentów zasądzonych w wyroku tut. Sądu z dnia
14 maja 2015r. sygn. akt III RC 336/14;
II. W pozostałej części powództwo oddala;
III. Wyrokowi w pkt. I-szym, nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;
IV. Zwalnia powoda od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie.
UZASADNIENIE
Powód R. K. w pozwie z dnia 17 sierpnia 2015r. wniósł o obniżenie zasądzonych od niego wyrokiem tut. Sądu z dnia
14.05.2015r. w sprawie o sygn.akt III RC 336/14 alimentów w kwocie po 400 złotych na rzecz małoletnich pozwanych
D. K. , K. K. (1) , O. K. i A. K. , łącznie 1.600 złotych miesięcznie , płatnych do rąk ich matki R. G. (1) do dnia 10go każdego miesiąca z góry do kwoty po 150 złotych miesięcznie na każdego z małoletnich , łącznie do kwoty po 600
złotych miesięcznie.
W uzasadnieniu pozwu R. K. podał , że od czasu zasądzenia ostatnich alimentów nastąpiły istotne okoliczności w
zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletnich pozwanych i dochodów ich matki. Pozwani aktualnie nie dojeżdżają
do szkoły w J. , ale uczęszczają do szkoły w W. , a zatem matka pozwanych nie ponosi kosztów dowozu dzieci do J..
Ponadto matka małoletnich pozwanych wynajmuje obecnie tańsze mieszkanie. Powód dodał ponadto , że obecnie
pozostaje bez pracy , jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w O. jako osoba bezrobotna z prawem do
zasiłku przez 6 miesięcy wynoszącym 850 złotych miesięcznie. Powód podał , że obecnie płaci alimenty na rzecz
małoletnich pozwanych tylko dzięki pomocy finansowej jego rodziny.
Matka małoletnich pozwanych R. G. (1) w odpowiedzi na pozew z dnia 12 listopada 2015r. oraz na rozprawie wniosła
o oddalenie powództwa w całości i podniosła , że od czasu zasądzenia ostatnich alimentów nie nastąpiły żadne istotne
okoliczności uzasadniające obniżenie alimentów na rzecz małoletnich pozwanych.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny :
Wyrokiem z dnia 14 maja 2015r. w sprawie o sygn.akt III RC 336/14 Sąd Rejonowy w Olkuszu podwyższył od R. K.
na rzecz małoletnich dzieci D. K. , K. K. (1) , O. K. i A. K. alimenty do kwoty po 400 złotych miesięcznie na każdego z
nich płatne do dnia 10-go każdego następującego po sobie miesiąca z góry do rąk ich matki R. G. (1) –a to w miejsce
alimentów ustalonych w kwocie po 250 złotych na rzecz każde z dzieci następującymi orzeczeniami tut. Sądu :
- ugodą z dnia 03.08. 2005r. sygn. akt III RC 216/05 ( na rzecz D. K. ) , - ugodą z dnia 07.08. 2006r. sygn.akt III RC
230/06 ( na rzecz K. K. (1) ) , - - wyrokiem z dnia 10.12.2007r. sygn.akt III RC365/07 ( na rzecz O. K. ) , - - ugodą z
dnia 01.04. 2009r.. sygn.akt III RC 34/09 ( na rzecz A. K. ).
W dacie podwyższenia ostatnich alimentów matka małoletnich dzieci – R. G. (1) zamieszkiwała wraz z dziećmi w
W. w wynajętym mieszkaniu i ponosiła koszty jego utrzymania w kwocie około 1.300 złotych miesięcznie. Kwota
ta obejmowała opłaty za czynsz , odstępne i energię. Po kosztów utrzymania mieszkania dokładał się wówczas jej
pełnoletni syn M. G. przekazując matce 150 złotych tygodniowo. R. G. (1) w tym czasie nie pracowała , otrzymywała
rentę rodzinną w kwocie 986 złotych miesięcznie , zasiłek rodzinny w łącznej kwocie 580 złotych. R. K. płacił w
niewielkiej części zasądzone alimenty oraz kontaktował się z dziećmi. R. G. (1) dowoziła dzieci do szkoły w J. , a to
z tego względu , że mieszkając wcześniej z R. K. w J. dzieci tam rozpoczęły naukę i matka po wyprowadzeniu się z
dziećmi od powoda nie chciała zmieniać dzieciom szkoły w trakcie roku szkolnego. Ponosiła więc koszty ich dowozu i
przywozu z W. do J. i z powrotem w wysokości około 300 złotych miesięcznie. Koszty utrzymania małoletnich dzieci
stron wynosiły wówczas około 2000 złotych miesięcznie.
W dacie podwyższenia alimentów R. K. zamieszkiwał w mieszkaniu własnościowym swojej siostry i ponosił koszty
jego utrzymania. Prowadził działalność gospodarczą , w postaci kiosku RUCH , która od kilku lat przynosiła straty.
Utrzymywał się dzięki pomocy finansowej swojej matki , która przekazywała mu część swojej emerytury oraz dzięki
dochodom z prac dorywczych oraz dochodom ze wysprzedaży towaru z kiosku.
Dowody : akta sprawy tut. Sądu o sygn.akt III RC336/14.
Aktualnie powód R. K. od dnia 11 sierpnia 2015r. jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie
Pracy w O. i pobiera zasiłek dla osób bezrobotnych w kwocie po 850 złotych miesięcznie. Działalność gospodarczą , w
postaci kiosku RUCH , którą zakończył z dniem 31 lipca 2015r. zarejestrował na swoją matkę J. K. i obecnie pomaga
w jej prowadzeniu. Powód nie szuka pracy oczekując , że Powiatowy Urząd Pracy w O. przedstawi mu ofertę pracy.
Nadal powód płaci alimenty na dzieci jedynie częściowo , przez co stan jego zadłużenia alimentacyjnego wzrósł do
kwoty około 150.000 złotych. Powód nadal zamieszkuje w mieszkaniu własnościowym swojej siostry i ponosi koszty
jego utrzymania , z tym że obecnie posiada zaległości w opłatach czynszowych. Powód utrzymuje się z zasiłku dla
bezrobotnych i dzięki dużej pomocy finansowej swojej matki. Od kilku miesięcy nie kontaktuje się z dziećmi. Powód
leczy się odwykowo w (...) w O..
Dowód : akta sprawy tut. Sądu sygn.akt III RNs88/15 , Alk 54/15 , zeznania powoda R. K. k. 42-43 , zaświadczenie z
PUP w O. z dnia 11.08.2015r. , rachunki i faktury dot. utrzymania mieszkania k. 58
Aktualnie matka małoletnich pozwanych R. G. (1) zamieszkuje w wynajętym mieszkaniu wraz ze swoim obecnym
konkubentem , czwórką małoletnich pozwanych oraz dwójką dzieci z pierwszego małżeństwa. Koszty utrzymania
mieszkania , w tym czynsz w kwocie 900 złotych oraz opłaty za pozostałe media w kwocie około 300 złotych R. G. (1)
ponosi razem ze swoim partnerem , który pracuje w tartaku z wynagrodzeniem ok. 2000 złotych miesięcznie.
W okresie wakacji R. G. (1) pracowała dorywczo przez miesiąc w budce z kebabami z wynagrodzeniem 200 złotych
tygodniowo oraz w cukierni przez trzy tygodnie z wynagrodzeniem 150 złotych tygodniowo. Od około 10 listopada
2015r. R. G. (1) podjęła pracę na stanowisku sprzedawca w sklepie spożywczym w W. z wynagrodzeniem 1.600 złotych
netto miesięcznie. Pozwana pobiera z MOPS w W. zasiłek rodzinny na dzieci w kwocie 580 złotych miesięcznie. Córka
R. G. (1) z jej pierwszego małżeństwa zamieszkująca wspólnie z matką otrzymuje rentę rodzinną w kwocie 429 złotych
miesięcznie , którą częściowo przekazuje matce na utrzymanie.
Aktualnie od września 2015r. małoletni powodowie uczęszczają do szkoły podstawowej w W. , przez co odpadły R. G.
(1) koszty związane z dowożeniem dzieci do szkoły w kwocie 300 złotych.
dowód : zeznania pozwanej R. G. (1) k. 43 , decyzja MOPS w W. z dnia 10.02.2015r. k. 3436 , umowa najmu lokalu
mieszkalnego z dnia 1.09.2015r. k. 37-39.
Sąd zważył , co następuje :
Podstawę materialnoprawną orzeczenia w przedmiotowej sprawie stanowią przepisy art. 138 krio w zw. z art. 133 §
1 krio i art. 135 krio.
Art. 138 krio stanowi, iż w razie zmiany stosunków można domagać się zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku
alimentacyjnego. Zmiana stosunków polega na okolicznościach, które istotnie i trwale wpływają na zwiększenie
usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotną zmianę (obniżenie) możliwości zarobkowych i majątkowych
zobowiązanego do alimentacji.
Art. 133 § 1 krio reguluje kwestię obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka, stanowiąc że rodzice są
obowiązani do świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie,
a nie ma dochodów z majątku wystarczających na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania.
Art.135 krio określa natomiast zakres świadczeń alimentacyjnych, warunkując rozmiar alimentów od
usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Obowiązek alimentacyjny rodziców względem ich małoletniego niesamodzielnego dziecka, podlega regulacji
szczególnie korzystnej dla dziecka. Przesłanką tego obowiązku jest przypadku niemożność samodzielnego utrzymania
się przez dziecko. Szczególnie eksponuje się zasadę prawa dziecka do równej stopy życiowej z rodzicami postulując,
aby alimentacja małoletniego sprzyjała prawidłowemu rozwojowi dziecka, choćby nawet żyło ono „poza wspólnotą”
rodziców ( tak właśnie jest w przypadku małoletnich D. , K. , O. i A. rodzeństwa K. ). Zasada dobra dziecka
wytycza równomierną powinność obojga rodziców do łożenia alimentów i zapewnienia dziecku należnych warunków
egzystencji, nawet kosztem szczególnego wysiłku w zaspokajaniu jego usprawiedliwionych potrzeb. Potrzeby
małoletniego nie są ograniczone jedynie do tzw. elementarnego minimum egzystencji, które pozwala na zwykłe
biologiczne przeżycie, lecz obejmują wszelkie czynniki niezbędne dla prawidłowego rozwoju człowieka (w sensie
potrzeb fizycznych, jak też duchowych) (uchwała SN z 16.12.1987, III CZP 91/86). Surowszym kryteriom oceny
podlegają również możliwości majątkowo-zarobkowe osoby zobowiązanej do alimentów. Zważyć trzeba na tzw.
potencjał zobowiązanego, rozumiany jako dochody możliwe do osiągnięcia, przy należycie starannym spożytkowaniu
przez niego sił, posiadanych zdolności i kwalifikacji. Podkreślono też parokrotnie w orzecznictwie, że rodzice winni
podzielić się z dzieckiem nawet tym skromnym dochodem, jaki w danej chwili osiągają (wyr. SN z 24.3.2000, I CKN
1538/99, wyr. SN z 6.1.2000, I CKN 1077/99).
Od momentu poprzedniego orzekania o alimentach minęło wprawdzie 6 miesięcy , ale uprzednio alimenty na dzieci
były ustalone w latach 2005-2009 , a wiec ponad 6 lat temu. Wówczas alimenty na każde dziecko były ustalone w
kwocie po 250 złotych miesięcznie.
Powód R. G. (2) powołuje się na swoją ciężką sytuację materialną , która zdaniem Sądu w rzeczywistości jest skutkiem
jego własnych zaniechań. Z jego zeznań wynika , że po zakończeniu działalności gospodarczej powód nie podjął
żadnego wysiłku zmierzającego do znalezienia zatrudnienia poza zarejestrowaniem się w Powiatowym Urzędzie Pracy
w O. jako osoba bezrobotna. Nie szukał aktywnie pracy , nie złożył żadnego podania o pracę i zgłosił się do żadnego
pracodawcy na rozmowę w sprawę pracy , nie śledził do tej pory w lokalnej prasie ofert pracy. Taka postawa powoda
zdaniem Sądu wynika z tego , że powód nadal prowadzi dotychczasową działalność gospodarczą w postaci kiosku , z
tym że obecnie działalność ta jest zarejestrowana na matkę powoda J. K. , a powód dzięki temu może pobierać zasiłek
dla osób bezrobotnych. Okoliczność ta wynika z akt tut. Sądu o sygn. Alk 54/15 , w których prowadzony jest nadzór
kuratora nad przebiegiem leczenia odwykowego powoda.
Oceniając możliwości zarobkowe R. K. Sąd stwierdza , że powód przy pełnym i właściwym wykorzystaniu swoich
sił , umiejętności i doświadczenia znalazłby stałą pracę i osiągałby stałe dochody. Nie ma żadnych przeciwwskazań
natury osobistej , społeczno – gospodarczej czy zdrowotnej , które stałyby na przeszkodzie jego materialnej stabilizacji.
Powoływanie się na fakt niemożności znalezienia stałej pracy nie znajduje uzasadnienia , bo powód w ogóle nie szukał
dotychczas pracy , poza zarejestrowaniem się w PUP w O.. Powód zdaniem Sądu winien podjąć efektywne starania o
polepszenie , czy też chociażby ustabilizowanie własnej sytuacji bytowej i materialnej i w tym celu aktywnie poszukiwać
pracy. Należy również zaakcentować , że powód przez wiele lat nie alimentował małoletnich pozwanych , czego efektem
było narastające zadłużenie alimentacyjne sięgające obecnie około 150.000 złotych. Dokonując jednak oceny czy i w
jakim zakresie obniżyły się możliwości zarobkowe powoda od czasu ustalenia ostatnich alimentów nie można brać
pod uwagę wzrastającego zadłużenia powoda albowiem te okoliczności są uwarunkowane bezpośrednio własnymi
poczynaniami powoda.
Dokonując oceny czy i w jakim zakresie nastąpiła zmiana sytuacji materialno-bytowej małoletnich pozwanych Sąd
wziął pod uwagę , że wszyscy małoletni pozwani są w wieku szkolnym , uczęszczają do szkoły podstawowej w W. , a
więc szkoły w mieście w którym zamieszkują. Matka małoletnich pozwanych nie ponosi więc obecnie kosztów dowozu
dzieci do szkoły do J. w kwocie 300 złotych miesięcznie , które to koszty istniały w dacie orzekania ostatnich alimentów.
Ponadto z małoletnimi pozwanymi i ich matką zamieszkuje obecnie także konkubent R. G. (1) , który pracuje i w części
partycypuje w kosztach utrzymania wynajmowanego mieszkania. Strona powodowa ponosi zatem mniejsze koszty
utrzymania mieszkania niż w dacie orzekania ostatnich alimentów , bo wówczas w całości te koszty obciążały R. G.
(1). Podnieść należy także , że w dacie orzekania ostatnich alimentów matka małoletnich pozwanych pobierała rentę
rodzinną w kwocie 980 złotych miesięcznie , a obecnie renty tej już nie pobiera , ale pracuje w sklepie spożywczym
z wynagrodzeniem 1.600 złotych miesięcznie. Nie ulega zatem wątpliwości , że sytuacja materialno-bytowa strony
pozwanej w kontekście powyższych okoliczności uległa polepszeniu w stosunku do sytuacji z daty orzekania o ostatnich
alimentach.
Podnieść jednak należy , że ogólne koszty utrzymania małoletnich pozwanych w okresie od czasu ustalenia ostatnich
alimentów , jak również od czasu alimentów zasądzonych na małoletnich pozwanych w latach 2005-2009 nie zmalały ,
ale wręcz przeciwnie wzrosły i to znacznie. Wszyscy małoletni pozwani są w wieku szkolnym , intensywnie się
rozwijają , mają większe potrzeby żywnościowe , dodatkowe potrzeby związane z edukacją szkolną , z rozwijaniem
swoich zainteresowań. Nadal potrzebują pomocy i wsparcia rodziców , gdyż nie są w stanie samodzielnie się utrzymać ,
a nie posiadają żadnego własnego majątku , z którego dochód mógłby być wykorzystany na pokrycie wydatków
związanych z ich utrzymaniem
Reasumując , zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie nie zaistniała wprawdzie ustawowa przesłanka negatywnej
zmiany stosunków po stronie powoda ( Sąd uznał , że powód nie wykorzystuje należycie swoich możliwości
zarobkowych, nie poszukuje aktywnie pracy ), ale zaistniały przesłanki po stronie pozwanej ( podjęcie pracy przez
matkę małoletnich pozwanych , obniżenie kosztów utrzymania mieszkania przez współudział konkubenta R. G. (1)
w jego utrzymaniu , nie ponoszenie kosztów dowożenia dzieci do szkoły ) , które uzasadniają nieco inne rozłożenie
obowiązku alimentacyjnego rodziców względem małoletnich pozwanych. Z powyższych względów Sąd uznał za
uzasadnione obniżenie alimentów od powoda R. K. do kwoty po 300 złotych miesięcznie na każdego z małoletnich
pozwanych. Kwota zasądzonych alimentów jest adekwatna do potrzeb małoletnich pozwanych , uwzględnia zmianę
okoliczności po stronie pozwanej , a także uwzględnia możliwości zarobkowe powoda , których powód do tej pory nie
wykorzystywał z należytą starannością.
W pozostałej części uwzględniając podniesione powyżej okoliczności Sąd powództwo oddalił w oparciu o powołane
powyżej przepisy prawa
W oparciu o treść art. 333§ 1 pkt 1 k.p.c Sąd nadał wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności.
O kosztach sądowych Sąd orzekł zgodnie z treścią art. 102 k.p.c zwalniając powoda od ich ponoszenia.
.