N EHM@MR@BG - CZUWAJ - miesięcznik instruktorów ZHP
Transkrypt
N EHM@MR@BG - CZUWAJ - miesięcznik instruktorów ZHP
Z OK£ADKI O spotkaniu 25 wrzeœnia, d³ugach, samotnoœci, odpowiedzialnoœci za Zwi¹zek i deficycie zaufania rozmowa ze skarbnikiem ZHP O FINANSACH (PO RAZ CZWARTY) D³ugie rozmowy ze skarbnikami ZHP o zwi¹zkowych finansach to ju¿ tradycja. W numerze 5/2003 zamieœciliœmy pierwsz¹ rozmowê – z hm. Bogus³awem Kowalewskim, w 2/2008 – z phm. Zbigniewem Popowskim, a w numerze 9/ 2009 – z hm. Przemys³awem Marchlewiczem. Czas na rozmowê czwart¹... Czy patrzysz bardziej optymistycznie w przysz³oœæ po 25 wrzeœnia? Chcesz rozmawiaæ o 25 wrzeœnia? Ta rozmowa ma s³u¿yæ temu, aby ludzie dowiedzieli siê, co siê dzieje w Zwi¹zku, jeœli chodzi o sprawy finansowe. Zwykle posiadaj¹ informacje cz¹stkowe – ¿e jest jakieœ spotkanie w³adz w sprawach finansowych (w³aœnie 25 wrzeœnia), ¿e jest 6, 8, 10 milionów d³ugów… Chodzi mi o to, aby z pierwszej rêki dowiedzieli siê, jak siê sprawy maj¹. Rozmawiajmy wiêc o 25 wrzeœnia. O faktach, poniewa¿ twierdzenia, które tam pada³y, by³y dalekie od prawdy. Przyjmijmy, ¿e wiedza o finansach zwi¹zkowych jest u czytelnika przeciêtna, powiedzmy wiêc prosto i konkretnie, o co chodzi. Jeœli chodzi o stan faktyczny, zacznijmy od tego, ¿e obejmuj¹c funkcjê skarbnika ZHP na XXXVI ZjeŸdzie, który odby³ siê na pocz¹tku grudnia ubieg³ego roku, przyj¹³em stan finansów z 31 grudnia 2009 r., zapowiadaj¹c, ¿e zajmujê siê sprawami finansów jako skarbnik ZHP od 4 stycznia roku bie¿¹cego. Jaki by³ wiêc ten Twój stan otwarcia? Stan wszystkich zobowi¹zañ ZHP zamyka³ siê kwot¹ 7 190 tys. z³. Mówimy o zobowi¹zaniach ca³ego ZHP, ³¹cznie z d³ugami chor¹gwi? Nie, mówimy o zobowi¹zaniach, które s¹ w gestii G³ównej Kwatery. Ale – zwracam na to uwagê – w gestii G³ównej Kwatery, a nie o zobowi¹zaniach G³ównej Kwatery. I bardzo bym prosi³, aby nie u¿ywaæ takiego sformu³owania nigdy wiêcej, poniewa¿ zobowi¹zañ wygenerowanych przez sam¹ G³ówn¹ Kwaterê przej¹³em zero z³otych. 7 191 627,87 z³ – zobowi¹zania ZHP na 31 grudnia 2009 r. 6 638 998,02 z³ – zobowi¹zania ZHP na 31 sierpnia 2010 r. 2 CZUWAJ 10/2010 To chyba nikogo nie zdziwi, bo przecie¿ na zjeŸdzie w grudniu ubieg³ego roku by³a mowa o kwocie ok. 7 milionów z³otych. Wa¿niejsze jest jednak to, ¿e na 31 sierpnia tego roku mieliœmy 6 640 tys. zobowi¹zañ. Zatem o ponad pó³ miliona z³otych obecna G³ówna Kwatera pomniejszy³a zobowi¹zania ZHP. Z OK£ADKI No wiêc sk¹d siê bior¹ kwoty, które kr¹¿y³y na Zlocie w Krakowie? Tam by³a mowa nawet o 10 milionach z³otych! Z g³upoty ludzkiej. I ja bym bardzo prosi³, aby tak w³aœnie to zapisaæ. Z g³upoty, z zawiœci, z niedoinformowania, z niedouczenia. Wybór nale¿y do Ciebie. No ostro, ale ja to puszczê… A sk¹d ta ró¿nica, tych ponad pó³ miliona? Sp³acamy na bie¿¹co wszystkie zobowi¹zania publiczno-prawne, a tak¿e czêœæ zad³u¿enia wewnêtrznego. Trzeba podkreœliæ, ¿e obecna G³ówna Kwatera przez osiem miesiêcy nadludzkim wysi³kiem, okupionym ³zami naszych pracowników, sp³aci³a pó³ miliona d³ugów. I to jest prawda ksiêgowa, a nie moja opinia. To jest fakt. A jakie s¹ zobowi¹zania chor¹gwi, ile musimy dodaæ do tych 6640 tys. z³? Mo¿na to wydedukowaæ z zestawieñ wyników finansowych chor¹gwi. Tylko ¿e jest to specyficzna sytuacja, poniewa¿ chor¹gwie maj¹ zad³u¿enie wobec szczebla centralnego. W zestawieniu widzê kwotê ok. 4 600 tys. z³. Rozumiem, ¿e to z 2 milionami Chor¹gwi Sto³ecznej (z czasów naczelnika Maœlanki)? Tak. No to po odjêciu tej kwoty i jeszcze zaleg³oœci sk³adkowych wyjdzie pewnie oko³o jednego miliona z³otych. Tak, to pewnie taka kwota. Generalnie nie jest prawd¹, ¿e chor¹gwie ci¹gn¹ nas w dó³. Spadaj¹ ich obroty, spadaj¹ ich przychody, natomiast nie ma tu drastycznego zad³u¿ania. No wiêc sk¹d informacja o tych 10 milionach? Powiem tak: na spotkaniu 25 wrzeœnia wsta³a druhna z CKR i zaczê³a mówiæ, ¿e ona czyta z dokumentów, ¿e d³ug wynosi³ 6 milionów w roku 2007, potem 7 milionów – i ¿e roœnie. (Przy czym nie wyjaœni³a, ¿e przytaczane przez ni¹ dane zawieraj¹ równie¿ rezerwy). Nastêpnie wsta³ inny druh z CKR i powiedzia³, ¿e wed³ug niego mamy 15 milionów z³otych d³ugów, a nie 7. Nastêpnie wsta³… No dobrze, dajmy spokój… Jak chcesz zadaæ pytanie, sk¹d wziêli te cyfry, to zadaj im to pytanie, a nie skarbnikowi. Bo skarbnik sam siê zastanawia, sk¹d wysz³o te 15 milionów. Rozumiem, ¿e wszystkie d³ugi s¹ opanowane? Tak, wszystkie d³ugi s¹ opanowane, nie ma wiêc ¿adnego zagro¿enia ze strony d³ugów, tj. w najbli¿szym czasie nie grozi nam „wypadniecie jakiegoœ trupa z szafy”. Co nie oznacza, ¿e nie przewidujê takiego zagro¿enia w przysz³oœci. Sk¹d wiêc wziê³a siê ta determinacja Rady Naczelnej do zwo³ania tego wrzeœniowego spotkania w³adz naczelnych? Pocz¹tkowo by³em przekonany (i pewnie niektórym instruktorom taka idea przyœwieca³a), ¿e z powodu chêci niesienia pomocy w roz- wi¹zaniu problemu, jakim jest zad³u¿enie ZHP, powoduj¹ce wrêcz niemoc organizacyjn¹. Teraz myœlê, ¿e przyczyna by³a prostsza i mniej altruistyczna – s¹ w Radzie Naczelnej instruktorzy, których partykularne patrzenie na interes ich jednostek jest znacznie wa¿niejsze ni¿ patrzenie na interes Zwi¹zku Harcerstwa Polskiego. I dlatego nie przyjmuj¹ do wiadomoœci, ¿e G³ówna Kwatera podjê³a jakieœ dzia³ania, które maj¹ na celu unormowanie sytuacji i stopniow¹ sanacjê. Wiêcej – ¿e jak¹œ sytuacjê opanowujemy i nieprzemyœlane dzia³anie innych w³adz naczelnych mo¿e nam uniemo¿liwiæ zrealizowanie zamierzeñ. No w³aœnie – mówmy o niektórych, a nie ca³ej Radzie. Bo ³atwo przesadziæ… Ja chcê prowadziæ politykê prawdy – jeœli trzeba bêdzie, to bêdê rzuca³ konkretnymi nazwiskami. Bo mam ju¿ serdecznie doœæ, ¿e strzela siê do mnie z armaty za rzeczy, których nie zrobi³em. Albo których nawet nie mia³em mo¿liwoœci zrobiæ. Istnieje w ZHP ogromny problem zaufania. Tego zaufania nie ma. I to jest te¿ powód spotkania 25 wrzeœnia. Gorzkie s³owa dziœ mówisz… Niestety. Nie mam przyjació³ wœród w³adz ZHP, jestem z problemami sam. Przyznam, ¿e to ostatnie Twoje stwierdzenie mnie najbardziej martwi. Bo jak us³ysza³em o tym wrzeœniowym spotkaniu, to sobie pomyœla³em: wreszcie! S¹dzi³em, ¿e to nie bêdzie spotkanie, na którym Ty bêdziesz siê t³umaczy³ z zad³u¿enia, ale takie, które bêdzie s³u¿y³o budowaniu w³aœnie zaufania i powiedzeniu sobie szczerze – s³uchajcie, to nie jest zad³u¿enie Sinicy czy Brudzyñskiego, to jest zad³u¿enie ZHP; musimy wczeœniej czy póŸniej je sp³aciæ, wiêc to jest nasz wspólny problem, z którym musimy razem daæ sobie radê, jedziemy przecie¿ na tym samym wózku! Po czerwcowym zabraniu Rady Naczelnej zosta³em poproszony o wskazanie, jak widzia³bym to spotkanie. To wskazanie przekaza³em komisji ekonomicznej Rady Naczelnej. Nastêpnie w sierpniu spotkaliœmy siê na Zlocie w Krakowie ze skarbnikami i przedstawi³em tam cztery pomys³y – filary reform finansów ZHP, mówi¹c, ¿e nie przygotowu- CZUWAJ 10/2010 3 Z OK£ADKI jê dla nich dokumentu, bo bojê siê, ¿e bêdzie to debata nad dokumentem, a nie nad problemem. Ju¿ wtedy do mnie postrzelano... Próbowa³em analizowaæ tê dyskusjê. Dziœ mogê powiedzieæ, ¿e w mojej ocenie ta sierpniowa dyskusja nie by³a do skanalizowania, poniewa¿ ludzie chcieli wypowiedzieæ swoje frustracje, oczekiwania. Wtedy obieca³em, ¿e przedstawiê dokumenty odpowiednio wczeœniej przed spotkaniem 25 wrzeœnia. Tych dokumentów nie przedstawi³em. I to jest zarzut, który sobie stawiam, bo mo¿e gdybym jednak je przedstawi³, to dyskusja we wrzeœniu potoczy³aby siê inaczej. Nie przedstawi³em ich z tego samego powodu, co w sierpniu. Zosta³em przekonany, ¿eby przedstawiaæ grupy problemów i daæ mo¿liwoœæ wypowiedzenia siê uczestnikom spotkania o ich oczekiwaniach, pomys³ach, a nie przekazaæ wypracowany przeze mnie opis rozwi¹zañ. No wiêc porozmawiajmy wreszcie o efektach tego spotkania. Na spotkaniu okaza³o siê, ¿e oczekiwania by³y odmienne – oczekiwano ode mnie, ¿ebym przedstawi³ propozycje konkretnych dzia³añ. Przekszta³ci³o siê to w mia¿d¿¹c¹ krytykê, poniewa¿ zabrak³o pomys³ów skarbnika. Zdecydowa³em siê w pewnym momencie tego spotkania na przekazanie pomys³ów w sposób niezbyt przygotowany, bo realizowana konwencja spotkania by³a jednak inna. To, co siê zdarzy³o podczas przedstawiania tych pomys³ów, by³o najbardziej znamienne. Oko³o 80% osób s³ucha³o mnie, jednak czêœæ próbowa³a zakoñczyæ spotkanie przed formalnym przedstawieniem tych pomys³ów. Nie rozumiem. Dlaczego? Bo mam wra¿enie, ¿e niektórzy z zupe³nie innym zamiarem przyjechali na to spotkanie. Czêœæ przyjecha³a z innymi kwestiami do za³atwienia na tym spotkaniu. Emanacj¹ tego by³o z³o¿enie przez jedn¹ z chor¹gwi oferty wykupu „Perkoza” za kwotê wartoœci weksli, co nie jest oczywiœcie wartoœci¹ rynkow¹. Jest to dla mnie przejaw w³aœnie partykularyzmu w myœleniu poszczególnych instruktorów. A jakie s¹ konkluzje tego spotkania? Odpowiedzia³em – uwa¿am, ¿e zaprzepaœci- 4 CZUWAJ 10/2010 ³em szansê nawi¹zania nici porozumienia z czêœci¹ w³adz naczelnych. Zaproponowana konwencja spotkania nie spe³nia³a oczekiwañ osób, które tam przyjecha³y. Uwa¿am to za swoj¹ osobist¹ pora¿kê, chyba najwiêksz¹ w czasie sprawowania funkcji skarbnika. I teraz mam du¿y problem z pe³nieniem funkcji, bo skarbnik ZHP nie mo¿e dzia³aæ sam. No ale mo¿e to wszystko, o czym mówimy, to nie jest problem z³ej woli ludzi, ale tego, ¿e po prostu nie mamy zbyt wielu instruktorów, którzy mog¹ byæ partnerem dla G³ównej Kwatery czy skarbnika ZHP. To znaczy s¹ w stanie i chc¹ obj¹æ tê problematykê. Myœlê, ¿e takich instruktorów, którzy podchodz¹ do tej problematyki podobnie jak ja, jest kilku. Oczywiœcie nie znam wszystkich instruktorów, bo jest nas kilkanaœcie tysiêcy… Nie mówmy „podobnie jak Ty”. Mówmy o tym, ¿e s¹ zainteresowani, ¿e ich krêci, aby dowiedzieæ siê, o co w tym wszystkim chodzi, ¿e chc¹ to zrozumieæ. No mo¿e kilkunastu, kilkudziesiêciu… Jeœli mia³bym oceniaæ po swojej linii, to powiedzia³bym w ten sposób: kiedy by³em cz³onkiem Rady Naczelnej, pracowa³em w komisji statutowo-regulaminowej i Bóg mi œwiadkiem, ¿e interesowa³em siê finansami w kwestiach bardzo ogólnych – czy jest sp³acany d³ug, czy s¹ prowadzone reformy. Ale to by³o Twoje prawo, bo by³eœ w komisji statutowo-regulaminowej. Ale ci z komisji ekonomicznej mieli obowi¹zek znaæ wszystko na wylot – powinni mieæ wiedzê podobn¹ jak Ty. Podobn¹ wiedzê powinny mieæ dwie w³adze i byæ wsparciem dla dzia³añ naprawczych: Rada Naczelna poprzez swoj¹ komisjê ekonomiczn¹ i Centralna Komisja Rewizyjna. Zadaj mi mo¿e pytanie, ile razy zadzwoni³ do mnie jakikolwiek cz³onek komisji ekonomicznej czy CKR z proœb¹, abyœmy siê umówili i porozmawiali o sytuacji finansowej Zwi¹zku. Albo wiêcej – zadzwoni³ i powiedzia³, ¿e ma alternatywny pomys³. Nie zadam Ci tego pytania, poniewa¿ spodziewam siê odpowiedzi, z której bêdzie p³yn¹æ znów Twoja gorycz. Próbujê powiedzieæ jedn¹ bardzo istotn¹ kwestiê: jest niewiele osób w ZHP, którym na ZHP zale¿y. Wiêkszoœci zale¿y na jednostkach, w których s¹. Chyba idziesz za daleko. Ja rozumiem, ¿e dru¿ynowemu zale¿y na dru¿ynie, szczepowemu – na szczepie, komendantowi hufca – na hufcu itd. Natomiast te oczekiwania, które mia³yby dotyczyæ odpowiedzialnoœci za ca³y Zwi¹zek, kierowa³bym raczej do cz³onków wszystkich w³adz naczelnych i pewnie jeszcze komendantów chor¹gwi. Ka¿dego instruktora ZHP powinno w mojej ocenie to obchodziæ. Z prostej przyczyny – jeœli jesteœ w normalnym domu, w normalnej rodzinie, to zale¿y ci na tym, aby siê najeœæ, wyspaæ, rozerwaæ itd., co nie zmienia faktu, ¿e zale¿y ci te¿ na tym, ¿eby twojemu dziecku, ¿onie, rodzicom równie¿ by³o dobrze. Oczywiœcie bêdziesz realizo- Z OK£ADKI wa³ swoje potrzeby, ale nie zamkniesz oczu, kiedy twoje dziecko przewróci siê i z³amie nogê. Tylko w tym porównaniu rodzicem, który dba o ca³y dom, jest G³ówna Kwatera. A dlaczego nie w³adze naczelne? OK., wszystkie w³adze naczelne. Natomiast nie mo¿esz wymagaæ od dziecka, aby wychodzi³o ze swojej roli. Ale jak jestem chory, to chcia³bym, aby dziecko np. zrobi³o mi herbatê i zrozumia³o, ¿e jestem chory. Jasne, oczekujesz od dziecka czy – przek³adaj¹c tê metaforê – dru¿ynowego zrozumienia i pomocy w miarê jego mo¿liwoœci. Ale nie wymagam od dziecka, czyli dru¿ynowego, aby zrozumia³ problemy finansowe na skalê Zwi¹zku. Ale ja tego nie chcê. Przedstawiam tylko sytuacjê: mamy problemy finansowe – jestem chory. Pytanie tylko, czy to jest tak, ¿e rodzice s¹ chorzy a dziecko uœmiechniête? Czyli czy to problem tak¿e dru¿yn, czy tylko szczebla centralnego? Myœlê, ¿e Zwi¹zek Harcerstwa Polskiego jest uœmiechniêty. Choroba toczy struktury. No to œwietnie, cieszmy siê, ¿e dru¿yny s¹ uœmiechniête – niech koncentruj¹ siê na swoich zadaniach, skoro im to wychodzi! Bo tam przecie¿ jest ich odpowiedzialnoœæ za Zwi¹zek. Pytanie jest inne – co zrobiæ, ¿eby skarbnik ZHP nie zostawa³ sam, ¿eby by³o wiêksze grono osób, które œwiadomie da³y siê wybraæ do w³adz naczelnych, a wiêc czuj¹ siê wspó³odpowiedzialne za finanse Zwi¹zku? Ja chyba bym tego nie wymaga³, bo wiem, ¿e ludzie maj¹ swoje problemy, czêsto wa¿niejsze. Ja prosi³bym i apelowa³ tylko o jedno – o ciut zaufania. I zmienienie retoryki snajperskiej na retorykê – jeœli nie pomocnej d³oni, to fotoreportersk¹. Tu s¹ dwie kwestie. Po pierwsze – musisz pamiêtaæ, ¿e „strzelanie” jest wpisane w specyfikê Twojej funkcji. Masz dwie w³adze – Radê Naczeln¹ i CKR – których zadaniem jest sprawdzanie, kontrolowanie itd. No ale za co jestem ostrzeliwany – ¿e sp³aci³em pó³ miliona d³ugów? O w³aœnie, to druga kwestia – mo¿e warto pomyœleæ nad doskonaleniem komunikacji miêdzy w³adzami? Mam nadziejê, ¿e wiêkszoœæ problemów, o których mówimy, dotycz¹cych wspó³odpowiedzialnoœci, zaufania, nie wynika jednak ze z³ej woli, ale z braku informacji, niedoskona³ej komunikacji, z niepe³nej wiedzy. No a w dalszej perspektywie byæ mo¿e jest to kwestia innego usytuowania w³adza naczelnych – choæby tego, aby nie by³o dwóch cia³ nadzoruj¹cych pracê GK-i. A wiesz, w jakiej komisji Rady Naczelnej pracowa³em w poprzedniej kadencji? Wiem, statutowej. W³aœnie, wiêc to by³ te¿ mój projekt, który upad³ jednym g³osowaniem… Mówi³eœ o kilku filarach Twojej reformy finansowej. Czy móg³byœ je w przystêpnej formie przedstawiæ? Reformy powinny polegaæ na mocnych dzia³aniach, które obecnie s¹ niezbêdne dla uzdrowienia p³ynnoœci finansowej (w perspektywie pó³ roku), dzia³aniach, które musz¹ siê wydarzyæ w ci¹gu trzech lat i na zabezpieczeniu stanu, który zostanie uzyskany po trzech latach, w ci¹gu szeœciu lat. Reforma finansowo-gospodarcz¹ szczebla centralnego naszego stowarzyszenia musi przebiegaæ w dwóch obszarach – wydatków i wp³ywów. W kwestii wydatków istotna jest restrukturyzacja zatrudnienia, poniewa¿ jest to element, w którym mo¿na dokonaæ oszczêdnoœci. Drugim elementem jest obs³uga d³ugu, który jest elementem wiod¹cym. Co do zatrudnienia, w mojej ocenie jesteœmy w takim stanie, gdzie jedynie zmiana filozofii myœlenia o zatrudnieniu daje mo¿liwoœæ oszczêdnoœci. Jeœli zadasz pytanie któremukolwiek z pracowników, gdzie pracuje, to co ci odpowie? Pewnie, ¿e pracuje w G³ównej Kwaterze ZHP. O w³aœnie. Otó¿ nikt z nich nie pracuje w G³ównej Kwaterze, w sensie – w zarz¹dzie. Ci ludzie pracuj¹ w Zwi¹zku Harcerstwa Polskiego z siedzib¹ w Warszawie albo na szczeblu centralnym ZHP, albo w administracji ZHP. Ale czy to nie jest tylko semantyka? Wbrew pozorom to nie jest semantyka. Jeœli ktoœ sobie uœwiadomi, ¿e pracuje do obs³ugi stowarzyszenia, a nie w³adzy, jeœli uœwiadomi¹ to sobie cz³onkowie Zwi¹zku Harcerstwa Polskiego, to zakres czynnoœci, które te osoby bêd¹ wykonywaæ, diametralnie siê zmieni. A wiêc pracujemy do obs³ugi ZHP, a nie do realizowania zadañ ZHP. Zadania ZHP realizowane s¹ wolontarystycznie. I to jest ta ró¿nica. No ale ¿eby to mia³o sens, musi siê to wi¹zaæ z ograniczeniem zadañ administracji i zdecydowanym wzrostem liczby wolontariuszy dzia³aj¹cych wokó³ G³ównej CZUWAJ 10/2010 5 Z OK£ADKI Kwatery. To s¹ procesy, które musz¹ zachodziæ równolegle. Tak, to oczywiste. A czy to da w skali np. trzech lat znacz¹ce zmniejszenie wydatków? Tak. Mówi³eœ te¿ o obs³udze d³ugu. Na razie, do czerwca nie jest problemem weksel – KWIT SKOK. Potem mo¿e to byæ najbardziej niebezpieczny element d³ugu ZHP. Dla mnie oczywiste jest to, ¿e tego typu elementy d³ugu musimy restrukturyzowaæ, aby stawa³y siê bezpieczniejsze w d³ugofalowej perspektywie. Jedyn¹ opcj¹ jest zaci¹gniêcie dobrego kredytu w celu sp³aty jednorazowych zobowi¹zañ. Taka zamiana zobowi¹zania o p³atnoœci 1 mln z³ w ci¹gu jednego dnia na zap³atê tego d³ugu w ci¹gu 5 lat, w ratach miesiêcznych. To oczywiœcie jest dro¿sze, nie ukrywam tego, ale to spowoduje sta³e pomniejszanie d³ugu i jego pe³ne opanowanie. Ale tu jest bardzo wa¿na kwestia – to wymaga uœwiadomienia sobie, ¿e jesteœmy jedn¹ wspóln¹ rodzin¹. Jeœli dru¿ynowy nie odprowadzi sk³adek i dalej nie bêdzie rzetelnoœci, to plan sp³aty zad³u¿enia mo¿e siê ca³y wywróciæ. Co dalej? Jest jeszcze scentralizowanie zakupów czy kwestia ograniczenia zadañ programowych G³ównej Kwatery jako zarz¹du. Dlatego ¿e nie ka¿da impreza organizowana przez G³ówn¹ Kwaterê musi byæ przez ni¹ realizowana. Mo¿e byæ pod patronatem G³ównej Kwatery, mo¿e st¹d wychodziæ inicjatywa. No i jest rzecz chyba najtrudniejsza do przeprowadzenia – wyprowadzenie dzia³alnoœci gospodarczej poza ZHP i wykreœlenie ZHP z rejestru przedsiêbiorców. S¹ to oszczêdnoœci od kilkudziesiêciu do nawet kilkuset tysiêcy z³otych, zwi¹zane z badaniami bieg³ych rewidentów, VATem itd. Czy ta zmiana jest rzeczywiœcie op³acalna? To jest oczywiœcie kwestia dalszych analiz ekonomicznych i prawnych. A wp³ywy? Tu oczywiœcie musimy zacz¹æ od sk³adki cz³onkowskiej jako 60procentowego, ¿elaznego elementu bud¿etu. Proponujê zmianê systemu poboru sk³adki. Ale o tym jest w Twoim artykule na kolejnych stronach. Tak, wiêc to pomiñmy. Nastêpn¹ kwesti¹ jest pouk³adanie spraw zwi¹zanych z jednostkami zale¿nymi. Dla mnie istotne jest, aby by³y one zarz¹dzane celem biznesowym – bez wzglêdu na to, czy s¹ fundacj¹, czy spó³k¹. Jeœli s¹ spó³k¹ – to jest to bezdyskusyjne. Jeœli chodzi o fundacje – uczestniczy³yby one w realizacji misji ZHP, natomiast ich podstawowym zadaniem jest generowanie zysku z maj¹tku, którym zarz¹dzaj¹. Czyli wi¹¿esz to z wyprowadzeniem maj¹tku z ZHP do innych podmiotów? Nie. Jestem przeciwnikiem wyprowadzania jakiegokolwiek kluczowego maj¹tku z ZHP. Nie chcê sprzedawaæ ¿adnych nieruchomych sk³adników maj¹tkowych. Natomiast jestem za tym, aby pozbyæ siê ZOBOWI¥ZANIA CHOR¥GWI Z TYTU£U SK£ADEK CZ£ONKOWSKICH nazwa chor¹gwi Chor¹giew Bia³ostocka Chor¹giew Dolnoœl¹ska Chor¹giew Gdañska Chor¹giew Kielecka Chor¹giew Krakowska Chor¹giew Kujawsko-Pomorska Chor¹giew Lubelska Chor¹giew £ódzka Chor¹giew Mazowiecka Chor¹giew Opolska Chor¹giew Podkarpacka Chor¹giew Sto³eczna Chor¹giew Œl¹ska Chor¹giew Warmiñsko-Mazurska Chor¹giew Wielkopolska Chor¹giew Zachodniopomorska Chor¹giew Ziemi Lubuskiej RAZEM 6 CZUWAJ 10/2010 za 2002-2005 - z³ - z³ - z³ - z³ 17 456,04 z³ - z³ 91 073,19 z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ 108 529,23 z³ za 2006 - z³ - z³ - z³ - z³ 35 156,90 z³ - z³ 33 343,20 z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ 68 500,10 z³ (stan na 20.10.2010 r.) za 2007 - z³ 59 881,60 z³ - z³ - z³ 57 593,60 z³ - z³ 34 090,40 z³ - z³ - z³ - z³ - z³ 31 592,60 z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ 183 158,20 z³ za 2008 - z³ - z³ - z³ - z³ 53 952,00 z³ - z³ 29 080,00 z³ - z³ - z³ - z³ - z³ 100 713,60 z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ 183 745,60 z³ Z OK£ADKI wszystkich ruchomoœci, a transfer œrodków oprzeæ na zasadach wynajmu. Jest to g³êboko uzasadnione, jeœli chodzi o koszty. No oczywiœcie wynajem powinien byæ z naszych jednostek podleg³ych. Jestem za tym, aby pieni¹dze, które id¹ teraz na zewn¹trz do obs³ugi ró¿nych dzia³añ, sz³y do jednostek podleg³ych. To jest jeden z podstawowych elementów drugiej nogi. Po szeœciu latach ta druga noga bêdzie stanowi³a 80% przychodów szczebla centralnego. Rozumiem, ¿e reszta to bêdzie sk³adka. Tak, zatem do prze³kniêcia bêdzie jej nieterminowe p³acenie. To jest najwiêkszy atut tych proponowanych reform. Pozosta³y jeszcze dwa filary reform. Pierwszy to kwestia partnerstwa biznesowego, czyli umów strategicznych i sponsoringu. Jesteœmy du¿¹ grup¹ klienck¹, a nie wykorzystujemy tego w ¿aden sposób, mówi¹c, ¿e nie przystoi, ¿e nie powinniœmy tego robiæ. Moje zdanie jest zupe³nie inne – powinniœmy to robiæ i to z korzyœci¹ dla ZHP, i z korzyœci¹ dla cz³onków ZHP. Powinniœmy móc zaoferowaæ cz³onkom ZHP zni¿ki przez promowanie podmiotów naszymi kana³ami, a z ka¿dego zakupu firmy odprowadz¹ czêœæ œrodków do ZHP. Ostatnia kwestia. To kwestia kapita³u stabilizacyjnego, do czego zobowi¹zuje nas uchwa³a zjazdowa. Kapita³ stabilizacyjny ma mieæ dwojaki charakter: w pierwszym okresie uzyskiwane przysporzenia w ramach jego budowania powinny s³u¿yæ sp³acie zobowi¹zañ i zabezpieczaniu dzia³añ operacyjnych nie tylko szczebla centralnego, ale równie¿ chor¹gwi i hufców (myœlê tu np. o kapitale w³asnym w wiêkszych projektach miêkkich finansowanych z funduszy UE), w nastêpnym okresie zebrane i wypracowane œrodki maj¹ s³u¿yæ zabezpieczeniu inwestycyjnemu ZHP (nasz maj¹tek, co do zasady, wymaga mocnego doinwestowania, bo za 2009 - z³ - z³ - z³ 27 177,60 z³ 42 910,00 z³ - z³ 42 696,00 z³ 25 646,08 z³ 21 424,92 z³ - z³ - z³ 144 593,40 z³ - z³ 16 416,00 z³ - z³ - z³ - z³ 320 864,00 z³ za I kw. 2010 - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ 4 809,60 z³ 29 062,80 z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ 12 337,20 z³ - z³ - z³ - z³ 46 209,60 z³ za II kw. 2010 - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ - z³ 4 809,60 z³ 29 062,80 z³ - z³ - z³ 17 656,80 z³ - z³ - z³ 12 337,20 z³ - z³ - z³ - z³ 63 866,40 z³ staje siê przestarza³y). Oczywiœcie rodzi siê pytanie, sk¹d œrodki na ten cel. W mojej ocenie œrodki powinny pochodziæ z odpisu ze sprzeda¿y ka¿dej nieruchomoœci, jak¹ dysponuje ca³e ZHP, z ewentualnej dodatkowej sk³adki cz³onkowskiej oraz z pieniêdzy wypracowanych przez sam kapita³ w drodze inwestycji finansowych (oczywiœcie bezpiecznych). Lecz te reformy rozpisane s¹ na szeœæ lat. Przypuszczam, ¿e nie planujesz na tak d³ugo swojej kariery jako skarbnik. No nie. Zatem reformy bêdzie koñczy³ Twój nastêpca albo jeszcze kolejny nastêpca. ¯eby to by³a reforma na szeœæ lat, potrzebne jest pe³ne porozumienie. Tak jest. Ka¿da reforma, aby ni¹ byæ, musi ewolucyjnie zmieniaæ rzeczywistoœæ. Wprowadzenie zmiany skokowo ma znamiona rewolucji. A z historii wiemy, ¿e niewiele rewolucji by³o pozytywnych… Musimy te¿ pamiêtaæ, ¿e ka¿da reforma wdro¿ona porz¹dnie opiera siê na zaufaniu. ¯yczê Ci wiêc przede wszystkim tego zaufania. za III kw. 2010 - z³ - z³ - z³ 13 975,20 z³ 7 736,00 z³ - z³ 4 809,60 z³ 29 062,80 z³ 15 660,00 z³ - z³ 23 828,40 z³ 33 534,00 z³ - z³ 12 337,20 z³ 313,20 z³ 9 255,60 z³ 8 204,40 z³ 158 716,40 z³ Rozmawia³ hm. Grzegorz Ca³ek. za IV kw. 2010* 10 396,80 z³ 23 004,00 z³ 16 059,60 z³ 13 975,20 z³ 19 962,00 z³ 16 092,10 z³ 4 809,60 z³ 29 062,80 z³ 15 660,00 z³ - z³ 23 828,40 z³ 33 534,00 z³ 38 256,00 z³ 12 337,20 z³ 38 070,00 z³ 9 255,60 z³ 8 204,40 z³ 312 507,70 z³ RAZEM 10 396,80 z³ 82 885,60 z³ 16 059,60 z³ 55 128,00 z³ 234 766,54 z³ 16 092,10 z³ 249 521,19 z³ 141 897,28 z³ 52 744,92 z³ - z³ 65 313,60 z³ 343 967,60 z³ 38 256,00 z³ 65 764,80 z³ 38 383,20 z³ 18 511,20 z³ 16 408,80 z³ 1 446 097,23 z³ * Podane kwoty stan¹ siê zobowi¹zaniami w dniu 31.12.2010. CZUWAJ 10/2010 7 Z OK£ADKI ZRZUTA POWSZECHNA Sytuacja finansowa Zwi¹zku Harcerstwa Polskiego nie jest najlepsza. Mo¿na postawiæ nawet tezê, ¿e mamy k³opoty, jakich dot¹d jeszcze nie mieliœmy. Nasze zad³u¿enie na dzieñ 31 grudnia 2009 r. osi¹gnê³o wielkoœæ ponad 7,19 miliona z³otych. Czy jesteœmy w stanie samodzielnie wyjœæ z tak dramatycznego po³o¿enia? I jaka by³aby rola sk³adek cz³onkowskich w poprawieniu sytuacji Zwi¹zku? Na te (i kilka innych – obalaj¹cych mity) pytañ chcia³bym Wam odpowiedzieæ. KRÓTKA OPOWIEŒÆ Kiedy zostawa³em zuchem, a by³o to ju¿ 25 lat temu, nikt nie wspomina³ o sk³adkach. Po prostu w latach osiemdziesi¹tych minionego stulecia sk³adki stanowi³y pomijaln¹ czeœæ przychodów ZHP. Taki stan rzeczy utrzymywa³ siê do lat dziewiêædziesi¹tych, kiedy to kurek z dotacjami podmiotowymi zosta³ zakrêcony. Wówczas istotnym elementem bud¿etowym sta³y siê sk³adki ponad 700-tysiêcznej rzeszy cz³onków ZHP. Jednak brak przemyœlanego systemu pracy wychowawczej z ósmym punktem Prawa Harcerskiego i to, ¿e nie wyjaœniano roli i wagi sk³adek, sprawi³, ¿e z ich odprowadzaniem, ba, czêsto zbieraniem, by³ wielki problem. Ze sk³adek przekazywanych na poziom centralny od roku 1996 (z karencj¹ do roku 2000) mia³y byæ op³acane sk³adki cz³onkowskie do WOSM i WAGGGS. Niestety, tak siê do koñca nie dzia³o. Sk³adki do WAGGGS tak naprawdê nigdy nie by³y p³acone w pe³nej wysokoœci (st¹d zad³u¿enie z tego tytu³u wynosi ju¿ ponad 1,8 miliona z³otych, a z tytu³u wszystkich sk³adek miêdzynarodowych a¿ 2,4 miliona z³otych). Czasy, kiedy sprawa sk³adek dotknê³a mnie osobiœcie, to chwila, gdy zosta³em dru¿ynowym – wówczas by³o to dwa z³ote na miesi¹c od ka¿dego harcerza i instruktora. W tym niezmienionym kszta³cie sk³adka przetrwa³a a¿ do roku 2008, od kiedy wynosi trzy z³ote miesiêcznie. TROCHÊ BARDZIEJ FORMALNIE ¯eby móc rozwa¿aæ kwestiê jakiejkolwiek zmiany, nale¿y poznaæ istotê problemu. Czym zatem jest sk³adka cz³onkowska w stowarzyszeniu? Otó¿ takiej definicji, która stanowi³aby odpowiedŸ wprost, w ¿adnym akcie prawnym 8 CZUWAJ 10/2010 nie znajdziemy. Ale pe³n¹ i wyczerpuj¹c¹ odpowiedŸ mo¿emy wydedukowaæ z zapisów ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach oraz Statutu ZHP. Zatem, w ustawie w art. 33 czytamy, ¿e „Maj¹tek stowarzyszenia powstaje ze sk³adek cz³onkowskich (…)”, a w Statucie ZHP w § 78, ¿e „Sk³adka cz³onkowska jest obowi¹zkowa dla wszystkich cz³onków ZHP”. Z tego prostego zestawienia wynika wiêc, ¿e: · sk³adka cz³onkowska buduje maj¹tek ZHP, · sk³adka cz³onkowska obejmuje wszystkich cz³onków ZHP. W jaki sposób sk³adki maj¹ byæ pobierane, zapisano w Statucie ZHP w § 78 pkt. 2 w nastêpuj¹cy sposób: „Rada Naczelna ZHP okreœla wysokoœæ sk³adek cz³onkowskich, zasady ich zbierania i podzia³u pomiêdzy jednostki harcerskie oraz tryb rozliczania, a tak¿e zasady i tryb udzielania ulg i zwolnieñ”. Reasumuj¹c, poza wszelk¹ w¹tpliwoœci¹ pozostaj¹ trzy fakty: 1. Sk³adka cz³onkowska jest obowi¹zkowa dla ka¿dego. 2. Sk³adka buduje maj¹tek stowarzyszenia (a nie maj¹tek jednostek stowarzyszenia). 3. Organem decyduj¹cym o sk³adkach cz³onkowskich w ZHP jest Rada Naczelna ZHP. JAK JEST TERAZ? Nasz obecny system sk³adkowy okreœla Uchwa³a Nr 27/ XXXV RN ZHP z dnia 15 listopada 2008 r. w sprawie sk³adek cz³onkowskich. Sk³adka roczna wynosi 36 z³ od ka¿dego zucha, harcerza i instruktora. Zwolnieni z op³a- Z OK£ADKI cania sk³adek s¹ tylko cz³onkowie Nieprzetartego Szlaku. Uchwa³a okreœla równie¿ sposób alokacji sk³adki, wskazuj¹c, ¿e: · 20% trafia do jednostki podstawowej zgodnie z przydzia³em s³u¿bowym (np. dru¿yny), · 20% trafia do hufca (zgodnie z przynale¿noœci¹ jednostki podstawowej), · 20% trafia do chor¹gwi (zgodnie z przynale¿noœci¹ hufca), · 40% trafia do szczebla centralnego ZHP (i pozostaje w gestii GK ZHP). siê za ich pomoc¹ zap³aciæ w momencie pe³nego ich odprowadzenia. Innymi s³owy – sk³adki nie trafiaj¹ do jednostek (w tym szczebla centralnego ZHP) w oznaczonym uchwa³¹ Rady Naczelnej czasie oraz pieniêdzy jest za ma³o na pokrycie kosztów ZHP. Aby pokryæ wydatki szczebla centralnego, ze sk³adek musia³oby pochodziæ oko³o 1,6 mln z³ (obecnie nominalnie pochodzi 1,2 mln z³ a faktycznie poni¿ej 0,8 mln z³). Dalej uchwa³a Rady Naczelnej precyzuje, na co przeznacza siê sk³adki: 1) z czêœci nale¿nej dla hufców i chor¹gwi: na kszta³cenie, pomoc programowo-metodyczn¹ dla jednostek oraz pokrycie kosztów funkcjonowania w³adz hufców i chor¹gwi, 2) z czêœci nale¿nej dla G³ównej Kwatery ZHP: na pokrycie sk³adek cz³onkowskich w miêdzynarodowych organizacjach skautowych, których cz³onkiem jest ZHP, pokrycie czêœciowych kosztów funkcjonowania w³adz naczelnych ZHP, kszta³cenie i pomoc programowo-metodyczn¹. Tak, wiem, ¿e jeœli tu napiszê o koniecznoœci podniesienia wysokoœci sk³adek, to w niejednym spokojnym i wra¿liwym instruktorze obudzi siê snajper i zacznie siê ostrza³: ¿e zlikwidujemy w ten sposób harcerstwo na wsi, ¿e naj³atwiej jest zarabiaæ pieni¹dze na cz³onkach organizacji (nawet na zuchach), ¿e uniemo¿liwiamy w ten sposób powszechnoœæ przyst¹pienia do Zwi¹zku, ¿e podwy¿ka sk³adek by³a tak niedawno itp., itd. Pewnie móg³bym podj¹æ w ten sposób rzucon¹ rêkawicê, ale nie uczyniê tego, bo… nie zamierzam proponowaæ podniesienia sk³adki cz³onkowskiej! Sk³adka cz³onkowska jest podzielna równie¿ w czasie i jej wp³ata nastêpowaæ powina wed³ug wskazania z uchwa³y: 1) do podstawowych jednostek organizacyjnych – do 10 dnia ostatniego miesi¹ca kwarta³u, 2) do hufców – do 20 dnia ostatniego miesi¹ca kwarta³u, 3) do chor¹gwi – do 25 dnia ostatniego miesi¹ca kwarta³u, 4) do G³ównej Kwatery ZHP – do koñca kwarta³u. Mimo to istnieje ogromny problem ze œci¹galnoœci¹ (albo odprowadzaniem) sk³adek – zarówno we w³aœciwym czasie, jak i w odpowiedniej wielkoœci. Widaæ to doskonale na zestawieniu relacji sk³adkowej pomiêdzy chor¹gwiami a szczeblem centralnym ZHP na poprzednich dwóch stronach (bie¿¹c¹ informacjê na ten temat zawsze odnajdziemy na stronie www.skladki.zhp.pl). KILKA S£ÓW O WYDAJNOŒCI Bez g³êbszej analizy mo¿na zaryzykowaæ stwierdzenie, ¿e nasz obecny system sk³adkowy mocno kuleje. Po pierwsze, zadawnionych nieprzekazanych na szczebel centralny ZHP sk³adek jest ponad 1 mln z³. Ponadto w zestawieniu z wydatkami sta³ymi nominalnymi deficyt wynosi oko³o 40%, to znaczy, ¿e tylko czêœæ kosztów, które mo¿na pokryæ ze sk³adek cz³onkowskich, da³oby PROPOZYCJA WARIANT 1 Proponujê zmianê w alokacji. Co po polsku sprowadza siê do tego, ¿e warto rozwa¿yæ czasowy inny podzia³ tych 36 z³otych od ka¿dego zucha, harcerza i instruktora (z wyj¹tkiem cz³onków NS). Dobry wynik da³oby takie rozwi¹zanie, w którym przez najbli¿sze trzy lata alokacja sk³adki przebiega³aby wed³ug nastêpuj¹cego schematu: · 10% trafia do jednostki podstawowej zgodnie z przydzia³em s³u¿bowym (np. dru¿yny), · 10% trafia do hufca (zgodnie z przynale¿noœci¹ jednostki podstawowej), · 10% trafia do chor¹gwi (zgodnie z przynale¿noœci¹ hufca), · 70% trafia do szczebla centralnego ZHP (i pozostaje w gestii GK ZHP). W tym ujêciu do GK trafi³oby nominalnie oko³o 2,1 mln z³ (przy za³o¿eniu, ¿e odprowadzone by³oby rzetelnie), a taka suma da³aby mo¿liwoœæ szybszej sp³aty zobowi¹zañ ZHP. Innym rozwi¹zaniem mo¿e byæ alokacja trwa³a przebiegaj¹ca wed³ug schematu: · 20% trafia do jednostki podstawowej zgodnie z przydzia³em s³u¿bowym (np. dru¿yny), · 10% trafia do hufca (zgodnie z przynale¿noœci¹ jednostki podstawowej), CZUWAJ 10/2010 9 Z OK£ADKI · 10% trafia do chor¹gwi (zgodnie z przynale¿noœci¹ hufca), · 60% trafia do szczebla centralnego ZHP (i pozostaje w gestii GK ZHP). W tym ujêciu na szczebel centralny trafi³oby nominalnie oko³o 1,8 mln z³. WARIANT 2 – POSTULOWANY Proponujê zmianê w myœleniu o sk³adce. Obecnie sk³adkê cz³onkowsk¹ rozumiemy w ten sposób, ¿e jest to „rodzaj op³aty za przynale¿noœæ do ZHP”. Moja propozycja polega na tym, ¿eby ten „rodzaj op³aty” dotyczy³ przynale¿noœci do podstawowej jednostki organizacyjnej ZHP, jak¹ jest gromada zuchowa lub dru¿yna. Zmiana ta polega³aby na tym, ¿e ustalona przez Radê Naczeln¹ wartoœæ sk³adki cz³onkowskiej stanowi³aby minimum sk³adkowe, jakie dru¿ynowy powinien pobieraæ od rodziców dzieci zrzeszonych w jego jednostce. Ca³¹ sk³adkê cz³onkowsk¹ zbiera³by dru¿ynowy. Nie by³oby jej realokowania w jednostkach struktury organizacyjnej. Innymi s³owy ca³a suma – 36 z³otych – pozostawa³aby w dru¿ynie na jej potrzeby. Z czego zatem utrzymaæ organizacjê? Otó¿ obecnie potwierdzeniem aktywnego cz³onkostwa w ZHP jest fakt op³acenia sk³adek. W naszych jednostkach podstawowych mamy ogromn¹ fluktuacjê i ciê¿ko jest zebraæ pieni¹dze od dzieci, które przez trzy miesi¹ce przychodz¹ na zbiórki, potem znikaj¹, i ponownie pojawiaj¹ siê po pó³ roku. I ciê¿ko bywa ze zweryfikowaniem, kto tak naprawdê w dru¿ynie ju¿ powinien zostaæ wykluczony z ZHP za nieop³acone sk³adki, a kto jeszcze nie. Proponujê zatem, aby kwestie potwierdzenia przynale¿noœci do ZHP przej¹³ „certyfikat przynale¿noœci” podstawowej jednostki do ZHP (a nie poszczególnych cz³onków), otrzymywany po wniesieniu odpowiedniej rocznej op³aty przez tê jednostkê do macierzystego hufca. Widzê to tak, ¿e „op³ata certyfikacyjna” okreœlona zosta³aby przez Radê Naczeln¹ ZHP w ten sposób, ¿e jej wysokoœæ zaspokaja³aby potrzeby hufców, chor¹gwi i szczebla centralnego, dla przyk³adu wynosi³aby 600 z³ rocznie (czyli tyle, ile sk³adka cz³onkowska od 17 cz³onków w obecnym systemie) i dzieli³aby siê nastêpuj¹co: 100 z³ dla Hufca, 200 z³ dla chor¹gwi i 300 z³ dla szczebla centralnego. Takie rozwi¹zanie niesie ze sob¹ kilka korzyœci: 1) daje mo¿liwoœæ indywidualnego (w dru¿ynie) opracowania systemu sk³adkowego (np. dopuszczalnego i oficjalnego podniesienia sk³adek w œrodowiskach zamo¿niejszych, co i tak czêsto obecnie ma miejsce), 2) daje mo¿liwoœæ pracy wychowawczej ca³¹ dru¿yn¹ 10 CZUWAJ 10/2010 w celu pozyskania œrodków na wniesienie „op³aty certyfikacyjnej”, bo mo¿e byæ ona oddzielona od sk³adki cz³onkowskiej, 3) w pe³ni pokryje zapotrzebowanie finansowe jednostek terenowych, 4) daje mo¿liwoœæ pe³nego nadzoru nad jednostkami podstawowymi, bowiem jednostk¹ ZHP by³aby tylko jednostka „certyfikowana”, 5) uniezale¿nia dru¿yny rozwijaj¹ce siê liczebnie od p³acenia coraz wy¿szych sk³adek. Korzyœci mo¿na by wymieniaæ bardzo d³ugo. Jednak dostrzegam te¿ pewne zagro¿enia: 1) istnieje prawdopodobieñstwo, ¿e szczepy zechc¹ przekszta³caæ siê w ogromne dru¿yny – tu przeciwdzia³aniem by³aby zmiana ordynacji wyborczej, która obecnie uzale¿nia liczbê delegatów hufca na zjazdy od liczby cz³onków; proponujê zamieniæ ten stan na taki, w którym liczba delegatów zale¿y od liczby jednostek podstawowych (dla przyk³adu: na zjazd chor¹gwi 1 delegat na ka¿de 10 dru¿yn lub gromad, a na Zjazd ZHP 1 delegat na ka¿de 25 jednostek podstawowych), 2) wzroœnie wysokoœæ sk³adek p³aconych do WOSM i WAGSSS ze wzglêdu na ujawnienie prawdziwych stanów gromad i dru¿yn (istnieje przeœwiadczenie, ¿e obecnie dru¿ynowi celowo zani¿aj¹ wielkoœci swoich jednostek, aby odprowadzaæ mniejsz¹ czêœæ sk³adki) – ale ten argument odpada ze wzglêdu na dwie kwestie: po pierwsze – wysokoœæ sk³adek do organizacji miêdzynarodowych jest ustalana na okresy kilkuletnie, po drugie – wysokoœæ wp³ywów przy takim systemie daje gwarancjê odprowadzania sk³adek miêdzynarodowych. PODSUMOWANIE Takie jest moje widzenie problemu sk³adek cz³onkowskich. Proponujê rozwi¹zania systemowe zapewniaj¹ce nowoczesne podejœcie do tej kwestii (szczególnie wariant 2), które daje mo¿liwoœæ rozwoju zaradnoœci ¿yciowej równie¿ w sferze ekonomiczno-gospodarczej naszych dru¿ynowych, rad dru¿yn a tak¿e w jakimœ zakresie zastêpowych i harcerzy. Z systemem sk³adkowym w tym roku musimy coœ zrobiæ – efekty jego funkcjonowania w obecnym kszta³cie z roku na rok s¹ coraz gorsze… Teraz jest pora na zmiany a ka¿dy dzieñ zw³oki pogorszy stan finansów organizcji. HM. LUCJAN ·· BRUDZYÑSKI SKARBNIK ZHP