Uchwała Nr XXX / 370 /05 Rady Miasta Chełm z dnia 09 czerwca

Transkrypt

Uchwała Nr XXX / 370 /05 Rady Miasta Chełm z dnia 09 czerwca

Uchwała Nr XXX / 370 /05
Rady Miasta Chełm
z dnia 09 czerwca 2005 r.
w sprawie przyjęcia „Strategii rozwiązywania problemów społecznych na terenie
Miasta Chełma w latach 2005-2015”
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie
gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późniejszymi zmianami) oraz art. 17 ust.1 pkt.1
i art.19 pkt.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64,
poz. 593 z
późniejszymi zmianami) uchwala się, co następuje:
§1
Przyjmuje się „Strategię rozwiązywania problemów społecznych na terenie Miasta Chełma w latach
2005-2015”, w brzmieniu stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały.
§2
Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Chełm.
§3
Uchwała wchodzi w życie z dniem podpisania.
Przewodniczący
Rady Miasta Chełm
/-/Longin Bożeński
Załącznik do uchwały Nr XXXII/370/05
RM Chełm z dnia 09 czerwca 2005 r.
w sprawie przyjęcia „Strategii rozwiązywania problemów społecznych
na terenie m. Chełma w latach 2005-2015”
STRATEGIA
ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
NA TERENIE MIASTA CHEŁMA W LATACH 2005-2015
CHEŁM 2005 r.
Strategia rozwiązywania problemów społecznych na terenie m. Chełma w latach 2005- 2015”
2 z 54
Spis treści
Wstęp
1. Zarys metodologiczny
2. Diagnoza problemów społecznych
2.1. Charakterystyka powiatu – wybrane aspekty rozwoju
2.2. Sytuacja społeczna w powiecie
2.3. Działalność instytucji zajmujących się problemami społecznymi
2.4. Problemy społeczne w powiecie
2.4.1. Charakterystyka głównych problemów społecznych
2.4.2. Identyfikacja przyczyn i skutków występowania
2.4.3. Bariery utrudniające pokonanie problemów społecznych
2.4.4. Prognoza problemów społecznych
3. Analiza SWOT sfery społecznej
3.1. Mocne strony
3.2. Słabe strony
3.3. Szanse
3.4. Zagrożenia
4. Uwarunkowania zewnętrzne
4.1. Trendy i wyzwania dla polityki społecznej w powiecie
4.2. Determinanty prawne
4.3. Najważniejsze dokumenty strategiczne
4.4. Możliwości i źródła finansowania
5. Wizja przyszłości – opis potencjalnej sytuacji społecznej w powiecie
6. Zagrożenia strategiczne
6.1. Misja strategii
6.2. Cel generalny
6.3. Priorytety i cele szczegółowe
7. Założenia operacyjne
7.1.Programy działań realizujące cele
7.2.Projekty realizujące założenia strategiczne
8. Harmonogram wdrażania strategii
9. Monitoring strategii
3 z 54
WSTĘP
Organ administracji samorządowej jest zobligowany ustawowo do opracowania i realizacji
strategii rozwiązywania problemów społecznych. Jest to dokument planistyczny, który określa
długofalowo zbiór celów i głównych przedsięwzięć organizacyjnych.
Strategia odnosi się do wyborów i konsekwentnej ich realizacji a także stanowi odpowiedź
na trzy pytania, o wizję- kierunki przyszłego rozwoju, o podmioty i przedmioty działania, o metody
i modele działania.
Strategia jest mechanizmem demokratyzacji życia społecznego i mechanizmem
usprawniającym oraz racjonalizującym działania. Wymusza uwzględnienie poglądów i potrzeb
lokalnych społeczności oraz koncentruje na istotnych sprawach społecznych. Opiera się na
zdefiniowaniu najważniejszych problemów społecznych, ustala działania dla obszarów
priorytetowych.
Strategia powinna być podstawą zarządzania strategicznego, a więc dokumentem, dzięki
któremu można będzie racjonalnie i efektywnie organizować działanie w sferze rozwiązywania
problemów społecznych. Ważne jest, aby dzięki strategii uzyskać szansę na uzyskanie kontroli nad
wydarzeniami i możliwościami ich kształtowania.
To nie jest dokument opracowany jednorazowo, stanowi on podstawę do stałego
programowania rozwoju, podczas którego należy weryfikować założenia, cele i sposoby działania.
Działania strategiczne są procesem powtarzalnym, interakcyjnym i korygowanym ze względu na
uwarunkowania.
Proces formułowania strategii jest procesem decydowania, dokąd chcemy podążać, jakie
rozstrzygnięcia muszą być w związku z tym podjęte i w którą stronę przede wszystkim działania
powinny być skierowane.
Strategia powinna dać odpowiedź na pytanie, jak optymalnie wykorzystać wszystkie
istniejące szanse na rzecz intensyfikacji postępu społecznego, uwzględniając bieżącą sytuację
społeczną, istniejące problemy oraz aktualne uwarunkowania.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie m. Chełma w latach 20052015 jest wieloletnim dokumentem programowym, który ma istotne znaczenie dla zapewnienia
bezpieczeństwa społecznego mieszkańców naszego miasta, w szczególności grup zagrożonych
wykluczeniem. Podmiotowość człowieka odpowiedzialnego za własne życie, subsydiarność to
wartości nadrzędne, do których odwołuje się przedstawiony dokument. Dziś, w skomplikowanej
rzeczywistości, jest potrzeba budowania spójnej i trwałej polityki społecznej niezależnej od
uwarunkowań politycznych, gdzie określone priorytety i zadania mogą być niezmiennie
realizowane.
1. Zarys metodologiczny
Wybór dziedzin poddanych analizie
Analizie poddano następujące dziedziny:
- sytuacja społeczno–ekonomiczna, w tym ludność miasta, rynek pracy, kultura i wypoczynek,
sytuacja mieszkaniowa,
- zmiany demograficzne,
- problemy występujące wśród mieszkańców Chełma.
Źródła danych i informacji:
- Rocznik Statystyczny Województwa Lubelskiego,
- Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań – Gospodarstwa Domowe i Rodziny –
4 z 54
-
Województwo Lubelskie 2002,
Dane Powiatowego Urzędu Pracy,
Informacje Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie – sprawozdania,
Informacja Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
Informacja Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej,
Informacja z Sądu Wydział Rodzinny i Nieletnich,
Informacja z Rejonowej Komendy Miejskiej Policji – roczne sprawozdania,
Badania ankietowe dotyczące sytuacji osób niepełnosprawnych i osób podopiecznych
MOPR, bezrobotnych,
Ocena stanu zdrowia ludności zamieszkałej na terenie miasta Chełma – informacja
Wydziału Spraw Społecznych UM.
Zasady metodyczne analizy
Metoda pracy nad strategią: doradczo – konsultacyjna, gdzie głównym autorem strategii są
eksperci. Społeczność ma swoją reprezentację w procesie tworzenia poprzez udział w badaniach
/ ankieta /. Zaproszenie do składania opinii organizacji pozarządowych będzie formą konsultacji
społecznej.
Punktem wyjścia do budowania strategii była pełna diagnoza sytuacji społecznej
w Chełmie: następnie identyfikacja słabych i mocnych stron istniejącego systemu,
rozwiązywania problemów oraz analiza zasobów prowadząca do określenia szans i zagrożeń
w otoczeniu – analiza trendów przyszłości.
2. Diagnoza problemów społecznych
2.1. Charakterystyka powiatu – wybrane aspekty rozwoju
Chełm zajmuje powierzchnię 35,3 km² i liczy 68.672 mieszkańców. Jako miasto, pod
względem ludności znajduje się na drugim miejscu wśród czterdziestu miast województwa
lubelskiego. Jest jednym z czterech obok Lublina, Zamościa i Białej Podlaskiej największym
miastem województwa lubelskiego.
Chełm jest miastem położonym zaledwie 29 kilometrów od granicy Unii Europejskiej.
Położenie Chełma na szlakach komunikacyjnych Chełm – Dorohusk, Chełm - Hrebenne, tak
kolejowych jak i drogowych jest wyjątkowo atrakcyjne. Tędy bowiem przebiegają ważne drogi
krajowe oraz międzynarodowe, które łączą Zachód Europy ze Wschodem. Odległości od
największych ośrodków gospodarczych w kraju i za granicą są niewielkie. Odległość z Chełma do
Lublina 71 km, Warszawy 239 km, Berlina 836 km, Moskwy 1252 km, Kijowa 651 km, Lwowa
185km.
Warunki życia w Chełmie zbliżone są do warunków miast o podobnej wielkości
położonych w strefie" Ściany Wschodniej".
Przemiany ustrojowe zapoczątkowane w gospodarce w 1990 r. zmieniły oblicze
gospodarcze miasta. Według stanu na koniec 2002 r. w Chełmie działalność prowadziło 5.840
podmiotów gospodarki narodowej, w tym, według sektorów : 171-publicznych, 5.669 -prywatnych.
Wymienione podmioty według wybranych form prawnych przedstawiają się następująco:
-
przedsiębiorstwa państwowe - 4,
spółki prawa handlowego – 322, w tym z udziałem kapitału zagranicznego – 37,
spółki cywilne – 324,
spółdzielnie – 47,
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą – 4.754.
5 z 54
Na koniec 2002 r. w gospodarce narodowej zatrudnionych było 14.686 osób /Rocznik
Statystyczny Województwa Lubelskiego 2003 r./, w tym:
- w usługach : nierynkowych – 5.844 osoby, rynkowych – 4.538 osób,
- w przemyśle i budownictwie – 4.257 osób,
- w rolnictwie, łowiectwie, leśnictwie, rybołówstwie – 47 osób.
Reforma oświaty sprzyja rozwojowi szkolnictwa wyższego w Chełmie. Aktualnie działają
następujące uczelnie:
1. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Chełm ul. Pocztowa,
2. Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Chełm ul. Mickiewicza,
3. Filia UMCS, Okszów ul. Szkolna,
4. Szkoła Wyższa im. B. Jańskiego Wydział Zamiejscowy w Chełmie ul. Batorego.
2.2.Sytuacja społeczna w powiecie
Ludność m. Chełma
Obszar m. Chełma zamieszkuje 68.672 mieszkańców. /Dane Narodowego Spisu Powszechnego
Ludności i Mieszkań 2002./
Tabela nr 1. Struktura wiekowa mieszkańców m. Chełma
Lp.
Wiek mieszkańców
1.
2.
3.
Przedprodukcyjny ( 0 – 17 lat )
Produkcyjny
( 18/59K/64M )
Poprodukcyjny ( 60K/65M i więcej)
Liczba
mieszkańców
15.564
44.323
8 785
% ogółu
mieszkańców
23
64,5
12,5
Najliczniejszą grupę stanowią mieszkańcy w wieku produkcyjnym. Wśród ogółu mieszkańców
Chełma ponad 52% to kobiety. Charakterystyka demograficzna wskazuje na nasilenie się
negatywnych zjawisk tj. spadek liczby ludności ogółem, wzrost migracji /saldo: – 204/, postępujący
proces starzenia się ludności, ujemny przyrost naturalny / - 23/ oraz niekorzystny współczynnik
feminizacji.
Tabela nr 2. Poziom wykształcenia społeczności m. Chełma dla ludności w wieku 13 lat i więcej
/grupa 59.041 osób/
Lp.
Wykształcenie
Liczba osób
%
1. wyższe
8.216
14
2. policealne
2.343
4
3. średnie, w tym /zawodowe/i ogólnokształcące
22.309/16.015/6.
38
294
4. zasadnicze
9.015
15
5. podstawowe
15.259
26
6. niepełne podstawowe
1.595
3
Razem
59.041
100
W grupie mieszkańców w wieku 13 lat i więcej wykształcenie niepełne podstawowe,
podstawowe i zawodowe posiada ok. 44% osób. Istotnym elementem potencjału zasobów ludzkich
jest poziom wykształcenia.
Pozytywnym zjawiskiem w Chełmie jest wzrost liczby osób z wykształceniem średnim
oraz znaczny wzrost liczby osób z wykształceniem wyższym i policealnym.
6 z 54
Ogółem w Chełmie jest 25.361 gospodarstw domowych.
Tabela nr 3. Struktura gospodarstw domowych
Lp.
Rodzaj gospodarstwa
Liczba
%
gospodarstw
1.
1- osobowe
6.560
26
2.
2- osobowe
5.993
24
3.
3- osobowe
5.520
22
4.
4- osobowe
4.684
18
5.
5- osobowe
1.809
7
6.
6- osobowe
505
2
7.
7- osobowe i więcej
250
1
Analizując: 28% gospodarstw to gospodarstwa, które w swojej strukturze mają 4 i więcej osób.
Sytuacja na rynku pracy
Tabela nr 4. Osoby pracujące w gospodarce narodowej
Lp. Lata
Ogółem
W tym
Rolnictwo,
Przemysł
Usługi Usługi nie
kobiety
leśnictwo,
i budownictwo rynkowe rynkowe
rybołówstwo
1. 2000
16.686 8763
56
5361
4926
6343
2. 2002
14.686 7710
47
4257
4538
5844
Wśród 44.323 osób w wieku produkcyjnym pracuje 14.686. Najliczniejszą grupę stanowią osoby
pracujące w usługach – 70,6%, w tym 39,7% nie rynkowych i 30,9% rynkowych.
Tabela nr 5. Podmioty gospodarki narodowej funkcjonujące w Chełmie w latach 2000-2002,
według sektorów
Lp. Lata OgóSektor Sektor PrzedsięSpółki prawa Spółki Osoby Spółdziel
łem
publicz- prywa- biorstwa
handlowego cywilne fizyczne
-nie
ny
tny
państwowe
1. 2000 5687
113
5573
5
271
380
4684
47
2. 2002 5840
171
5669
4
322, w tym
324
4754
47
z udziałem
kapitału
zagranicznego:
37
Tabela nr 6. Podmioty gospodarki narodowej w Chełmie według sekcji PKD (lata 2000-2002)
Lp. Lata Rolnic Prze- budo Handel Hotele i Transport Obsługa Ochrona Pozosta-two, mysł wnic i
restau- i
nierucho- zdrowia i łe sekcje
łowiec
two naprawy racje
łączność mości
opieka
-two
społeczna
1 2000
43 459 493
2231
182
516
604
319
839
2 2002
58 486 472
2230
179
503
668
333
911
Źródłem utrzymania gospodarstw w 50,8% jest praca, natomiast 45% gospodarstw
domowych deklaruje, że środki utrzymania czerpie głównie lub wyłącznie z niezarobkowych
źródeł: rent, emerytur, zasiłków.
7 z 54
Tabela nr 7. Podmioty gospodarki narodowej funkcjonujące w M. Chełmie według sekcji PKD (rok
2004)
Rok Ogó- Handel Budo- Rybac
łem hurtowy i wnic- -two i
detaliczny, two górnic
naprawa
two
pojazdów
samochodowych,
motorów i
art. użytku
osobistego
lub domowego
2004 5497
2088
Przet- Wyt- Hotele Trans
wórst- wóri
port,
wo
stwo i restau- gospprze- zaopa- racje odarka
mysło- trzenie
magawe
w
zynoenergię
wa i
elektry
łączczną,
ność
gaz i
wodę
418 2+6
419
5
164
Pośred Edu- Obsłunictwo kacja
ga i
finanwynasowe
jem
nieruch
omości i
usługi
związa
-ne z
prowadzeniem
działalności
gosp.
431
278
184
Ochro Działalna
ność
zdrousług
wia i komunalpomoc nych,
społe- społeczczna
nych, i
pozostałych
692
329
481
Tabela nr 8. Podmioty gospodarki narodowej funkcjonujące w Chełmie według szczególnej formy
prawnej (rok 2004, dane na dzień 31.12.2004 r.)
Osoby Organy
Organy Wspólno
fizyczne władzy
ochrony
-ty
prowa- admini- państwo- samorządzące
stracji
wej i
dowe
działal- rządowej ochrony
ność
prawa
gospodarczą
4392
10
1
SpółFundacje Kościół
dzielnie
katolicki
45
12
12
4
Sądy i
trybunały
Spółki
handlowe
1
329
Inne
Stowarzy Związki
kościoły szenia
zawodoi związki
we
wyznaniowe
4
118
53
Spółki
cywilne
Przedsię- Państwo- Samorząbiorstwa
we
dowe
państwo- jednostki jednostki
we
organizacy organizajne
cyjne
296
Oddziały
przedsiębiorstw
zagranicznych
1
1
Wspólnoty
mieszkaniowe
6
Samorządowe
gospodarstwa
72
121
Bez
szczegóło
wej
formy
prawnej
10
4
Bezpośrednimi czynnikami wpływającymi na poziom życia ludności są warunki pracy.
Potencjał rynku pracy decyduje o wysokości dochodów, a tym samym o warunkach bytowych
i możliwościach rozwoju społeczno - zawodowego.
Istotna, z punktu widzenia jakości życia, jest możliwość podejmowania pracy. Z danych
statystycznych wynika, że największą barierą dla mieszkańców Chełma w osiągnięciu
odpowiedniego poziomu życia jest trudna sytuacja na rynku pracy.
Trudna sytuacja w zakresie możliwości znalezienia pracy i uzyskania dochodów jest
podstawową barierą w osiąganiu lepszego standardu warunków życia.
8 z 54
Bezrobocie
Tabela nr 9. Ludność aktywna i bierna zawodowo w IV kwartale 2004 r.
Wyszczególnie- Aktywni zawodowo
ogółem
pracujący
bezrobotni
nie
w tysiącach
Ogółem
17 139
14 058
3 081
mężczyźni
9 323
7 768
1 555
kobiety
7 816
6 290
1 526
Miasta
10 594
8 573
2 021
Wieś
6 545
5 485
1 060
Bierni
zawodowo
14 057
5 547
8 510
8 976
5 081
W IV kwartale 2004 r. ludność aktywna zawodowo stanowiła 54,9% ogółu ludności w wieku 15
lat i więcej (54,1% w miastach i 56,3% na wsi). Wyraźnie wyższy współczynnik aktywności
zawodowej dotyczy mężczyzn niż kobiet – w IV kwartale 2004 r. 62,7% wobec 47,9%.
Tabela nr 10. Stopa bezrobocia na przestrzeni lat 2000 – 2004 ("Stopa bezrobocia"- udział osób
bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo)
Lp.
2000 r.
2001 r.
2002 r.
2003 r. 2004 r.
1.
Stopa bezrobocia
18,9%
21,7%
22,5%
25,70% 25,10%
Stopa bezrobocia w Chełmie od 2000 r. do 2003 r. wykazywała tendencję wzrostową, zaś
w 2004 r. minimalnie spadła.
Tabela nr 11. Osoby zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chełmie bezrobotne według
poziomu wykształcenia
Lp.
Rok
Ogółem
Wyższe Policealne
Średnie
Zasadni- Gimnazjalne
i średnie
ogólnokształcze
i poniżej
zawodowe
cące
zawodowe
1.
1999
5039
161
1769
447
1495
1167podstawowe
2.
2000
5519
273
1825
577
1545
1299podstawowe
3.
2001
6143
412
2093
618
1703
1317
4.
2002
6191
545
2042
603
1708
1293
5.
2003
6768
629
2190
689
1770
1490
6.
2004
6580
740
2049
667
1626
1498
Przez lata zmienia się struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia i tak
dominującym wykształceniem wśród bezrobotnych jest wykształcenie zawodowe tj. 58,5 % ogólnej
liczby bezrobotnych, w tym 32,5% policealne i średnie zawodowe oraz zasadnicze zawodowe –
26% .
Natomiast na dzień 31.03.2005 r. najwięcej bezrobotnych posiada wykształcenie
policealne i średnie, wzrosła także liczba bezrobotnych z wykształceniem wyższym.
9 z 54
Tabela nr 12. Stopa bezrobocia w dniu 31.03.2005 r. i analogicznie rok wcześniej
Lp.
Teren
Data
31.03.2005 r.
31.03.2004 r.
1.
Polska
19,30%
20,40%
2.
Województwo lubelskie
18,00%
19,10%
3.
Miasto Chełm
24,60%
25,70%
4.
Powiat chełmski
22,40%
23,90%
Tabela nr 13. Osoby bezrobotne według wieku
Lp.
Lata
15 - 17 18 – 24 25 – 34
lat
lat
lat
1.
1999
1
1499
1393
2.
2000
1
1551
1588
3.
2001
0
1638
1855
4.
2002
0
1466
1914
5.
2003
0
1501
2087
6.
2004
0
1416
2058
35 - 44
45 - 54
55 - 59
1387
1490
1556
1546
1669
1503
708
823
1034
1190
1409
1476
44
56
51
65
89
112
60 i
więcej
7
10
9
10
13
15
Dominującą grupą wśród osób bezrobotnych są ludzi młodzi w wieku 25 – 34 lat. Należy
również zauważyć, że bezrobocie w znacznym stopniu dotyczy również osób w okresie najbardziej
wydajnym tj. w wieku 35 – 54 lat.
Bezrobocie jest spowodowane głównie niskim popytem na pracę pracodawców i niskim
poziomem przedsiębiorczości oraz brakiem umiejętności w kierunku poszukiwania pracy.
Niekorzystna sytuacja na rynku pracy generuje powstanie i rozszerzanie się grup wykluczenia
społecznego wśród absolwentów i osób w wieku 25 – 44 lat.
Zaniepokojenie budzi zwiększanie się liczby osób będących na utrzymaniu innych osób
mających dochody w gospodarstwie domowym.
Niepokojącym zjawiskiem występującym w Chełmie jest:
-
stopa bezrobocia wyższa od wojewódzkiej i krajowej, mająca tendencję wzrostową,
bezrobocie wśród osób młodych oraz z wyższym wykształceniem,
długotrwałe bezrobocie.
Wpływ na wysoki poziom bezrobocia w mieście mają niewątpliwie: utrata przez Chełm
statusu miasta wojewódzkiego, reforma administracyjna kraju, służby zdrowia, restrukturyzacja
gospodarki, załamanie się handlu z Ukrainą. Ponadto, w Chełmie istnieje zbyt mała sieć zakładów
przemysłowych.
2.3. Działalność instytucji zajmujących się problemami społecznymi
Zadania pomocy społecznej na terenie m. Chełma realizują następujące podmioty:
1/ w zakresie usług opiekuńczych i specjalistycznych
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie oraz w ramach zawartych umów:
a) Agencja Opieki „Pomoc” Spółka z O.O., Chełm ul. Reformacka 28,
b) Prywatna Agencja Pomocy Społecznej, Chełm ul. Kolejowa 64 D/8,
c) Zarząd Okręgowy PCK, Chełm ul. Wolności 3A,
d) Opieka w Domu Chorego Spółka Cywilna, Chełm ul. Brzozowa 9.
10 z 54
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Chełmie:
a) Oddział Pielęgnacyjno – Opiekuńczy, Chełm ul. Szpitalna 50,
b) Oddział Opiekuńczo – Leczniczy, Chełm ul. Szpitalna 50.
Narodowy Fundusz Zdrowia – pielęgniarska opieka długoterminowa:
a) 3 indywidualne praktyki,
b) Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ Piel – Med”, Chełm ul. Reformacka 28,
c) Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ Pielęgniarz”, Chełm ul. Świętego Mikołaja 7/9.
2/ w zakresie bezdomności
a) Towarzystwo Pomocy im. Brata Alberta, /schronisko dla bezdomnych mężczyzn/, Chełm ul.
Wołyńska 69,
b) Stowarzyszenie Monar–Markot, Warszawa, Lubelskie Centrum Pomocy Bliźniemu, /schronisko
dla bezdomnych oraz samotnych matek/, Chełm ul. Kąpieliskowa 28 .
Chełm w swoich zasobach nie posiada DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ.
3/ w zakresie prowadzenia ośrodka interwencji kryzysowej
a) Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka, w strukturach jego funkcjonuje Ośrodek Interwencji
Kryzysowej z Hostelem, Chełm ul. Lwowska 21,
b) Punkt Interwencji Kryzysowej przy Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Chełmie
ul. Kolejowa 8,
c) Punkt Konsultacyjny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych, przy Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Chełm
ul. Lubelska 63,
d) Punkt Konsultacyjno–Interwencyjny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie przy
Chełmskim Stowarzyszeniu Klubów Abstynenta, Chełm ul. Reformacka 24,
e) Stowarzyszenie Ośrodek Wspierania Rodziny, Chełm ul. Obłońska 20,
f) Stowarzyszenie Przeciwdziałania Patologiom Społecznym „ KRES”, Chełm ul. Piaskowa 14.
Wszystkie wymienione punkty są zarejestrowane w Ogólnopolskim Pogotowiu dla Ofiar
Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”.
4/ w zakresie prowadzenia placówek opiekuńczo- wychowawczych
a) Chełmskie Centrum Pomocy Dziecku i Rodzinie – /placówka opiekuńczo – wychowawcza
socjalizacyjna i interwencyjna/, Chełm ul Jedność 43,
b) Chełmskie Centrum Pomocy Dziecku i Rodzinie - Świetlica Środowiskowo – Terapeutyczna,
Chełm ul. Powstańców Warszawy 4,
c) Świetlica Środowiskowa prowadzona przez Towarzystwo „Oświata”, Chełm ul. Kopernika
25A, ul. Reja 54,
d) Popołudniowe zajęcia świetlicowe organizowane przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie,
Chełm ul. Powstańców Warszawy 4,
e) Świetlica Środowiskowa przy Terenowym Komitecie Ochrony Praw Dziecka, Chełm
ul. Lwowska 21,
f) Świetlica Środowiskowa prowadzona przez Środowiskowy Hufiec Pracy w Chełmie
ul. Kolejowa 140,
g) Świetlica Środowiskowa prowadzona przez Towarzystwo Muzyczne w Chełmie
ul. Uściługska 1,
h) Świetlica Środowiskowa prowadzona przez Chełmską Bibliotekę Publiczną w Chełmie
ul. Zachodnia 31 i 11 – Listopada 4,
i) Świetlica Środowiskowa prowadzona przez Komendę Hufca ZHP, Chełm ul. Lubelska 50.
5/ w zakresie organizowania i zapewnienia funkcjonowania ośrodków wsparcia dla osób
11 z 54
z upośledzeniem umysłowym
a) Środowiskowy Dom Samopomocy, Chełm ul. Wojsławicka 11 B.
6/ w zakresie organizowania opieki w rodzinach zastępczych /przygotowanie i szkolenie
rodzin podejmujących się funkcji rodziny zastępczej/
a) Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Chełm ul. Kolejowa 8,
b) Ośrodek Adopcyjno – Opiekuńczy, Chełm ul. Jedność 43.
7/ w zakresie rehabilitacji osób niepełnosprawnych
a) Warsztat Terapii Zajęciowej prowadzony przez Integracyjne Stowarzyszenie Osób
Niepełnosprawnych „ Prometeusz”, Chełm ul. Połaniecka 10,
b) Środowiskowy Dom Samopomocy, Chełm ul. Powstanców Warszawy 4,
c) Warsztat Terapii Zajęciowej prowadzony przez Chełmski Ośrodek Wsparcia Bliźniego
„Caritas” w Chełmie ul. Lubelska 137,
d) Dom Dziennego Pobytu, Chełm ul. Ogrodowa 36,
e) SPIN zakład pracy chronionej, Chełm ul. Okszowska 52,
f) SCOPAK zakład pracy chronionej, Chełm ul. Wojsławicka 7,
g) Integracyjne Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych „ Prometeusz”, Chełm ul. I- go Pułku
Szwoleżerów 15 a,
h) Ośrodek Edukacyjno – Rehabilitacyjny prowadzony przez Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom
Niepełnosprawnym „ Podajmy sobie ręce”, Chełm ul. Powstańców Warszawy 2,
i) Stowarzyszenie Integracji Społecznej „ DAJ SIEBIE INNYM”, Chełm ul. Wojsławicka 15/39,
j) Stowarzyszenie „ Jesteśmy z Tobą”, Chełm ul. Lwowska 51,
k) Chełmskie Stowarzyszenie na Rzecz Integracji Osób Niepełnosprawnych „O godne życie”,
Chełm ul. I AWP 29/162,
l) Przedszkole Integracyjne "W Kasztanowym Parku", Chełm ul. Lubelska 4,
m) Przedszkole Miejskie Nr 9 z oddziałami integracyjnymi Chełm ul. Broniewskiego 14,
n) Przedszkole Niepubliczne z Oddziałami Integracyjnymi "RAZEM", Chełm ul. Botaniczna 16,
o) Szkoła Podstawowa Nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi, Chełm ul. K. Wyszyńskiego,
p) Niepubliczna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi "RAZEM", Chełm ul. Reja 54,
q) Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi, Chełm ul. Wołyńska 1,
r) Zespół Wychowania i Pomocy Psychologiczno–Pedagogicznej Nr 1, Chełm ul. Trubakowska
59,
s) Zespół Wychowania i Pomocy Psychologiczno–Pedagogicznej Nr 2, Chełm ul. Powstańców
Warszawy 8.
8/ w zakresie pomocy kombatantom
a) Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Chełm ul. Rejowiecka 70/10,
b) Stowarzyszenie Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę, Chełm ul. Brzozowa 9,
c) Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Zarząd Okręgowy w Chełmie
ul. Brzozowa 9,
d) Światowy Związek Żołnierzy- Okręg Wołyński, Chełm ul. Aleja Piłsudskiego 11.
9/ w zakresie integracji ze środowiskiem osób opuszczających zakłady karne oraz niektóre
rodzaje placówek opiekuńczo - wychowawczych, resocjalizacyjnych, zakłady dla nieletnich
i rodziny zastępcze:
1. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, Chełm ul. Kolejowa 8,
2. Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w Chełmie, ul. Plac Kościuszki 3,
3. Zakład Karny w Chełmie, ul. Kolejowa 139.
12 z 54
Kultura, sport i wypoczynek
Na terenie miasta funkcjonuje 13 klubów i organizacji sportowych. Działalność sportowo –
rekreacyjna prowadzona jest głównie w obiektach należących do szkół podstawowych, gimnazjów
i szkół średnich, /ogółem 63 obiekty, w tym 37 sal sportowych, 2 kryte pływalnie, 1 lodowisko,
2 strzelnice/.
W administracji MOSiR-u znajdują się 2 stadiony, 1 basen otwarty, 1 kąpielisko otwarte,
hala sportowa, Chełmski Ośrodek Informacji Turystycznej.
Do najważniejszych instytucji kultury w Chełmie należą:
1. Muzeum Chełmskie,
2. Chełmska Biblioteka Publiczna, Biblioteka Pedagogiczna, filie ChBP – 5,
3. Chełmski Dom Kultury,
4. Młodzieżowy Dom Kultury,
5. Kino Zorza,
6. Podziemia Kredowe,
Baza noclegowa turystyki – 9 obiektów / 408 miejsc /, w 2002 r. skorzystało 15.616 osób.
Emeryci i renciści zrzeszeni są w sześciu Klubach Seniora.
Placówki edukacyjne
Na terenie m. Chełma funkcjonuje :
-
1 żłobek,
-
13 przedszkoli /1633 dzieci/,
-
10 szkół podstawowych, w tym jedna specjalna /5.598 uczniów/,
-
7 szkół gimnazjalnych, w tym jedna specjalna /4.005 uczniów/,
-
11 szkół ponadgimnazjalnych ogólnokształcących, w tym jedna specjalna /3.435 uczniów/,
-
1 szkoła zawodowa dla młodzieży i dorosłych /282/,
-
30 szkół średnich zawodowych /4.036 uczniów/,
-
5 szkół policealnych /1.067 słuchaczy/.
Placówki służby zdrowia
-
1 szpital /Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Chełmie - 706 łóżek /,
Podstawowa opieka zdrowotna:
-
Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie,
-
11 niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, w ramach których działa 15 poradni
specjalistycznych,
-
3 niepubliczne specjalistyczne zakłady opieki zdrowotnej.
Poradnie prywatne:
–
specjalistyczne /46/,
–
stomatologiczne /16/.
13 z 54
Sytuacja mieszkaniowa
Na terenie Chełma znajdują się zasoby mieszkaniowe należące do różnych podmiotów.
Aktualnie funkcjonuje ponad 18 spółdzielni mieszkaniowych, które ogółem posiadają 280
budynków - 11.114 mieszkań. Do największych podmiotów posiadających zasoby mieszkaniowe
należą: Przedsiębiorstwo Usług Mieszkaniowych i Chełmska Spółdzielnia Mieszkaniowa.
W zasobach Przedsiębiorstwa Usług Mieszkaniowych znajduje się 2.269 mieszkań,
w których zamieszkuje 3.031 najemców /stan na dzień 31.12.2003 r./.
Wśród najemców:
- 920 nie ponosi systematycznie opłat czynszowych,
- 245 zalega z opłatami powyżej 6 miesięcy,
- 125 zagrożonych jest eksmisją / nie płacą powyżej 12 miesięcy/.
Zgodnie z ustawowymi wymogami istnieje zapotrzebowanie na 113 lokali socjalnych.
W zasobach Chełmskiej Spółdzielni Mieszkaniowej mieszka 8.680 członków /dane
z 30.06.2004 r./. Jest to największa spółdzielnia na terenie Chełma.
Chełmska Spółdzielnia Mieszkaniowa informuje, że:
- 4.143 członków nie ponosi opłat systematycznie,
- 347 członków zalega z opłatami powyżej 6-ciu miesięcy,
- orzeczonych jest 55 wyroków o eksmisję bez prawa do lokalu socjalnego,
- 142 członków zagrożonych jest eksmisją.
Sytuacja ta jest głównie spowodowana dużym wzrostem kosztów utrzymania przy
wysokim bezrobociu, a także niskich wynagrodzeniach i niskich emeryturach lub rentach.
Tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej
należy do zadań własnych gminy. Realizacja tego zadania odbywa się w oparciu o mieszkaniowe
zasoby miasta Chełma. Mieszkaniowe zasoby miasta Chełma w/g stanu na dzień 31.12.2003 r.
stanowiły 2.269 mieszkań (6.248 izb), w tym 1.375 to mieszkania wyposażone w centralne
ogrzewanie. Miasto pozyskuje lokale mieszkalne w wyniku naturalnego ruchu ludności, a także
podejmuje działania zmierzające do odzyskania mieszkań.
Coroczne pozyskiwanie lokali mieszkalnych z ruchu ludności wynosi ok. 30-40 jednostek
mieszkaniowych. Liczba pozyskiwanych w ten sposób lokali mieszkalnych w ramach istniejącego
zasobu mieszkaniowego nie zabezpiecza zapotrzebowania Miasta na realizowanie nałożonego
ustawą obowiązku zapewnienia lokali socjalnych, lokali zamiennych oraz świadczenia pomocy
mieszkaniowej gospodarstwom domowym o niskich dochodach. Na dzień 30.04.2004 r.
wykorzystanych było 42 lokale mieszkalne z przeznaczeniem na cele socjalne. Planuje się
zwiększenie puli mieszkań socjalnych o minimum 5 rocznie.
Na podstawie złożonych do realizacji dokumentów wynika, że obecnie Miasto
zobowiązane jest do dostarczenia 113 lokali socjalnych, w tym z tytułu wyroków eksmisyjnych –
80, niezaspokojonych potrzeb mieszkaniowych i niskich dochodów uzasadniających przyznanie
lokalu socjalnego – 33.
Przewiduje się, że na przestrzeni 10. lat Miasto powinno dysponować ponad 880 lokalami
socjalnymi. Największe jednak oczekiwania społeczne w przedmiocie pomocy Miasta
w rozwiązaniu problemów mieszkaniowych dotyczą rodzin nie posiadających własnego mieszkania
i osiągających tak niskie dochody, że uzyskanie mieszkania bez pomocy Miasta jest w ich
przypadku niemożliwe.
Aktualnie pomocy Miasta z tych powodów oczekuje 478 wnioskodawców /dane na koniec
2003 r./.
14 z 54
2.4. Problemy społeczne w powiecie
1. Bezrobocie i ubożenie społeczeństwa
2. Rozwój patologii społecznej: uzależnień, przemocy
3. Zaburzone funkcjonowanie rodziny: rozpad rodziny, niewydolność opiekuńczo –
wychowawcza, przestępczość
4. Niepełnosprawność wśród dzieci, młodzieży i dorosłych
5. Wzrost zachorowalności na choroby społeczne
2.4.1.Charakterystyka głównych problemów społecznych
Pomoc społeczna jest dziedziną polityki społecznej, która jest elementem zabezpieczenia
socjalnego. Działania prowadzone w zakresie pomocy społecznej mają na celu umocnienie poczucia
bezpieczeństwa socjalnego osób i rodzin oraz udzielenie im pomocy w przypadku trudnej sytuacji
życiowej, której nie są w stanie przezwyciężyć przy wykorzystaniu własnych środków, możliwości
i uprawnień. Miasto Chełm realizuje zadania pomocy społecznej jako powiat i gmina.
Z analizy danych wynika, że wśród przyczyn powodujących korzystanie z pomocy
społecznej występowały głównie takie trudne sytuacje życiowe jak bezrobocie, niepełnosprawność,
bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych oraz długotrwała choroba. Często zauważa
się zjawisko współwystępowania więcej niż jednego rodzaju trudnej sytuacji życiowej.
Największą grupę klientów stanowiły rodziny, w których występuje bezrobocie.
Szczególne trudna sytuacja występuje w przypadku bezrobocia długotrwałego, gdzie osoby nim
dotknięte mają mniejszą szansę na zatrudnienie z powodu utraty umiejętności zawodowych
i zaniku wiary we własne możliwości.
Analiza dokumentacji /MPiPS 03/ Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w zakresie
sprawozdawczości na lata 1999 – 2003 wykazała, że z pomocy i wsparcia korzysta rocznie ponad
3 tysiące rodzin.
15 z 54
Poniżej przedstawiono dane odzwierciedlające przyczyny i liczbę osób korzystających
z pomocy Ośrodka.
Liczba rodzin ubogich w latach 1999 - 2003
Wykres nr 1
4000
3604
liczba rodzin
3500
3000
2974
2926
2000
2001
3232
3354
2002
2003
2500
2000
1500
1000
500
0
1999
liczba rodzin ubogich w poszczególnych latach
Głównym powodem przyznawania pomocy na przestrzeni lat 1999-2003
w Miejskim
Ośrodku Pomocy Rodzinie jest ubóstwo. Problem dotyczy ok. 3000 rodzin.
Bezrobocie w latach 1999 - 2003
2000
1800
liczba bezrobotnych
Wykres nr 2
1600
1400
1200
1000
800
600
400
1797
1301
1369
1518
1215
200
0
1999
2000
2001
2002
2003
liczba osób bez pracy
Zjawisko bezrobocia ciągle wykazuje tendencje wzrostowe. Bezrobocie charakteryzuje się
tym, że dotyczy osób bezrobotnych długotrwale i osób młodych.
16 z 54
Wykres nr 3
Liczba osób niepełnosprawnych w latach 1999 - 2003
osoby niepełnosprawne
1800
1676
1600
1400
1227
1200
976
1000
800
796
690
600
400
200
0
1999
2000
2001
2002
2003
liczba osób niepełnosprawnych
Na przestrzeni 5 lat wzrosła ponad dwukrotnie liczba osób korzystających ze stałych
świadczeń z powodu niepełnosprawności.
Wykres nr 4
Osoby długotrwale chore w latach 1999 - 2003
osoby długotrwale chore
1600
1400
1415
1216
1200
1121
1022
1000
822
800
600
400
200
0
1999
2000
2001
2002
2003
liczba osób długotrwale chorych
Problem długotrwałej choroby wykazuje systematycznie tendencję wzrostową, co może
mieć związek z zaburzeniami w procesie leczenia i rehabilitacji spowodowanymi ubożeniem
społeczeństwa oraz brakiem działań profilaktycznych.
17 z 54
Bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych w latach 1999 - 2003
Wykres nr 5
940
920
900
880
860
840
820
800
780
760
740
916
907
880
806
801
1999
2000
2001
2002
2003
bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych
Problem bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych rodzin często wynika
z postępującego ubożenia i rozwoju patologii społecznej. Według danych, problem utrzymuje się na
jednakowym poziomie, można jednak domniemywać, że nasila się, ale informacje w tym zakresie
Ośrodek otrzymuje najczęściej wtedy, gdy dziecko trafia do placówki lub na Policję.
Wykres nr 6
liczba bezdomnych
Liczba osób bezdomnych w latach 1999 - 2003
113
120
100
80
60
57
55
40
50
28
20
0
1999
2000
2001
2002
2003
liczba osób bezdomnych
Zapotrzebowanie na organizację noclegowni i schronisk od 2001 r. utrzymuje się na tym
samym poziomie (dla 30-60 osób w skali roku).
Funkcjonujące na terenie m. Chełma noclegownie (ogółem 200 miejsc) zabezpieczają
schronienie nie tylko dla osób naszego powiatu.
18 z 54
Osoby opuszczające zakłady karne w latach
1999 - 2003
60
51
liczba osób
50
44
40
40
30
23
28
20
10
0
1999
2000
2001
2002
2003
osoby opuszczające zakłady karne
Wykres nr7
Liczba osób opuszczających zakłady karne wykazuje tendencję malejącą.
Dzieci umieszczane w placówkach socjalizacyjnych
i interwencyjnych w latach 1999-2003
40
38
34
30
24
21
27
20
14
1211 12
10
0
0 0
1999
0
0
2000
2001
2002
13
7
2003
dzieci umieszczone w placówkach socjalizacyjnych i
interwencyjnych
dzieci umieszczone w placówkach resocjalizacyjnych
dzieci umieszczone w rodzinach zastępczych
Wykres nr 8
Najwięcej, bo 58 dzieci umieszczono w placówkach opiekuńczo – wychowawczych
i w rodzinach zastępczych w 2000 r. Również w 2003 r. liczba dzieci skierowanych do różnych
form opieki całodobowej wynosiła 58 osób, ale w porównaniu do roku 2001 i lat wcześniejszych,
zwiększyła się ilość skierowań do placówek resocjalizacyjnych.
Natomiast w latach: 2001, 2002 i w 2003 liczba dzieci skierowanych do rodzin zastępczych
utrzymywała się na podobnym poziomie. Należy zaznaczyć, że więcej dzieci umieszczanych jest w
placówkach opiekuńczo-wychowawczych.
19 z 54
Wykres nr 9
Usługi opiekuńcze w latach 1999-2003
700
600
579
545
597
563
528
500
400
300
200
100
111
46
47 42
6645
61
39
41 37
0
1999
2000
2001
2002
2003
Usługi opiekuńcze ogółem
Usługi specjalistyczne
Usługi psychiatryczne
Przez okres 5 lat zapotrzebowanie na organizację usług opiekuńczych
i specjalistycznych
usług psychiatrycznych oraz opiekuńczych specjalistycznych utrzymuje się na tym samym
poziomie.
Istnieją potrzeby w zakresie organizacji opieki w mieszkaniach chronionych lub
Domach Pomocy Społecznej.
Wykres nr 10
Usamodzielniani wychowankowie w latach
1999 - 2003r.
70
60
61
60
54
50
40
30
20
10
0
9
10 8
8
8
2000
2001
2002
12
0
1999
2003
usamodzielniani wychowankowie z rodzin zastępczych
usamodzielniani wychowankowie placówek
W latach 1999-2000 liczba usamodzielnianych wychowanków z rodzin zastępczych
i placówek utrzymuje się na podobnym poziomie. Natomiast w latach 2001-2003 nastąpił wzrost
usamodzielnianych wychowanków z rodzin zastępczych. Obecnie utrzymuje się na tym samym
poziomie. W 90% wychowankowie kontynuują naukę.
20 z 54
Posiłki wydane w latach 1999-2003
Wykres nr 11
ilość wydanych posiłków
1600
1400
1232
1200
1327
1400
1153
1000
800
752
600
400
191
200
47
33
22
36
2001
2002
2003
0
1999
2000
wydane obiady dla dzieci
wydane gorące posiłki dla osób bezdomnych
Zapotrzebowanie na jeden gorący posiłek dla dzieci w latach 1999 – 2000 wzrosło o 68%, w latach
2001 – 2003 tendencja wzrostowa utrzymywała się na poziomie 5 – 10%. Inaczej przedstawia się
zapotrzebowanie na jeden gorący posiłek dla osób bezdomnych: w roku
2000 następuje prawie
pięciokrotny wzrost zapotrzebowania w stosunku do roku 1999, natomiast w latach 2001 – 2003
obserwujemy tendencję spadkową porównywalną do poziomu roku 1999.
Rodziny wielodzietne w latach 1999-2003
Wykres nr 12
500
456
450
400
350
300
271
250
200
202
201
213
2001
2002
2003
150
100
50
0
1999
2000
liczba rodzin wielodzietnych
Zmniejszyła się liczba rodzin wielodzietnych na przestrzeni 4 lat o prawie 60%, głównie
z powodu usamodzielnienia dzieci i niskiego przyrostu naturalnego.
21 z 54
Rodziny z występującym problemem uzależnienia
1999 - 2003
Wykres nr 13
350
305
298
300
250
200
160
180
180
2001
2002
150
100
50
0
1999
2000
2003
rodziny z występującym problemem uzależnienia
Wykres przedstawia problem uzależnień wśród osób dorosłych potwierdzony przez
specjalistów/lekarzy. Problem uzależnień dotyczy także dzieci i młodzieży.
Analiza dochodów rodzin podopiecznych Ośrodka wykazuje, że wszystkie rodziny
korzystające z pomocy finansowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie posiadają dochody
poniżej minimum socjalnego. Natomiast 80% rodzin objętych pomocą posiada dochody niższe niż
kryterium dochodowe, ustalone zgodnie z ustawą o pomocy społecznej.
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie przeprowadził anonimową ankietę jako
jedną z metod badawczych i poddał ją weryfikacji. Ankietą objęto 244 rodziny zamieszkujące
w Chełmie. Wśród wybranych rodzin przynajmniej jedna osoba była bezrobotna.
Celem ankiety była ocena sytuacji rodzin, w których występuje problem bezrobocia.
Ankieta zawierała 24 pytania, które dotyczyły źródeł i wysokości dochodów rodziny, zaległości
w opłatach, sytuacji mieszkaniowej, posiadanych dóbr materialnych, rodzaju rodziny, liczby
członków w rodzinie, wieku dzieci ich poziomu kształcenia, planów edukacyjnych związanych
z miastem Chełm, sytuacji osób starszych w rodzinach, zabezpieczeniu usług medycznych,
uzależnień, aktualnego korzystania członków rodziny z usług w DPS, placówkach opiekuńczo –
wychowawczych, zakładów karnych, form pomocy uzyskiwanych aktualnie i form pomocy,
z których chcieliby w przyszłości skorzystać.
Ankieta dotyczyła 244 rodzin, tj. 1025 osób.
Tabela nr 14. Liczba rodzin i liczba osób w rodzinie
Lp.
Liczba rodzin
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10
Razem:
1
1
4
7
25
54
73
59
15
5
244
Liczba osób w rodzinie
Liczba osób ogółem
11
9
8
7
6
5
4
3
2
1
11
9
32
49
150
270
292
177
30
5
1025
22 z 54
Analizując dane uzyskane z przeprowadzonej ankiety: 67,6% rodzin to rodziny, które
posiadają 4 osoby w rodzinie i więcej.
Były to rodziny w:
- 85,4% 2 pokoleniowe,
- 10%
3 pokoleniowe,
- 4,6% 1 pokoleniowe.
Rodziny te mają na utrzymaniu i wychowaniu 485 dzieci:
a) do 5 lat – 56 dzieci,
b) od 5 do 10 lat – 92 dzieci,
c) od 10 do 18 lat – 165 dzieci,
d) powyżej 18 r.ż. - 172 / młodzież ucząca się /.
Z grupy młodzieży powyżej 18 r.ż. uczy się w szkole wyższej tylko 47 osób.
68,8% rodzin łączy plany życiowe i edukacyjne dzieci z m. Chełm.
Tabela nr 15. Dochody, jakie osiągają ankietowane rodziny
Lp.
Wysokość dochodów na jednego członka w rodzinie
% ankietowanych
1.
do 100 zł
15,9
2.
do 200 zł
31,5
3.
do 300 zł
27,9
4.
do 400 zł
13,3
5.
powyżej 400 zł
11,4
Tylko 11,4% badanych posiada dochody wyższe niż 400 zł na jednego członka w rodzinie
/osoby, które nie kwalifikują się do korzystania ze świadczeń pomocy społecznej /.
Stałe dochody posiada 230 osób, z tego 132 osoby pracują, 8 otrzymuje zasiłek
przedemerytalny, 90 otrzymuje emeryturę lub rentę. Tylko 5 rodzin przekazało informację, że ich
członkowie przebywają za granicą w celach zarobkowych. Uzyskiwane niskie dochody są powodem
powstających zaległości w opłatach za mieszkanie, CO, wodę, energię elektryczną, gaz. Zaległości
te mieszczą się w przedziale 120 zł – 20.000 zł. Problem opóźnień w opłatach dotyczy 20,4%
ankietowanych /50 rodzin/.
Tabela nr 16. Liczba rodzin, które mają zaległości w opłatach
Lp.
Tytuł
1.
Opłata za mieszkanie
2.
Centralne ogrzewanie
3.
Opłata za wodę
4.
Energia elektryczna
5.
Opłata za gaz
Liczba rodzin
33*
9*
19
7*
3
* niektóre rodziny posiadają zaległości z wielu tytułów
Pomimo posiadanych zaległości media nie zostały rodzinom wyłączone. Ankietowane
rodziny posiadają dobra materialne, tj. samochód, mieszkanie własnościowe, działkę budowlaną,
własny dom, grunty rolne.
23 z 54
Tabela nr 17. Posiadane dobra ilościowo
Lp.
Dobra materialne
1.
Samochód
2.
Mieszkanie własnościowe
3.
Działka budowlana/rolna
4.
Własny dom
Liczba rodzin
70*
74*
8
3
* rodziny w tych przypadkach posiadały najczęściej te dobra razem.
Wszystkie rodziny potwierdziły posiadaną opcję do lekarza rodzinnego.
W rodzinach występują problemy związane z uzależnieniami i dotyczy to 24,5% rodzin. Najczęściej
rodziny wymieniają, uzależnienie od nikotyny 20% i tylko w 4,5% uzależnienie od alkoholu.
Tabela nr 18. Warunki mieszkaniowe
Lp.
Liczba rodzin
Liczba zajmowanych przez
rodzinę pokoi
1.
29
1
2.
116
2
3.
78
3
4.
20
4
5.
1
5
Analizując:
59,4% rodzin zamieszkuje w mieszkaniu 1-lub 2- pokojowym,
31,2% rodzin zamieszkuje w mieszkaniu 3- pokojowym,
9,4% rodzin mieszka w mieszkaniu 4- lub 5- pokojowym.
Analiza wykazuje na zwiększony udział mieszkań 1- i 2- izbowych z powodu trudności
w utrzymaniu mieszkań o dużej powierzchni przez rodziny o niskich dochodach. Analizując
sytuację mieszkaniową osób badanych, stwierdza się dużą liczbę osób mieszkających na małej
powierzchni. Z analizy wynika 79,3% (813 osób) stanowią rodziny, które w swoim składzie mają
4 i więcej osób.
Sytuacja osób starszych
Starzenie się społeczeństwa, a zatem wzrost udziału osób starszych w ogólnej liczbie
ludności jest konsekwencją wydłużania się trwania życia ludzkiego, przy równoczesnym malejącym
współczynniku płodności. Niekorzystny wskaźnik feminizacji, wydłużenie okresu życia kobiet
i nadumieralność mężczyzn, wpływa na strukturę osób starszych, co oznacza, że wieku starszego
dożywa więcej kobiet.
Wraz z wiekiem pogarsza się stan zdrowia osób starszych, prowadząc do
niepełnosprawności. Oczywiście ważną sprawą jest rodzaj schorzeń prowadzący do
niepełnosprawności.
Analiza stanu zdrowia osób starszych dokonana w 2000 i 2001 roku na grupie ok. 600
osób, podopiecznych Ośrodka wykazała, że dominującymi schorzeniami wieku geriatrycznego są
wg. kolejności:
1) choroby układu krążenia, w tym miażdżyca naczyń krwionośnych,
2) zniedołężnienie starcze spowodowane zwyrodnieniem stawów i kręgosłupa,
3) stany po wylewach i po udarach mózgowych,
4) cukrzyca i współistniejące schorzenia,
5) choroby układu pokarmowego i oddechowego,
6) złamania kości.
Konsekwencją przebytych schorzeń, u osób starszych dochodzi do zaburzeń sprawności
fizycznej.
24 z 54
Z grupy badanej 19,4% osób wychodzi samodzielnie z mieszkania, 28% wychodzi z mieszkania
pod opieką osób drugich, 17,2% osób porusza się samodzielnie tylko po mieszkaniu, 22,2% osób
porusza się po mieszkaniu z osobą drugą, 13,2% osób to osoby leżące.
Analiza ankiety przeprowadzonej w 2004 r. na potrzeby budowania strategii
wykazała, że w 30 rodzinach, tj. 12,5%, przebywają osoby w wieku poprodukcyjnym.
Osoby starsze w 80% posiadają swoje źródło dochodu. Jest to często źródło utrzymania całej
rodziny.
Wśród osób starszych 56,6% wymaga stałej opieki. Rodziny deklarują zapewnienie opieki
osobom starszym w 83,3%.
Mając na uwadze postępujący proces starzenia społeczności m. Chełma oraz niską
świadomość społeczną powinniśmy dążyć do tego, by:
– ludzie starsi nie byli postrzegani jako wyizolowana grupa społeczna, lecz jako stała część
społeczności,
– ludzie starsi mogli pracować na rzecz solidarności, tolerancji, wzajemnego szacunku i miłości
oraz przekazu kulturowego,
– niwelować podziały pokoleniowe,
– zmieniać stereotypy, w ramach których osoby starsze postrzegane są jako ludzie wymagający
opieki,
– propagować aktywną koncepcję życia i ciągłego kształcenia ludzi starszych.
Wśród osób starszych widoczna jest grupa - 867 kombatantów.
Środowisko kombatantów jest nierozpoznane co do warunków życia i funkcjonowania.
2.4.2. Identyfikacja przyczyn i skutków występowania ubożenia społeczeństwa
Systematycznie wzrasta liczba rodzin żyjących w ubóstwie z powodu bezrobocia,
uzależnień, niepełnosprawności i długotrwałej choroby.
Niekorzystne warunki na rynku pracy i brak możliwości uzyskania dochodów oraz niska
struktura dochodów wskazuje na socjalny charakter miasta. Jest to problem nie tylko Chełma, ale
dotyczy wielu miast tzw. „ściany wschodniej”.
Przyczyny popadania w biedę mają charakter zarówno strukturalny, jak i indywidualny.
Ubóstwo wygenerowane przez kilka czynników samo staje się siłą sprawczą bezdomności,
bezradności życiowej, uzależnień i chorób. Czynniki strukturalne, wśród których najistotniejszymi
są bezrobocie, niskie płace, dorywcze zatrudnienie, wysokie ceny zakupu i utrzymania mieszkań
oraz podstawowych artykułów, zdecydowały o wypchnięciu szerokiego grona osób poza rynek
pracy i dóbr konsumpcyjnych.
Ubóstwo dotyka ludzi starszych, chorych i samotnych, posiadających niskie dochody, ludzi
w wieku produkcyjnym wypchniętych z rynku pracy oraz młodych nie mających możliwości
podjęcia pracy.
Niezaradność na rynku pracy, brak akceptacji treści i wartości wolnego rynku potęguje
proces ubożenia. Długotrwałe ubóstwo wymusza zmianę stylu życia rodziny, powoduje wzrost
poczucia beznadziejności i negatywnie wpływa na kierunek podejmowanych decyzji tj. rezygnacji
z leczenia, zakupu przyborów szkolnych itp. Brak możliwości realizacji kolejnych potrzeb
powoduje drastyczny spadek poziomu życia i może powodować powstawanie niekorzystnych
zjawisk, tj; alkoholizmu, przemocy w rodzinie, przestępczości. Brak wystarczających środków
finansowych rodziny wymusza konieczność ograniczenia aktywności w niektórych obszarach,
tj; edukacji, zdrowiu, inwestowaniu w mieszkanie, kulturze.
Niepokojącym zjawiskiem jest dziedziczenie biedy.
Wśród przyczyn bezrobocia wymienia się :
25 z 54
-
małą liczbę miejsc pracy, z powodu małego tempa rozwoju ściany wschodniej i regresu
w handlu z Ukrainą,
niski poziom wykształcenia i niską świadomość społeczeństwa,
regres w przemyśle,
niedostosowanie wykształcenia do potrzeb rynku pracy,
trudności w przystosowaniu do gospodarki rynkowej,
brak lub małą inicjatywę własną na rynku pracy,
rozwój patologii społecznej,
mentalność społeczeństwa „ nie będę pracował za grosze”,
powielanie przez dzieci wzorca życia rodziny /prawie nie funkcjonuje wzorzec osoby pracującej/,
utrudniony dostęp do wykształcenia,
niską motywację do zmian postaw i zachowań społecznych,
postawy agresywne i roszczeniowe społeczeństwa,
wśród niepełnosprawnych nie było tradycji pracy, gdyż osoby te posiadają świadczenia
społeczne i jest to środowisko mało aktywne, posiadające niskie wykształcenie.
Ubóstwo prowadzi do trwałej deprywacji oraz deprecjacji podstawowych ludzkich
potrzeb, zamykając dostęp do społecznej partycypacji.
Do grup najbardziej zagrożonych ubóstwem należą:
- osoby młode,
- rodziny długotrwale bezrobotne,
- rodziny wielodzietne i niepełne,
- rodziny, w których występuje problem niepełnosprawności lubdługotrwałej choroby,
- rodziny emerytów i rencistów.
Ubóstwo utrudnia dostęp do edukacji i rozwoju młodzieży, a także sprzyja rozwojowi
dysfunkcjonalności rodzin oraz rozwojowi patologii społecznej.
Patologie społeczne
Niepokojącym zjawiskiem na teranie Chełma jest wzrost patologii społecznej występującej
wśród dzieci, młodzieży i dorosłych. Jest to:
1. Spożywanie nadmiernych ilości alkoholu.
2. Używanie substancji psychoaktywnych.
3. Wzrost przestępczości wśród nieletnich.
4. Nasilenie zjawiska przemocy.
Wzrastająca liczba zachowań patologicznych i niepożądanych społecznie wiąże się ze
zmianą stylu życia, modą, wysokim stopniem bezrobocia, z dużą dostępnością do substancji
uzależniających /alkoholu, narkotyków itp./. Zażywanie alkoholu i substancji psychoaktywnych
często są traktowane jako ucieczka od codzienności, środek ochronny przed trudnościami, sposób
rozładowania stresów i konfliktów oraz poszukiwanie nowych wrażeń, doznań. Alkohol był
przyczyną przeprowadzania w 2003 r. przez policję 2317 interwencji domowych, w tym 266
dotyczących przemocy. Pod wpływem alkoholu było 190 sprawców przemocy domowej.
26 z 54
Leczenie odwykowe
Całodobowy Oddział Terapii Uzależnienia od Alkoholu SP WSS w Chełmie w latach
1999 – 2003 dysponował 16 łóżkami.
Tabela nr 19. Liczba osób uzależnionych objętych leczeniem szpitalnym
Lp.
Rok
Liczba pacjentów
1.
1999
179
2.
2000
197
3.
2001
186
4.
2002
179
5.
2003
174
Liczba pacjentów oddziału uzależnień utrzymuje się na jednakowym poziomie, związane
to jest z liczbą miejsc i zawartym kontraktem z NFZ.
Tabela nr 20. Liczba osób objętych zajęciami terapeutycznymi w stowarzyszeniach
Lp. Miejsce prowadzenia
Rodzaj grupy
Liczba osób uczestniczących w zajęciach
zajęć
terapeutycznej
1999 2000 2001
2002
Kluby Abstynenta
Grupa terapeutyczna dla
174
247
172
224
i inne stowarzyszenia uzależnionych od alkoholu
2.
Kluby abstynenta
Grupa terapeutyczna dla
49
44
106
73
i inne stowarzyszenia
osób współuzależnionych
3. Ośrodek Szkoleniowo – Grupa terapeutyczna dla
_
9
26
16
Terapeutyczny
uzależnionych
w Dołdze
4. Razem
223
300
304
313
Najwięcej osób, bo 313 skorzystało z zajęć terapeutycznych w 2002 r.
1.
Tabela nr 21. Wykaz osób kierowanych przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych (MKRPA) na przymusowe leczenie
Lp.
1999
2000
2001 2002
1.
Liczba wniosków złożonych przez MKRPA do
34
73
71
86
Sądu
2.
Liczba osób, które w wyniku przeprowadzonych
2
5
4
2
przez MKRPA rozmów dobrowolnie podjęło
leczenie
3. Liczba umorzonych postępowań ( nie stwierdzono
2
7
2
3
uzależnienia – opinia biegłego)
4.
Liczba zawieszonych postępowań na wniosek
5
7
8
14+5
wnioskodawcy /wnioskodawca nie potwierdził
wniosku
5.
Liczba zawieszonych postępowań z innych
_
1*
_
1**
powodów
2003
168
73
1
242
2003
76
2
3
14+5
* - uczestnik postępowania złamał nogę
** - zmarł
27 z 54
Tabela nr 22. Liczba klientów Izby Wytrzeźwień
Lp.
Lata
Liczba osób dorosłych
1.
1999
558
2.
2000
594
3.
2001
806
4.
2002
939
5.
2003
603
Liczba nieletnich
42
22
34
43
24
Tabela nr 23. Liczba nieletnich uzależnionych od środków odurzających, którzy zgłosili się do
Punktu Konsultacyjnego ds. Narkomanii /dane Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 1/
Lp. Lata
Liczba nieletnich
1.
1999
80
2.
2000
120
3.
2001
89
4.
2002
101
5.
2003
107
Tabela nr 24. Liczba czynów karalnych nieletnich na przestrzeni 1999 – 2003 r.
Lp.
1.
Rok
Czyny karalne /
liczba nieletnich
1999
212/162,
12 nieletnich było
pod wpływem alkoholu
2000
307/173,
6 nieletnich było pod
wpływem alkoholu
2001
2002
2003
brak
danych
2004
188/93
Dane te w całości nie odzwierciedlają problemów przestępczości nieletnich, gdyż należy
pamiętać, że są to przestępstwa, gdzie sprawca został wykryty. Natomiast pozostaje pewna grupa
przestępstw, w których sprawca nie został wykryty, ale okoliczności dotyczące tej sprawy wskazują
na to, że czynu mogła dokonać osoba nieletnia. Niepokojącym zjawiskiem w przypadku nieletnich
sprawców czynów karalnych jest powrót do przestępstwa.
Nieletni sprawcy to w większości osoby wywodzące się z rodzin niewydolnych
wychowawczo, patologicznych, to często wychowankowie placówek opiekuńczo-wychowawczych
lub zakładów wychowawczych.
Tabela nr 25. Skala przemocy /na podstawie rocznych sprawozdań policji/
Lp.
rok
Liczba interwencji
Liczba interwencji dotyczących
ogółem
przemocy
1.
1999
Brak danych
Brak danych
2.
2000
725
197
3.
2001
479
189
4.
2002
702
702
5.
2003
2317
266
Niepokojąca jest tendecja wzrostu ogólnej liczby interwencji policji od 2002 r.
W 2003 r. z powodu występowania przemocy w rodzinie do punktów konsultacyjnych
funkcjonujących na terenie m. Chełma trafiło ok. 1.200 osób, głównie kobiet, będących ofiarami
przemocy domowej.
28 z 54
Zaburzone funkcjonowanie rodziny
Tabela nr 26. Dane w zakresie zaburzeń realizacji funkcji rodziny
Lp.
Forma postanowienia sądu
1999 r. 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r.
1.
Nadzór kuratora dla nieletnich
66
36
33
63
68
2.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej
59
14
20
59
25
3.
Nadzór nad leczeniem ambulatoryjnym
51
40
25
41
37
alkoholików
4. Skierowanie dzieci do placówek opiekuńczo
_
16
32
48
38
- wychowawczych
5.
Skierowanie nieletnich do placówek
._
6
14
8
15
resocjalizacyjnych
6. Liczba dzieci pod opieką rodzin zastępczych 187
194
134
138
137
Spadek liczby dzieci umieszczanych w rodzinach zastępczych związany był ze zmianą
przepisów, w myśl których, wychowankowie osiągający pełnoletność mogli się usamodzielniać.
Dzieci skierowane do placówek opiekuńczo – wychowawczych i umieszczone w rodzinach
zastępczych tylko w ok. 6% to sieroty biologiczne.
Tabela nr 27. Liczba osób korzystających z poradnictwa specjalistycznego świadczonego przez
stowarzyszenia, MKRPA, MOPR
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Punkt Konsultacyjny ds.
Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych przy
MKRPA, ul. Lubelska 63
Stowarzyszenie Ośrodek
Wspierania Rodziny,
ul. Obłońska 20
Ośrodek Interwencji Kryzysowej
przy Terenowym Komitecie
Ochrony Praw Dziecka,
ul. Lwowska 21
Punkt Konsultacyjno – Interwencyjny ds. Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie przy Chełmskim Stowarzyszeniu Klubów
Abstynenta ,ul. Reformacka 24
Stowarzyszenie Przeciwdziałania
Patologiom Społecznym „ KRES”,
ul. Piaskowa 14
Punkt Interwencji Kryzysowej przy
Miejskim Ośrodku Pomocy
Rodzinie w Chełmie,
ul. Kolejowa 8
Zakres pomocy
- Poradnictwo,
- dyżury prawnika;
- Poradnictwo,
- dyżury prawnika,
- interwencje domowe,
- grupa wsparcia dla kobiet
ofiar przemocy;
- poradnictwo(psycho-log,
prawnik, pedagog, lekarz),
-interwencje domowe
- Hostel – dyżury,
- grupa wsparcia dla ofiar
przemocy;
- Poradnictwo,
- dyżury prawnika,
- grupa wsparcia dla ofiar
przemocy,
Poradnictwo,
Poradnictwo:
- prawne
- pedagogiczne,
- psychologiczne,
-socjoterapeutyczne.
* - dzieci przebywające w Hostelu
1999
50
2000
117
2001
151
2002
2003
83
-
76
56
20
18
330
47
11
27
203
204
78
6
25
258
582
470
445
32
20
200
30
27
16+2
1*
15
170
66
54
26+4
5*
12
130
64
65
50
30+5 10+1
8*
2*
18
21
40
56
44
45
51
51
-
-
-
-
165
-
-
148
78
47
250
318
Wszystkie wymienione punkty są zarejestrowane w Ogólnopolskim Pogotowiu dla Ofiar Przemocy
w Rodzinie „ Niebieska Linia”.
29 z 54
Rodzina stanowi jedno z najcenniejszych dóbr ludzkości. Jest instytucją naturalną,
miejscem każdego człowieka – w niej człowiek rodzi się i rozwija. Rodzina jest pierwszym
środowiskiem, które kształtuje człowieka. Ona daje poczucie bezpieczeństwa i stanowi elementarne
podłoże właściwego rozwoju dziecka. Dzieci, żyjąc w rodzinie, uczą się porozumiewania z drugim
człowiekiem, poszanowania jego odmienności, nieustannie wzrastają w poczuciu własnej godności.
Poprzez codzienny kontakt w rodzinie dzieci poznają właściwe relacje międzyludzkie.
Rodzina pozwala na pełny rozwój osobowości. Rodzina w dzisiejszych czasach znajduje
się pod wpływem szybkich przemian społecznych i kulturowych. Dysfunkcje w rodzinie nie
powstają nagle, jest to proces stopniowy, narastający. Zaburzona w swych funkcjach rodzina nie
potrafi pełnić właściwie swojej roli wobec dziecka.
Wśród wielu przyczyn zaburzonego funkcjonowania rodzin należy wymienić:
1. rozłąkę - wyjazdy zagraniczne w celu zarobkowym,
2. rozpad rodzin – rozwody, rodziny niepełne, zmiana przepisów w zakresie świadczeń,
3. obniżony status społeczny rodziny,
4. izolację społeczną z powodu ubóstwa,
5. bezdomność,
6. patologie społeczne, konflikty,
7. przemoc,
8. sieroctwo społeczne dzieci i młodzieży,
9. młodzież poszukuje szybkiej ścieżki dostępu do finansów wchodząc na ścieżkę przestępstw,
10. bezradność w rozwiązywaniu problemów i agresja w stosunku do instytucji pomagających,
11. trudność w dostępie do: edukacji, kultury oraz mieszkań,
12. niską świadomość roli rodziny,
13. problemy dydaktyczno – wychowawcze z dziećmi,
14. brak umiejętności organizowania czasu wolnego dla dzieci,
15. nieumiejętne korzystanie z różnych form pomocy i wsparcia kierowanego do rodzin
„ prośba o pomoc, gdy się pali...„
16. marginalizację społeczną – charakteryzującą się przebywaniem w kręgu osób
zmarginalizowanych, brakiem potrzeb, specyficznym stylem życia, tj. lokalizacją mocy
kierowanej na zdobywanie pomocy z instytucji i organizacji nastawionych na pomaganie,
dzieci ulegają częściej demoralizacji, powielaniem wzorca życia rodziców.
Niepełnosprawność
Na terenie m. Chełma zamieszkują /dane: Rocznik Statystyczny Województwa
Lubelskiego 2003 r. / 13.543 osoby niepełnosprawne.
Tabela nr 28. Liczbę osób niepełnosprawnych według wieku
Lp. Wiek
1.
0 – 15 lat
2.
16 – 29 lat
3.
30 – 44 lat
4.
45 – 64 lat
5.
65 – 79 lat
6.
80 lat i więcej
Liczba osób
472
632
1257
6774
3532
876
30 z 54
Sytuacja na rynku pracy osób niepełnosprawnych
Analiza dokumentacji Powiatowego Urzędu Pracy (PUP) wykazuje, że na przestrzeni 1999
– 2003 r. nastąpił wzrost liczby osób niepełnosprawnych ze statusem bezrobotnego, a także ze
statusem poszukującego pracy. Na 31.12.2003 r. w ewidencji PUP pozostawały 283 osoby
niepełnosprawne, w tym 194 osoby posiadające status bezrobotnego i 89 osób ze statusem
poszukującego pracy. Ze względu na stopnie niepełnosprawności liczba zarejestrowanych osób
kształtowała się następująco:
1. stopień znaczny: 7 osób,
2. stopień umiarkowany: 41 osób,
3. stopień lekki: 146 osób.
Czynnikiem utrudniającym wejście osobom niepełnosprawnym na rynek pracy jest poziom
wykształcenia. Wśród osób niepełnosprawnych w 60 % to osoby z wykształceniem zasadniczym
zawodowym, podstawowym i nieukończonym podstawowym a 30 % to osoby z wykształceniem
policealnym i średnim zawodowym, tylko ok. 3 % osób posiada wykształcenie wyższe.
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Chełmie przeprowadził ankietę (na dzień 31 maja
2003 r.) i dokonał analizy dokumentacji 948 osób niepełnosprawnych, korzystających ze świadczeń
pomocy społecznej w formie rent socjalnych i zasiłków stałych wyrównawczych. Osoby te
posiadały umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności, co w rozumieniu ustawy o
pomocy społecznej oznaczało całkowitą niezdolność do pracy.
Celem przeprowadzonych badań było dokonanie analizy sytuacji osób niepełnosprawnych
oraz ustalenie ich potrzeb i oczekiwań.
Wśród osób objętych badaniami 50,7% posiadało uprawnienia do renty socjalnej i 49,3%
posiadało uprawnienia do zasiłków stałych wyrównawczych. Wśród badanych osób mężczyźni
stanowili grupę 56,8% ogółu badanych. Najliczniejszą grupę 43,3% ogółu badanych stanowiły
osoby młode, w wieku 18 – 30 lat, które były uprawnione do renty socjalnej, co oznacza, że ich
niepełnosprawność powstała przed 18 r.ż. Tylko 25,5% grupy badanej to osoby zamężne lub żonate,
pozostali są stanu wolnego /panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwiedziona, rozwiedziony/.
25,5% badanych posiada dzieci. W grupie badanych 23,1% posiada znaczny stopień
niepełnosprawności, a 76,9% posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Najliczniejszą grupę badanych, tj. 35% ogółu, stanowią osoby ze schorzeniami onkologicznymi,
neurologicznymi, układu krążenia, moczowego, oddechowego, z cukrzycą lub schorzeniami
reumatycznymi. 22,3% stanowią osoby z zaburzeniami psychicznymi. Natomiast wśród osób
uprawnionych do renty socjalnej najliczniejsza grupę stanowią osoby z upośledzeniem umysłowym
i niepełnosprawnością ruchową.
Poziom wykształcenia osób badanych przedstawiał się następująco;
- niepełne podstawowe – 11,6%,
- podstawowe – 37,1%,
- zasadnicze zawodowe – 26%,
- średnie – 21,4%,
- policealne – 1,7%,
- wyższe – 2,2%.
Wśród badanych zawodowo pracuje tylko 7 osób, co stanowi 0,7%. Podjęciem pracy
zawodowej zainteresowanych jest 38,8% badanych. Kwalifikacje zawodowe chętnie
podwyższyłoby 35,6% badanych.
Sytuację materialną określają dochody i warunki mieszkaniowe osób badanych.
Najliczniejszą grupę 46,8% stanowią osoby z dochodem na osobę w rodzinie w przedziale 401 –
600 zł, oraz osoby z dochodem 201 – 400 zł, tj. 34,1% badanych. 1,8% ogółu badanych stanowią
osoby z dochodem w wysokości 800 zł. W grupie badanych 39,2% osób deklaruje, że posiadane
31 z 54
środki finansowe nie zabezpieczają codziennych potrzeb.
41,2% badanych mieszka z rodzicami, w grupie tej przeważają osoby uprawnione do renty
socjalnej. W mieszkaniach:
- komunalnych mieszka 24,3% badanych,
- spółdzielczych typu lokatorskiego 16% badanych,
- spółdzielczych typu własnościowego 4,3% badanych,
- wynajętych 3,7% badanych,
- schroniskach dla bezdomnych 0,5% badanych.
Istotnym wskaźnikiem poziomu warunków mieszkaniowych jest liczba osób przypadających na
jedną izbę. Zaludnienie mieszkań w badanych rodzinach wynosi średnio 3,05 osoby na jedną izbę,
co oznacza, że większość osób mieszka w mieszkaniach przeludnionych.
Niepokojący jest fakt,:
- że tylko 24,8% badanych przynależy do organizacji i stowarzyszeń działających na rzecz osób
niepełnosprawnych,
- że tylko 28,5% badanych uczestniczy w życiu kulturalnym miasta,
- że tylko 26,6% badanych korzysta z różnych form wypoczynku, rekreacji i usprawniania.
Grupa badanych osób oczekuje:
- w 47,4% pomocy finansowej,
- w 22,5% pomocy w zatrudnieniu,
- w 5,8% pomocy w uzyskaniu mieszkania,
- w 7,5% większej dostępności do rehabilitacji,
- w 14,7% obniżki cen leków,
- w 5,3% wsparcia psychologicznego.
Z wypowiedzi osób niepełnosprawnych, wśród których przeprowadzono badania wynika,
iż, aby miasto Chełm było bardziej przyjazne osobom niepełnosprawnym, należy:
1/ tworzyć ośrodki wsparcia dziennego dla osób niepełnosprawnych,
2/ tworzyć miejsca pracy dla osób niepełnosprawnych,
3/ wykazać więcej tolerancji dla osób niepełnosprawnych,
4/ likwidować bariery architektoniczne w budynkach użyteczności publicznej.
Sytuacja zdrowotna społeczeństwa
Wśród wielu zadań realizowanych przez samorząd, niezwykle istotne miejsce zajmuje
ochrona zdrowia oraz jego promocja. W celu pełnego rozeznania potrzeb ludności w tym zakresie,
niezbędne jest dokonywanie analizy stanu zdrowotnego ludności, który jest najważniejszym
punktem odniesienia.
Czynnikami negatywnymi, które określają stan zdrowia ludności są między innymi chorobowość,
zachorowalność i umieralność. Ocenie stanu zdrowia
służą także prowadzone badania
profilaktyczne i statystyczne w placówkach służby zdrowia. Na terenie m. Chełma do 2000 r.
zauważalny był rosnący trend umieralności mieszkańców. Następnie w 2001 r. ulegał on stopniowej
korzystnej zmianie. Jednak w 2002 r. ilość zejść śmiertelnych wzrosła o 4,9%.
Niezmiennie od lat, dominującą przyczyną zgonów (podobnie jak chorobowości i zapadalności)
stanowią choroby układu krążenia.
Analiza statystyczna i prowadzone badania profilaktyczne od lat wskazują:
– ciągle wzrasta liczb osób leczonych w szpitalu z terenu m. Chełma,
– najczęstszą przyczyną hospitalizacji mieszkańców były schorzenia zbieżne z częstotliwością ich
występowania przedstawioną poniżej:
32 z 54
Tabela nr 29. Rodzaje schorzeń ze względu na ich częstotliwość występowania
Lp.
Rodzaj schorzenia
1
Choroby układu krążenia
2
Choroby układu trawiennego
3
Choroby układu oddechowego
4
Urazy i zatrucia
5
Ciąża, poród, połóg
6
Choroby układu moczowo - płciowego
7
Zaburzenia psychiczne
8
Nowotwory
9
Choroby zakaźne i pasożytnicze
10
Choroby układu nerwowego
11
Choroby układu kostno – stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej
12
Cechy chorobowe i nieprawidłowe wyniki badań klinicznych i labolatoryjnych
13
Zaburzenia wydzielania wewnętrznego
14
Choroby skóry i tkanki podskórnej
15
Choroby ucha
16
Choroby krwi
17
Wady rozwojowe wrodzone
Wskaźniki chorobowości szpitalnej na na 10 tys. ludności Chełma w roku 2003 przedstawiały
się następująco:
– z powodu chorób układu krążenia - 176,5,
– z powodu chorób układu trawienia -171,5,
– z powodu chorób układu oddechowego -147,3,
– z powodu urazów -111,8,
– wskaźnik zgonów – 69,7 (najczęstszą przyczyną zgonów były choroby układu krążenia
i nowotwory złośliwe).
Badania profilaktyczne osób dorosłych wykazały:
wzrost liczby osób chorych o 24,3% w stosunku do 2002 r.
dominującym schorzeniem były według kolejności występowania choroby układu krążenia,
układu trawienia a także układu kostno – stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej.
Badania profilaktyczne dzieci i młodzieży wykazały, że największą grupę stanowią osoby
zakwalifikowane do opieki czynnej z powodu wad i chorób narządu wzroku i z przewlekłymi
chorobami układu oddechowego.
Stan zdrowia populacji uwarunkowany jest wieloma czynnikami, z których najważniejsze to:
czynniki wewnątrzustrojowe, kultura zdrowotna oraz środowisko zewnętrzne. Czynniki
wewnątrzustrojowe uwarunkowane są głównie genetycznie. Druga grupa czynników – kultura
zdrowotna – ma ogromny wpływ na kształtowanie się nawyków higienicznych, przyswajanie przez
samo społeczeństwo wiadomości z zakresu higieny, kształtowania właściwych postaw wobec
zdrowia i aktywności fizycznej. Środowisko zewnętrzne jest zespołem czynników, należą do nich:
–
–
33 z 54
warunki społeczne, bytowe, rodzinne, pracy i nauki, racjonalne odżywianie, stan psychiczny,
naturalne środowisko. Podkreślenia wymaga również fakt, że nie bez wpływu na stan zdrowia
ludności pozostaje dbałość samego społeczeństwa. Ze strony systemu ochrony zdrowia duże
znaczenie mają działania, które koncentrują się wokół zagadnień, służących zmniejszeniu
zagrożenia, któremu można zapobiegać poprzez promowanie zdrowego stylu życia.
2.4.3. Bariery utrudniające pokonanie problemów społecznych
1. Brak dużych inwestorów i nowych inwestycji gospodarczych w mieście.
2. Słabo rozwinięta sieć zakładów przemysłowych.
3. Mała migracja wykwalifikowanej kadry oraz ludzi młodych spowodowana niskim
poziomem dochodów mieszkańców.
4. Położenie w obszarze „ zapóźnienia” cywilizacyjnego na tzw. „Ścianie Wschodniej”.
5. Problemy związane z bliskością granic – „ czarny rynek”, przestępczość, zjawisko „szarej
strefy ”.
6. Mała elastyczność systemu kształcenia zawodowego, niedostosowanie programów
nauczania do potrzeb zmieniającego się rynku pracy.
7. Brak lub mała motywacja do ustawicznego kształcenia.
8. Rosnący odsetek ludności aktywnej zawodowo w wieku nie mobilnym.
9. Wysoka stopa bezrobocia rejestrowanego oraz zjawiska „ukrytego bezrobocia”.
10. Mała liczba organizacji pożytku publicznego i mała ich aktywność w środowisku lokalnym.
11. Brak mieszkań, w tym mieszkań socjalnych i komunalnych.
12. Mała atrakcyjność gminy.
13. Ludność miasta jest w większości napływowa.
2.4.4. Prognoza problemów społecznych
Rozpoznane problemy społeczne ze względu na ich wielkość, zasięg, społeczne skutki
a także tendencje rozwoju, wymagać będą przy podejmowanych działaniach współpracy
i zaangażowania lokalnej społeczności, instytucji, organizacji pozarządowych i kościelnych. Barierą
w rozwiązywaniu problemów okazać się może bierna postawa społeczna, uzależnienie od instytucji
pomocy społecznej oraz prezentowana przez społeczność mentalność, tj: ukrywanie problemów,
odrzucanie wsparcia psychologicznego, uzyskiwanie dochodów z szarej strefy i jednoczesne
korzystanie z wszelkich możliwych źródeł pomocy, „nie będę pracował za grosze”, brak postaw
aktywnych, które pozwoliłyby uniknąć bezrobocia przy zmianie kwalifikacji, niezrozumienie zasad
demokratycznego społeczeństwa.
3. Analiza SWOT sfery społecznej
Wyniki analiz mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń z zakresu sfery społecznej zostały
ujęte w 5 polach tematycznych:
1. Ogólna sytuacja społeczna w Chełmie
2. Ubóstwo i bezrobocie
3. Pomoc społeczna
4. Niepełnosprawność
5. Profilaktyka patologii społecznej; w tym rozwiązywania problemów alkoholowych,
przeciwdziałanie narkomanii, przemocy w rodzinie.
34 z 54
1. Ogólna sytuacja społeczna w Chełmie
Mocne strony
–
Słabe strony
niewykorzystany
potencjał
kadr
w sferze oświaty, kultury fizycznej,
pomocy społecznej, służby zdrowia,
–
obiekty i zespoły
kulturowego,
dziedzictwa
–
perspektywa rozwoju gospodarczego
Polski,
–
dialog społeczny dotyczący społecznych
aspektów
restrukturyzacji
przedsiębiorstw,
–
trudna sytuacja na rynku pracy,
–
zmniejszający się poziom aktywności zawodowej ludności,
–
zapóźnienie pod względem rozwoju społeczno –
gospodarczego,
–
rosnące rozwarstwienie społeczne, pogłębianie
się różnic poziomu życia mieszkańców,
–
niski udział mieszkańców w korzystaniu z dóbr
kulturowych,
–
niski poziom zachowań prozdrowotnych,
Szanse
–
zwiększająca się aktywność, potencjał
i kompetencje organizacji pozarządowych,
–
wykorzystanie możliwości związanych ze
społeczeństwem informacyjnym,
–
wykorzystanie potencjału ludzi starych
oraz studentów, wspieranie działań
aktywi-zujących w sferze edukacji, kultury
i rekreacji,
–
zwiększenie w społeczeństwie działań
edukacji zdrowotnej,
Zagrożenia
–
utrzymujący się wysoki poziom bezrobocia
powoduje ubożenie społeczne i odpływ osób
wykształconych, młodych za granicę lub na
obszary lepiej rozwinięte gospodarczo,
–
wzrost klientów pomocy społecznej, dziedziczenie biedy, uzależnienie od świadczeń pomocy
społecznej,
–
postępujące starzenie społeczeństwa,
–
utrudnienia w dostępie specjalistycznej opieki
zdrowotnej,
–
bierne podejście do życia z tendencją do postaw
autodestrukcyjnych,
35 z 54
2. Ubóstwo i bezrobocie
Mocne strony
–
potencjał zawodowy,
–
wzrost wiedzy i umiejętności kadry
działającej w obszarze pomocy społecznej na temat aktywnych form wspierania rodzin ubogich oraz konieczność
wdrażania kompleksowych programów
zmierzających do ograniczenia skutków
ubóstwa,
–
–
rozwijający się rynek usług, organizacji
pozarządowych, Kościoła, osób fizycznych,
atrakcyjność gmin dla potencjalnych
inwestorów,
Słabe strony
–
mała liczba placówek niosących pomoc rodzinom
dotkniętych ubóstwem, w tym głównie dzieciom
z tych rodzin,
–
brak kompleksowych przedsięwzięć organizacji
pozarządowych zmierza-jących do złagodzenia
skutków ubóstwa,
–
przewaga pasywnych form wsparcia rodzin ubogich,
–
odpływ wykształconej kadry,
–
niski poziom PKB na 1 mieszkańca,
Szanse
Zagrożenia
–
położenie przygraniczne,
–
utrwalanie się procesu ubożenia,
–
możliwość wykorzystania funduszy
unijnych na realizację programów
wsparcia dla rodzin i osób dotkniętych,
bądź zagrożonych ubóstwem,
–
wysoka stopa bezrobocia,
–
wzrost zagrożenia patologią,
–
utrwalanie niekorzystnej sytuacji gospodarczej
miasta, ze względu na brak lub zbyt małe
inwestycje,
–
starzenie się społeczeństwa,
–
pakt na rzecz lepszej współpracy
różnych instytucji przy kampaniach
pomocowych,
3. Pomoc społeczna
Mocne strony
Słabe strony
–
chrześcijańska tradycja i stosunek do osób
pokrzywdzonych przez los,
–
brak zintegrowanych działań w rozwiązywaniu
problemów społeczności lokalnej,
–
wykształcona, profesjonalna kadra,
–
–
rozpoznane potrzeby społeczne,
niedostatki finansowe
powiatowych,
na
realizację
zadań
36 z 54
Mocne strony
Słabe strony
Szanse
Zagrożenia
–
w miarę dobre ustawodawstwo,
–
położenie geograficzne / granica UE /,
–
rosnąca liczba organizacji pozarządowych
realizujących zadania pomocy społecznej,
stwarza to warunki do pozyskiwania
środków budżetowych i
pozabudżetowych,
–
stale poszerzający się obszar ubóstwa sprzyjający
rozwojowi patologii społecznej,
–
dezaktualizacja
kwalifikacji
zawodowych
posiadanych przez pracowników pomocy
społecznej,
–
niewystarczające środki finansowe na zabezpieczenie poziomu życia mieszkańców,
–
dziedziczenie biedy i sposobu życia,
4. Niepełnosprawność
Mocne strony
–
wysoka wiedza i umiejętności kadry
działającej w obszarze wspierania osób
niepełnosprawnych,
–
rosnące
zainteresowanie organizacji
pozarządowych pozyskiwaniem funduszy z UE,
–
rosnąca dostępność do budynków lokali
użyteczności publicznej,
–
możliwość uczestnictwa osób niepełnosprawnych w środowiskowych formach
wsparcia,
Słabe strony
–
niedostosowanie wszystkich obiektów do potrzeb
osób niepełnosprawnych,
–
bezrobocie wśród osób niepełnosprawnych,
–
przewaga pasywnych
niepełnosprawnych,
–
brak pełnej integracji środowiska osób niepełnosprawnych ze społecznością lokalną,
form
wsparcia
37 z 54
osób
Mocne strony
Słabe strony
Szanse
–
Zagrożenia
możliwość wykorzystania funduszy
unijnych w realizacji programów
wsparcia środowiska osób niepełnosprawnych,
–
przyciągnięcie inwestorów ze względu
na korzystne położenie regionu,
–
większe zainteresowanie
–
ubożenie osób niepełnosprawnych utrzymujących
się ze źródeł niezarobkowych oraz niski poziom
kwalifikacji,
–
utrwalanie się zjawisk prowadzących do wykluczenia społecznego,
–
wykluczenie z rynku pracy,
–
pokutująca opinia o osobie niepełnosprawnej jako
osobie niewykształconej, słabej, niezaradnej,
–
niewielka liczba organizacji niepełnosprawnych,
które reprezentowałyby samych siebie,
–
ograniczone
możliwości
likwidacji
w placówkach zdrowia i oświaty,
–
brak zintegrowanej pomocy w dostępie do rehabilitacji, leczenia, środków pomocowych, do życia
kulturalnego,
problemami
5. Profilaktyka patologii społecznej, w tym rozwiązywania
alkoholowych, przeciwdziałanie narkomanii, przemocy w rodzinie
Mocne strony
–
–
barier
problemów
Słabe strony
wspieranie przez samorząd
ciekawych i zróżnicowanych
inicjatyw podejmowanych przez
podmioty na rzecz profilaktyki
i rozwiązywania problemów
alkoholowych,
–
niewystarczający dostęp do lecznictwa odwykowego,
–
brak placówki leczenia osób uzależnionych od środków
odurzających,
–
mała liczba podmiotów niosących pomoc w sytuacjach
kryzysowych rodziny,
udział placówek edukacyjnych,
policji w realizacji programów
profilaktycznych kierowanych
do dzieci i młodzieży,
–
duża dostępność do alkoholu pochodzącego z nielegalnych
źródeł,
–
duża liczba osób bezkarnie kierujących pojazdami pod
wpływem alkoholu lub innych środków odurzających,
–
traktowanie
prywatnego,
–
brak w systemie prawnym skutecznych mechanizmów izolacji
sprawcy przemocy od ofiary,
przemocy
jako
problemu
wstydliwego,
38 z 54
Szanse
–
–
–
wieloaspektowe systemy wsparcia
dla
osób
i
rodzin
doświadczających sytuacji kryzysowych łączących działania
policji, sądu, MKRPA, pomocy
społecznej, służby zdrowia,
organizacji pozarządowych,
rozwój organizacji pozarządowych realizujących zadania
pomocy społecznej,
możliwość zapobiegania zjawisku poprzez podniesienie poziomu wiedzy wśród społeczeństwa
na temat skutków używania
alkoholu i substancji psychoaktywnych.
Zagrożenia
–
wysokie koszty leczenia odwykowego,
–
zmniejszenie nakładów na lecznictwo odwykowe,
–
wzrost liczby osób uzależnionych od alkoholu i środków
odurzających,
–
obniżenie wieku inicjacji alkoholowej, narkotykowej,
–
wzrost przestępczości, przemocy spowodowanej przez osoby
nietrzeźwe i uzależnione od środków odurzających,
–
–
rozszerzanie się zjawiska narkomanii,
mała wiedza społeczeństwa
psychoaktywnych.
na
temat
substancji
4. Uwarunkowania zewnętrzne
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa. Jej celem jest umożliwienie
osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, które nie są one w stanie
pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Pomoc społeczna wkracza więc w sytuację osób i rodzin wtedy, gdy nie są one w stanie
pokonać trudności życiowych własnym działaniem, przy zobowiązaniu osób do współdziałania.
Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia
niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym osób i rodzin,
poprzez podejmowanie działań zmierzających do życiowego ich usamodzielnienia i integracji
ze środowiskiem.
4.1. Trendy i wyzwania dla polityki społecznej w powiecie
1. Utworzenie kompleksowego gminnego systemu profilaktyki i opieki nad
dzieckiem i rodziną, w tym Poradni Rodzinnej, Dziennego Ośrodka Socjoterapii.
2. Tworzenie programów pomocy społecznej mających na celu ochronę poziomu
życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.
3. Prowadzenie mieszkań chronionych dla osób starszych, niepełnosprawnych,
pełnoletnich wychowanków placówek opiekuńczo – wychowawczych.
4. Propagowanie aktywnej koncepcji funkcjonowania ludzi starszych.
5. Rzeczywista integracja społeczności lokalnej z osobami niepełnosprawnymi.
6. Tworzenie warunków do podnoszenia kwalifikacji i zdobywania nowych
umiejętności zawodowych wśród osób bezrobotnych.
39 z 54
7. Tworzenie warunków do funkcjonowania organizacji pozarządowych
włączających się w realizację zadań społecznych, oraz wspomaganie działań
organizacji pozarządowych.
8. Tworzenie programów zapobiegających marginalizacji społecznej.
9. Podejmowanie kompleksowych przedsięwzięć instytucji publicznych i organizacji
pozarządowych zmierzających do łagodzenia skutków ubóstwa i wsparcia
środowisk osób niepełnosprawnych.
10.Utworzenie Centrum Terapii Uzależnień.
11.Kształtowanie zachowań prozdrowotnych.
12.Podejmowanie działań zmierzających do przeciwdziałania chorobom społecznym.
13.Kontynuowanie działań międzyresortowych w zakresie profilaktyki alkoholowej,
narkomanii, przemocy oraz patologii społecznej.
14.Podejmowanie działań organizacyjnych celem pozyskiwania funduszy na
realizację zadań wynikających z aktywnego zatrudnienia.
15.Podejmowanie współpracy, współdziałania z powiatem i gminą Chełm celem
wymiany doświadczeń i podejmowania działań kompleksowych rozwiązujących
problemy społeczne, tj: całodobowa opieka nad osobami starszymi, dziećmi,
Uniwersytet Trzeciego Wieku.
16.Propagowanie ruchu wolontarystycznego.
17.Inicjowanie wzajemnej pomocy wśród społeczności lokalnej.
18.Utworzenie punktu informacyjnego dla osób starszych.
19.Utworzenie Zakładu Aktywizacji Zawodowej dla osób niepełnosprawnych.
20.Utworzenie ośrodka wsparcia dziennego dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
21.Utworzenie i funkcjonowanie samodzielnie
Interwencji Kryzysowej i Domu Samotnej Matki.
funkcjonującego
Ośrodka
22.Powołanie do działalności Klubu Integracji Społecznej/Centrum Integracji
Społecznej.
23.Permanentne podnoszenie pracowników Ośrodka.
24.Zabezpieczenie przewozu osobom niepełnosprawnym w komunikacji miejskiej.
25.Zabezpieczenie najbardziej potrzebującym ubogim mieszkańcom mieszkań
socjalnych i komunalnych.
40 z 54
26.Sąsiedzka pomoc jako priorytet pracy nowoczesnej pomocy społecznej.
4.2. Determinanty prawne
M. Chełm realizuje zadania pomocy społecznej jako gmina i powiat.
Do zadań własnych gminy i powiatu zgodnie z art. 17 ust.1 pkt.1 i art.19 pkt.1
ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. należy opracowanie i realizacja
strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem
programów:
- pomocy społecznej, w tym profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną,
- profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych ,
- integrujących osoby i rodziny z grup szczególnego ryzyka,
- wspierania osób niepełnosprawnych.
Na bazę prawną regulującą treść i realizację dokumentu Strategii składają się
następujące ustawy:
1) ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593),
2) ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, z póź. zm.),
3) ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. Nr 147 z 2002 r., poz.1231, z póź. zm.),
4) ustawa z dnia 24 kwietnia1997 r.o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 24,
poz. 198 z 2003 r.),
5) ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r.o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. Nr 122, poz.
1143),
6) ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r.o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. Nr 96, poz. 873),
7) ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr
111, poz. 535 z póź. zm.),
8) ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228,
poz. 2),
9) ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych
ze środków publicznych (Dz .U. Nr 210, poz. 2134).
Strategia pozostaje w zgodności z tezami:
- Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004 – 2006,
– Narodowej Strategii Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich,
– Zintergrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego,
– Narodowego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
na lata 2000- 2005,
– Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2002-2005,
– Rządowego Programu Wychodzenia z Bezdomności,
– Krajowego Programu Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży,
– Wojewódzkiego
Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych na lata 2004-2006,
– Narodowego Programu Zdrowia 1996 - 2005.
Kierunek działań współczesnej polityki społecznej zmierza do stworzenia systemu,
w którym priorytetem jest praca i zaradność w życiu społecznym, a nie tylko zabezpieczenie
socjalne.
Regulacje prawne i programowe wyżej wymienione tworzą warunki do realizacji działań
41 z 54
opartych na konstytucyjnej zasadzie pomocniczości państwa przy wykorzystaniu zasobów
tkwiących w społecznościach lokalnych i aktywności środowisk zagrożonych wykluczeniem
społecznym jak i poszczególnych osób.
4.3. Najważniejsze dokumenty strategiczne
Strategia Lizbońska
Głównym celem strategii jest stworzenie w Europie do 2010 r. najbardziej konkurencyjnej
i dynamicznej gospodarki na świecie, zdolnej do systematycznego wzrostu gospodarczego,
zapewniającej większą liczbę lepszych miejsc pracy w warunkach większej spójności społecznej
przy wykorzystaniu wiedzy.
Strategia skupia się na wielu kwestiach. Zdecydowana większość działań podejmowanych
w zakresie strategii lizbońskiej związana jest z modernizacją polityki zatrudnienia oraz kreowania
pozytywnych zmian na rynku pracy. Bardzo istotnym z punktu zagadnień społecznych jest postulat
spójności społecznej (kształtowania nowego aktywnego państwa socjalnego).
Priorytetowe działania odnoszące się do polityki społecznej to:
1)stworzenie sprzyjających warunków umożliwiających powstanie i rozwój firm
innowacyjnych, szczególnie w grupie małych i średnich przedsiębiorstw, oraz stymulowanie
przedsiębiorczości,
2) rozwój aktywnej polityki zatrudnienia,
3) inwestowanie w zasoby ludzkie,
4) zabezpieczenie społeczne i promowanie integracji społecznej w aspekcie zapewnienia
równowagi i trwałości systemów zabezpieczeń społecznych, walki z postępującą
marginalizacją, zwiększenia roli partnerów społecznych,
5) poprawa jakości zatrudnienia poprzez wzrost poziomu zatrudnienia, zwiększenie zarówno
liczby, jak i jakości miejsc pracy. Działania priorytetowe powinny dotyczyć promowania
właściwego otoczenia pracy dla wszystkich, w tym równości szans osób niepełnosprawnych,
kobiet i mężczyzn, elastycznej organizacji pracy pozwalającej łatwiej godzić życie zawodowe
i osobiste, edukacji i kształcenia ustawicznego, zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy.
Narodowa Strategia Integracji Społecznej jest dokumentem pomocowym w procesie
włączania się Polski w realizację drugiego z celów Strategii Lizbońskiej, stawiającego na
modernizację europejskiego modelu socjalnego, inwestowanie w ludzi oraz zwalczanie
wykluczenia społecznego. Działania w tym zakresie mają przyczynić się między innymi do
wspierania integracji społecznej, aby uniknąć pojawienia się trwale zmarginalizowanej klasy ludzi
niezdolnych do funkcjonowania w społeczeństwie opartym na wiedzy. Obszar integracji społecznej
zawiera się w następujących działaniach:
– zapewniających dostęp do pracy, zasobów i usług,
– zapobieganiu ryzyku wykluczenia,
– pomocy najbardziej narażonym na wykluczenie,
– mobilizacji organizacji ze sfery polityki, gospodarki oraz życia społecznego.
Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego jest narzędziem regionalnej polityki
społecznej, zawierającym kierunki przemian oraz tezy do programów w sferze pomocy społecznej.
Strategia rozwoju regionalnego jest koncepcją działania zmierzającego do zrównoważonego
i długotrwałego rozwoju regionu.
Misją strategii jest wspomaganie rozwoju społeczno – gospodarczego poprzez:
- tworzenie jak najlepszych warunków rozwoju gospodarki i wzrostu zamożności
mieszkańców regionu,
- wszechstronną poprawę warunków życia człowieka w środowisku jego zamieszkania,
- wzrost poziomu cywilizacyjnego społeczeństwa,
- rozwój gospodarczy zrównoważony ekologicznie,
42 z 54
- ochronę i pomnażanie wartości dziedzictwa kulturowego,
- stałą poprawę ładu przestrzennego.
Misją Strategii Polityki Społecznej Województwa Lubelskiego jest wspieranie
osiągania postępu i rozwoju społecznego oraz wzrostu jakości i warunków życia mieszkańców
regionu. Strategia zakłada kształtowanie warunków życia ludności oraz stosunków międzyludzkich,
zwłaszcza w środowisku zamieszkania i pracy.
Strategia wspiera szeroko rozumianą politykę społeczną, której celem jest społeczeństwo
zintegrowane i jednocześnie wolne od problemów wykluczenia społecznego.
Cel generalny Polityki Społecznej Województwa Lubelskiego:
Lubelszczyzna regionem pełnej integracji społecznej i wysokiego poziomu życia, stwarzającym
możliwości zaspokajania potrzeb wszystkich mieszkańców oraz skutecznego rozwiązywania
problemów z wykorzystaniem potencjału kapitału ludzkiego, aktywności organizacji
pozarządowych i społeczności lokalnych.
Strategia Rozwoju Miasta Chełm
„ Chełm bramą i wizytówką Unii Europejskiej – miasto
wygodne dla mieszkańców i przyjazne dla gości”
Misją miasta Chełma jest umacnianie jego funkcji subregionalnego centrum usług
koncentrującego instytucje obsługi ruchu granicznego, stworzenie środowiska przyjaznego dla
swoich mieszkańców oraz umożliwiającego podnoszenie poziomu ich życia do standardu
europejskiego z poszanowaniem dziedzictwa wielokulturowego i środowiska naturalnego.
Rozwój miasta powinien wspierać się na następujących wartościach i zasadach w życiu
publicznym:
– poszanowanie prawa do bezpiecznego, zdrowego i twórczego życia wolnego
od przejawów patologii społecznych,
– poszanowanie indywidualnych ideałów, wolności słowa i wyznania,
– poszanowanie dóbr wspólnych oraz własności prywatnej,poszanowanie indywidualnych
oraz zbiorowych zdolności twórczych mieszkańców miasta,
– poszanowanie
tradycji oraz narodowych i lokalnych wartości kulturowych
i obyczajowych,
– poszanowanie zasad demokracji oraz autonomii działania władz samorządowych,
– poszanowania zasady jawności sprawowania władzy,
– dbałość o ład przestrzenny oraz zdrowe środowisko naturalne,
– dbałość o podnoszenie standardu życia mieszkańców przy jednoczesnym zachowaniu
równowagi pomiędzy względami ekonomicznymi i społecznymi, równoważeniu
procesów rozwojowych i ich utrwalaniu.
4.4. Możliwości i źródła finansowania
- środki unijne
Podstawowym instrumentem polityki strukturalnej Unii Europejskiej są Fundusze
Strukturalne. Najistotniejszym z punktu widzenia strategii rozwiązywania problemów społecznych
jest Europejski Fundusz Społeczny i Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.
- środki krajowe
Fundusze na realizacje celów określonych w strategii mogą pochodzić ze środków
krajowych rozdysponowanych przez organy administracji rządowej i samorządowej oraz
z kontraktu wojewódzkiego, będącego umową między rządem a władzami samorządowymi.
43 z 54
5. Wizja przyszłości – opis potencjalnej sytuacji społecznej w powiecie
a) środowisko osób niepełnosprawnych i starszych aktywnie będzie uczestniczyć w życiu
społecznym,
b) aktywne społeczeństwo lokalne będzie podejmować działania profilaktyczne,
c) wzrośnie rola pracownika socjalnego i jego udział w rozwiązywaniu problemów społecznych,
d) zmniejszy się stopa bezrobocia,
e) społeczność lokalna wykorzysta środki unijne, które mogą być impulsem do rozwoju przede
wszystkim małej przedsiębiorczości,
f) rozwój ruchu wolontarystycznego pozwoli zainicjować wśród społeczności lokalnej zainteresowanie problemami społecznymi,
g) podejmowane działania pozwolą ograniczyć zjawiska patologii społecznej,
h) uruchomiony zostanie sprawny i skuteczny system zapobiegania marginalizacji grup społecznych, który zmotywuje świadczeniobiorców pomocy społecznej a także ograniczy zjawisko
wyobcowania zmarginalizowanych grup społecznych tj: uzależnionych, osoby po opuszczeniu
zakładu karnego,
i) będzie funkcjonował sprawny i skuteczny system przeciwdziałania i zapobiegania skutkom
długotrwałego bezrobocia wśród świadczeniobiorców pomocy społecznej,
j) ograniczy się zjawisko dziedziczenia bezrobocia wśród rodzin objętych pomocą społeczną,
k) zbudowany zostanie sprawny system zapobiegania kryzysom rodziny oraz wspierania rodzin
w kryzysie,
l) systematyczna praca specjalistów z rodziną biologiczną przeżywającą kryzys w opiece nad
dzieckiem pozwoli budować odpowiedzialność za los dziecka naturalnej rodziny,
ł) ograniczone zostanie zjawisko bezdomności wśród świadczeniobiorców pomocy społecznej,
m) aktywnie i profesjonalnie działające organizacje pozarządowe podejmą zadania z zakresu
pomocy społecznej.
6. Zagrożenia strategiczne
1. Niski rozwój gospodarczy ściany wschodniej - stagnacja gospodarcza w mieście.
2. Małe zainteresowanie inwestorów.
3. Problemy finansowe jednostek samorządu terytorialnego.
4. Brak ofert pracy lub mała ich liczba.
5. Brak alternatywnych form zatrudnienia.
6. Brak liderów w środowiskach lokalnych.
7. Mała liczba organizacji pozarządowych działających w obszarze pomocy
społecznej.
44 z 54
8 . Duża skala ubóstwa.
9. Niewystarczające środki finansowe na zaspokojenie potrzeb osób najuboższych.
10. Brak inicjatywy społecznej na rzecz tworzenia poradni i ośrodków uzależnień.
6.1. Misja strategii
„Chełm miastem nowych szans dla wszystkich mieszkańców, zapewniającym spójny
rozwój społeczny”.
Wdrożona strategia pozwoli osiągnąć wysoki poziom integracji społeczne a także zainicjuje
procesy zapobiegania oraz rozwiązywania występujących obecnie i potencjalnych problemów
społecznych.
6.2.Cel generalny
Aktywne i zintegrowane środowisko lokalne gwarantujące godne, bezpieczne życie
mieszkańców.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
6.3. Priorytety i cele szczegółowe
Pozyskiwanie funduszy unijnych.
Ograniczenie obszaru ubożenia rodzin.
Poprawa funkcjonowania rodzin naturalnych.
Zapewnienie osobom niepełnosprawnym, starszym pełnego uczestnictwa w życiu społecznym
w ramach zintegrowanych, kompleksowych działań.
Profilaktyka oraz ograniczenie problemów wynikających z uzależnienia od narkotyków, alkoholu
i przemocy.
Efektywna pomoc społeczna.
Przeciwdziałanie rozwojowi chorób społecznych.
Cele szczegółowe
Ad.1. Pozyskiwanie funduszy unijnych.
Realizacja programów dotyczących:
1)podnoszenia kwalifikacji, zmiany umiejętności zawodowych osób bezrobotnych,
2)profilaktyki zjawisk dotyczących marginalizacji i wykluczenia społecznego
niepełnosprawnych, bezrobotnych, bezdomnych, innych.
osób
Ad.2. Ograniczenie obszaru ubożenia rodzin.
1. Ochrona najsłabszych grup społecznych przed skutkami ubożenia.
2. Planowe wsparcie finansowe i emocjonalne dla całej rodziny.
3. Stymulowanie mechanizmów korekcyjnych, rozwojowych, edukacyjnych wśród dzieci
i młodzieży.
Ad.3. Poprawa funkcjonowania rodzin naturalnych.
1. Kontrakt motywujący a zakres udzielanej pomocy – jako element nowoczesnej pracy socjalnej.
2. Inicjowanie powstawania grup samopomocowych.
3. Intensyfikowanie działań profilaktycznych i interwencyjnych celem uniknięcia sytuacji trudnych
w rodzinach.
4. Profilaktyka patologii społecznej.
5. Budowanie efektywnego systemu wsparcia dla dzieci trudnych i pozbawionych opieki rodziców.
45 z 54
Ad.4. Zapewnienie osobom niepełnosprawnym, starszym pełnego uczestnictwa w życiu
społecznym w ramach zintegrowanych, kompleksowych działań.
1. Zwiększenie efektywności wsparcia osób niepełnosprawnych, starszych poprzez wykorzystanie
potencjału środowiska lokalnego i organizacji pozarządowych oraz wzmocnienie i rozszerzenie
współpracy instytucji z organizacjami pozarządowymi w działaniach na rzecz osób
niepełnosprawnych.
2. Promocja aktywnych, innowacyjnych form wsparcia, dostosowanych do rzeczywistych potrzeb
ludzi niepełnosprawnych, starszych, realizowanych przez instytucje oraz organizacje
pozarządowe.
3. Rozwój różnorodnych form wsparcia środowiskowego kierowanych do dzieci, młodzieży
niepełnosprawnej i osób starszych.
4. Zwiększanie wpływu środowiska osób niepełnosprawnych na budowanie programów
ograniczania skutków niepełnosprawności.
Ad.5. Profilaktyka oraz ograniczenie problemów wynikających z uzależnienia od narkotyków,
alkoholu i przemocy.
1. Zmniejszenie negatywnych skutków zdrowotnych i społecznych wynikających z uzależnień.
2. Edukacja społeczeństwa w zakresie profilaktyki uzależnień.
3. Organizowanie systemu wsparcia dla rodzin z problemem uzależnień.
4. Ograniczanie zjawiska przemocy w rodzinie.
Ad.6. Efektywna pomoc społeczna.
1. Wsparcie osób i rodzin dotkniętych długotrwałym bezrobociem.
2. Wzmacnianie potencjału kadr pomocy społecznej.
3. Rozwój środowiskowych form wsparcia.
4. Wspieranie osób i rodzin będących w sytuacji kryzysowej.
5. Rozwój poradnictwa specjalistycznego, w tym rodzinnego.
6. Rozwijanie form rodzinnej opieki zastępczej (rodzin niespokrewnionych, rodzinne domy
dziecka, pogotowie rodzinne).
7. Wspieranie grup szczególnego ryzyka /długotrwale bezrobotnych, bezdomnych, niepełnosprawnych, uzależnionych/.
8. Sprawny system wsparcia dla osób niepełnosprawnych.
9. Rozszerzenie współpracy z organizacjami pozarządowymi w zakresie pomocy społecznej.
Ad.7. Przeciwdziałanie rozwojowi chorób społecznych.
1. Poprawa świadomości i kultury zdrowotnej mieszkańców miasta dająca podstawę podejmowania tzw. zdrowych wyborów i odpowiedzialności za zdrowie własne i innych.
2. Zwiększenie opieki profilaktycznej ze szczególnym uwzględnieniem osób starszych, niepełnosprawnych, dzieci i młodzieży.
3. Realizacja programów profilaktycznych ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb wynikających
z oceny stanu zdrowia populacji.
4. Rozszerzenie usług medycznych o najbardziej potrzebne usługi specjalistyczne.
7. Założenia operacyjne
Programy realizujące cele będą przygotowywane i korygowane na bieżąco ze względu na
uwarunkowania prawne, organizacyjne i finansowe. Kierunek działań wytyczać będą potrzeby
i pojawiające się problemy społeczne a także zasoby lokalne. Wskazane programy mogą być
realizowane przez kilka projektów. Projekty realizowane w ramach programów unijnych będą
ograniczone w twardych ramach czasowych, natomiast inne będą realizowane długofalowo.
46 z 54
7.1. Programy działań realizujących cele
1. Program dla osób długotrwale bezrobotnych podnoszący ich kwalifikacje i pozwalający
nabyć nowe umiejętności zawodowe.
2. Program aktywizacji kulturalnej osób starszych, niepełnosprawnych.
3. Program aktywizacji zawodowej i pomocy w wejściu na rynek pracy.
4. Program połączonych działań PUP /bezrobotnych i podopiecznych/ Ośrodka jako grupy
remontowo – budowlanej (grupa samopomocowa).
5. Program integracji i reintegracji społeczno - zawodowej kobiet.
6. Program aktywizacji zawodowej dla osób z wykształceniem wyższym pedagogicznym
i program wspierania rodzin niewydolnych wychowawczo -podopiecznych Ośrodka.
7. Program edukacji ekologicznej kierowany do dzieci, uczestników popołudniowych zajęć
świetlicowych Ośrodka.
8. Program kierowany do pracodawców i osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym oraz
umiarkowanym, celem tworzenia środowiska pracy.
9. Program pozyskiwana funduszy (odpisy z podatku) celem wspierania wybranych rodzin,
najbardziej potrzebujących.
10. Program pozyskiwania darów w formie rzeczowej od społeczności lokalnej celem
wspierania osób i rodzin (współpraca z mediami).
11. Program na rzecz rodzin wielodzietnych.
12. Program mieszkań chronionych.
13. Program usług wolontarystycznych.
14. Program usług opiekuńczych i specjalistycznych.
15. Program opieki nad dzieckiem i rodziną.
16. Program Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
17.Indywidualny program usamodzielniania pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych
i placówek opiekuńczo – wychowawczych.
18. Program rodzin zastępczych.
19. Program szkolenia kandydatów na rodziców zastępczych.
20. Program szkolenia pracowników Ośrodka.
47 z 54
21. Program dochodzenie do standardów w placówkach opiekuńczo – wychowawczych.
22. Program aktywnego doradztwa osób starszych i niepełnosprawnych.
23. Program promocji zdrowia.
7.2.Projekty realizujące założenia strategiczne
W strategii zapisano tylko te projekty dla, których przygotowano wnioski na ogłoszone
konkursy z:
Europejskiego Funduszu Społecznego, Euroregionu Bug, Ekologii, Fundacji Ernst & Young i
inne, a także takie projekty, które są realizowane bez wkładów finansowych i większych
obciążeń organizacyjnych.
Przedstawione tytuły projektów nadane są przez osoby przygotowujące projekt. Poniżej
zapisane są tytuły i grupy osób, do których kierowany jest projekt.
1. „ Iwan”- niepełnosprawni, starsi.
2. „ Wasyl”- przedsiębiorczy bezrobotni.
3. „ Dzieciaki, kłopoty i my”- długotrwale bezrobotni z wykształceniem pedagogicznym.
4. „ Równe szanse, równy dostęp”- pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne.
5. „ Z ekologią za pan brat”- dzieci.
6. „ Nasz Dom”- mieszkania chronione.
7. „ Jaś dla Jana”- wolontariat.
8. „ Pomocna dłoń”- bezrobotni.
9. „ Muminki”- rodziny wielodzietne.
10.„ Pracownik socjalny z klasą”- pracownicy Ośrodka,
11.„ Kwoka”- rodziny zastępcze.
12.”Femina”- reintegracja kobiet.
13. „Gucio, Maja, rodzina”- wsparcie rodzin.
14. „Rzepka”- grupa samopomocowa.
15. „Aktywna jesień życia”- osoby starsze.
16. Program Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
17. Twój sposób na szczęśliwą rodzinę – szkolenie kandydatów na rodziców zastępczych.
18. Inne przygotowywane na bieżąco a wynikające z potrzeb i zmieniającej się
rzeczywistości.
8. Harmonogram wdrażania strategii
9.
48 z 54
Tabela nr 30. Harmonogram wdrażania strategii
Priorytet
Wyniki działania
Cel
Czas
trwania
działania
Początek
realizacji
działania
Źródła finansowania
1/
1
Jednostka realizująca
Dyrektor
- zmiana kwalifikacji
ciągle 2005/2006
fundusze unijne
i umiejętności zawodowych
Wdzialu Spraw
Społecznych UM
(WSS - UM),
2
-
ograniczenie
zjawiska
MOPR
marginalizacji i wykluczenia
PUP
społecznego
organizacje
pozarządowe
2/
1
Organizacje
- ochrona najsłabszych grup
pozarządowe,
społecznych przed skutkami
kościelne,
ubożenia,
2
3
4
- planowe wsparcie finansowe
ciągle
2005 r.
UM
Dyrektor MOPR,
MKRPA
Poradnie
i emocjonalne dla całej
Psychologiczno –
rodziny,
Pedagogiczne,
- stymulowanie mechanizmów
Dyrektor Wydziału
korekcyjnych, rozwojowych,
Edukacji, Kultury,
edukacyjnych wśród dzieci
Sportu i Turystyki
i młodzieży,
UM,
- ograniczenie zjawiska
Dyrektor Wydziału
patologii społecznej
Spraw Społecznych
(WSS) UM,
CHCPDz i R, sąd,
49 z 54
Priorytet
Wyniki działania
Czas
trwania
działania
Cel
Początek
realizacji
działania
3/
1
UM
- zwiększona aktywność na
rynku pracy petentów pomocy
społecznej,
2
- funkcjonowanie grup samopomocowych,
2006 r.
MOPR
Dyrektor MOPR,
PUP,
Okresowo
2005 r.
Komendant policji,
Dyrektor WSS – UM,
3
- zapobieganie sytuacjom trudciągle
nym w rodzinach,
2006 r.
Kierownik Poradni
Rodzinnej,
4
- zapobieganie długotrwałym
kryzysom rodzinnym,
2005 r.
5
- zapewnienie opieki
ciom jej pozbawionym,
Kierownik Ośrodka
AdopcyjnoOpiekuńczego, Sąd,
MOPR, CHCPDz i R
6
- systematyczna współpraca
pracowników
socjalnych
i pedagogów szkolnych,
dzie- ciągle
pedagodzy szkolni
i pracownicy socjalni
MOPR
2006 r.
4/
1
2
3
PFRON,
- zaangażowanie lokalnej
społeczności w rozwiązywanie
problemów osób
niepełnosprawnych, starszych,
2006/2007
- zwiększenie aktywności
w działaniach organizacji
pozarządowychosób
niepełnosprawnych, starszych,
2005 r.
- powstanie i funkcjonowanie:
mieszkań chronionych, grupy
wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
Media,
organizacje
pozarządowe,
Fundacja
„Samarytanin”
publiczna służba
zdrowia – Dyrektor,
UM,
Dyrektor MOPR,
2005 r.
Dyrektor szpitala,
organizacje
pozarządowe
ZAZ/ spółdzielnie socjalne,
4
- aktywne środowisko osób
niepełnosprawnych włączy się
w budowanie programów
kierowanych do swojej grupy
2007 r.
2005/2008
50 z 54
Priorytet
Wyniki działania
Cel
Czas
trwania
działania
Początek
realizacji
działania
5/
1,2
3,4
- podniesienie poziomu
wiedzy wśród społeczeństwa
z zakresu uzależnienia,
- zorganizowany system
wsparcia dla osób, rodzin
z problemem uzależnień,
UM
Media,
MKRPA
Dyrektor Wydziału
Edukacji, Kultury
Sportu i Turystyki,
2005 r.
ciągle
5
przemocy
Dyrektor szpitala,
MOPR
organizacje
pozarządowe,
kościelne,
publiczna służba
zdrowia, służba
kuratorska
policja, sąd, MKRPA,
organizacje
pozarządowe
51 z 54
Priorytet
Wyniki działania
Cel
6/
Czas
trwania
działania
Początek
realizacji
działania
zg. z
harmonogramem
ogłaszanych
konkursów
Fundusze Unijne
Prezydent
1
marginalizacji społecznej,
2
- nowe formy pracy
z klientem pomocy społecznej,
3
- społeczność lokalna
skorzysta z środowiskowych
form wsparcia,
2006/2008
4
- kompleksowe wsparcie
rodzin w sytuacjach
kryzysowych,
2007/2009
5
- zorganizowanie poradni
rodzinnej, uaktywnienie
jednostek poradnictwa
rodzinnego /Ośrodka
Adopcyjno – Opiekuńczego/,
2006/2007
2007/2008
6
- powstanie rodzin
zastępczych zawodowych,
7
- wspieranie grup
szczególnego ryzyka,
2005 r.
- sprawny system wsparcia dla
2006 r.
- powierzanie zadań pomocy
społecznej organizacjom
pozarządowym
2005 r.
8
9
Miasta Chełm,
Dyrektor MOPR,
PUP,
policja
Dyrektor WSS - UM
2006/2007
52 z 54
Priorytet
Wyniki działania
Cel
Czas
trwania
działania
Początek
realizacji
działania
7/
1
2
3
4
-uaktywnienie działań na rzecz ciągle
zdrowia publicznego,
zmierzającego w kierunku
zrozumienia wzajemnego
wpływu środowiska i ludzi
oraz życia i zdrowia,
- poprawa świadomości
zdrowotnej wśród jak
najszerszej grupy społecznej,
-usprawnienie wczesnej
diagnostyki-ułatwienie
społeczeństwu kontroli nad
własnym zdrowiem oraz
zwiększenie dbałości o nie,
- utrzymanie ciągłości działań
promujących zdrowie
w warunkach podstawowej
opieki zdrowotnej
a kontynuowanie przez
specjalistę.
Fundusze unijne
Wydział Spraw
Społecznych UM ,
2005 r.
Media,
Miejski Samodzielny
Publiczny ZOZ,
Powiatowa Stacja
Ministerstwo
Zdrowia,
Sanitarno –
Epidemiologiczna
SANEPID
Wojewódzki
Specjalistyczny
Szpital Miejski,
Samodzielny
Publiczny ZOZ
8. Monitoring strategii
Monitoring pozwala w sposób ciągły śledzić postępy wprowadzania planu strategicznego
w życie. Dostarcza on wiarygodnych informacji przydatnych do oceny i ewentualnej modyfikacji
podjętych działań. Nieodzownym elementem monitoringu jest ewaluacja, czyli pomiar osiągniętego
rezultatu, czy cele i zamierzenia zostały osiągnięte.
Monitoring powinien określić :
- co i w jakim celu będzie monitorowane,
- kto, kiedy i jakich informacji dostarcza,
- rodzaj instrumentów monitoringu czyli praktyczne sposoby zbierania danych (np. formularze,
wywiady, ankiety),
- kto i jak często dokonuje analizy danych,
– w jakiej formie będą opracowane dane,
– listę osób, które będą opracowywać dane.
Monitoring będzie prowadzony systemem sprawozdawczym w skali roku przez jednostkę
realizującą zadanie. Dyrektor lub osoba odpowiedzialna za realizację programu zobowiązany
zostanie do przedstawienia dokumentacji z zakresu realizacji wyznaczonego celu wg tabeli poniżej.
53 z 54
Tabela nr 35. Monitoring
Lp.
Cel/Program
Etap
realizacji
Instrument
monitoringu
Forma
opracowania
danych
Osoba
odpowiedzialna
54 z 54

Uchwała Nr XXX / 370 /05 Rady Miasta Chełm z dnia 09 czerwca

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wartenberg. Chełm Dolny.

MARCIN BARAN

UCHWAŁA NR VIII/84/15 Rady Miasta Chełm z dnia 24 czerwca

Jaki był KAJ?—wspomnienia

konkurs na projekt pisanki

Paweł Kiernikowski

KONKURS WIEDZY O UNII EUROPEJSKIEJ pod honorowym

INFORMACJA O WYNIKACH NABORU na stanowisko starszego

Ulotka 35. rocznica wprowadzenia stanu wojennego