Zadanie 1 „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego Fragment

Zadanie 1 „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego
Fragment
1. Na podstawie dialogu Czepca i Dziennikarza określ stosunek inteligencji do
chłopów. Odpowiedź uzasadnij.
Czepiec
Cóż tam, panie, w polityce?
Chińcyki trzymają się mocno!?
Dziennikarz
A to czytaj, kto ciekawy;
wiecie choć, gdzie Chiny leżą?
Czepiec
No daleko, kajsi gdzieś daleko;
a panowie to nijak nie wiedzą,
że chłop chłopskim rozumem trafi;
choćby było i daleko.
A i my tu cytomy gazety
i syćko wiemy.
Dziennikarz
A po co?
Czepiec
Sami się do światu garniemy (...)
Dziennikarz
Ale tu wieś spokojna. Niech na całym świecie wojna,
byle polska wieś zaciszna,
byle polska wieś spokojna.
Czepiec
Pon się boją we wsi ruchu.
Pon nos obśmiwajom w duchu.
(Akt I scena 1)
2. Na podstawie dialogu Haneczki z Radczynią określ stosunek inteligentki do
chłopki.
W odpowiedzi uwzględnij nie tylko status społeczny Radczyni, ale także jej
pokrewieństwo z Lucjanem Rydlem.
Haneczka
Ach, cioteczko, ciotusieńko! (...)
Tamci tańczą, my stoimy;
chcemy tańczyć także i my. (...)
Strona 1 z 4
Radczyni
Poszłybyście tam do ciżby? (...)
Radczyni
Oni się tam gniotą, tłoczą
i ni stąd, ni zowąd naraz
trzask, prask, biją się po pysku;
to nie dla was. P
(Akt I scena 3)
3.Podaj powód, dla którego inteligencja i chłopi nie mogą się porozumieć.W
odpowiedzi uwzględnij, fragment rozmowy Radczyni z Kliminą.
Radczyni
Cóż ta, gosposiu, na roli?
Czyście sobie już posiali?
Klimina
Tym ta casem się nie siwo.
(Akt I scena 7)
4. Jak postrzega swoją chłopską żonę inteligent — Pan Młody?
Pan Młody
A ty z twoim sercem złotem
nie zgadniesz, dziewczyno-żono,
jak mi serce wali młotem,
jak cię widzę z tą koroną,
z tą koroną świecidełek,
w tym rozmaitym gorsecie,
jak lalkę dobytą z pudełek
w Sukiennicach, w gabilotce:
zapaseczka, gors, spódnica,
warkocze we wstążek splotce;
że to moje, że to własne,
że tak światłem gorą lica!
(Akt I scena 12)
5.Na podstawie rozmowy Pana Młodego i Panny Młodej określ stosunek tych
osób do życia. Udzielając odpowiedzi, streść dialog.
Panna Młoda
Buciki mom troche ciasne.
Pan Młody
A to zezuj, moja złota.
Co się męczyć? W jakim celu?
Panna Młoda
Trza być w butach na weselu. (Akt I scena 12)
Strona 2 z 4
6. Na podstawie wypowiedzi Pana Młodego określ, jaki światopogląd wyznawał
dotąd inteligent i jak wieś zmieniła jego życie.
Pan Młody
Żyłem dotąd w takiej cieśni,
pośród murów szarej pleśni:
wszystko było szare, stare,
a tu naraz wszystko młode,
znalazłem żywą urodę,
więc wdecham to życie młode;
teraz patrzę się i patrzę
w ten lud krasy, kolorowy,
taki rześki, taki zdrowy, choćby szorstki, choć surowy.
(…)
od miesiąca chodzę boso,
od razu się czuję zdrowo,
chadzam boso, z gołą głową;
pod spód więcej nic nie wdziewam,
od razu się lepiej miewam.
(Akt I scena 19)
7. Jak inteligencja postrzega chłopa? Odpowiedzi udziel w oparciu o wypowiedź
Gospodarza
Gospodarz
A bo chłop i ma coś z Piasta
coś z tych królów Piastów — wiele! (...)
Kiedy sieje, orze, miele,
taka godność, takie wzięcie;
co czyni, to czyni święcie,
godność, rozwaga, pojęcie.
A jak modli się w kościele, taka godność, to przejęcie;
bardzo wiele, wiele z Piasta;
chłop potęgą jest i basta.
(Akt I scena 24)
8. Jak bronowiccy chłopi oceniają fascynację inteligencji wsią? Odpowiedzi
udziel w oparciu o wypowiedź Ojca.
Ojciec
A bo lo nich to rzecz nowa,
co jest lo nos rzeczą starą,
inszom się ta rzondzom wiarą,
przypatrujom się jak czarom.
(Akt I scena 25}
9. Jak bronowiccy chłopi oceniają wieś i własny tryb życia? Odpowiedzi udziel w
oparciu o wypowiedź Czepca.
Strona 3 z 4
Czepiec
ino na wsi jesce dusa,
co się z fantazyją rusa.
(Akt I scena 25}
10. Do czego zgłaszają swoją gotowość chłopi? Odpowiedzi udziel w oparciu o
wypowiedź Czepca.
Czepiec
jakby kiedy co do czego,
myśmy — wi sie, nie od tego;
— ino kto by nos chcioł użyć
— kosy wissom nad boiskiem.
(Akt I scena 25)
11. Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa myśmy wszystko zapomnieli i stroimy się w
pawie pióra w kontekście rozmowy dwóch inteligentów.
Pan Młody
Jak się kłócą, jak się łają!
Gospodarz
Ha! temperamenta grają!
Temperament gra, zwycięża;
tylko im przystawić oręża,
zapalni jak sucha słoma;
tylko im zabłysnąć nożem,
a zapomną o imieniu Bożem
— taki rok czterdziesty szósty — (...)
Pan Młody
Myśmy wszystko zapomnieli;
mego dziadka piłą rżnęli...
Myśmy wszystko zapomnieli.
Gospodarz
Mego ojca gdzieś zadźgali,
gdzieś zatłukli, spopychali;
kijakami, motykami
krwawiącego przez lód gnali...
Myśmy wszystko zapomnieli.
Pan Młody
(...)
myśmy wszystko zapomnieli:
o tych mękach, nędzach, brudzie; stroimy się w pawie pióra.
(Akt I scena 30)
Opracowanie: Agnieszka Kapłon, Zespół Szkół Mechanicznych w Rzeszowie
Strona 4 z 4