kierunek: ___________2015-06-24 Egzamin z przedmiotu kultura

kierunek: ___________2015-06-24 Egzamin z przedmiotu kultura

Imię i nazwisko: ________________________________________________ kierunek: ___________2015-06-24
Egzamin z przedmiotu kultura myślenia i argumentacji
I. Test wyboru.
W poniższej tabeli pod numerem pytania wpisz symbol dobrej odpowiedzi.
Dobre odpowiedzi wyróżniono na żółto.
1. Pragmatyka jest nauką o:
A. budowie znaków.
B. relacjach zachodzących między znakami.
C. relacjach zachodzących między znakami a światem.
D. użyciu znaków.
2. Przeczytaj uważnie następującą wypowiedź argumentacyjną:
Badania pokazały, że wśród 10 najlepszych klas maturalnych w naszym województwie występuje 7 klas małych, tj. klas
o liczbie uczniów mniejszej niż 20. Można więc przypuszczać, że niska liczba uczniów w klasie przekłada się na wysoką
skuteczność nauczania. Okazuje się jednak, że również wśród 10 najgorszych klas maturalnych naszego województwa
znajduje się 7 klas o liczbie uczniów mniejszej niż 20. Zatem skuteczność nauczania w klasie nie zależy od jej wielkości.
Wniosek tej wypowiedzi argumentacyjnej można wyrazić za pomocą następującego zdania:
A. Można przypuszczać, że niska liczba uczniów w klasie przekłada się na wysoką skuteczność nauczania.
B. Skuteczność nauczania w klasie nie zależy od jej wielkości.
C. Skuteczność nauczania w klasie zależy od jej wielkości.
D. Około 70% klas maturalnych w naszym województwie stanowią klasy o liczbie uczniów mniejszej niż 20.
3. Przeczytaj uważnie następującą wypowiedź argumentacyjną:
Wprowadzenie demokracji w europejskich krajach postkomunistycznych doprowadziło do zwiększenia dobrobytu ich
obywateli oraz ustabilizowało sytuację polityczną w regionie. Zatem wprowadzenie demokracji w Afganistanie również
przełoży się na wzrost zamożności Afgańczyków oraz stabilność w rejonie Środkowego Wschodu.
Jest to argument:
A. z podobieństwa.
B. ad hominem.
C. dedukcyjny.
D. abdukcyjny.
4. Kontrprzykładem dla opinii „Każdy kraj, w którym wprowadzono demokrację, wszedł na ścieżkę rozwoju gospodarczego” jest
zdanie:
A. w Afganistanie wprowadzono demokrację i Afganistan wszedł na ścieżkę rozwoju gospodarczego.
B. w Afganistanie nie wprowadzono demokracji i Afganistan wszedł na ścieżkę rozwoju gospodarczego.
C. w Afganistanie wprowadzono demokrację i Afganistan nie wszedł na ścieżkę rozwoju gospodarczego.
D. w Afganistanie nie wprowadzono demokracji i Afganistan nie wszedł na ścieżkę rozwoju gospodarczego
5. Maksyma jakości głosi:
A. mów na temat.
B. mów prawdę i wygłaszaj opinie, dla których masz uzasadnienie.
C. podawaj tyle informacji, ile trzeba.
D. mów w sposób zwięzły i uporządkowany.
II. Pytania otwarte
6. Podaj dwie różne interpretacje wypowiedzi „Porównajmy oceny Marioli z ocenami Kazimierza”. Czy wypowiedź ta jest
wieloznaczna leksykalnie, czy składniowo? Uzasadnij swoją odpowiedź identyfikując i nazywając przyczynę tej wieloznaczności.
Możliwe są przynajmniej trzy dobre odpowiedzi (wystarczyło podać jedną z nich):
(1) Rozważana wypowiedź jest wieloznaczna składniowo (czyli jest amfibolią) ze względu na składnię dopełniacza we frazach
„ocena Marioli” oraz „ocena Kazimierza”: możemy mieć na myśli albo porównywanie ocen uzyskanych przez Mariolę i
Kazimierza, albo porównanie ocen, których autorami są Mariola i Kazimierz.
(2) Rozważana wypowiedź jest wieloznaczna składniowo ze względu na polisemiczność słowa „ocena”: może ono oznaczać albo
ocenę uzyskaną w szkole, albo ocenę w sensie opinii o kimś lub o czymś.
(3) Rozważana wypowiedź jest wieloznaczna składniowo ze względu na wieloznaczność nazwy własnej „Kazimierz”: może się
ona odnosić albo do pewnego mężczyzny noszącego to imię, albo do miasta Kazimierz nad Wisłą, albo do dzielnicy Krakowa.
7. (a) Wskaż ukrytą przesłankę (tj. entymemat) wypowiedzi argumentacyjnej z pytania 3. Następnie (b) podaj możliwą krytykę
tego argumentu.
(a) Ukryta przesłanka: „Aktualna sytuacja w Afganistanie jest podobna do tej, w której znajdowały się jakiś czas temu europejskie
kraje postkomunistyczne” lub, krócej, „Afganistan jest podobny do europejskich krajów postkomunistycznych”. To przesłanka
stwierdzająca podobieństwo: bez niej argument z pytania 3 nie byłby w ogóle argumentem z podobieństwa.
(b) Krytyka argumentu: ww. wymieniona przesłanka stwierdzająca podobieństwo jest fałszywa, tj. bieżąca sytuacja w
Afganistanie odbiega znacznie od tej, w której znajdowały się niedawno europejskie kraje postkomunistyczne; różnica jest istotna,
gdyż dotyczy warunków umożliwiających działanie demokracji na rzecz dobrobytu.
8. Jaka, Twoim zdaniem, może być implikatura konwersacyjna wypowiedzi rozmówcy B z poniższego dialogu?
A: Idziemy do kina?
B: Muszę uczyć się do egzaminu.
Uzasadnij swoją odpowiedź wskazując maksymę konwersacyjną, którą wykorzystuje się podczas komunikowania tej implikatury.
Rozmówca B pozornie narusza maksymę stosunku, która nakazuje nam mówić na temat: na pytanie o to, czy B pójdzie z A do
kina, B mówi o konieczności nauki do egzaminu. Jednak odpowiedź B jest na temat, jeśli założymy, że mówiąc „Muszą uczyć się
do egzaminu” B komunikuje, że nie może pójść do kina; ta ostatnia treść (tj. „B nie może iść do kina”) jest implikaturą
konwersacyjną rozważanej wypowiedzi.
Innymi słowy, maksyma stosunku jest zachowana na poziomie znaczenia wtórnego (tj. implikatury konwersacyjnej) rozmówcy B.