A – 06. Niedz. Wlk. Postu - Palmowa Mt 21,1

A – 06. Niedz. Wlk. Postu - Palmowa Mt 21,1-11
procesja wejĞcia
KONTEKST
dalszy: dziaáalnoĞü JX w Jerozolimie. Początek wydarzeĔ, których finaáem bĊdzie Pascha JX.
bliĪszy:
- perykopa poprzedzająca koniec dziaáalnoĞci JX poza Jerozolimą (Judea za Jordanem. Perea?
bo tam mieszkaáo duĪo Judejczyków i ten teren traktowany byá jako swój…)
Jezus uzdrawia 2 niewidomych, którzy krzyczą: „Panie, ulituj siĊ nad nami, Synu
Dawida” 20,23n
Jpodobnie zawoáają táumy witające JX - Mt 21,9
- perykopa nastĊpująca – JX w Ğwiątyni – oczyszczenie. I tu mamy do czynienia z okrzykiem:
„Hosanna Synowi Dawida” Mt 21,15
Jest wiosna, lud zewsząd zdąĪa do Jerozolimy na PaschĊ (upamiĊtnienie wyjĞcia z Egiptu).
Jezus z przyjacióámi zatrzymaá siĊ blisko Betanii, w Betfage. KaĪdego dnia idą 3,5 km zboczami
Góry Oliwnej, ciągnącymi siĊ aĪ do Jerozolimy.
Mateusz pisząc Ew. realizuje swój cel: wykazaü, Īe proroctwa ST wypeániają siĊ Jezusie.
w. 1
Jezus u celu podróĪy (16,21; 20.17n)
- Dawid, król, ucieká z Jerozolimy po
buncie Absaloma (2 Sm 15,13nn)
wĞród lamentu, záorzeczeĔ.
- Jezus, Syn Dawida przychodzi tą drogą
do Jerozolimy prowadzony okrzykami
radoĞci
PoáoĪenie Betfage nie
ObrzeĪa Jerozolimy?
jest
pewne.
Betfage (aram. Beit-Pagei) - dom
niedojrzaáych fig
Betania (aram. Beit-Ania) - dom ubogich
Góra Oliwna – miejsce ujawnienia siĊ
Mesjasza Za 14,4 – w owym dniu
dotknie stopami Góry Oliwnej
– wzmianka o Górze Oliwnej zwiastuje:
Oto Mesjasz!
w. 2
* wieĞ – prawdopodobnie Betania
* oĞlica i ĨrebiĊ (oĞle) – [inni Ew. oĞlica] J Mt dosáownie traktuje przepowiedniĊ,
báogosáawieĔstwo dla Judy Rdz 49,11
W ceremoniach królewskich a staroĪytnym Bliskim Wschodzie oĞlica byáa wierzchowcem
króla 1Krl 1,33; 2 Sm 18,9; 19,27
J wierzchowiec Mesjasza
* odwiąĪcie i przyprowadĨcie = wypoĪyczenie
1.
zaĪądanie Ğwiadczenia usáugi – król miaá prawo do wszystkiego.
JX jako Pan ma prawo.
2.
przejaw goĞcinnoĞci gospodarza
3.
pomoc sáawnemu rabinowi
w. 3
Pan ΎϾΕ΍ΓΖJ tekst b. mocno akcentuje uprzednią wiedzĊ i pozycjĊ JX jako Pana = jest dzieáo
do wykonania J wszystko temu sáuĪy
OPRACOWAŁ
ks. PiotrOPRACOWAŁ
Domaros
ks. Piotr Domaros
ww. 4-5
refleksja Ew. objaĞniająca, Īe JX dziaáa zgodnie z wolą BoĪą
cytaty Iz 62,11 i Za 9,9 – to zapowiedĨ przybycia mesjaĔskiego króla pokoju i wezwanie
mieszkaĔców miasta do radosnego powitania
* Córa Syjonu”
J mieszkaĔcy Jerozolimy (reagują nie radoĞcią lecz pytaniem w. 10)
Jezus przybywa nie jako karzący, surowy król ale áagodny ofiarujący zbawienie
* na oĞlicy
osioá
– charakter pokoju (przybycie na koniu – symbol wojny)
– zwierzĊ kojarzące siĊ z pomocą w pracy i dĨwiganiem ciĊĪarów
J
tzn. Īe JX nie przychodzi, by uciskaü i ciemiĊĪyü ale by pomagaü oraz przyjąü ciĊĪar
ludzi na siebie J nie idzie wiĊc o „triumfalny wjazd” na wzór pochodów rzymskich)
* „Król twój”
Iz 62,11
– Zbawca; dosá. zbawienie jesza
J w jĊzyku hebr. pokrywa siĊ z imieniem Mesjasz
jesza to Jeszua ʲʥʹʩ (bez hebr. litery waw ʥ)
jesza – oznacza osobĊ boską, bo osoba która jest zbawieniem musi byü Bogiem
dwa przyjĞcia JX: 1. JX jest naszą przebáagalną ofiarą przynoszącą zbawienie J na osioáku
2.
JX powróci triumfujący i zwyciĊski, jako Król posiadający wáadzĊ
J na koniu Ap 19,1
ww. 6-7
uczniowie uczynili to, co JX poleciá
zazwyczaj pielgrzymi zbliĪali siĊ do miejsca pielgrzymkowego pieszo (przejaw poboĪnoĞci
i szacunku dla miejsca ĞwiĊtego)
Sposób przybycia JX jest ostentacyjny i odzwierciedlający Jego wyjątkowy status.
ww. 8-9
w ten sposób zwykle witani byli pielgrzymi zdąĪający na ĞwiĊta
Jezus wg w. 9 witany byá okazalej, káadziono:
- páaszcze – rytuaá intronizacji królewskiej 2 Krl 9,13
- gaáązki – wyraz hoádu
Ps 113-118 Maáy Hallel i Ps 136 tzw. Wielki Hallel – Psalmy odmawiane podczas wieczerzy
paschalnej i wielkich Ğwiąt (Zielonych ĝwiąt, Namiotów, Nowiu i ĝwiĊta PoĞwiĊcenia ĝwiątyni)
Ps 118,25a. 26a – Ğwiąteczny hymn dziĊkczynny
* hosanna (hebr. ʠʰʲʹʥʤ hŮszi'Ņ nnŅ) - „zbaw teraz, prosimy”, „wybaw”, „zbaw proszĊ”
„Báogosáawiony, który przychodzi w imiĊ PaĔskie” (w imiĊ przynoszącego zbawienie)
J
okrzyk powitania pielgrzymów u bramy Ğwiątyni
J podkreĞlenie królewskiego charakteru wydarzenia
J
w ten sposób powitany bĊdzie Chrystus przychodzący w Paruzji (Mt 23,39)
* „Syn Dawida” – u Mt J JX jest spadkobiercą obietnicy przekazanej od Boga Dawidowi
(2 Sm 7,12-16; 1 Krl 17,11-14)
ww. 10-11
reakcja miasta
* poruszyáo siĊ:
ȱ ȱ
ΗΉϟΝȱ
– potrząsaü, zadrĪeü, wstrząsaü czymĞ, byü wstrząĞniĊtym;
ΗΉ΍ΗΐϱΖ – trzĊsienie ziemi, poruszenie raczej strachu niĪ radoĞci – podobnie przy
wieĞci o narodzeniu Mesjasza – Króla, Θ΅ΕΣΗΗΝ – przeraĪenie (Mt 2,3)
MieszkaĔcy Jerozolimy nie wyszli naprzeciw (z Nim szedá táum w. 9)
J rodzą siĊ w nich pytania: Kto to jest? – sceptyczne, negatywne
odpowiedĨ: „Prorok, Jezus z Nazaretu w Galilei” – JX uwaĪany jest za Proroka
zapowiadanego przez MojĪesza
ĞwiadomoĞü ludzi jest tu bardzo waĪna bo utrudni przywódcom Īydowskim swobodną
realizacjĊ planu usuniĊcia JX (táum uznaje Go za Proroka 21,46)
OPRACOWAŁ
ks. Piotr Domaros