docUchwała Nr XLI/176/09 Rady Gminy w Dwikozach z dnia 2 grudnia
download 
Reklamacja Transkrypt
Uchwała Nr XLI/176/09 Rady Gminy w Dwikozach z dnia 2 grudnia
Uchwała Nr XLI/176/09 Rady Gminy w Dwikozach z dnia 2 grudnia 2009r. w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Winiarki w ramach Programu Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) w związku z §10 ust. 2 pkt 2) ppkt b) Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi z dnia 14 lutego 2008r. w sprawie szczególnych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 38, poz. 220) Rada Gminy w Dwikozach uchwala, co następuje: §1 Zatwierdza się „Plan Odnowy Miejscowości Winiarki” przyjęty przez Zebranie Wiejskie wsi Winiarki w dniu 30 listopada 2009 r., stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. §2 Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Dwikozy. §3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i podlega ogłoszeniu zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym zakresie. Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XLI/176/09 Rady Gminy w Dwikozach z dnia 2 grudnia 2009 roku Plan Odnowy Miejscowości Winiarki na lata 2009-2016 Winiarki 2009 1 SPIS TREŚCI I. Wstęp…………………………….................................................. 3 II. Charakterystyka miejscowości Winiarki …..……………….. 5 II.1. Położenie wsi oraz środowisko przyrodnicze…………………. 5 II.2 Powierzchnia i liczba ludności………………………………... 8 II.3. Historia Miejscowości………………………………………… 9 II.4 Przestrzenna struktura miejscowości…………………………. 11 III. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości:………………………………………………....... 13 III.1. Dziedzictwo kulturowe………………………………………. 13 III.2. Obiekty i tereny……………………………………………… 14 III.3. infrastruktura społeczna……………………………………. 14 III.4. infrastruktura techniczna…………………………………… 15 III.5. gospodarka i rolnictwo……………………………………… 16 III.6 kapitał społeczny i ludzki……………………………………. 17 IV. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Winiarki - Analiza SWOT…………………………………………………… 19 V. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w latach 2009-2016…..... 21 2 I. Wstęp Niniejszy Plan Odnowy Miejscowości został opracowany zgodnie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 (Dz. U. z 2008 r. nr 38 poz. 220). Niniejszy dokument ma charakter planowania strategicznego i z tego tytułu jego założenia są zgodne z dokumentami strategicznymi wyższego rzędu o charakterze lokalnym i regionalnym. Plan Odnowy Miejscowości wpisuje się zatem w: Strategię Rozwoju Gminy Dwikozy, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Dwikozy na lata 2008-2013, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Dwikozy, Strategię Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego, Strategię Rozwoju Kraju, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia oraz Strategię Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa na lata 2007-2013. Obligatoryjnym wymogiem pozyskania dofinansowania ze środków programu PROW 2007-2013, Działanie „Odnowa i rozwój wsi” jest posiadanie przez miejscowość, w której realizowana będzie inwestycja Planu Odnowy Miejscowości. „Odnowa i rozwój wsi” jest działaniem, którego założenia zakładają rozwój tożsamości społecznej, oraz pobudzenie aktywności lokalnych społeczności. Spełniając te założenia w przygotowaniu Planu Odnowy Miejscowości Winiarki aktywnie uczestniczyli jego mieszkańcy razem ze swoimi przedstawicielami: radą sołecką w Winiarkach, sołtysem Winiarek oraz radną miejscowości Winiary, Winiarki, Kępa Chwałowska. Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Winiarki jest teren tej miejscowości. Plan zawiera działania planowane do realizacji w okresie 3 najbliższych siedmiu lat oraz wskazuje kierunek rozwoju miejscowości wraz z metodami realizacji i wdrażania. 4 II. Charakterystyka miejscowości Winiarki II.1. Położenie wsi oraz środowisko przyrodnicze. Winiarki to wieś o statusie sołectwa, malowniczo położona na zboczach tzw. „skarpy wiślanej”. Wieś znajduje się w północnej części Gminy Dwikozy, położonej w powiecie sandomierskim, województwo świętokrzyskie. Odległość od centrum gminy wynosi ok. 4,5km. Głównym dojazdem do sołectwa jest droga wojewódzka nr 777 relacji Sandomierz – Zawichost – Annopol. Sieć dróg w sołectwie tworzą ponadto drogi gminne, wewnętrzne oraz transportu rolnego. Znaczna część gruntów Winiarek przeznaczona jest pod użytkowanie rolnicze i usytuowana jest zarówno w zachodniej wyżynnej części jak i w części wschodniej położonej w dolinie rzeki Wisły. Wieś jak cała gmina charakteryzuje się korzystnymi warunkami glebowo – klimatycznymi. Na terenie sołectwa Winiarki występują dwie jednostki fizjograficzne: Dolina Wisły i Wyżyna Sandomierska. W części dolinowej z materiałów aluwialnych wykształciły się mady w typie gleb brunatnych i czarnych ziem. Wody gruntowe zalegają tutaj płytko 2–5 m. Wykazują one w przeważającej części właściwe stosunki wodne, jednak okresowo może występować nadmierne zawilgocenie. Gleby te zaliczane są do I, II i III klasy bonitacyjnej, lokalnie do IV. Są to gleby należące do kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego oraz lokalnie wadliwego. Część wyżynna pokryta jest utworami lessowymi. Pod wpływem suchego klimatu stepowego i związanej z nim roślinności z lessów powstały gleby typu czarnoziem zdegradowany. Na zboczach o większym nachyleniu na skutek procesów erozyjnych uległy one zniszczeniu. W takich miejscach występują gleby brunatne. Są to gleby zaliczane do klas bonitacyjnych I, II, III a i III b, bardzo żyzne, zaliczane w większości do kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego. Ich wartość produkcyjna jest bardzo wysoka. 5 Na terenie sołectwa występują antropogeniczne zbiorowiska towarzyszące uprawom rolnym. Występują zbiorowiska ciepłolubnych chwastów (pospolitych - mak polny, kąkol, chaber, a także rzadkich – miłek letni, dąbrówka żółtokwiatowa, kurzyślad błękitny), występujących między murawami kserotermicznymi a polami uprawnymi. Ich występowanie jest wskaźnikiem prowadzenia naturalnej gospodarki rolnej i niskiej chemizacji. Na uwagę zasługuje również występowanie gatunków umieszczonych w „Czerwonej liście roślin” takich jak: wiśnia karłowata, wężymord stepowy. Na terenie sołectwa występują drobne gryzonie, ssaki owadożerne (ryjówki, jeże, krety), zwierzyna łowna (zające, bażanty, kuropatwy, dziki, sarny), ptactwo (kukułki, kilka gatunków dzięciołów, wróble, bocian biały, jaskółki). Bogata jest też fauna bezkręgowców, głównie owadów (barwne gatunki motyli, trzmiele, chrząszcze biegacze i in.). 6 Rys 1. Położenie Winiarek na tle Gminy Dwikozy. 7 II.2 Powierzchnia i liczba ludności Powierzchnia sołectwa Winiarki wynosi 277,58ha, co stanowi 3,26% powierzchni całej Gminy Dwikozy. Powierzchnia gruntów rolnych wynosi 239,08ha. Struktura gruntów rolnych (wg danych Starostwa Powiatowego w Sandomierzu) przedstawia się następująco: - grunty orne – 178,97ha - sady – 8,95ha - pastwiska i łąki trwałe – 39,54ha - grunty rolne zabudowane – 11,62ha Należy tutaj zwrócić uwagę na nieaktualność danych geodezyjnych, szczególnie w ujęciu konkretnego przeznaczenia gruntów rolnych. Z konsultacji z mieszkańcami Winiarek wynika iż aktualna powierzchnia sadów jest nieco większa (ok. 30ha). Ponadto należy wyróżnić grunty leśne i zadrzewione – 25,45ha. Pozostałe 13,05ha gruntów to tereny zabudowane i drogi. Grunty Rolne 25,45 9% 13,05 5% Grunty Leśne i zadrzewione Tereny zabudowane i drogi 239,08 86% Rys 2. Struktura gruntów miejscowości Winiarki 8 Obecnie wg danych Urzędu Gminy w Dwikozach w Winiarkach zameldowanych jest 259 osób, co stanowi ok. 2,77 % ogólnej liczby mieszkańców gminy. II.3. Historia Miejscowości Nazwa Winiarki wywodzi się od winnic zakładanych na nasłonecznionych zboczach Wyżyny Sandomierskiej. Brak jest źródeł datujących dokładnie okres powstania miejscowości. Należy domniemywać, iż był to okres XV-XVI w. a więc nieco później od sąsiadujących od północy Winiar o których pierwsze źródła wspominają już w 1190r. W czasach zaborów w Winiarkach umiejscowiona była kozacka strażnica. Pod koniec XIX w. Winiarki łącznie w Winiarami należały do Juliusza Targowskiego. Wtedy to w 37 drewnianych domach mieszkało 310 osób. W okresie międzywojennym w Winiarkach stało zaledwie 6 domów zamieszkiwanych przez ok. 180 osób. W latach 30-tych we wsi przeprowadzono komasację. Niezwykle trudnym okresem w dziejach miejscowości był czas frontu 1944r. – 1945r. Podczas rosyjskiego ostrzału artyleryjskiego latem 1944r. mieszkańcy uciekli z domów do wąwozów i tam starali się ukryć w ziemiankach wykopanych w lessowych ścianach. Podczas walk część ludności była przez Niemców wysiedlona, a część zmuszona do pracy przy umocnieniach wojskowych. Ocalały We wrześniu 1944r. wieś została niemal całkowicie spalona. zaledwie 3 domy (niektóre źródła podają, iż tylko 1). Tuż po zakończeniu walk na przyczółku mieszkańcy powrócili do wsi, która jak się okazało została prawie w całości zaminowana. Szczególnie mocno zaminowano górę zwaną „Kucharką” przez którą zza Wisły miały przejść wojska radzieckie. Po dziś dzień zdarza się mieszkańcom znaleźć na polach różnego rodzaju materiały wybuchowe – pozostałości po zbrojnym konflikcie. 9 Na wyżynnej części Winiarek można również znaleźć pozostałości po wojennych okopach i fortyfikacjach. Po wojnie rozpoczął się okres powolnej odbudowy zniszczonej wsi. Rozbierano poniemieckie drewniane baraki i budowano z nich skromne domy, które w latach 60-tych zmieniono na murowane. Stało się to możliwe dzięki dobrej koniunkturze na warzywa i inne płody rolne, których uprawa jest podstawowym zajęciem mieszkańców do dnia dzisiejszego1. Z najnowszej historii Winiarek należy przedstawić kilka wydarzeń mających wpływ na powstanie aktualnego układu przestrzennego. W latach 50 – tych wysiłkiem społeczeństwa wybudowany zostaje budynek Domu Ludowego (obecnie Wiejski Dom Kultury), który swego czasu pełnił niezwykle ważną funkcje w społecznym i kulturowym życiu mieszkańców. Obecnie z uwagi na zły stan techniczny budynku jego użytkowanie znacznie zmalało. Czynione są jednakże starania mające na celu przywrócenie budynkowi jego dawnej rangi. W latach 60-tych również wspólnym wysiłkiem społeczeństwa nieopodal Domu Ludowego powstał budynek strażnicy OSP Winiarki. Obecny stan techniczny tego budynku jest również nienajlepszy. Mimo to budynek jest w ciągłym użyciu przez działającą od 1967 r. jednostkę OSP Winiarki. Ta zaliczana w skali gminy do małych jednostka, działa nadzwyczaj prężnie czego dowodem są skuteczne starania, o zakup nowego samochodu ratowniczego marki FORD, zwieńczone w bieżącym roku. W obecnym podziale administracyjnym Winiarki funkcjonują od 1999r. Poprzednio w latach 1975-1998 należały razem z Gminą Dwikozy do woj. tarnobrzeskiego. 1 Józef Myjak, W krainie Wisły i Opatówki – Monografia krajoznawcza Gminy Dwikozy; Sandomierz 2009 10 II.4 Przestrzenna struktura miejscowości W strukturze osadniczej Gminy Dwikozy wieś Winiarki razem z przyległymi Winiarami spełniają ważną funkcję wspomagającą główny ośrodek gminny – miejscowość Dwikozy. Na obszarze miejscowości przeważa zabudowa zagrodowa jednorodzinna o charakterze w większości skupionym, rzadziej rozproszonym, składająca się z 68 budynków mieszkalnych, szeregu budynków inwentarskich i gospodarczych. Budynki te w znacznej części pełnią rolę gospodarstw rolnych. Struktura przestrzenna Winiarek jest stosunkowo zróżnicowana. Wieś rozdziela na dwie nierówne części droga wojewódzka nr 777. Położona od strony zachodniej część Winiarek jest znacznie starsza. To właśnie tam na zboczach „skarpy wiślanej” mieści się historyczna kolebka miejscowości. Tam też jak głoszą lokalne podania uprawiano wspomniane wcześniej winorośle. Położona bliżej rzeki Wisły pozostała część Winiarek została zaludniona w czasach powojennych po komasacji. Z tego okresu pochodzi również większa część zabudowań mieszcząca się bezpośrednio przy drodze wojewódzkiej. Starsza część Winiarek posiada znacznie bardziej rozwiniętą sieć dróg gminnych, wewnętrznych i dojazdowych do gruntów rolnych. Na tym obszarze znajdują dominujące elementy zabudowy społecznej Winiarek – wspomniany Wiejski Dom Kultury oraz remiza OSP. Wieś posiada swoje małe centrum, gdzie krzyżuje się kilka kluczowych dróg. Na skrzyżowaniu znajduje się kapliczka przydrożna - charakterystyczny element zabudowy Winiarek jak i całej Gminy Dwikozy; oraz tablica ogłoszeń sołectwa. Nieopodal swą siedzibę ma sołtys Winiarek – Marian Orawiec. Niedaleko skrzyżowania znajduje się stara, obecnie niewykorzystywana studnia, której wiek wedle mieszkańców kwalifikuje ją nadania statusu zabytku. Charakterystycznym elementem zabudowy Winiarek jak i całej Gminy Dwikozy są wspomniane kapliczki – pomniki przydrożne, występujące tutaj 11 w dużej ilości. Posiadają one cechy sztuki ludowej, czerpiącej jednak wzorce ze stylów charakterystycznych dla różnych epok. Mają one postać prostopadłościanu, stojącego na niewielkim postumencie, w narożnikach którego umieszczone są cztery wieże, po środku znajduje się zaś ostrołukowo zwieńczony otwór ze świętą figurką. Nad prostopadłościanem wznosi się jakby wieloboczny hełm, zwężający się ku górze, zakończony krzyżem. Całość oglądana z daleka nosi wyraźne cechy gotyku, zwłaszcza charakterystyczną strzelistość. Tego typu obiekty najczęściej znajdują się przy drogach. Ważnym elementem lokalnej struktury przestrzennej są malownicze wąwozy lessowe stanowiące kluczowy dojazd do położonych w części wyżynnej pól uprawnych. W miejscowości Winiarki występuje ich znaczna ilość. Z uwagi na podobieństwa krajobrazowe i przyrodnicze (bliskie położenie rzeki Wisły) wąwozy mają podobny charakter do tych występujących w rejonie Kazimierza Dolnego. Stanowi to duży potencjalny walor turystyczny mogący w przyszłości przyczynić się do promocji Winiarek. 12 III. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości: III.1. Dziedzictwo kulturowe Winiarki są miejscowością o bogatym dziedzictwie kulturowym. W ubiegłych latach, Dom Ludowy w Winiarkach był jedyną tego typu placówką w promieniu kilku kilometrów. Z tego powodu korzystali z niego mieszkańcy nie tylko Winiarek, ale także co najmniej dwóch sąsiednich miejscowości (Winiar i Kępy Chwałowskiej). W tych czasach Winiarki często były gospodarzami dożynek gminnych, innych tego typu świąt i uroczystości oraz zabaw wiejskich. Wiejski Dom Kultury tętnił życiem służąc ogółowi społeczeństwa. Do lat 90-tych w Winiarkach funkcjonowało Koło Gospodyń Wiejskich angażujące i aktywizujące niemal wszystkie kobiety z tego terenu. KGW było organizatorem i uczestnikiem niemal wszystkich inicjatyw kulturowo - społecznych na terenie Winiarek. Obecnie działalność KGW jest zawieszona, jednakże coraz bardziej aktywna społeczność powinna rozważyć przywrócenie tej formy aktywizacji kobiet wiejskich. Szczególnie w ujęciu wzrostu popularności ludowych zespołów śpiewaczych promujących lokalne obyczaje i tradycje. Przejawem religijno – kulturowej aktywności mieszkańców Winiarek jest położona przy centralnym skrzyżowaniu kapliczka przydrożna. Lokalna społeczność spotyka się tam podczas religijnych obrządków takich jak nabożeństwa majowe lub różaniec. Nadmienić należy, iż w okresie letnim w budynku Wiejskiego Domu Kultury odbywają się okazyjnie msze święte. Mieszkańcy Winiarek podkreślają często znaczne walory krajobrazowe i przyrodnicze swojej okolicy. Niewątpliwie położenie krajobrazowe i związane z nim kulturowe dzieje Winiarek powinno być szeroko wypromowane i wykorzystane dla rozwoju miejscowości. 13 Jako ciekawostkę należy podać fakt, iż walory przyrodnicze i niezwykły urok usianej wąwozami lessowymi okolicy Winiarek zyskały uznanie wśród artystów świata filmu. W roku 1979 Winiarki gościły ekipę filmową kręcącą sceny do filmu „Detektywi na wakacjach” w reżyserii Leokadii Migielskiej. Spostrzegawczy widzowie dostrzegą na nim nie tylko okolice Domu Kultury i remizy OSP, ale także szereg lokalnych zabudowań. III.2. Obiekty i tereny Sołectwo Winiarki posiada znaczną ilość terenów, które mogą zostać wykorzystane na cele turystyczno, rekreacyjne takie jak pola namiotowe, kampingi, trasy rowerowe, piesze ścieżki turystyczne. Malownicze tereny wąwozów lessowych już teraz wykorzystywane są często na cele turystyki rowerowej. W okolicach Domu Kultury i strażnicy OSP znajduje się niewykorzystany teren, idealnie nadający się do zagospodarowania na cele społeczno – publiczne takie jak plac zabaw, lub niewielkie boisko sportowe. Ponadto nieopodal znajduje się teren prywatny, o przejęcie którego czynią starania władze sołectwa. W planach jest wybudowanie tam parkingu samochodowego. III.3. Infrastruktura społeczna Głównym elementem lokalnej infrastruktury społecznej jest wybudowany w latach 50-tych budynek Wiejskiego Domu Kultury w Winiarkach. Budynek użytkowany przez lokalną społeczność, znajduje się obecnie w złym stanie technicznym oraz jest nie doposażony, co znacznie ogranicza jego duży społeczno – kulturowy potencjał. Stwarza to bariery w rozwoju społeczeństwa i całej miejscowości. Z tego względu mieszkańcy Winiarek i władze gminne dążą do szybko rozwiązania problemu poprzez kompleksowy remont i wyposażenie, mające na celu przywrócenie dawnej rangi budynku. Powinien on 14 stać się znów wizytówką sołectwa i pełnić jak najszerszą rolę w kształtowaniu życia lokalnej społeczności. Kolejnym ważnym punktem jest położona nieopodal remiza jednostki OSP w Winiarkach. Z uwagi na zły stan techniczny Wiejskiego Domu Kultury budynek remizy tymczasowo przejął jego funkcję. Odbywają się tutaj zebrania wiejskie i spotkania lokalnej młodzieży. Poza tym jako siedziba prężnie działającej jednostki OSP, budynek ten jest niezwykle cennym elementem lokalnej infrastruktury społecznej . III.4. Infrastruktura techniczna Winiarki mają dosyć dobrze zorganizowaną sieć drogową skupioną wokół przebiegającej przez nie drogi wojewódzkiej Sandomierz - Dwikozy - Zawichost - Annopol. Nawierzchnia bocznych dróg gminnych jest w stanie zadowalającym. Odstaje na tym polu niestety droga wojewódzka, która biorąc pod uwagę jej kategorię i znaczenie powinna być w zdecydowanie lepszym stanie. Do remontów (położenia nowej nawierzchni) pozostało jeszcze parę odcinków dróg w peryferyjnych częściach miejscowości. Należy jednak podkreślić iż w miarę dobra sytuacja panuje na odcinkach dróg stanowiących bezpośredni dojazd do zabudowań Winiarek. Widocznym problemem jest natomiast utrzymanie w dobrym stanie dróg dojazdowych do pół uprawnych. Jest to szczególnie trudne w zachodniej części Winiarek usianej wąwozami lessowymi. Większe opady deszczu powodują każdorazowo wypłukiwania gruntowej powierzchni dróg. Występują ponadto duże namuliska na położonych niżej odcinkach asfaltowych. Rozwiązaniem tego problemu może być uczestnictwo Gminy Dwikozy w pilotażowym na terenie woj. Świętokrzyskiego programie ochrony i zabezpieczenia wąwozów lessowych. Kolejnym problemem jest znaczne zaniedbanie i zamulenie rowów melioracyjnych. Stwarza to poważne zagrożenia lokalnych podtopień i zagraża dobrej gospodarce wodnej. Sytuacja ta wymaga szybkiej poprawy. 15 Przez tereny sołectwa przebiegają sieci: gazowa, telefoniczna oraz wodociągowa, do których przyłączona jest większość budynków mieszkalnych. Na terenie miejscowości istnieje możliwość podłączenia do sieci internetowej, co obecnych czasach jest niezwykle istotne dla przeciwdziałania zjawisku wykluczenia cyfrowego mieszkańców. Jak w pozostałej części Gminy Dwikozy, w Winiarkach brak jest kanalizacji. Obecnie na szczeblu gminnym prowadzone są już działania mające poprawić w przyszłości ten stan rzeczy. III.5. Gospodarka i rolnictwo Rolnictwo jest głównym źródłem dochodu dla większości mieszkańców Winiarek. W uprawach rolnych dominują uprawy warzyw polowych takich jak: cebula, marchewka, pietruszka, seler, por, kapusta (głownie we wschodniej nizinnej części) oraz różnego rodzaju sady (jabłoniowe, morelowe, wiśniowe, brzoskwiniowe, śliwkowe – głównie w zachodniej części wyżynnej). Lokalny agroklimat sprzyja też uprawie roślin ciepłolubnych (pomidory, ogórki, papryka) pod osłonami. Dominują gospodarstwa o małej powierzchni upraw – wielkość średnia gospodarstwa indywidualnego wynosi ok. 3,0ha. Sporadycznie rolnicy Winiarek zajmują się hodowlą. W Winiarkach znajduje się jedyne na terenie Gminy Dwikozy gospodarstwo zajmujące się hodowlą świniodzika. W Winiarkach nie ma niestety sklepu spożywczo – przemysłowego. W tym zakresie podstawowe potrzeby bytowe zaspokajane są poprzez handel obwoźny oraz sklepy znajdujące się w sąsiednich Winiarach. Zarejestrowane jest 5 podmiotów gospodarczych w następujących działach: - handel – 2 podmioty, - usługi – 3 podmioty. Jest to bardzo mała liczba i świadczy o bardzo niskim zaangażowaniu lokalnej społeczności we własną działalność gospodarczą. Jedynym większym 16 stale funkcjonującym podmiotem jest stosunkowo duży skup złomu znajdujący się przy drodze wojewódzkiej. III.6 Kapitał społeczny i ludzki Wieś charakteryzuje się dużą aktywnością społeczną mieszkańców. W szczególności podkreślić należy działania jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, niezwykle aktywnie uczestniczącej w życiu społecznym nie tylko poprzez działalność typowo ratowniczą, ale także edukacyjną i rekreacyjną. W skali całej Gminy zauważa się wzmożoną aktywność i większą integrację społeczeństwa w miejscowościach posiadających aktywnie działające jednostki OSP. Reguła ta znajduje odzwierciedlenie również w Winiarkach. Niezwykle ważną instytucją działającą na terenie Winiarek jest Stowarzyszenie na rzecz ekorozwoju wsi Winiary, Winiarki, Kępa Chwałowska. Ten międzysołecki podmiot w olbrzymim stopniu odpowiada za edukację mieszkańców, będąc organem prowadzącym Szkołę Podstawową w Winiarach. Prezesem stowarzyszenia jest Marian Orawiec będący jednocześnie sołtysem Winiarek. Podkreślić należy iż stowarzyszenie nie skupia się jedynie na działaniach edukacyjnych. Jego członkowie aktywnie uczestniczą w szerszych inicjatywach również międzygminnych. Stowarzyszenie należy do Lokalnej Grupy Działania - Sandomierskie Stowarzyszenie Rozwoju Regionalnego oraz do Lokalnej Organizacji Turystycznej – Partnerstwo Ziemi Sandomierskiej. W działaniach obu tych podmiotów stowarzyszenie aktywnie uczestniczy, co może w niedługim czasie przynieść wymierne korzyści związane m. in. z absorpcją środków z programu LEADER. Rolę „lokalnych liderów” oprócz wyżej wspomnianego Mariana Orawca pełnią także Anna Kocel – radna miejscowości Winiary, Winiarki, Kępa Chwałowska, członkowie rady sołeckiej oraz zarząd OSP w Winiarkach. Skupiają oni wokół siebie znaczną ilość mieszkańców nastawioną na rozwój 17 własnego sołectwa, i inspirują wiele inicjatyw społecznych. W oparciu o te osoby działa wiele nieformalnych zgrupowań nastawionych na realizację konkretnych celów. 18 IV. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Winiarki - Analiza SWOT. MOCNE STRONY SŁABE STRONY 1. Położenie wsi – wąwozy lessowe 1. Zły stan techniczny budynków infrastruktury społecznej (Wiejski i dolina Wisły. 2. 2. Zaplecze infrastruktury Dom Kultury, strażnica OSP). 2. Brak boiska sportowego i placu społecznej w postaci remizy i Wiejskiego Domu Kultury. zabaw dla dzieci. 3. Słabo rozwinięta baza usługowa i 3. Dobrze zorganizowana i aktywna społeczność lokalna: działalność gospodarcza. - Tradycje OSP 4. Brak sklepu spożywczego. - Stowarzyszenie na rzecz 5. Niekorzystne warunki drogowe na dojazdach do gruntów rolnych. Ekorozwoju wsi Winiary, Winiarki, Kępa Chwałowska. 6. Zły stan rowów melioracyjnych. 7. Niewielkie wykorzystanie walorów 4. Korzystny dla upraw rolniczych - krajobrazowych. agroklimat. 8. Brak kanalizacji 5. Stosunkowo dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna: wodociągi, gazociągi, dostęp do internetu, zadowalający stan dróg. 6. Zwarta zabudowa miejscowości, sprzyjająca aktywności społecznej. 7. Aktywna młodzież angażująca się w różne akcje społeczne (szczególnie na polu sportowym) 19 SZANSE I MOŻLIWOŚCI ZAGROŻENIA ROZWOJU ROZWOJU 1. Korzystny układ komunikacyjny. 1. Słaby przyrost naturalny. 2. Zbudowanie oferty turystycznej w 2. Migracja młodzieży do większych aglomeracji. oparciu o bogate dziedzictwo 3. Emigracja zarobkowa za granicę. kulturowe. 3. Rozwój turystyki. Wytyczenie 4. Bezrobocie szlaków turystycznego i ścieżek 5. Nieopłacalna produkcja rolnicza – likwidacja gospodarstw rolnych. rowerowych oraz edukacyjnych. 6. Niedostateczne środki finansowe na Agroturystyka. realizację inwestycji. 4. Poprawa wizerunku i estetyki wsi 7. Dość duża odległość od ośrodka (przydrożne kapliczki i plac w miejskiego Sandomierza. okolicy Domu Kultury i remizy 8. Zagrożenie powodziowe wschodniej OSP). części miejscowości. 5. Powrót do tradycji organizacji festynów, imprez kultywujących rozwój lokalny i promujących miejscowość. 6. Włączenie się rolników w organizację grup producenckich. 20 V. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w latach 2009-2016. Podczas prac nad opracowaniem niniejszego planu przeprowadzono szereg spotkań z udziałem mieszkańców wsi Winiarki. Na spotkaniach uzgodniono następujące zadania do realizacji na najbliższe 7 lat: Zadanie 1 Nazwa zadania Cel zadania Nasze małe ojczyzny – odnowa dziedzictwa kulturowego na terenie Gminy Dwikozy Zwiększenie dostępności oraz standardu usług kulturalnych IV kwartał 2009 – złożenie wniosku o dofinansowanie Harmonogram realizacji I-II kwartał 2010 – podpisanie umowy na realizację zadania II-III kwartał 2010 – realizacja i rozliczenie zadania Ogółem na 4 uczestniczące w projekcie miejscowości – 693 857 PLN Szacunkowe koszty W tym ok. 161 000 PLN na miejscowość Winiarki Źródła pozyskania Budżet Gminy Dwikozy, środków finansowych PROW 2007-2013 (Oś 4. LEADER) Rodzaj zadania: Inwestycyjno aktywizujące aktywizujące/inwestycyjne 21 Zadanie 2 Nazwa zadania Cel zadania Harmonogram realizacji Zagospodarowanie terenu wokół Wiejskiego Domu Kultury i remizy OSP Zwiększenie możliwości spędzenia wolnego czasu, rozwój sportu i promocja zdrowego trybu życia 2010-2012 (w tym boisko sportowe, plac zabaw dla dzieci, parking) Szacunkowe koszty 150.000 PLN Źródła pozyskania Gmina Dwikozy, środków finansowych PROW 2007-2013 (Oś 4. LEADER) Rodzaj zadania: Inwestycyjno aktywizujące aktywizujące/inwestycyjne Zadanie 3 Nazwa zadania Cel zadania Harmonogram realizacji Utworzenie w Winiarkach punktu darmowego dostępu do Internetu Rozwój społeczeństwa informacyjnego, edukacja i rozwój dzieci i młodzieży 2011 r. – realizacja zadania (zakup sprzętu komputerowego, podłączenie Internetu) Szacunkowe koszty 10.000 PLN Źródła pozyskania Budżet Gminy Dwikozy, środków finansowych PROW 2007-2013 (Oś 4. LEADER) Rodzaj zadania: aktywizujące aktywizujące/inwestycyjne 22 Zadanie 4 Nazwa zadania Organizacja festynu „Dni Winiarek” Cel zadania Promocja regionu i lokalnych tradycji kulturowych Harmonogram realizacji od 2011r. – rokrocznie (cykliczna impreza) Szacunkowe koszty Każdorazowo ok. 30.000 PLN Źródła pozyskania Gminny Ośrodek Kultury w Dwikozach, Rada środków finansowych Gminy Dwikozy, sponsorzy Rodzaj zadania: aktywizujące aktywizujące/inwestycyjne Zadanie 5 Nazwa zadania Cel zadania Utworzenie strony internetowej o Winiarkach Promocja Winiarek, pobudzenie tożsamości i wspólnoty mieszkańców Harmonogram realizacji 2011 Szacunkowe koszty 10.000 PLN Źródła pozyskania środków finansowych Budżet Gminy Dwikozy, wolontariusze Rodzaj zadania: Aktywizujące aktywizujące/inwestycyjne 23 Zadanie 6 Nazwa zadania Cel zadania Remont oraz wyposażenie remizy OSP w Winiarkach Rozwój tożsamości lokalnej, zwiększenie bezpieczeństwa publicznego. Harmonogram realizacji 2011-2012 Szacunkowe koszty 150.000 PLN Źródła pozyskania Budżet Gminy Dwikozy, środków finansowych Środki UE Rodzaj zadania: aktywizujące/inwestycyjne Inwestycyjno - aktywizujące Zadanie 7 Nazwa zadania Renowacja i zagospodarowanie terenu kapliczek przydrożnych Cel zadania Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego Harmonogram realizacji 2012-2015 (rokrocznie w miarę potrzeb) Szacunkowe koszty Łącznie ok. 30.000 PLN Źródła pozyskania Budżet Gminy Dwikozy, środków finansowych PROW 2007-2013 (Oś 4. LEADER) Rodzaj zadania: Inwestycyjno aktywizujące aktywizujące/inwestycyjne 24 Zadanie 8 Nazwa zadania Likwidacja dzikich wysypisk śmieci Cel zadania Ochrona i zachowanie środowiska Harmonogram realizacji 2009-2016 (rokrocznie w miarę potrzeb) Szacunkowe koszty corocznie ok. 30.000 PLN Źródła pozyskania Budżet Gminy Dwikozy, środków finansowych Rodzaj zadania: Inwestycyjno aktywizujące aktywizujące/inwestycyjne Zadanie 9 Wytyczenie pieszych i rowerowych tras Nazwa zadania turystycznych i włączenie ich do regionalnych ciągów turystycznych. Cel zadania Promocja regionu i rozwój turystyki Harmonogram realizacji 2013-2015 Szacunkowe koszty Rokrocznie 20.000 PLN Źródła pozyskania Starostwo powiatowe w Sandomierzu, budżet Gminy środków finansowych Dwikozy, środku UE Rodzaj zadania: aktywizujące/inwestycyjne Inwestycyjno - aktywizujące 25 Zadanie 10 Nazwa zadania Cel zadania Renowacja – udrożnienie rowów melioracyjnych Poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego i estetyki miejscowości Harmonogram realizacji 2010-2012 Szacunkowe koszty 200.000 PLN Źródła pozyskania środków finansowych Budżet Gminy Dwikozy, środki UE Rodzaj zadania: Inwestycyjne aktywizujące/inwestycyjne Zadanie 11 Nazwa zadania Odnowienie uszkodzonych nawierzchni dróg gminnych i budowa nowych Ulepszenie lokalnych systemów komunikacyjnych, Cel zadania poprawa bezpieczeństwa drogowego, wsparcie ruchu turystycznego Przeznaczenie zadania Harmonogram realizacji 2009-2016 (w miarę potrzeb) Szacunkowe koszty Rokrocznie 150.000 PLN Źródła pozyskania Budżet Gminy Dwikozy, środki UE Rodzaj zadania: Inwestycyjne aktywizujące/inwestycyjne 26 Zadanie 12 Racjonalizacja gospodarki wodno - ściekowej Nazwa zadania Winiarek Poprawa jakości życia na wsi, wsparcie rozwoju Cel zadania gospodarczego bazy turystycznej Harmonogram realizacji 2014-2016 – budowa kanalizacji sanitarnej, realizacja programu przydomowych oczyszczalni ścieków Szacunkowe koszty 2.000.000 PLN Źródła pozyskania Budżet Gminy Dwikozy, środki UE Rodzaj zadania: Inwestycyjne aktywizujące/inwestycyjne Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada realizację zadań inwestycyjnych oraz aktywizujących na najbliższe 7 lat. Istotą tych zadań jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscowymi uwarunkowaniami społeczno – kulturowymi. Zakładane działania przewidują wzrost znaczenia Winiarek jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji, sportu i rekreacji. Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Winiarki ma także służyć integracji społeczności lokalnej, zwiększeniu zaangażowania w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych. 27
