docplik pdf
download 
Reklamacja Transkrypt
plik pdf
PL5n s. 89 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Przedmiotowy system oceniania ma pomóc Państwu w przygotowaniu własnego systemu oceniania oraz w tworzeniu planów wynikowych. Opracowany przez nas system jest skonstruowany bardzo przystępnie i obejmuje dwa zakresy kształcenia – podstawowy i rozszerzony. Na każdym poziomie określono wymagania, którym uczeń musi sprostać, aby otrzymać ocenę dostateczną lub bardzo dobrą. Pozostałe oceny z obowiązującej skali ustala się następująco: jeżeli uczeń opanuje tylko niektóre treści określone na ocenę dostateczną, otrzymuje ocenę dopuszczającą, jeżeli uczeń wykracza poza treści określone na ocenę dostateczną, ale nie spełnia wszystkich wymagań dla oceny bardzo dobrej, otrzymuje ocenę dobrą, jeżeli uczeń wykracza poza treści określone na ocenę bardzo dobrą, otrzymuje ocenę celującą. Pamiętając o zasadzie stopniowania trudności czy kumulatywności wiedzy, przyjęto, że ocenę bardzo dobrą – zarówno na poziomie podstawowym, jak i rozszerzonym – uczeń może otrzymać, spełniając wszystkie wymagania oceny dostatecznej na poziomie podstawowym. Wymagania oceny dostatecznej na poziomie podstawowym są wymaganiami określonymi podstawą programową. Poniższy system oceniania został skorelowany z rozkładem materiału opracowanym do podręcznika Między tekstami. Część 5. Wiek XX. Współczesność. Dlatego niektóre wymagania ściśle się odnoszą do tekstów i treści proponowanych przy okazji konkretnych tematów czy cyklów lekcji. Należy jednak podkreślić, że wszystkie treści podlegające ocenie są realizacją wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej, programu nauczania oraz są zgodne ze standardami opisanymi w informatorze maturalnym. 90 Przedmiotowy system oceniania WIEK XX. WSPÓŁCZESNOŚĆ TEMAT WIEK XX. WSPÓŁCZESNOŚĆ ZAKRES PODSTAWOWY. WYMAGANIA NA OCENĘ: DOSTATECZNĄ 91 Przedmiotowy system oceniania BARDZO DOBRĄ ZAKRES ROZSZERZONY. WYMAGANIA NA OCENĘ: DOSTATECZNĄ BARDZO DOBRĄ zna nowe kierunki w sztuce, potrafi przywołać nazwiska ważnych artystów tego czasu i tytuły ich dzieł łączy przemiany w sztuce z przemianami cywilizacyjnymi interpretuje tekst poetycki i prozatorski, umie wskazać właściwe konteksty rozumie, dlaczego o biografii G. Apollinaire’a mówi się, że odzwierciedla ducha czasu wie, jakie funkcje pełniły kaligramy w różnych epokach porównuje poetycką wizję wojny z jej obrazem zawartym w Listach do Madeleine postrzega obraz wojny i żołnierza w szerokim kontekście tradycji literackiej; potrafi o tym mówić lub pisać, odwołując się do konkretnych przykładów Wiek dwudziesty. Narodziny wie o rozwoju techniki interpretuje tekst poetycki i przemianach cywilizacyjnych, które i prozatorski, dostrzega różnice zaszły na przełomie wieków wynikające z poetyki tekstów zna wiersz G. Apollinaire’a, umie dostrzega i rozumie wpływ wojny na określić jego temat świadomość i twórczość ówczesnych rozumie, co to są kaligramy artystów określa kontekst historyczny Listu z frontu do Madelaine i Na Zachodzie bez zmian Piosenka żołnierska wpisana w legionową historię i mit zna utwór My, Pierwsza Brygada i umie określić jego temat rozumienie znaczenie pieśni w polskiej tradycji niepodległościowej rekonstruuje utrwalony w tekście obraz legionisty wie, co to jest carmina patri, umie wymienić najważniejsze polskie pieśni patriotyczne zna legendę legionową, rozumie jej mitotwórczą funkcję i w tym kontekście odczytuje pieśń 11 listopada 1918 roku – narodziny nowego czasu zna fragmenty dzienników polskich literatów, dostrzega ich historyczne i literacki walory wie, czym była kawiarnia „Pod Picadorem”, jakie założenia poczynili twórcy skupieni wokół kawiarni zna wiersz J. Lechonia, rozumie jego temat, interpretuje dowolny fragment potrafi samodzielnie określić cechy języka i stylistyki poznanych fragmentów dzienników potrafi na podstawie odezwy wnioskować o założeniach poetów skupionych wokół kawiarni „Pod Picadorem” interpretuje wiersz J. Lechonia, odnajduje w nim konteksty historyczne i kulturowe i omawia je na postawie dzienników omawia nastroje dostrzega w dziennikach brak mitologizacji towarzyszące odzyskaniu niepodległości momentu odzyskania niepodległości i w tym i rozumie powody, dla których dziennik może upatruje ich wartość historyczną sprawnie kontynuuje interpretację wiersza mieć wartość historyczną J. Lechonia zaproponowaną przez I. Opackiego dostrzega związek między zdarzeniami stawia hipotezy na temat powodów historycznymi, politycznymi i artystycznymi popularności wiersza Wiosna – poezja pierwszych miesięcy wolnej Polski zna wiersz J. Tuwima, dostrzega jego awangardowy charakter wie, czym był dytyramb i dlaczego Wiosna jest dytyrambem na opak dołącza własne zdanie do Sporu o „Wiosnę” wiosną 1918 roku interpretuje wiersz J. Tuwima, wskazując konstrukcję myślową oraz elementy języka i stylu, dzięki którym wiersz zyskał oryginalny i nowoczesny charakter dostrzega antydytyrambiczne aspekty wiersza zna przyczyny krytycznej oceny wiersza, wchodzi z nią w polemikę odczytuje awangardowy charakter wiersza J. Tuwima dostrzega związek wiersza z postulatami poetów skupionych wokół kawiarni „Pod Picadorem” zajmuje stanowisko w sporze o Wiosnę W spektrum Skamandra wie, czym był Skamander i kto go tworzył zna wiersz K. Wierzyńskiego i wie, dlaczego można ten utwór uważać za wiersz typowo skamandrycki podejmuje próbę zestawienia cech charakterystycznych dla poznanych tekstów skamandrytów interpretuje wiersz K. Wierzyńskiego łączy wiersz K. Wierzyńskiego z działalnością i omawia jego strukturę poetów skupionych wokół kawiarni „Pod na podstawie znanych już tekstów Picadorem”, wskazuje związki z innymi zestawia elementy charakterytekstami skamandrytów powstałymi styczne dla tematyki i poetyki w pierwszej połowie lat 20. skamandrytów, rekonstruuje program artystyczny grupy weryfikuje własne wnioski o charakterystycznych cechach twórczości skamandrytów z opracowaniami naukowymi potrafi samodzielnie zinterpretować tekst oraz wskazać ważne zabiegi poetyckie i omówić ich funkcje w tekście rozumie znaczenie tabu i konsekwencje jego przełamywania w sztuce, wskazuje na I. Strawińskiego i S. Diagilewa jako przykładowych artystów odchodzących od uznanych kanonów sztuki muzycznej i baletowej wie, czym jest prowokacja artystyczna zna najważniejsze teksty z najwcześniejszego okresu działalności skamandrytów, dostrzega ich programowy charakter poszukuje informacji na temat działalności Skamandra i dostrzega wpływ grupy na życie literackie i społeczne 92 Awangarda w pigułce. Krótki kurs historii sztuki Przedmiotowy system oceniania wie o istnieniu w pierwszych umie opowiedzieć o kierunkach dekadach XX wieku wielu kierunków artystycznych pierwszych dekad XX artystycznych, zna wieku, odnajduje w dziele cechy najpopularniejsze z nich typowe dla kierunku, łączy je potrafi wymienić reprezentatywne z nazwiskiem twórcy dla znanego kierunku dzieło i na rozumie, dlaczego J. Willett jego podstawie omówić najbardziej przestrzega przed używaniem pojęć charakterystyczne cechy kierunku ogólnych w odniesieniu do ugrupo zna manifesty futurystów, dadaistów wań czy kierunków artystycznych i surrealistów oraz ich postulaty rozumie, dlaczego koncepcje artystyczne futurystów, dadaistów i surrealistów uznano za przeciwne tradycji Przedmiotowy system oceniania umie opowiedzieć o kierunkach artystycznych pierwszych dekad XX wieku, odnajduje w dziele cechy typowe dla danego kierunku dostrzega przemiany, jakie zachodziły w artystycznych koncepcjach literackich wie, czym jest kolaż w różnych dyscyplinach sztuki 93 potrafi wypowiedzieć się na temat skandalu, bluźnierstwa w sztuce podejmuje rozważania o etycznych aspektach sztuki Nuż w bżuhu polskich futurystów dostrzega różnice między interpretuje futuryzm jako omawia tematykę wierszy awangardowych rozumie, czym było rozbicie przez impresjonizmem a ekspresjonizmem koncepcję artystyczną i doktrynę porównuje określone aspekty wierszy futurystów mitu poezji wie, czym się charakteryzował język (konstrukcję „ja” lirycznego, metafor itp.), np. ma świadomość, że na przykład kalambur, wykraczającą poza sztukę A. Sterna i T. Czyżewskiego futurystyczny gra słów, brzmień stanowią wartość poetycką rozumie, na czym polegają i czym są „Telefon mego zna zasady tworzenia poezji przez eksperymenty językowe w pojęciu mózgu” – różne literackie ruchy artystyczne futurystów, dadaistów i surrealistów porozmawiajmy rozumie prozatorskie i poetyckie o wyobraźni i ję- zna nazwiska i utwory przedstawicieli polskiego futuryzmu, dostrzega teksty awangardowe, potrafi na zyku polskich nowatorstwo poetyki futurystycznej podstawie wiersza omówić na futurystów przykład intencje nadawcy tekstu Dlaczego Bruno Jasieński nosił w butonierce but? Lekcja uważnego czytania Futuryzm po latach – próba podsumowania zna wiersz B. Jasieńskiego ustosunkowuje się do koncepcji i odnajduje w nim cechy, o których interpretacyjnej E. Balcerzana i jego pisze E. Balcerzan objaśnienia futurystycznych ustosunkowuje się do koncepcji artykoncepcji artystycznych i ideowych sty wyrażonej przez B. Jasieńskiego zna opinie na temat futuryzmu i awangardy oraz formułuje własną ocenę koncepcji artystycznych i ideowych futuryzmu Awangarda Kra- wie, czym była Awangarda Krakowkowska i poemat ska i zna jej koncepcje artystyczne rozkwitający zna wiersze T. Peipera i J. Przybosia, rozumie ich temat i charakterystyczną koncepcję artystyczną rozumie, że to, co bywa awangardowe, z czasem staje się klasyczne pisze pracę krytyczną na temat: Futuryzm po latach – próba podsumowania podejmuje samodzielną analizę i interpretację wierszy ustosunkowuje się do koncepcji interpretacyjnej J. Przybosia omawia różnice wynikające z typograficznego układu tekstu poetyckiego podejmuje próbę omówienia wierszy jako tekstów reprezentatywnych dla Awangardy Krakowskiej dostrzega różnice wynikające z typograficznego układu tekstu porównuje wiersze jako odmienne realizacje tego samego tematu sytuuje koncepcję układu rozkwitania między innymi koncepcjami artystycznymi dwudziestolecia międzywojennego dostrzega w Wielkiej Improwizacji elementy układu rozkwitania, określa jego funkcję w utworze 94 Przedmiotowy system oceniania Przedwiośnie – prawda i mity zna fabułę powieści charakteryzuje głównego bohatera rozumie polityczne, ideowe Przedwiośnie i obyczajowe aspekty powieści polskie – przywołuje historyczne konteksty powieść Stefana powieści Żeromskiego rozumie, jaką funkcję w powieści jako namysł nad pełni mit szklanych domów kształtem rekonstruuje obrazy wsi i jej wolnej ojczyzny mieszkańców oraz obrazy miast i ich Skąd czerpać mieszkańców wiedzę o postaci wie, jak jest skonstruowana postać literackiej? literacka Charakterystyka Cezarego Baryki 95 Przedmiotowy system oceniania dostrzega wieloaspektowość wypowiada się na temat uwikłania Cezarego powieści i potrafi omówić dowolny Baryki w historię i politykę rozumie, że powieść jest odbiciem rozterek wątek utworu Polaków stojących u progu wolności przywołuje historyczne, polityczne i literackie konteksty powieści traktuje powieść jako dyskusję o przyszłość Polski i swoisty rozrachunek z przeszłością dostrzega konstrukcyjną rolę kontrastu i zna jego funkcje w powieści dostrzega różne typy narracji i zna ich funkcje w powieści rozumie powody powstania tekstu W odpowiedzi Arcybaszewowi i innym objaśnia, dlaczego powieść nazywano „pytaniem o Polskę” omawia realistyczne i utopijne aspekty powieści pojmuje satyrę jako formę reakcji na odczytuje konteksty, które wprowadzili rzeczywistość oraz ustosunkowuje K. I. Gałczyński i J. Tuwim do swoich wierszy się do zdania M. Dąbrowskiej na rozumie, jaką funkcję pełni w kulturze satyra temat roli pisarza jako osoby i satyryk, oraz jaką rolę odgrywali pisarze powołanej do zajmowania w XX wieku stanowiska w sprawach politycznych odczytuje konteksty, które wprowadzili do swoich wierszy K. I. Gałczyński i J. Tuwim dostrzega groteskowy sens zabiegów językowych i poetyckich zastosowanych przez J. Tuwima rozumie, na czym polega symultaniczność wiersza J. Tuwima pojmuje satyrę jako formę reakcji na rzeczywistość, osadza gatunek w tradycji literackiej i artystycznej wypowiada się na temat współczesnej satyry oraz roli pisarzy w różnych okresach dziejowych Losy Cezarego Baryki albo prawicowe i lewicowe poglądy Polski międzywojennej Przedwiośnie. O czym się nie mówi na lekcji i nie czyta w brykach? Polityka w satyrze i poezji Koniec świata według Juliana Tuwima Dom i Antydom w powieści Michaiła Bułhakowa W kuźni talentów, czyli dom pracy twórczej W poszukiwaniu domu Dobro i zło w powieści Bułhakowa wie, co to jest satyra i zna intencje satyryków odczytuje historyczny kontekst satyry K. I. Gałczyńskiego rozumie funkcję chaotycznej kreacji rzeczywistości i znaczenie słowa „ideolo” w wierszu J. Tuwima znajduje elementy języka propagandy w wierszu J. Tuwima i dostrzega ich groteskowy sens widzi sens używania słów nacechowanych emocjonalnie rozumie satyrę wyrażoną w formie rysunku zna powieść M. Bułhakowa, rozumie dostrzega i rozumie wagę tematów jej tematy i konstrukcję podjętych przez M. Bułhakowa streszcza fragmenty obrazujące omawia podjęte w powieści kwestie Moskwę i jej mieszkańców, rozumie, etyczne, temat wolności, znaczenia na czym polega absurdalność sztuki, miłości w ludzkim życiu moskiewskiej rzeczywistości traktuje powieść jako swoisty dostrzega w powieści problem dobra portret czasu, miasta i ludzi i zła dostrzega wielowątkowe odniesienia dostrzega w powieści treści ponadczasowe kulturowe i włącza je do wypowiedzi na tematy etyczne, charakteryzuje główne postaci powieści artystyczne itp. opisuje moskiewską rzeczywistość, wpisuje powieść w tradycję epicką pierwszych dostrzegając rolę absurdu w jej kształtowaniu dziesięcioleci XX wieku omawia jeden z głównych wątków, uogólnia rozumie, czym jest intertekstualność zawarte w nim sensy i semiotyka rozumie sensy, jakie M. Bułhakow nadaje postaciom, przestrzeniom, czasom 96 „Piekło kobiet” w publicystyce i poezji Przedmiotowy system oceniania omawia tematykę podjętą przez T. Żeleńskiego-Boya interpretuje wiersze M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej Przedmiotowy system oceniania 97 zna przyczyny zaangażowania literatów w sprawy społeczne stawia hipotezy na temat tytułu Intermedium 2: Gorszyciele i gorszycielki odnajduje w wierszach M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej konteksty literackie (Konrad Wallenrod, W Weronie) i kulturowe rozmawia na temat współczesnych przemian obyczajowych Świat wewnętrzny jako temat powieści Marcela Prousta i Jamesa Joyce’a wie, na czym polega nowatorstwo twórczości M. Prousta i odejście od przyczynowo-skutkowej fabuły odnajduje w tekście M. Prousta elementy refleksji i introspekcji jako sposoby opisywania świata wewnętrznego bohatera powieści odnajduje w tekście J. Iwaszkiewicza elementy psychologizacji Monolog wewnętrzny według Jamesa Joyce’a, czyli strumień świadomości wie, czym jest strumień świadomości, określa wskazuje i omawia charakterystyczne jego cechy, badając fragment powieści elementy treści i formy powieści J. Joyce’a J. Joyce’a jako przykłady przemian zachodzących rozumie, dlaczego powieść nosi tytuł Ulisses w gatunku literackim ustosunkowuje się do wybranej z podręcznika rozumie przełomowe i kultowe znaczenie wypowiedzi na temat powieści powieści J. Joyce’a. ustosunkowuje się do wybranej z podręcznika wypowiedzi na temat powieści Polska powieść psychologiczna wie, czym jest psychologizm zna wpływ psychologii na kształt i psychologizacja, dostrzega te polskiej powieści dwudziestolecia aspekty w tekstach literackich międzywojennego dostrzega związek między narracją wskazuje te elementy tekstów, które a prezentacją wewnętrznego świata dostarczają wiedzy o psychice, bohaterów zmysłowości bądź refleksyjności rozumie związek między opisem bohaterów, omawia sposoby świata zewnętrznego i zdarzeń konstruowania takich tekstów fabularnych a opisem wewnętrznego świata przeżyć bohaterów W kleszczach zna powieść Z. Nałkowskiej, potrafi schematów – streścić jej główne wątki dzieje bohate charakteryzuje bohaterów powieści rów powieści Zo- dostrzega realizm i psychologizm fii Nałkowskiej powieści wyraża własną opinię na temat Granice zachowań człowieka w danej poznania czyli sytuacji społecznej psychologiczny interpretuje tytuł powieści portret Zenona Ziembiewicza Granica jako powieść o człowieku, społeczeństwie i państwie wskazuje i omawia schematy, które rządzą bohaterami powieści dostrzega związek między sposobem prowadzenia narracji a psychologicznym portretem postaci w kontekście powieści rozważa kondycję człowieka podlegającego schematom społecznym i psychologicznym omawia wpływ rozwoju psychologii na literaturę dostrzega w tekście J. Iwaszkiewicza związki z psychologizmem M. Prousta rozumie wpływ światowej powieści rozumie wpływ psychologii jako nauki psychologicznej na powieść polską i światowej powieści psychologicznej na odnajduje i omawia na przykładzie tekstów kształt polskiej powieści dwudziestolecia z podręcznika sposoby przedstawiania świadomiędzywojennego mości i psychicznej sfery przeżyć bohaterów posługuje się słownictwem odpowiednim dla tematyki psychologicznej, np. świadomość, podświadomość, tożsamość, egotyzm itp. omawia zachowania głównego bohatera, biorąc pod uwagę motywacje społeczne i psychologiczne wyraża własną opinię na temat relacji między bohaterami powieści odczytuje powieść jako historię o człowieku i społeczeństwie włącza powieść w rozważania na temat kondycji człowieka, poszukiwań własnej tożsamości, uwikłania w schematy i role społeczne itp. 98 Przedmiotowy system oceniania 99 Przedmiotowy system oceniania streszcza fragment Lorda Jima, rozumie, czym jest sytuacja Świadectwa zwracając uwagę na etyczne conradowska, rozpatruje jej aspekty lektur. Pokolenie dylematy i wybory bohatera etyczne Kolumbów czyta rozumie, czym jest sytuacja rozumie, dlaczego powieści Josepha Conrada conradowska, odnosi ją do przeżyć J. Conrada stały się elementem forLorda Jima macyjnym dla pokolenia Kolumbów znajduje konteksty dla sytuacji dostrzega nowatorstwo powieści conradowskiej w tradycji J. Conrada i potrafi je objaśnić i literaturze polskiej rozumie, czym była sytuacja conradowska dla młodzieży czasów wojny omawia związek między sytuacją conradowską opisaną w Lordzie Jimie a tą, o której mówi J. J. Szczepański wie, na czym polega osobliwość narracji w powieść J. Conrada dostrzega uniwersalny wymiar powieści J. Conrada dostrzega rolę literatury w kształtowaniu świadomości i postaw życiowych człowieka Jądro ciemności zna powieść J. Conrada, parafrazuje Josepha Conrada jej treść charakteryzuje Kurtza Kim był Kurtz? wskazuje główne problemy podjęte Czym jest „jądro w powieści ciemności”? wypowiada się na temat sposobu Próba wyjaśtraktowania ludzi odmiennych ras nienia dawniej i dziś interpretuje tytuł określa problematykę powieści, wypowiada się na ten temat charakteryzuje i ocenia zachowania bohaterów powieści, zwracając uwagę na niemożność jednoznacznej oceny Kurtza podejmuje rozmowę na temat odpowiedzialności za własne postępowanie dostrzega wagę i aktualność tematów podjętych przez J. Conrada włącza powieść w rozważania na temat odpowiedzialności człowieka za los innych, hierarchii wartości, zagrożeń, jakie niesie ze sobą rozwój cywilizacji itp. dostrzega wielość tematów podjętych w powieści, umie je zhierarchizować, sproblematyzować i uogólnić tworzy psychologiczny portret Kurtza dostrzega etyczne aspekty powieści omawia charakterystyczne elementy powieściowej narracji Dyskusja wokół Czarodziejskiej góry Tomasza Manna jako spór o kształt Europy Proces Franza zna dzieje Józefa K., dostrzega Kai jako moraw nim cechy Każdego litet XX wieku podejmuje próbę interpretacji powieści Dlaczego świat wyjaśnia, dlaczego powieść można Franza Kai traktować jako zapowiedź musi być totalitaryzmu absurdalny? rozumie, czym jest absurd, wskazuje „Człowiek jako w powieści sytuacje absurdalne ofiara”, czyli rzecz o współczuciu Zjawisko – Witkacy potrafi sparafrazować rozmowę Settembri wie, że powieść T. Manna była komentowana niego i Naphty, wskazując jej filozoficzny sens przez autorytety (C. Miłosz, S. Barańczak) rozumie, że kwestie podejmowane w powieści i rozumie, że lektura może być źródłem są pytaniami o pryncypia ludzkiej egzystencji różnorodnych przeżyć i refleksji wypowiada się na temat poglądów Settembri- rozumie rozważania S. Barańczaka na temat niego i Naphty w kontekście historii XX wieku sporów Settembriniego i Naphty postrzega powieść T. Manna jako inspirację do przemyśleń na temat sztuki, humanizmu, zła, władzy itp. i dyskutuje na te tematy w kontekście historii XX wieku dostrzega moralitetowy charakter powieści odbiera świat opisany przez F. Kaę jako alegorię świata totalitarnego, a bohatera jako ofiarę tego świata zna różne tropy interpretacyjne powieści, samodzielnie interpretuje ważne fragmenty powieści włącza powieść w cykl utworów podejmujących w początkach XX wieku temat powinności człowieka i kondycji człowieczeństwa odnajduje echa twórczości F. Kai w tekstach i przemyśleniach innych twórców rozumie, na czym polega i czemu służy absurdalność w powieści wie, że twórczość F. Kai wywarła wpływ na literaturę i sztukę światową traktuje powieść jako jedno z najbardziej uznanych i najważniejszych dzieł XX wieku, dostrzega jej wpływ na literaturę i sztukę światową odnajduje kulturowe i historyczne konteksty powieści F. Kai przywołuje jako kontekst wcześniejsze i późniejsze teksty na temat alienacji, zniewolenia, odpowiedzialności człowieka pisze pracę o współczesnym Józefie K. zna biografię Witkacego – artysty, filozofa, skandalisty – i traktuje ją w kategoriach fenomenu dostrzega osobliwość i charakterystyczne elementy malarstwa Witkacego rozumie Witkacowskie pojęcie antyintelektualizmu i tworzy portret współczesnego antyintelektualisty wie, że dzięki twórczości portretowej Witkacego przetrwał w kulturze polskiej obraz przedwojennej inteligencji traktuje twórczość Witkacego jako przejaw indywidualizmu artysty, prowokacji, sposobu zarabiania pieniędzy postrzega twórczość Witkacego jako źródło wiedzy o nim samym i o kulturze jego czasów wyraża swoje zdanie na temat konsumpcyjnego i niekonsumpcyjnego traktowania sztuki zarówno przez Witkacego, jak i współcześnie 100 Przedmiotowy system oceniania Szewcy Witka zna dramat i umie się wypowiedzieć cego, czyli jak się na jego temat robi rewolucję słyszał o zmianach zachodzących w czystej formie w teatrze i sztukach dramatycznych, rozumie pojęcie Czysta Forma Bełkot jako prze rozumie, czym jest groteska, traktuje jaw końca świata Szewców jako dramat groteskowy dostrzega osobliwości języka dramatu Byty i niebyty Leśmianowskich światów rozumie, jaką zmianą w teatrze była koncepcja Czystej Formy traktuje Szewców jako dramat rewolucyjny w formie i treści odnajduje w Szewcach wątki katastroficzne, łączy je z Witkacowskim poczuciem ekspansji kultury masowej dostrzega groteskowość postaci, zdarzeń i języka, rozumie funkcję groteski w dramacie Witkacego Przedmiotowy system oceniania rozumie, czym jest rewolucja według Witkacego wie, że tekst literacki może być parodią innego tekstu, odnajduje w Szewcach elementy parodii przypomina sylwetkę B. Leśmiana rozumie, w jaki sposób B. Leśmian odnajduje w poezji B. Leśmiana elementy jako twórcy na przykład Ballady traktuje mit, i dostrzega osobliwość baśniowe i ludowe dziadowskiej, orientuje się Leśmianowskiej mitologii wie, czym jest styl, wskazuje cechy stylu w tematyce i poetyce utworów poety wie, że B. Leśmian był poetą B. Leśmiana rozumie, czym jest mit według mitotwórcą, daje tego przykłady B. Leśmiana odnajduje w poezji B. Leśmiana pisze interpretację dowolnego wpływ filozofii H. Bergsona oraz luwiersza dowe wyobrażenia o świecie, śmierci, istotach spoza realnego świat itp. interpretuje ustnie i pisemnie wiersze B. Leśmiana, także wykorzystując interpretację K. Wyki i inne sugestie zawarte w podręczniku Czym jest Schulzowska Księga? Próba poszukiwań 101 interpretuje Szewców na wielu poziomach rozumie wpływ teorii dramatu i twórczości dramatycznej Witkacego na dramat XX wieku dostrzega w Nie-Boskiej komedii kontekst dla dramatu Witkacego, analizuje relacje między tymi dramatami rozumie interpretację M. Janion parodiuje tekst Witkacego analizuje wiersze B. Leśmiana na różnych poziomach tekstu dostrzega oryginalność Leśmianowskiej metaforyki wie, czym jest idiom poetycki, charakteryzuje styl poezji B. Leśmiana sytuuje twórczość B. Leśmiana wśród dorobku poetów tego czasu zna opowiadanie B. Schulza z Sanatorium pod omawia kulturowe znaczenie mitu Księgi klepsydrą oraz reprodukcję reklamy Anny interpretuje opowiadanie, uwzględniając Csillag, dostrzega ich wzajemne powiązania różnicę w pojmowaniu Księgi i historii Anny wie, czym jest mit Księgi Csillag przez Adelę i Józefa rozumie różnicę w traktowaniu Księgi przez Adelę (profanum) i Józefa (sacrum) dostrzega nowatorstwo pisarstwa B. Schulza na tle prozy mu współczesnej Metamorfozy zna fragment Sklepów cynamonow świecie wych, potrafi go opowiedzieć Brunona Schulza rozumie, czym jest metamorfoza w kulturze i dlaczego bohaterowie opowiadań B. Schulza jej ulegają rozumie, czym jest metamorfoza rozumie pojęcie panmaskarada w kulturze i zna jej różne realizacje potrafi korzystać ze Słownika schulzowskiego rozumie pojęcie panmaskarada i dostrzega w opowiadaniu jego realizację wykorzystuje Słownik schulzowski do interpretacji opowiadania rozumie, dlaczego B. Schulz uchodzi za mitotwórcę, odnajduje mit w jego prozie i obrazach rozumie Schulzowską koncepcję mityzacji rzeczywistości dostrzega w opowiadaniu elementy panironii sytuuje opowiadanie wśród innych tekstów na temat metamorfoz samodzielnie analizuje list B. Schulza do T. Brezy i formułuje wnioski na temat pojmowania rzeczywistości przez B. Schulza porównuje swoje wyobrażenie na temat świata stworzonego przez B. Schulza z kreacją filmową Uwięzieni w formie słowem, gestem, miną, czyli Ferdydurke Witolda Gombrowicza rozumie, czym jest topos człowieka objaśnia funkcje, jakie pełnią w powieści jako aktora i czym jest teatralizacja, absurd, groteska i parodia znajduje te elementy w powieści wie, że powieść wpłynęła na świadomość interpretuje fragmenty powieści, i twórczość innych pisarzy XX wieku, zna nadając im uogólniający charakter zdanie niektórych z nich na ten temat pisze pracę na temat konsekwencji przekraczania ustalonych norm i form (społecznych, obyczajowych, artystycznych) zna ocenę twórczości W. Gombrowicza wyrażoną przez polonistyczne autorytety wie, że Ferdydurke jest formą demaskacji i demitologizacji ludzkich zachowań, konwencji itp. rozumie kulturotwórczą funkcję dzieł W. Gombrowicza i wskazuje jej konkretne przykłady Ferdydurke – źródła i kontynuacje zna fragmenty powieści i rozumie sens opisanych w niej pojedynków wie, czym w pojęciu W. Gombrowicza jest „Forma” rozumie funkcje, jakie w powieści pełnią absurd, groteska i parodia wie, że powieść wpłynęła na świadomość i twórczość innych pisarzy XX wieku dostrzega oryginalność języka W. Gombrowicza 102 Przedmiotowy system oceniania Ferdydurke – „książka zbójecka”? Przedmiotowy system oceniania 103 rozumie powody, dla których powieść spotkała dostrzega w powieści aluzje literackie się ze skrajnymi ocenami i opiniami krytyki i kulturowe wie, co znaczy wyrażenie książka zbójecka postrzega powieść W. Gombrowicza jako inspirację działań artystycznych, zna i łączy je z powieścią W. Gombrowicza teatralne i filmowe realizacje powieści wypowiada swoje zdanie na temat powieści dyskutuje na temat znaczenia twórczości uświadamia sobie, że forma stała się w XX W. Gombrowicza w kulturze oraz wieku przedmiotem artystycznych wynikających stąd paradoksów i intelektualnych poszukiwań pamięta, kim był T. Kantor oraz czym był Cricot 2, potrafi wymienić inne działania artysty Ferdydurke – źródła i kontynuacje Zanim nadszedł wrzesień zna wiersz W. Sebyły, rozumie jego temat odnajduje w tekście treści profetyczne i katastroficzne zna biografię W. Sebyły i w tym kontekście rozważa sens apokalipsy spełnionej analizuje tekst, wskazując wieszczy charakter wypowiedzi podmiotu lirycznego rozumie, czym jest katastrofizm, i ujmuje go w kategoriach historiozoficznych dostrzega różnicę między twórczością wczesnych i późnych awangardzistów W przeczuciu katastrofy. Druga awangarda poetycka wie, czym była Druga awangarda, rozumie pojęcie katastrofizm zna wiersze katastrofistów, odnajduje główne motywy tych utworów oraz rozumie ich apokaliptyczną metaforykę odnajduje historyczny i kulturowy kontekst wierszy rozumie, że czytelnik i interpretator wiersza jest współtwórcą jego sensów wykorzystuje w interpretacji mikroanalizę śledzi analizę i interpretację A. Kamieńskiej, traktując ją jako wzorcową wie o narastaniu w latach 30. rozumie, dlaczego o wierszach Drugiej XX wieku nastrojów katastroficznych awangardy mówi się w kontekście apokalipsy i dostrzega w wierszach W. Sebyły, spełnionej C. Miłosza i J. Czechowicza odbicie aktywnie odczytuje analizę i interpretację tych nastrojów A. Kamieńskiej, traktując ten tekst jako wzorcowy rozumie, że pejzaż liryczny jest sposobem opisywania emocji wskazuje i określa sposoby tworzenia nastroju, nadawania ekspresji słowom i obrazom w poszczególnych utworach twórczo wykorzystuje mikroanalizę we własnej interpretacji tekstu C. Miłosza dostrzega konfesyjny i profetyczny charakter utworów łączy teksty z innymi utworami o podobnej tematyce, nastroju i charakterze Dzienniki czasu wojny Zofii Nałkowskiej jako świadectwo cywila zagubionego w chaosie początku wojny wie, że uczestnikami II wojny światowej stali się nie tylko żołnierze, ale również cywile wie, co się zdarzyło w Katyniu wiosną 1940 roku odczytuje z dziennika Z. Nałkowskiej atmosferę pierwszych dni września 1939 roku rozumie, że wiersze Z. Herberta i J. Ficowskiego są poetyckimi świadectwami historycznych zdarzeń interpretuje ilustracje z podręcznika w kontekście relacji J. Mackiewicza rozumie, na czym polegała zmiana w doświadczaniu wojny przez ludność cywilną rozumie, że zarówno proza, jak i poezja musiały się stać odbiciem zdarzeń wojennych; dostrzega wagę podjętych tematów interpretując teksty, wskazuje funkcję zastosowanych zabiegów artystycznych uznaje literaturę wojenną za źródło wiedzy historycznej pisze analizę porównawczą Archeologii profetycznej J. Ficowskiego i Guzików Z. Herberta rozumie, co znaczy określenie życie Życie na niby, na niby użyte przez K. Wykę czyli jak radzono sobie w General- rekonstruuje elementy oficjalnego i nieoficjalnego życia w czasie wojny nej Guberni dostrzega terapeutyczną funkcję zakazanych piosenek pojmuje dalekosiężne konsekwencje życia na niby docenia rolę, jaką w czasie wojny odegrały humor, ironia i dowcip określa poetykę zakazanych piosenek, rozumie powody ich popularności rozumie, z czego wynikają różnice między patetycznymi pieśniami patriotycznymi a wojenną piosenką podwórkową Świadectwa apokalipsy dostrzega i omawia profetyczne i katastroficzne aspekty wiersza odnajduje elementy konstruujące nastrój wiersza w kontekście wiersza objaśnia, czym jest apokalipsa spełniona zna charakter i funkcje tekstów diarystycznych rozumie funkcję, którą w tekście może pełnić dedykacja pisze interpretację wybranego wiersza w interpretacji wiersza przywołuje konteksty historyczne, biblijne i literackie rozważa katastrofizm jako kategorię historiozoficzną 104 Przedmiotowy system oceniania Przedmiotowy system oceniania Pokolenie „rocznik 20.” rozumie, co oznaczają określenia Kolumbowie, rocznik 20. zna wiersze K. Baczyńskiego i T. Borowskiego, rozumie ich problematykę porównuje wiersze pod względem treściowym i artystycznym odszukuje związki między tekstami o młodości poetów czasów wojny a Odą do młodości A. Mickiewicza odczytuje wiersze K. Baczyńskiego i T. Borowskiego jako portret pokolenia i obraz czasu omawia poetykę wierszy, wskazuje podobne elementy obrazowania pisze mikroanalizę fragmentu wybranego wiersza Krzysztof Kamil Baczyński – poeta apokalipsy spełnionej zna wiersz K. Baczyńskiego i rozumie jego treść wie, czym są słowa klucze, odnajduje je w wierszu rozumie uwagi J. Kwiatkowskiego na temat żywiołu wody w twórczości i wyobraźni K. Baczyńskiego zna wiersz W. Szymborskiej i wie, na czym polega koncept wiersza dostrzega nowe aspekty twórczości wie, że oprócz tematyki wojennej poezja ustosunkowuje się do propozycji K. Baczyńskiego K. Baczyńskiego podejmuje inne tematy interpretacyjnej G. Bachelarda interpretuje wiersz K. Baczyńskiego, interpretuje wiersz i jego tytuł, wykorzystując rozważa wiersz W. Szymborskiej w kontekście w kontekście uwag J. Kwiatkowskiego tezy J. Kwiatkowskiego romantycznych i późniejszych koncepcji poety oraz autokomentarza samego poety odczytuje wiersz W. Szymborskiej również rozumie, na czym polega gra jako tekst o roli zwyczajności w życiu poety z legendą poety w wierszu W. Szymborskiej Literatura jako świadectwo rozumie, czym był Holocaust rozumie, czym jest wojna, rasizm zna teksty H. Krall i K. Moczarskiego, i jakie są ich konsekwencje dostrzega w nich świadectwo zbrodni konfrontuje relację M. Edelmana widzianej oczyma ofiary i oprawcy i J. Stroopa i określa przyczyny wie, kim jest M. Edelman i kim był różnic w opisie zdarzeń oraz J. Stroop w samych opisach wskazuje przyczyny różnic między relacją naocznego świadka zbrodni a relacją historyczną wie, że dobór słów, sposób mówienia zdradzają mentalność mówiącego i wpływają na odbiór komunikatu „Bunt wznieci słowo poety”. O jaką pamięć walczy Czesław Miłosz w Campo di Fiori? zna wiersz C. Miłosza, rozumie jego wie, dlaczego zestawiono zdarzenia treść i konteksty (historyczny z Campo di Fiori ze zdarzeniami i kulturowy) spod muru warszawskiego getta wie, że wiersz C. Miłosza interpretuje wiersz C. Miłosza, sprowokował wielowątkową dostrzegając wielość wątków dyskusję na temat stosunku Polaków podjętych w tekście do powstania w getcie i roli pamięci rozumie rolę, jaką C. Miłosz w odtwarzaniu przeszłości wyznaczył poecie zna stanowisko C. Miłosza na temat roli poezji w ocalaniu pamięci narodu dostrzega, że wiersz w kontekście zagłady getta podejmuje odwieczne tematy (śmierć, osamotnienie, przemijanie) włącza wiersz C. Miłosza w rozważania na temat ludzkiej pamięci, samotności w tłumie itp. referuje przebieg dyskusji na temat wiersza C. Miłosza Powstanie warszawskie w oczach cywilów zna fragment pamiętnika pisze analizę porównawczą M. Białoszewskiego i wiersz fragmentu pamiętnika M. BiałoszewA. Świrszczyńskiej skiego i wiersza A. Świrszczyńskiej interpretuje teksty, rozumiejąc, że przypomina różne wzorce zachowań język i środki poetyckie wpływają na patriotycznych, wypowiada się na konstrukcję świata przedstawionego, temat stosunku współczesnego człopodaje odpowiednie przykłady wieka do utrwalonych w kulturze polskiej postaw wobec ojczyzny w kontekście tekstów A. Bobkowskiego i T. Konwickiego wypowiada własne zdanie na temat obowiązku człowieka wobec ojczyzny i roli książek w kształtowaniu świata wartości dostrzega w pamiętniku i w wierszu historię cywilów wciągniętych w wojnę dostrzega odmienność spojrzenia na walkę za ojczyznę w relacji M. Białoszewskiego interpretuje teksty M. Białoszewskiego i A. Świrszczyńskiej, wskazując funkcje języka i poetyki w konstruowaniu świata przedstawionego rozumie, dlaczego II wojna światowa była wojną nowego typu i potwierdza opinię Z. Nałkowskiej wie, czym jest tyrteizm i w tym kontekście odczytuje tekst M. Białoszewskiego oraz wyciąga wnioski na jego temat widzi różnicę między utrwalonym w kulturze etosem walki i żołnierza (rycerza) a sytuacją ludzi opisanych przez M. Białoszewskiego i A. Świrszczyńską bada język tekstu i rozumie jego kreacyjną funkcję przypomina teksty, które korespondują z wypowiedzią T. Konwickiego na temat roli książek w kształtowaniu postaw życiowych młodych ludzi, wypowiada się na temat systemu wartości współczesnego młodego Polaka Umrzeć za Polskę? 60 lat później porównuje wiersze K. Baczyńskiego i T. Borowskiego i dostrzega w tekstach podobieństwo przeżyć i doświadczeń konstytuujących wspólnotę pokoleniową 105 rozważa, jakie konsekwencje (prawa, przywileje, obowiązki) wynikały z faktu bycia młodym w różnych epokach historycznoliterackich w kontekście wierszy K. Baczyńskiego i T. Borowskiego ustosunkowuje się do zdania T. Różewicza na temat pokolenia zarażonego śmiercią interpretuje wybrany wiersz i we własnym imieniu uzasadnia odpowiedź na pytanie o sens walki Kolumbów w kontekście wierszy rozważa temat świata wartości swojego pokolenia 106 Przedmiotowy system oceniania Przedmiotowy system oceniania 107 Rozrachunek z wojną i historią w polskiej szkole filmowej zna przynajmniej jeden film polskiej wskazuje cechy charakterystyczne szkoły filmowej, zna nazwiska dla filmów polskiej szkoły filmowej, związanych z nią reżyserów i tytuły a dotyczące tematyki wojennej niektórych filmów rozumie, na czym polega rozumie, na czym polega artystyczna i ideowa wartość filmów demitologizacja podjęta przez „szkoły polskiej” polską szkołę filmową Kamienny świat Tadeusza Borowskiego zna fragmenty twórczości T. Borowskiego, rozumie treść opowiadań poznaje pojęcie człowiek zlagrowany i charakteryzuje na podstawie tekstu rozumie, że mimo dokumentalnego charakteru opowiadania są tekstami literackimi rozumie, na czym polegał dramat bycia więźniem obozu koncentracyjnego, czym był hitleryzm i XX-wieczne totalitaryzmy wie, kim jest narrator opowiadań T. Borowskiego i dostrzega, na czym polega realizm jego opowiadań rozważa kwestię kondycji moralnej człowieka postawionego w sytuacji granicznej rozumie, jak – mając za sobą doświadczenia obozowe – Tadek pojmuje kulturę i cywilizację, wypowiada się na ten temat analizuje konsekwencje współczesnych wojen i nasz stosunek do zła Na pożegnanie odchodzącego świata. . . Żydzi polscy w oczach poetów wie, że przedwojenna społeczność polska była różnorodna pod względem narodowościowym rozumie, że wojna szczególnie dotknęła Żydów, a tym samym pozbawiła Polskę bogactwa wynikającego z wielokulturowości zna teksty poetyckie podejmujące temat zagłady Żydów, interpretuje je, odszukując właściwe konteksty zna różne opinie na temat wartości interpretuje teksty, wykorzystując koresponświata wielokulturowego dujące z nimi ilustracje z podręcznika interpretuje wiersz W. Broniewskiego, uwzględniając jego formalne i treściowe konteksty oraz nawiązania interpretuje wiersze jako poetyckie świadectwa przeszłości włącza wiersze w rozważania na temat współistnienia kultur, pamięci, przenikania się tradycji literackich, zbrodni itp. Świat odwróconego dekalogu w łagrach sowieckich. Opowiadania Gustawa Herlinga-Grudzińskiego zna fragment powieści G. Herlinga-Grudzińskiego, rozumie jej problematykę rozważa postulat G. Herlinga-Grudzińskiego dotyczący odrzucenia „zwykłej” moralności w rozpamiętywaniu zdarzeń wojny rozumie, co jest źródłem „nowej moralności” odwołując się do tekstów T. Borowskiego i G. Herlinga-Grudzińskiego, dostrzega, że ludzie w sytuacjach granicznych nie zawsze zachowują się tak samo interpretuje tytuł powieści oraz tytuł nadany jej fragmentom przez autorów podręcznika rozważa kwestię kondycji moralnej odczytuje wiersz M. Jastruna w kontekście człowieka postawionego w sytuacji tekstu G. Herlinga-Grudzińskiego granicznej rozumie, w jaki sposób w kontekście doświadczeń wojny i łagru G. Herling-Grudziński pojmuje moralność; wypowiada własne zdanie na ten temat zdaje sobie sprawę z tego, jak funkcjonowały XX-wieczne totalitaryzmy dostrzega, w jaki sposób wiersz M. Jastruna nawiązuje do tematyki łagrowej oraz Dziadów A. Mickiewicza porównuje Tadka, bohatera opowiadań T. Borowskiego, z bohaterem Innego świata wypowiada się na temat zachowania poznanych bohaterów literackich w sytuacjach granicznych Poezja ocalonych. Lament nad Europą zna wiersze C. Miłosza, T. Różewicza, K. Wierzyńskiego, L. Staffa i rozumie ich tematykę odczytuje wiersz C. Miłosza zgodnie z autokomentarzem pojmuje, że wojna spowodowała kryzys wartości piękna i głębokie etyczne rozterki artystów wie, jakie miejsce w powojennym świecie wyznaczają sztuce artyści interpretuje wiersze, dostrzega wagę zauważa dramat artysty wątpiącego w sens podjętego w nich tematu sztuki ma świadomość, że sztuka i artyści rozumie wiarę artysty w ocalającą wartość stanęli w obliczu utraty sensu twosztuki rzenia; rozumie, z czego to wynikało odczytuje teksty jako świadectwa okrucieństwa wojny rozumie funkcję ironii w wierszu C. Miłosza rozważa koncepcję istnienia stuki po wojnie dostrzega związek poezji z czasem, w którym powstaje wie, że artyści czują się odpowiedzialni za sztukę, którą tworzą, i postrzegają ją w kategoriach etycznych dostrzega wielość tematów podejmowanych przez C. Miłosza, T. Różewicza, K. Wierzyńskiego i L. Staffa Poezja ocalonych. Powrót do źródeł w kontekście opowiadań rozważa kwestię dobra i zła, relację między katem a ofiarą, rozumie, czym jest imperatyw przetrwania analizuje oskarżenia Tadka wobec cywilizacji i kultury analizuje stosunek T. Borowskiego do pobytu w obozie wie, co oznacza użyte przez K. Wykę określenie moralność wyłączona, rozważa, czy Tadek jest człowiekiem o wyłączonej moralności rozumie, dlaczego T. Borowski tworzył swoje opowiadania ustosunkowuje się do zdania T. Adorno na temat ludobójstwa włącza opowiadania T. Borowskiego w krąg uniwersalnych rozważań na temat zła, kondycji człowieka w świecie, roli sztuki w życiu człowieka itp. 108 Wyprodukować sztukę, czyli jak być artystą socrealistycznym Przedmiotowy system oceniania rozumie pojęcia socrealizm i powieść łączy socrealizm z konkretnym produkcyjna momentem dziejowym określa tematykę i cechy sztuki dostrzega różne funkcje sztuki i rosocrealistycznej zumie, że może być ona wykorzysty odnajduje w tekstach treści ideolowana do celów pozaartystycznych giczne, agitacyjne i propagandowe Kolorowe skarpetki jako broń przeciw dyktaturze realnego socjalizmu zna fragmenty tekstów C. Miłosza dostrzega absurdy życia wynikające i L. Tyrmanda oraz wiersz Z. Herberta z funkcjonowania realnego socjalizmu rozumie znaczenie słowa ketman rozumie Herbertowskie pojęcie smaku jako rozważa sytuację inteligencji wartość konstytuującą człowieczeństwo niezaangażowanej ideowo w socjalizm, docenia heroizm wynikający z wierności a zmuszonej do egzystowania w tym systemie własnym wartościom (także upodobaniom odnajduje związki między tekstami estetycznym) prozatorskimi i wierszem dostrzega, że styl bycia może manifestować przekonania człowieka Dlaczego Zbigniew Herbert nie katmanił, czyli jak wielka jest potęga smaku Nowomowa albo „kto mówi tak jak my, jest jednym z nas” wie, co oznacza pojęcie nowomowa i rozumie zasady jej stosowania zauważa siłę oddziaływania języka na świadomość jego użytkowników zna fragment powieści G. Orwella i rozumie, że język wykorzystywano jako element walki ideologicznej znajduje związek między ubóstwem myślenia a ubóstwem języka dostrzega elementy nowomowy we współczesnej polszczyźnie Obrazy życia w czasach zastępczych Bohater w pozycji leżącej. Kartoteka Tadeusza Różewicza jako współczesny moralitet Dialog pokoleń rozumie kulturotwórczą rolę języka łączy funkcjonowanie języka z działaniem systemu i dostrzega związek między frazeologią faszystowską i komunistyczną a zbrodniami systemów (np. wypowiedź J. Cyrankiewicza) zna różne teksty na temat życia w PRL-u i na dostrzega wielowymiarową i długotrwałą ich podstawie rekonstruuje obraz degradację i demoralizację ludzi codzienności tamtego czasu podlegających peerelowskiemu systemowi; dostrzega rozdźwięk między pragnieniami ludyskutuje na ten temat dzi a możliwościami realizacji tych pragnień zna dramat T. Różewicza i rozumie dostrzega związek Bohatera z bohajego tematykę terami innych dramatów; rozumie, zauważa, że historia Bohatera wydlaczego można mówić o Kartotece nika z historii Polski i się z nią wiąże jako o dramacie narodowym charakteryzuje Bohatera i znajduje dostrzega uniwersalne aspekty w nim cechy Everymana dramatu ocenia nowatorstwo konstrukcji dramatu zna dramat, włącza go do wypowiedzi na temat twórczości S. Mrożka Bohaterowie analizuje tekst zgodnie z sugestią Tanga w debacie nauczyciela telewizyjnej dostrzega związek między tematem Czy Tango Sładramatu a zmianami womira Mrożka w obyczajowości nas śmieszy? charakteryzuje jedną z postaci dramatu Dwa modele teatru 109 Przedmiotowy system oceniania przywołuje poznane dramaty jako kontekst interpretacyjny utworu S. Mrożka prowadzi rozmowę na temat rodziny, funkcjonowania autorytetów, zachowań społecznych wpisanych w dramat S. Mrożka i doświadczenie ogólnoludzkie interpretuje zakończenie dramatu dostrzega rolę groteski w konstrukcji dramatu i jego wymowie objaśnia fakty z życia Bohatera, łącząc je z wydarzeniami w Polsce pamięta, czym się charakteryzuje moralitet, i rozumie, dlaczego Kartoteka może uchodzić za tekst podobny do moralitetu rozumie konstrukcję dramatu włącza Kartotekę do kanonu dzieł podejmujących uniwersalne tematy wypowiada się na temat rodziny jako motywu w kontekście dramatu formułuje refleksje na innych utworów literackich temat rodziny, zmian zachodzących i dramaturgicznych w kontaktach międzyludzkich, konsekwencji uczestniczy w rozmowie na temat relacji wyboru postaw życiowych panujących w rodzinie Artura w kontekście dramatu S. Mrożka wypowiada dostrzega zależność między sposobem się na temat konsekwencji działania mówienia o rodzinie Artura a formą dramatu XX-wiecznej awangardy dostrzega zmiany, które zaszły w dramacie i teatrze na przestrzeni wieków; podaje przykłady tych zmian dostrzega rolę teatru w rozwoju kultury rozumie, że teatr wymaga aktywności odbiorczej widza, szczególnie teatr otwarty wypowiada się na temat zmian zachodzących w konstrukcji dramatów na przestrzeni wieków 110 Przedmiotowy system oceniania Przedmiotowy system oceniania 111 Czytamy i interpretujemy wiersze polskich poetów współczesnych zna fragmenty twórczości poetów interpretuje wiersze, za każdym samodzielnie interpretuje wiersze współczesnych, razem dostrzega ich ważne elementy odczytuje mikroanalizy jako wskazówki podejmuje próbę samodzielnej treściowe oraz poetyckie interpretacyjne oraz wzorce interpretacji twórczo wykorzystuje mikroanalizy interpretacji wierszy we własnej interpretacji odszukuje ważne konteksty, rozumie znaczenie tytułu, dedykacji, datowania itp. w odczytaniu i rozumieniu tekstów określa funkcje języka, zabiegów artystycznych i łączy je z odczytywaniem i rozumieniem sensów tekstów wykorzystuje wskazówki interpretacyjne we własnej interpretacji wierszy interpretuje teksty na wielu płaszczyznach, odnajduje konteksty, aluzje, odwołania, rozumie ich rolę w odczytaniu tekstu rozumie, że tekst poetycki jest dziełem, które czytelnik współtworzy przez jego odczytanie i zrozumienie Słowa odzyskane. Na czym polega moc homilii Jana Pawła II? wie, jak pod koniec lat 90. XX wieku wyglądała sytuacja polityczna i społeczna Polski odnajduje w homilii odniesienia do historii Polski dostrzega analogię między fragmentem homilii a bajką Goreckiego; interpretuje sens homilii rozumie przesłanie zawarte w homilii uświadamia sobie profetyczny wymiar papieskiego wezwania wskazuje charakterystyczne elementy papieskiego języka dostrzega duchowy, intelektualny, patriotyczny i ludzki charakter papieskiej wypowiedzi osadza wystąpienie papieskie w kontekście nowomowy, dostrzegając jego całkowitą odrębność ideową i językową włącza tekst homilii w rozważania o wolności Polski dostrzega fenomen papieskiego porozumienia ze słuchaczami wskazuje zabiegi retoryczne obecne w wystąpieniu, rozumie ich funkcje dostrzega związek między językiem, którym człowiek się posługuje, a jego poczuciem godności rozumie sens odwołania homilii papieża do kazania Piotra Skargi dostrzega retoryczny charakter homilii, wskazuje elementy, które go budują udowadnia, że język papieża odwołuje się do elementów budujących świadomość narodu oraz odnosi się do sądu, że słowa papieża są wyrazem walki o język Dwie ballady spod stoczni. Rok 1970 i 1980 wie, czym była „Solidarność” i jaką rolę odegrała w historii Polski i Europy zna teksty związane z walką o wolność oraz wydarzeniami na Wybrzeżu w 1970 i 1980 roku, interpretuje je dostrzega zaangażowanie literatury w sprawy niepodległości Polski w drugiej połowie XX wieku pisze analizę porównawczą wierszy wypowiada się na temat obecności wątków patriotycznych w poezji polskiej różnych czasów Starsi poeci o wieku XX zna wiersze C. Miłosza, W. Szymborskiej, Z. Herberta, T. Różewicza rozumie, że tematem wierszy jest wiek XX oraz poeta wpisany w swój czas interpretuje wiersze odczytuje tematy wierszy i odnajduje inne teksty podejmujące ten sam temat (np. roli i miejsca artysty w świecie) rozmawia o roli artysty w XX wieku interpretuje wiersze i pisze pracę pt. Portret poety XX wieku samodzielnie interpretuje wszystkie wiersze, pisze na ich podstawie syntetyczną pracę pt. Poeci XX wieku o sobie i swoim czasie Miłosz, czyli epoka zna biografię C. Miłosza, dostrzega w niej piętno historii XX wieku rozumie pozycje C. Miłosza w kulturze polskiej dostrzega związek między biografią C. Miłosza a tematami jego utworów dostrzega w twórczości poety związki z historią Polski oraz odnajduje nawiązania do różnych tradycji literackich zna na pamięć przynajmniej jeden utwór C. Miłosza zna pozapoetycką twórczość C. Miłosza wypowiada się na temat twórczości C. Miłosza, dostrzega związek jego biografii z biografiami odnosząc się do utworów powstałych w różpoetów romantycznych (np. A. Mickiewicza) nych okresach jego działalności literackiej włącza dzieła C. Miłosza w rozważania na temat sztuki, uniwersalnych wartości itp. rozumie, dlaczego C. Miłosza zalicza się do światowej elity intelektualnej i artystycznej
