Sylabus modułu - Filologia polska

Transkrypt

Sylabus modułu - Filologia polska
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 1
Kierunek i poziom studiów: FILOLOGIA POLSKA, studia
magisterskie (poziom II)
Sylabus modułu: WYBRANE ZAGADNIENIA LITERATURY
POLSKIEJ DO 1918 ROKU
(kod modułu: 02-FP-S2-WZLPdo1918)
1. Informacje ogólne
koordynator modułu
rok akademicki
semestr
forma studiów
sposób ustalania
oceny końcowej
modułu
informacje
dodatkowe
prof. dr hab. Krzysztof Uniłowski
2015-2016
zimowy
stacjonarne
ocena końcowa z danego kursu jest równoważna ocenie końcowej modułu
------------------------------
WYKAZ KURSÓW W ROKU AKAD. 2015/2016
1. OPIS OBYCZAJÓW STAROPOLSKICH – dr hab. Anna SITKOWA: wykłady – środy, 15.00-16.30, s. 201 (co
2 tyg. od 22 X),, ćwiczenia – środy, 13.15-14.45, s. 201
2 KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ – dr Beata STUCHLIK-SUROWIAK: wykłady –
środy, 11.30-13.00, s. 209 (co dwa tyg. od 21 X), ćwiczenia – środy, 9.45-11.15, s. 103
3. MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ – dr Marzena WALIŃSKA: wykłady –
poniedziałki, 9.45-11.15, s. 303 (co dwa tyg. od 12 X), ćwiczenia – poniedziałki, 8.00-9.30, s. 412
4. JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT – prof. Janusz RYBA: wykłady – poniedziałki, 15.00-16.30
(co dwa tyg. od 19 X), s. 502A, ćwiczenia – poniedziałki, 13.15-14.45, s. 115
5. SŁOWACKI WSPÓŁCZESNY? – dr Mariusz JOCHEMCZYK – wykłady: środy, 15.00-16.30, s. 201 (co 2 tyg.
od 15 X), ćwiczenia: środy, 13.15-14.45, s. 115
6. ZOOFILOLOGIA. ZWIERZĘTA W LITERATURZE POLSKIEJ (DO ROKU 1918) – prof. Aleksander
NAWARECKI: wykłady – wtorki, 13.15-14.45 (co dwa tyg. od 13 X), s. 107; dr hab. Beata MYTYCHFORAJTER: ćwiczenia – środy, 13.15-14.45, s. 010
7. ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX I POCZATKU XX WIEKU Z ELEMENTAMI
TEORII POSTKOLONIALNEJ– dr hab. Wacław FORAJTER: wykłady – piątki, 11.30-13.00, s. 412 (co dwa
tyg. od 16 X), ćwiczenia – piątki, 13.15-14.45, s. 412
8. EKONOMIA LITERATURY – dr Paweł TOMCZOK: wykłady – wtorki (co dwa tyg. od 20 X), 15.00-16.30,
s. 412; ćwiczenia – wtorki, 16.30-18.00, s. 412
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 2
Nazwa wariantu modułu: „Opis obyczajów” staropolskich
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
OPIS OBYCZAJÓW STAROPOLSKICH
kod
02-FP-S2-WZLdo18.OOS
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
dr hab. Anna Sitkowa
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Zajęcia poświęcone zostaną „opisowi obyczajów” staropolskich w trzech
podstawowych kontekstach. Interesować nas będą ówczesne preferencje czytelnicze,
łączące się z lekturą dawnych bestsellerów (m. in. Żywotów świętych Piotra Skargi,
drukowanych kalendarzy), a także herbarzy, stemmatów, genetliakonów, kazań
pogrzebowych. Uwaga skupiona zostanie również na opisach obyczajów, zawartych w
wybranych dziełach oddających czytelnicze gusty epoki (m.in. „pijana” facecjonistyka,
książki kucharskie, teksty wymierzone przeciw pijaństwu i obżarstwu, przeciw
uleganiu modzie, przeciw czarom, icon nationum). Zagadnieniom tym towarzyszyć
będzie „opis obyczajów” ówczesnych autorów, którzy dysponując rozmaitymi
technikami wykorzystywania wzorów literackich – zgodnie z obowiązującymi wówczas
normami estetycznymi – przerabiali utwory cudze lub redagowali własne, ale złożone
w całości z cytatów (sygnalizowanych lub nie), zaczerpniętych z dzieł swoich
poprzedników.
metody
prowadzenia
zajęć
1/ Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.) przedstawia historię
wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty.
2/ Ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu staropolskiego życia
literackiego oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
45
literatura
135
Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i historycznoliterackie;
przygotowanie referatu.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
J. S. Bystroń: Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. T. 1-2. Wstęp J. Tazbir. Warszawa
1994; A. Brückner: Encyklopedia staropolska. T. 1-2. Materiał ilustracyjny K.
Estreicher. Warszawa 1990; Cudzoziemcy w Polsce. Relacje i opinie. T. 1: wiek X-XVII.
Wybór J. Gintel. Kraków 1971; Dawna facecja polska (XVI-XVIII w.). Oprac. J.
Krzyżanowski, K. Żukowska-Billip. Warszawa 1960; Słownik literatury staropolskiej.
(Średniowiecze. Renesans. Barok). Red. T. Michałowska, współpraca B. Otwinowska, E.
Sarnowska-Temeriusz. Wrocław 1990; Słownik sarmatyzmu. Idee, pojęcia, symbole.
Red. A. Borowski. Kraków 2001 oraz wybrane teksty literackie.
Uczestnicy zajęć otrzymają spis lektur uzupełniających, z których wybiorą teksty lub
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
uzupełniająca
str. 3
opracowania przeznaczone do indywidualnej lektury.
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
„OPIS OBYCZAJÓW” STAROPOLSKICH
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
kod
02-FP-S2-WZLdo18.OOS
--------------------dr hab. Anna Sitkowa
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Test, stanowiący podstawę zaliczenia wykładu, obejmuje wyłącznie problematykę
omawianą w jego ramach.
Proporcje między oceną z testu z wykładu (test obligatoryjny) a oceną z aktywności
oraz z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach 1:1:1.
Test przeprowadzony zostanie na ostatnim wykładzie. Termin składania referatu w
formie pisemnej – w dniu jego wygłoszenia lub do 19 I 2015 r.
Nazwa wariantu modułu: Kobieta w literaturze i kulturze
staropolskiej
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
kod
02-FP-S2-WZLdo18.KLS
dr Beata Stuchlik-Surowiak
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Przedmiot kobieta w literaturze i kulturze staropolskiej to próba nowatorskiego
spojrzenia na sytuację kobiety w epokach dawnych – od średniowiecza do początku
XVIII w. Poprzez analizę ciekawych – często prawie zupełnie nieznanych – tekstów
literackich, których autorkami bądź bohaterkami były kobiety, studenci zyskają
możliwość zgłębienia niezwykle barwnego obszaru dawnej kultury.
W toku zajęć poruszane będą następujące zagadnienia:
1. Kogo naprawdę kochała królowa Jadwiga – czyli o skandalu w średniowiecznej
Polsce.
2. Portret staropolskiej czarownicy.
3. Rej i Kochanowski nie dla każdego - wizerunek niewiasty w nieprzystojnych
fraszkach mistrzów literatury renesansu.
4. „Pobożna i stateczna” niewiasta w świetle XVI-wiecznych poradników.
5. „Techniczne” aspekty bicia żony w utworach Bartosza Paprockiego.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 4
6. Ekonomiczne aspekty wyboru żony w Pamiętnikach Jana Chryzostoma Paska.
7. O ucinaniu nosów cudzołożnicom – czyli kobieta w oczach staropolskich
kaznodziejów.
8. Wizerunek idealnej małżonki w staropolskich epitalamiach.
9. Trzy małżeństwa Anny Stanisławskiej.
10. „Żoneczko moja najśliczniejsza…” – czyli dzieje Jana Sobieskiego i Marysieńki w
listach zaklęte.
11. „Świat na opak” – czyli wizerunek kobiety w literaturze sowizdrzalskiej.
12. Pierwsza polska „emancypantka” – Regina Salomea Pilsztynowa.
metody
prowadzenia
zajęć
1/ Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.) przedstawia historię
wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty.
2/ Ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu staropolskiego życia
literackiego oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
45
135
Zapoznanie się z tekstem źródłowym i (ewentualnie) opracowaniami naukowymi,
przygotowanie do dyskusji.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
Teksty źródłowe – starodruki i edycje współczesne (obowiązują fragmenty):
1. J. Długosz, Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, księga X 1370-1405,
przeł. J. Mrukówna, Warszawa 1981 (lub inne wyd.).
2. Młot na czarownice […], przeł. S. Ząbkowic, Wrocław 2000.
3. J. Kochanowski, Fraszki nieprzystojne, oprac. A. Soszyński, Białystok 1989.
4. J. Kochanowski, M. Rej, Figliki i fraszki dziś nie dla każdego, oprac. A. Soszyński,
Jelenia Góra 1991.
5. E. Otwinowski, Opisanie pobożnej i szlachetnej żony i dobrej gospodyniej, [w:]
tegoż, Pisma poetyckie, oprac. P. Wilczek, Warszawa 1999.
6. J. Mrowiński Płoczywłos, Stadło małżeńskie 1561, wyd. Z. Celichowski, Kraków
1890.
7. Henryka Korneliusza Agryppy O ślachetności a zacności płci niewieściej, przeł.
M. Wirzbięta, wyd. S. Tomkowicz, Kraków 1891.
8. B. Paprocki, Nauka rozmaitych filozofów około obierania żony […] Kraków 1697.
9. B. Paprocki, Dziesięcioro przykazanie mężowo, Kraków 1651.
10. J. Ch. Pasek, Pamiętniki, oprac. R. Pollak, Warszawa 1971 (lub inne wyd.).
11. A. Gdacjusz, Wybór pism, oprac. H. Borek, J. Zaremba, Warszawa –Wrocław 1969.
12. P. Skarga, Kazania na niedziele i święta całego roku […] przyłączone są do nich
kazania o siedmi sakramentach, Kraków 1618.
13. A. Stanisławska, Transakcyja albo opisanie całego życia jednej sieroty przez
żałosne treny od tejże samej pisane roku 1685, wyd. I. Kotowa, Kraków 1935.
14. J. Sobieski, Listy do Marysieńki, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1970.
15. Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk,
Wrocław-Kraków 1985.
16. R. S. Pilsztynowa, Proceder podróży i życia mego awantur, oprac. R. Pollak, Kraków
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
literatura
uzupełniająca
str. 5
1957.
Opracowania naukowe:
1. Kobieta i rodzina w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, red.
Z. H. Nowak, A. Radzimiński, Toruń 1998.
2. M. Bogucka, Białogłowa w dawnej Polsce. Kobieta w społeczeństwie polskim XVIXVIII wieku na tle porównawczym, Warszawa 1998.
3. H. Dziechcińska, Kobieta w życiu i literaturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2001.
4. J. Partyka, „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku,
Warszawa 2004.
5. Z. Kuchowicz, Wizerunki niepospolitych niewiast staropolskich, XVI-XVIII wieku, Łódź
1974.
6. Pisarki polskie epok dawnych, red. K. Stasiewicz, Olsztyn 1998.
7. B. Baranowski, O hultajach, wiedźmach i wszetecznicach: szkice z obyczajów XVII i
XVIII wieku, Łódź 1963.
8. A. Zdziechiewicz, Staropolskie polowania na czarownice, Katowice 2004.
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
kod
02-FP-S2-WZLdo18.KLS
--------------------dr Beata Stuchlik-Surowiak
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Systematyczne przygotowywanie się do zajęć, czyli czytanie zadanych tekstów
źródłowych i orientacja w zakresie ich problematyki.
Ocena z kolokwium, aktywność. Studenci wykazujący dużą aktywność na zajęciach
mają możliwość uzyskania oceny końcowej wyższej o pół stopnia od oceny, którą
otrzymali z kolokwium.
Na pierwszym spotkaniu studenci zostaną poinformowani, iż podstawę oceny
końcowej stanowi aktywność na zajęciach oraz wynik kolokwium mającego formę
pisemnego testu obejmującego wyłącznie zakres zagadnień omawianych
w ramach wykładów i ćwiczeń. Kolokwium zostanie przeprowadzone na ostatnich
zajęciach.
Nazwa wariantu modułu: Mitologia i mitologizowanie w
literaturze dawnej
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ
prowadzący
dr Marzena Walińska
kod
02-FP-S2-WZLdo18.MIM
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
grupa(-y)
treści zajęć
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
literatura
uzupełniająca
str. 6
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Zajęcia poświęcone będą tradycji mitologicznej jako jednemu z głównych czynników
kształtujących literaturę staropolską, a w konsekwencji także – późniejszą. Na wykładach
omówione zostaną najważniejsze kwestie teoretyczne związane z obecnością mitu w
literaturze, natomiast na ćwiczeniach analizowane będą teksty w różny sposób
wykorzystujące wątki i postacie mitologiczne. Podjęte zostaną m. in. następujące zagadnienia:
mitologia jako przedmiot badań literaturoznawstwa; antyczne i nowożytne mitografie;
interpretacje mitologii (euhemeryzm, alegoreza, astrologia); mitologia vs. świat
chrześcijański; Apollo i Muzy: znaczenie topiki apollińskiej w wypowiedziach
autotematycznych; wizerunek Kupidyna w literaturze erotycznej XVI i XVII wieku; czy istnieje
„prawda mitologiczna”? - czyli reinterpretacje, zagadki mitologiczne i pomyłki poetów.
1/ Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.) przedstawia historię
wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty.
2/ Ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu staropolskiego życia
literackiego oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze
45
135
Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i historycznoliterackie;
przygotowanie referatu.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz związany z nimi merytorycznie
wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu
Opracowania (we fragmentach wskazanych przez prowadzącego):
J. Abramowska, Alegoreza i alegoria w dawnej kulturze literackiej. W: Problemy odbioru i
odbiorcy. Red. T. Bujnicki i J. Sławiński. Wrocław 1977; T. Bieńkowski, Z badań nad recepcją
antyku w Polsce do końca XVIII wieku. „Pamiętnik Literacki”1968, z. 3; M. Hanusiewicz, Pięć
stopni miłości. O wyobraźni erotycznej w polskiej poezji barokowej, Warszawa 2004; H.
Markiewicz, Literatura a mity. W: Tegoż, Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa, Warszawa
1989; E. Sarnowska–Temeriusz, Świat mitów i świat znaczeń. Maciej Kazimierz Sarbiewski i
problemy wiedzy o starożytności. Wrocław 1969.
Teksty źródłowe (dowolne wydania):
J. A. Morsztyn, wybór poezji; K. Miaskowski, wybór poezji; Owidiusz, Przemiany (fragm.); W.
Potocki, Śmierć z Kupidynem; M. Rej, Śmierć z Kupidem; M. K. Sarbiewski, Bogowie pogan. Dii
gentium (fragm.); K. Twardowski, Lekcyje Kupidynowe; S. Twardowski, Dafnis drzewem
bobkowym; J. B. Zimorowic, Zjawienie (Sielanki nowe ruskie).
T. Bieńkowski, Antyk w literaturze i kulturze staropolskiej (1450-1750). Główne problemy i
kierunki recepcji. Wrocław 1976; R. Graves, Mity greckie. Przeł. H. Krzeczkowski. Wstęp A.
Krawczuk. Warszawa 1967; P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Przeł. zespół pod
red. J. Łanowskiego. Wrocław 1987; Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa 1997;
J. Parandowski, Mitologia (różne wydania); J. Seznec, The survival of the Pagan Gods. The
Mytological Tradition and Its Place in Renaissance Humanism and Art. Princeton 1972.
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ
kod(-y) zajęć
---------------
kod
02-FP-S2-WZLdo18.MIM
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
osoba(-y)
przeprowadzająca(e) weryfikację
grupa(-y)
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
str. 7
dr Marzena Walińska
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Znajomość treści merytorycznych przekazanych w ramach wykładu; przygotowanie do
zajęć i aktywne uczestnictwo
Końcowa ocena z kursu będzie wypadkową oceny z tekstu sprawdzającego wiedzę z
wykładów oraz oceny z udziału w ćwiczeniach (w tym fakultatywne wystąpienia
referatowe) w proporcji 1:1
Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym (styczeń
2016)
Nazwa wariantu modułu: Jan Potocki i jego spojrzenie
na świat
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
prof. dr hab. Janusz Ryba
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
1. wykład (15 godz.)
2. ćwiczenia (30 godz.)
kod
02-FP-S2-WZLdo18.JP
Logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Przedmiotem refleksji będzie kilka krótszych utworów Jana Potockiego (relacja z
podróży do Turcji i Egiptu; powiastki; sztuka Ślepiec). Poruszają wiele ciekawych
kwestii (które staną się przedmiotem akademickich rozważań), m. in. kwestię
wolności i determinizmu, szczęścia, relatywizmu, rewolucji, funkcjonowania mitów;
Ślepiec analizuje problem fałszywej maski, która utrudnia dotarcie do prawdziwej
ludzkiej „twarzy”; a wspomniana relacja z podróży ujawnia kapitalnie ( m. in.)
technikę „salonowego” opisu świata. Wykład częściowo wychodzi poza Potockiego i
analizuje obyczajowość oświeceniowych elit (z którymi związany był Potocki): kultura
maskarady, turystyka, sztuka umierania światowców, konwersacja; itp.
45
135
Przygotowanie do zajęć (lektura tekstów); opracowanie referatów.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatoryjnym oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się uczestnictwa studenta w obu typach zajęć dydaktycznych.
J. Potocki, Podróże, Warszawa 1959 [tu: Podróż do Turek i Egiptu (z powiastkami);
powiastka Podróż Hafeza]; Ślepiec [„Dialog” 1993, nr 8]; J. Lechoń, Jan Potocki; M. E.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
literatura
uzupełniająca
str. 8
Żółtowska, Jan Potocki
[hasło w Polskim Słowniku Biograficznym]; drobne
wiadomości ze słowników i encyklopedii.
A. Kroh, Jan Potocki. Daleka podróż; Warszawa 2007; F. Rosset, D. Triaire, Z Warszawy
do Saragossy. Jan Potocki i jego dzieło, Warszawa 2005 [zbiór szkiców].
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT
kod
02-FP-S2-WZLdo18.JP
kod(-y) zajęć
osoba(-y)
przeprowadzająca(e) weryfikację
grupa(-y)
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
prof. dr hab. Janusz Ryba
Logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Jeżeli chodzi o wykład – (końcowa) rozmowa sprawdzająca wiedzę; jeżeli chodzi o
ćwiczenia – aktywność oraz redagowanie niedługich referatów.
Proporcje między oceną z wykładu i oceną z ćwiczeń: 1 : 1.
Rozmowy sprawdzające (z wykładów) – w ramach konsultacji; referaty – w trakcie
ćwiczeń.
Nazwa wariantu modułu: Słowacki współczesny?
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
SŁOWACKI WSPÓŁCZESNY?
kod
02-FP-S2-WZLdo18.SW
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
dr Mariusz Jochemczyk
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Pożyczam tytuł kursu z kart intrygującej IBL-owskiej edycji, choć opatruję go celowo
znakiem zapytania. Wszak rozległy – zwłaszcza dzisiejszy – repertuar odczytań dzieła
wybitnego poety (Słowacki postkolonialny, Słowacki europejski, Słowacki narkotyczny,
Słowacki rizomatyczny, Słowacki intertekstualny, Słowacki postmodernistyczny itd)
dowodzić może nie tylko nieograniczonej produktywności tekstu romantycznego, ale
również stanowić świadectwo „jakiegoś kryzysu lektury dzieła” Słowackiego, „dowód
[…] nieistnienia wspólnego mianownika” (Marek Troszyński). W krańcowym wypadku
– może być także znakiem końca intelektualnie atrakcyjnej i poznawczo produktywnej
historii interpretacyjnych atrybucji. Modułowy „wybór zagadnień” wyzwolić powinien
namysł nad realną/widmową obecnością autora Horsztyńskiego w przestrzeni
współczesnej polskiej myśli humanistycznej.
metody
prowadzenia
zajęć
1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty,
historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp.,
2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do roku
1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane zjawiska
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
literatura
uzupełniająca
str. 9
45
135
Przygotowanie do zajęć: obejmujące zalecone lektury literackie i historycznoliterackie;
dodatkowo – opracowanie referatu w formie pisemnej i jego prezentacja.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
J. Słowacki: Lambro, Horsztyński, Beatryks Cenci, Poema Piasta Dantyszka, Samuel
Zborowski, Fantazy, Lilla Weneda. Dostęp do tekstów wedle krytycznego wydania J.
Kleinera.
Spis ma charakter poglądowy i będzie ulegał nieznacznym zmianom (rozszerzeniu) w toku
dynamiki zajęciowej:
1. Slowacki współczesny. Red. M. Troszyński. Warszawa 1999.
2. J. M. Rymkiewicz: Słowacki: encyklopedia. Warszawa 2004.
3. Style zachowań romantycznych. Red. M. Janion, M. Zielińska. Warszawa 1986.
4. Trzynaście arcydzieł romantycznych. Red. E. Kilak, M. Gumkowski. Warszawa 1996.
5. Piękno Juliusza Słowackiego: T. 1 i 2. Red. J. Ławski i in. Białystok 2012, 2013.
6. M. Janion: Zmierzch paradygmatu. W: Eadem: „Czy będziesz wiedział co przeżyłeś”.
Warszawa 1996.
7. T. Walas: Zmierzch paradygmatu romantycznego – i co dalej? „Dekada Literacka”
2001, nr 5-6.
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
Słowacki współczesny?
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
kod
02-FP-S2-WZLdo18.SW
--------------------dr Mariusz Jochemczyk
Studenci zapisani na zajęcia
Znajomość treści merytorycznych przekazanych w ramach wykładu; przygotowanie
do zajęć i aktywne w nich uczestnictwo.
Proporcje między oceną weryfikującą znajomość treści wykładu (rozmowa w
ramach konsultacji), a oceną z aktywności oraz/lub z referatu, zredagowanego w
formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach - 1:1.
Rozmowy sprawdzające (z wykładów) – w ramach konsultacji styczniowych;
przygotowanie referatu – w trakcie ćwiczeń.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 10
Nazwa wariantu modułu: Zoofilologia. Zwierzęta w literaturze
polskiej (do 1918 roku)
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
ZOOFILOLOGIA. ZWIERZĘTA W LITERATURZE POLSKIEJ (DO 1918
ROKU)
kod
02-FP-S2-WZLdo18.ZOO
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
prof. dr hab. Aleksander Nawarecki, dr hab. Beata Mytych-Forajter
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Celem zajęć nie jest poszukiwanie motywu czy obrazu literackich zwierząt, ale próba
odwrócenia perspektywy i ponowienia pytań o „zwierzęce” w literaturze ze
świadomością kryzysu humanizmu, postępu w naukach empirycznych oraz wzrostu
świadomości ekologicznej. Podglądanie, śledzenie literackich zwierząt pozwala jeszcze
raz przemyśleć nieszczelną granicę między ludzkim i pozaludzkim światem, dostrzec
siłę współczucia oraz pokrewieństwo z tymi, którzy nie zawsze są do nas bardzo
podobni na pierwszy rzut oka.
metody
prowadzenia
zajęć
1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty,
historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp.,
2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do 1918
oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
45
135
Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i filozoficzne/teoretyczne;
udział w przygotowaniu referatu.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
A. Mickiewicz: Dyplomatyka i łowy. W: Idem: Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie.
Historia szlachecka z roku 1811 i 1812. Oprac. S. Pigoń. Wrocław 1994.
A. Mickiewicz: Wykład X (Mistrz). W: IDEM: Literatura słowiańska. Kurs czwarty. Dzieła. T.14.
Przeł. L. PŁOSZEWSKI. Warszawa 1998.
J. Słowacki: Król-Duch. Oprac. Julian Krzyżanowski. Wrocław 1959 (fragmenty).
A. Dygasiński: Gody życia: opowieść. Warszawa 1952.
E. Majewski: Doktor Muchołapski: fantastyczne przygody w świecie owadów. Posłowie C.
Miłosz. Kraków 2013.
J. Berger: Po cóż patrzeć na zwierzęta? W: Idem: O patrzeniu. Przeł. S. Sikora. Warszawa
1999.
T. Sobieraj: Poemat witalizmu. O „Godach życia” Adolfa Dygasińskiego. „Litteraria
Copernicana” 2009, nr 2.
A. Nawarecki, M. Bieńczyk, D. Siwicka: Tajemnice zwierząt. Tryptyk. W: Tajemnice
Mickiewicza. Red. M. Zielińska. Warszawa 1998.
K. Darwin: O pochodzeniu człowieka. Przeł. M. Ilecki. Warszawa 2009 (fragmenty).
J. G. Pawlikowski: Źródła i pokrewieństwa mistyki Słowackiego. IX. W: Idem: Mistyka
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
literatura
uzupełniająca
informacje
dodatkowe
str. 11
Słowackiego. Red. M. Cieśla-Korytowska. Kraków 2008.
J.G. Pawlikowski: Kultura a natura i inne manifesty ekologiczne. Łódź 2010 (fragmenty).
R. M. Rilke: Elegie duinejskie (Elegia VIII). Przeł. M. Jastrun. Kraków 1962.
F. Kafka: Sprawozdanie dla Akademii. W: Idem: Dzieła wybrane. T. 1. Przeł. J. Kydryński.
Warszawa 1994.
T. Nagel: Jak to jest być nietoperzem? W: Idem: Pytania ostateczne. Przeł. Adam Romaniuk.
Warszawa 1997.
B. Gałązka: Małpa na pustyni, czyli po co dziś czytać Darwina? „Czas Kultury” 2009, nr 5.
J. Abramowska: Pisarze w zwierzyńcu. Poznań 2010 (fragmenty).
J. Michelet: Ptak. Przeł. W. Stępowski. Warszawa 1859.
M. Maeterlinck: Życie pszczół. Przeł. F. Mirandola. Warszawa 1988.
Zwierzęta i ludzie. Red. J. Kurek i K. Maliszewski. Chorzów 2011 (wybór).
Podczas ćwiczeń studenci będą interpretować zalecone lektury literackie,
wykorzystując zaproponowaną literaturę przedmiotową (obowiązkową i
uzupełniającą).
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
Nazwa
kod
Zoofilologia. Zwierzęta w literaturze polskiej (do 1918 roku)
02-FP-S2-WZLdo18.ZOO
kod zajęć
--------------------osoba
prof. dr hab. Aleksander Nawarecki
przeprowadzająca dr hab. Beata Mytych-Forajter
weryfikację
grupa
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
wymagania
Test z wykładu obejmujący problematykę omawianą w jego trakcie.
merytoryczne
kryteria oceny
Proporcje między oceną z testu z wykładu (test obligatoryjny) a oceną z aktywności
oraz z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach 1:1:1.
przebieg procesu Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym
weryfikacji
(styczeń 2015).
Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest aktywność na zajęciach oraz przygotowanie i
wygłoszenie referatu na zadany temat.
informacje
Wykład (weryfikowany testem) dotyczyć będzie obecności zwierząt w literaturze
dodatkowe
dawnej (m.in. Rej, H.Morsztyn, J.A.Morsztyn, J.Baka) i romantycznej (Mickiewicz,
Słowacki, Fredro), a także figur symbolicznych sterujących wyobraźnia animalną
(m.in. Diogenes, Ezop, św. Franciszek)
Nazwa wariantu modułu: Antypody kultury: polskie
podróżopisarstwo XIX i początku XX wieku z elementami
teorii postkolonialnej
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
nazwa
ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX I
POCZĄTKU XX WIEKU Z ELEMENTAMI TEORII POSTKOLONIALNEJ.
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
str. 12
Kod
02-FP-S2-WZLdo18.AK
dr hab. Wacław Forajter
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Podczas zajęć studenci zapoznają się z prozą i prereportażami doby romantyzmu,
pozytywizmu i Młodej Polski, jak również z podstawowymi terminami z zakresu
postkolonializmu i antropologii. Celem konwersatoriów będzie ustalenie strategii
retorycznych, za pomocą których Polacy oswajali egzotykę oraz na ile były one zbieżne z
ogólnoeuropejskim dyskursem wiedzy na temat kulturowej inności, a na ile języki te
negowały lub przekraczały. Zajmiemy się także kolonialnymi aspektami polskiej mentalności,
szczególnie zaś dziewiętnastowiecznymi reliktami sarmatyzmu. Zastanowimy się nad
czynnikami, które wpływały na ogląd niższych warstw społeczeństwa Kongresówki oraz
determinowały ogląd kultur egzotycznych; przyjrzymy się najbardziej wpływowym
koncepcjom z zakresu nauk biologicznych (np. cuvieryzm, darwinizm i jego pochodne w
naukach o społeczeństwie) i ekonomiczno-politycznych (gł. klasyczny liberalizm),
wywierającym wpływ na obrazy innych „ras”. Pojęcie „rasy” będzie zresztą na zajęciach
kategorią kluczową, ponieważ to właśnie ona umożliwiała ówczesnym Europejczykom
postrzeganie innych kultur jako gorszych, nieludzkich, pozbawionych cywilizacji oraz
usprawiedliwiała wyzysk ekonomiczny. By ją przybliżyć uczestnikom cyklu, omówię
najbardziej popularne hierarchie rasowe (od Isaaca de la Péyrere’a do Ernsta Haeckela) i
wspólnie przemyślimy konteksty, w których się pojawiały, oraz ideologie, które wspierały (np.
mit aryjski jako usprawiedliwienie ekspansji Prus; eugenika w kontekście dyskursu
degeneracji).
1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty,
historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp.,
22/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do roku
1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane zjawiska
45
135
Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w
przygotowaniu referatu
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
F. Fanon: Czarna skóra, białe maski (fragmenty)
H. Bhabha: Miejsca kultury (fragmenty)
E. Said: Orientalizm (fragmenty)
Tenże: Kultura i imperializm (fragm.)
A. Loomba: Kolonializm / postkolonializm
A. Kuper: Wymyślanie społeczeństwa pierwotnego
M. L. Pratt: Imperialne spojrzenie
B. Anderson: Wspólnoty wyobrażone
M. Sahlins: Wyspy historii
J. Sowa: Fantomowe ciało króla
Studia kolonialne nad kulturą i cywilizacją polską. Pod red. D. Trześniowskiego i K. Stępnika.
H. Salami: Europa XIX wieku. Historia kulturowa.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 13
J. Osterhammel: Wiek XIX. Przeobrażenie świata (fragmenty).
Historia ciała. T. 2 (fragmenty).
A. Mencel: Etos lewicy. Esej o narodzinach kulturalizmu polskiego.
J. S. Mill: O wolności.
literatura
uzupełniająca
Spis ma charakter przykładowy i może ulec nieznacznym zmianom:
Stefan Szolc –Rogoziński: Pod równikiem, Wyprawa S. S. Rogozińskiego; Sygurd Wiśniowski:
Dziesięć lat w Australii; Dzieci królowej Oceanii;
Benedykt Dybowski: O Syberii i Kamczatce;
Jakub Gordon: Kaukaz;
Edward Borucki: Echo z Afryki: pamiętniki wędrowca;
Bronisław Grąbczewski: Przez Pamiry i Hindukusz do źródeł rzeki Indus;
Michał Andrzejkowicz-Butowt: Szkice Kaukazu;
Roger Łubieński: Z Ameryki
Józef Siemiradzki: Na kresach cywilizacji: listy z podróży po Ameryce Południowej, Z Warszawy
do równika: wspomnienia z podróży po Ameryce Południowej
Emil Dunikowski Habdank: Meksyk i szkice z podróży po Ameryce
Józef Mikołaj Potocki: Notatki myśliwskie z Dalekiego Wschodu
Paweł Sapieha: Podróż na wschód Azji 1888-1889
Artur Gruszecki: W kraju palm i słońca;
Piotr Aleksander Wereszczyński: List otwarty względem założenia osady polskiej niezależnej w
Oceanii;
Henryk Sienkiewicz: W pustyni i w puszczy;
Wacław Sieroszewski: W matni, Kulisi;
Hajota: Ostatnia butelka;
Janusz Korczak: Dziecko salonu
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX
POCZĄTKU XX WIEKU Z ELEMENTAMI TEORII POSTKOLONIALNEJ.
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
Kod
I 02-FP-S2-WZLdo18.AK
--------------------dr hab. Wacław Forajter
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Znajomość treści merytorycznych przekazanych w ramach wykładu; przygotowanie
do zajęć i aktywne uczestnictwo
Końcowa ocena z kursu będzie wypadkową oceny z tekstu sprawdzającego wiedzę z
wykładów oraz oceny z udziału w ćwiczeniach w proporcji 1:1
Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym
(styczeń 2015)
Nazwa wariantu modułu: EKONOMIA LITERATURY
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
nazwa
EKONOMIA LITERATURY
str. 14
kod
02-FP-S2-WZLdo18.EL
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
dr Paweł Tomczok
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
metody
prowadzenia
zajęć
1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty,
historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp.,
2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do roku
1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane zjawiska
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
literatura
uzupełniająca
45
W literaturze drugiej połowy XIX wieku pieniądz i ekonomia posiadają dziwny status – są
czymś tak stale obecnym, że właściwie trudno zauważalnym. W ramach kursu spróbujemy
przede wszystkim przyjrzeć się różnym sytuacjom ekonomicznym w prozie pozytywizmu i
Młodej Polski – temu, jak literatura przedstawia genezę ekonomicznego podmiotu, pragnienia
zdobywania i posiadania majątku, różnym doświadczeniom monetarnym – wyobrażeniom,
które rodzi doznanie materialnego pieniądza, sytuacjom handlowym itd. Ale potraktujemy też
pieniądz jako jedno z głównych mediów narracyjnych zapewniających spójność realistycznej
opowieści, a w końcu jako groźnego konkurenta literatury, której zagraża, że stanie się
towarem takim jak inne.
Literatura tego okresu musi zmagać się także z intensywnie rozwijającym się kapitalizmem – i
wywołaną nim sytuacją rozpadu wszystkiego, co stałe. Lektura wątków ekonomicznych
odwoływać się będzie do historii gospodarczej i społecznej, by usytuować literacko
przestawione procesy w szerszym tle. Skupimy się zatem na różnych problematyzacjach
ówczesnych migracji, wyobcowania pracy, struktury miasta, nędzy itd.
Wykłady poświęcone będą głównie zagadnieniom teoretycznym, przedstawieniu różnych
badań ekonomii literatury (Jochen Hoerisch, Enrik Lauer, Bernd Blaschke, Marshall Berman), a
także rozważaniom dziewiętnastowiecznej ekonomii literatury i publicystyki. Na ćwiczeniach
głównym przedmiotem zainteresowania będą teksty lub fragmenty prozatorskie: m.in. Faust,
Rodzina Połanieckich, Fachowiec, Ludzie bezdomni, Chłopi, Powracająca fala i inne.
135
Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w
przygotowaniu referatu
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
Jochen Hoerisch: Orzeł czy reszka. Kraków 2010.
G. Simmel: Filozofia pieniądza
W. Benjamin: Pasaże
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
EKONOMIA LITERATURY
kod zajęć
---------------------
kod
02-FP-S2-WZLdo18.EL
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
str. 15
dr Paweł Tomczok
logowanie w systemie USOS (limit 17 osób)
Zaliczenie wykładu w formie testu sprawdzającego przyswojenie wiadomości
przedstawionych w czasie kursu. Zaliczenie ćwiczeń na podstawie aktywności na
zajęciach (przygotowanie referatu, udział w dyskusjach).
Ocena z testu stanowi połowę oceny modułu, drugą połowę określa udział w
ćwiczeniach.
Test z wykładów 22 stycznia.