Sylabus modułu - Filologia polska
Transkrypt
Sylabus modułu - Filologia polska
Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 1 Kierunek i poziom studiów: FILOLOGIA POLSKA, studia magisterskie (poziom II) Sylabus modułu: WYBRANE ZAGADNIENIA LITERATURY POLSKIEJ DO 1918 ROKU (kod modułu: 02-FP-S2-WZLPdo1918) 1. Informacje ogólne koordynator modułu rok akademicki semestr forma studiów sposób ustalania oceny końcowej modułu informacje dodatkowe prof. dr hab. Krzysztof Uniłowski 2015-2016 zimowy stacjonarne ocena końcowa z danego kursu jest równoważna ocenie końcowej modułu ------------------------------ WYKAZ KURSÓW W ROKU AKAD. 2015/2016 1. OPIS OBYCZAJÓW STAROPOLSKICH – dr hab. Anna SITKOWA: wykłady – środy, 15.00-16.30, s. 201 (co 2 tyg. od 22 X),, ćwiczenia – środy, 13.15-14.45, s. 201 2 KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ – dr Beata STUCHLIK-SUROWIAK: wykłady – środy, 11.30-13.00, s. 209 (co dwa tyg. od 21 X), ćwiczenia – środy, 9.45-11.15, s. 103 3. MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ – dr Marzena WALIŃSKA: wykłady – poniedziałki, 9.45-11.15, s. 303 (co dwa tyg. od 12 X), ćwiczenia – poniedziałki, 8.00-9.30, s. 412 4. JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT – prof. Janusz RYBA: wykłady – poniedziałki, 15.00-16.30 (co dwa tyg. od 19 X), s. 502A, ćwiczenia – poniedziałki, 13.15-14.45, s. 115 5. SŁOWACKI WSPÓŁCZESNY? – dr Mariusz JOCHEMCZYK – wykłady: środy, 15.00-16.30, s. 201 (co 2 tyg. od 15 X), ćwiczenia: środy, 13.15-14.45, s. 115 6. ZOOFILOLOGIA. ZWIERZĘTA W LITERATURZE POLSKIEJ (DO ROKU 1918) – prof. Aleksander NAWARECKI: wykłady – wtorki, 13.15-14.45 (co dwa tyg. od 13 X), s. 107; dr hab. Beata MYTYCHFORAJTER: ćwiczenia – środy, 13.15-14.45, s. 010 7. ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX I POCZATKU XX WIEKU Z ELEMENTAMI TEORII POSTKOLONIALNEJ– dr hab. Wacław FORAJTER: wykłady – piątki, 11.30-13.00, s. 412 (co dwa tyg. od 16 X), ćwiczenia – piątki, 13.15-14.45, s. 412 8. EKONOMIA LITERATURY – dr Paweł TOMCZOK: wykłady – wtorki (co dwa tyg. od 20 X), 15.00-16.30, s. 412; ćwiczenia – wtorki, 16.30-18.00, s. 412 Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 2 Nazwa wariantu modułu: „Opis obyczajów” staropolskich 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa OPIS OBYCZAJÓW STAROPOLSKICH kod 02-FP-S2-WZLdo18.OOS prowadzący grupa(-y) treści zajęć dr hab. Anna Sitkowa logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Zajęcia poświęcone zostaną „opisowi obyczajów” staropolskich w trzech podstawowych kontekstach. Interesować nas będą ówczesne preferencje czytelnicze, łączące się z lekturą dawnych bestsellerów (m. in. Żywotów świętych Piotra Skargi, drukowanych kalendarzy), a także herbarzy, stemmatów, genetliakonów, kazań pogrzebowych. Uwaga skupiona zostanie również na opisach obyczajów, zawartych w wybranych dziełach oddających czytelnicze gusty epoki (m.in. „pijana” facecjonistyka, książki kucharskie, teksty wymierzone przeciw pijaństwu i obżarstwu, przeciw uleganiu modzie, przeciw czarom, icon nationum). Zagadnieniom tym towarzyszyć będzie „opis obyczajów” ówczesnych autorów, którzy dysponując rozmaitymi technikami wykorzystywania wzorów literackich – zgodnie z obowiązującymi wówczas normami estetycznymi – przerabiali utwory cudze lub redagowali własne, ale złożone w całości z cytatów (sygnalizowanych lub nie), zaczerpniętych z dzieł swoich poprzedników. metody prowadzenia zajęć 1/ Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.) przedstawia historię wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty. 2/ Ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu staropolskiego życia literackiego oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 45 literatura 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i historycznoliterackie; przygotowanie referatu. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. J. S. Bystroń: Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. T. 1-2. Wstęp J. Tazbir. Warszawa 1994; A. Brückner: Encyklopedia staropolska. T. 1-2. Materiał ilustracyjny K. Estreicher. Warszawa 1990; Cudzoziemcy w Polsce. Relacje i opinie. T. 1: wiek X-XVII. Wybór J. Gintel. Kraków 1971; Dawna facecja polska (XVI-XVIII w.). Oprac. J. Krzyżanowski, K. Żukowska-Billip. Warszawa 1960; Słownik literatury staropolskiej. (Średniowiecze. Renesans. Barok). Red. T. Michałowska, współpraca B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz. Wrocław 1990; Słownik sarmatyzmu. Idee, pojęcia, symbole. Red. A. Borowski. Kraków 2001 oraz wybrane teksty literackie. Uczestnicy zajęć otrzymają spis lektur uzupełniających, z których wybiorą teksty lub Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział uzupełniająca str. 3 opracowania przeznaczone do indywidualnej lektury. 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa „OPIS OBYCZAJÓW” STAROPOLSKICH kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji kod 02-FP-S2-WZLdo18.OOS --------------------dr hab. Anna Sitkowa logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Test, stanowiący podstawę zaliczenia wykładu, obejmuje wyłącznie problematykę omawianą w jego ramach. Proporcje między oceną z testu z wykładu (test obligatoryjny) a oceną z aktywności oraz z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach 1:1:1. Test przeprowadzony zostanie na ostatnim wykładzie. Termin składania referatu w formie pisemnej – w dniu jego wygłoszenia lub do 19 I 2015 r. Nazwa wariantu modułu: Kobieta w literaturze i kulturze staropolskiej 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ prowadzący grupa(-y) treści zajęć kod 02-FP-S2-WZLdo18.KLS dr Beata Stuchlik-Surowiak logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Przedmiot kobieta w literaturze i kulturze staropolskiej to próba nowatorskiego spojrzenia na sytuację kobiety w epokach dawnych – od średniowiecza do początku XVIII w. Poprzez analizę ciekawych – często prawie zupełnie nieznanych – tekstów literackich, których autorkami bądź bohaterkami były kobiety, studenci zyskają możliwość zgłębienia niezwykle barwnego obszaru dawnej kultury. W toku zajęć poruszane będą następujące zagadnienia: 1. Kogo naprawdę kochała królowa Jadwiga – czyli o skandalu w średniowiecznej Polsce. 2. Portret staropolskiej czarownicy. 3. Rej i Kochanowski nie dla każdego - wizerunek niewiasty w nieprzystojnych fraszkach mistrzów literatury renesansu. 4. „Pobożna i stateczna” niewiasta w świetle XVI-wiecznych poradników. 5. „Techniczne” aspekty bicia żony w utworach Bartosza Paprockiego. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 4 6. Ekonomiczne aspekty wyboru żony w Pamiętnikach Jana Chryzostoma Paska. 7. O ucinaniu nosów cudzołożnicom – czyli kobieta w oczach staropolskich kaznodziejów. 8. Wizerunek idealnej małżonki w staropolskich epitalamiach. 9. Trzy małżeństwa Anny Stanisławskiej. 10. „Żoneczko moja najśliczniejsza…” – czyli dzieje Jana Sobieskiego i Marysieńki w listach zaklęte. 11. „Świat na opak” – czyli wizerunek kobiety w literaturze sowizdrzalskiej. 12. Pierwsza polska „emancypantka” – Regina Salomea Pilsztynowa. metody prowadzenia zajęć 1/ Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.) przedstawia historię wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty. 2/ Ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu staropolskiego życia literackiego oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 45 135 Zapoznanie się z tekstem źródłowym i (ewentualnie) opracowaniami naukowymi, przygotowanie do dyskusji. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. Teksty źródłowe – starodruki i edycje współczesne (obowiązują fragmenty): 1. J. Długosz, Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, księga X 1370-1405, przeł. J. Mrukówna, Warszawa 1981 (lub inne wyd.). 2. Młot na czarownice […], przeł. S. Ząbkowic, Wrocław 2000. 3. J. Kochanowski, Fraszki nieprzystojne, oprac. A. Soszyński, Białystok 1989. 4. J. Kochanowski, M. Rej, Figliki i fraszki dziś nie dla każdego, oprac. A. Soszyński, Jelenia Góra 1991. 5. E. Otwinowski, Opisanie pobożnej i szlachetnej żony i dobrej gospodyniej, [w:] tegoż, Pisma poetyckie, oprac. P. Wilczek, Warszawa 1999. 6. J. Mrowiński Płoczywłos, Stadło małżeńskie 1561, wyd. Z. Celichowski, Kraków 1890. 7. Henryka Korneliusza Agryppy O ślachetności a zacności płci niewieściej, przeł. M. Wirzbięta, wyd. S. Tomkowicz, Kraków 1891. 8. B. Paprocki, Nauka rozmaitych filozofów około obierania żony […] Kraków 1697. 9. B. Paprocki, Dziesięcioro przykazanie mężowo, Kraków 1651. 10. J. Ch. Pasek, Pamiętniki, oprac. R. Pollak, Warszawa 1971 (lub inne wyd.). 11. A. Gdacjusz, Wybór pism, oprac. H. Borek, J. Zaremba, Warszawa –Wrocław 1969. 12. P. Skarga, Kazania na niedziele i święta całego roku […] przyłączone są do nich kazania o siedmi sakramentach, Kraków 1618. 13. A. Stanisławska, Transakcyja albo opisanie całego życia jednej sieroty przez żałosne treny od tejże samej pisane roku 1685, wyd. I. Kotowa, Kraków 1935. 14. J. Sobieski, Listy do Marysieńki, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1970. 15. Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław-Kraków 1985. 16. R. S. Pilsztynowa, Proceder podróży i życia mego awantur, oprac. R. Pollak, Kraków Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział literatura uzupełniająca str. 5 1957. Opracowania naukowe: 1. Kobieta i rodzina w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, red. Z. H. Nowak, A. Radzimiński, Toruń 1998. 2. M. Bogucka, Białogłowa w dawnej Polsce. Kobieta w społeczeństwie polskim XVIXVIII wieku na tle porównawczym, Warszawa 1998. 3. H. Dziechcińska, Kobieta w życiu i literaturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2001. 4. J. Partyka, „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2004. 5. Z. Kuchowicz, Wizerunki niepospolitych niewiast staropolskich, XVI-XVIII wieku, Łódź 1974. 6. Pisarki polskie epok dawnych, red. K. Stasiewicz, Olsztyn 1998. 7. B. Baranowski, O hultajach, wiedźmach i wszetecznicach: szkice z obyczajów XVII i XVIII wieku, Łódź 1963. 8. A. Zdziechiewicz, Staropolskie polowania na czarownice, Katowice 2004. 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji kod 02-FP-S2-WZLdo18.KLS --------------------dr Beata Stuchlik-Surowiak logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Systematyczne przygotowywanie się do zajęć, czyli czytanie zadanych tekstów źródłowych i orientacja w zakresie ich problematyki. Ocena z kolokwium, aktywność. Studenci wykazujący dużą aktywność na zajęciach mają możliwość uzyskania oceny końcowej wyższej o pół stopnia od oceny, którą otrzymali z kolokwium. Na pierwszym spotkaniu studenci zostaną poinformowani, iż podstawę oceny końcowej stanowi aktywność na zajęciach oraz wynik kolokwium mającego formę pisemnego testu obejmującego wyłącznie zakres zagadnień omawianych w ramach wykładów i ćwiczeń. Kolokwium zostanie przeprowadzone na ostatnich zajęciach. Nazwa wariantu modułu: Mitologia i mitologizowanie w literaturze dawnej 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ prowadzący dr Marzena Walińska kod 02-FP-S2-WZLdo18.MIM Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział grupa(-y) treści zajęć metody prowadzenia zajęć liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa literatura uzupełniająca str. 6 logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Zajęcia poświęcone będą tradycji mitologicznej jako jednemu z głównych czynników kształtujących literaturę staropolską, a w konsekwencji także – późniejszą. Na wykładach omówione zostaną najważniejsze kwestie teoretyczne związane z obecnością mitu w literaturze, natomiast na ćwiczeniach analizowane będą teksty w różny sposób wykorzystujące wątki i postacie mitologiczne. Podjęte zostaną m. in. następujące zagadnienia: mitologia jako przedmiot badań literaturoznawstwa; antyczne i nowożytne mitografie; interpretacje mitologii (euhemeryzm, alegoreza, astrologia); mitologia vs. świat chrześcijański; Apollo i Muzy: znaczenie topiki apollińskiej w wypowiedziach autotematycznych; wizerunek Kupidyna w literaturze erotycznej XVI i XVII wieku; czy istnieje „prawda mitologiczna”? - czyli reinterpretacje, zagadki mitologiczne i pomyłki poetów. 1/ Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.) przedstawia historię wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty. 2/ Ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu staropolskiego życia literackiego oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i historycznoliterackie; przygotowanie referatu. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz związany z nimi merytorycznie wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu Opracowania (we fragmentach wskazanych przez prowadzącego): J. Abramowska, Alegoreza i alegoria w dawnej kulturze literackiej. W: Problemy odbioru i odbiorcy. Red. T. Bujnicki i J. Sławiński. Wrocław 1977; T. Bieńkowski, Z badań nad recepcją antyku w Polsce do końca XVIII wieku. „Pamiętnik Literacki”1968, z. 3; M. Hanusiewicz, Pięć stopni miłości. O wyobraźni erotycznej w polskiej poezji barokowej, Warszawa 2004; H. Markiewicz, Literatura a mity. W: Tegoż, Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa, Warszawa 1989; E. Sarnowska–Temeriusz, Świat mitów i świat znaczeń. Maciej Kazimierz Sarbiewski i problemy wiedzy o starożytności. Wrocław 1969. Teksty źródłowe (dowolne wydania): J. A. Morsztyn, wybór poezji; K. Miaskowski, wybór poezji; Owidiusz, Przemiany (fragm.); W. Potocki, Śmierć z Kupidynem; M. Rej, Śmierć z Kupidem; M. K. Sarbiewski, Bogowie pogan. Dii gentium (fragm.); K. Twardowski, Lekcyje Kupidynowe; S. Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym; J. B. Zimorowic, Zjawienie (Sielanki nowe ruskie). T. Bieńkowski, Antyk w literaturze i kulturze staropolskiej (1450-1750). Główne problemy i kierunki recepcji. Wrocław 1976; R. Graves, Mity greckie. Przeł. H. Krzeczkowski. Wstęp A. Krawczuk. Warszawa 1967; P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Przeł. zespół pod red. J. Łanowskiego. Wrocław 1987; Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa 1997; J. Parandowski, Mitologia (różne wydania); J. Seznec, The survival of the Pagan Gods. The Mytological Tradition and Its Place in Renaissance Humanism and Art. Princeton 1972. 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ kod(-y) zajęć --------------- kod 02-FP-S2-WZLdo18.MIM Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział osoba(-y) przeprowadzająca(e) weryfikację grupa(-y) wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji str. 7 dr Marzena Walińska logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Znajomość treści merytorycznych przekazanych w ramach wykładu; przygotowanie do zajęć i aktywne uczestnictwo Końcowa ocena z kursu będzie wypadkową oceny z tekstu sprawdzającego wiedzę z wykładów oraz oceny z udziału w ćwiczeniach (w tym fakultatywne wystąpienia referatowe) w proporcji 1:1 Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym (styczeń 2016) Nazwa wariantu modułu: Jan Potocki i jego spojrzenie na świat 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT prowadzący grupa(-y) treści zajęć prof. dr hab. Janusz Ryba metody prowadzenia zajęć liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 1. wykład (15 godz.) 2. ćwiczenia (30 godz.) kod 02-FP-S2-WZLdo18.JP Logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Przedmiotem refleksji będzie kilka krótszych utworów Jana Potockiego (relacja z podróży do Turcji i Egiptu; powiastki; sztuka Ślepiec). Poruszają wiele ciekawych kwestii (które staną się przedmiotem akademickich rozważań), m. in. kwestię wolności i determinizmu, szczęścia, relatywizmu, rewolucji, funkcjonowania mitów; Ślepiec analizuje problem fałszywej maski, która utrudnia dotarcie do prawdziwej ludzkiej „twarzy”; a wspomniana relacja z podróży ujawnia kapitalnie ( m. in.) technikę „salonowego” opisu świata. Wykład częściowo wychodzi poza Potockiego i analizuje obyczajowość oświeceniowych elit (z którymi związany był Potocki): kultura maskarady, turystyka, sztuka umierania światowców, konwersacja; itp. 45 135 Przygotowanie do zajęć (lektura tekstów); opracowanie referatów. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatoryjnym oraz dedykowany im wykład. Wymaga się uczestnictwa studenta w obu typach zajęć dydaktycznych. J. Potocki, Podróże, Warszawa 1959 [tu: Podróż do Turek i Egiptu (z powiastkami); powiastka Podróż Hafeza]; Ślepiec [„Dialog” 1993, nr 8]; J. Lechoń, Jan Potocki; M. E. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział literatura uzupełniająca str. 8 Żółtowska, Jan Potocki [hasło w Polskim Słowniku Biograficznym]; drobne wiadomości ze słowników i encyklopedii. A. Kroh, Jan Potocki. Daleka podróż; Warszawa 2007; F. Rosset, D. Triaire, Z Warszawy do Saragossy. Jan Potocki i jego dzieło, Warszawa 2005 [zbiór szkiców]. 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT kod 02-FP-S2-WZLdo18.JP kod(-y) zajęć osoba(-y) przeprowadzająca(e) weryfikację grupa(-y) wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji prof. dr hab. Janusz Ryba Logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Jeżeli chodzi o wykład – (końcowa) rozmowa sprawdzająca wiedzę; jeżeli chodzi o ćwiczenia – aktywność oraz redagowanie niedługich referatów. Proporcje między oceną z wykładu i oceną z ćwiczeń: 1 : 1. Rozmowy sprawdzające (z wykładów) – w ramach konsultacji; referaty – w trakcie ćwiczeń. Nazwa wariantu modułu: Słowacki współczesny? 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa SŁOWACKI WSPÓŁCZESNY? kod 02-FP-S2-WZLdo18.SW prowadzący grupa(-y) treści zajęć dr Mariusz Jochemczyk logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Pożyczam tytuł kursu z kart intrygującej IBL-owskiej edycji, choć opatruję go celowo znakiem zapytania. Wszak rozległy – zwłaszcza dzisiejszy – repertuar odczytań dzieła wybitnego poety (Słowacki postkolonialny, Słowacki europejski, Słowacki narkotyczny, Słowacki rizomatyczny, Słowacki intertekstualny, Słowacki postmodernistyczny itd) dowodzić może nie tylko nieograniczonej produktywności tekstu romantycznego, ale również stanowić świadectwo „jakiegoś kryzysu lektury dzieła” Słowackiego, „dowód […] nieistnienia wspólnego mianownika” (Marek Troszyński). W krańcowym wypadku – może być także znakiem końca intelektualnie atrakcyjnej i poznawczo produktywnej historii interpretacyjnych atrybucji. Modułowy „wybór zagadnień” wyzwolić powinien namysł nad realną/widmową obecnością autora Horsztyńskiego w przestrzeni współczesnej polskiej myśli humanistycznej. metody prowadzenia zajęć 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do roku 1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane zjawiska Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa literatura uzupełniająca str. 9 45 135 Przygotowanie do zajęć: obejmujące zalecone lektury literackie i historycznoliterackie; dodatkowo – opracowanie referatu w formie pisemnej i jego prezentacja. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. J. Słowacki: Lambro, Horsztyński, Beatryks Cenci, Poema Piasta Dantyszka, Samuel Zborowski, Fantazy, Lilla Weneda. Dostęp do tekstów wedle krytycznego wydania J. Kleinera. Spis ma charakter poglądowy i będzie ulegał nieznacznym zmianom (rozszerzeniu) w toku dynamiki zajęciowej: 1. Slowacki współczesny. Red. M. Troszyński. Warszawa 1999. 2. J. M. Rymkiewicz: Słowacki: encyklopedia. Warszawa 2004. 3. Style zachowań romantycznych. Red. M. Janion, M. Zielińska. Warszawa 1986. 4. Trzynaście arcydzieł romantycznych. Red. E. Kilak, M. Gumkowski. Warszawa 1996. 5. Piękno Juliusza Słowackiego: T. 1 i 2. Red. J. Ławski i in. Białystok 2012, 2013. 6. M. Janion: Zmierzch paradygmatu. W: Eadem: „Czy będziesz wiedział co przeżyłeś”. Warszawa 1996. 7. T. Walas: Zmierzch paradygmatu romantycznego – i co dalej? „Dekada Literacka” 2001, nr 5-6. 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa Słowacki współczesny? kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji kod 02-FP-S2-WZLdo18.SW --------------------dr Mariusz Jochemczyk Studenci zapisani na zajęcia Znajomość treści merytorycznych przekazanych w ramach wykładu; przygotowanie do zajęć i aktywne w nich uczestnictwo. Proporcje między oceną weryfikującą znajomość treści wykładu (rozmowa w ramach konsultacji), a oceną z aktywności oraz/lub z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach - 1:1. Rozmowy sprawdzające (z wykładów) – w ramach konsultacji styczniowych; przygotowanie referatu – w trakcie ćwiczeń. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 10 Nazwa wariantu modułu: Zoofilologia. Zwierzęta w literaturze polskiej (do 1918 roku) 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa ZOOFILOLOGIA. ZWIERZĘTA W LITERATURZE POLSKIEJ (DO 1918 ROKU) kod 02-FP-S2-WZLdo18.ZOO prowadzący grupa(-y) treści zajęć prof. dr hab. Aleksander Nawarecki, dr hab. Beata Mytych-Forajter logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Celem zajęć nie jest poszukiwanie motywu czy obrazu literackich zwierząt, ale próba odwrócenia perspektywy i ponowienia pytań o „zwierzęce” w literaturze ze świadomością kryzysu humanizmu, postępu w naukach empirycznych oraz wzrostu świadomości ekologicznej. Podglądanie, śledzenie literackich zwierząt pozwala jeszcze raz przemyśleć nieszczelną granicę między ludzkim i pozaludzkim światem, dostrzec siłę współczucia oraz pokrewieństwo z tymi, którzy nie zawsze są do nas bardzo podobni na pierwszy rzut oka. metody prowadzenia zajęć 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do 1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i filozoficzne/teoretyczne; udział w przygotowaniu referatu. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. A. Mickiewicz: Dyplomatyka i łowy. W: Idem: Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812. Oprac. S. Pigoń. Wrocław 1994. A. Mickiewicz: Wykład X (Mistrz). W: IDEM: Literatura słowiańska. Kurs czwarty. Dzieła. T.14. Przeł. L. PŁOSZEWSKI. Warszawa 1998. J. Słowacki: Król-Duch. Oprac. Julian Krzyżanowski. Wrocław 1959 (fragmenty). A. Dygasiński: Gody życia: opowieść. Warszawa 1952. E. Majewski: Doktor Muchołapski: fantastyczne przygody w świecie owadów. Posłowie C. Miłosz. Kraków 2013. J. Berger: Po cóż patrzeć na zwierzęta? W: Idem: O patrzeniu. Przeł. S. Sikora. Warszawa 1999. T. Sobieraj: Poemat witalizmu. O „Godach życia” Adolfa Dygasińskiego. „Litteraria Copernicana” 2009, nr 2. A. Nawarecki, M. Bieńczyk, D. Siwicka: Tajemnice zwierząt. Tryptyk. W: Tajemnice Mickiewicza. Red. M. Zielińska. Warszawa 1998. K. Darwin: O pochodzeniu człowieka. Przeł. M. Ilecki. Warszawa 2009 (fragmenty). J. G. Pawlikowski: Źródła i pokrewieństwa mistyki Słowackiego. IX. W: Idem: Mistyka Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział literatura uzupełniająca informacje dodatkowe str. 11 Słowackiego. Red. M. Cieśla-Korytowska. Kraków 2008. J.G. Pawlikowski: Kultura a natura i inne manifesty ekologiczne. Łódź 2010 (fragmenty). R. M. Rilke: Elegie duinejskie (Elegia VIII). Przeł. M. Jastrun. Kraków 1962. F. Kafka: Sprawozdanie dla Akademii. W: Idem: Dzieła wybrane. T. 1. Przeł. J. Kydryński. Warszawa 1994. T. Nagel: Jak to jest być nietoperzem? W: Idem: Pytania ostateczne. Przeł. Adam Romaniuk. Warszawa 1997. B. Gałązka: Małpa na pustyni, czyli po co dziś czytać Darwina? „Czas Kultury” 2009, nr 5. J. Abramowska: Pisarze w zwierzyńcu. Poznań 2010 (fragmenty). J. Michelet: Ptak. Przeł. W. Stępowski. Warszawa 1859. M. Maeterlinck: Życie pszczół. Przeł. F. Mirandola. Warszawa 1988. Zwierzęta i ludzie. Red. J. Kurek i K. Maliszewski. Chorzów 2011 (wybór). Podczas ćwiczeń studenci będą interpretować zalecone lektury literackie, wykorzystując zaproponowaną literaturę przedmiotową (obowiązkową i uzupełniającą). 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu Nazwa kod Zoofilologia. Zwierzęta w literaturze polskiej (do 1918 roku) 02-FP-S2-WZLdo18.ZOO kod zajęć --------------------osoba prof. dr hab. Aleksander Nawarecki przeprowadzająca dr hab. Beata Mytych-Forajter weryfikację grupa logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) wymagania Test z wykładu obejmujący problematykę omawianą w jego trakcie. merytoryczne kryteria oceny Proporcje między oceną z testu z wykładu (test obligatoryjny) a oceną z aktywności oraz z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach 1:1:1. przebieg procesu Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym weryfikacji (styczeń 2015). Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest aktywność na zajęciach oraz przygotowanie i wygłoszenie referatu na zadany temat. informacje Wykład (weryfikowany testem) dotyczyć będzie obecności zwierząt w literaturze dodatkowe dawnej (m.in. Rej, H.Morsztyn, J.A.Morsztyn, J.Baka) i romantycznej (Mickiewicz, Słowacki, Fredro), a także figur symbolicznych sterujących wyobraźnia animalną (m.in. Diogenes, Ezop, św. Franciszek) Nazwa wariantu modułu: Antypody kultury: polskie podróżopisarstwo XIX i początku XX wieku z elementami teorii postkolonialnej 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział nazwa ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX I POCZĄTKU XX WIEKU Z ELEMENTAMI TEORII POSTKOLONIALNEJ. prowadzący grupa(-y) treści zajęć metody prowadzenia zajęć liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa str. 12 Kod 02-FP-S2-WZLdo18.AK dr hab. Wacław Forajter logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Podczas zajęć studenci zapoznają się z prozą i prereportażami doby romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski, jak również z podstawowymi terminami z zakresu postkolonializmu i antropologii. Celem konwersatoriów będzie ustalenie strategii retorycznych, za pomocą których Polacy oswajali egzotykę oraz na ile były one zbieżne z ogólnoeuropejskim dyskursem wiedzy na temat kulturowej inności, a na ile języki te negowały lub przekraczały. Zajmiemy się także kolonialnymi aspektami polskiej mentalności, szczególnie zaś dziewiętnastowiecznymi reliktami sarmatyzmu. Zastanowimy się nad czynnikami, które wpływały na ogląd niższych warstw społeczeństwa Kongresówki oraz determinowały ogląd kultur egzotycznych; przyjrzymy się najbardziej wpływowym koncepcjom z zakresu nauk biologicznych (np. cuvieryzm, darwinizm i jego pochodne w naukach o społeczeństwie) i ekonomiczno-politycznych (gł. klasyczny liberalizm), wywierającym wpływ na obrazy innych „ras”. Pojęcie „rasy” będzie zresztą na zajęciach kategorią kluczową, ponieważ to właśnie ona umożliwiała ówczesnym Europejczykom postrzeganie innych kultur jako gorszych, nieludzkich, pozbawionych cywilizacji oraz usprawiedliwiała wyzysk ekonomiczny. By ją przybliżyć uczestnikom cyklu, omówię najbardziej popularne hierarchie rasowe (od Isaaca de la Péyrere’a do Ernsta Haeckela) i wspólnie przemyślimy konteksty, w których się pojawiały, oraz ideologie, które wspierały (np. mit aryjski jako usprawiedliwienie ekspansji Prus; eugenika w kontekście dyskursu degeneracji). 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 22/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do roku 1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane zjawiska 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w przygotowaniu referatu Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. F. Fanon: Czarna skóra, białe maski (fragmenty) H. Bhabha: Miejsca kultury (fragmenty) E. Said: Orientalizm (fragmenty) Tenże: Kultura i imperializm (fragm.) A. Loomba: Kolonializm / postkolonializm A. Kuper: Wymyślanie społeczeństwa pierwotnego M. L. Pratt: Imperialne spojrzenie B. Anderson: Wspólnoty wyobrażone M. Sahlins: Wyspy historii J. Sowa: Fantomowe ciało króla Studia kolonialne nad kulturą i cywilizacją polską. Pod red. D. Trześniowskiego i K. Stępnika. H. Salami: Europa XIX wieku. Historia kulturowa. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział str. 13 J. Osterhammel: Wiek XIX. Przeobrażenie świata (fragmenty). Historia ciała. T. 2 (fragmenty). A. Mencel: Etos lewicy. Esej o narodzinach kulturalizmu polskiego. J. S. Mill: O wolności. literatura uzupełniająca Spis ma charakter przykładowy i może ulec nieznacznym zmianom: Stefan Szolc –Rogoziński: Pod równikiem, Wyprawa S. S. Rogozińskiego; Sygurd Wiśniowski: Dziesięć lat w Australii; Dzieci królowej Oceanii; Benedykt Dybowski: O Syberii i Kamczatce; Jakub Gordon: Kaukaz; Edward Borucki: Echo z Afryki: pamiętniki wędrowca; Bronisław Grąbczewski: Przez Pamiry i Hindukusz do źródeł rzeki Indus; Michał Andrzejkowicz-Butowt: Szkice Kaukazu; Roger Łubieński: Z Ameryki Józef Siemiradzki: Na kresach cywilizacji: listy z podróży po Ameryce Południowej, Z Warszawy do równika: wspomnienia z podróży po Ameryce Południowej Emil Dunikowski Habdank: Meksyk i szkice z podróży po Ameryce Józef Mikołaj Potocki: Notatki myśliwskie z Dalekiego Wschodu Paweł Sapieha: Podróż na wschód Azji 1888-1889 Artur Gruszecki: W kraju palm i słońca; Piotr Aleksander Wereszczyński: List otwarty względem założenia osady polskiej niezależnej w Oceanii; Henryk Sienkiewicz: W pustyni i w puszczy; Wacław Sieroszewski: W matni, Kulisi; Hajota: Ostatnia butelka; Janusz Korczak: Dziecko salonu 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX POCZĄTKU XX WIEKU Z ELEMENTAMI TEORII POSTKOLONIALNEJ. kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji Kod I 02-FP-S2-WZLdo18.AK --------------------dr hab. Wacław Forajter logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Znajomość treści merytorycznych przekazanych w ramach wykładu; przygotowanie do zajęć i aktywne uczestnictwo Końcowa ocena z kursu będzie wypadkową oceny z tekstu sprawdzającego wiedzę z wykładów oraz oceny z udziału w ćwiczeniach w proporcji 1:1 Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym (styczeń 2015) Nazwa wariantu modułu: EKONOMIA LITERATURY 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział nazwa EKONOMIA LITERATURY str. 14 kod 02-FP-S2-WZLdo18.EL prowadzący grupa(-y) treści zajęć dr Paweł Tomczok logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) metody prowadzenia zajęć 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do roku 1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane zjawiska liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa literatura uzupełniająca 45 W literaturze drugiej połowy XIX wieku pieniądz i ekonomia posiadają dziwny status – są czymś tak stale obecnym, że właściwie trudno zauważalnym. W ramach kursu spróbujemy przede wszystkim przyjrzeć się różnym sytuacjom ekonomicznym w prozie pozytywizmu i Młodej Polski – temu, jak literatura przedstawia genezę ekonomicznego podmiotu, pragnienia zdobywania i posiadania majątku, różnym doświadczeniom monetarnym – wyobrażeniom, które rodzi doznanie materialnego pieniądza, sytuacjom handlowym itd. Ale potraktujemy też pieniądz jako jedno z głównych mediów narracyjnych zapewniających spójność realistycznej opowieści, a w końcu jako groźnego konkurenta literatury, której zagraża, że stanie się towarem takim jak inne. Literatura tego okresu musi zmagać się także z intensywnie rozwijającym się kapitalizmem – i wywołaną nim sytuacją rozpadu wszystkiego, co stałe. Lektura wątków ekonomicznych odwoływać się będzie do historii gospodarczej i społecznej, by usytuować literacko przestawione procesy w szerszym tle. Skupimy się zatem na różnych problematyzacjach ówczesnych migracji, wyobcowania pracy, struktury miasta, nędzy itd. Wykłady poświęcone będą głównie zagadnieniom teoretycznym, przedstawieniu różnych badań ekonomii literatury (Jochen Hoerisch, Enrik Lauer, Bernd Blaschke, Marshall Berman), a także rozważaniom dziewiętnastowiecznej ekonomii literatury i publicystyki. Na ćwiczeniach głównym przedmiotem zainteresowania będą teksty lub fragmenty prozatorskie: m.in. Faust, Rodzina Połanieckich, Fachowiec, Ludzie bezdomni, Chłopi, Powracająca fala i inne. 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w przygotowaniu referatu Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. Jochen Hoerisch: Orzeł czy reszka. Kraków 2010. G. Simmel: Filozofia pieniądza W. Benjamin: Pasaże 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa EKONOMIA LITERATURY kod zajęć --------------------- kod 02-FP-S2-WZLdo18.EL Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji str. 15 dr Paweł Tomczok logowanie w systemie USOS (limit 17 osób) Zaliczenie wykładu w formie testu sprawdzającego przyswojenie wiadomości przedstawionych w czasie kursu. Zaliczenie ćwiczeń na podstawie aktywności na zajęciach (przygotowanie referatu, udział w dyskusjach). Ocena z testu stanowi połowę oceny modułu, drugą połowę określa udział w ćwiczeniach. Test z wykładów 22 stycznia.