Maszynka Nagra CDC

Transkrypt

Maszynka Nagra CDC
T
[Test]
Maszynka Nagra CDC
red. Matthias Böde
Test w niemieckim Stereo
Pierwszy odtwarzacz kompaktowy Nagry wyglàda doÊç prosto i tradycyjnie, jak coÊ, co kojarzy si´z technikà
Fischera. Ale to ma∏e urzàdzenie ma coÊ w sobie: w naszym pokoju ods∏uchowym odtwarzacz Nagra CDC
konkurowa∏ z wielkimi markami i to w wielkim stylu...
SYSTEM TESTOWY
odtwarzacz (SA)CD: Esoteric X-01, Krell EVO 505, Pathos Endorphine
wzmacniacz zintegrowany: Krell FBI
przedwzmacniacz / koƒcówka mocy: Soulution 720 / 710
g∏oÊniki: Dynaudio Evidence Temptation, Verity Rienzi, Wilson Sophia 2
rega∏: Finite Pagode Reference
kable: HMS Gran Finale Jubilee (XLR/Cinch), Kimber KS-1036, Nordost Valhalla
„Stop, co to ma znaczyç?!” Ten okrzyk przera˝enia wywo∏a∏ Sina Kovacevic z firmy Nagra Vertrieb Gaudios, który
przyniós∏ nam do redakcji pierwszy odtwarzacz kompaktowy, model CDC, tej renomowanej szwajcarskiej firmy.
OczywiÊcie, pragn´lis´my przetestowaç ten wa˝àcy oko∏o cztery kilo klejnot, sprawdzajàc jego serce - albo raczej
Hz. Tyle, ˝e nie w ten sposób!
03
01 Test Nagra CDC
www.intrada.pl
2007
T
[Test]
Kovacevic, chwyciwszy odtwarzacz za wysuni´tà szufladk´, wywija∏ nim Êmia∏o w powietrzu: w przypadku ka˝dego
innego odtwarzacza by∏by to jego nieuchronny, natychmiastowy koniec, tymczasem aparat Nagra CDC, w odró˝nieniu
od nas, pozosta∏ niewzruszony.
Chyba trudno by∏oby zademonstrowaç stabilnoÊç mechanicznà w bardziej drastyczny sposób. ByliÊmy zauroczeni
tà niewyobra˝alnie solidnà „maszynkà”, jak wkrótce nazwaliÊmy Nagr´ CDC, i pozostaliÊmy pod jej wra˝eniem, bo
chyba tyle wolno ju˝ teraz zdradziç, z wielu wzgl´dów a˝ po dzieƒ dzisiejszy. Te wykonane z zegarmistrzowskà
precyzjà, produkowane w Chescaux ko∏o Lozanny urzàdzenia majà zw∏aszcza w kr´gach profesjonalnych ogromnà
renom´, przy czym tak˝e w sektorze HiFi Szwajcarzy osiàgn´li du˝o wi´ksze sukcesy ni˝ tylko potwierdzenie swojej
klasy. Utrzymany znowu w tym samym, por´cznym formacie jak CDC, lampowy przedwzmacniacz PL-P, czy pracujàce
na lampach monobloki VPA (testy w STEREO 3/98 oraz 3/99), nale˝à oczywiÊcie do najwi´kszych atrakcji firmowej
oferty. A ponadto majà w sobie to „pewne coÊ”: owà aur´ Nagry, dzi´ki której, nawet nie rzucajàc okiem na logo
firmy, rozpoznaje si´ ich pochodzenie.
Tak˝e Nagra CDC jest odtwarzaczem jak ˝aden inny. Oferowany jest nawet w trzech wersjach o ró˝nym wyposa˝eniu
i celu przeznaczenia: testowany tu CDC, kosztujàcy oko∏o 13 500 euro, to wersja pe∏na, wraz z regulacjà g∏oÊnoÊci
i balansu poprzez potencjometr silnikowy oraz z typowym dla Nagry „modulometrem” – oddzielnym dla obu kana∏ów
wskaênikiem, informujàcym s∏uchacza o poziomie odtwarzanej muzyki. Funkcji tej nie posiada oferowany za oko∏o
12 200 euro model CDP, natomiast model CDT (za oko∏o 11 300 euro) to wersja ograniczona do mechanizmu
nap´dowego.
Niewielkie, jak mog∏oby si´ wydawaç, ust´pstwo na rzecz rozwiàzania mechanizmu nap´dowego, umieszczonego
obok przetwornika i cz∏onów wyjÊciowych, ukazuje, w co zainwestowano najw´cej: w mechanik´. Przesuni´cie
maleƒkiego prze∏àcznika uchylnego na p∏ycie czo∏owej ku górze powoduje wysuni´cie si´ szufladki, któremu
towarzyszy jasny dêwi´k. To zwiàzane z mechanikà precyzyjnà prze˝ycie mo˝e wra˝liwe na to osoby „zaraziç
Nagrà” raz na zawsze. Przy tym nie bierze si´ to „znikàd”: nieprzyzwoicie drogi silnik tego urzàdzenia zaprojektowany
zosta∏ przez szwajcarskiego specjalist´, który w podobne nap´dy wyposa˝y∏ na przyk∏ad roboty wysy∏ane przez
NASA na Marsa.
Tutaj nic si´ nie zachwieje, ani nie drgnie. Nie ma ˝adnego porównania z po˝a∏owania godnymi, obudowanymi
metalowymi listwami, plastikowymi szufladkami niektórych konkurentów. Kiedy przyjrzeç si´ bli˝ej, okazuje si´, ˝e
Szwajcarzy po∏àczyli tu dwie filozofie.
I tak ju˝ mechanizm nap´du CD, Philips Pro 2, ma niezwykle
stabilnà i odpornà na skr´canie ram´. Natomiast sam
mechanizm nap´dowy, z którego nawiasem mówiàc
podczas odtwarzania nie wydostawa∏ si´ na zewnàtrz ˝aden
szmer, zosta∏ przez Nagr´ osadzony wahliwie na bloku
silikonowym, przy czym jego regulacja – ani za twarda,
ani za mi´kka – wymaga∏a nawet od nawyk∏ych do
„d∏ubaniny” Szwajcarów wiele wyczucia i cierpliwoÊci.
Wprawdzie seria „CD” to pierwsza wycieczka Nagry w ten
rejon, ale firma dysponuje olbrzymim doÊwiadczeniem
w rozwiàzaniach binarnych. Jednym z przyk∏adów tego
mo˝e byç niezwyk∏y magnetofon cyfrowy D II, który ostatnio
przy odtwarzaniu taÊm master z wyst´pów na ˝ywo
zachwyci∏ nas tak, jak ˝adne inne êród∏o dotàd – niezale˝nie
od tego, czy analogowe, czy cyfrowe (patrz Workshop
STEREO I/07).
03
02 Test Nagra CDC
www.intrada.pl
2007
T
[Test]
Na bazie tej d∏ugoletniej praktyki powsta∏o urzàdzenie VCXO – „Voltage Controlled Crystal Oscillator”. Litera „X”
oznacza tu kwarc, przy czym strumieƒ danych z p∏yty kompaktowej bezpoÊrednio po opuszczeniu nap´du i jego
sterowania formowany jest z wielkà precyzjà na nowo. Przez zmian´ napi´cia mo˝na precyzyjnie ustawiç cz´stotliwoÊç
na ˝àdanà wartoÊç. Tà regulacj´ sama Nagra uwa˝a za „serce” swojego niekonwencjonalnego odtwarzacza.
Chocia˝ za wiele zobaczyç si´ nie da. Po zdj´ciu aluminiowej os∏ony CDC oczom ukazuje si´ wn´trze drobiazgowo
uporzàdkowanej szkatu∏ki. Natychmiast zauwa˝a si´ poz∏acanà, metalowà os∏on´ sekcji przetwornika, o której
dowiedzieç si´ mo˝na tylko tyle, ˝e zastosowano w niej koÊç Burr-Browna o najnowoczeÊniejszej konstrukcji, do
którego za poÊrednictwem „balanced line”, a wi´c symetrycznie, doprowadzane sà sygna∏y ze wspomnianej
„reclocking station”.
Z DAC przechodzi si´ bezpoÊrednio do sekcji z mo˝liwoÊcià regulowania poprzez najwy˝szej klasy system AlpsPotis g∏oÊnoÊci dêwi´ku i balansu za poÊrednictwem pokr´te∏ lub urzàdzenia zdalnego sterowania, co oddzia∏uje
równie˝ na wzmacniacz s∏uchawek o znakomitym brzmieniu.
Mo˝liwoÊç regulacji g∏oÊnoÊci zawsze znajduje si´ w torze sygna∏u. Nagra wychodzi z za∏o˝enia, ˝e klienci nabywajàcy
CDC b´dà chcieli pod∏àczyç odtwarzacz bezpoÊrednio do koƒcówek mocy. KtoÊ, kto tego nie oczekuje, zdecydowa∏by
si´ na model CDP, aby zaoszcz´dziç 1 300 euro; to przynajmniej dyktuje logika. Jednak w praktyce klienci zamawiajà
niemal wy∏àcznie model CDC. Wyglàda na to, ˝e fascynacja precyzyjnie wyskalowanym modulometrem jest, co
mo˝na zrozumieç, wi´ksza od wyrachowania.
Wyobraêmy sobie, ˝e ktoÊ zabiera t´ por´cznà „maszynk´” na urlop, albo do domku weekendowego, aby cieszyç
si´ nià, s∏uchajàc muzyki przez s∏uchawki albo par´ znajdujàcych si´ na miejscu g∏oÊników aktywnych. Czy coÊ
takiego by∏oby objawem szczególnego wyrafinowania, czy mo˝e ju˝ dekadencji?
Niewa˝ne. Patrzmy dalej, poniewa˝ za regulatorami znajduje si´ mocna sekcja wyjÊciowa, prowadzàca do dwóch
par gniazdek: Cinch i XLR. Przetwarzanie sygna∏ów pozostaje symetryczne równie˝ w obszarze analogowym, przy
czym Szwajcarzy przy pomocy nowej koÊci dà˝à do realizacji sygna∏u, procesu sinusoidalnego, bez transformatorów.
Odtwarzacz CDC pobiera pràd o napi´ciu sta∏ym dwunastu wolt z zewn´trznego zasilacza, które nast´pnie dzielone
jest i przetwarzane na poszczególne napi´cia zasilajàce. Przewód doprowadzajàcy jest na tyle d∏ugi, ˝e zasilacz
mo˝e byç umieszczony w znacznej odleg∏oÊci od odtwarzacza, co wyklucza jakiekolwiek oddzia∏ywania jego
transformatora o rdzeniu pierÊcieniowym.
03
03 Test Nagra CDC
www.intrada.pl
2007
T
[Test]
Do obs∏ugi tego – równie˝ pod tym wzgl´dem – niekonwencjonalnego odtwarzacza trzeba si´ przyzwyczaiç.
Urzàdzenie w∏àcza si´ wpuszczonym z prawej strony pokr´t∏em, które wraz z umieszczonym powy˝ej prze∏àcznikiem
uchylnym do wybierania tytu∏ów steruje funkcjami mechanizmu nap´dowego. Kiedy umieÊci si´ go w pozycji „R”,
wtedy wszystko, z wyjàtkiem szufladki, funkcjonuje za poÊrednictwem dostarczonego, metalowego urzàdzenia
zdalnego sterowania. Gdy ustawiliÊmy nasz wspania∏y przedwzmacniacz Soulutions 720 na wybranym poziomie
g∏oÊnoÊci, a Nagr´ wyskalowaliÊmy na 100% g∏oÊnoÊci, taka konfiguracja zabrzmia∏a nawet lepiej ni˝ Nagra
pod∏àczona bezpoÊrednio do koƒcówki mocy Soulutions 710.
By∏o jeszcze lepiej. To w∏aÊciwe okreÊlenie, poniewa˝ dzieƒ, w którym „maszynka” Nagry trafi∏a do naszej redakcji
by∏ dniem szcz´Êliwym: dzieƒ ten pod wzgl´dem dêwi´kowym posunà∏ nas dobry krok do przodu. Tak goràco
kochany przez nas Esoteric X-01 ju˝ przybra∏ groênà pozycj´ Goliata, aby po˝reç na Êniadanie szwajcarskiego Dawida.
25 kilo przeciwko dobrym czterem – ale˝ to nie fair! Jednak odtwarzacz CDC z∏oi∏ mu skór´ niemi∏osiernie „t∏ustymi”
impulsami songu „Red Baron” Rippingtonsów z genialnego samplera na Bo˝e Narodzenie z „Monster Music”. Tak
precyzyjnie, tak bezpoÊrednio i homogenicznie pod wzgl´dem dynamiki oraz struktury dêwi´kowej, tak przejrzyÊcie
i potoczyÊcie jak czysta woda, nasz Esoteric – sprawiajàcy wra˝enie bardziej „zawiesistego, okràg∏ego, sztucznego”
i w ca∏oÊci prostszego – po prostu nie gra.
Nigdy nie sàdzi∏em, ˝e kiedykolwiek b´d´ musia∏ u˝yç tych okreÊleƒ
w stosunku do wspania∏ego modelu X-01. Ale odtwarzacz CDC po
prostu nad nim góruje. To oczywiste, ˝e obu konkurentom stworzyliÊmy
absolutnie identyczne warunki: oba sta∏y obok siebie na regale Finite
Pagode Reference, zasilane poprzez Vibex Power-Block – oczywiÊcie
przy zastosowaniu identycznych kabli sieciowych. W tych
okolicznoÊciach nie ma pola do wymówek.
Pod pewnymi wzgl´dami ta szwajcarska „petarda” definiuje w nowy
sposób parametry zarówno w kategoriach przyjaznej dla ucha,
naturalnej reprodukcji dêwi´ku, jak i w kategoriach emocjonalnych.
Szczególnie zwraca uwag´ plastycznie nasycona scena o nieznanej
dotàd jakoÊci.
Odtwarzacz CDC stopniuje szerokoÊç, g∏´bokoÊç i wysokoÊç oraz tworzy w ramach tego spektrum struktur´
trójwymiarowà, wobec której nasze dotychczasowe top referencje sprawiajà wra˝enie bardziej zaw´˝onych, p∏askich
i mniej „ucieleÊnionych”.
Teraz nale˝a∏oby przyjàç, ˝e w segmencie cyfrowym i w przypadku odtwarzaczy tej klasy nie zdarzajà si´ b∏´dy
czasowe, tymczasem z porównania wynik∏o, ˝e w∏aÊnie takie majà miejsce w przypadku odtwarzacza Esoteric.
Sprawia∏o to wra˝enie, jak gdyby ró˝ne warstwy cz´stotliwoÊci poprzesuwa∏y si´ lekko wzgl´dem siebie. Bas by∏
grubszy, bardziej dudniàcy i odnosi∏o si´ wra˝enie, ˝e w porównaniu z Nagrà, gdzie bas by∏ równie czysty co j´drny,
a mimo to pe∏en substancji, nieco si´ opóênia. W wyniku tego w rejestrach Êrodkowych tworzy∏y si´ delikatne
przebarwienia i niezgodne interferencje, co, wobec jeszcze znacznie wyraêniejszych b∏´dów innych odtwarzaczy,
nigdy dotàd nie zwróci∏o naszej uwagi.
Kiedy jednak przesz∏o si´ na odtwarzacz CDC, wszystkie te efekty i artefakty znika∏y, ka˝dy rodzaj muzyki odtwarzany
by∏, aby u˝yç tu wyÊwiechtanego, ale w tym przypadku pasujàcego jak rzadko kiedy okreÊlenia „jak monolityczny
odlew”. Tak perfekcyjnie nigdy jeszcze nie odbieraliÊmy naszych wzmacniaczy Soulution z Wilson Audios Sophia
2, korzystajàc ze êróde∏ cyfrowych. Odnosi si´ to zw∏aszcza do wyjÊcia Cinch. Nagra wyjaÊni∏a, ˝e potrzeba jest
nak∏adów technicznych zwiàzanych z zastosowaniem wyjÊç symetrycznych kabli XLR, w których podatnoÊç na
zak∏ócenia praktycznie nie wchodzi w rachub´. JednoczeÊnie w normalnych warunkach urzàdzenie powinno dawaç
lepsze brzmienie z kabli niesymetrycznych. Tak te˝ jest, jak stwierdziliÊmy przy pomocy identycznych kabli HMS.
Przy u˝yciu kabli XLR brzmienie jest lekko zawoalowane i nie tak dosadne.
03
04 Test Nagra CDC
www.intrada.pl
2007
T
[Test]
I wreszcie rzecz najwa˝niejsza: wszystko to daje powalajàcy i fascynujàcy efekt muzyczny. Czy Judy Collins Êpiewa
swoje malutkie „Turn, turn, turn”, czy wielka orkiestra osiàga pe∏ne tutti – cz∏owiek jest natychmiast zauroczony i
nie mo˝e si´ z tego wyzwoliç. Od razu myÊli si´ przelotnie o stanie swojego konta. Prze˝ywa si´ wtedy chwile, w
których swoje wra˝enia i zachwyty chcia∏oby si´ natychmiast dzieliç z innymi fanami HiFi, wiedzàc, ˝e kilka sekund
takiego s∏uchania wi´cej daje ni˝ tysiàc pi´knych s∏ów.
Z czymÊ takim nikt si´ nie liczy∏, poniewa˝ na przyk∏ad przedwzmacniacz Nagry PL-P, mimo ˝e równie˝ jest cackiem,
nie wzniós∏ si´ na najwy˝sze szczyty. Natomiast odtwarzacz CDC mo˝e byç „mordercà królów”. StaliÊmy si´ nawet
na tyle zuchwali, ˝e naszymi Hybrid SACD karmiliÊmy obu konkurentów, przy czym Nagra pe∏ni∏a rol´ odtwarzacza
CD, natomiast Esoteric rol´ odtwarzacza stereo SACD. Czyli w tej sytuacji wyraênie preferowany by∏ odtwarzacz
X-01. I rzeczywiÊcie, stwarza∏ on teraz „wi´kszy” i bardziej rozkwit∏y barwami obraz brzmieniowy p∏yt formatu SACD.
Mimo to nie zbli˝y∏ si´ do autentycznej naturalnoÊci odtwarzacza Nagry, który „trawi” wy∏àcznie p∏yty formatu CD.
Tym samym zabawa dobieg∏a koƒca: grupa odtwarzaczy kompaktowych ma wreszcie odpowiednie do ich stanu
topowe referencje. Esoteric i Krell dzielà jak dotàd tron wÊród odtwarzaczy SACD, natomiast „maszynka” Nagry o
wielkim sercu muzycznym otrzymuje natychmiast trwa∏e miejsce w pokoju ods∏uchowym. A gdyby ktoÊ jeszcze
raz odwa˝y∏ si´ chwyciç jà za wysuni´tà szufladk´ i wymachiwaç w powietrzu – temu osobiÊcie dam po ∏apach!
Przyjm´ ka˝dy zak∏ad, ˝e „maszynka” Nagry stanie si´ marzeniem ka˝dego fana HiFi. To urzàdzenie, które da si´
polubiç, niewàtpliwie, ale przede wszystkim cacko techniki i mechaniki, które jeszcze bardziej umocni renom´
firmy Nagra. Odtwarzacz wart ka˝dego euro, ju˝ choçby z uwagi na niesamowità jakoÊç brzmienia.
Laboratorium: Tak˝e w laboratorium „maszynka” ta pracowa∏a z precyzjà szwajcarskiego zegarka. Przynajmniej w
znakomitej wi´kszoÊci, poniewa˝ przy klasycznej konstrukcji filtra nie ma w∏aÊciwie powodu, aby pojawia∏o si´
odst´pstwo cz´stotliwoÊci rz´du –1,3 dB przy 20 kHz. Ale poza tym wartoÊci najwy˝szej klasy: 0,16 procent szumów
(400 Hz/-60 dB), 0,011 procent odkszta∏ceƒ aliasing (-30 dB), maksymalna nieliniowoÊç przetwornika do 90 dB to
minimalne 0,2 dB. Odst´py szumów dla zera cyfrowego/kwantowania to fantastyczna wartoÊç 110/98 dB. Reakcje
w prostokàcie i reakcje na impulsy sà dobre, kompakty uszkodzone bezdêwi´czny mechanizm nap´dowy odczytuje
bez jakichkolwiek problemów. Impedancja wyjÊciowa o wartoÊci 48 omów pozwala na wykorzystywanie d∏ugich
kabli, od odtwarzacza do koƒcówki mocy albo przy g∏oÊnikach aktywnych, u˝ywajàc odtwarzacza do sterowania
g∏oÊnoÊcià. Napi´cie wyjÊciowe o wartoÊci 3,2 V przy 0 dB mo˝na zredukowaç o po∏ow´ poprzez „jumpery”
wewn´trzne. Na biegu ja∏owym odtwarzacz Nagra pobiera z sieci 11 watów.
WYPOSA˚ENIE
Wskaênik poziomu, regulator si∏y dêwi´ku i balansu
z potencjometrami silnikowymi, wyjÊcia analogowe
w Cinch, XLR i w formie gniazdka 6,3 milimetra do
s∏uchawek, wyjÊcia cyfrowe w Cinch, XLR i optyczne,
zewn´trzny zasilacz, osobny zacisk do uziemienia.
Metalowe urzàdzenie zdalnego sterowania z
klawiaturà dziesi´tnà, od∏àczany wyÊwietlacz o
p∏ynnej regulacji. Przestawianie czasu. Funkcje
powtarzania i programowania.
03
03 Test Nagra CDC
www.intrada.pl
2007