PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA

PSZENICA
ZWYCZAJNA
OZIMA
Pszenica zwyczajna ozima jest zbożem o największym areale uprawy w Polsce (w latach 2009-2011
powierzchnia upraw – ponad 1,9 mln ha).
Ozima forma pszenicy stanowi podstawowy surowiec w przemyśle młynarsko-piekarskim. Duża część
wyprodukowanego ziarna przeznaczana jest także na
paszę dla zwierząt.
Od wielu lat największy postęp hodowlany obserwuje się w grupie odmian jakościowych i chlebowych.
Dotyczy on zarówno plenności jak i parametrów technologicznych ziarna. Mroźna, bezśnieżna zima w sezonie 2011/2012, która zdziesiątkowała znaczną część
upraw pszenicy ozimej potwierdziła jak ważny jest
postęp w kierunku zimotrwałości odmian.
ODMIANY JAKOŚCIOWE
GRUPA A
NATULA
Bardzo wysokie parametry technologiczne ziarna i mniejsze wymagania
agrotechniczne. Wyjątkowe możliwości przystosowania się do zróżnicowanych warunków klimatyczno-glebowych.
• termin kłoszenia średnio wczesny, dojrzewania średni
• wysoka mrozoodporność (5 w skali 9-stopniowej)
• bardzo wysokie, stabilne plony na terenie całego kraju
na obu poziomach agrotechniki; dobrze plonuje również na glebach słabszych (IVa, IVb)
• odmiana o bardzo dobrej zdolności krzewienia
• bardzo dobra odporność na choroby grzybowe, głównie na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną
• rośliny średniej wysokości o małej skłonności do wylegania i porastania w kłosie
• ziarno czerwone, grube o wysokiej MTZ i rewelacyjnych parametrach jakościowych;
korzystne parametry utrzymują się również w gorszych latach
• bardzo wysoka zawartość białka i silnego glutenu
• odmiana tolerancyjna na zakwaszenie gleby, możliwa uprawa również na glebach słabszych
• posiada doskonałe własciwości adaptacyjne do różnych warunków klimatyczno-glebowych;
zarejestrowana na Białorusi, Ukrainie, w Rosji; z powodzeniem uprawiana
w Czechach, na Litwie i w Turcji
• nie reaguje obniżką plonu na opóźniony siew
NORMA WYSIEWU 350-400 ziaren/m2, 165-190 kg/ha
Plonowanie pszenicy ozimej Natula na tle wzorca
w latach 2010–2012 w q/ha (dane COBORU)
92,9
88,5
90
88,1 88,1
84,6
81,2
81,3
77,9 77,9
80
73,8
73,1
69,6
70
2010
2011
a1
2012
wzorzec
2010
Natula
2
2011
a2
2012
GRUPA A
ODMIANY JAKOŚCIOWE
KOHELIA
Bardzo grube, dorodne ziarno.
• termin kłoszenia i dojrzewania średni
• bardzo dobra plenność we wszystkich rejonach uprawy pszenicy w Polsce
• rośliny średniej wysokości
• bardzo wysoka mrozoodporność (5 w skali 9-stopniowej)
• odporność na choroby przeciętna
• ziarno grube (wysoka MTZ), szkliste, o dobrym wyrównaniu
NORMA WYSIEWU 380-400 ziaren/m2, 180-200 kg/ha
MUZA
Jakość, plenność, mrozoodporność, tolerancja na zakwaszenie gleby.
• odmiana średnio wczesna
• rośliny średniej wysokości o sztywnej słomie i bardzo dużej odporności na wyleganie
• wysoka mrozoodporność i zimotrwałość
• tolerancyjna na zakwaszenie gleby
• dobra odporność na choroby
• ziarno czerwone, bardzo dobrze wyrównane
• duża odporność na porastanie ziarna w kłosie
• bardzo dobre parametry technologiczne ziarna: wysoka zawartość białka
i glutenu, wysoka liczba opadania
NORMA WYSIEWU 380-400 ziaren/m2, 180-190 kg/ha
TURNIA
Bardzo dobra odporność na choroby kłosa.
• termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny
• odmiana intensywna, wysokoplenna
• rośliny wysokie o długim, dorodnym kłosie
• odporność na choroby zróżnicowana; bardzo dobra odporność na choroby kłosa
• ziarno czerwone, bardzo grube (wysoka MTZ), nie porasta w kłosie
• dobre parametry jakościowe ziarna: wysoka zawartość glutenu o bardzo dobrej jakości,
wysoka liczba opadania (nawet w niekorzystnych latach)
• zalecany optymalny termin siewu
• odmiana zarejestrowana i z powodzeniem uprawiana na Białorusi
NORMA WYSIEWU 380-400 ziaren/m2, 200-210 kg/ha
3
ODMIANY CHLEBOWE
GRUPA B
KOBIERA
Rewelacyjna mrozoodporność.
• odmiana średnio wczesna, ogólnoużytkowa – na paszę i chleb
• bezkonkurencyjna mrozoodporność (6 w skali 9-stopniowej)
• rośliny średniej wysokości
• odporność na choroby zróżnicowana, bardzo dobra na septoriozę plew i fuzariozę kłosów,
słabsza na choroby podstawy źdźbła
• odmiana odporna na wyleganie i porastanie w kłosie
• ziarno szkliste, o wysokiej zawartości glutenu i wysokiej liczbie opadania
NORMA WYSIEWU 380-400 ziaren/m2, 170-190 kg/ha
WYMAGANIA KLIMATYCZNO-GLEBOWE
Warunki siedliskowe takie jak nasłonecznienie, dostępność wody i składników pokarmowych kształtują parametry
jakościowe ziarna pszenicy i decydują o ich przydatności.
Uprawę pszenicy ozimej do celów konsumpcyjnych należy zlokalizować na glebach najlepszych (kompleks pszenny
bardzo dobry, dobry i żytni bardzo dobry), zasobnych w składniki pokarmowe, o uregulowanych stosunkach
wodnych i pH 6,5-7. Gwarantuje to uzyskanie surowca o wysokiej MTZ i dużej gęstości w stanie zsypnym.
Nie zalecane są gleby lekkie, piaszczyste, podmokłe, zimne i kwaśne. Na glebach kwaśnych w pierwszej kolejności
należy poprawić pH. Przy odczynie poniżej 5,5 rośliny mają ograniczoną możliwość pobierania fosforu, wapnia,
magnezu, potasu i azotu.
WYBÓR PRZEDPLONU
Pszenica spośród roślin zbożowych ma największe wymagania co do przedplonu. Wadliwy wybór stanowiska
powoduje obniżenie plonu nawet do 30%. Najbardziej odpowiednim przedplonem są: okopowe, strączkowe
i oleiste.
TERMIN I ILOŚĆ WYSIEWU
Siew należy wykonać w optymalnym terminie agrotechnicznym dla danego rejonu kraju. Dla większości rejonów
jest okres od 15 września do 20 października. Opóźniony siew zmniejsza intensywność krzewienia i powoduje
słaby rozwój systemu korzeniowego, a co za tym idzie zwiększa ryzyko złego przezimowania roślin.
Zalecana obsada w zależności od odmiany: 300-400 ziaren/m2, 160-230 kg/ha.
W przypadku opóźnionego siewu zaleca się zwiększenie ilości wysiewu o 10%.
4
GRUPA C
ODMIANY PASTEWNE
SATYNA
Wysoki plon w połączeniu z możliwością zastosowania
mniej intensywnej technologii uprawy.
• odmiana pastewna o wczesnym terminie kłoszenia i dojrzewania
• rośliny średniej wysokości, sztywne, odporne na wyleganie
• bardzo wysoka mrozoodporność (5,5 w skali 9-stopniowej)
• odmiana wykazuje duże zdolności adaptacyjne do różnych warunków
klimatyczno-glebowych; dobrze plonuje na terenie całej Polski; sprawdza się również w Turcji!
• ziarno o dobrych parametrach paszowych; odmiana przydatna w żywieniu zwierząt hodowlanych
NORMA WYSIEWU 380-400 ziaren/m2, 170-190 kg/ha
MIKULA
Przy opóźnionym siewie nie reaguje obniżką plonu.
• odmiana o dużej wartości paszowej
• wysokie i stabilne w latach plonowanie
• termin kłoszenia i dojrzewania średni
• rośliny dość wysokie, duży plon słomy
• ziarno czerwone, bardzo grube o wysokiej MTZ i dobrym wyrównaniu;
niewielka ilość pośladu
• dobra odporność na porastanie ziarna w kłosie
• odmiana dobrze znosi opóźniony siew
NORMA WYSIEWU 420-450 ziaren/m2, 230-245 kg/ha
NAWOŻENIE
Wysokość dawek składników pokarmowych i termin ich stosowania są uzależnione od zasobności gleby i wymagań uprawianej odmiany.
Nawożenie azotowe jest zasadniczym czynnikiem plonotwórczym w uprawie pszenicy. Prawidłowo zastosowany
azot (optymalna dawka i termin) może przynieść znaczny wzrost plonu oraz jakości ziarna (zawartość białka
i glutenu).
W przeciętnych warunkach siedliskowych niezbędna jest dawka 140-180 kg N/ha.
Azot najlepiej stosować w 3 dawkach:
I. wczesną wiosną w okresie ruszenia wegetacji – 70-90 kg N/ha
II. w okresie strzelania w źdźbło – 40-60 kg N/ha
III. w okresie kłoszenia – 30-40 kg N/ha
Nawożenie fosforowo-potasowe stosuje się przed siewem w dawce:
Fosfor (P) – 70-100 kg czystego składnika/ha
Potas (K) – 100-160 kg czystego składnika/ha
PIELĘGNACJA
Przeprowadzać zwalczanie chorób, szkodników i chwastów zgodnie z aktualnymi zaleceniami Instytutu Ochrony
Roślin. Przy intensywnym nawożeniu azotowym stosować regulatory wzrostu.
5
cecha/odmiana NATULA KOHELIA
typ odmiany
MUZA
TURNIA KOBIERA SATYNA
MIKULA
A
A
A
A
B
C
C
termin kłoszenia
średnio
wczesny
średni
średnio
wczesny
średni
średnio
wczesny
wczesny
średni
termin dojrzałości
woskowej
średni
średni
średnio
wczesny
dość
późny
średnio
wczesny
dość
wczesny
średni
wysokość roślin
102
104
96
108
99
94
110
MTZ
duża
bardzo
duża
średnia
bardzo
duża
średnia
średnia
bardzo
duża
mrozoodporność
5
5
5
4,5
6
5,5
5
odporność na porastanie
ziarna w kłosie
5
5
5
5
5
3
5
odporność na wyleganie
7,5
5,7
8,1
6,9
7,0
7,9
8,1
zawartość białka
6
5
7
5
5
7
3
ilość glutenu
5
5
9
6
7
6
-
odporność na choroby
cechy w skali 9-stopniowej: 9 – wysoka; 5 – średnia; 1 – mała
Mączniak prawdziwy
+++
++
++
+
++
+++
++
Rdza brunatna
+++
++
++
+
+
+
++
Brunatna plamistość
liści
++
++
++
++
++
++
++
Septorioza liści
++
++
++
0
++
+
+
Septorioza plew
+++
++
++
++
+++
++
++
Fuzarioza kłosów
++
++
+++
+++
+++
++
+++
Choroby podstawy
źdźbła
++
++
++
+++
+
++
+++
Odporność na choroby w skali 9-stopniowej:
9-7,8 – bardzo dobra (+++)
7,7-7,0 – dobra (++)
6
6,9-6,0 – średnia (+)
poniżej 6 – niska (o)
cecha/odmiana NATULA KOHELIA
typ odmiany
A
MUZA
A
A
TURNIA KOBIERA SATYNA
A
MIKULA
B
C
C
wymagania glebowe
również
gleby
lżejsze
gleby
gleby
dobre,
gleby
pszenne
średnie
w dobrej również
lekko
kulturze zakwaszone
gleby
średnie
i dobre
gleby
średnie
i dobre
gleby
dobre
i słabsze
obsada ziaren (szt/m2)
350-400
380-400
380-400
400
380-400
380-400
420-450
ilość wysiewu (kg/ha)
165-190
180-200
180-190
210
170-190
170-190
230-245
Tabela do wyliczenia ilości wysiewu
wysiew w kg/ha (przy zdolności kiełkowania 95%)
Ilość nasion na 1 m2
MTZ
225
250
275
300
350
375
400
425
450
475
500
28
66
74
81
88
103
110
118
125
133
140
147
30
71
79W
87
95
110
118
126
134
142
150
158
32
76
84
93
101
118
126
135
143
152
160
168
34
80
89
98
107
125
134
143
152
161
170
179
36
85
95
104
114
133
142
152
161
170
180
189
38
90
100
110
120
140
150
160
170
180
190
200
40
95
105
116
126
147
158
168
178
189
200
210
42
99
110
122
133
155
166
177
188
199
210
221
44
104
116
127
139
162
174
185
197
208
220
232
46
109
121
133
145
169
182
194
206
218
230
242
48
113
126
139
152
177
189
202
215
227
240
252
50
118
131
144
158
184
197
210
224
237
250
263
52
123
136
150
164
192
207
219
233
246
260
274
54
128
142
156
170
199
213
227
242
256
270
284
56
133
147
162
177
206
221
236
250
265
280
294
Przykładowe wyliczenia: ilość nasion na 1 m2 = 475 szt.
masa tysiąca nasion = 40 g.
wysiew na 1 ha = 200 kg
patrz strzałki
7
PUNKTY SPRZEDAŻY
▣Oddział w Krakowie
Kolbuszowa
Lidzbark Warmiński
Mikulice
Niedźwiedź
Nieznanice
Nowy Sącz
Proszowice
Świecie
Szczucin
Uszyce
Wolbrom
ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków, woj. małopolskie
tel.: 12/ 633-68-22
36-100, ul. Sokołowska 1, woj. podkarpackie 11-100, ul. Dąbrowskiego 15, woj. warmińsko-mazurskie
37-220 Kańczuga, woj. podkarpackie
32-090 Słomniki, woj. małopolskie
42-270 Kłomnice, woj. śląskie
33-300, ul. Ciećkiewicza 3, woj. małopolskie
32-100, ul. Kopernika 6, woj. małopolskie
86-100, ul. Woj. Polskiego 72, woj. kujawsko-pomorskie
33-230, ul. Kościuszki 24, woj. małopolskie
46-310 Gorzów Śląski, woj. opolskie
32-340, ul. Garbarska 1, woj. małopolskie
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
17/
89/
16/
12/
34/
18/
12/
52/
14/
34/
32/
227-12-38
767-22-81
640-33-14
388-15-71
328-91-92
443-70-57
386-20-43
331-34-39
643-61-98
359-33-90
644-10-23
▣Oddział w Kobierzycachul. Sportowa 21, 55-040 Kobierzyce, woj. dolnośląskie
tel.: 71/ 311-13-45
▣Oddział w Zamościu
57-210, ul. Henryka Brodatego 46, woj. dolnośląskie
tel.: 74/ 810-50-16
ul. Kilińskiego 80, 22-400 Zamość, woj. lubelskie
tel.: 84/ 638-68-72
22-300 Krasnystaw, woj. lubelskie 23-400, ul. Komorowskiego 33, woj. lubelskie
22-500, ul. Nowa 31, woj. lubelskie
23-200, ul. Kolejowa 18, woj. lubelskie
20-309, ul. Łęczyńska 5, woj. lubelskie
24-204, Wojciechów, woj. lubelskie
22-600, ul. Łaszczowiecka 5, woj. lubelskie
22-678, woj. lubelskie
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
tel.:
Henryków
Białka
Biłgoraj
Hrubieszów
Kraśnik
Lublin
Palikije
Tomaszów Lubelski
Ulhówek
82/
84/
84/
81/
81/
81/
84/
84/
577-12-01
686-58-14
696-26-25
884-32-01
746-10-31
517-70-10
664-30-61
661-60-14