podlaskie_ii-kw-2008.. - Instytut na rzecz Ekorozwoju

INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
INSTITUTE FOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT
W interesie przyszłych pokoleń / In the interest of the future generations
Tel./Phone:
Tel./Phone:
Tel./Phone:
Fax.:
E-mail:
PROGRAM AKTYWNEJ EDUKACJI NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
EKO-HERKULES
ul. Nabielaka 15 lok. 1
00-743 Warszawa/Warsaw
POLAND
www.ine-isd.org.pl
(48-22) 851-04-02
(48-22) 851-04-03
(48-22) 851-04-04
(48-22) 851-04-00
[email protected]
Monitoring postępów zrównoważonego rozwoju
Doniesienia uczestnika Sieci Informacyjno-Rozpowszechniającej
województwo podlaskie – II kwartał 2008 r.
Joanna Tarasiuk
Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku
Katedra Gospodarowania Środowiskiem i Turystyki
Wstęp
Raport ten, jest kolejną niedoskonała próbą opisu działań podejmowanych na terenie
województwa podlaskiego, które w mniejszym lub większym stopniu przyczyniają się do
wdrażania i funkcjonowania zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju na tym terenie,
bądź takie działania utrudniają. W tworzeniu raportu starałam się wykorzystać wskazówki,
jakie zostały przekazane na spotkaniu w Warszawie, jednak z powodu różnego rodzaju
ograniczeń, technicznych, czasowych oraz różnego rodzaju zdarzeń i zjawisk obiektywnych,
raport ten nie spełnia wszystkich wymagań. Przedstawione są suche fakty pozyskiwane z
doniesień prasowych, telewizyjnych, radiowych oraz portali internetowych. Zostały
wykorzystane materiały prasowe z lokalnego wydania Gazety Wyborczej, Kuriera
Porannego, Gazety Współczesnej oraz z ich internetowych portali, a także ze stron
internetowych: organizacji społecznych, firm, urzędów państwowych i samorządowych,
miast, gmin, powiatów. Nie został zidentyfikowany konkretny dziennikarz, który w swojej
reporterskiej pracy zajmował by się wyłącznie sprawami problemów energetyki, ochrony
środowiska czy zrównoważonym rozwojem. W dokonywanym przeglądzie prasy powtarzały
się nazwiska osób, które najczęściej pisały o problemach „środowiskowych”, a w
szczególności zajęły się Via Balticą (Jakub Medek – „Gazeta Wyborcza”, Jarosław
Sołomacha – „Kurier Poranny”, Urszula Bisz – „Gazeta Współczesna”, Adam Białous –
„Nasz Dziennik”). Część przedstawionych w niniejszym raporcie problemów, opatrzona jest
autorskim komentarzem. Obserwacje i wnioski są jak najbardziej subiektywne i wyrażane są
zgodnie z własnym przekonaniem i rozumieniem definicji zrównoważonego rozwoju.
Zgodnie z ogólnodostępnymi, zamieszczanymi w literaturze definicjami, koncepcja
zrównoważonego rozwoju to składowa trzech współistniejących, ściśle powiązanych
elementów: środowisko, społeczeństwo, gospodarka. Koncepcja, która nierozerwalnie wiąże
się z zachowaniem dla kolejnych pokoleń zasobów środowiska naturalnego przy
SPONSORZY:
PATRONAT
MEDIALNY:
jednoczesnym wzroście poziomu życia i rozwoju gospodarczym. Moja interpretacja
zrównoważonego rozwoju (być może sprzeczna z ideologią Instytutu na Rzecz
Zrównoważonego Rozwoju) to nacisk przede wszystkim na taki rozwój gospodarczy, który
przyczyni się do wzrostu jakości życia obecnego i przyszłych pokoleń przy jednoczesnym
zachowaniu walorów środowiska przyrodniczego w możliwie jak najlepszym stanie dla
przyszłych pokoleń, przy obecnym stanie wiedzy i zastosowaniu jak najlepszych rozwiązań
m.in. technicznych. Z różnych przyczyn nie zostały zawarte w raporcie informacje z Urzędu
Marszałkowskiego, Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody – zostaną one w miarę
możliwości uzupełnione. Obserwacje były prowadzone w wytypowanych czterech
dziedzinach życia: transport, tereny wiejskie (rolnictwo), tereny zurbanizowane, energetyka.
Opisane poniżej sytuacje zaobserwowane w ciągu minionego kwartału nie są jednoznaczne, i
w znacznej części nie można ich przypisać do konkretnej dziedziny. W wielu przypadkach
dotykają one dwóch lub więcej monitorowanych sfer. Cecha wspólna znacznej części działań,
które mają miejsce na terenie województwa podlaskiego są projekty, inwestycje
długoterminowe, przy których decyzje podejmowane w minionym kwartale będą realizowane
w przyszłości.
TRANSPORT
Rowery i ścieżki rowerowe1
Z doniesień prasy lokalnej wynika, że rozpoczyna się projektowana od kliku lat budowa i
modernizacja ścieżek rowerowych w Łomży. W chwili obecnej łączna długość ścieżek to
około 2,5 km, a dzięki zaplanowanym inwestycjom zwiększy się ona dziesięciokrotnie.
Realizacja odbywać się będzie według ściśle zaprojektowanego układu. Działania zostały
zaplanowane na najbliżej 5 lat, a ich efektem będą trasy rowerowe łączące tereny rekreacyjne
Łomży.
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przygotowuje projekt budowy tras rowerowych w
pięciu województwach, w tym w podlaskim. Na ten cel zostały zarezerwowane środki w
Programie Operacyjnym Rozwoju Polski Wschodniej. Starostwa w Łomży, Suwałkach i
Hajnówce ściśle współpracujące z Urzędem Marszałkowskim Województwa Podlaskiego są
na etapie przygotowywania koncepcji przebiegu tras rowerowych. Efektów tej współpracy
należy się spodziewać około 2010 roku, pod warunkiem, że do końca roku 2008 powstanie
koncepcja przebiegu tras rowerowych a w roku 2009 zostaną dokonane ustalenia finansowe.
Ważna jest jakość wykonywanych inwestycji. Otwierana w maju ścieżka rowerowa w
miejscowości Supraśl koło Białegostoku jest przykładem jak fundusze przeznaczone na tego
rodzaju inwestycje mogą być źle wykorzystane. Według oceny osób działających w
Stowarzyszeniu Rowerowy Białystok ścieżka jest projektowym i wykonawczym „bublem”
(asfalt kładziony bezpośrednio na podłoże z piasku) i już za rok będzie w fatalnym stanie
technicznym nienadającym się do użytkowania.
Wszystkie sprawy związane ścieżkami rowerowymi i inicjatywami zwianymi z
transportem rowerowym w szczególności na terenie miasta Białegostoku, a także informacje z
kraju są monitorowane i aktualizowane na stronie internetowej www.rowerowy.bialystok.pl,
prowadzonej przez Stowarzyszenie Rowerowy Białystok. Z tego portalu można dowiedzieć
się m.in., że łączna długość ścieżek rowerowych na ternie miasta to koło 20 km, z czego
połowa to pełnoprawne drogi dla rowerów. Pozostałe to chodniki podzielne między
rowerzystów i pieszych. Portal internetowy prowadzi akcje „Wydepcz sobie ścieżkę”, która
ma na celu zgłaszanie odpowiednim służbom i organom niezgodności, uciążliwości i braków,
następnie motywowanie do interwencji i reagowania. Stowarzyszenie jest pomysłodawcą
1
Opracowano na podstawie: www.wspolczesna.pl, „Ta ścieżka to bubel”,
www.rowerowybialystok.pl, data wejścia 01.06.2008
2
data wejścia: 12.05.2008;
wielu inicjatyw związanych z powiększaniem ilości ścieżek rowerowych na terenie miasta. W
związku z remontami i przebudową ulic miasta Stowarzyszenie wystąpiło z propozycją by
ulice, które w planach po modernizacji maja być przeznaczone tylko dla komunikacji
miejskiej zostały udostępnione również rowerzystom. Propozycja ta drogą oficjalną została
skierowana do Dyrektora Departamentu Inwestycji Urzędu Miejskiego i jest ona
konsultowana z projektantem modernizacji. Zdecydowanym przeciwnikiem tego pomysłu jest
dyrektor Komunalnego Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej. Uzasadnia swoje
stanowisko bezpieczeństwem rowerzystów, a także (pryz ewentualnym pojawieniu się na tych
odcinkach ulic rowerzystów) utrudnionymi warunkami pracy kierowców autobusów.
Via Baltica2
Nadal niewyjaśnione są losy trasy Via Baltica. Inwestycja ta to ciągle największy i
najgłośniejszy konflikt na styku sfer „inwestycje – Natura 2000” w województwie podlaskim.
Po naradach zwołanego przez ministra środowiska „okrągłego stołu” drogowcy, ekolodzy
i lokalni samorządowcy ustalili, że nowy raport oddziaływania na środowisko ma oceniać trzy
różne warianty trasy: przez chronione torfowiska Rospudy, przecinający rzekę w okolicy wsi
Chodorki i Raczki. Po ponad trzech miesiącach oczekiwania i po czterech próbach wyłonienia
przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad z przetargu firmy – wykonawcy
raportu oddziaływania na środowisko obwodnicy Augustowa (wyżej wymienionych trzech
wariantów), została wytypowane holenderska forma DHV, która wykona to zlecenie do końca
listopada bieżącego roku. Opracowanie tego raportu jest niezbędne do wytyczenia przebiegu
obwodnicy Augustowa, a tym samym możliwe będzie rozpoczęcie budowy autostrady, która
ma być częścią drogi europejskiej jaką jest Via Baltica. Chciałbym w tym miejscu
przypomnieć, że poprzednie opracowania dotyczące wpływu i oddziaływania na środowisko
obwodnicy Augustowa zostały unieważnione przez warszawski Sąd Administracyjny.
Na trenie województwa podlaskiego (miasto Białystok i powiat białostocki, Mońki,
Łomża, powiat kolneński, Suwałki, Ełk, Ostrów Mazowiecka, Ostrołęka) odbyły się
konsultacje społeczne dotyczące przebiegu trasy Via Baltica. Spotkania konsultacyjne odbyły
się w niżej podanych terminach:
29 maja – Suwałki, godz. 14-17 spotkanie dla powiatów augustowskiego i suwalskiego,
30 maja – Ełk, godz. 12-15, spotkanie dla powiatów: ełckiego, grajewskiego i oleckiego,
5 czerwca – Ostrołęka, godz. 12-15, spotkanie dla powiatów: makowskiego i
ostrołęckiego,
5 czerwca – Łomża, godz. 17-20, spotkanie dla powiatów: kolneńskiego i łomżyńskiego,
6 czerwca – Białystok, godz. 12-15, spotkanie dla powiatów białostockiego, sokólskiego i
monieckiego.
Zostały zebrane opinie, wnioski, postulaty, które mogą być pomocne we wskazaniu
najlepszego wariantu przebiegu trasy. Formalnym organizatorem przedsięwzięcia jest firma
Scott &Wilson, która została wybrana do wytypowania najlepszego wariantu trasy. Wszystkie
osoby, organizacje pozarządowe, samorządowcy, którzy chcieli wypowiedzieć się w sprawie
Via Baltici, a nie mogły stawić się osobiście w wyznaczonych punktach konsultacyjnych
2 Opracowano na podstawie: www.gazeta.pl, „Obwodnica Augustowa bliżej”, data wejścia: 15.05.2008,
„Dokąd i kiedy prowadzi nas Via i Rail Baltica”, data wejścia 29.05.2008, „Łomża chce Via Baltiki”, data
wejścia 05.06.2008, „Białostoczanie Via Baltikę mają w nocie”data wejścia 06.06.2008; Gazeta Wyborcza,
„Via Baltica wciąż niewiadoma”, DZ. Nr 80 z dnia 04.04.2008, „Jak nie zbudować obwodnicy Augustowa”,
Dz. Nr 95 z dnia 22.04.2008, „Via Baltica pod społeczny osąd”, DZ. Nr 110 z dnia 12.05.2008; „Obwodnica
Augustowa bliżej?”, DZ. Nr 114 z dnia 16.05.2008; „Obwodnica Augustowa na dobrej drodze”, DZ. Nr 122. z
dnia 27.05.2008; Nasz Dziennik, DZ. Nr. 95 z dnia 14.05.2008; „Niech wypowiedzą się ludzie”, Dz. Nr. 112 z
dnia 14.05.2008; Gazeta Współczesna, „Ucieka nam Via Baltica”, Dz. Nr 92 z dnia 12.05.2008, „Konsultacje
na temat Via Baltiki”, DZ. Nr 106 z dnia 02.06.2008; www.poranny.pl, „Rozmowy o Via Batlice”, data
wejścia 24.04.2008, „Konsultacje w sprawie w przebiegu Via Baltika” data wejścia 06.06.2008; Dziennik,
„Przebieg autostrady poznamy w listopadzie”, Dz. Nr.123 z dnia 28.05.2008;
3
wyrażały swoją opinie w tej sprawie przez Interent na specjalnie uruchomionej stronie. Każdy
miał szanse ocenić wszystkie zaproponowane warianty trasy i uzasadnić swój wybór.
Konsultacjom społecznym zostały poddane przygotowane trzy warianty (Budzisko –
Suwałki – Ełk – Łomża – Ostrów Mazowiecka - Warszawa; drugi dodatkowo obejmuje
jeszcze Ostrołękę i biegnie przez Budzisko – Suwałki – Ełk – Łomża – Ostrów Mazowiecka –
Ostrołęka - Warszawa, trzeci prowadzi przez Budzisko – Suwałki – Ełk – Łomża – Ostrołęka
– Warszawa), zdaniem specjalistów są to najbardziej opłacalne ekonomiczne i ekologiczne.
Wariant dodatkowy – trasa przebiegałaby przez Białystok i byłaby oparta na drodze krajowej
nr 8 (Budzisko – Suwałki – Białystok - Ostrów Mazowiecka - Warszawa). Ostatni z
wariantów, zdaniem ekspertów jest najmniej opłacalny ekonomicznie i przebiega przez
przyrodniczo cenne obszary. Wyniki konsultacji nie są głosem decydującym, ale jednym z
argumentów przy podejmowaniu decyzji.
Zainteresowanie wyrażeniem opinii ze strony społeczeństwa o przebiegu trasy Via Baltica
można określić jako małe. Przykładowo w Łomży na spotkanie konsultacyjne przybyło 130
osób, a za przebiegiem Via Baltici lobbowali prezydent miasta Łomży i Ełku, a także radni
okolicznych gmin i powiatu oraz przedstawiciele lokalnych przedsiębiorców. W Białymstoku
zainteresowanych bezpośrednim oddaniem głosu było zaledwie 80 osób – zabrakło głównych
decydentów i zarządzających w województwie podlaskim m.in. wojewody podlaskiego.
Pojawili się radni sejmiku województwa podlaskiego oraz wicemarszałek.
Po przeprowadzonej wstępnie analizie wyników konsultacji z Ostrołęki, Łomży
Białegostoku wynika, że najlepszym z wariantów jest wariant Budzisko – Suwałki – Ełk –
Łomża – Ostrów Mazowiecka – Warszawa.
Mieszkańcy swoje uwagi mogą zgłaszać jeszcze do 13 czerwca za pośrednictwem strony
internetowej www.vialactica.scottwilson..com.pl. Wyniki wraz z rekomendacją jednego
wariantu będą wykonane do 4 lipca i zastanie przekazana do Generalnej Dyrekcji Dróg
Krajowych i Autostrad. Ostateczna decyzja zapadnie w Ministerstwie Infrastruktury i nie
musi być spójna z opinią specjalistów z firmy Scott&Wilson.
Obwodnica Wasilkowa3
W chwili obecnej wznowione zostały prace budowlane poza obszarami chronionymi
Natura 2000 obwodnicy podbiałostockiego Wasilkowa. Decyzję taką podjęła Generalna
Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Ponowne rozpoczęcie prac mogło być podjęte po
ubiegłorocznej korekcie granic obszaru Natura 2000 przez Ministra Środowiska. Nadal (aż do
wydania decyzji przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej) wstrzymane są prace na
dwukilometrowym odcinku, który przebiegać ma przez obszar Natura 2000. Należy zadać
pytanie, co będzie jeśli Trybunał Konstytucyjny Unii Europejskiej uzna budowę za nielegalną
i nie będzie można jej dokończyć? Wówczas wykonany fragment obwodnicy będzie „ślepą
uliczką”. Jednocześnie coraz większe zniecierpliwienie mieszkańcy leżącego przy bardzo
ruchliwej drodze krajowej nr 19 Wasilkowa manifestują swoje stanowisko poprzez
organizację blokad i utrudnienie przejazdu głównie tirom.
Modernizacja dróg4
3 Opracowano na podstawie: Gazeta Współczesna, „Drogowcy wrócili do prac nad obwodnicą Wasilkowa”,
DZ. Nr 61 z dnia 27.03.2008; www.wrotapodlasia.pl, „Drogowcy wracają pod Wasików”, data wejścia
26.03.2008; Nasz Dziennik, „Obwodnica powstaje”. DZ. Nr 75 z dnia 29/30. 03.2008
4 Opracowano na podstawie: www.porany.pl, „Podlaskie drogi – jedne z najlepszych w kraju”, data wejścia
23.04.2008
4
W całym województwie trwają liczne modernizacje dróg i ulic, które obciążone są
zarówno przez transport ciężki, ruch lokalny i międzynarodowy zarówno osobowy jak i
ciężarowy. Zniszczone nawierzchnie, wąskie jezdnie, to nieustający problem, powodujący
ogromne utrudnienia w poruszaniu się po drogach, pociąga za sobą zmniejszenie
bezpieczeństwa. Na bieżąco poprawiane są warunki jazdy na drogach poprzez cząstkowe
remonty dróg.
Zadziwiający jest raport sporządzony i przedstawiony przez Generalną Dyrekcję Dróg
Krajowych i Autostrad, z którego treści wynika, że podlaskie drogi są jednymi najlepszych w
kraju, a natychmiastowego remontu wymaga tylko 13% z nich. Tak wysoka ocena jest
wynikiem analizy zaledwie trzech (drogi krajowe nr: 8, 16, i 19) z dziesięciu znajdujących się
na terenie województwa podlaskiego dróg krajowych. To moim zdaniem z góry wskazuje na
małą wiarygodność oceny.
Stowarzyszenie Przewoźników Podlasia wykazuje się pewną aktywnością w działaniach
związanych z poprawą jakości dróg na terenie województwa podlaskiego. Jest to działalność
związana głównie z dbaniem o dobro i na rzecz wspierania podlaskiego transportu drogowego
(mówią o tym cele statutowe stowarzyszenia: „obrona i reprezentowanie interesów członków
i odpowiednio środowiska przewoźników wobec organów władzy publicznej oraz innych
podmiotów i organizacji, oddziaływanie na władzę publiczną w województwie i kraju w
zakresie kształtowania polityki transportowej, występowanie z inicjatywami wobec lokalnych
władz administracyjnych w sprawie tworzenia i organizacji szeroko rozumianej infrastruktury
transportowej”5).
Komunikacja miejska, kolej6
Prezydent Białegostoku (podobnie jak i prezydenci miast Lublina, Olsztyna, Kielc,
Rzeszowa) podpisał z PARP preumowę do kontraktu w ramach Programu Operacyjnego
Rozwój Polski Wschodniej. Program ten wspiera inwestycje usprawniające i
unowocześniające system transportu miejskiego, który ma służyć nie tylko mieszkańcom
miasta, ale przyczynić się również do wzrostu ekonomicznej aktywności regionu oraz wzrostu
jego atrakcyjności dla inwestorów i turystów biznesowych. W Białymstoku będą realizowane
2 projekty, w ramach których będzie zakupiony nowy ekologiczny tabor autobusowy oraz
zmodernizowane i przebudowane drogi. Zostanie też wprowadzone centrum sterowania
ruchem w zakresie zarządzania komunikacją miejską.7
Rail Baltica – to kolejowa wersja połączenia krajów bałtyckich z centralną Europą,
przebiegająca przez teren Polski w tym przez województwo podlaskie. Na jesień bieżącego
roku zapowiadane jest rozpoczęcie analiz proponowanych dwóch wariantów przebiegu.
Pierwszy prowadzi przez Białystok, Sokółkę Augustów i Suwałki do litewskiej granicy.
Drugi ma z Białegostoku przez Grajewo i Ełk kierować się w stronę Suwałk. W programie
Infrastruktura i Środowisko, z którego funduszy znaczna część kierowana jest na inwestycje
związane z transporterem, na projekt Rail Baltica przewidziano środki w symbolicznych
kwotach. Sejmik województwa podlaskiego przyjął uchwałę, w której zobowiązuje się do
zabiegania o jak najszybszą budowę tej linii kolejowej. W praktyce nie prowadzi to do
żadnych konkretnych działań, gdyż wszelkie decyzje zapadają na szczeblu centralnym. Nie
mniej jednak należy podkreślić dobrą wolę i zainteresowanie problemem, ze strony władz
regionalnych i radnych. Już w tej chwili podnoszone są głosy za i przeciw dla każdego z
wymienionych wariantów m.in. przez Polskie Linie Kolejowe i radnych województwa
podlaskiego. Należy się spodziewać, że z chwilą rozpoczęcia jakichkolwiek działań
5 www.spp.bialystok.pl, data wejścia 13.06.2008
6 Opracowano na podstawie: www.gazeta.pl, data wejścia: 29.05.2008; „Rail Niewiadoma”, Gazeta Wyborcza
Dz. Nr 125 z dnia 30.05.2008
7 www.transinfo.pl, data wejścia 13.06.2008
5
związanych z realizacją tej trasy kolejowej, głośno swoją opinie na ten temat wyrażać będą
organizacje ekologiczne, zwłaszcza, że w obu wariantach trasa przecina obszary Natura 2000.
Trasa planowana przez Augustów jest w części przechodzącej przez obszar chroniony
(Puszcza Augustowska) jest niezelektryzowana, a w wariancie przez Ełk linia przecina
Biebrzański Park Narodowy w okolicach Ossowca.
Lotnisko8
Został ogłoszony przetarg na wykonanie raportu oddziaływania na środowisko lokalizacji
lotniska pod Białymstokiem. Będzie on gotowy za rok, co wynika z procedur z tym
związanych. Od oceny oddziaływania zależeć będzie gdzie rzeczywiście lotnisko powstanie
(miejscowość Krywany lub Topolany). Pojawiła się pozycja (Gromosław Czempiński Prezes
Aeroklubu Polskiego zarządzającego Krywlanami), by w okolicach Białegostoku powstały
dwa lotniska: na Krywlanach dla dużych samolotów pasażerskich i w Topolanach dla małych
samolotów sportowych.
Swoje oficjalne poparcie dla jak najszybszego powstania lotniska regionalnego wyraziła
Rada Powiatu Białostockiego (bez wskazania konkretnej lokalizacji). Powstanie tej inwestycji
jest ważne ze względu na potrzeby tworzącej się Aglomeracji Białostockiej. Jednocześnie
Rada Powiatu wyraża swoje zaniepokojenie przedłużającymi się sporami o problemami z
jednoznacznym określeniem lokalizacji lotniska, a co za tym idzie oddalającym się terminem
rozpoczęcia prac projektowych i budowlanych, zwłaszcza, że zostały zabezpieczone środki w
Regionalnym Programie Operacyjnym.9
OBSZARY NATURA 2000
Powiększenie zasięgu Obszarów Natura 2000 na terenie województwa podlaskiego10
W Ministerstwie Środowiska ku końcowi dobiegają prace nad wyznaczeniem kolejnych
obszarów Natura 2000, co jest wypełnieniem unijnych rozporządzeń zobowiązujących Polskę
do poszerzenia w tym roku obszarów tej sieci. W podlaskim tym procesem zostało objęte 54
gminy, które z końcem maja miały przedstawić swoją opinie na ten temat. Ministerstwo
proponuje przesunięcie granic terenów ściśle chronionych w okolicach Narwii, Biebrzy i
Puszczy Knyszyńskiej oraz stworzenie dwóch nowych ostoii: Dolina Górnego Nurca
(zatorfione obszary wraz z kompleksem leśnym rosnącym na wydmach są istotne dla
derkaczy) oraz Bagno Wizna (na torfowiskach występuje 37 gatunków ptaków).
Zgodnie z ustawą lista proponowanych obszarów Natura 2000 jest przekazywana gminom
do zaopiniowania. Opnie te nie są wiążące dla Ministerstwa Środowiska, ale te które są
dobrze merytorycznie uzasadnione mogą być przez Ministerstwo uwzględnione. Dało się
zauważyć, że mimo iż z włączeniem terenów do sieci Natura 2000 wiążą się dotacje unijne na
działania związane z ochroną tych obszarów i otrzymuje się rekompensaty za ograniczenia
wynikające z włączenia do sieci, to gminy bagatelizowały ten problem (łącznie z niewiedza
władz, wójtów i burmistrzów czy takie pisma z zapytaniem ministerstwa w ogóle wpłynęły).
Propozycję poszerzenia obszarów Natura 2000 z zadowoleniem przyjęły dwie gminy:
Knyszyn i Poświętne. Pozostałe nastawione są wręcz negatywnie, że względu na wynikające i
nakładane ograniczenia na władze gmin, blokady inwestycji a tym samym ograniczenia
możliwości i szans na rozwój gmin.
8 Opracowano na podstawie: www.wrotapodlasia.pl, „Stanowisko Rady powiatu Białostockiego w sprawie
lotniska”, data wejścia 28.03.2008; www.gazeta.pl, „Krywany: las, którego tak naprawdę nie ma”, data
wejścia 11.04.2008; www.wspolczesna.pl, „Potrzebne są wam dwa lotniska”, data wejścia 21.05.2008;
www.poranny.pl,, „Lotnisko najpierw ekspertyza, później lokalizacja”, data wejścia 29.04.2008;
9 www.wrotapodlasia.pl , Stanowisko Rady Powiatu, data wejścia 04.06.2008
10 Opracowano na podstawie: www.gazeta.pl, „ Natura 2000 – niepotrzebny kłopot”, data wejścia 08.06.2008
6
W ciągu poprzedniego kwartału nie udało się zaobserwować ewidentnych przykładów, w
których osoba, firma, instytucja czy gmina głośno manifestuje swoje zadowolenie z włączenia
w sieć Natura 2000. Najprawdopodobniej za przyczyną m.in. nagłośnionych problemów z
budową Via Baltici i utrudnieniami inwestycyjnymi wynikającymi z sąsiedztwa terenów
włączonych w tą sieć, samo hasło Natura 2000 jest kojarzone w sposób negatywny. Mogą o
tym świadczyć również tytuły prasowe– „Natura 2000 – niepotrzebny kłopot”11.
Województwo podlaskie wyróżnia się ponadprzeciętnymi wartościami przyrodniczymi, z
których znaczna części objęta jest ochroną prawną (parki narodowe, krajobrazowe, rezerwaty
i pomniki przyrody, obszary chronionego krajobrazu), które przyciągają na te tereny znaczną
ilość turystów. Jednocześnie większość z tych terenów włączona jest do sieci obszarów
Natura 2000. To doskonałe warunki do rozwoju eko- i agroturystyki, które z powodzeniem
wykorzystuje ludność zamieszkująca na obszarach chronionych lub w ich pobliżu. To właśnie
sąsiedztwo obszarów chronionych, bliskość i wysoki stopień naturalności przyrody są
„hasłami”jakimi reklamuje się podlaska agroturystyka i przyciąga turystów.
URBANIZACJA
Urbanizacja, hipermarkety12
W każdym większym mieście województwa podlaskiego już powstają lub w planach do
realizacji w najbliższym czasie są centra handlowe, hipermarkety lub wiekopowierzchniowe
galerie handlowe, kompleksy z punktami usługowymi. I tak np. w Suwałkach na powstać
Centrum Plaza. Skargę w tej sprawie do Rady Miejskiej skierowali kupcy i handlowcy
zrzeszeni w Suwalskim Stowarzyszeniu Pracodawców. Skarga ta została przez radnych
oddalona. Na poparcie swej decyzji radni powołują się na wyniki badań prowadzonych wśród
mieszkańców miasta, którzy w znacznej większości są za powstaniem tego centrum
handlowego. Z przeprowadzonego sondażu telefonicznego wynika, że około 40% badanych
jest za budową super i hipermarketów. Ich zdaniem powstanie tego rodzaju obiektów
przyczynia się w znacznym stopniu do rozwoju miasta. Zwolenników małych, tradycyjnych
sklepów jest około 23% suwalczan. Kolejnym argumentem jest brak dowodów, że powstanie
i funkcjonowanie tej inwestycji zmniejszy zysk lokalnych handlowców. Stowarzyszenie
złożyło też skargę na uchwałę Rady Miasta dotyczącą budowy tego obiektu do
Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego. Sprzeciw, suwalscy kupcy uzasadniają przede
wszystkim zahamowaniem rozwoju miasta.
Uzasadnieniem kwietniowej decyzji władz Ełku o zezwoleniu na powstanie dwóch
dużych centrów handlowych na terenie miasta były wyniki badań przeprowadzonych wśród
mieszkańców Ełku przez firmę Eurotest. Z raportu sporządzonego po badaniach wynika, że
ełczanie, ze względu na budżet są skłonni pojechać do Białegostoku gdzie funkcjonują duże
placówki usługowo-handlowe. Raport mówi także o brakach w usługach związanych ze
spędzaniem wolnego czasu, gastronomi, komunikacji. Jeśli taki stan będzie się nadal
utrzymywał to nasilać się będzie odpływ klientów, którzy będą woleli jeździć na zakupy do
innych miast, a efektem tego będą straty ponoszone przez lokalnych kupców,
przedsiębiorców, a to w dalszej kolejności pociągać będzie mniejsze wpływy do kasy miasta.
11 www.gazeta.pl, „ Natura 2000 – niepotrzebny kłopot”, data wejścia 08.06.2008
12 Opracowano na podstawie: www.wrotapodlasia.pl, „Suwałki na razie bez hipermarketów”, data wejścia
10.04.2008, „Zielone Wzgórza będą większe”, data wejścia 20.04.2008, „Pole golfowe nad Białą”, data
wejścia 12.05.2008, „Suwalscy radni bronią centrum handlowego”, data wejścia 28.05.2008, „Hipermarket
rezygnuje z foliowych toreb”, data wejścia 04.06.2008; www.gazeta.pl, „Ekotorby jak świeże bułeczki”, data
wejścia 21.04.2008; www.wspolczena.pl, „Drugie Suchan jeszcze w tym roku”, data wejścia 21.04.2008, „Na
wielkie zakupy do Ełku”, data wejścia 22.04.2008, „Chcemy dużych sklepów”, data wejścia 28.05.2008;
www.poranny.pl, „Na zakupy? Z własną torbą”, data wejścia 15.05.2008
7
W maju został rozstrzygnięty konkurs na zagospodarowanie 21 hektarowej powierzchni w
części doliny rzeki Białej, praktycznie w centrum Białegostoku. Urząd Miejski wytypował
ofertę Golf Parku, m.in. ze względu na swoją uniwersalność, kompletność, różnorodność.
Aby plany zostały zrealizowane, muszą je zaakceptować białostoccy radni. Jest to niezbędne,
jeśli teren ma zostać przekazany bez przetargu, (w którym liczą się tylko stawki a nie
atrakcyjność i pomysł zagospodarowania terenu). Uchwała w tej sprawie jest
przygotowywana na czerwcowa sesję. Jeśli wszystko zostanie zaakceptowane to prace
rozpoczną się jeszcze w tym roku i prowadzone będą etapami. W chwili obecnej znajduje się
tam niezagospodarowana łąka. Po realizacji wszystkich planów znajdzie się na tym terenie:
akademia golfa, pole golfowe, restauracja, plac zabaw dla dzieci, korty tenisowe, skatepark,
szachy ciężarowe, boiska, miejsca przeznaczone dla organizacji imprez masowych,
koncernów, alejki spacerowe.
Została zaplanowana rozbudowa już istniejącej i funkcjonującej galerii Zielone Wzgórza
w Białymstoku. Inwestor nie przewiduje problemów z uzyskaniem wszelkich pozwoleń i
dokumentacji zezwalającej na rozbudowę. Przyległe tereny, które są przewidziane pod
rozbudowę są objęte aktualnym planem zagospodarowania przestrzennego, który dopuszcza
możliwość powstania w tym miejscu dużych obiektów handlowych.
Oprócz galerii Zielone Wzgórza na terenie Białegostoku funkcjonują: galeria Biała,
Podlaska, Suchan, Kwadrat, wkrótce zostanie otarta galeria Alfa.. Rozpoczęte są prace
związane z budową drugiego kompleksu handlowego Auchan, a zakończenie budowy zastało
zaplanowane na koniec tego roku. Są również przymiarki do budowy conajmniej dwóch
galerii w centrum miasta (uzupełniana jest dokumentacja, która jest niezbędna do otrzymania
stosownych pozwoleń do rozpoczęcia inwestycji).
Niepokojący jest fakt, że wszystkie inwestycje, związane z budową dużych obiektów
handlowych, ale też i poszerzającej się zabudowy jedno i wielorodzinnej coraz bardziej
przybliżają się a nawet wkraczają na tereny doliny rzeki Białej.
Coraz częściej słyszy się o akcjach organizowanych przez hipermarkety i sklepy,
związanych z rezygnacją z foliowych toreb i zastąpieniem ich opakowaniami, torbami
ekologicznymi: bio – degradowane wykonane z surowców pochodzenia roślinnego,
papierowe, płócienne lub specjalnych tworzyw. Jak ogólnie wiadomo żywo foliowej torby to
zaledwie kilka minut, ta sama torba rozkłada się w środowisku kilkaset lat.
W akacji tej przoduje sieć handlowa Carrefur (całkowite wycofanie toreb foliowych),
Real, PSS Społem, Galeria Kwadrat, które wycofują popularnie zwane reklamówki
i wprowadza ekologiczne torby wielokrotnego użytku.
Fundacja „Zielone Informatorium” rozdawała na ulicach Białegostoku płócienne torby,
które cieszyły się ogromnym zainteresowaniem mieszkańców. Pozostaje mieć nadzieje, że
będą one wykorzystywane we właściwy sposób, a nie znajdą się gdzieś na półkach i w
szufladach, a ich właściciele nadal przy pakowaniu zakupów w sklepi sięgać będą po
„foliówki”.
Tereny wiejskie, rolnictwo13
Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na ekologiczna żywność, wzrasta zainteresowanie
rolników jej produkcją, zwłaszcza, że Unia Europejska przeznacza na ten cele coraz wyższe
kwoty dopłat. W województwie podlaskim takich gospodarstw jest około 1200. Prowadzenie
takiego gospodarstwa związane jest z dużym nakładem finansowym i pracy. Często jest to
powrót do zapomnianych już sposobów uprawy ziemi i metod rolniczych. W wielu
przypadkach, takie gospodarstwa łącza ekologiczną gospodarkę z agroturystyką.
13 Opracowano na podstawie: „Dla rolnika i dla środowiska”, Dziennik Wschodni Dz. Nr 63 z dnia 18.03.2008;
„Siej i zbieraj tak jak dziadek”, Dziennik Wschodni DZ. Nr 65 z dnia 20.03.2008;
8
Ruszyła, także kolejna pomoc unijna skierowana do rolników. Są to dopłaty do starych a
jednocześnie przyjaznych metod gospodarowania oraz do zagrożonych wymarciem ras
zwierząt i gatunków gospodarskich. Program unijnej pomocy rolnośrodowiskowej jest
kontynuacją funkcjonującego poprzednio w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Nowy program „Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu
zwierząt” dotyczy następujących pakietów: rolnictwo zrównoważone, rolnictwo ekologiczne,
ekstensywne trwałe użytki zielone, ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk
przyrodniczych poza obszarami Natura 2000, ochrona zagrożonych ptaków siedlisk
przyrodniczych na obszarach Natura 2000, zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych
roślin w rolnictwie, ochrona gleb i wód, strefy buforowe. Rolnik otrzymujący pomoc w
ramach tego projektu zobowiązuje się tym samym do przestrzegania szczegółowych
wymogów programu w całym gospodarstwie przez 5 lat. 14
GMO
Stowarzyszenie Współpracy „Polska – Wschód, Podlaski Oddział Wojewódzki w
Białymstoku, Koalicja „Polska wolna od GMO” we współpracy z posłem Januszem
Jurgielem, który jest wiceprzewodniczącym Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi od 26 marca
prowadzi kampanie pod hasłem „Podlasie wolne do GMO. Polska wolna od GMO”15. Akcja
ta ma na celu upowszechnienie wśród mieszkańców woj. podlaskiego wiedzy na temat
zagrożeń związanych z wprowadzeniem żywności z organizmami genetycznie
zmodyfikowanymi, a także zapoznanie z Ramowym Stanowiskiem Polski w sprawie
organizmów genetycznie zmodyfikowanych z 2006 roku. W ramach te kampanii odbywają
się debaty, seminaria, konferencje i happeningi, na których przedstawiane są poglądy za
i przeciw dla tego Stanowiska. Kolejnym celem tej akcji, jest zbliżenie zwolenników rozwoju
rolnictwa ekologicznego i tradycyjnych rolnych wyrobów lokalnych. Dużym
zainteresowaniem cieszyły się dotychczas organizowane debaty (Hajnówka, Narew, Bielsk
Podlaski). Tego rodzaju spotkania są zaplanowane w każdym mieście powiatowym
województwa i połączone są z pokazami filmowymi oraz dyskusją z udziałem znawców
problematyki (naukowcy, praktyce). Generalnie omawiany jest wpływ wprowadzania GMO
do żywności, na człowieka, jego życia i środowisko. Na spotkaniu w Białymstoku uczestnicy
przyjęli apel skierowany do władz wojewódzkich i centralnych, domagając się w nim, aby
Polska, a w szczególności Podlasie były wolne od GMO. Jednocześnie uczestnicy podpisani
pod tym apelem deklarują, że nie są przeciwni rozwojowi genetyki, biotechnologii oraz nauk
związanych z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi pod warunkiem, że takie badania
i eksperymenty będą odbywały się w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych.16
EKOLOGICZNE ŹRÓDŁA ENERGII17
Farma wiatraków
Pojawiła się pozycja powstania farmy wiatraków na terenach w okolicy miejscowości
Sokółka (odległości około 450 m od zabudowań). Docelowo miałoby to być 24 wiatraki o
mocy 2MW lub 48 wiatraków o mocy 1MW. Każdy z nich miałby mieć około 70m
14 Dziennik Wschodni, Nr 63 z dnia 18.03.2008, Nr 65 z dnia 20.03.2008, Lublin
15 www.wadomosci.ngo.pl, „Białystok, Podlasie wolne od GMO. Polska wolna od GMO”, data wejścia
16.04.2008
16 Opracowano na postawie: www.interia360.pl, „Podlasie wolne od GMO?”, data wejścia 16.05.2008
17 Opracowano na podstawie: „Na łaach mogą stanąć wiatraki”, Gazeta Współczesna Dz. Nr 73 z dnia
14.04.2008, „Oferta za ofertą”, Gazeta Współczesna DZ. Nr 76 z dnia 17.04.2008, „Inwestycje w bioenergię”,
Gazeta Współczesna DZ. Nr 80 z dnia 23.04.2008, „Rolnicy: jeszcze nie wiemy”, Gazeta Współczesna DZ.Nr
92 z dnia 12.05.2008; www.wspolczesna.pl, „Plany budowy farmy wiatraków”, data wejścia 09.05.2008;,
9
wysokości, a tereny zajęte pod inwestycje będą wydzierżawione od miejscowych rolników
na okres 25-30 lat. Uruchomienie tej inwestycji nie kolidowałoby z prowadzeniem upraw w
sąsiedztwie wiatraków. Dodatkowo inwestor zobowiązuje się do wypłat odszkodowań za
zajęcie gruntu pod drogi dojazdowe do farmy wiatraków oraz odszkodowanie dla właścicieli
działek, na której ustawiona będzie stopa wiatraka. Minusy takiej inwestycji to m.in. zamiana
krajobrazu, utrudnienia w ruchu lokalnym podczas budowy. Plusy – oprócz korzyści
finansowych z dzierżawy i odszkodowań dla właścicieli gruntu to również wpływy do kasy
gminnej z podatku od inwestycji oraz budowa dróg. Niewątpliwym atutem tej inwestycji jest
krok ku wykorzystaniu i propagowaniu inwestycji wykorzystującej alternatywne źródła
energii.
Wicewojewoda podlaski zorganizował spotkanie w Białymstoku, którego celem było
przeanalizowanie barier i możliwości wdrożenia produkcji biokomponentów w województwie
podlaskim. Obradowali przedstawiciele różnych organizacji i placówek związanych z
rolnictwem, samorządowcy, rolnicy oraz goście z Niemiec. W Polce na własny użytek
produkcja biopaliw zajmuje się 3 osoby, w województwie podlaskim takich przedsięwzięć nie
ma, ale nie ze względu na brak zainteresowania a raczej w wyniku szczególnego nadzoru
pracowników urzędu celnego podczas produkcji, długa rejestracja, wysoka akcyza. W gminie
Sokoły powstała już inicjatywa stworzenia tego rodzaju inwestycji w postaci tłoczni olejowej
i są dalsi zainteresowani. Olej mógłby być produkowany na potrzebny gospodarstwa, ale m.
in. do ogrzewania budynków, co w tej chwili w świetle polskiego prawa jest nielegalne.
Produkcja biopaliwa jest szansą na obniżenie kosztów produkcji w gospodarstwie oczywiście
jeśli będą sprzyjające warunki administracyjne.
Od 2003 roku na ternie województwa funkcjonuje Podlaska Agencja Zarządzania
Energią, która działa w obrębie Podlaskiej Fundacji Rozwoju Regionalnego. Jej celem jest
promocja odnawialnych źródeł energii i energooszczędności. Działalność swoją opiera na
świadczeniu usług informacyjnych i doradczych z zakresu energetyki konwencjonalnej,
wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz energooszczędności. Realizuje projekty
mające na celu promocję „czystej energii” oraz podnosi świadomość mieszkańców w zakresie
wykorzystania odnawialnych źródeł energii i ich powiązań z ochroną środowiska.18
ODPADY19
W kwietniu odbyło się spotkanie wiceministra środowiska z samorządowcami. Na
początku roku resort środowiska usunął z listy dofinansowywanych projektów ponad 20
propozycji, głównie oczyszczalni ścieków i systemów gospodarowania odpadami. Budowa
spalarni na terenie Białegostoku jest jednym z projektów na realizacje, którego zostały
zarezerwowane fundusze w ministerstwie (około 100 mln euro) i jest to jednyny w ten sposób
finansowany projekt w województwie podlaskim. Z zapowiedzi ministra wynika, że postępy z
przygotowań realizacji inwestycji będą regularnie sprawdzane i monitorowane, a w
przypadku braku postępów projekt przestanie być dofinansowywany. Niezbędne jest każde
dofinansowanie ze środków unijnych, gdyż realizacja takiego przedsięwzięcia jest bardzo
18 www.paze.pl, data wejścia 03.06.2008
19 Opracowano na podstawie: www.gazeta.pl, „Śmiecisz, niszczysz – ekopatrol cię namierzy”, data wejścia
14.04.2008, „Bez Unii utoniemy w śmieciach”, data wejścia 04.06.2008; „Zapłacimy za wycieczkę śmieci do
Mławy”, data wejścia 11.04.2008; www.poranny.pl, „Akcja „Czysty Białystok”, data wejścia 22.04.2008,
„Lisia Góra: Fikcyjna segregacja śmieci”, data wejścia 30.04.2008, „Problem śmieci w Hajnówce”, data
wejścia 03.06.2008; Gazeta Wyborcza, „ Eurokasa na śmieci tylko dla najlepszych” Dz. Nr. 102, z dnia
30.04.2008; www.wspolczesna.pl, „Unia zmusiła nas do segregacji”, data wejścia 29.04.2008, „Segreguj
śmieci, będzie czysto i taniej”, data wejścia 16.05.2008; „Tylko w Ełku nie segregujemy”, data wejścia
30.05.2008
10
kosztochłonna. Zgodnie z przepisami unijnymi, Polska powinna przetwarzać połowę
wyprodukowanych przez siebie odpadów. W chwili obecnej jedną szansą spełnienia tych
norm jest właśnie budowa i funkcjonowanie spalarni. Byłby to nie tylko obiekt, termicznej
utylizacji śmieci, ale także produkowałby energię elektryczną i cieplną. Problemem jest
lokalizacja takiej inwestycji. W tej sprawie wypowiedzieć się mają eksperci oraz brany będzie
pod uwagę także wynik konsultacji społecznych. Oczywiście pod ewentualną budowę
przewidziane są tereny przemysłowe, oddalone od skupisk zabudowań, ale jednocześnie
położone dostatecznie blisko by podłączyć ja do wszystkich mediów. W chwili obecnej
odpady to w Białymstoku poważny problem. Spory z gminą Juchnowiec na obszarze, której
położne jest składowisko odpadów spowodowały, że nie ma zgody na powiększenie
funkcjonującego tam składowiska. Efektem tego zaplanowany, na co rok wywóz ponad
połowy wyprodukowanych przez Białystok odpadów na składowisko do Mławy, co znacznie
obciąża budżet miasta, a pośrednio mieszkańców. Śmieci szkodliwe dla środowiska oraz te,
które można w jakiś sposób wykorzystać, przetworzyć utylizowane będą nadal na starym
składowisku. Jednocześnie trwają rozmowy z jedna z gmin województwa podlaskiego
(urzędnicy nie chcą zdradzać szczegółów, której władze wstępnie zgodziły się na lokalizacje
składowiska odpadów). Efektem wzrostu opłat za wywóz śmieci jest zauważalny wzrost
liczby nielegalnych wysypisk powstających, nie tylko na obrzeżach miasta, ale także w jego
centrum. Jest to sposób na oszczędności w niektórych gospodarstwach domowych. Dlatego
też przeprowadzane są przez straż miejską akcje „Czysty Białystok” polegające na
sprawdzaniu przez strażników miejskich czy mieszkańcy, przede wszystkim domów
jednorodzinnych posiadają umowy na wywóz śmieci. Mieszkańcom, którzy nie są w stanie
udokumentować, że wywóz odpadów z ich posesji jest realizowany przez firmę zostały
nałożone mandaty.
Segregacja odpadów
Segregacja odpadów prowadzona jest w większości podlaskich miejscowości, oczywiście
z różnym skutkiem, a w niektórych przepadkach należy się poważnie zastanowić nad jej
sensem. Można zauważyć, że firmy zajmujące wywozem odpadów posegregowane przez
mieszańców śmieci zbierają do jednego kontenera. Takie działania tłumaczone są względami
ekonomicznymi, bądź nie przystosowaniem składowisk opadów do tego by przetwarzać,
utylizować posegregowane śmieci (przykład Ełk). Dodatkowo potrzebna jest również
świadomość mieszkańców, że segregacja jest korzystna nie tylko dla środowiska, ale również
dla finansów każdego gospodarstwa domowego, gdyż za odbiór posegregowanych odpadów
płaci się nawet połowę mniej. Funkcjonuje Centrum Edukacji Ekologicznej w Ełku, które już
najmłodszym stara się wpajać idee segregacji odpadów. Pojawiają się też cykliczne akcje
zbiórki opadów posegregowanych, w których mieszkańcy wystawiają je przed swoje posesje.
Zostały zauważone też działania polegające na wycofaniu segregacji odpadów. Władze
Supraśla zadecydowały o zaprzestaniu i likwidacji w całej gminie pojemników do segregacji
odpadów i powrocie do „tradycyjnej” metody ich gromadzenia. Próba wdrożenia segregacji
nie powiodła się – tak tłumaczą to władze – mieszkańcy wrzucali odpady jak popadnie, a
gmina płaciła z wywóz jak za „zwykle” odpady.
Przykładem skutecznie i sprawnie funkcjonującej segregacji odpadów są Mońki. Po roku
widać wymierne efekty – zdecydowany wzrost ilości przyjmowanych przez firmę zajmującą
się recyklingiem posegregowanych opadów (szkło, tworzywa sztuczne, makulatura). Główną
motywacją do takiego działania były korzyści finansowe – za wywóz posegregowanych
śmieci nie trzeba płacić, przy jednoczesnym wzroście stawki opłaty za deponowanie odpadów
na miejscowym składowisku. Podwyżka za wywóz śmieci na składowisko ujawniła niechęć
właścicieli prywatnych posesji do podnoszenia takich kosztów. W niewielkim stopniu są
11
zainteresowani segregacją. Nasilił się proceder wywożenia śmieci do lasu lub pozostawiania
ich przy drogach.
Nie tylko Białystok boryka się z problemem odpadów, właściwe jest to poważną
bolączka wielu podlaskich miejscowości, jak te odpady zagospodarować, zutylizować.
Władze Hajnówki ogłosiły przetarg na budowie Zakładu Zagospodarowania Odpadów, a jego
budowę rozpocząć ma nowe pole składowe, które pozowali na dalszy odbiór odpadów z
terenu miasta i okolicy. Obecnie od 40 lat funkcjonuje tam zlokalizowane w starej żwirowni
składowisko odpadów. Nie jest ono w żaden sposób zabezpieczone, a grunt, na którym leży
nie jest izolowany, w związku z czym do środowiska glebowego i wodnego przedostają się
wszelkie szkodliwe substancje. Nie spełnia ono norm unijnych i musi zostać zamknięte do 31
sierpnia tego roku. Nowa inwestycja związana jest z dużym nakładem kosztów, a jak
informują wołdze gminy właśnie z ich pozyskaniem jest problem.
Materiały źródłowe:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
www.wspolczesna.pl, „Ta ścieżka to bubel”, data wejścia: 12.05.2008;
www.rowerowybialystok.pl, data wejścia 01.06.2008;
www.gazeta.pl, „Obwodnica Augustowa bliżej”, data wejścia: 15.05.2008, „Dokąd i kiedy
prowadzi nas Via i Rail Baltica”, data wejścia 29.05.2008, „Łomża chce Via Baltiki”, data wejścia
05.06.2008, „Białostoczanie Via Baltikę mają w nocie”,data wejścia 06.06.2008;
Gazeta Wyborcza, „Via Baltica wciąż niewiadoma”, DZ. Nr 80 z dnia 04.04.2008;
Gazeta Wyborcza „Jak nie zbudować obwodnicy Augustowa”, Dz. Nr 95 z dnia 22.04.2008;
Gazeta Wyborcza „Via Baltica pod społeczny osąd”, DZ. Nr 110 z dnia 12.05.2008;
Gazeta Wyborcza „Obwodnica Augustowa bliżej?”, DZ. Nr 114 z dnia 16.05.2008;
Gazeta Wyborcza „Obwodnica Augustowa na dobrej drodze”, DZ. Nr 122. z dnia 27.05.2008;
Nasz Dziennik, „Niech wypowiedzą się ludzie”, DZ. Nr. 95 z dnia 14.05.2008;
Gazeta Współczesna, „Ucieka nam Via Baltica”, Dz. Nr 92 z dnia 12.05.2008,
Gazeta Współczesna „Konsultacje na temat Via Baltiki”, DZ. Nr 106 z dnia 02.06.2008;
www.poranny.pl, „Rozmowy o Via Batlice”, data wejścia 24.04.2008, „Konsultacje w sprawie w
przebiegu Via Baltika” data wejścia 06.06.2008;
Dziennik, „Przebieg autostrady poznamy w listopadzie”, Dz. Nr.123 z dnia 28.05.2008;
Gazeta Współczesna, „Drogowcy wrócili do prac nad obwodnicą Wasilkowa”, DZ. Nr 61 z dnia
27.03.2008;
www.wrotapodlasia.pl, „Drogowcy wracają pod Wasików”, data wejścia 26.03.2008;
Nasz Dziennik, „Obwodnica powstaje”. DZ. Nr 75 z dnia 29/30. 03.2008
www.porany.pl, „Podlaskie drogi – jedne z najlepszych w kraju”, data wejścia 23.04.2008;
www.spp.bialystok.pl, data wejścia 13.06.2008
www.gazeta.pl, „Rail Niewiadoma”, data wejścia: 29.05.2008;
www.transinfo.pl, data wejścia 13.06.2008;
www.wrotapodlasia.pl, „Stanowisko Rady powiatu Białostockiego w sprawie lotniska”, data
wejścia 28.03.2008;
www.gazeta.pl, „Krywany: las, którego tak naprawdę nie ma”, data wejścia 11.04.2008;
www.wspolczesna.pl, „Potrzebne są wam dwa lotniska”, data wejścia 21.05.2008;
www.poranny.pl,, „Lotnisko najpierw ekspertyza, później lokalizacja”, data wejścia 29.04.2008;
www.wrotapodlasia.pl , Stanowisko Rady Powiatu, data wejścia 04.06.2008;
www.gazeta.pl, „ Natura 2000 – niepotrzebny kłopot”, data wejścia 08.06.2008;
www.wrotapodlasia.pl, „Suwałki na razie bez hipermarketów”, data wejścia 10.04.2008, „Zielone
Wzgórza będą większe”, data wejścia 20.04.2008, „Pole golfowe nad Białą”, data wejścia
12.05.2008, „Suwalscy radni bronią centrum handlowego”, data wejścia 28.05.2008,
„Hipermarket rezygnuje z foliowych toreb”, data wejścia 04.06.2008;
www.gazeta.pl, „Ekotorby jak świeże bułeczki”, data wejścia 21.04.2008;
12
29. www.wspolczena.pl, „Drugie Suchan jeszcze w tym roku”, data wejścia 21.04.2008, „Na wielkie
zakupy do Ełku”, data wejścia 22.04.2008, „Chcemy dużych sklepów”, data wejścia 28.05.2008;
30. www.poranny.pl, „Na zakupy? Z własną torbą”, data wejścia 15.05.2008;
31. Dziennik Wchodni, „Dla rolnika i dla środowiska”, Dz. Nr 63 z dnia 18.03.2008;
32. Dziennik Wschodni „Siej i zbieraj tak jak dziadek”, DZ. Nr 65 z dnia 20.03.2008;
33. www.wadomosci.ngo.pl, „Białystok, Podlasie wolne od GMO. Polska wolna od GMO”, data
wejścia 16.04.2008;
34. www.interia360.pl, „Podlasie wolne od GMO?”, data wejścia 16.05.2008;
35. Gazeta Współczesna „Na łąkach mogą stanąć wiatraki”, Dz. Nr 73 z dnia 14.04.2008
36. Gazeta Współczesna „Oferta za ofertą”, DZ. Nr 76 z dnia 17.04.2008;
37. Gazeta Współczesna „Inwestycje w bioenergię”, DZ. Nr 80 z dnia 23.04.2008
38. Gazeta Współczesna „Rolnicy: jeszcze nie wiemy”, DZ.Nr 92 z dnia 12.05.2008;
39. www.wspolczesna.pl, „Plany budowy farmy wiatraków”, data wejścia 09.05.2008;
40. www.gazeta.pl, „Śmiecisz, niszczysz – ekopatrol cię namierzy”, data wejścia 14.04.2008, „Bez
Unii utoniemy w śmieciach”, data wejścia 04.06.2008; „Zapłacimy za wycieczkę śmieci do
Mławy”, data wejścia 11.04.2008;
41. www.poranny.pl, „Akcja „Czysty Białystok”, data wejścia 22.04.2008, „Lisia Góra: Fikcyjna
segregacja śmieci”, data wejścia 30.04.2008, „Problem śmieci w Hajnówce”, data wejścia
03.06.2008; Gazeta Wyborcza, „ Eurokasa na śmieci tylko dla najlepszych” Dz. Nr. 102, z dnia
30.04.2008;
42. www.wspolczesna.pl, „Unia zmusiła nas do segregacji”, data wejścia 29.04.2008, „Segreguj
śmieci, będzie czysto i taniej”, data wejścia 16.05.2008; „Tylko w Ełku nie segregujemy”, data
wejścia 30.05.2008;
43. www.paze.pl, data wejścia 03.06.2008.
13