Spis treĘci
Transkrypt
Spis treĘci
Spis treÊci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 10 16 17 25 26 28 30 1.1. To warto wiedzieć już na początku . . . . 1.2. Wykresy a ekonomia . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. Wykresy zależności między dwiema 1.2.2. Wykresy szeregów czasowych . . . . 1.2.3. Sztuka interpretowania wykresów . (1) Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . (1) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . ........ ........ zmiennymi ........ ........ ........ ........ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Rynek. Strona popytu i podaży na rynku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Rynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Co to jest rynek? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2. Struktura rynku, czyli ilu jest sprzedających, a ilu kupujących 2.1.3. Własność prywatna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4. Efektywność mechanizmu rynkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.5. Konkurencja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.6. Mechanizm rynkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Strona popytu na rynku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Prawo popytu i krzywa popytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Strona podaży na rynku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Prawo podaży i krzywa podaży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (2) Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (2) Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (2) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Rynek podczas pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Równowaga na rynku . . . . . . . . . . 3.2. Zmiany popytu i podaży . . . . . . . . . 3.2.1. Wzrost popytu . . . . . . . . . . . 3.2.2. Spadek popytu . . . . . . . . . . . 3.2.3. Wzrost podaży . . . . . . . . . . . 3.2.4. Spadek podaży . . . . . . . . . . . 3.2.5. Wzrost popytu i wzrost podaży 3.2.6. Wzrost popytu i spadek podaży 3.2.7. Spadek popytu i wzrost podaży 3.2.8. Spadek popytu i spadek podaży 3.2.9. Wpływ podatku jednostkowego www.wsip.com.pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 34 34 35 35 36 36 37 37 39 43 44 48 50 51 54 54 56 56 57 59 59 59 59 61 61 63 3 3.3. Elastyczność popytu . . . . . . . . . . . . 3.3.1. Cenowa elastyczność popytu . . . 3.3.2. Dochodowa elastyczność popytu 3.3.3. Mieszana elastyczność popytu . . 3.4. Elastyczność podaży . . . . . . . . . . . . (3) Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . (3) Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . (3) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 64 70 70 71 73 73 74 4. Decyzje konsumenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 79 80 82 85 86 87 90 92 92 93 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. (4) (4) (4) . . . . . . . . . . . . . . . . Konfrontacja korzyści i kosztów . . . . . . Użyteczność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Preferencje i krzywe obojętności . . . . . . Ścieżka cen, czyli ograniczenie budżetowe Równowaga konsumenta . . . . . . . . . . . . Zmiany stanu równowagi konsumenta . . . Koszty alternatywne . . . . . . . . . . . . . . Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... .... .... ... .... .... .... .... .... .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Decyzje producenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. (5) (5) (5) Rodzaje firm . . . . . . . . . . . . . . . . Cele i ograniczenia firm . . . . . . . . . Funkcja produkcji w krótkim okresie Koszty w krótkim okresie . . . . . . . . Podstawowe pojęcia i definicje . . . . Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Producenci na rynku konkurencji doskonałej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 96 97 98 102 107 108 109 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 112 114 115 117 120 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 124 125 125 126 7. Producent na rynku monopolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 131 132 135 136 140 140 141 141 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 6.7. (6) (6) (6) 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. (7) (7) (7) 4 Konkurencja doskonała i jej cechy charakterystyczne . . . . . . . . . . Funkcjonowanie firmy wolnokonkurencyjnej . . . . . . . . . . . . . . . Przychody firmy wolnokonkurencyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Równowaga firmy wolnokonkurencyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trzy sytuacje możliwe w krótkim okresie . . . . . . . . . . . . . . . . . Krzywa podaży firmy doskonale konkurencyjnej i gałęzi doskonale konkurencyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rola czasu na rynku konkurencji doskonałej . . . . . . . . . . . . . . . Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Monopol i jego cechy charakterystyczne . . . . . . . . . . . Funkcjonowanie firmy-gałęzi w monopolu. Przychody tej Przychody i elastyczność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Równowaga monopolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rola czasu na rynku monopolu . . . . . . . . . . . . . . . . . Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... firmy ..... ..... ..... ..... ..... ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Producenci na rynku konkurencji monopolistycznej i oligopolistycznej 8.1. Konkurencja monopolistyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Funkcjonowanie firmy na rynku konkurencji monopolistycznej . . . . 8.3. Rola czasu na rynku konkurencji monopolistycznej . . . . . . . . . . . . 8.4. Konkurencja oligopolistyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (8) Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (8) Streszczenie rozdziału .............................. (8) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Efektywność gospodarowania przedsiębiorstw w różnych strukturach rynkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 145 147 149 151 152 152 153 ....... ....... 155 155 157 . . . . . . . . 158 161 161 162 10. Rynek pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 164 165 166 167 169 172 173 174 174 176 177 178 9.1. Porównanie cech charakterystycznych różnych struktur rynkowych . 9.2. Efektywność techniczna i ekonomiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3. Porównanie firm działających w warunkach konkurencji doskonałej, konkurencji monopolistycznej i monopolu . . . . . . . . . . . . . . . . . (9) Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (9) Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (9) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1. 10.2. 10.3. 10.4. 10.5. 10.6. 10.7. 10.8 10.9. (10) (10) (10) Znaczenie rynku pracy . . . . . . . . . . Podaż pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . Czynniki wpływające na podaż pracy Krzywa podaży pracy . . . . . . . . . . . Popyt na pracę . . . . . . . . . . . . . . . Krzywa popytu na pracę . . . . . . . . . Równowaga na rynku pracy . . . . . . . Rola związków zawodowych . . . . . . Wpływ polityki rządu na rynek pracy Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Rynek kapitałowy i giełda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.1. 11.2. 11.3. 11.4. 11.5. (11) (11) (11) Kapitał rzeczowy i inwestycje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Popyt na kapitał . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kapitał finansowy (popyt na fundusze kredytowe i ich podaż) Funkcjonowanie giełdy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.4.1. Rodzaje papierów wartościowych . . . . . . . . . . . . . . 11.4.2. Notowania giełdowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.4.3. Transakcje spekulacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rynek kapitałowy i giełda papierów wartościowych w Polsce Podstawowe pojęcia i definicje ................... Streszczenie rozdziału ......................... Sprawdź, czy zrozumiałeś ...................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Rynek surowców naturalnych. Znaczenie rynku surowców energetycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.1. Ograniczoność zasobów surowców 12.1.1. Podaż ziemi . . . . . . . . . . 12.1.2. Równowaga na rynku ziemi 12.2. Energia a rozwój ekonomiczny . . . 12.2.1. Podaż energii . . . . . . . . . 12.2.2. Kontrola cen . . . . . . . . . . www.wsip.com.pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 180 181 183 186 187 188 189 190 193 194 195 198 198 199 199 200 201 202 5 12.2.3. Rozwiązywanie problemów braku energii 12.2.4. Ochrona środowiska . . . . . . . . . . . . . . (12) Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . (12) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 203 203 204 13. Funkcjonowanie gospodarki jako całości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 206 206 209 209 210 210 211 211 212 216 217 228 233 234 235 13.1. Mikroekonomia i makroekonomia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2. Krzywa możliwości produkcyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.1. Zjawisko rzadkości a krzywa możliwości produkcyjnych . . . 13.2.2. Efektywność produkcji a krzywa możliwości produkcyjnych 13.2.3. Zamienność a krzywa możliwości produkcyjnych . . . . . . . . 13.2.4. Koszty alternatywne a krzywa możliwości produkcyjnych . . 13.3.5. Koszty alternatywne a prawo rosnących kosztów . . . . . . . . 13.2.6. Przesunięcia krzywej możliwości produkcyjnych . . . . . . . . 13.3. Agregacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4. Główne problemy makroekonomiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5. Produkt krajowy brutto (PKB) a produkt narodowy brutto (PNB) . . 13.6. Rachunki narodowe dla gospodarki polskiej . . . . . . . . . . . . . . . . (13) Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (13) Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (13) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14. Obieg okrężny dochodu i produktu w gospodarce . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.1. 14.2. 14.3. 14.4. (14) (14) (14) Najprostszy obieg okrężny . . . . . . . . . Obieg okrężny z rynkami finansowymi Obieg okrężny z uwzględnieniem rządu Obieg okrężny dla gospodarki otwartej Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15. Podstawowy model gospodarki AD–AS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.1. 15.2. 15.3. 15.4. 15.5. 15.6. 15.7. (15) (15) (15) Zagregowany popyt . . . . . . . . Krzywa zagregowanego popytu Zmiany zagregowanego popytu Zagregowana podaż . . . . . . . . Krzywa zagregowanej podaży . Zmiany zagregowanej podaży . Równowaga makroekonomiczna Podstawowe pojęcia i definicje . Streszczenie rozdziału . . . . . . Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . l6. Problem bezrobocia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.1. Podstawowe pojęcia dotyczące rynku pracy 16.2. Podstawowe pojęcia dotyczące bezrobocia . 16.3. Rodzaje bezrobocia . . . . . . . . . . . . . . . . 16.3.1. Bezrobocie cykliczne . . . . . . . . . . 16.3.2. Bezrobocie strukturalne . . . . . . . . . 16.3.3. Bezrobocie frykcyjne . . . . . . . . . . 16.4. Bezrobocie w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . (16) Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . (16) Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . (16) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 238 240 243 244 246 247 248 251 252 256 257 258 260 265 266 268 269 270 274 275 276 277 277 279 280 280 283 284 284 17. Zrozumieć inflację . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.1. Podstawowe pojęcia związane z inflacją . . . . . . . . . . . 17.2. Czym jest inflacja? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3. Przyczyny inflacji i jej rodzaje . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.1. Inflacja kosztowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.2. Inflacja popytowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.3. Inflacja kosztowa i wzrost zagregowanego popytu 17.4. Mierniki inflacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.5. Wielkości realne i nominalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.6. Konsekwencje inflacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.7. Oczekiwania inflacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.8. Inflacja w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (17) Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . (17) Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (17) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18. Cykliczny wzrost gospodarki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.1. 18.2. 18.3. (18) (18) (18) Przebieg cyklu koniunkturalnego . . . . . . . . . . . . . . . . Charakterystyka cyklu koniunkturalnego . . . . . . . . . . . Wzrost gospodarczy a krzywa możliwości produkcyjnych Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19. Polityka fiskalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 287 288 289 290 291 292 292 296 297 298 298 302 302 303 307 307 309 312 314 314 315 . . . . . . . . . . . . 318 319 320 321 324 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324 327 330 332 332 333 334 337 337 338 20. Pieniądz, banki i polityka monetarna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342 342 342 345 347 349 350 350 356 356 357 .... 361 19.1. Rola rządu i jego funkcje w gospodarce . . . . . . . . . . . . 19.2. Narzędzia polityki fiskalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.2.1. Wydatki rządowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.2.2. Działanie mnożnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.2.3. Wpływ wydatków rządowych na wielkość produkcji w gospodarce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.2.4. Podatki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.2.5. Rodzaje podatków w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . 19.2.6. Transfery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.2.7. Deficyt budżetowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.3. Konsekwencje stosowania polityki fiskalnej . . . . . . . . . . 19.4. Polityka fiskalna w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (19) Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (19) Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (19) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i . . . . . . . . . . ......... ......... ......... ......... poziom cen ......... ......... ......... ......... ......... ......... ......... ......... ......... ......... 20.1. Pieniądz, rynek pieniężny i kreowanie pieniądza bankowego . . . . . . . . 20.1.1. Zdefiniowanie pieniądza i jego funkcje . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.1.2. Popyt na pieniądz i krzywa popytu na pieniądz . . . . . . . . . . . . 20.1.3. Podaż pieniądza i krzywa podaży pieniądza . . . . . . . . . . . . . . 20.1.4. Równowaga na rynku pieniężnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.1.5. Rozszyfrowanie kosztów alternatywnych . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.1.6. Kreacja pieniądza przez banki handlowe . . . . . . . . . . . . . . . . 20.2. Bank centralny i polityka monetarna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.2.1. Bank centralny i jego funkcje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.2.2. Polityka monetarna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.2.3. Konsekwencje dla gospodarki spowodowane wyznaczaniem stopy procentowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.wsip.com.pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 20.3. 20.4. (20) (20) (20) Konsekwencje stosowania polityki monetarnej Polityka monetarna w Polsce . . . . . . . . . . . Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362 363 366 367 368 21. Polityka monetarna a polityka fiskalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 373 373 375 377 377 378 381 381 382 382 386 386 387 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.1. Stosowanie polityki ekspansywnej i restrykcyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . 21.1.1. Gospodarcze skutki stosowania ekspansywnej polityki monetarnej 21.1.2. Gospodarcze skutki stosowania ekspansywnej polityki fiskalnej . . 21.1.3. Gospodarcze skutki stosowania restrykcyjnej polityki monetarnej . 21.1.4. Gospodarcze skutki stosowania restrykcyjnej polityki fiskalnej . . . 21.1.5. Polityka fiskalna i monetarna stosowane łącznie . . . . . . . . . . . . 21.2. Dylematy związane z wyborem określonej polityki . . . . . . . . . . . . . . . 21.2.1. Wzrost sektora prywatnego czy publicznego . . . . . . . . . . . . . . . 21.2.2. Rola czasu, czyli konsekwencje inflacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . 21.2.3. Finansowanie wydatków rządowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (21) Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (21) Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (21) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22. Ekonomia międzynarodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390 390 390 393 397 398 399 399 400 403 404 406 406 407 408 409 409 410 411 412 413 Jak by tu skończyć, czyli: co dalej z ekonomią? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417 Odpowiedzi, czyli: zrozumiałem, czy nie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418 Indeks, czyli: gdzie by to znaleźć? (opracował Tadeusz Siemaszko) . . . . . . . . . . Słowo wstępne, czyli: co i jak jest w indeksie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Indeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420 420 422 Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428 22.1. Handel międzynarodowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22.1.1. Korzyści komparatywne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22.1.2. Korzyści wynikające z handlu międzynarodowego . . . . . . . . . . . . 22.1.3. Ograniczenia w handlu zagranicznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22.2. Rynek walutowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22.2.1. Kurs walutowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22.2.2. Konieczność działania rynku walutowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22.2.3. Popyt na waluty i podaż walut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22.2.4. Kurs równowagi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22.2.5. Stałe i zmienne kursy walutowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22.3. Bilans płatniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22.3.1. Bilans płatniczy w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22.4. Konsekwencje otwarcia gospodarki dla polityki monetarnej i fiskalnej . . . 22.4.1. Polityka monetarna przy zmiennym kursie walutowym . . . . . . . . . 22.4.2. Polityka fiskalna przy zmiennym kursie walutowym . . . . . . . . . . . 22.4.3. Polityka fiskalna i monetarna przy stałym kursie walutowym . . . . . 22.4.4. Polityka fiskalna i monetarna a interwencje na rynkach walutowych (22) Podstawowe pojęcia i definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (22) Streszczenie rozdziału . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (22) Sprawdź, czy zrozumiałeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .