Pobierz - Sanofi

Znaczenie obecności schorzeń
towarzyszących łagodnemu
rozrostowi stercza w podejmowaniu
decyzji terapeutycznych przez
polskich urologów.
Program DAL-SAFE /ALFUS_L_01798/
Ocena wyników programu
epidemiologicznego.
Dr n. med. Bartosz Małkiewicz
Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej
Akademia Medyczna we Wrocławiu
DAL-SAFE - charakterystyka
z
Badanie obserwacyjne bez udziału
produktu leczniczego
z
z
Program prowadzony na terenie Polski
z
100 - ośrodków
z
400 – lekarzy urologów
z
9703 chorych - włączonych do badania
z
9665 chorych – ocenialnych i objętych analizą
Udział pacjenta w badaniu – jednorazowy
BPH – Uzasadnienie rejestru
z
Łagodny rozrost gruczołu krokowego – Benign Prostatic Hyperplasia
(BPH)
z
Jedno z najczęstszych schorzeń u mężczyzn w wieku starszym [>50
r.ż.]
z
Wzrost zapadalności wraz z wiekiem.
z
Postępujący charakter choroby
z
Objawy kliniczne [IPSS>7]:
31% - 50-59 r.ż, 36% - 60-69 r.ż., 44% - > 70 r.ż.
[Chute i wsp. 1993]
z
Zwiększenie objętości stercza [BPE] - ↑↑ liczby komórek gruczołowych i
komórek mięśni gładkich.
BPH – Uzasadnienie rejestru
z
Choroba zagrażająca życiu – obecnie rzadko
z
BPH wykazuje istotny wpływ na jakość życia [QoL]
z
BPH wykazuje związek z aktywnością życiową
– 51% pacjentów z BPH vs 28% bez BPH [Garraway i
wsp. 1993]
z
Wpływ na funkcje seksualne:
z
z
31% mężczyzn z BPH
[Doll i wsp. 1993].
Aktywność seksualna:
z
istotna dla mężczyzn >50 r.ż
z
83% mężczyzn > 50 r.ż. - regularna aktywność [Rosen i wsp. 2003].
BPH – Uzasadnienie rejestru
z
Zapotrzebowanie na programy badawcze obserwacyjne
prowadzone na poziomie międzynarodowym i lokalnym w celu:
z
Oceny czynników decydujących o wyborze metody leczenia.
z
Oceny występowania schorzeń współistniejących.
z
Oceny wpływu bezpośredniej relacji pomiędzy profilem bezpieczeństwa
zastosowanego leku i przewidywalnym ryzyku działań niepożądanych a
przebiegiem schorzeń towarzyszących.
CEL BADANIA
z
CELE PIERWOTNE:
z
Ocena częstości stosowania poszczególnych grup leków
w praktyce polskich urologów w leczeniu łagodnego
rozrostu stercza [BPH], w kontekście postrzegania ich
profilu bezpieczeństwa w odniesieniu do schorzeń
towarzyszących, występujących u tych chorych.
z
CELE WTÓRNE:
z
Ocena częstości schorzeń towarzyszących BPH na
terenie Polski.
z
Ocena czynników wpływających na decyzje terapeutyczne
urologów
DAL-SAFE
z
Kryteria włączenia:
z
Płeć męska
z
Wiek >18 r.ż.
z
Pacjent zgłaszający się do lekarza z problemem
dotyczącym dolnych dróg moczowych
z
Badania diagnostyczne sugerują BPH jako przyczynę
dolegliwości i wizyty u lekarza
z
Pacjent nie leczony wcześniej z powodu BPH
DAL-SAFE
z
Formularz pacjenta:
z
Część I
z
z
Charakterystyka ośrodka
Część II
z
Charakterystyka pacjenta [wiek, AUR, występowanie chorób
współistniejących, aktywność seksualna, ED, EjD, IPSS, VolPROST]
z
Część III
z
Decyzja terapeutyczna
DAL-SAFE - Metody statystyczne
z
Zebrany materiał scharakteryzowano przy
pomocy podstawowych narzędzi opisowych:
z
średnie i odchylenia standardowe dla cech o
charakterze ciągłym
z
tabele/ wykresy częstości dla cech o
charakterze kategorycznym.
DAL-SAFE - WYNIKI
CHARAKTERYSTYKA OŚRODKA
Rodzaj praktyki
Ilość pacjentów
1 Ambulatoryjna kontraktowana w NFZ
6722
2 Ambulatoryjna niekontraktowana w NFZ
1603
3 Szpitalna
241
4 Inne
1137
12%
2%
Ambulatoryjna - NFZ
Ambulatoryjna - non-NFZ
17%
Szpitalna
Inne
69%
Charakterystyka pacjentów
Grupy wiekowe
Ilość pacjentów
< 40
9
40-49
171
50-59
2228
60-69
4694
> 70
2563
0,09% 1,77%
26,52%
23,05%
<40
40-49
50-59
60-69
>70
48,57%
WYWIAD UROLOGICZNY
63,38
13,94
17,12
NIE
TAK
36,62
86,06
82,88
89,94
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
10,06
ƒ Aktywność seksualna w poszczególnych kategoriach wiekowych [%].
40-49
50-59
60-69
p < 0,001
>70
ƒ Aktywność seksualna mężczyzn w wieku 50-69 na podobnym
poziomie jak u mężczyzn młodszych z BPH.
ƒ Mężczyźni >70 rż - tylko 37% aktywnych seksualnie.
ƒ Kategorii <40 rż nie poddano analizie z powodu zbyt małej liczebności
badanej grupy.
WYWIAD UROLOGICZNY
Zaburzenia erekcji [ED] u pacjentów aktywnych seksualnie w poszczególnych
kategoriach wiekowych [%]
>70
60-69
50-59
40-49
0%
27,81
72,19
52,85
47,15
TAK
NIE
74,52
25,48
p < 0,001
81,75
18,25
20%
40%
60%
80%
100%
ƒ Zaburzenia erekcji – częstość wzrasta wraz z wiekiem.
ƒ Prawie ¾ aktywnych seksualnie mężczyzn > 70 rż cierpi na ED.
ƒ Kategorii <40 rż nie poddano analizie ze względu za zbyt małą
liczebność badanej grupy.
WYWIAD UROLOGICZNY
Zaburzenia ejakulacji [EjD] u pacjentów aktywnych seksualnie w poszczególnych
kategoriach wiekowych [%]
100%
37,63
80%
60%
84,8
76,58
64,19
40%
62,37
20%
15,2
0%
40-49
23,42
50-59
35,81
60-69
NIE
TAK
p < 0,001
>70
ƒ Częstość zaburzeń ejakulacji wzrasta wraz z wiekiem.
ƒ 62% aktywnych seksualnie mężczyzn >70 rż cierpi na EjD.
ƒ Kategorii <40 rż nie poddano analizie - mała liczebność badanej grupy.
CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE
Odsetek pacjentów zgłaszających problemy ze strony układu krążenia w
poszczególnych kategoriach wiekowych [%]
100%
80%
39,77
25,67
17,53
5,15
60%
40%
74,33
82,47
94,85
NIE
TAK
60,23
20%
0%
p < 0,001
40-49
50-59
60-69
>70
ƒ Częstość schorzeń układu krążenia, towarzyszących BPH wzrasta wraz z wiekiem.
ƒ W grupie chorych >70 rż. prawie wszyscy zgłaszali współistnienie schorzeń układu
krążenia
CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE
Odsetek pacjentów zgłaszających współistniejące z BPH nadciśnienie tętnicze
[HAT] w poszczególnych kategoriach wiekowych [%]
60%
56%
p < 0,001
52%
ƒ Częstość towarzyszącego BPH
nadciśnienia tętniczego wzrasta
50%
40%
wraz z wiekiem.
32%
ƒ Ponad połowa mężczyzn >60 rż.
30%
22%
choruje na HAT
20%
10%
0%
41-50 lat
51-60 lat
61-70 lat
70+ lat
CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE
Odsetek pacjentów z BPH, zgłaszających współwystępowanie choroby
niedokrwiennej serca [MIC] w poszczególnych kategoriach wiekowych [%]
40%
p < 0,001
36%
ƒ Częstość występowania choroby
35%
wieńcowej w grupie pacjentów z
30%
BPH, wzrasta wraz z wiekiem.
25%
15%
20%
ƒ Choroba wieńcowa najczęściej
16%
występuje u mężczyzn >70 rż.
15%
9%
10%
5%
0%
41-50 lat
51-60 lat
61-70 lat
70+ lat
CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE
Odsetek pacjentów zgłaszających występowanie hipotonii ortostatycznej w
poszczególnych kategoriach wiekowych [%]
20%
18%
18%
16%
17%
p < 0,001
16%
14%
14%
12%
10%
8%
6%
4%
2%
0%
41-50 lat
51-60 lat
61-70 lat
70+ lat
Częstość występowania hipotonii ortostatycznej nie różni się istotnie
pomiędzy poszczególnymi kategoriami wiekowymi.
NASILENIE OBJAWÓW - LUTS
ƒ Nasilenie LUTS oceniano w skali IPSS
ƒ LUTS o dowolnym nasileniu zgłosiło
Ilość
Pacjentó
w
%
1976
20
40-49
99
5
50-59
808
41
60-69
776
39
> 70
288
15
6614
69
40-49
69
1
50-59
1325
20
3500
60-69
3623
55
3000
> 70
1594
24
2500
Duże
1050
11
2000
40-49
3
0,3
1500
50-59
90
9
60-69
228
27
> 70
668
64
Nasilenie
objawów
Niewielkie
Umiarkowane
9640 badanych mężczyzn, co stanowiło
99,7% badanej populacji
ƒ Najczęściej pacjenci zgłaszali LUTS o
umiarkowanym stopniu – 69% badanej
populacji
4000
p < 0,001
1000
500
0
40-49
50-59
Niewielkie
60-69
Umiarkowane
>70
Duże
WYWIAD UROLOGICZNY
Zaburzenia erekcji [ED] a stopień nasilenia LUTS [%]:
70%
60%
59,64%
50%
40%
40,06%
56,86%
43,1 4%
56,86%
43,1 4%
ED - Tak
ED - Nie
30%
20%
p < 0,001
1 0%
0%
Małe
Śr ednie
Duże
Nasilenie LUTS
ƒ Częstość zaburzeń erekcji [ED] – wzrasta wraz z nasileniem LUTS.
ƒ W grupie mężczyzn z dużym nasileniem LUTS ponad połowa badanych
[57%] zgłaszała występowanie ED.
WYWIAD UROLOGICZNY
Zaburzenia ejakulacji [EjD] a stopień nasilenia LUTS [%]:
70%
65,29%
66,05%
60%
50%
40%
55,91%
44,09%
34,71%
33,95%
30%
20%
EjD - Tak
EjD - Nie
p = 0,004
10%
0%
Małe
Średnie
Duże
Nasilenie LUTS
ƒ W najliczniejszej grupie ze średnim nasileniem LUTS – odsetek EjD jest
podobny jak w grupie z niewielkim natężeniem dolegliwości LUTS.
ƒ Zaburzenia ejakulacji najczęściej zgłaszali mężczyźni z dużym nasileniem
LUTS – 56%.
WYWIAD UROLOGICZNY
Aktywność seksualna [AS] a stopień nasilenia LUTS [%]:
90%
80%
70%
76,84%
71,84%
67,43%
60%
AS - Tak
AS - Nie
50%
40%
30%
32,57%
23,16%
28,16%
p < 0,001
20%
10%
0%
Małe
Średnie
Duże
Nasilenie LUTS
ƒ W najliczniejszej grupie ze średnim nasileniem LUTS, odsetek mężczyzn
aktywnych seksualnie był najwyższy - 77%.
ƒ Prawie ¾ [72%] badanych mężczyzn z dużym nasileniem LUTS nie
wykazuje aktywności w domenie seksualnej.
WYWIAD UROLOGICZNY
Wielkość gruczołu krokowego w ocenie ultrasonograficznej [TAUS] wg kategorii
wiekowych.
100%
90%
90,42%
80,04%
80%
70%
61,33%
60%
50%
41,32%
38,67%
40%
30%
20%
10%
58,68%
<40 cm3
>40 cm3
p < 0,001
19,96%
9,58%
0%
40-49
50-59
60-69
>70
ƒ Odsetek pacjentów z powiększonym gruczołem krokowym (>40cm3) wzrastał wraz z
wiekiem i był najwyższy w grupie mężczyzn >70 rż
ƒ Kategorii <40 rż nie poddano analizie ze względu na zbyt małą liczebność tej grupy.
WYWIAD UROLOGICZNY
Wielkość gruczołu krokowego a stopień nasilenia dolegliwości ze strony dolnych
dróg moczowych [LUTS].
80%
74,63%
70%
64,95%
60%
50%
40%
30%
<40 cm3
>40 cm3
31,25%
21,73%
20%
10%
3,80%
4,00%
p < 0,001
0%
Niewielkie
Średnie
Duże
Nasilenie LUTS
ƒ W najliczniejszej grupie chorych ze średnim nasileniem objawów LUTS, wielkość
gruczołu krokowego nie ma istotnego znaczenia na odsetek występowania dolegliwości
- 74% vs 65%
WYWIAD UROLOGICZNY
Wielkość gruczołu krokowego a aktywność seksualna.
Aktywność seksualna
80%
TAK
NIE
74,15%
p < 0,001
70%
61,96%
60%
ƒ Wśród badanych chorych, wielkość
50%
38,04%
40%
30%
gruczołu krokowego nie miała
istotnego wpływu na odsetek
25,85%
mężczyzn aktywnych seksualnie.
20%
10%
0%
Vol<40 cm3
Vol>40 cm3
Objętość gruczołu krokowego
WYWIAD UROLOGICZNY
Wielkość gruczołu krokowego a zaburzenia erekcji [ED].
Zaburzenia erekcji
TAK
NIE
59,67%
Vol>40 cm3
40,33%
54,48%
Vol<40 cm3
p < 0,001
45,52%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
ƒ Odsetek mężczyzn zgłaszających zaburzenia erekcji był podobny w obu grupach
niezależnie od wielkości gruczołu krokowego – 40% vs 46%.
WYWIAD UROLOGICZNY
Wielkość gruczołu krokowego a zaburzenia ejakulacji [EjD].
Zaburzenia ejakulacji
TAK
NIE
70,13%
Vol>40 cm3
29,87%
61,49%
Vol<40 cm3
38,51%
p < 0,001
0%
20%
40%
60%
80%
ƒ Odsetek mężczyzn zgłaszających zaburzenia ejakulacji był wyższy o około 10% w
grupie mężczyzn z większą objętością gruczołu krokowego – 39% vs 30%.
Zastosowane leczenie - wyniki
Decyzja terapeutyczna
Liczba
pacjentów
ƒ Najczęściej w terapii stosowano leki
1. Do bacznej obserwacji
513
2. Lek roślinny
1011
blokujące receptor adrenergiczny alfa
3. Alfa-bloker
7496
- 77%
4. Inhibitor 5-AR
1026
5. Inhibitor 5-PDE
180
6. Alfa-bloker + 5-PDEI
310
7. Alfa-bloker + 5-ARI
92
6. Zabieg operacyjny
127
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
ƒ Baczną obserwacją objęto 5%
chorych.
ƒ Leczenie zabiegowe zastosowano
jedynie u 1% mężczyzn z BPH
Odsetek badanych
77,25%
p = 0,000
5,29%
10,42%
Baczna obserwacja
Fitoterapia
Alfa-bloker
10,57%
1,86%
3,19%
5-ARI
5-PDEI
AB + 5-PDEI
0,95%
AB + 5-ARI
1,31%
Chirurgia
Zastosowane leczenie - wyniki
Decyzja terapeutyczna
Ilość chorych
z HAT
ƒ Obecność nadciśnienia tętniczego
1. Do bacznej obserwacji
245
[HAT] nie miała wpływu na rodzaj
2. Lek roślinny
362
zastosowanej terapii.
3. Alfa-bloker
3699
4. Inhibitor 5-AR
571
przez lekarzy z podobną częstością ,
5. Inhibitor 5-PDE
94
niezależnie od występowania
6. Alfa-bloker + 5-PDEI
173
nadciśnienia tętniczego.
7. Alfa-bloker + 5-ARI
58
6. Zabieg operacyjny
59
ƒ Opcje terapeutyczne były wybierane
100%
% mężczyzn z HAT
p<0,001
90%
% mężczyzn bez HAT
77,25% 75,70%
80%
70%
60%
50%
40%
p<0,001
p<0,001
30%
7,72% 13%
20%
1,26%
12,18% 9,07% 2,01%
0,68% 1,24% 2,73% 3,69%
5,34% 5,23%
10%
1,36%
1,71%
0%
Baczna obserwacja
Fitoterapia
Alfa-bloker
5-ARI
5-PDEI
AB + 5-PDEI
AB + 5-ARI
Chirurgia
Zastosowane leczenie - wyniki
Decyzja
terapeutyczna
Ilość Chorych
z HO
1. Do bacznej obserwacji
179
[HO] nie miała większego wpływu na
2. Lek roślinny
342
rodzaj zastosowanej terapii.
3. Alfa-bloker
908
ƒLeczenie przy pomocy leków
4. Inhibitor 5-AR
201
roślinnych częściej stosowano u
5. Inhibitor 5-PDE
19
6. Alfa-bloker + 5-PDEI
33
7. Alfa-bloker + 5-ARI
5
blokujące receptor adrenergiczny
6. Zabieg operacyjny
34
alfa, częściej u chorych bez HO
ƒObecność hipotonii ortostatycznej
chorych z HO, natomiast leki
% mężczyzn z HO
1 00%
p<0,001
% mężczyzn bez HO
90%
80,67%
80%
59,11 %
70%
60%
50%
p<0,001
40%
22,27%
p<0,001
p<0,001
30%
1 1 ,65%
20%
1 3,09% 1 0,1 0%1 ,24%
3,39%
8%
4,05%
0,33%1 ,07% 2,15%
1 0%
1,86%
2,21 %1 ,1 4%
0%
Baczna obserw acja
Fitoterapia
Alfa-blokery [AB]
5-ARI
5-PDEI
AB + 5-PDEI
AB + 5-A RI
C hirurgia
Zastosowane leczenie - wyniki
Decyzja terapeutyczna
Ilość chorych
z MIC
ƒ Obecność choroby niedokrwiennej serca
[MIC] nie miała wpływu na wdrożenie terapii
1. Do bacznej obserwacji
72
alfa-blokerami – najczęstszej formy leczenia
2. Lek roślinny
174
w badanej populacji.
3. Alfa-bloker
1533
ƒ W większości rodzajów leczenia odsetek
4. Inhibitor 5-AR
420
pacjentów z lub bez MIC był zbliżony.
5. Inhibitor 5-PDE
24
6. Alfa-bloker + 5-PDEI
128
pacjentów z MIC – 21% aniżeli u pacjentów
7. Alfa-bloker + 5-ARI
12
bez MIC - 8%.
6. Zabieg operacyjny
63
ƒ Jedynie 5-ARI częściej stosowano u
1 00%
% mężczyzn z MIC
p=0,014
90%
% mężczyzn bez MIC
75,22% 77,80%
80%
70%
60%
50%
40%
p<0,001
p<0,001
30%
p<0,001
20,61 %
1 0,92%
20%
6,28%
3,53% 5,75%
9%
7,91 % 1 ,1 8%
2,37%
1 0%
2,04% 0,59% 1,04%
3,09%0,83%
0%
Baczna obserw acja
Fitoterapia
Alfa-bloker
5-ARI
5-PDEI
AB + 5-PDEI
AB + 5-A RI
C hirurgia
Zastosowane leczenie - wyniki
Zastosowane leczenie a wielkość prostaty
100%
Vol < 40 cm3
Vol > 40cm3
82,08%
74,72%
80%
p<0,001 dla wszystkich opcji terapeutycznych
60%
40%
20%
0%
20,87%
14,96%
8,38%
0,60%
Baczna
obserwacja
3%
Fitoterapia
4,08%
Alfa-bloker
5-ARI
1,28%
0,74% 6,94%
2,35%
2,65%
1,20% 0,55% 0,65%
5-PDEI
AB + 5-ARI AB + 5-PDEI
Chirurgia
ƒ W grupie mężczyzn z gruczołem krokowym o objętości <40cm3 częściej wdrażano
leki roślinne oraz aktywny monitoring pacjenta w porównaniu z pacjentami u
których objętość stercza wynosiła > 40cm3.
ƒ Inhibitory 5alfa-reduktazy oraz kombinację tych leków z alfa-blokerami stosowano
częściej u mężczyzn z powiększoną prostatą.
ƒ W monoterapii alfa-blokerami nie odnotowano różnicy pomiędzy badanymi
grupami pacjentów.
Zastosowane leczenie - wyniki
Zastosowane leczenie a nasilenie LUTS
100%
Niewielkie LUTS
Średnie LUTS
Duże LUTS
p<0,001
80%
60%
40%
p<0,001
p<0,001
p<0,001
p=0,022
p<0,001
p=0,763
p<0,001
20%
0%
Baczna
obserwacja
Fitoterapia
Alfa-bloker
5-ARI
5-PDEI
AB + 5-ARI AB + 5-PDEI
Chirurgia
ƒ Baczna obserwacja oraz fitoterapia były częściej zalecane w przypadku
pacjentów z LUTS o niewielkim nasileniu w porównaniu z pacjentami z bardziej
nasilonymi dolegliwościami.
ƒ Inhibitory 5alfa-reduktazy oraz kombinację tych leków z alfa-blokerami
stosowano częściej u mężczyzn z dużym nasileniem LUTS.
ƒ Monoterapię alfa-blokerami częściej stosowano w grupie pacjentów ze średnim i
dużym nasileniem LUTS.
DAL-SAFE - WNIOSKI
z
Zdecydowana większość pacjentów w Polsce z LUTS zależnymi od BPH
jest diagnozowanych i leczonych w ramach praktyki ambulatoryjnej – 93%.
z
Problem BPH dotyczy głównie mężczyzn po 60 rż – 73% badanej
populacji
z
Tylko ⅓ mężczyzn po 70 rż zgłasza aktywność seksualną – ¾ z tej grupy
zgłasza zaburzenia erekcji [ED] a > 50% cierpi na zburzenia ejakulacji
[EjD].
z
Częstość chorób układu krążenia [ nadciśnienie tętnicze, choroba
niedokrwienna mięśnia sercowego] towarzyszących BPH, wzrasta wraz z
wiekiem i jest najwyższa w grupie wiekowej > 70rż - 95%
z
Częstość występowania ortostatycznych spadków ciśnienia nie była
zależna od wieku.
DAL-SAFE - WNIOSKI
z
z
Występowanie zaburzeń erekcji [ED] i ejakulacji [EjD] jest zależne od wieku
chorego oraz nasilenia objawów LUTS
W grupie mężczyzn z dużym nasileniem LUTS – odsetek zaburzeń erekcji i
ejakulacji jest najwyższy, a aktywność seksualna - najniższa.
z
Wraz z wiekiem wzrasta odsetek mężczyzn z powiększonym gruczołem
krokowym [>40cm3] – cecha ta nie ma wpływu na aktywność seksualną, ED,
EjD w badanej populacji.
z
Najczęściej, stosowano leczenie lekami blokującymi receptor adrenergiczny
alfa.
z
Współistnienie z BPH, nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej
serca oraz hipotonii ortostatycznej nie miało istotnego wpływu na wybór
zastosowanego leczenia.
z
Baczna obserwacja oraz fitoterapia były częściej zalecane u pacjentów z
LUTS o niewielkim nasileniu oraz z prostatą o objętości < 40cm3.
z
W grupie mężczyzn zgłaszających nasilenie LUTS w stopniu dużym i
mających w badaniu TAUS stercz o objętości > 40cm3, częściej stosowano
inhibitory 5-alfa-reduktazy lub kombinację tych leków z alfa-blokerami.
DAL-SAFE - WNIOSKI
Wyniki, uzyskane na podstawie danych z rejestru DalSafe, potwierdzają że epidemiologia BPH w Polsce pod
względem schorzeń współwystępujących i dolegliwości,
jest różna od epidemiologii tej choroby w innych krajach
europejskich. Różnice te nie mają wpływu na sposób
postępowania terapeutycznego lekarzy wobec pacjentów
z BPH w Polsce.
[Hutchinson A et al., Eur.Urol., 2006; 555-562 – TRIUMPH Study]