Nadużycie prawa w VAT

Sierpień 2016
Nadużycie prawa w VAT – kiedy grożą nam
sankcje?
15 lipca 2016 r. weszła w życie klauzula przeciw unikaniu opodatkowania
(art. 119a Ordynacji podatkowej). Nie stosuje się jej do VAT (art. 119b § 1
pkt 4 Ordynacji podatkowej). W ustawie o VAT wprowadzono bowiem
podobną klauzulę, mówiącą o nadużyciu prawa (art. 5 ust. 4 i 5 ustawy o
VAT).
Zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy o VAT w przypadku wystąpienia nadużycia
prawa dokonane czynności, o których mowa w ust. 1 (m.in. dostawa towarów,
świadczenie usług), wywołują jedynie takie skutki podatkowe, jakie miałyby
miejsce w przypadku odtworzenia sytuacji, która istniałaby w braku czynności
stanowiących nadużycie prawa.
Przez nadużycie prawa rozumie się dokonanie czynności, o których mowa
w ust. 1, w ramach transakcji, która pomimo spełnienia warunków formalnych
ustanowionych w przepisach ustawy, miała zasadniczo na celu osiągnięcie
korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem,
któremu służą te przepisy (art. 5 ust. 5 ustawy o VAT).
Koncepcja nadużycia prawa w VAT jest od dłuższego czasu wypracowana
przez orzecznictwo TSUE (np. precedensowy wyrok C-255/02 z 21.02.2006
w sprawie Halifax). Jest ona także stosowana przez polskie sądy. Jednym
z wyroków NSA, w którym zastosowano tę koncepcję jest orzeczenie w sprawie
Welmory z 25.09.2015, sygn. akt I FSK 578/15.
Spółka cypryjska (Welmory LTD) była udziałowcem spółki polskiej (Welmory
Sp. z o.o.). Spółka polska złożyła wniosek o interpretację, w którym wskazała,
że zamierza zawrzeć ze spółką cypryjską umowę o współpracy w zakresie
prowadzenia serwisu aukcyjnego. Spółka polska odpowiedzialna była przede
wszystkim za zapewnienie produktów, wystawienie ich na aukcji oraz sprzedaż,
a spółka cypryjska za techniczną obsługę serwisu. Na terenie Polski spółka
cypryjska nie posiadała żadnej infrastruktury technicznej, ani personelu, więc
wskazano, że nie ma ona tu tzw. stałego miejsca prowadzenia działalności.
Spółka polska wskazała, że miejscem świadczenia (opodatkowania VAT) jej
usług jest Cypr. Organ uznał, że VAT należy rozpoznać w Polsce według stawki
polskiej, ponieważ spółka cypryjska posiada stałe miejsce prowadzenia
działalności w Polsce. Sprawa trafiła przed NSA.
NSA oddalił skargę kasacyjną spółki polskiej opierając się
właśnie m.in. na koncepcji nadużycia prawa w VAT.
Złożenie wniosku o interpretację uznał za próbę nadużycia prawa.
Zdaniem NSA współdziałanie spółek stanowiło świadczenie, które
w całości mogłaby wykonywać spółka polska. Rozdzielenie
czynności w ramach tego świadczenia było sztuczne, a jedynym
celem tego zabiegu było uniknięcie podatku krajowego. Z tego
powodu sztuczne umieszczenie siedziby spółki powiązanej
kapitałowo poza Polską skutkowałoby uzyskaniem korzyści
podatkowej.
Koncepcja nadużycia prawa na gruncie VAT funkcjonuje już jakiś
czas. Dodanie nowych przepisów do ustawy o VAT stanowi
jedynie zaakcentowanie faktu, że stosowne rozwiązania prawne
już istnieją. Rekomendujemy zatem analizę Państwa
transakcji również pod kątem wystąpienia omawianego
ryzyka.
Tomasz Napierała
Partner, doradca podatkowy
tel. 797 720 901
[email protected]
Jeżeli są Państwo zainteresowani szczegółami dotyczącymi tej,
jak i innych zmian podatkowych, zapraszamy do kontaktu.
Michał Kubik
Partner, doradca podatkowy
tel. 797 720 902
[email protected]
ABC Tax Sp. z o.o., Spółka doradztwa podatkowego
www.abcgroupCE.com
Poznań, ul. Paderewskiego 6/7
Łódź, Al. Kościuszki 103
Audit & Business Consulting Group tworzą:
tel. +48 61 852 58 45,
fax +48 61 853 50 20,
e-mail: [email protected]
ABC Tax Sp. z o.o.
ABC Audit Sp. z o.o.
ABC Accounting Sp. z o.o.
Śron&Łakomecki Kancelaria Prawnicza s.c.
Kapitał zakładowy 50.000 PLN
Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu,
VIII Wydział Gospodarczy: 0000335640