Kontradmirał Czesław DYRCZ - Akademia Marynarki Wojennej

Transkrypt

Kontradmirał dr inż. Czesław DYRCZ
Dowódca 9. Flotylli Obrony Wybrzeża (2005-2006)
9. FLOTYLLA OBRONY WYBRZEŻA
- DZIAŁALNOŚĆ W MARYNARCE WOJENNEJ RP
(1965-2006)
„Wszystko dzieje się zgodnie z przeznaczeniem”
Heraklit (ok. 540-480 r.p.n.e.)
„Zmieniają się czasy, zmieniają metody działania.
Toteż wyjście okrętów z Helu, a wkrótce rozwiązanie 9. FOW,
stanowią efekt trwającej reorganizacji Marynarki Wojennej RP, której celem jest jej dostosowanie do współczesnych potrzeb i zadań, jakie nakłada na nas państwo.”
Admirał floty Roman KRZYŻELEWSKI 1
Zmiany organizacyjno-etatowe, redukcja stanów osobowych i ilości okrętów, rozformowywanie jednostek wojskowych, w tym dużych związków taktycznych oraz porządkowanie struktur dowodzenia nie jest w ostatnim okresie czasu czymś osobliwym. Powyższe czynności realizują marynarki wojenne Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Republiki Federalnej Niemiec, a w minionym roku także Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej.
Zmieniająca się rzeczywistość naszego bliższego i dalszego otoczenia - wpływa na cele działań, wyposażenie techniczne – determinuje zmianę taktyki użycia sił, a dostępne środki finansowe wymuszają organizacyjno-techniczne dostosowanie się do aktualnych warunków polityczno-gospodarczo-wojskowych.
Niniejsza praca jest kolejną próbą zebrania i przedstawienia historycznych okoliczności, w jakich powstawała 9. Flotylla Obrony Wybrzeża (9. FOW), realizowanych przez jej
siły i środki zadań, znaczenia flotylli w Marynarce Wojennej RP oraz uwarunkowań rozformowania po ponad czterdziestu jeden latach działalności.
1
Wystąpienie dowódcy Marynarki Wojennej RP 10 października 2006 r. podczas pożegnania okrętów 13. Dywizjonu Trałowców opuszczających Port Wojenny w Helu.
9. Flotylla Obrony Wybrzeża – działalność w Marynarce Wojennej RP (1965-2006)
UTWORZENIE 9. FLOTYLLI OBRONY WYBRZEŻA
Rozwój Marynarki Wojennej w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia w znaczącym stopniu uzależniony był od czynników zewnętrznych jak i również wewnętrznych wywierających wpływ na ówczesny stan potencjału militarnego Polski. Na początku lat sześćdziesiątych w związku z dojściem do groźnych dla świata kryzysów: berlińskiego (1961)
i karaibskiego (1962), podjęto w Polsce na żądanie naczelnych władz Układu Warszawskiego
decyzję dotyczącą wzmocnienia sił zbrojnych2. W tym celu rząd polski wydzielił na potrzeby
wojska w latach 1961-1965 więcej o ponad 60% środków finansowych niż w okresie poprzedniej pięciolatki. Skutkowało to wzrostem stanów osobowych oraz wyposażeniem armii
w nowe systemy rakietowe i radiolokacyjne. Wystąpienie w 1963 r. trudności gospodarczych
miało wpływ na zwolnienie tempa modernizacji sił zbrojnych. Marynarka Wojenna, tak jak
i pozostałe rodzaje sił zbrojnych rozwijała się w zależności od stawianych zadań, mających na
uwadze zobowiązania sojusznicze, a drugiej strony wpływ miała sytuacja gospodarcza,
w jakiej znajdował się kraj. Jednakże decydującą rolę odgrywał czynnik zewnętrzny, co
w rezultacie pozwalało Marynarce Wojennej osiągnąć wysoki wskaźnik dynamiki rozwoju do
1967 r. Dynamiczny rozwój widoczny był szczególnie w budownictwie i imporcie okrętów,
co w rezultacie wpływało na zwiększenie stanu osobowego Marynarki Wojennej. Zmiany
w organizacji Marynarki Wojennej dokonane w tym okresie wynikały z nowych koncepcji
Dowództwa Marynarki Wojennej dotyczących dalszego rozwoju sił morskich oraz były odbiciem ogólnych tendencji rozwojowych sił zbrojnych Układu Warszawskiego3.
2
Ciesielski Cz., Pater W., Przybylski J., Polska Marynarka Wojenna 1918-1980. Zarys dziejów, Wydawnictwo
Bellona, Warszawa 1992, s. 273.
3
Tamże, s. 274.
2
(Źródło: zbiory archiwalne 9. FOW)
Fot. 1. Dowódcy flotylli na uroczystości podsumowania działalności 9. FOW. Od lewej: kmdr rez.
Kazimierz WOLAN, admirał floty Marek BRĄGOSZEWSKI, kontradmirał w st. spocz. Henryk
PIETRASZKIEWICZ i admirał floty rez. Jędrzej CZAJKOWSKI (20.12.2006 r.)
Przyjęcie nowej koncepcji organizacji Marynarki Wojennej RP w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia, powiązane było z wprowadzaniem na wyposażenie nowego uzbrojenia i sprzętu bojowego oraz wzrostem stanów osobowych. Utworzenie dwóch flotyll obrony
wybrzeża oraz zmiany organizacyjno-etatowe przyjęte w Dowództwie i Sztabie Głównym
Marynarki Wojennej zmierzały między innymi do zmniejszenia ilości jednostek podległych
dowódcy Marynarki Wojennej, ustabilizowały i uporządkowały na dłuższy okres czasu strukturę Marynarki Wojennej.
Powstanie nowego związku taktycznego, jakim była 9. Flotylla Obrony Wybrzeża
z siedzibą w Porcie Wojennym w Helu, powiązano z rozformowaniem Brygady Obrony
Wodnego Rejonu Głównej Bazy w Helu4. Zgodnie z postanowieniami rozkazu dowódcy Marynarki Wojennej, Dowództwo Brygady Obrony Wodnego Rejonu Głównej Bazy do 31 maja
1965 r. podlegało przeformowaniu w Dowództwo 9. FOW. Stąd też 1 czerwca 1965 r. został
przyjęty jako oficjalna data utworzenia 9. FOW i traktowany jest jako dzień święta jednostki.
Dowódcy 9. Flotylli podporządkowano szereg jednostek, którymi były zespoły okrętów i jednostki brzegowe. W skład sformowanego związku taktycznego weszły następujące jednostki:
4
Dowódca Marynarki Wojennej rozkazem nr 027/Org. z 29 kwietnia 1965 r. w sprawie reorganizacji jednostek
Marynarki Wojennej polecił przeformować Brygadę Obrony Wodnego Rejonu Głównej Bazy w Helu w 9. Flotyllę Obrony Wybrzeża.
3
13. Dywizjon Trałowców, 11. Dywizjon Ścigaczy, 15. Dywizjon Kutrów Trałowych, 3. Bateria Artylerii Stałej, 11. Bateria Artylerii Stałej, 25. Bateria Artylerii Stałej, 28. Bateria Artylerii Stałej, 34. Bateria Artylerii Stałej, 7. Rejon Obserwacji i Łączności 9. FOW, 1. Węzeł
Łączności 9. FOW, 11. Składnica z Warsztatem Sprzętu Obserwacji i Łączności 9. FOW,
Komenda Portu Wojennego w Gdyni, Komenda Portu Wojennego w Helu oraz dwie grupy
organizacyjno-przygotowawcze.
Fot. 2. Trałowce 13. Dywizjonu Trałowców 9. FOW w porcie wojennym w Helu (05.04.2006 r.)
Pierwsze kroki związane z tworzeniem 9. FOW poczyniono w drugiej połowie maja
1965 r.5 Dowództwo Brygady Obrony Wodnego Rejonu Głównej Bazy przystąpiło do przyjmowania w podporządkowanie wskazanych jednostek wojskowych. Proces zmiany podporządkowania trwał do 14 czerwca 1965 r. Równocześnie trwały prace związane z tworzeniem
dowództwa 9. FOW, a w stosownych rozkazach 5 i 6 czerwca 1965 r. minister obrony narodowej i dowódca Marynarki Wojennej wyznaczyli osoby funkcyjne w dowództwie i sztabie
9. FOW. Obsada etatowa dowództwa flotylli na 30 czerwca 1965 r. wyglądała następująco6:
 dowódca flotylli - cz.p.o. kmdr por. dypl. Tadeusz Mandat;
 zastępca dowódcy ds. politycznych - cz.p.o. kmdr por. Zygmunt Dubiel;
 zastępca dowódcy ds. technicznych - kmdr ppor. Tadeusz Fintzel;
5
6
K. Walkowiak, Powstanie i rozwój 9 Flotylli Obrony Wybrzeża, „Przegląd Morski”, Czerwiec 2002 r., s. 9.
Tamże, s. 9.
4
 szef sztabu flotylli - cz.p.o. kmdr ppor. dypl. Gotfryd Żuk.
W okresie czterdziestu jeden lat istnienia 9. Flotylli Obrony Wybrzeża przez dowództwa, pokłady okrętów i składy osobowe jednostek podległych dowódcy flotylli przewinęło się
tysiące oficerów, podoficerów, marynarzy i pracowników wojska. Flotylla dowodzona była
przez dwunastu etatowych dowódców, których zestawienie przedstawiono w tabeli 1 (stopnie
wojskowe dowódców flotylli w dniu objęcia stanowiska; istnieje niespójność dat objęcia
i zdania stanowiska, uwarunkowana różnicami wynikającymi z wyznaczenia i faktycznego
objęcia dowodzenia).
Tabela 1.
DOWÓDCY 9. FLOTYLLI OBRONY WYBRZEŻA
Lp.
Stopień, imię i nazwisko
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Kmdr por. Tadeusz MANDAT
Kmdr Henryk PIETRASZKIEWICZ
Kmdr Mieczysław LECHOWSKI
Kmdr Józef ĆWIRKO
Kmdr Stanisław TOBIASZ
Kmdr Kazimierz WOLAN
Kmdr Jędrzej CZAJKOWSKI
Kmdr Marek BRĄGOSZEWSKI
Kmdr Marian PRUDZIENICA
Kmdr Tomasz MATHEA
Kmdr Andrzej ROSIŃSKI
Kontradmirał Czesław DYRCZ
Data objęcia
stanowiska
01.06.1965 r.
18.06.1966 r.
28.02.1968 r.
30.12.1969 r.
15.12.1975 r.
12.04.1985 r.
20.02.1990 r.
30.07.1991 r.
14.05.1997 r.
16.06.2000 r.
08.04.2002 r.
16.08.2005 r.
Data zdania
stanowiska
18.05.1966 r.
28.02.1969 r.
29.12.1969 r.
27.03.1975 r.
12.04.1985 r.
20.02.1990 r.
30.07.1991 r.
14.05.1997 r.
16.06.2000 r.
08.04.2002 r.
08.04.2005 r.
28.12.2006 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie publikacji Pater W., Walkowiak K., Dowódcy 9 Flotylli
Obrony Wybrzeża (1965-2002), „Przegląd Morski”, Czerwiec 2002, s.21 – 31; Pater W., Oniszczuk M.,
Dowództwo 9 Flotylli Obrony Wybrzeża im. Kontradmirała Włodzimierza Steyera,„Przegląd Morski”,
Czerwiec 2002, s.32-33, Ciesielski Cz., Pater W., Przybylski J., Polska Marynarka Wojenna 1918-1980.
Zarys dziejów, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1992, s.382 oraz strony internetowej Marynarki Wojennej RP - www.mw.mil.pl/Archiwum.
ZADANIA I ZNACZENIE 9. FLOTYLLI OBRONY WYBRZEŻA W MW RP
9. FOW w swojej czterdziestojednoletniej historii realizowała postawione przez dowódcę Marynarki Wojennej zadania, które sukcesywnie ulegały modyfikacji i zmianie będąc
odpowiedzią na stawiane przed siłami morskimi wyzwania. Zakres i treści zadań stawianych
przed flotyllą uzależnione były od składu sił i środków, ich stanu technicznego, zaawansowania procesów modernizacyjnych, wprowadzaniem na uzbrojenie nowego sprzętu i jednostek,
nie tylko okrętów i pomocniczych jednostek pływających, również sprzętu i wyposażenia
5
jednostek brzegowych. 9. Flotylla jako związek taktyczny Marynarki Wojennej przeznaczona
była w okresie wojny i pokoju do obrony strefy odpowiedzialności flotylli (do czasu jej istnienia) oraz do zapewnienia warunków odtworzenia gotowości bojowej sił bazujących stale
i czasowo w tej strefie. Obronę swojej strefy odpowiedzialności 9. FOW realizowała samodzielnie oraz we współpracy z 3. Flotyllą Okrętów, 8. Flotyllą Obrony Wybrzeża, Brygadą
Lotnictwa Marynarki Wojennej, 2. Korpusem Obrony Powietrznej, 1. Brygadą Obrony Terytorialnej oraz Morskim Oddziałem Straży Granicznej. Mając na uwadze powyższe uwarunkowania 9. Flotylla wykonywała następujące główne zadania7:
1. Utrzymanie w sprawności i gotowości do działań wszystkich systemów pracujących
w czasie pokoju i wojny, będących w zawiadywaniu jednostek podległych dowódcy
9.FOW;
2. Koordynacja przedsięwzięć z zakresu zadań wojennych i pokojowych, organizowanie
i kierowanie procesem szkolenia i zgrywania podległych sił i sztabów;
3. Przygotowanie i utrzymanie w nakazanych stanach gotowości bojowej sił flotylli do
prowadzenia działań w strefie obrony Marynarki Wojennej i poza jej granicami oraz
udział w sytuacjach kryzysowych;
4. Poszukiwanie i niszczenie okrętów podwodnych przeciwnika samodzielnie oraz we
współpracy ze śmigłowcami zwalczania okrętów podwodnych Brygady Lotnictwa
Marynarki Wojennej;
5. Poszukiwanie i niszczenie min morskich w portach, na redach, kotwicowiskach i na
akwenach strefy odpowiedzialności oraz zapewnienie dogodnego reżimu pływania
w odniesieniu do sytuacji przeciwminowej;
6. Eskortowanie okrętów i konwojowanie transportowców;
7. Obrona przeciwlotnicza rejonów bazowania, obiektów i wojskowych instalacji brzegowych samodzielnie oraz we współdziałaniu z 2. Korpusem Obrony Powietrznej;
8. Współdziałanie w operacji przeciwdesantowej na wybrzeże morskie organizowanej
przez Wojska Lądowe;
9. Obrona portów przed dywersją podwodną;
10. Likwidacja skutków uderzeń bronią masowego rażenia i konwencjonalną na okręty,
obiekty portowe i brzegowe podczas działań samodzielnych i we współdziałaniu z innymi rodzajami wojsk;
7
Opracowano na podstawie Ogólnej charakterystyki jednostki organizacyjnej zawartej w Etacie nr DA/004/0
Dowództwo 9 Flotylli Obrony Wybrzeża (Rozkaz Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0-183/Org./P-1 z dnia
20.05.2004 r.) oraz publikacji zespołu oficerów dowództwa 9. FOW Zadania i struktura organizacyjna 9 Flotylli
Obrony Wybrzeża, „Przegląd Morski”, Czerwiec 2002, s. 40-41.
6
11. Pełnienie służby bojowej siłami okrętowymi i brzegowym systemem obserwacji;
12. Pełnienie dyżurów ratowniczych przez wyznaczone okręty i pomocnicze jednostki
pływające w polskiej strefie ratownictwa SAR;
13. Udział w ochronie morskiej granicy państwa i Wyłącznej Strefy Ekonomicznej organizowanej przez Straż Graniczną;
14. Udział wydzielonych sił i środków w sojuszniczych ćwiczeniach, szkoleniach i misjach humanitarnych i pokojowych akcjach militarnych;
15. Zapewnienie manewrowego bazowania okrętów;
16. Utrzymanie w odpowiedniej gotowości sił i środków zabezpieczenia logistycznego do
zapewnienia działań sił bazujących stale i czasowo w strefie odpowiedzialności flotylli;
17. Oczyszczanie obszaru Półwyspu Helskiego, terenów jednostek wojskowych i strefy
bezpośredniego styku ląd-morze z niewybuchów i materiałów wybuchowych oraz
wszelkich pozostałości pochodzenia wojskowego z okresu minionych wojen.
Fot. 3. Niszczyciele min 13. Dywizjonu Trałowców 9. FOW (drugi i trzeci od prawej)
w składzie 1. Stałej Grupy Okrętów Sił Przeciwminowych NATO (SNMCMG-1)
Realizacja postawionych przed flotyllą zadań przebiegała na płaszczyznach współpracy międzynarodowej, sojuszniczej i narodowej, czego przykładem jest zestawienie wybranych
przedsięwzięć wykonanych przez siły i środki wchodzące w skład 9. FOW zawierające się
w poniższym kalendarium (Tabela 2).
7
Tabela 2.
KALENDARIUM
WYBRANYCH WYDARZEŃ I PRZEDSIĘWZIĘĆ ZREALIZOWANYCH PRZEZ
SIŁY I ŚRODKI 9. FLOTYLLI OBRONY WYBRZEŻA
Lp.
Data
Przedsięwzięcie
1.
2.
3.
1.
03-07.07.1965 r.
2.
06-07.09.1965 r.
3.
30.03.1966 r.
4.
20-24.06.1966 r.
5.
Lipiec 1966 r.
6.
Lipiec 1966 r.
7.
06.03.1967 r.
8.
28.07. –
01.08.1967 r.
9.
Sierpień 1967 r.
10.
11-15.07.1968 r.
11.
21.09.1968 r.
12.
12.10.1968 r.
13.
Lipiec 1969 r.
14.
14-19.07.1969 r.
15.
03-08.07.1970 r.
16.
24.07. –
30.08.1970 r.
17.
25.08.1971 r.
Kurtuazyjna wizyta w Helsinkach zespołu okrętów w składzie: niszczyciel ORP „Wicher” oraz dwa trałowce ORP „Orlik” i ORP „Jastrząb”
dowodzonego przez dowódcę 9. FOW kmdr. por. Tadeusza MANDATA
Dowództwo flotylli przeprowadziło rozszerzone ćwiczenie grupowe na
temat „Organizacja i prowadzenie obrony na przejściu morzem”
z udziałem obserwatorów sił zbrojnych Finlandii z ministrem obrony
gen. Sibeliusem
Sformowano Komendę Portu Wojennego w Gdańsku z siedzibą w Westerplatte podporządkowaną 9. FOW
Kurtuazyjna wizyta w Kopenhadze zespołu okrętów w składzie ORP
„Błyskawica” oraz trałowce ORP „Kormoran” i ORP „Albatros” dowodzonego przez kmdr. por. Tadeusza MANDATA
Ćwiczenia sojusznicze na akwenie Morza Bałtyckiego połączone
z załadowaniem, eskortowaniem i wysadzaniem desantu na wyznaczonym odcinku lądowania
W podporządkowanie dowódcy 9. FOW wchodzi 77. Kompania Chemiczna
Kompleksowa kontrola w 9. FOW przeprowadzona przez Sztab Marynarki Wojennej. Ocena dobra
Kurtuazyjna wizyta w Edynburgu zespołu okrętów Marynarki Wojennej. W skład zespołu wchodziły trałowce ORP „Orlik” i ORP „Albatros”
Ćwiczenia sojusznicze na akwenie Morza Bałtyckiego połączone z
prowadzeniem kombinowanych działań desantowych i zabezpieczenia
morskich przewozów zaopatrzeniowych z udziałem okrętów 13. dTR
i 11. dDS oraz Komendy Portu Wojennego w Helu
Kurtuazyjna wizyta w Helsinkach zespołu okrętów z 13. dTR dowodzonego przez dowódcę flotylli kmdr. Henryka PIETRASZKIEWICZA
W podporządkowanie dowódcy 9. FOW wchodzi 55. Kompania Chemiczna oraz wyjście z podporządkowania 77. Kompanii Chemicznej
Dowódca 9. FOW komandor Henryk PIETRASZKIEWICZ awansowany zostaje na stopień kontradmirała, jako pierwszy w historii dowódca
związku taktycznego
W podporządkowanie dowódcy 9. FOW wchodzi 43. Kompania Saperów
Udział sztabu 9. FOW w dwustronnym sojuszniczym ćwiczeniu dowódczo-sztabowym pod kryptonimem „Tryton-69”
Udział jednostek 9. FOW w ćwiczeniu Marynarki Wojennej pod kryptonimem „Lato-70”
Trałowanie bojowe w rejonie Bałtyku Zachodniego (Kadet Rinne) na
akwenie wód międzynarodowych prowadzone przez zespół okrętów 15.
Dywizjonu Kutrów Trałowych i cztery trałowce bazowe dowodzony
przez kmdr. ppor. Henryka SOBIESIAKA
Przeformowanie Przychodni Specjalistycznej MW podległej dowódcy
8
Lp.
Data
1.
2.
18.
12-15.09.1971 r.
19.
08-08.09.1972 r.
20.
21.
1973 r.
Marzec 1974 r.
22.
02-11.04.1974 r.
23.
1974 r.
24.
31.12.1974 r.
25.
31.03.1975 r.
26.
17-21.06.1975 r.
27.
03-05.03.1976 r.
28.
24-27.05.1976 r.
29.
Październik
1976 r.
30.
10-22.02.1977 r.
31.
18.11.1978 r.
32.
Październik
1980 r.
33.
13.03.1981 r.
34.
Lipiec 1981 r.
35.
Styczeń 1982 r.
36.
37.
08-22.02.1985 r.
1986 r.
38.
1987 r.
39.
40.
Maj 1989 r.
31.01.1990 r.
41.
1991 r.
42.
1992 r.
Przedsięwzięcie
3.
9. FOW w 115 Wojskowy Szpital Garnizonowy w Helu
Ćwiczenia sojusznicze na akwenie Morza Bałtyckiego z udziałem sztabu flotylli oraz okrętów dywizjonów trałowców i ścigaczy wraz z ich
sztabami
Kurtuazyjna wizyta w Finlandii zespołu okrętów w składzie: niszczyciel ORP „Warszawa” oraz dwa ścigacze z 11. Dywizjonu Ścigaczy
dowodzonego przez dowódcę 9. FOW kmdr. Józefa ĆWIRKO
Zakończenie budowy obiektów szkoleniowych w Garnizonie Hel
Rozformowanie Komendy Portu Wojennego w Gdańsku
Inspekcja Sił Zbrojnych przeprowadzona w dowództwie flotylli i podległych 9. FOW jednostkach. Ocena dobra
Rozformowanie 3, 11, 25, 27, 28 i 34 Baterii Artylerii Stałej i sformowanie 7. Dywizjonu Artylerii oraz 113. i 115. Baterii Artylerii Przeciwlotniczej
Spuszczenie bandery wojennej na niszczycielu ORP „Wicher”, który
przez wiele lat pełnił role okrętu flagowego 9. FOW
Zakończenie prowadzenia prac minerskich w Porcie Północnym przez
grupę płetwonurków-minerów 15. Dywizjonu Kutrów Trałowych
Udział jednostek 9. FOW w ćwiczeniu Marynarki Wojennej pod kryptonimem „Posejdon-75”
Pomoc udzielona jednostkom handlowym na kotwicowiskach Gdyni
i Gdańska podczas bardzo silnego sztormu, na prośbę Urzędu Morskiego w Gdyni
Udział jednostek 9. FOW w ćwiczeniu szefa Sztabu Generalnego pod
kryptonimem „Wiosna-76”
Rozformowanie, skreślenie ze stanu 9. FOW oraz przekazanie do Bazy
Marynarki Wojennej w Świnoujściu jednostek 15. Dywizjonu Kutrów
Trałowych
Inspekcja Sił Zbrojnych przeprowadzona w 9. FOW. Ocena dobra
Nadanie 9. FOW imienia obrońcy Helu z 1939 r. – dowódcy Rejonu
Umocnionego Hel – kontradmirała Włodzimierza STEYERA
Odznaczenie 9. FOW Orderem Sztandaru Pracy II klasy za całokształt
osiągnięć szkoleniowych i wychowawczych
Podniesienie bandery na nowo zbudowanym trałowcu pr. 207 ORP
„Gopło”. Początek wprowadzania nowej serii okrętów na wyposażenie
Marynarki Wojennej
Przeformowanie 43. Kompanii Saperów w 43. Batalion Saperów
Trałowiec ORP „Krogulec” ratuje załogę zatopionego podczas sztormu
kutra rybackiego „Gdy-126”
Wprowadzenie do linii korwety ORP „Kaszub”
Podróż morska z Gdyni do Sopotu i na Westerplatte papieża Jana Pawła
II na pokładzie trałowca ORP „Mewa”
Rozformowano 7. Dywizjon Przeciwlotniczy stacjonujący w Helu
W skład 9. FOW wszedł 9. Dywizjon Przeciwlotniczy stacjonujący
w Ustce
W czerwcu wizyta kurtuazyjna w 9. FOW zespołów okrętów sił morskich Holandii, w lipcu – fregaty rakietowej z Wielkiej Brytanii, a we
wrześniu Stałego Zespołu Okrętów Sił Obrony Przeciwminowej NATO
9
Lp.
Przedsięwzięcie
Data
1.
2.
3.
43.
44.
1993 r.
1993 r.
45.
1994 r.
46.
47.
48.
1994 r.
2.12.1994 r.
Kwiecień 1995 r.
49.
11.10.1995 r.
50.
Maj 1996 r.
51.
10-11.01.1997 r.
52.
1997 r.
53.
1999, 2000
i 2001 r.
54.
09-10.10.2001 r.
55.
2001 r.
56.
10 lutego 2002 r.
57.
Marzec 2002 r.
58.
26-28.06.2002 r.
Wizyty w 9. FOW okrętów sił morskich Niemiec i Holandii
Udział ORP „Kaszub” w obchodach 50 rocznicy bitwy o Atlantyk
Rozpoczęcie realizacji zadań związanych z „Partnerstwem dla Pokoju”
(wspólne ćwiczenia z siłami ZOP Francji, siłami OPM i ZOP Holandii
i ze Stałym Zespołem Okrętów Sił OPM NATO Kanału La Manche)
Udział ORP „Kaszub” w ćwiczeniu „BALTOPS-94”
Podniesienie bandery na ostatnim z serii trałowcu pr. 207 M
Ćwiczenie z okrętami Sił Morskich Francji
Podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy dowódcą 9. FOW
i dowódcą zespołu ZOP Francji (FAN Brest). Porozumienie podpisał
kontradmirał M. Brągoszewski i kontradmirał Philippe MOREL
Udział 55. Kompanii Przeciwchemicznej w neutralizacji skażeń iperytem kutra „Wła-206”
Modernizacja ORP „Kaszub” przystosowująca do współpracy z jednostkami NATO
Ponowne wprowadzenie do linii trałowców ORP „Mewa” (1999), ORP
„Czajka” (2000r.) i ORP „Flaming” po modernizacji do standardu niszczyciela min - trałowca
Wizyta dowódcy FAN Brest kontradmirała Pascala Durieux w 9. FOW
połączona z podpisaniem porozumienia regulującego współpracę na
2002 r.
Udział w międzynarodowym zespole ORP „Czajka” połączony z niszczeniem min z okresu II wojny światowej w rejonie Tallina
Wyróżnienie 9. FOW przez Ligę Morską i Rzeczną „Pierścieniem Hallera”
Udział wydzielonych sił i środków flotylli w ćwiczeniu „Strong Resolve 2002”
Polsko-holenderskie ćwiczenia sił OPM w rejonie Bałtyku PołudniowoWschodniego
61.
30.04.-06.05.
2003 r.
24.05.-02.06.
2004 r.
Lipiec 2004 r.
62.
05-12.09.2005 r.
63.
03.11.2005 r.
64.
30.11.2005 r.
65.
Marzec 2006 r.
66.
08-15.05.2006 r.
67.
28.12.2006 r.
59.
60.
Udział ORP „Kaszub” w obchodach 60 rocznicy bitwy o Atlantyk
Udział ORP „Flaming” w ćwiczeniu „MC OPEST” połączonych z niszczeniem min z okresu II wojny światowej w rejonie Zatoki Fińskiej
Rozformowanie 11. Dywizjonu Ścigaczy
Udział ORP „Flaming” w ćwiczeniu „Open Spirit 2005” połączonych
z niszczeniem min z okresu II wojny światowej w Zatoce Ryskiej
Przekazanie współpracy pomiędzy francuskim zespołem sił ZOP (FAN
Brest) a 9. FOW do 3. FO
Wizyta ministra obrony narodowej na niszczycielu min ORP „Flaming”
Rozpoczęcie procesu zmian organizacyjnych powiązanych z rozformowaniem flotylli
Udział ORP „Mewa” w ćwiczeniu „Open Spirit 2006” połączonych
z niszczeniem min z okresu II wojny światowej w Zatoce Ryskiej
Rozformowanie 9. FOW
Źródło: Opracowanie własne na podstawie publikacji zespołu oficerów dowództwa 9. FOW Zadania
i struktura organizacyjna 9 Flotylli Obrony Wybrzeża, „Przegląd Morski”, Czerwiec 2002, s.40 – 89
i Walkowiak K., Powstanie i rozwój 9 Flotylli Obrony Wybrzeża, „Przegląd Morski”, Czerwiec 2002,
s.9-20 oraz innych artykułów zawartych ww. numerze „Przeglądu Morskiego” w całości poświęconego
9 FOW.
10
Znaczenie 9. Flotylli w Marynarce Wojennej RP obrazuje ogrom postawionych i wykonanych zadań, tysiące przebytych mil morskich przez okręty i jednostki pływające flotylli
na akwenie Morza Bałtyckiego i Oceanu Atlantyckiego oraz dziesiątki ćwiczeń i zamierzeń
szkoleniowo-bojowych na poligonach morskich i lądzie. Wielopłaszczyznowe działania realizowane przez siły i środki flotylli wielokrotnie wysoko zostały ocenione przez Inspekcje Sił
Zbrojnych i kontrole różnych szczebli. Flotylla i podległe jej jednostki zajmowały wysokie
miejsca na szczeblu Sił Zbrojnych i Marynarki Wojennej RP w różnorodnych dziedzinach
działalności służbowej.
Fot. 4. Jednostki pływające podległe 9. FOW w zimowej scenerii Portu Wojennego w Helu
(23.01.2006 r.)
ROZFORMOWANIE 9. FLOTYLLI OBRONY WYBRZEŻA
Od chwili przystąpienia Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego w 1999 r. Marynarka Wojenna przechodzi głębokie przemiany wynikające z realizacji założeń programów modernizacji technicznej oraz zmian organizacyjnych mających miejsce w całych Siłach Zbrojnych RP. Zapoczątkowany proces w stosunku do naszego rodzaju sił zbrojnych ma na celu
zapewnienie możliwości wykonania zadań wynikających z obowiązujących dokumentów
prawnych oraz dokumentów doktrynalnych i normatywnych. Powyższe działania uwarunko11
wane są zobowiązaniami sojuszniczymi Naszego Państwa, możliwościami finansowymi oraz
stanem technicznym sprzętu i uzbrojenia będącego na wyposażeniu. Nie bez znaczenia dla
przyjętych kierunków zmian miał 11 września 2001 r. i zapoczątkowana po tym wydarzeniu
transformacja Sojuszu. Uwidocznione zostało wielkie znaczenie i potrzeba sprostania wyzwaniu, jakie niesie za sobą wojna asymetryczna (międzynarodowy terroryzm, konflikty regionalne na tle etnicznym, religijnym, niekontrolowana proliferacja broni masowego rażenia)8. Zobowiązania sojusznicze wynikające z przynależności Rzeczypospolitej Polskiej do
NATO i do Unii Europejskiej jak i również w określonym stopniu do Organizacji Narodów
Zjednoczonych, nakładają na Marynarkę Wojenną obowiązek realizacji stawianych zadań
poprzez nasze wydzielone do działań siły morskie. Kolejnym, o fundamentalnym znaczeniu
czynnikiem okazały się posiadane środki finansowe, których przydzielana wysokość jest wypadkową wielu zmiennych. Reorganizacja i dostosowywanie składu sił Marynarki Wojennej
RP do posiadanych środków budżetowych skutkowało w latach 2001-2005 wycofaniem ze
służby starych i nieperspektywicznych jednostek pływających i innego sprzętu. W panujących
powyżej przedstawionych uwarunkowaniach, procesowi rozformowania poddana została
9. FOW, jako element składowy Marynarki Wojennej.
Rozformowanie 9. FOW jako przedsięwzięcie przewidziane do realizacji w 2006 r.
zawarte zostało w „Planie rozwoju Marynarki Wojennej w latach 2005-2010”9. Na podstawie
dwóch decyzji ministra obrony narodowej10 ze stycznia 2006 r. w sprawie zmian organizacyjnych w Marynarce Wojennej dowódca Marynarki Wojennej wydał stosowny rozkaz11 w marcu 2006 roku zawierający postanowienie rozformowania 9. FOW wraz ze związanymi z powyższym faktem zmianami organizacyjnymi w Marynarce Wojennej.
8
Dyrcz Cz., Terroryzm początku XXI wieku jako zagrożenie bezpieczeństwa międzynarodowego i narodowego,
DMW, Gdynia 2005, s. 77.
9
„Plan rozwoju Marynarki Wojennej w latach 2005-2010”, DMW, Gdynia 2004 zaakceptowany został 24 stycznia 2005 r. przez ministra obrony narodowej.
10
Decyzja Nr Z-2/Org./P1 z dnia 20 stycznia 2006 r. i Decyzja nr PF-13/Org./SSG/GZZO-P1 Ministra Obrony
Narodowej z dnia 30 stycznia 2006 r. w sprawie zmian organizacyjnych w Marynarce Wojennej.
11
Rozkaz Dowódcy Marynarki Wojennej Nr Pf-18/Org./N1 z dnia 14.03.2006 r. w sprawie zmian organizacyjnych w Marynarce Wojennej.
12
Fot. 5. Dyżurna Służba Operacyjna 9. FOW podczas codziennej działalności na stanowiskach pracy
(26.06.2006 r.)
Fot. 6. Uroczystość rozformowania 9. Flotylli Obrony Wybrzeża. Od lewej: dowódca MW RP admirał
floty Roman KRZYŻELEWSKI i ostatni dowódca 9. FOW kontradmirał Czesław DYRCZ
(28.12.2007)
13
Realizacja rozkazu dowódcy Marynarki Wojennej RP rozłożona została w czasie
i wiązała ze sobą szereg przedsięwzięć mających na celu korelację tego bardzo skomplikowanego organizacyjnie i etatowo procesu. Tabela 3 przedstawia harmonogram zaledwie wybranych, jednakże bardzo istotnych zmian organizacyjno-etatowych przeprowadzanych
w 9. FOW.
Tabela 3.
HARMONOGRAM WYBRANYCH ZMIAN ORGANIZACYJNO-ETATOWYCH
W 9. FLOTYLLI OBRONY WYBRZEŻA
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Przekazanie w podporządkowanie dowódcy
3. FO – 9. dplot w Ustce,
Kl.G. i Kl. Ż. w Helu
do 01.06.2006 r.
Przekazanie w podporządkowanie
dowódcy 3. FO – KPW w Helu, 43.
bsap i 55. kchem i Kl. Ż. w Rozewiu
do 01.07.2006 r.
dowódcy 8. FOW – 13. dTR
do 01.07.2006 r.
dowódcy 11. pł – 7. ROiŁ
do 01.07.2006 r.
Przekazanie w podporządkowanie dowódcy 3. FO – Komendy Garnizonu w Helu
do 28.12.2006 r.
Rozformowanie dowództwa 9. FOW
do 28.12.2006 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie decyzji i rozkazów dotyczących zmian organizacyjnych
w Marynarce Wojennej RP.
Dowódca Marynarki Wojennej RP admirał floty Roman KRZYŻELEWSKI żegnając
10 października 2006 r. okręty 13. Dywizjonu Trałowców opuszczające Port Wojenny w Helu
powiedział o zachodzących procesach w morskim rodzaju sił zbrojnych: „Zmieniają się czasy, zmieniają metody działania. Toteż wyjście okrętów z Helu, a wkrótce rozwiązanie 9. FOW,
stanowią efekt trwającej reorganizacji Marynarki Wojennej RP, której celem jest jej dostosowanie do współczesnych potrzeb i zadań, jakie nakłada na nas państwo”.
14
***
Uroczystość rozformowania 9. FOW mająca miejsce na Nabrzeżu Północnym Portu
Wojennego w Helu 28 grudnia 2006 r. odbyła się w sztormowej pogodzie. Można powiedzieć, że był to jeden z wielu sztormowych dni, jakie towarzyszyły załodze flotylli w jej historii, a będący niemalże codziennością helskiej bazy. Z wielkim szacunkiem i uznaniem spoglądam, jako ostatni dowódca flotylli, na minione czterdzieści jeden lat budowy naszej wojennomorskiej rzeczywistości, jaki był udziałem 9. Flotylli Obrony Wybrzeża im. kontradmirała Włodzimierza Steyera, jej podległych jednostkach i dotychczasowej głównej bazy morskiej w Helu. Wyrażam ogromną wdzięczność swoim poprzednikom – dowódcom flotylli,
pokoleniom oficerów, podoficerów, marynarzy i pracownikom wojska, za ogrom dokonań,
ofiarną służbę i pracę dla dobra naszego związku taktycznego. Rozformowana 9. FOW zapisuje się jako już dokonany rozdział historii i rozwoju Marynarki Wojennej RP.
BIBLIOGRAFIA:
1. Ciesielski Cz., Pater W., Przybylski J., Polska Marynarka Wojenna 1918-1980. Zarys
dziejów, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1992.
2. Decyzja Nr Z-2/Org./P1 z dnia 20 stycznia 2006 r. i Decyzja nr PF13/Org./SSG/GZZO-P1 Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 2006 r.
w sprawie zmian organizacyjnych w Marynarce Wojennej.
3. Dyrcz Cz., 9. Flotylla Obrony Wybrzeża im. kontradmirała Włodzimierza Steyera,
„Przegląd Morski” Grudzień 2006.
4. Dyrcz Cz., Terroryzm początku XXI wieku jako zagrożenie bezpieczeństwa międzynarodowego i narodowego, DMW, Gdynia 2005.
5. Ogólna charakterystyka jednostki organizacyjnej zawarta w Etacie nr DA/004/0 Dowództwo 9 Flotylli Obrony Wybrzeża (Rozkaz Szefa Sztabu Generalnego WP nr
0-183/Org./P-1 z dnia 20.05.2004 r.).
6. Pater W., Walkowiak K., Dowódcy 9 Flotylli Obrony Wybrzeża (1965-2002), „Przegląd Morski”, Czerwiec 2002.
7. Pater W., Oniszczuk M., Dowództwo 9 Flotylli Obrony Wybrzeża im. Kontradmirała
Włodzimierza Steyera, „Przegląd Morski”, Czerwiec 2002.
15
8. „Plan rozwoju Marynarki Wojennej w latach 2005-2010”, DMW, Gdynia 2004 zaakceptowany został 24 stycznia 2005 r. przez ministra obrony narodowej.
9. Praca zbiorowa, Zadania i struktura organizacyjna 9 Flotylli Obrony Wybrzeża,
„Przegląd Morski”, Czerwiec 2002.
10. Rozkaz Dowódcy Marynarki Wojennej Nr Pf-18/Org./N1 z dnia 14.03.2006 r.
w sprawie zmian organizacyjnych w Marynarce Wojennej.
11. Strona internetowa Marynarki Wojennej RP - www.mw.mil.pl/Archiwum.
12. Walkowiak K., Powstanie i rozwój 9 Flotylli Obrony Wybrzeża, „Przegląd Morski”,
Czerwiec 2002.
16

Kontradmirał Czesław DYRCZ - Akademia Marynarki Wojennej

Transkrypt

Podobne dokumenty

I Międzynarodowa Konferencja Czarny Ląd i Świat

Promocja oficerów Marynarki Wojennej

Proboszcz Parafii NSJ w Rzekuniu

Szczególny to dla mnie powód do dumy i satysfakcji

Systemy dla okrętów obrony przeciwminowej

REGULAMIN ZWIEDZANIA SALI TRADYCJI 8.FOW

LUTY 2013 Janowski Salon Muzyczny