Wzór propozycji Programu Mechanizm Finansowy EOG i Norweski

Wzór propozycji Programu
Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy 2009-2014
1. Streszczenie
Proponowany program dotyczący rozwoju i lepszego dostosowania opieki zdrowotnej do trendów demograficznych i epidemiologicznych składa
się z trzech obszarów interwencji, w ramach których programy będą wdrażane, mianowicie:
•
Poprawa opieki okołoporodowej - świadczenia z zakresu profilaktyki, diagnostyka i leczenie w celu zwiększenia liczby urodzeń
•
Lepsze dostosowanie opieki zdrowotnej w celu sprostania potrzebom szybko rosnącej populacji osób przewlekle chorych i osób starszych
wymagających stałej opieki
•
Profilaktyka chorób nowotworowych mająca na celu zmniejszenie wskaźnika zachorowalności i śmiertelności z powodu nowotworów w
Polsce
Wdrażanie Programu przyczyni się do osiągnięcia ogólnego celu przewidzianego dla obszaru programowego, tj. poprawy zdrowia publicznego i
ograniczenia społecznych nierówności w zdrowiu.
Cel programu zostanie osiągnięty poprzez uzyskanie następujących rezultatów:
•
Zwiększony dostęp do usług zdrowotnych i ich lepsza jakość, w tym opieki w zakresie zdrowia reprodukcyjnego i profilaktyki dzieci, jak
również opieki zdrowotnej w zakresie problemów związanych ze starzeniem się społeczeństwa
•
Zapobieganie lub zmniejszanie zachorowalności na choroby związane ze stylem życia.
Natomiast rezultaty zostaną uzyskane poprzez osiągnięcie następujących wyników:
•
Zakup sprzętu diagnostycznego i terapeutycznego
•
Wspieranie podmiotów prowadzących działalność leczniczą poprzez budowę, rozbudowę, przebudowę lub renowację (modernizację)
•
Zapewnienie szkoleń dla personelu medycznego
•
Zapewnienie edukacji zdrowotnej oraz promocji zdrowia
•
Organizacja edukacji zdrowotnej oraz wydarzeń związanych z promocją zdrowia
•
Przeprowadzenie badań w ramach wdrożonych programów
1
2. Informacje podstawowe
•
nazwa programu: Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych
•
nazwa obszaru programowego, o którym mowa (w nawiązaniu do MoU): Inicjatywy w zakresie zdrowia publicznego
•
nazwa Operatora Programu: Ministerstwo Zdrowia
•
nazwa oraz kraj pochodzenia partnerów programu (jeżeli dotyczy): nie dotyczy
4. Geneza i uzasadnienie programu
4.1. Analiza wyzwań i potrzeb
Obecna i przewidywana sytuacja demograficzna i epidemiologiczna Polski wskazuje na potrzebę wspierania trzech grup docelowych w głównych
obszarach opieki zdrowotnej XXI wieku, tzn.:
1. Opieka okołoporodowa, której grupą docelową są matki i dzieci;
2. Opieka długoterminowa, której grupą docelową są osoby przewlekle chore i osoby starsze wymagające stałej opieki
3. Opieka onkologiczna, której grupą docelową są pacjenci chorujący na nowotwory oraz osoby o podwyższonym ryzyku zachorowania na
nowotwory.
Wyżej wymienione obszary są istotne, biorąc pod uwagę demograficzne i epidemiologiczne wyzwania Polski w najbliższej przyszłości, tzn.
•
•
•
•
•
•
•
•
Zwiększanie ujemnego przyrostu naturalnego (różnica pomiędzy rokiem 2008 a 2035 będzie wynosiła 803 tysiące);
Średni wiek urodzenia dziecka zwiększy się, w 2035 roku osiągając poziom 30,97 w miastach i 30,57 na wsi;
Spadek dynamiki obniżania się liczby urodzeń martwych oraz wskaźnika wczesnych zgonów noworodków;
Zwiększenie się liczby dzieci urodzonych z wadami rozwojowymi - w Polsce każdego roku rodzi się ponad 7 tysięcy dzieci z przynajmniej
jednym poważnym problemem rozwojowym;
Zmiany w strukturze polskiego społeczeństwa polegające na wzroście liczby osób w wieku poprodukcyjnym oraz wzroście liczby osób w
wieku powyżej 80 lat;
Obniżenie się wskaźnika potencjału opiekuńczego skutkujące niższą zdolnością rodziny do zorganizowania opieki dla osoby, która jej
wymaga;
Wzrost zapotrzebowania na świadczenia w ramach opieki długoterminowej - odnotowano wzrost liczby osób oczekujących na przyjęcie
do instytucji opieki;
Wzrost zagrożenia chorobami nowotworowymi związany ze starzeniem się społeczeństwa.
Poprawa opieki okołoporodowej - świadczenia z zakresu profilaktyki, diagnostyka i leczenie w celu zwiększenia liczby urodzeń
2
Mimo, że w latach 2000-2010 liczba wczesnych zgonów noworodków zmniejszyła się - z 3,1 tys. w 2000 r. do 2,1 tys. w 2010 r., a liczba urodzeń
żywych wzrosła z 378,3 tys. w 2000 r. do 413,3 tys. w 2010 r. - wskaźnik śmiertelności noworodków w Polsce ciągle należy do najwyższych w Unii
Europejskiej. Wyższy wskaźnik można zaobserwować jedynie na Łotwie (9,4 ‰), Litwie (8,1 ‰) oraz na Słowacji (7,0 ‰). W 2004 r. wskaźnik
śmiertelności noworodków w 15 państwach UE wynosił około 4 ‰, podczas gdy najniższy wskaźnik odnotowano w Norwegii i Szwecji (3‰).
Biorąc pod uwagę złożoność przyczyn śmiertelności noworodków, należy podjąć działania mające na celu poprawę opieki nad kobietami w ciąży i
noworodkami, w szczególności z uwagi na fakt, że 2-4% noworodków ma wrodzone wady rozwojowe, co stanowi główną przyczynę ich śmierci.
Istotną kwestią jest więc zwiększenie świadomości zdrowotnej przyszłych matek oraz wczesne wykrywanie ciąż zagrożonych w celu skierowania
pacjentek do lepiej wyposażonych ośrodków, które zapewnią bezpieczeństwo matce i dziecku. Brak sprzętu potrzebnego do leczenia i
monitorowania pacjentów na oddziałach intensywnej opieki neonatologicznej również stanowi kluczowy problem w tej dziedzinie.
Do tej pory Ministerstwo Zdrowia finansowało programy opieki okołoporodowej składające się między innymi z monitorowania i rejestrowania
wrodzonych wad rozwojowych. Ponieważ jednak finansowanie jest ograniczone do monitorowania i rejestrowania, działania w ramach
proponowanego programu będą stanowić uzupełnienie programów krajowych finansowanych przez Ministerstwo Zdrowia oraz przyczynią się do
polepszenia stanu zdrowia społeczeństwa.
Lepsze dostosowanie opieki zdrowotnej w celu sprostania potrzebom szybko zwiększającej się liczby osób przewlekle chorych i osób starszych
wymagających stałej opieki
Zgodnie z prognozami Głównego Urzędu Statystycznego, tendencje demograficzne mające wpływ na potencjalne zasoby siły roboczej będą
spadkowe Liczba osób w wieku produkcyjnym będzie systematycznie spadać, a największy spadek będzie obserwowany w latach 2015-2020
(około 1,2 miliona osób). Zwiększająca się przewidywana długość życia odgrywa istotną rolę w procesie nagłego wzrostu liczby osób w wieku
powyżej 80 lat. Ta tendencja przyczynia się do zwiększonego zapotrzebowania na świadczenia w zakresie opieki. Ponieważ tendencja ta ma ulec
pogłębieniu, system finansów publicznych będzie miał poważne problemy z finansowaniem świadczeń społecznych oraz opieki zdrowotnej dla tej
grupy społecznej. Dlatego też należy podejmować działania mające na celu rozwijanie umiejętności samoopieki wśród osób stale jej
wymagających w celu zmniejszenia zapotrzebowania na całodobową opiekę instytucjonalną świadczoną przez specjalistyczne ośrodki, których
liczba już teraz jest niewystarczająca. Na przykład wskaźnik liczby łóżek w ramach opieki geriatrycznej na 10 tysięcy mieszkańców wynosi 0,09,
podczas gdy w Wielkiej Brytanii wskaźnik ten osiąga wartość 4,7, w Szwecji – 3,45, a w Niemczech – 1,98. W Niemczech, Austrii i Belgii przyjęto
cel zwiększenia tej liczby do 5 łóżek na 10 tysięcy mieszkańców. W związku z tym działania w ramach programu powinny być skierowane również
do zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów opieki społecznej (domów pomocy społecznej) oraz
domów opieki wspierających osoby wymagające ciągłej pomocy w codziennym funkcjonowaniu.
Ponadto, do 2008 r. w Polsce funkcjonował system wynajmu sprzętu w ramach programu finansowanego przez PFRON (Państwowy Fundusz
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych). Program był bardzo popularny wśród organizacji pozarządowych, które w ograniczonym stopniu
kontynuują to zadanie. Do tej pory ośrodki teleopieki nie były finansowane.
3
Profilaktyka chorób nowotworowych mająca na celu zmniejszenie wskaźnika zachorowalności i śmiertelności z powodu nowotworów
w Polsce.
Jednocześnie należy podejmować działania mające na celu zmniejszenie śmiertelności wskutek głównych przyczyn takich jak choroby
nowotworowe, które stanowią drugą najczęściej występującą przyczynę zgonów w Polsce. Według OECD w 2006 r. standaryzowany wskaźnik
zgonów z powodu chorób nowotworowych wynosił w Polsce 198 /100 tysięcy osób, podczas gdy w Niemczech osiągnął on poziom 156/100
tysięcy osób, a we Francji 162,6/100 tysięcy osób. Gorsza sytuacja niż w Polsce występuje wyłącznie na Węgrzech, gdzie standaryzowany
wskaźnik zgonów z powodu chorób nowotworowych wyniósł 219,8/100 tysięcy osób.
Obecnie wczesne wykrywanie chorób nowotworowych w Polsce jest nadal na niższym poziomie niż w Europie, co wynika nie tylko z niskiego
poziomu świadomości społecznej dotyczącej zapobiegania chorobom nowotworowym, ale również z braku odpowiedniej infrastruktury.
Ponadto, braki w infrastrukturze mają negatywny wpływ na skuteczność leczenia, ponieważ niektóre szpitale korzystają ze sprzętu, który ma
ponad 10 lat, co nie zapewnia maksymalnego bezpieczeństwa świadczeń, na przykład jeżeli chodzi o promieniowanie jonizujące. Ilość
specjalistycznego sprzętu wykorzystywanego w diagnostyce i leczeniu chorób nowotworowych, takiego jak: mammografy, urządzenia do
tomografii komputerowej oraz do rezonansu magnetycznego, a także akceleratory liniowe, wpływa na wskaźnik dostępności do nowoczesnych
technologii medycznych. Niestety, w porównaniu z innymi państwami członkowskimi UE Polska nadal posiada niewystarczającą liczbę wyżej
wymienionego sprzętu.
Dlatego należy podejmować działania mające na celu zwiększenie świadomości społecznej w zakresie zapobiegania chorobom nowotworowym
oraz poprawienia poziomu infrastruktury i szkolenia personelu medycznego.
4.5. Uzasadnienie strategii programu
Analiza głównych wyzwań w zakresie opieki zdrowotnej oraz poziomu infrastruktury ochrony zdrowia, a także świadomości społeczeństwa,
w tym zakresie przedstawiona w punkcie 4.1 wskazuje, że należy podjąć następujące działania w ramach trzech obszarów interwencji:
1. Poprawa opieki okołoporodowej - świadczenia z zakresu profilaktyki, diagnostyka i leczenie w celu zwiększenia liczby urodzeń
•
•
•
•
•
Zbiorowe formy edukacji zdrowotnej dla kobiet w ciąży
Szkolenia zawodowe dla personelu medycznego dotyczące metod wczesnego wykrywania wad płodu oraz intensywnej opieki nad
noworodkiem
Rozwój ośrodków prowadzących kompleksową diagnostykę oraz terapię wewnątrzmaciczną płodu (poprzez zakup sprzętu, wdrożenie
nowych technologii medycznych oraz budowę, rozbudowę, przebudowę lub odnowienie (modernizację ośrodków)
Rozwój oddziałów intensywnej terapii noworodkowej (poprzez zakup sprzętu, wdrożenie nowych technologii medycznych oraz
budowę, rozbudowę, przebudowę lub renowację (modernizację) infrastruktury
Opracowanie systemu oceny jakości oraz nadzoru trzech poziomów referencyjnych opieki okołoporodowej
4
•
Profilaktyka stomatologiczna dla kobiet ciężarnych
2. Lepsze dostosowanie opieki zdrowotnej w celu sprostania potrzebom szybko powiększającej się populacji osób przewlekle chorych i
osób starszych wymagających stałej opieki
•
•
•
•
•
•
Ośrodki teleopieki, tzn. teleporady oraz natychmiastowa pomoc pielęgniarek i innych kadr medycznych na życzenie
Opieka i pomoc pacjentowi w wypożyczaniu sprzętu oraz doradztwo dotyczące wyboru sprzętu, szkoleń w zakresie obsługi sprzętu i
przygotowanie warunków do opieki domowej
Zakup sprzętu diagnostycznego i terapeutycznego dla podmiotów prowadzących działalność leczniczą, w tym także dla ośrodków
opieki długoterminowej
Budowa, rozbudowa, przebudowa lub odnowienie (modernizacja) podmiotów prowadzących działalność leczniczą, łącznie z
ośrodkami opieki długoterminowej
Szkolenia dla pielęgniarek i innych kadr medycznych w zakresie opieki nad osobami starszymi
Publikacje na temat standardów opieki długoterminowej
3. Profilaktyka chorób nowotworowych mająca na celu zmniejszenie wskaźnika zachorowalności i śmiertelności z powodu nowotworów w
Polsce
•
Programy profilaktyczne z uwzględnieniem badań przesiewowych oraz szkoleń dla personelu medycznego przeprowadzającego
badania przesiewowe
• Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia związana z badaniami profilaktycznymi i zdrowym stylem życia
• Budowa, rozbudowa, przebudowa lub odnowienie (modernizacja) oraz zakup sprzętu dla jednostek radioterapii
• Zakup sprzętu do wczesnego wykrywania chorób nowotworowych dla podmiotów prowadzących działalność leczniczą
Wyżej wymienione działania przyczynią się do osiągnięcia spodziewanych rezultatów programu, mianowicie zwiększonego dostępu do usług
zdrowotnych i podniesienia ich jakości, oraz zapobieganiu lub zmniejszaniu zachorowalności na choroby związane ze stylem życia poprzez
szeroko zakrojone interwencje, łącznie z inwestycjami w infrastrukturę, zakupem sprzętu, szkoleniem personelu medycznego, promocją zdrowia
oraz programami zapobiegania chorobom.
5.
Cele i wskaźniki programu
5.1. Cel programu (spodziewane oddziaływanie)
5.2. Oczekiwany rezultat programu
5
#
Rezultat
Opis
1
Zwiększony dostęp do
usług zdrowotnych i ich
lepsza jakość, w tym
opieki w zakresie zdrowia
reprodukcyjnego i
profilaktyki dzieci, jak
również opieki
zdrowotnej w zakresie
problemów związanych ze
starzeniem się
społeczeństwa
Dostęp do świadczeń
zdrowotnych jest utrudniony
wskutek braku sprzętu i
infrastruktury medycznej co
ogranicza liczbę pacjentów z
dostępem do odpowiedniej
opieki. Działania mające na
celu zapewnienie
odpowiedniej liczby
dostępnego
sprzętu/infrastruktury
medycznej oraz polepszenie
kwalifikacji personelu
medycznego poprawi
dostępność oferowanych
świadczeń zdrowotnych i ich
jakość.
2
Zapobieganie lub
zmniejszanie
zachorowalności na
choroby związane ze
stylem życia.
Działania w ramach
promocji zdrowia i
profilaktyki chorób, z
uwzględnieniem badań
przesiewowych oraz
edukacja zdrowotna i
doradztwo w tym zakresie to
bezpośrednie metody
zapobiegania
zachorowaniom na choroby
związane ze stylem życia.
Wskaźnik
Wartość wskaźnika
Wartość
bazowa
1.
2.
3.
Liczba wdrażanych programów
infrastrukturalnych (budowa/zakup
sprzętu/budowa i zakup sprzętu)
Liczba osób starszych i
niesamodzielnych, które korzystają
z wynajmu sprzętu w ramach
grantu EOG/Norweskich
Mechanizmów Finansowych
Liczba osób pracujących w sektorze
ochrony zdrowia, które przeszły
szkolenia
0
20
0
10 000
0
1000
Wartość
bazowa
1.
Liczba wdrożonych programów
profilaktyki chorób, z
uwzględnieniem badań
przesiewowych
2.
Liczba osób uczestniczących w
badaniach przesiewowych, z
uwzględnieniem zapobiegania
chorobom nowotworowym i opieki
okołoporodowej
3.
Liczba wdrożonych programów w
zakresie promocji zdrowia i
edukacji zdrowotnej
4.
Liczba osób uczestniczących w
działaniach w ramach edukacji
zdrowotnej, promocji zdrowia i
doradztwa
Wartość
docelowa
Wartość
docelowa
0
20
0
25 000
0
20
0
10 000
Źródło weryfikacji
Raporty okresowe oraz raporty końcowe z
projektu
Raporty okresowe oraz raporty końcowe z
projektu
6
5.3. Wyniki programu
Rezultat
Zwiększony
dostęp do usług
zdrowotnych i
ich lepsza
jakość, w tym
opieki w zakresie
zdrowia
reprodukcyjnego
i profilaktyki
dzieci, jak
również opieki
zdrowotnej w
zakresie
problemów
związanych ze
starzeniem się
społeczeństwa
Zapobieganie lub
zmniejszanie
zachorowalności
na choroby
związane ze
stylem życia.
Wynik
Zakup
sprzętu
terapeutycznego
diagnostycznego
Wskaźnik wyniku
i
Liczba zakupionego sprzętu diagnostycznego i
terapeutycznego
Wartość wskaźnika
Wartość
bazowa
Wartość docelowa
0
700
Wspieranie podmiotów prowadzących
działalność leczniczą poprzez budowę,
rozbudowę, przebudowę lub renowację
(modernizację)
Liczba podmiotów prowadzących działalność
leczniczą , które otrzymały wsparcie w postaci
budowy, przebudowy, rozbudowy lub
odnowienia (modernizacji)
Wartość
bazowa
Wartość docelowa
0
15
Zapewnienie przeprowadzenia szkoleń dla
personelu medycznego
Liczba przeprowadzonych szkoleń personelu
medycznego
Wartość
bazowa
Wartość docelowa
0
100
Wartość
bazowa
Wartość docelowa
0
5 000
Wartość
bazowa
Wartość docelowa
0
150
Wartość
bazowa
Wartość docelowa
Zapewnienie edukacji zdrowotnej oraz
promocji zdrowia
Organizacja edukacji zdrowotnej oraz
wydarzeń związanych z promocją zdrowia
Przeprowadzenie badań w ramach
wdrożonych programów
Liczba udzielonych porad .
Liczba wydarzeń zorganizowanych w związku
z edukacją zdrowotną i promocją zdrowia
(tzn. szkoleń, spotkań)
Liczba przeprowadzonych badań w ramach
wdrożonych programów
0
35 000
Opis
Liczba zakupionego sprzętu stanowi
odpowiedni wskaźnik do oceny
postępów we wdrażaniu programu
dotyczącego rozwoju infrastruktury
diagnostycznej i terapeutycznej
potrzebnej do zapewniania świadczeń w
zakresie opieki zdrowotnej.
Liczba podmiotów prowadzących
działalność lecznicza, które otrzymały
wsparcie w postaci budowy,
przebudowy, rozbudowy lub renowacji
(modernizacji) jest obiektywnym
wskaźnikiem pomiaru oddziaływania
inwestycji w infrastrukturę.
Liczba przeprowadzonych szkoleń
stanowi odpowiedni wskaźnik do oceny
wdrożenia szkoleń.
Liczba zapewnionych świadczeń w
zakresie udzielonych porad to
odpowiedni wskaźnik do oceny
oddziaływania wyżej wymienionych
działań.
Liczba wydarzeń zorganizowanych w
związku z edukacją zdrowotną i
promocją zdrowia (tzn. szkoleń, spotkań)
to odpowiedni wskaźnik do oceny
oddziaływania wyżej wymienionych
działań.
Liczba przeprowadzonych badań w
ramach wdrożonych programów to
odpowiedni wskaźnik do oceny
oddziaływania wyżej wymienionych
działań.
7
6.
Grupy docelowe programu
Rezultat
Bezpośrednie grupy docelowe
Pośrednie grupy docelowe
Zwiększony dostęp do usług
zdrowotnych i ich lepsza jakość, w
tym opieki w zakresie zdrowia
reprodukcyjnego i profilaktyki
dzieci, jak również opieki zdrowotnej
w zakresie problemów związanych
ze starzeniem się społeczeństwa
Świadczeniodawcy
zdrowotnych
kobiety w wieku rozrodczym,
noworodki,
osoby
starsze,
członkowie ich rodzin, pielęgniarki,
terapeuci, opiekunowie medyczni
pracujący w ośrodkach opieki
długoterminowej,
personel
medyczny prowadzący badania
przesiewowe
Zapobieganie lub zmniejszanie
zachorowalności na choroby
związane ze stylem życia.
Świadczeniodawcy
zdrowotnych
usług
Władze lokalne
Organizacje pozarządowe
Uczelnie medyczne lub wyższe
uczelnie prowadzące działalność
dydaktyczną i badawczą w zakresie
nauk medycznych
usług
Władze lokalne
Organizacje pozarządowe
Uczelnie medyczne lub wyższe
uczelnie prowadzące działalność
dydaktyczną i badawczą w zakresie
nauk medycznych
Społeczeństwo
polskie,
ze
szczególnym uwzględnieniem kobiet
w wieku rozrodczym, noworodków,
osób
starszych,
osób
z
podwyższonym
ryzykiem
zachorowania
na
choroby
nowotworowe, pacjentów leczonych
na
choroby
nowotworowe,
personelu medycznego
Operator programu przeprowadzi konsultacje społeczne dotyczące propozycji programu. Ponadto Beneficjenci będą zobowiązani do oceny poziomu satysfakcji
grup docelowych, których dotyczą ich projekty.
8
7.
Ryzyko i niepewność
Ocena
Nr
rezultatu
Rezultat
Opis ryzyka
Prawdopodobieństwo
[niskie/średnie/wysokie]
1.
Zwiększony dostęp do
usług zdrowotnych i ich
lepsza jakość, w tym
opieki w zakresie zdrowia
reprodukcyjnego i
profilaktyki dzieci, jak
również opieki
zdrowotnej w zakresie
problemów związanych
ze starzeniem się
społeczeństwa
Opóźnienia w realizacji inwestycji z
powodu problemów ze stosowaniem
Prawa Zamówień Publicznych
(odwołania, powtarzanie procedur)
oraz inne czynniki (warunki pogodowe,
zmiany na rynku materiałowym)
Brak specjalistycznych szkoleń dla
personelu medycznego w ofercie
rynkowej
Wysokie
Średnie
Plan zarządzania ryzykiem
Oddziaływanie
[niskie/średnie/wysokie]
1.
Przed naborem wniosków
Operator Programu zorganizuje
szkolenia dla wnioskodawców
w celu podkreślenia ryzyka
związanego z realizacją
inwestycji (wymóg stosowania
Prawa Zamówień Publicznych
oraz planowania
harmonogramu w celu
ograniczenia konsekwencji
potencjalnych opóźnień).
2.
Podczas realizacji programu
Operator Programu będzie
prowadzić systematyczne
monitorowanie projektów w
oparciu o analizę ryzyka, łącznie
z ryzykiem potencjalnych
opóźnień, w celu przyspieszenia
działania łagodzącego
konsekwencje opóźnień.
1.
Wnioskodawcy będą
zobowiązani do
przeanalizowania oferty szkoleń
dostępnych na rynku przed
złożeniem wniosku, a w
przypadku stwierdzenia wyżej
wymienionego ryzyka - do
Średnie
Niskie
9
zaproponowania
indywidualnych planów
zarządzania ryzykiem dla
danego ryzyka (np. stworzenie
listy rezerwowej możliwych
szkoleń).
2.
2
Zapobieganie lub
zmniejszanie
zachorowalności na
choroby związane ze
stylem życia
Brak świadomości społecznej na
temat kluczowej roli działań
profilaktycznych w zapobieganiu i
zmniejszaniu zachorowalności na
choroby związane ze stylem życia,
co skutkuje niskim poziomem
uczestnictwa w przedsięwzięciach
podejmowanych w ramach
poszczególnych projektów
Średnie
Wysokie
Operator Programu będzie
prowadzić systematyczne
monitorowanie projektów w
oparciu o analizę ryzyka, łącznie
z ryzykiem potencjalnych
opóźnień, w celu wczesnego
wykrywania problemów
związanych z realizacją planu
szkoleń oraz ich
przesunięcia/zmiany w sposób
zgodny z celami projektu.
Beneficjenci będą zobowiązani
do prowadzenia działań
promocyjnych i informacyjnych
podczas wdrażania projektu
oraz dostosowywania ich do
potrzeb grup docelowych.
Głównym czynnikiem decydującym o powodzeniu całości programu jest jakość złożonych wniosków. Dlatego przejrzyste wytyczne dla wnioskodawców
opracowane przez Operatora Programu oraz szkolenia potencjalnych wnioskodawców w znacznym stopniu podwyższą jakość składanych dokumentów.
Specjaliści w zakresie opieki zdrowotnej odpowiedzialni za ocenę wniosków będą dysponować szerokim zakresem wiedzy specjalistycznej adekwatnie do
poszczególnych tematów propozycji. Wyżej opisana procedura pozwoli na wybranie wniosków, które najlepiej przyczynią się do osiągnięcia rezultatów
programu.
10
8.
Stosunki dwustronne
8.1 Partner/ partnerzy programu z Państw-Darczyńców
Program nie zalicza się do programów partnerskich z darczyńcami, więc nie ma Partnera Projektu.
8.2 Projekty partnerskie z darczyńcami
Program będzie wspierał powstawanie potencjalnych partnerstw na poziomie projektów pomiędzy
instytucjami z państw darczyńców a instytucjami polskimi w celu wymiany doświadczeń. Partnerzy
projektu powinni spełniać następujące wymagania: będą pochodzić z Państw-Darczyńców
(Norwegia, Islandia i Liechtenstein), ich uczestnictwo jest istotne dla realizacji projektu, ich
partnerstwo opiera się na umowie pisemnej i nie osiągają oni żadnych korzyści finansowych z
projektu.
Operator Programu przydzieli 1,5% wartości grantu na Fundusz Współpracy Dwustronnej. W ramach
Funduszu Operator Programu planuje wdrożenie następujących działań:
1. Strona internetowa, która będzie stanowiła pomoc dla potencjalnych i obecnych
Beneficjentów w znalezieniu Partnerów Projektu z Państw-Darczyńców. Prowadzenie strony
internetowej zostanie zlecone przez Operatora Programu. Jej celem jest wspieranie
Beneficjentów w znalezieniu Partnera za pomocą otwartej procedury konkursowej.
Korzystanie ze strony przez Beneficjentów i Partnerów Projektu będzie bezpłatne.
2. Seminaria kontaktowe dla potencjalnych i faktycznych Beneficjentów w krajach darczyńcach
zorganizowane przez Operatora Programu. Uczestnicy, będący potencjalnymi lub
faktycznymi beneficjentami, będą wybierani w drodze otwartego naboru...
Obydwa działania są prowadzone w celu znalezienia partnera projektu, rozwoju partnerstw oraz
wymiany doświadczeń.
Operator Programu przeznacza również część Funduszu Współpracy Dwustronnej na fundusz
przeznaczony dla Beneficjentów w celu ułatwienia poszukiwania partnerów projektu z PaństwDarczyńców, rozwoju partnerstw, wspierania procesu przygotowania wniosku do projektów
partnerskich z darczyńcami oraz wspierania budowania sieci, wymiany, dzielenia oraz transferu
wiedzy, technologii, doświadczenia i najlepszych praktyk pomiędzy faktycznymi i potencjalnymi
Beneficjentami i podmiotami w Państwach-Darczyńcach. Beneficjenci mogą składać wnioski do
funduszu przeznaczonego dla Beneficjentów podczas składania wniosków o grant w ramach
programu. Suma wygenerowana po zakończeniu naboru projektów będzie dostępna w drodze
otwartego naboru dla potencjalnych Beneficjentów dla działań kwalifikowalnych w ramach
funduszu, które będą ogłaszane corocznie w ramach zaproszeń do składania wniosków w przetargu
otwartym na przeznaczoną sumę. Granty będą przyznawane każdemu wnioskodawcy spełniającemu
kryteria formalne do czasu wyczerpania się rocznych alokacji. Jedynym kryterium jest kolejność
składania wniosków. Grant będzie przyznawany wnioskodawcom, których wnioski spełniają kryteria
formalne. Lista uszeregowanych wnioskodawców będzie opierać się na dacie złożenia wniosku.
Beneficjent może pokryć z przyznanego dofinansowania do 85% kosztów takiego działania (lub 90%
w przypadku organizacji pozarządowych). 15% współfinansowania krajowego zostanie pokryte przez
beneficjenta.
Operator Programu nie zamierza dzielić wyżej wymienionej sumy na poszukiwanie partnerów
projektu, tworzenie partnerstw i sieci oraz dzielenie się doświadczeniami.
Operator Programu będzie wspierać zawieranie partnerstw w sposób przejrzysty. Operator
Programu zweryfikuje umowę partnerska w celu sprawdzenia zgodności z zasadami udzielania
zamówień publicznych.
8.3 Wnioskodawcy z Państw-Darczyńców
Projekty będą wdrażane przez polskie podmioty. Jednak Beneficjenci będą zachęcani do tworzenia
partnerstw z podmiotami Państw-Darczyńców, ponieważ ich doświadczenie i wiedza mogą wspomóc
osiągnięcie celu projektu oraz mogą przyczynić się do wartości dodanej wdrażanych projektów,
np. w postaci kreowania potencjału. Instytucje Państw-Darczyńców również mogą być
zaangażowane we realizację działań dotyczących projektów w ramach zamówień publicznych.
Przygotowanie
Programu, łącznie z
oceną propozycji
programu przez BMF
(Biuro Mechanizmów
Finansowych )
Przygotowanie naboru
Przeprowadzenie
naboru
Zakończenie procesu
naboru wniosków
Działania informacyjne
i promocyjne
prowadzone zgodnie z
Planem Komunikacji
Wdrażanie Projektu, z
uwzględnieniem
składania raportów
kwartalnych przez
Beneficjentów
Kwalifikowalność
wydatków w ramach
poszczególnych
projektów
Wdrażanie Funduszu
Współpracy
Dwustronnej na
poziomie programu
Podmioty w Państwach-Darczyńcach będą zaangażowane w realizację programu dzięki Funduszowi
Współpracy Dwustronnej na poziomie programu, uruchomionemu równolegle z naborem wniosków.
Działania w ramach Funduszu, w szczególności strona internetowa wspierająca potencjalnych i
faktycznych Beneficjentów w znajdowaniu Partnerów Projektu z Państw-Darczyńców będą
realizowane przez cały okres wdrażania programu.
12
01. - 04.2017
10. - 12.2016
07. - 09.2016
05. - 06.2016
01. - 04.2016
10. - 12.2015
07. - 09.2015
04. - 06.2015
01. - 03.2015
10. - 12.2014
07. - 09.2014
04. - 06.2014
01. - 03.2014
10. - 12.2013
07. - 09.2013
04. - 06.2013
01. - 03.2013
10. - 12.2012
07. - 09.2012
04. - 06.2012
01. - 03.2012
14.2 Harmonogram
14.3 Nabory wniosków
Proces naboru wniosków i procedura wyboru składają się z następujących etapów: ogłoszenie
naboru wniosków, proces składania formularzy wniosku, procedura wyboru, sporządzenie listy
projektów ocenionych przez Operatora Projektu i przekazanie jej Komitetowi ds. Wyboru
Projektów, złożenie listy rekomendowanych projektów przez Komitet ds. Wyboru Projektów do
Operatora Programu. Na podstawie decyzji Komitetu ds. Wyboru Projektów Operator Programu
podejmie decyzję o przyznaniu dofinansowania poszczególnych projektów. Podpisanie Umowy w
sprawie projektu kończy ten proces.
Operator Programu przeprowadzi jeden nabór wniosków. Początek procedury wyboru projektów
planuje się na drugą połowę 2012 r. Nabór wniosków zostanie ogłoszony w ramach procedury
otwartej zgodnie z zasadą przejrzystości oraz zgodnie z Umową w sprawie Programu, Regulacjami w
sprawie wdrażania Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 20092014 oraz Regulacjami w sprawie wdrażania Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 20092014. Kwota dofinansowania dostępna w ramach naboru wniosków wynosi 46 995 275 euro (plus
15% współfinansowania wkładu własnego beneficjentów, tzn. 8 293 284 euro).
Nabór wniosków będzie szeroko nagłośniony w celu dotarcia do potencjalnych wnioskodawców.
Informacje o naborze wniosków i szkoleniach dla potencjalnych Beneficjentów na temat
przygotowania projektu opisano w Planie Komunikacji Programu operacyjnego: Poprawa i lepsze
dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych. Ogłoszenie naboru
wniosków będzie zgodne z Regulacjami.
Wnioski mogą składać wszystkie polskie podmioty publiczne i prywatne oraz organizacje
pozarządowe stanowiące podmioty prawne i działające w interesie publicznym:
•
Podmioty prowadzące działalność leczniczą świadczące usługi zdrowotne finansowane ze
środków publicznych oraz ich organy założycielskie
•
Podmioty prowadzące działalność leczniczą przekształcone w spółki kapitałowe
•
Instytuty badawcze funkcjonujące w sektorze ochrony zdrowia
•
Uczelnie medyczne lub wyższe szkoły publiczne prowadzące działalność dydaktyczną i
badawczą w zakresie nauk medycznych
•
Domy pomocy społecznej finansowane ze środków publicznych oraz ich podmioty
założycielskie
•
Organizacje pozarządowe działające w sektorze ochrony zdrowia.
Całkowite koszty kwalifikowalne projektu nie powinny być niższe niż 300 tysięcy euro. Maksymalne
całkowite koszty kwalifikowalne projektu wynoszą 6 milionów euro. Operator Programu będzie
wspierać komplementarność działania infrastrukturalne i „miękkie” oraz zintegrowane podejście
zgodnie z zasadą, że inwestycje w infrastrukturę w ramach projektów nie powinny przekroczyć 70%
całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektu.
Wskaźnik grantu może osiągnąć do 85%, a w przypadku organizacji pozarządowych dofinansowanie
może osiągnąć do 90%.
14.4 Wybór projektów
Operator Programu zastosuje dwuetapową procedurę oceny wniosku. Proces wyboru będzie opierać
się na dwóch rodzajach kryteriów: kryteria formalne (łącznie z kryteriami administracyjnymi i
kwalifikacyjnymi) oraz kryteria merytoryczne.
13
W ramach pierwszego etapu procedury po zakończeniu terminu składania wniosków, Operator
Programu przeprowadza początkowy wybór propozycji na podstawie kryteriów administracyjnych i
kwalifikacyjnych. W przypadku wykrycia błędów lub braków w dokumentacji podczas oceny
formalnej, Operator Programu zwróci się do wnioskodawcy o korektę lub uzupełnienie
dokumentów. Operator Programu wysyła wniosek jako oficjalne pismo (oraz przesyła kopię faksem
lub e-mailem). Wnioskodawca jest zobowiązany do udzielenia odpowiedzi w ciągu 3 dni od daty
wysłania pisma. Jeżeli dokumenty nie zostaną skorygowane lub uzupełnione w wyznaczonym
terminie, wniosek zostanie odrzucony. Skorygowane lub uzupełnione wnioski podlegają powtórnej
ocenie. Jeżeli wynik formalnej oceny jest pozytywny, wniosek podlega ocenie merytorycznej. Jeżeli
wynik jest negatywny, wniosek zostaje odrzucony.
Wnioski, które nie spełniają kryteriów formalnych (administracyjnych, kwalifikacyjnych) nie
podlegają dalszej procedurze oceny. Operator Programu informuje wnioskodawców na piśmie o
negatywnym wyniku oceny oraz udziela informacji o prawie do odwołania i terminie składania
odwołań.
Procedura odwoławcza składa się z dwóch etapów. W pierwszej instancji odwołanie składa się do
Operatora Programu. Jeżeli odwołanie zostanie rozpatrzone negatywnie, wnioskodawca może
odwołać się do drugiej instancji, tj. Krajowego Punktu Kontaktowego. Jeżeli wynik formalnej oceny
jest pozytywny, wniosek podlega ocenie merytorycznej. Jeżeli odwołanie zostanie odrzucone przez
Operatora Programu (w przypadku, gdy odwołanie nie zostało złożone do Krajowego Punktu
Kontaktowego) lub przez Krajowy Punkt Kontaktowy, dalsza ocena wniosku nie jest kontynuowana.
Wnioski przywrócone do procesu oceny przez Punkt Kontaktowy podlegają ocenie merytorycznej.
Ocena merytoryczna jest przeprowadzana przez zewnętrznych ekspertów wybieranych podczas
konkursu otwartego zorganizowanego przez Operatora Programu.
Wniosek jest oceniany przez 4 niezależnych ekspertów:
- 2 ekspertów z zakresu ochrony zdrowia oceniających zgodność wniosków z założeniami programu
oraz odpowiednim ustawodawstwem dotyczącym sektora zdrowia,
- 2 ekspertów ds. finansów i zarządzania projektem oceniających wykonalność finansową, strukturę
zarządzania oraz wskaźniki zastosowane we wnioskach.
Na podstawie karty oceny merytorycznej przygotowanego przez Operatora Programu i
zaakceptowanego przez Komitet ds. Wybory Projektów eksperci (z danej dziedziny) indywidualnie
przyznają ocenę projektowi zgodnie z kryteriami wyboru opublikowanymi w ramach naboru
wniosków. Na potrzeby sporządzenia listy rankingowej stosowana jest średnia ocen przyznanych
przez ekspertów. Każdy z ekspertów jest zobowiązany do podania krótkiego uzasadnienia przyznanej
oceny. Jeżeli różnica pomiędzy ocenami wydanymi przez dwóch ekspertów w danej dziedzinie
wynosi ponad 30% wyższej oceny, Operator Programu powołuje trzeciego eksperta w celu
niezależnej oceny projektu. W takich przypadkach przy sporządzaniu listy rankingowej pod uwagę
brana będzie średnia dwóch najbardziej zbliżonych ocen. Kryteria merytoryczne będą odnosić się do
takich aspektów jak zgodność projektów z celami i przewidywanymi rezultatami programu,
mierzalność przyjętych wskaźników, znaczenie dla polepszenia stanu zdrowia grup docelowych,
finansowa wykonalność i wydajność systemu zarządzania. Szczegółowe procedury i kryteria zostaną
opracowane przez Komitet ds. Wyboru Projektów.
W określonych przypadkach wniosek można skonsultować z innymi ekspertami, np. odnośnie kwestii
prawnych.
W przypadku negatywnego wyniku oceny merytorycznej, wnioskodawca ma prawo do złożenia
odwołania. Procedura odwoławcza składa się z dwóch etapów. W pierwszej instancji odwołanie
składa się do Operatora Programu. Jeżeli odwołanie zostanie rozpatrzone negatywnie,
14
wnioskodawca może odwołać się do drugiej instancji, tj. Krajowego Punktu Kontaktowego. Celem
drugiego etapu procedury odwołań jest kontrola odpowiedniej oceny wniosku, tzn. zgodnie z
procedurą wyboru przyjętą przez Operatora Programu. Wnioskodawca nie ma prawa do
odwoływania się od decyzji Krajowego Punktu Kontaktowego.
W ramach drugiego etapu procedury, lista rankingowa projektów jest przekazywana do Komitetu ds.
Wyboru Projektów składającego się z 6 członków, w tym 3 przedstawicieli Operatora Programu i 3
ekspertów niezależnych. Komitet będzie działać zgodnie z zasadami opracowanymi przez Operatora
Programu. Komitet dokonuje przeglądu listy rankingowej projektów i ma prawo wprowadzać zmiany
zgodnie z wyżej wymienionymi zasadami. Uzasadnienie zmian należy zamieścić w protokole z
posiedzenia Komitetu. Lista przyjęta przez Komitet zostaje przedłożona ministrowi/wiceministrowi
zdrowia do zatwierdzenia. Lista zatwierdzona przez ministra/wiceministra stanowi podstawę do
opracowania końcowych wyników naboru wniosków opublikowanych na stronie internetowej
Operatora Programu. Minister/wiceminister przedstawi wnioskodawcom decyzję o przyznaniu
grantu stanowiącą podstawę do podpisania Umowy w sprawie Projektu lub poinformuje o wyniku
oceny (jeżeli dany wnioskodawca nie otrzyma dofinansowania).
Informacje są przekazywane wnioskodawcom wyłącznie na piśmie.
Osoby uczestniczące w procesie wyboru projektów (łącznie z pracownikami Wydziału Wdrażania
Programów Pomocowych, ekspertami oraz członkami Komitetu ds. Wyboru Projektów) są
zobowiązani do podpisania oświadczenia o bezstronności wraz ze zobowiązaniem do obiektywnej i
bezstronnej oceny wniosków oraz zapewnienie o braku jakichkolwiek bezpośrednich lub pośrednich
korzyści z wyboru danego projektu. Oświadczenie powinno być dołączone do każdego wniosku.
14.5 Zarządzanie finansowe
Projekty realizowane w ramach Programu nie będą generowały zysku, np. oszczędności czy
zwiększonego zysku. Świadczenia planowane w ramach projektów będą udzielane bez żadnych
ograniczeń oraz bezpłatnie.
Instytucja Certyfikująca w imieniu Ministerstwa Finansów otworzy rachunek przeznaczony na
Norweskie Mechanizmy Finansowe i Mechanizmy Finansowe EOG, na który przekazywane będą
fundusze z Komitetu Mechanizmów Finansowych EOG i Norweskiego Ministerstwa Spraw
Zagranicznych. Rachunek będzie zarządzany zgodnie z Ustawą o finansach publicznych z 27 sierpnia
2009.
W przypadku projektów wdrażanych przez organizacje pozarządowe lub partnerów społecznych,
wkład rzeczowy w formie wolontariatu może stanowić do 50% współfinansowania wymaganego
przez program dla projektu. Koszty jednostki prowadzącej wolontariat powinien być równy
średniemu miesięcznemu wynagrodzeniu ze składkami na ubezpieczenie społeczne.
Płatności będą przekazywane Beneficjentom w następujących formach:
•
•
•
płatność zaliczkowa (maksymalnie 10% wartości grantu - wartość płatności zaliczkowej
ogółem zostanie określona w Umowie w sprawie Projektu),
płatności okresowe,
płatność końcowa (5% wartości grantu - do wypłacenia po zatwierdzeniu końcowego
raportu z projektu przez Operatora Projektu).
Beneficjent będzie składać okresowe dokumenty sprawozdawcze co trzy miesiące. Okresy
sprawozdawcze mogą być łączone za zgodą Operatora Programu.
15
Wartość wykorzystanych płatności zaliczkowych i okresowych zostanie zwrócona Operatorowi
Programu poprzez odjęcie od wartości wnioskowanej w raporcie z projektu.
Beneficjent składa wniosek o zaliczkę oraz okresowe dokumenty sprawozdawcze i końcowy z
projektu do Operatora Projektu. Wniosek o płatność jest weryfikowany (pod kątem rachunkowym
oraz pod względem formalno-merytorycznym) przez pracownika w Wydziale Finansów i Pomocy
Technicznej Programów Pomocowych i pracownika
w Wydziale Wdrażania Programów
Pomocowych w Departamencie Funduszy Europejskich oraz zatwierdzony przez
dyrektora/wicedyrektora departamentu.
16