Maria Marzena Kozar Gimnazjum w Grabowcu KONSPEKT LEKCJI

Maria Marzena Kozar
Gimnazjum w Grabowcu
KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO
PRZEPROWADZONEJ W KL. III GIMNAZJUM W GRABOWCU
Temat lekcji: Czytanie Księgi – C. K. Norwid „Krzyż i dziecko”.
Część ogólna
I Cele operacyjne
Uczeń powinien:
1) poziom wiadomości:
a) zapamiętanie wiadomości:
- wymienić elementy świata przedstawionego w utworze,
- zdefiniować symbol i przypowieść;
b) zrozumienie wiadomości:
- określić bohaterów lirycznych wiersza,
- uświadomić sobie motywy ich postępowania;
2) poziom umiejętności:
c) stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych:
- scharakteryzować bohaterów lirycznych wiersza,
- wskazać przesłanie liryku;
d) stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych:
- zaproponować własną interpretację symboli użytych przez Norwida,
- odkryć znaczenie paraboli użytej przez poetę,
- wyrazić własną opinię na temat krucyfiksu z kościoła św. Jakuba w Toruniu.
II Typ lekcji:
1) wprowadzająca nowy materiał – analizę wiersza C. K. Norwida „Krzyż i dziecko”,
2) doskonaląca umiejętność praktycznego stosowania wiadomości z poetyki,
3) wprowadzająca dialog tekstów kultury – poznanie wiersza C. K. Norwida „Krzyż i
dziecko” i analiza symboliki krucyfiksu z kościoła św. Jakuba w Toruniu.
III Metody:
1) problemowa,
2) aktywizujące - burza mózgów, dyskusja.
IV Formy pracy:
1) zbiorowa,
2) jednostkowa.
V Środki dydaktyczne:
1) tekst omawianego wiersza,
2) reprodukcja krucyfiksu z kościoła św. Jakuba w Toruniu,
3) plansze do pracy w grupach.
VI Praca domowa:
Nauka wiersza Norwida na pamięć.
Część szczegółowa
I Powtórzenie najważniejszych wiadomości o C. K. Norwidzie. Odczytanie noty biograficznej z
podręcznika. Sprawdzenie rozumienia tekstu poprzez pytania:
1. W jakim wieku żył i tworzył C. K. Norwid?
2. Czym się zajmował ?
3. Skąd pochodzi jego drugie imię?
4. Gdzie spędził większość życia?
5. Jakich cierpień doświadczył?
6. Dlaczego Norwid nie był doceniony za życia?
Uzupełnienie odpowiedzi na karcie pracy /każdy uczeń indywidualnie/.
II Głośna lektura wiersza C. K. Norwida „Krzyż i dziecko”.
III Analiza przeczytanego tekstu uporządkowana pytaniami:
1. Jak ujawnia się podmiot liryczny wiersza?
2. Do jakiego rodzaju liryki należy wiersz?
3. Kim są bohaterowie liryczni wiersza?
4. Jaka jest dosłowna ich historia?
5. Które środki artystycznego wyrazu dominują w utworze? Jakie mają znaczenie?
/Uzupełnienie narysowanych na tablicy wykresów znaczeniami symboli./
syn
ojciec
krzyż
dziecko
Przykładowe odpowiedzi:
syn - synek, dziecko, człowiek niedoświadczony, Chrystus, uczeń, wychowanek, podopieczny,
ktoś posłuszny kierownikowi duchowemu;
ojciec – tata, Bóg Ojciec, mistrz, nauczyciel, osoba doświadczona, mędrzec, kierownik
duchowy, cierpliwy opiekun;
krzyż – szubienica, znak zgorszenia dla Żydów, znak zbawienia dla chrześcijan, odkupienie,
cierpienie, choroba, śmierć, Miłość, samotność;
dziecko – bezradność, bezbronność, niewinność, niesamodzielność, ufność, przejrzystość,
czystość, początek, poranek, wiosna.
6.
7.
8.
9.
Jak nazywa się prosta historia, która za pomocą symboli wyjaśnia trudne prawdy?
Dlaczego krzyż ,,stał się nam bramą”?
Jaki kontekst historyczny przywołuje data zamieszczona pod wierszem?
Jakie jest paraboliczne znaczenie utworu? /Uzupełnienie karty odpowiedzi./
IV Podsumowanie. Notatka ilustrowana wykresami podanych wyżej słoneczek:
Podmiot liryczny wiersza C. K. Norwida „Krzyż i dziecko” mówi za pośrednictwem dialogu
bohaterów lirycznych, dlatego wiersz należy do liryki pośredniej. Dominują w nim symbole: ojciec,
syn, krzyż, dziecko. Opowiedziana jest tu prosta historia. Ojciec i syn żeglują statkiem. Grozi im
śmierć na skutek zderzenia masztu z mostem. Syn jest przerażony śmiercią widząc, jak maszt z
mostem tworzy krzyż. Ojciec pociesza go, że to znak zbawienia. Historia ta jest przypowieścią o
spotkaniu człowieka z cierpieniem i śmiercią. Napisana została w dziewięćsetną rocznicę chrztu
Polski. Przez śmierć Chrystusa krzyż „stał się nam bramą” do nieba. Człowiek wobec tajemnicy
cierpienia i śmierci jest bezradny jak dziecko. Jak w takiej sytuacji postępować uczy nas Chrystus,
który przyjął krzyż, dając nam zbawienie. Nasze krzyże przyjęte z miłością mają moc zbawczą.
V Rekapitulacja wtórna – wyjaśnienie tytułu wiersza.
VI Czym krucyfiks z kościoła św. Jakuba w Toruniu różni się od tradycyjnego? Jak to
koresponduje z wymową wiersza?
Przykładowa odpowiedź:
Krucyfiks z kościoła św. Jakuba w Toruniu przypomina drzewo owocowe. Ma on dwanaście
ramion, na których widać dwanaście postaci z wiosłami.. Owocami Chrystusowego krzyża jest
męczeństwo apostołów i późniejszych świętych.
VII Żeby pokonać lęk przed śmiercią warto wsłuchać się w słowa wiersza K. Wojtyły, który mówi
o wielkiej tęsknocie za dniem spotkania z odwieczną Miłością. /Wysłuchanie recytacji wiersza./
„Często myślę o tym dniu widzenia,
który pełen będzie zdziwienia
nad tą Prostotą,
z której świat jest ujęty,
w której przebywa nietknięty aż dotąd
- i dalej niż dotąd.
A wtedy konieczność prosta coraz większą się staje tęsknotą
za owym dniem,
który wszystko obejmie taką niezmierną Prostotą,
miłosnym tchem.”
/K. Wojtyła „Pieśń o Bogu ukrytym”/
VIII Praca domowa:
Nauka wiersza Norwida na pamięć.