Praktyczne porady

Praktyczne porady
Ekspertka praktyki szkolnej mgr Anna Kowalska, dyrektor szkoły podstawowej nr 15 w Wadowicach
dzieli się praktycznymi poradami na temat wprowadzania ustawy w szkole.
1. Jak zadbać o to, aby mieć podręczniki i materiały ćwiczeniowe już 1 września?
Anna Kowalska: Ponieważ dotacja może trafić do szkół nawet do 15 października, najlepszym
sposobem na zapewnienie, że będziemy mieli z czego uczyć naszych uczniów już na początku roku,
jest zamówienie podręczników u wydawców i dystrybutorów, którzy oferują szkołom odroczony
termin płatności oraz możliwość zwrotu nadprogramowych kompletów. Takie możliwości daje np.
strona zamawiampodreczniki.pl, ale również oficjalna księgarnia dotacyjna GWO.
Podręczniki i inne materiały najlepiej zamówić na około 10 dni przed początkiem roku szkolnego.
Pamiętaj, że oznacza to konieczność wcześniejszego podjęcia przez nauczycieli decyzji o wyborze
serii.
2. Dlaczego warto podzielić kwotę dotacji i jak to zrobić?
Podzielenie zawczasu kwoty dotacji pomiędzy poszczególne przedmioty pozwoli na uniknięcie tarć
w całym gronie nauczycielskim i spowoduje, że wybór zestawu podręczników nie zostanie
niepotrzebnie opóźniony. Brak podziału może skutkować tym, że zgłoszone przez nauczycieli
zapotrzebowanie przekroczy możliwości dotacji i doprowadzi do bezpodstawnych kłótni o to, kto
powinien zrezygnować z podręcznika lub wybrać inny – tańszy.
Kwota, jaką będzie dysponował dany zespół przedmiotowy, to czytelna informacja i dobra
podstawa do tego, aby w razie potrzeby zespół negocjował ze „swoim” wydawnictwem.
SZKOŁA PODSTAWOWA
Proponuję następujący podział kwoty dotacji (w mojej szkole został on zaakceptowany przez
wszystkich nauczycieli):
Język polski
Dostępne
środki
23,1 zł
Język obcy
23,1 zł
Matematyka
23,1 zł
Przyroda
23,1 zł
Historia i społeczeństwo
Zajęcia komputerowe + zajęcia
techniczne + plastyka + muzyka
23,1 zł
przedmiot
1
23,1 zł
Język polski
Dostępne
środki
22,5 zł
Język angielski
22,5 zł
Drugi język obcy
22,5 zł
Matematyka
22,5 zł
Historia
22,5 zł
Wiedza o społeczeństwie
22,5 zł
Geografia
22,5 zł
Biologia
22,5 zł
Chemia
22,5 zł
Fizyka
Informatyka + edukacja dla
bezpieczeństwa + muzyka +
plastyka
22,5 zł
GIMNAZJUM
przedmiot
22,5 zł
Skąd taki podział?
W szkole podstawowej kwotę dotacji (pomniejszoną o tzw. koszty obsługi zadania – według ustawy
1%), czyli 138,6 zł, podzieliliśmy przez 6. Każdy z pięciu przedmiotów kończących się sprawdzianem
otrzymał po jednej części, a pozostałe przedmioty otrzymały ostatnią część.
W gimnazjum analogicznie kwotę dotacji, czyli 247,5 zł, można podzielić na 11. 10 części przypadnie
przedmiotom egzaminacyjnym, a jedenasta – pozostałym przedmiotom obowiązkowym.
Dlaczego przedmioty nieegzaminacyjne otrzymały tak małą kwotę dotacji?
Dotychczas przedmiotów tych najczęściej uczyło się bez podręcznika. Nowoczesna dydaktyka oraz
MEN zalecają nauczanie czynnościowe przy ich realizacji. Jeżeli nauczyciele tych przedmiotów chcą
mimo wszystko korzystać z podręczników, nie warto, aby kupowali aż po jednym egzemplarzu dla
każdego ucznia. Zamiast tego można kupić komplet podręczników do danej pracowni i nie
wypożyczać ich uczniom do domu. W naszej szkole część nauczycieli tych przedmiotów w ogóle nie
korzysta z podręczników, ale dwie nauczycielki zdecydowały o zakupie kilkunastu egzemplarzy do
swoich pracowni.
Dlaczego języki obce mają taką samą kwotę jak inne przedmioty – książki do języków obcych są
przecież droższe?
Koszt stworzenia i wydrukowania książek do języków obcych jest zbliżony do kosztu książek dla
innych przedmiotów. Nie ma powodu, dla którego podręczniki do języka obcego miałyby być
droższe. Na stronie zamawiampodreczniki.pl dostępne są podręczniki większości wiodących
wydawców językowych mieszczące się w zaproponowanej kwocie.
2
3. Na co najlepiej przeznaczyć dotację na materiały ćwiczeniowe
Kwota dofinansowania na materiały ćwiczeniowe jest bardzo niska i w praktyce nie da się zakupić za
nią zeszytów ćwiczeń ani nawet tonerów i papieru do ksero dla więcej niż 2-3 przedmiotów. To
kolejny powód do zrozumiałych (ale niekonstruktywnych) kłótni pomiędzy nauczycielami różnych
przedmiotów. W naszej szkole zdecydowaliśmy, że za dotację zakupimy zeszyty ćwiczeń do
przedmiotu, który wypadnie najsłabiej na egzaminie zewnętrznym, a resztę kwoty przeznaczymy na
ksero. Nauczyciele pozostałych przedmiotów porozmawiają natomiast o zakupie zeszytów ćwiczeń
z rodzicami. Inną opcją jest po prostu zrobienie losowania.
Jeżeli po zakupie zeszytów ćwiczeń do jednego lub dwóch przedmiotów zostanie jakaś nadwyżka,
warto przeznaczyć ją na zakup tonerów i papieru do ksero, ale trzeba przy tym pamiętać, że zakup
musimy wykonać w pierwszym semestrze, bo z dotacji trzeba rozliczyć się do 15 stycznia,
a niewykorzystane środki zwrócić do budżetu.
4. Jak sprawić, aby uczniowie nie poniszczyli podręczników?
To łatwiej powiedzieć, a trudniej zrobić. Wiemy, jak czasem wyglądają książki uczniów po zaledwie
jednym roku używania, a teraz będą musiały one przetrwać aż trzy lata i trzech różnych
użytkowników.
Warto trzymać się następujących zasad:
-
uczniowie (i rodzice!) powinni poznać zasady wypożyczania na początku roku i być jasno
poinformowani o konsekwencjach poniszczenia lub pisania w podręczniku,
-
kolejni użytkownicy podręcznika powinni wpisywać się na wewnętrznej stronie jego
okładki, tak aby łatwo było zidentyfikować, kto jest obecnym użytkownikiem podręcznika,
-
jeżeli szkoła nie dysponuje szafkami dla uczniów, warto wydzielić jakieś miejsce, w którym
uczniowie będą mogli bezpiecznie zostawić podręczniki, kiedy idą do domu – jeżeli nie
potrzebują akurat podręcznika w domu, lepiej aby zostawili go w szkole,
-
warto zachęcić rodziców do zakupu elektronicznej wersji podręcznika dla swoich dzieci
(np. multipodręczniki dostępne na PC i tablet), dzięki czemu podręczniki papierowe będą
mogły częściej zostawać w szkole i mniej się zużyją.
5. Na co wydać dotację, jeżeli po zakupach zostały wolne środki?
Jeżeli zostały nam wolne środki z dotacji na podręczniki lub materiały edukacyjne, warto
przeznaczyć je na zakup do szkolnej biblioteki atlasów, słowników i zbiorów zadań. Są to materiały,
które spełniają warunek co najmniej trzyletniej przydatności i mogą zgodnie z definicją ustawy być
zakupione z dotacji na podręczniki.
Jeżeli zostały nam wolne środki z dotacji na materiały ćwiczeniowe, najlepiej zakupić za nie papier
i tonery do szkolnego ksero i drukarek.
3