Z Rady Ministrów

taesewMXpwrwi1
—
Cena pojedynczego egzemplarza — 2000 mkp
ORGAN NARODOWEJ PARTJI ROBOTNICZEJ
„POLAK“ kosztuje na miesiąc 18000 mk. z odnoszeniem
do domu. Ogłoszenia za jeden wiersz jednołamowy
wysokość milimetr 450.— marek, wiersz reklamowy
15*00 marek.
Za nieściśłość podanych przez telefon
obwieszczeń nie bierzemy żadnej odpowiedzialności.
W słowach tylko chęć widzłra
— w działaniu potęgę. A Młciłewłcz.
Biegają "prawa domagania się medostarczonych numerów lub odszkodowania.
Nr. 193
<#
kb *-ra «TÄ«
REDAKCJA, ADMINISTRACJA, EKSPEDYCJA i BIURO
Naród. Partji Robotniczej mieszczą się w Katowicach przy
nlicy Warszawskiej wejście z ulicy Bankowej nr. 20.
Telefonu nr. 1706. Konto bankowe: Bank Robotników.
Oddział Katowice i Bank Zjednoczenia, Oddział Katowice.
ä
Sobota=Nśedziela, dnia 25=26. sierpnia 1923
Z Rady Ministrów
Zasiłki dla sadowników śląskich.
Warszawa, 24. 8. (Pat.) ..Rzeczpospolita“ do­
nosi: Rada Ministrów na posiedzeniu w dniu 23. bm.
uchwaliła wniosek p. ministra kolej! w sprawie przystą­
pienia Polski do międzynarodowego stowarzyszenia
kongresu kolejowego i wrti&ki p. ministra spra viedliwśd w sprawie zasiłku dla urzędników sędziowskich
w Województwie Śląskiem i w sprawie taksy dla pi­
sarzy hipotecznych.
Na tern samem posiedzeniu Rada Min. po wysłucha­
niu referatu p. ministra skarbu w sprawie utworzenia
banku emisyjnego rozpoczęła obrady w tej malej, od­
raczając dalszą dyskusje do jednego z najbliższych po­
siedzeń.
Ks. Szeptycki w Katowicach.
Katowice, 24. 8. (AW.) Metropolita lwowski
ks. Szeptycki spędził dizień dzisiejszy w wagonie sypial­
nym na stacji w Katowicach. W południe odwiedził
metropolitę Administrator Apostolski ks. dr. Hlond. Na
konferencji, odbytej z metropolita przez przybyłych w
ciągu dnia z Warszawy urzędników ministerstw spraw
zagranicznych, spraw wewnętrznych oraz wyznań i oŚwSaty, postanowiono, że metropolita zatrzyma de rarazie w klasztorze SS. Szarytek w Poznania, dokąd też
ks. Szeptycki wyjechał dziś wieczorem osobnym wago­
nem sypialnym, przyczepionym do pociągu KrakówGdańsk. Metropolicie towarzyszy w podróży kanonik
ks. Kowalski.
List pasterski ks. Admin. Apostolskiego.
Katowice, 24. 8. (Pat.) Z okazji II. Śląskiego
Zjazdu Katolickiego, który odbędzie się od 5—9-go wrze­
śnia w Królewskiej Hucie, wystosował Administrator
Apostolski, ks. dr. Hlond do duchowieństwa i ludu list
pasterski, który w niedzielę 26-go bm. odczytany bę­
dzie po kościołach i który dosłownie podamy w następ­
nym numerze. Treść listu tego jest następująca: Skreś­
liwszy w treściwych słowach opłakany stan dzisiejsze­
go społeczeństwa, dosięga w głębokich uwagach przy­
czyn upadku moralnego, który streszcza w tern, że r ewne warstwy ludu straciły kontakt z Kościołem i wsku­
tek tego nie dczuawają na sobie zbawiennych skutków
jego wpływiu. Nawołuje usilnie do powrotu do nauki
Chrystusowej w życiu prywatnem i publiczncm i ocze­
kuje, że Śląsk na Zjeździe Katolickim wypowie się jas­
no i głośno za swem odnowieniem się w Chrystusie,
Od laika tu spodziewa się chętnej współpracy z Kościo­
łem. Zapowiada utworzenie śląskiej Ligi Katolickiej
i tygodnik religijny dla wszystkich stanów pod tytu­
łem: „Gość niedzielny“. Bardzo doniosłe jest zarządze­
nie uroczystego poświęcenia się Śląska Polskiego Naj­
świętszemu Sercu Jezusowemu, które to poświęcenie
odbędzie się w niedzielę 9. września w Króle w kin Hu­
de wobec władz i uczestników Zjazdu a równocześnie
po wszystkich kościołach parafialnych.
Orędzie Administratora Apostolskiego, odznaczające
się szeroką i głęboką myślą, szczęśliwsm ujędem duszy
śląskiej i podniosłym tonem nacechowanym ujmującą
religijną powagą, przedstawia się jako nadzwyczaj waż­
ny dokument kośdelny i podziała na dusze jak upra­
gniony jasny i depfy promień słoneczny.
Katowice, 24. 8. (Pat.) Na zjazd katolicki wyj­
dzie pierwszy umer tygodnika katolickiego pod nazwą:
„Gość Niedzielny“. Redakcję objął ks. dr. Kubina, pro­
boszcz w Katowicach. Nakład weźmie za porozumie­
niem się z Administracją Apostolską firma Karola Miarki
w Mikołowie.
Nieszczęście kolejowe.
Warszawa, 24. 8. (Pat.) Przy odejściu z L*idy
pociągu nr. 816 w nocy z 22. na 23. sierpnia pociąg ten
wskutek niewłaściwego ustawienia zwrotnic i nieuwagi
maszynisty, wszedł na nieczynny ior główny, na któ­
rym na 297 kil emirze spadł na przygotowaną większą
ilość żwiru, nagromadzonego do naprłwy mostu, gdzie
się wykoleiły parowóz i 5 wagonów. Dwie osoby zo­
stały wskutek tego zabite, a 11 rannych. W liczbie
tej są trzy osoby z drużyny pociągowej Parowóz i wa­
gony zostały uszkodzone. Po wycofaniu pozostałej
czzści podągu z miejsca Wypadku i uzupełnieniu po­
ciągu w Lidzie został on wysiany przez Baranowicza
i Wołkowysk do Warszawy. Dochodzenia w toku.
Zamykanie przedsiębiorstw w Niemczech,
Berlin, 24. 8. (Pat.) Pisma donoszą, iż dzisiaj
zostało w Berlinie zamkniętych wiele prywatnych za­
kładów i przedsiębiorstw przemysłowych i handlo­
wych. (Podobne wieści nadchodzą także z innych stron
Niemiec. — Red.)
Wrocław, 24. 8. (Pat.) „Schlesische 'Arbeiter­
zeitung“ została na mocy ustawy o ochronie republiki
zawieszona na przeciąg 8 dni.
Streik i wydalania w górnictwie nadreóskiem,
D y s e 1 d o r f, 24. 8. (Pat.) Właściciele kopalń od­
rzucili żądanie górników podwyższenia płac, wobec
czego streik został wszędzie wznowiony. Około 200 000
robotników zostało wydalonych.
D y s e 1 d o r f, 24. 8 (Pat.) Władze francuskie ob­
łożyły w dniu wczorajszym aresztem następujące sumy
pieniężne: W Moguncji S4 miliardy, w Werden 50 mil­
iardów, w Ludwigshafen 40 miliardów, w Landau 8
miliardów i w Szpirze 43 miliardów marek.
Essen, 24. 8. (Pat.) W obwodzie esseńskłm
podjęta została praca. Około 60 procent robotników
pracuje już w kopalniach. Inne kopalnie trwają jeszcze
w biernym oporze.
Dyseldorf, 24. 8. (Pat.) Władze francuskie
wydaliły 28 osób głównie robotników z terenu okuponwagego.
,
i
Praca na kolejach szwajcarskich przedłużona.
Berlin, 24. 8. (AW.) Według wiadomości z Ge­
newy uchwaliła szwajcarska rada związkowa przedłu­
żyć dotychczasowy czas pracy na kolejach związko­
wych z 8 wzgl. 9 godzin na 834 wzg!. 914 godzin.
Zanurzenia Radlcza co do podziału S. H. S.
Wiedeń, 24. 8. (Pat.) Z Londynu donoszą do
pism tutejszych, że ani Baldwin, ani Curzon nie chcieli
przyjąć Radacza, nie chcąc w ten sposób mieszać się w
sprawy wwnętrzwe Jugosławii. Podobnie i redaktor na­
czelny Titnesa odmówił prośbie Radlcza, by odbyć z
nim konferencję. Wedle sprawozdania posła jugosło­
wiańskiego w Londynie Radticz rozpoczął swo-ją propa­
gandę w ten sposób, że wysłał do redakcyj dzienników
pismo, w którem domaga się zupełnego odłączenia
Chorwacji od Jugosławii i utworzenia z niej niezawisłej
republiki.
Jeszcze sprawa Rjeki.
Rzym, 24. 8. (Pat.) Jutro pod:ęte zostaną roko­
wania włosko-jugosłowiańskie w sprawie Rjeki.
Wiedeń, 24. 8. (Pat.) „Neue Freie Presse“ do­
nosi z Rzymu: rokowania włosko-jugosłowiańskie w
sprawie RjeM utknęły na martwym punkcie. Dnia 8.
sierpnia kazał Mussolini przedłożyć rządowi jugosło­
wiańskiemu memorial, w którym powiedziane jest, że
rząd włoski nie może dopuścić do dłuższego przewleka­
nia rozważania kwestii Rjeki. Mussolini oświadczył, że
o ile do dnia 31. sierpnia nie nastąpi w tej sprawie
porozumienie, wówczas zastrzega sobie zupełną swo­
bodę w działaniu. Odpowiedź jugosłowiańska dotąd
nie nadeszła.
„Neue Freie Presse“ zaopatruje tę wiadomość ko­
mentarzem, źe przez swobodę działania należy rozu­
mieć aneksię Rjeki i wypowiedzenie traktatu zawaitego
w Rapallo.
Zacięte walki w Maroku.
Ma dr y d, 24. 8. (Pat.) Jak podaje ministerstwo
wojny, w wałkach dnia 22. sierpfiia Hiszpanie mieli 300
rannych i zabitych, podczas gdy Marokańczycy mieli
300 zabitych. Powstańców zmuszono do ucieczki.
Paryż, 24. 8. (Pat.) Według doniesienia Havasa
z pewnego źródła z Tangeru, oddział złożony z 200 tu­
bylców, ukrywszy broń, przedarł się wczoraj wieczo­
rem do Tetuan i otworzył na szosę ogień karabinowy.
Jak dotychczas stwierdzono, jest 10 zabitych i 34 ran­
nych. w tern 2 kobiety 1 2 oficerowie. Zajście to wy­
wołało w mieście gwałtowną panikę.
Rok XXII
Gdy ja biję a gdy mnie biją ——
to wielka różnica.
Dziwnie jednak plecie się na tym Bożym świś­
cie. Dawniej, kto zwalczał rządy z całą zaciekłością, tego nazywano wielkim patriotą a te ku­
bły pomyj, jakie nań wylewano, były dla nich
pachnącemi perfumami. Kto zaś dziś odważy się
w interesie ogółu, bo chodzi o spokój w państwie,
wskazywać przyczyny powszechnego niezadowo­
lenia, na jakie się patrzymy i wzywa się Rząd,
by co prędzej te przyczyny usunął, tego prasa
prawicowa nazywa zdrajcą, wrogiem rządu
,,narodowego” i Polski.
Gdy dawniej nad śmietnikami szarpano ,,pra­
wicowemu” ząbkami dobrą sławę ludzi, było do­
brze, dziś choćby żywe ciało narodu na postron­
ku wisiało — milczeć, bo w Polsce marny wy­
marzony rząd narodowy, który nic chce wiedzieć,
że jest źle i nikt tego mu nawet powiedzieć nie
może.
Psssst! Cicho! Sza!, bo jest przecież rząd na­
rodowy.
Niestety, krzyczą! Teraz dopiero się czuje, jak
to boli, gdy „i mnie bić zaczynają”.
Gdy się innych biło, zapominało się o tern, że
to boleć może. A przecież biją was dopiero od
niespełna trzech miesięcy, gdy wy patrjoci Lchpze^
ścijame, waliliście całe cztery lata. ,
/
Chcąc być sprawiedliwym, należy choć teraz
powiedzieć społeczeństwu, w którego móagach
oraliście przez cztery lata. za co biliście dawne
rządy, a za co was biją. Należy wykazać jedno­
cześnie te warunki, w jakich tamte rządy praco­
wały, a w jakich wy pracujecie.
Obrzucaliście błotem ludzi tych, którzy pier­
wsi wystąpili, by kruszyć kajdany niewoli, nie
oszczędzaliście w czasie, gdy istotnie nie było w
kraju ani chleba, ani armji, gdy wróg zaglądał
przez wszystkie szpary naszego ojczystego domo­
stwa, gdy na polach, w stodołach i chlewach była
pustka, bo wojska wrogie wszystko zrabowały a
wy pomagaliście im do tego nakładając im polskie
zboże na ich wozy. Okradaliście lud pracujący,
paskując tym, co wam się udało ukryć przed wro­
giem.
Patrzyliście na wzrastającą nędzę społeczną
ze spokojem, byliście naszymi Kamami za. cenę
powiększania własnego posiadania!
Nauczyliście się okradać społeczeństwo ,• i od
tego nie możecie się odzwyczaić!
Paskując, biliście pierwsze rządy w czasie,
gdy rzadko który parowóz z miejsca im%ł ru­
szać! Wówczas nie pytaliście nikogo, Ido temu
winien, nie pytaliście, dlaczego niema chleba...
Nie mówiliście, że Polska powstaje na pogo­
rzelisku wojennem, że istotnie ciężkie Jej było po­
łożenie.
Nikogo wówczas nie nawoływaliście do ofiar
na rzecz Państwa, wy o ofiarach słyszeć nie
chcieliście.
I jednak coś powstało z niczego bez waszego
udziału.
Dziś koleje przebiegają od krańca do krańca
Rzeczypospolitej. Jeździcie, dokąd chcecie.
Odbudował się przemysł i rolnictwo kosztem
państwa, chleba. posiadamy nadmiar.
1 to powstało wszystko na tein pogorzelisku,
gdyście walili w rządy w niemiłosierny sposób,
gdy zamiast pomagać rzucaliście im kamienie pod
nogi.
Pytamy się! Czy za tę pracę na to zasłużyły?
Dlaczegoście wówczas rządów nie brali? Nie od­
dawano wam ich? Owszem, oddawano, ale wów­
czas było źle!
Gdy wóz państwowy ruszył z miejsca, gdzie
utkwił w bagnie, wówczas dopiero wołacie na
całe g. . . . — my pojedziemy! Czy nie tak?
I co wam się zdaje, czy tych, którzy muro­
wali
Polskę ze szczątków, jakie nam pozostały
Z giełdy.
po niewoli i rabusiach pruskich i austriackich, te
Berlin, 24. 8. (Pat.) Dolar 4 900 000 marek, mar­ razy wasze, to chłostanie batami, nie bolało?
ka polska 1850 do 1950.
Bolało, ale ze skupienia woli, z mozołów, z
Urzędowy kurs marki dla Województwa Śląskiego
osobistych ofiar Polskę budowano.
A wy? Wy odwdzięczaliście się im czarną nie­
na dzień 25. bm.: Za 100 marek polskich 1818 marek
niemieckich, za 100 marek niemieckich £.50 marek notek. wdzięcznością!
Nikogo też dziwić nie może, iż cala masa lu- .
dzi zdolnych usunęła się w cień, nie przystąpiła
io pracy państwowej.
Teraz dopiero płacżenie. iż ktoś wskaże Wam
pewne bolączki, które natychmiast usunąć można,
żeby po waszej stronie było choć trochę dobrej
woli.
Obiecywaliście złote góry — dajcie teraz zgło­
dniałym rzeszoiń choć trochę ćhleha!
Poczynania wasze po trzech miesiącach rzą­
dów muszą nas napawać obawą, iż to, co z ta­
kim trudefń powstało, runie! Poświadczenia %
ubiegłych lat utwierdzają nas w przekonaniu, iż
dawniej, choć powoli, ale posuwaliśmy się fi a*
przód!
Dziś Cofamy się! % każdym dniem gorzej! Nę­
dza społeczna rośnie z przerażającą siłą!
jeśli wołamy silnym głosem, to tylko dlatego,
by Zapobiec katastrofie, jaka się zbliża.
Wy potrafiliście żyć dobrze i w niewoli, lud pra­
cy nie po to zrywał pęta niewoli, przelew a jąć wła­
sną krew, by dziś widział przed sobą groźną
zmorę komunizmu, czwartą, niewolę.
My na was nie plujemy, błotem was nie obrzu­
camy, ale mamy sobie za obowiązek ostrzegać
społeczeństwo przed zbliżającą się kataturofą. Za
to winniście nam wdzięczność!
Jakto, czy ten jest wrogiem Polski, kto wska­
zuje, iż wróg wśród nas znaleźć się może? Czy
krytycznie nie, wolno patrzeć się na zarządzenia
waszego rządu narodowego?
Każdy przypuszczał, iż ten rząd potrafi po­
wstrzymać falę drożyzny, Skoro opiera się na tej
m&sieobszarnikóW, przemysłowców i bogatego
chłopstwa, którzy są źródłem orgji paśkarstwa*
Kto ma uzdrowić skarb, jeśli nie wy?
Czy robotnik głodny, goły i bosy?
Gdybyście byli rozpoczęli od tego, czegośmy
od was oczekiwali, nie pisalibyście. Uderzamy
w was dlatego, iż rząd mamy ,.narodowy". To
jest głupstwo i z takim argumentem wystąpić mo­
żecie wobec dzieci politycznych, ale nie przed
ludźmi, którzy przeszli twardą szkołę doświad­
czenia życiowego.
Nikt nie myśli o tern, by rząd atakować za tó,
że jest narodowy, jak wy chcecie. Ale nie wolno
nad tern, na co się patrzymy, przejść do porządku
dziennego, dlatego, że rząd narodowy jest niedo­
łężny.
Jeśli jeden środek zaradczy Wynajdzie on
przeciwko orgji paskarstwa, stajemy odraził my
pierwsi w jego obronie. Niestety dziś nie widzi­
my, by istotnie Kząd toń chciał Się jej przeciw­
stawić, wątpimy, ezy w przyszłości zmieni się
obecne katastrofalne położenie.
Zarządzenia Rządu są niczem Innem, jak tylko
gonitwą w poltl za Wiatrem.
Pozornie szuka się jakiegoś wyjścia, ale prosi
się Boga, żeby go nie znaleźć, bo to wyjście pro­
wadzi prżez Wasze kieszenie.
Wmawiano jednak w społeczeństwo, iż z chwi­
lą, gdy odda się rządy państwa w ręce t. zw. na­
rodowe, będzie lepiej. A teraz zamiast surowych
zarządzeń przeciwko lichwie i paśkarstWU, wy­
daje się zarządzenia, które pozostają na papierze.
Młynarze stwierdzili, iż z roku ubiegłego po­
zostało jeszcze 6000 wagonów mąki.
Obecnie chcą to wywieźć za granicę, wmawia­
jąc przytem, iż w kraju niema na to zbytu.
Ozy to nie ironja? Ö mąkę starają się nasze
kooperatywy od kilku tygodni i ani nawet Ule mo­
gą pokryć części zapotrzebowania członków.
Ale na wywóz jest dosyć i będzie Zawsze!
alojzy mach
46)
SLAZÄCZKÄ
Powieść
Osnowa odpowiedzi francuskiej.
Odpowiedź francuska zawiera między inncmi oświadczenie rządu francuskiego, że nigdy nie uprawiała
polityki egoistycznej w sprawie odszkodowań uważając,
że sprawa ta jest związana z całokształtem zagadnie­
nia gospodarczego Europy, lecz przeciwstawia się zaw­
sze pewnemu brakowi pod względem niedomagali gos­
podarczych, którym ulegali poszczególni sojusznicy a
szczególnie w sprawie bezrobocia w Anglji. Nota w
dalszym Ciągu przytacza długi szereg ustępstw, poczy­
nionych przez rząd francuski na rzecz Niemiec. Rząd
niemiecki nigdy się mit liczył z tern, stawiając jedynie
Coraz to inne przeszkody. Nota stwierdza, że do końca
1922 r. Niemcy jedynie rozwijali swój przemysł i odbu­
dowywali flotę handlową. Nota francuska oświadcza,
że Francja zarządziła okupację zagłębia Rury na skutek
tego, iż Niemcy nie wypełnili żadnych swoich zobowią­
zań oraz dlatego, że komisja odszkodowań dała Francji
prawo do postąpienia w ten właśnie sposób. Legalność
okupacji jest usprawiedliwiona p-rzez zbiorową deklara­
cję poszczególnych państw sojuszniczych a mianowicie
przez protest w Spaa z dnia 16. lipca 1920 r. przez de­
klarację londyńską z dnia 3. stycznia 1921 oraz przez
decyzję Najwyższej Rady z dnia 5 maja 1921, jak to
uznaję komunikat Rzeszy niemieckiej, podany do wia­
domości prasy 9. maja 1921 a głoszący, że groźba oku­
pacji Rury może być wprowadzona w czyń również i w
tym wypadku, gdyby Niemcy składając wymaganą de­
klarację mc dotrzymały swoich przyrzeczeń. Natomiast
rząd Rzeszy wbrew traktatowi przeciwstawił się za
pomocą czynnego i gwałtownego oporo, który kiero­
wany był przez Berlin i przemysłowców wbrew inte­
resom Niemiec, gdyż kosztuje ich drożej, aniżeli wypeł­
nienie zobowiązań. Francja życzy sobie zaniechania
oporu jako przedwstępnego warunku nawiązania roko­
wań ż rządem Rzeszy. Po zaniechaniu oporu, okupa­
cja będzie trwała nadal, zaś ewakuacja będzie następo­
wała stopniowo i w miarę spłat. Warunki okupacji bę­
dą całkowicie odmienne od dzisiejszych. Francja w za­
głębiu Rury nie ma żadnych celów zaborczych. Termin
spłat jest zależny od dobrej woli Niemiec, należy się
tytko przekonać, z jaką szybkością odrodzą swą zdol­
ność produkcji oraz kredytu. Francja, której żądania
w żadnym fazie nie przewyższają niemieckiej zdolnoś­
ci płatniczej, od szeregu miesięcy nieustannie przedsta­
wia sojusznikom program, w którym domaga się utrzy­
mania nadal w mocy ustalonej poprzednio sumy należyftośct serf A i B f wysokości 26 miliardów marek w
złóde, która jak wiadomo, była ustalona w Spaa ora®
uStäleüla- ńależytóśći sefji G, W tej Wysokości, ja­
ka będzie z tytułu długów międzysojuszniczych żą­
dana od Francji. Francja nie może ani przerwać
akcji odbudowy zniszczonych terenów ani też z
drugiej strony nie może tej akcji kontynuować na
swój koszt bez końca. Co się tyczy długów mię*
dzyśójtiszłiibzych, to Francja nigdy nie zrzekała
sio obowiązku spłaty swego długu. Zresztą i
Francja z kolei jest wierzycielką niektórych swo­
ich sprzymierzeńców. Nie ulega Wątpliwości, że
w zamiarach twórców traktatu wersalskiego leża­
ło, aby przy wypłacie odszkodowań za poniesione
straty osobiste i majątkowe miała Francja pier­
wszeństwo przed wypłatą kosztów wojennych. Co
się tyczy definitywnego ustalenia spłaty długów
niemieckich oraz ich zdolności płatniczej, to ocena
powinna być dokonana perjodyeznie od czasu do
czasu tak. aby wyznaczone Niemcom raty mogły
być odpowiednio zmieniane w zależności od ich
sytuacji ekonomicznej i ściągane zawsze w drodze
odpowiedniej uchwały większości komisji odszko­
dowań. Po zaniechaniu biernego oporu ze strony
Niemiec Francja jest gotowa sprawę ewentualne­
go podźwigniecia Niemiec pogodzić z wypłatą, od­
szkodowań. Wszystkie uchybienia Niemiec stwier­
dzone zostały w komisji odszkodowań większością
trzech gipsów. Stanowiłoby to wymaganą więk­
szość głoSńw nawet w tym wypadku, gdyby przed­
stawiciel Ameryki był w charakterze oficjalnego
członka komisji a nie tylko w charakterze obser­
watora. Należy przypomnieć, że wierzytelności
Francji i Belgji stanowią 60 procent wierzytelno­
ści sprzymierzonych. Ponieważ Anglja zarzuca
Francji brak pożytywności, więc z kolei dobrze
będzie zapytać Anglję, co powiedziałaby o sto­
sunkach w pewnem towarzystwie akcyjnem, wktórem 60 procent akcji miałoby być zmotoryzowane
przez tych, którzy posiadają tylko 20 proc, tych
akeyj. Francja zawsze jest gotowa, w tych spra­
wach dyskutować z Anglją oraz z innymi swymi
sprzymierzeńcami i przypuszcza, że łatwo osią­
gnąć można porozumienie co do spłaty części
długów niemieckich, odpowiadającej potrzebom od­
szkodowania oraz co do przekazania w pewnym
określonym terminie komisji odszkodowań do zba­
dania sprawy drugiej części długu niemieckiego
przy róWnoczesnem przekazaniu do Zbadania ró­
wnież i sprawy międzysojuszniczych długów wo­
jennych. Jest wątpliWetn, aby Anglja zamierzała
żądać spłaty długów sojuszniczych przed spłatą
przez Niemcy odszkodowań, bo przecież Francja,
aby móc swoje długi uiścić, musi poprzednio po
dźwignąć swoje siły ekonomiczne.
Chorobą dolarową i sterlingową zaraziły się
nasze sfery ziemiańskie! Ale o tern głośno mówić
nie wolno, bo nazwą zdrajcą,
Rząd, który spokojnie przygląda się temu, sie­
dząc bezczynnie, musi być atakowany, choćby był
rządem i narodowym (z nazwy). Niech czuje,
jak to boli!
Gdy ja biję a gdy mnie biją - to wielka ró­
żnica !
R. R.
ści 400 miljóńów franków są już ukończone. Pożycz­
ka ta zaciągniętą jest na lät 20. Odpłata pożyczki rospóćżńie się pó 5 latach po kursie emisyjnym 98 pro­
cent i po rocżnem procencie 6% procent.
Nowa pożyczka belgijska,
Sdvas donoś! ż Brukseli, iż na wczór&jszem posie­
dzeniu belgijskiej rady ministrów Theunis oświadczył,
że pertraktacje w sprawie nowej pożyczki w wysoko­
Dochodząc ku szarym ścianom dworu, rozmo­
wa między nimi toczyła się żywo, gładko — ro­
zumieli siebie wzajemnie. Urocza osóbka nie
Szczędziła Stasiowi komplementów, któro on argu­
mentował i zręcznie i gorąco.
Znaleźli się na dziedzińcu.
Staś onieśmielony wyciągnął ku niej rękę, by
pożegnać miłą istotę, ona jednak stawiła mu Opór
bezwzględny, z uśmiechem, z ogniem, przekony­
waj ąc go, iż po chwili to, co jest w Run momen­
cie jej szczęściem i jego będzie.
— Upoję pana pełnią rozkoszy — wyszeptała
z taką siłą, iż Staś stracił swą moc, Wolę... prze­
stał być sobą...
Jeszcze głos w głębiach jego istoty chciał go
powstrzymać, mówił mn coś, szeptał, błagał, to
znów trzymał mchy jego na uwięzi, tymczasem
głoś zmysłów, ten szalony, pełen rozkosznej swa­
woli przekonywać go począł, iż będzie nosić mia­
no barbarzyńcy, jeśli odtrąci od siebie tego anioła
dobroci, piękności i uroku...
,
Był podniecony do najwyższego Stopnia a taje­
mnicza postać, trzymając ręce jego i tuląc je do
swych piersi, składała mu pełną ognia najorygi­
nalniejszą w świecie deklarację miłosną, każdym
słowem, ruchem, całą swą istotą zdradzajifr prżytem, iż ściskając, ręce Stasia, śni, marzy o innych
uściskach, praghic ich i pożąda...
A księżyc, pełen powagi, wznosił się coraz
wyżej, płynął wśród gwiazd, tej przecudnej jasno­
ści, tajemniczy, jak ta noc, i to Wszystko, Co Wi­
dział, nad ezem się unosił.
Nic go nie porywało, ni szuin, ni blask, ni
plusk fal rzeki, on sam sobie wystarczał, niczego
ni pragnął, ni pożądał... Płynął majestatycznie
ponad tern wszystkiem, królował, był panem tej
woli, która mu Moc dała, która kierowała nim nie­
zmiennie, wiecznie...
Weszli do wewnątrz i po chwili pani demu
Niekiedy krył się w toni zieleni drzew, z śmie­
chem, gdy spoglądał na ludzi, którzy tak bardzo wprowadziła Stasia do salonu, który iskrzył się
pragnęli, by się ukazał wśród nieskończonego nie­ od rzęsistych kryształów i przepysznych zwiercia­
ba i radowali się, gdy blask jego ginął w sżarzy- deł, bronzów i marmurów.
źnie wieczoru, gubił się poza sunącemu obło­
Był umeblowany z Wielkim smakiem i nieska­
zitelną wytwornośeią.
kami...
Janina OchimoWska opanowała już najzupeł­
Posadzka lśniła połyskiem, o ściany oparte
najprzedniejsze zwierciadła, odbijały ze wszech
niej wolę Stasia.
Młody „kozak" już jej nie posiadał. Lękliwie stron wszystko to, co się w pokoju dziać mogło.
% drżeniem w sercu szedł za nią, gdy prowadziła
Staś rozkoszował
cudami tego iście zäcżu­
browanego pałacu.
$o ku błyszczącym szybom okien*
vn.
Bolszewicy we Włoszech.
..Giornale di Geneva" podaje wiadomość o tem, że
policja genueńska wykryła biuro organizacji komun1styćznej utrzymującej stosunki z Moskwą. Aresztowa­
no kilku Osób i znaleziono szyfrowane dokumenty.
Dyktatura monarchistyczua w Niemczech.
,,Arbeiterzeitung'* donosi Z Berlina: ,,Der Sozialde­
mokratische P&rlamenfd!enst’’ donosi, że Mittler bawi;
przed kilku dniami w Berlinie jako gość Wnllego, s
którym Odbył dłuższą konferencję. Porozumiano sio ts
tym kierunku, źe w rażie Utworzenia dyktatury naro­
dowej na czele triumwiratu stanie Mittler. PostanowięChoć tyle lat już pałał tak silną miłością dla
Ireny, mając przed sobą obecnie tak uroczą istotę,
w oka mgnieniu, wyobraźnia jego porównywać
poczęła obu piękność i urok — Staś pojąć nie
mógł, jak można jednocześnie kochać dwie ko
Mety miłością jednakowo równą i silną...
Gdy Staś zapytał z uśmiechem, czy urocza
istota taka tu samotna, otrzymał odpowiedź
z wiele mówiącym uśmieszkiem, iż tak.
— Mąż na wojence, jak pan, i w tej chwili jest
może podobnie nieszczęśliwy, jak pan.
— To musiałbym mężowi pani życzyć, by ta­
nie nieszczęścia częściej go spotykały — odrzekł
Staś, ciekawie wpatrując się w panią Oćhimowską.
—. To w takim razie przedewszystkiem winić®
pan złożyć życzenia sobie.
Staś podszedł rozentuzjazmowany ku niej
i składając długi pocałunek na jej atłasowej rącz­
ce, wyrzekł:
— Już to uskuteczniłem.
Rozmowa w dalszym ciągu toczyła się żywo,
barwnie.
' Byli bezustannie sarn na sam.
Janina Ochimowska miała najwyżej lat30; wy­
soka, smukła, miała przepiękną rękę, obnażoną
aż po łokieć. Wyraz twarzy przedziwnie miły,
łagodził pewną wyniosłość — rozkoszne, wilgotne
usta znamionowały ognisty temperament.
Staś był oczarowany. Usiedli na wytwornej
kanapie. Sąsiadka opowiadała wiele, to znów
szeptała mu na ucho, co wywoływać musiało nad
wyraz drażliwe sytuacje, które z każdą chwilą
stawały Big bardziej podniecające i niepewne.; ;
y
XCiaz dalszy. nastanOJ
no ćadsj, że w pracach* przygotowawczych już teraz na­
leży słuchać Hitrlera.
Co pado Zeflik polityk.
Wydalania z zajętych obszarów niemieckich.
Według doniesienia ..Köllnische Zeitung" władze oku­
pacyjne wydaliły z terenu okupowanego dalsze 100 ro­
dzin
prze-tfpstwa przeciwko okupantom.
Wiochy niezadowolone z odpowiedzi francuskiej.
Nota francuska, wystosowana do Anglji, sprawiła
Pr Rzymie niemiłe wrażenie, o ile chodzi o rozrachun­
ki w niej zawarte. O ile dług niemiecki miałby być
ustalony na 50 miljardów marek złotych, przyezem
Francja miałaby otrzymać 20 miliardów, to dla Włoch
pozostałoby tylko 5 miliardów jako udział ^procen­
towy.
W związku z odezwą Zespołu pracy związków ro­
botniczych i urzędniczych ogłoszoną przez prasę, zwo­
łujemy na niedzielę, dnia 26. sierpnia masowe wiece,
by dać ludności możliwość, dążenia związków w wal­
ce z drożyzną poprzeć.
Na wiecach tych przemawiać będą sekretarze zwią­
zkowi w myśl postulatów stawionych.
Prosimy ludność i rzesze robotnicze wziąść w wie­
fach jak najliczniejszy udział.
Zjednoczenie Zawodowe Polskie
Piecha.
C-entr. Związek Za w. Polski
Rybicki.
Freie Gewerkschaften
Dorn.
Gewerkverein H. D.
Griese.
Christliche Gewerkschaften
J a n k o w s k i.
JW«WWBM*i>*HM»aBWIiMil
I -tLX^.aj^LWLa«CSagBg°Wr!WB:»IIJ Mt.MUW' wn
«»*».
...................................
I Wiadomości lokalne
Łpawwwrar--.^nagawHMtfii.■■mii mim
KATOWICE. Dnia 23. bm. przytrzymała
policja 3. osobników za dokonanie większych kra­
dzieży, dwóch mężczyzn za dokonanie kradzieży
kieszonkowych, oraz 8 osób za mniejsze przestęp­
stwa kryminalne.
— (Ostrzeżenie przed oszustem.) Od dłuższe­
go czasu krąży w powiecie katowickim niejaki So­
bek Karol, zbierając składki na rzecz wdów i. sie­
rót po poległych powstańcach, do czego niema
upoważnienia. W razie pojawienia się wymieni opego. należy zawiadomić o tern najbliższy komigarjat wzgl. posterunek Policji Woj. Śl.
— (Rzeczy do odebrania.) W oddziale śledczym
przy Dyrekcji Policji w Katowicach znajdują się
do odebrania, dwa, srebrne męskie zegarki kieszon­
kowe, systemu ,,Remontoir”, posiadające, oprócz
tego numery. Zegarki te zostały odebrane pewne­
mu osobnikowi, który nie może się wytłómaezyć
z ich posiadania.
KATOWICE. (Zawody o mistrzostwo ) Pierw­
sze zawody lekkoatletyczne o mistrzostwo Górnego Ślą­
ska Odbędą się w niedzielę, dnia 26-go sierpnia br.
przy udziale wojskowym i wszystkich innych organi­
zacji Przysposobienia Wojskowego na. boisku I F. O.
K. ' w parku Kościuszki w Katowicach. Mianowicie
i występują klasa I. od godz. 9—13-fej, klasa II, od 14-tej
do 18-tej. Przygrywać będzie orkiestra wojskowa.
Oficer iastrukcyjny P. E. na pow. Katowicki.
- D. K. P. w Katowicach poleciła wszystkim ka­
pom towarowym swego okręgu, aby przy uiszczeniu
przez interesentów przy oclenia w polskiej walucie ob­
liczonych opt’at manipulacyjnych, jakoteż taktycznej
opłaty celnej w tych komunikacjach, w których prze­
walił towanto i zaliczania w kasach towarowych od­
biorczych jest taryfowo przewidziane w markach pol­
skich, takowych kwot nie przeliczali ponownie (wodług codziennego kursu) lecz pobierali należności te
według pierwotnego, w polskiej walucie dokonanego
obliczenia, w deklaracji celnej. W myśl tego uiszczają
odbiorcy, jeżeli swą należność zamierzają, uiścić w wa­
lucie polskiej, co zresztą już zawsze się praktykuje tylko faktyczną, w polskiej walucie
obliczoną opłatę
celną. Zarządzenie to,
ma doniosłe znaczenie dla zainteresowanych kół han­
dlowych i kupieckich, gdyż usuwa ono przez niezbę­
dne przewal litowanie powstałe różnice przy opłaceniu
opłat celnych.
KRO L. HUTA. Dnia 21. bm. włamali się
złodzieje do składu Zofji Och wabi. ul. Katowicka
'45 i skradli zegar ścienny. 4 białe obrazy, 5 li­
trów wódki, 100 cygar, 500 papierosów, 4 pary
trzewików. • Szkodo oblicza się na kilkadziesiąt
miljonów mkp.
Król. Huta. (Rezultat z dochodu z zabawy 12. sierpma. br. Zw. Uchodźców filia Król. Huta.) Ogólny do­
chód: 3425 000 mkp., ogólny rozchód 1706 000. Pozo­
stało 1717 000. Kasa główna i filijna otrzymała 217 000
pozostało 1500 000 mkp. Zapomogi wykorzystały na­
stępujące wdowy: Szymańska Zona 140 000, Czotgalówna 140 000, Kijas 140 000, Michałek Fr. 140 000, Przy­
był ok Fr. z triem. Góm. Śląska 100 000, Leptch Gertruda
8Ö000, Pochaba Gertruda 70000, Dytko Ernestyna
70000, Biedroń 70 000, Pozor Albina 50 000, razem
1000 000 mkp. Pozostało 500 000 mkp. na dalsze zapamogi — Zarząd Zw. Uchodźców filia Król. Huta.
Piechu? a, Jan, prezes.
N i k i s z o w i e t. Długoletni działacze na
niwie narodowe! i członkowie zarządu NPR. oraz
Hnet bydą wybory do Rad miejskich i gmińskich,
a te nowe Rady bydą musiały uchwalać dochody i wy­
datki lo obywatelów i pobory lo urzędników komunal­
nych, o chtórych pisma wdycki spominają z niezadowolyn-iem. Tak se tyż musimy przedziyj obcjz chwyć tych
panoczków, coby bóło wiadomo, komu sie oddaje z zau­
faniem dobro gminy i jyj majątek. Jo tam nie chcą kiytykować, kiej som nie zrobiółbych lepszej, ale niekiere
sprawy musza wszyistkim dować do wiadomości, lak
tyż i to, co mi pisze koleks Moczygemba:
Kochany Zefliku!
Naprzód cre proszą żebyś mi przeboczył że się
może tak głupie spy tom, kajmy to mieszkamy? czy my
som w Polsce albo my mieszkamy jeszcze u Germaniści.
Jo wiem. że ml powiesz: ty Adamku musisz mieć krótki
rozum. Mej nie wiesz, że my już rocznica połączenia
kolcksów obchodzili, to może wy tam jeno w tym wa­
szym Nowy Bytomiu o tern nie wiecie. Jo bych ci na
to umioł odpedzieć: toć Moczygemba taki głupi nie jest,
boć ech przeca w rule pod kocurowcem, kach był na
frischem lufcie słyszoł i bimoków grać na uroczystość
rocznicy połączenia kolcksów. Ale nie wiem jeno, czy
tu w Nowym Bytomiu o tern wiedzą, a dociec tego do­
kumentnie nie mogą, bo mi mój koleks - CMistała joszoł
na urlop, a ten to d padom mioł nos na nowo pomalo­
wanych potoków. Ale, widzisz, to, coch widztoł i sły­
szał w nocy ze szczwortego na piątego sierpnia tu ra
ulicy Kościuszki, to mnie pierunem ronbało.
Ida ci z moją ltbstom po spacerze, przychodzi rry
fcu ulicy Kośdiuszki i prawie chiotech moja libsła cmok­
nąć bez gamba, a tu -ktoś woła: Achtung! aźe mi de
cmokanie adecłoało, bach myśtot, że nm-ie orgesze
złapali. Ale padom sie: poczekajcie ptertmy, bo jo was
gwizdną. Ale nie widza żadnego. A tu naraz: emc,
zwei, drei — i słyszą: „Ich bin ein Preusse, kennt ir
meine färben“ itd. Jak ech d też ścis mój dembedk i
lecą, ażeby tym orgeszom dać pomazanie pańskie. A
tu co widza: trzej urzędnicy gminy Nowy Bytoń, Potoki
padom ci. ciałem i duszą — od listopada.
Nie wiem, ozy zobaczyli moja dymbowa, bo sie posunyli dalej i zaczyni śpiewać jakieś bluźnierstwo na
melodia naszych godzinków. Padom ci, ręka mnie pio­
runem świerzbiała, tak w morda któremu Muźmerczc
wkachnonć, alech sie nieco fcoł, bo 10 som coprowac
z dembową dwuch, ale ten jedyn to podobno był oncerem i mógł mnie gruchnąć.
Joch ieno ciekawy, kto tych ludzi urzędniku#
gminnymi'porobił. Mnie sie zdo, że prezes kręcpam
sjćego związku, bo on chce rządzie mejeno farorzem
ale i Naczelnikiem gminy, a ten borok me jeszcze ustanowtony na stałe, to nie może im bardzo w droga wchodzić, bo go zaraz nazywają orgeszam, choc prowda
mówiąc, że on, chociaż był urzędnikiem magistracies®
w Bytoniu, to zna doskonale gospodarka gminy i biere
sie mocno ck> nauki polskie:.
Rozsądź to, kochany Zefliku, co tu należy zrobić S
takimi ludźmi fałszywymi.
Twój Moczygemba.
Obęjzdrzyjcie se! To jo mom rozsadzać? Niech
tam rozsadza kartki wyborcze; bo kużden mo pono ta­
ki rząd, na jaki zasługuje. Możno dostać rząd zły, ale
trza patrzyć przyleżytości, coby go zastąpić lepszym.
A wybory to najlepszy sposób, bele wyborcy byli uświadomryni, czego chcą. Tak je w gminach przez rady
gmińskie, tak we Województwie przez Sejm wojewódz­
ki, tak i w Państwie przez Sejm Rzęczypospolityj
Więc nie jeno pyskować ale robić! Ale to sie wiy, iźe lu­
dowi trza te ślepe oczy otwiyrać na wszycko zło, coby
mu potym pokozać, co je dobre. I trza walczyć praw­
dą i uczciwością, a nie cygaństwem; bo tyż tych zwy­
cięstw cygańskich na długo nie styknie. To sie poka­
zuje terazki, kiej już wszyjscy pomstują na rząd chyjenito-piastowski, chtóry wiedzie Państwo do ruiny.
A już ta ósymka wdycki ból a pokręcono; bo tyż
kiej 8 postawisz na nogi albo na łebie, wdycki je to ta­
mo 8. Kiej więc do ósyrnki należą ci firmowi chrześci­
janie, to wdycki sie wiy, że to są krę ci tanie I tak ta­
mo, jak mamy polaków listopadowych, tak tyż tramy
„nawróconych chrześcijan“ zeszłorocznych, onytii pra­
wych kręcijamów. O jednym takim pisze . mi koleks
CMistała:
Kochany Zefliku!
f
Pozwolisz może że i jo ci co nakryklom, bo mie
koleks Moczygemba namonvio? w rule pod Kocurow­
cem, abych też dowoł pozór na tych przech-zdjanów,
bo on som już nie na&tylkniie im leźć na pięty. Przypad
Idem poszołech na Pniaki i tam dowiedźiot ech sie o
jednym przechrzcijanie, co obskarżył naszego koleks a o
be-lajdigung honoru kręajańskicgo. Dowiedział ech sie
tam od ludzi, że to ten som, co juz ko’eks Moczygem­
ba o nim ci napisoł,co to tak długo kręcił fropy z flacz­
ków s ziandarami pruskimi, aże całe gospodarstwo wy­
kręcił i kobieta do ziemi wkręcił. Potem rok kręcił
drago niż sie śnią ożywił, jak tuż była dobrze nakrę­
cono. Ten honorowy hłop — pardon honorowy kiętijan —- napisoł tako skarga:
„Dnia 7 Moja w Nowym Bytomiu przy ‘ robocie
zmewarzył mnie obskarrzma przed moimi pracowni­
kami wmaeprzystdime sposób, tak, ze mnie nawet pieromskiem haharym naszwoł przez co maj homar uderpioł, jo czuja sie bardzo óbrarzone. Dla tegozawezwasn
obskarzooego przed sąd Powiatowy w Rodzie ławnSxzy przez'pana/ Sędziego do terminu, i będą wniosko­
wać ażeby obskarżony był osądzony (ukarany) o znie­
waga i obraza mej godnej osoby.“
Ha, -ha, ha, aktrrałrfie po kręcijańsku. Co ty na tć
Zefliku?
Chlistała Filip. .
Oto mode wzór z „elity“ krześcijańsko-na-rodowyi.
Ósymka pado, iźe to najinteligentniejszo i uojtopszo
część narodu. Ale tymu uwierzy jyno, di-tó mo dym­
ne breto i gazmaska, a w łebie opara z Górnospritu.
7 p f 1 i Ir
-y«;.Lv ;&. i
Z. Z. P. małżonkowie Franciszek i Anna Lubeccy obchodzą w dniu 29. sierpnia br. srebrny jubi­
leusz małżeństwa. Z tego powodu składamy im
w tym dniu serdeczne życzenia i wołamy: ,,Szczęść,
wam Boże*’ do wesela złotego!
Filja N. P. R. - Filia Z. Z, P.
To w. Polek przy N. P. R.
Redakcja oraz Administracja „Polaka” i ,,Gł.Por.” życzą Jubilatom długich jeszcze lat pracy
dla zagrody ojczystej, w szczęściu własnem i po­
myślności.
Z dalszych stron.
WARSZAWA. Drugie z rzędu doroczne zawo­
dy o mistrzostwo Polski w pływaniu odbędą, się 2-go
września r. b. w Krakowie w pływalni Parku Kra­
kowskiego.
Organizację zawodów poruczył Polski
Związek pływacki sekcji pływackiej Akademickiego
Związku sportowego w Krakowie.
WARSZAWA. Akademicki Związek Sportowy
wysyła czwórkę wioślarską na międzynarodowe regaty
o mistrzostwo Europy, które odbędą się we Włoszech
na jeziorze Lago di Como.
— „Kurjer Warszawski” ogłasza korespondencję uczestnika podróży szkolnego okrętu „Lwów". Kore­
spondent podaje, że okręt i załoga, pomimo wielkiej fa­
li, wytrzymują doskonale podróż. Musiano ominąć Maderę, a okręt podążył wprost do wysp „Zielonego
Przylądka”, skąd popłynął do Brazylii, gdzie przybę­
dzie około 20. sierpnia. Okręt „Lwów ’ był [pierwszym
okrętem pod banderą polską, który przejeżdżał równik.
Z tego powodu przygotowywano na okręcie wielkie
uroczystości.
GDANSK. Według „Gazety Gdańskiej” w ca­
łym szeregu przedsiębiorstw gdańskich rozpoczęło się
już poważne przesilenie. Nie przyjmują one już ża­
dnych nowych zamówień, ponieważ zarobki, oparte na
marce z otcj, podrożyły niesłychanie produkcję.
„Gazeta Gdańska” utrzymuje jednak,
że istotną
przyczyną rozpoczynającego się kryzysu nie są do­
tychczasowe wygórowane płace robotników, lecz za­
powiedź wprowadzenia nowej waluty gdańskiej, która
Jt stwarza nową sytuację w gospodarcze# życiu w. mia­
vi- ■ 'ś. .w ? -.k' .—..„i/p /d
sta. Pogłoski o wprowadzeniu nowej waluty gdań­
skiej. opartej na funcie angielskim, spowodują nadmier­
ną zwyżkę funta angielskiego. Nowa waluta podróży
z kolei produkcję i w dalszym ciągu sprawi, iż prze­
mysł gdański stanie się niezdolny do konkurencji.
Przesilenie zaznaczyło się dotychczas najwyraźniej w
hotelach gdańskich, które stoją jpż pustkami, a zarzą­
dy hotefiowe noszą się z zamiarem zamknięcia ich v
najbliższym czasie.
MONACHIUM. Przed tutejszym sądem roz*
począł się proces o zamordowanie studenta Karola
Bauera, który zamordowany został przez członków or­
ganizacji prawicowych, jako podejrzany o szpiegówstwo. Jako oskarżeni stają: student Zenbauer i dwaj
bracia Berger. Nadto pod zarzutem zbrodni staje pu­
blicysta Arnold Rugę.
DUSSELDOtRF. Władze okupacyjne obłożyły
dzisiaj aresztem 20 miljardów marek w chwili, gdy
urzędnicy pieniądze te przewozili z drukarni do kasy
sądowej.
B R U K S E L. Hymans z wydziału lekarskiego
tutejszego uniwersytetu mianowany został rektorem
uniwersytetu w Gandawie.
♦ WYDAWNICTWA ♦
Z ruchu spółdzielczego.
— Piotr Pronobis: ,,Co zdziałały Sto­
warzyszenia Spółdzielcze w Danii?” — Broszurka
powyższa jest pierwszą tego rodzaju w Wojewódz­
twie Śląskiem i przyczynić sie powinna do roz­
szerzenia i pogłębienia idei spółdzielczej wśród
naszego ludu pracującego. Pisana prosto i popu­
larnie daje nam jasny pogląd na dzieje ruchu
spółdzielczego w Danji, która dzisiaj z dumą nosi
nazwę Republiki Spółdzielczej. Oprócz tego bro­
szurka zawiera cenne i nieznane dotąd ogółowi
polskiemu uwagi o naszych robotnikach rolnych
w Danji, o tamtejszej prasie i jej stanowisku do
Polaków "i Polski, o rozwoju katolicyzmu, życiu
i zarobkach robotniczych itd. Dla wszystkich
działaczy w związkach zawodowych i organiza­
cjach, zwłaszcza dla referentów, nabycie tej bro-
Wirki jest konieczną potrzebą, aby mogli drugich
pouczyć, jak daleko może idea spółdzielcza dopro­
wadzić dzielny naród do dobrobytu i postawić go
na wysokim poziomie kulturalnym i moralnym. —
Cena wynosi 5000 mkp. Do nabycia w Związku
Stowarzyszeń Spółdzielczych w Katowicach," uh
ks. Damrota S i we wszystkich filjach Spółki Spo­
żywców Zjednoczenie. Członkom tej spółki zwra­
ca się. szczególnie na to uwagę, że każdy z nich
powinien sobie tę broszurkę nabyć.
Sprawy towarzystw, zebrania ltd*
Katowice. Zarządom filijnym Zw. Górników
Zjednoczenia Zawodowego Polskiego dajemy do wia­
domości, że w niedzielę, dnia 26-go b. $n. referentów
na zebrania z powodu odbyć się mających wieców nie
wysyłamy.
Zarząd Zw. Góra. Z. Z. P.
Niedzielne wiece.
Król..Hu ta Graf Reden o godz. 2-gioj.
Siemianowice Dom Ludowy o godz. 2-gicj.
S z a r 1 e j lek. Kubańskiego o godz. 3-ciej.
O r z e g ó w lok. Pyka o godz. i-tej.
Świętochłowice lok. Fojcika, dawniej Malej
o godz. 2-giej.
Katowice Niemiecki Dom o godz. 2-giej.
Knurów Hotel Kopalniany o godz. 3-ciej.
Nowy Bytom Bemert o godz. 2-giej.
Bielszowice Polaka Pniaki o godz. 4-tej.
Mysłowice Ogród Zamkowy o godz. 12-tej.
Szopienice Ogród browaru o godz. 4-tej.
Kończyce lok. Widawskiego o godz. 2-giej.
Wirek o godz. 4-tej.
Niedobczyce lok. Wieczorka o godz. 11%.
Obszary lok. Barteczkiego o godz. 3-ciej.
Pszów lok. Posamika o godz. 11%.
Rydułtowy lok. Krala o godz. 5%.
Chwalowice lok. Kuczery o godz. 2-giej.
Mikołów lok. Hupkj o godz. 12-tej.
L i p i n y o godz. 4-tej.
Buda w Hali gimnastycznej o godz. 2-giej.
Tarnowskie Góry o godz. 4-tej.
Wodzisław w Hotelu Piasta po nabożeństwie
o godz. 12-tej.
Radzionków lok. Letoehy o godz. 4tej.
Baczność!
Karbowa zwołuje walne zebranie
flo stworzenia gziupy miejscow. Związku Powstańców
dnia 27. sierpnia br. u p. 'Pronobisa, ul. Francuska o
godz. 2-giej popołudniu. O liczny udział powstańców
1. komp. 3. p. p. Dąbr. Niemczyka uprasza
Komitet.
Bogucice. Fiłja górników Z. Z P, zebranie
# niedzielę, 26. bm. o godz. 4-ej po poł u p. Przy­
byłyO godz. 6-ej w tym samym lokalu zebranie NPR.
Nowe Hajduki. W niedzielę 26. b. m.
urządza N. P. R. swe miesięczne zebranie o g. 6
wlecz, w lokalu p. Malinka na ulicy 3-go Maja.
0 liczny udział uprasza
Zarząd.
Klimzowiec. Baczność! Filja III. Zw.
Górników urządza w niedzielę 26. bm. po poł. o
godz. 5 na sali p. Starzyńskiego, dawn. Górski,
wielki wiec Zjedn. Zaw. Polsk. Uprasza się o
liczny udział wszystkich członków. Zapraszamy
też i niewiasty.
Zarząd.
Świętochłowice. Filja Górników i filja
Maszynistów bierze udział w niedzielę 2. września
w poświęceniu sztandaru Kolejarzy Z. Z. P. w
Wielkich Hajdukach.
Zarząd.
Nowawieś-Bór. Wiec z poręki N. P. R.
odbędzie się w niedzielę 26. bm. o godz. %4 po
poł. Referent poseł Wieczorek. O liczny udział
uprasza
Zarząd.
Katowice. Zebranie NPR. odbędzie się w
niedzielę 26. bm. o godz. 2 po poł. na sali ,,StrzeSMHiHPi' Ił • v - „ momt MeammAa&A_nu
MASZYNY DO SZYCIA
znanej dobroci „KASPRZYCKIEGO“
Tanio — Hurtowo — Detalicznie — Raty
SKŁAD FABRYCZNY
THE KASPRZYCKI COMPANY
WARSZAWA, MARSZAŁKOWSKA ISA TELEP. W-51.
Zamawiać można listownie.
Emigracja zarobkowa
6
kości surowe i gotowane, rogi,
racice, kopyta, stary papier, akta
z urzędów, z składów i z wszyst­
kich biur, szkło, odpadki od szkła,
===== butelki i szmaty
po najwyższych cenach dziennych
i dostarczam fabzykom wagonowo.
Norbert Bisgla
KATOWICE
ni. 3=g© maja 31 (Grundmańska)
Wszystkich członków Sp. Spoż. Zjedno­
czenie z Elertultów i okolicy którzy po­
bierają towar w fil]i 2L Biertultowy, wzy­
wamy niniejszem, by zechcieli natychmiast
oddać książeczki członkowskie u kierownika
fllji celem uregulowania tychże (przewaluto­
wanie na marki polskie, obliczenie i dopisanie
dywidendy wzgl. rabatu itd.)
chy Górniczej” przy ul. Andrzeja. Ważne spra­
wy. ^ O liczne przybycie uprasza
Zarząd.
Świętochłowice. Zebranie NPR. od­
będzie się w niedziele 26. bm. o godz. 5 po poł.
na sali p. Fromera, ul. Długa 55. Oliczny udział
uprasza
Zarząd.
C h r o p a c z ó w. Zebranie NPR. odbędzie
się w niedzielę, 26. bm. o godz. 5 po poł. w lo­
kalu p. Szeligi, Zarazem i zebranie To w. Polek
przy NPR, Ważne sprawy, dlatego uprasza się o
kompletne stawienie sie wszystkich członków
i członkiń na zebranie. Referent pozairńejseowy.
Katowska. - Hałda. W niedzielę, dnia 26-go
bm. o godz. 2-giej popołudniu odbędzie się zebranie
fiłji górników Z. Ż. P. w lokalu p. Rzyehonia.
Katowice -Karbów a. We wtorek, 28.
bm. o godz. V{1 wiecz. odbędzie się w ,,Strzesze
Górniczej”, ul. Andrzeja, zebranie Grupy miejsco­
wej Zw. Powst. SI. Na porządku dziennym wa­
żne sprawy. O kompletne przybycie uprasza
Zarząd.
Król, Huta. Zebranie członków filji 1 N.
P. R. odbędzie się w niedzielę 26. bm. o godz. 2
w Domu Źwiązk. Metalowców ŹZP., Rynkowa 3.
Król. Huta. Zebranie Tow. Polek z po­
łudniowej części odbędzie się w niedzielę 26 bm.
0 godz. 4 w Domu Polskim przy ul. Wolności 64.
Król. Huta. Tow. Powstańców, Wojaków
1 Uchodźców Śląskich w Król. Hucie. W nie­
dzielę 26. bm. o godz. %2 po poł. odbędzie się
na sali hotelu ,,pod białym Orłem” fdawn. Mikisch), ul. Redens 7, zebranie organi­
zacyjne. Na porządku dziennym bardzo wa­
żne sprawy, jak: obranie nowego zarządu, przeto
prosi się Śzan. Kolegów broni o jaknajliczniejszy
udział.
Komitet organizacyjny.
Król. Huta. Baczność ,,Jaskółki”! Tow
wyc. „Jaskółka” w Król. Hucie poświęca w nie­
dzielę 26. bm. swój sztandar i zaprasza wszelkie
Towarzystwa i Gniazda Sokole i Jaskółki jak
i Szan. Obywateli Król. Huty i okolicy na ten
dzień uroczy. Program na afiszach.
Król. Huta-, Baczność Uchodźcy! Do wszyst­
kich prezesów i skarbników Związku Uchodźców!
Uprasza się całkowite dochody miesięczne od 1-go
września, jak i składki złożyć na ręce głównego
skarbnika p. Pieehuły, Król. Huta, ul. Mielęckie­
go nr. 41.
Zarząd. Zw. Uchodźców.
Król. Huta. Baczność! Kółko Tow. bie­
rze w niedzielę 26. bm. udział w uroczystości po­
świecenia sztandaru Tow. wycieezk. „Jaskółka”.
Zbiórka o godz. %9 przy hali targowej. Ponie­
waż Tow. nasze uczestniczy jako chrzestne, obo­
wiązkiem członków jak i członkiń jest, by się
wszyscy stawili na powyższą uroczystość.
Sm
wtlwy«j)iu*i«<p
w Katowicach, ul. Stawowa 14 i. p.
1. Wydział śpiewu solowego przyjmuje
uczniów i uczennice za zniżką.
2. Wydział orkiestrowy przyjmuje następu­
jących uczniów:
5 na aitówtfe (Viola), S na kontrabas, 2 na flet,
9 na oboj, 1 aa fagot, 4 na waitornie (Waldhorn),
1 na trąbę, 3 na puzon, 1 na tube, 1 na perkusy
(Schlagwerk).
Uczniów na wymieniono głosy przyjmuje się
tylko takich, którzy cośkolwiek na wymienionym
lub innym instrumencie grają, zaś z nauki korzy­
sta we "wszystkich przedmiotach bezpłatnie.
3. Wydział kościelny. Kształcenie na orga­
nistów przyjmie jeszcze 18 do 20 uczniów. Po
złożeniu egzaminu na organistę będą wolne po­
sady z Dyrekcji Wydzia u kościelnego wskazane.
4. Wpisy uczniów do wszystkich klas przyjmuje
się codziennie w Dyrekcji Śląskiej Akademji i
Szkoły Muzycznej ul. Stawowa 14 I. piętro od
godz. 9 przedpoł. do 6. popoł.
(—) Prof. Jan Sidło.
Dyrektor Śląskiej Akademii i Szkoły Muzycznej.
Baczność 1
Mm Ili W# Zjelnii
Jak wiadomo władze Belgijskie zawarły
umowę emigracyjną z Polską, celem przyjęcia
do kopalń Belgijskich pewną ograniczoną
ilość robotników i górników. Emigracja ta
ma charakter czasowy, gdyż według brzmie­
nia kontraktu, robotnicy mogą wyjeżdżać tylko
sami, bez rodzin, które w zamian będą miały
w pewnym stopniu zapewnioną opiekę mater­
ialną w kraju przez czynniki belgijskie. Wa­
runki pracy, płace, sposób przyjmowania i
wyjazdu są te same, co górników, udających
się do Francji.
Przyjmowanie i wysyłkę górników do
Belgji powierzono delegacji
Centralnego Komitety Kopalń
francuskich w Mysłowicach
znanej doskonale zorganizowanej placówce
emigracyjnej.
Śląska Mija I SÄ Ipia
•
Baczność!
do Francji I Belgii.
smm
Baczność2
see©*®
,W poniedziałek, 27. bm. urządza Kółko Tow.
o godz. 5 zebranie miesięczne w domu Sierót, ul.
Pietra. Po zebraniu odbędzie się uroczysta ■wie­
czornica ze względu imienin ezcigodn. ks. prob.
Wojciecha. Na zebranie jak i wieczornicę zapra­
sza się członków i członkinie, jak i parafjan od ko­
ścioła św. Barbary. Goście mile widziani. Zarząd.
Bielszowice (Pniaki). Wiec z poręki
N. P. R. odbędzie się w niedzielę 26. bm. o g. 4
po poł. w ogrodzie p. Poloka. Referent będzie.
O jakna.iliczniejszy udział uprasza
Zarząd.
Roździeń- Szopienice. Wiec z po*
ręki NPR. odbędzie się w wtorek 28. bm. o g. 4
po poł. na sali p. Freunda. Referent poseł Piecha.
O jaknajliezniejszy udział uprasza
Zarząd.
Sprawy kościelne.
Królewska Huta.
Kościół św. Jadwigi.
Niedziela O godz. 6 za zmarł. Tomasza,
Dorotę i Agnieszkę Michna, Leopolda i Paullnę
Hajduk oraz pokrew.; o godz. %8 za parafjan; o
godz. 8 za zmarł. Wawrzyńca i Katarzynę Nowak;
o godz. 9 na int. rodziny Freu tag; o godz. 10%
na int. robotników z walcowni oddz. maszynowy.
Kościół św, Barbary.
Niedziela. O godz. b% na int. Bractwa
Przenajśw. Sakramentu na cześć św. Ludwika z
wystawieniem; o godz. 7 na int. Wowra; o g. 8
%k parafjan; o godz. 9 na int. Tow. św. Agrńeezki; o godz. 10% na int. Tow. „Jaskółki”.
Kościół św. Józefa.
Niedziela. O godz. 6% za żyjących i zm.
członków z róży Trzesimich, Krzenciesea, Morczinek i Ptok Franciszek; o godz, 8 na pewną
intencje; o godz. 10. za parafjan.
Zamówienie.
Niżej podpisany zamawia niniejszem w urzę­
dzie pocztowym na miesiąc wrzesień 1923 wy­
chodzącą w Katowicach gazetę
„POLAK“
Imię i nazwisko:,.
Mieszkanie:....___
Kwit pocztowy.
Powyższe---------mk. również —...... -fen, zapłacono.
.dnia
1923
Urząd pocztowy.
Nakładem i drukiem Narodowej Partii Robotniczej
w Katowicach.
Po wypełnieniu wszystkich wymagań Traktatu
Genewskiego art. 4 § 2 podjąłem definitywnie
w całej pełni moją praktykę. Równocześnie podak
do wiadomości, że powiększyłem moje elektryczno
terapeutyczne laboratorjum o
Instytut ffoentgenowskf.
najnowszego systemu dis prześwietleń
I ópromlenlewań pojedynczych cząści
ciała oraz wnętrzności,
—
Lekarz
DR.lekarz
med.
H. ÄÖST
chorób kobiecych
Król. Huta, ul. Wolności 47»
(Kaiserstrass®, Katolicki Dom Związkowy).
Zakład i ambulatorium dla prześwietlenia
promieniami Roentgena, Diatermja ltd.
Praktyka tylko prywatna.
-
Restauracja telefon 84
WIELKIE HAJDUK!
Telefon nr. 537 ♦ FABRYKA LIKIERÓW ♦ Telefon nr. 537
Curacao tripäs sec
Kminki - samósza
Hurtownia win i
wielka destylacja
Powyższa firma gwarantuje dostawą towarów pierwszorzędnej jakości
POLECAMY
Tvrajwięk5ży Dziennik Prowincjonalny,
li a jpoczy tnieisze Pismo w Wielkiem Woje­
Cukier, Kawę, Herbaty, Kakao, Smalec,
Artyk. kolonjalne, Tabaką I Odpadki,
Worki do zboża i ziemniaków, Puszki
do konserw.
Dywany zakopjaóskle.
wództwie Lubelskiem i na przyległych Kresach
Kupujemy i sprzedajemy:
Wszelkie
Zboża, Ziemniaki, Koniczyny, Nasiona,
Nawozy, Wag Se, Torf, Koks, Drzewo,
w większych partjach. -:•>
WEŁNĘ OWCZĄ
G. m. b. H.
Gdańsk
Express Lubelski46
BACZNOŚĆ!
DRUKI
wydawany w wielkim, stołecznym rozmiarze,
redagowany żywo i interesująco, mający
świetnie zorganizowaną służbę informacyjną.
wykona a*ybko
» I gustownie *
„POLAK“
"
tli. W*reż4*»fce $0.
Jest wskutek swej Poczytności
we wszystkich sferach.
NAJLEPSZEM MIEJSCEM OGŁOSZEŃ DLA
FIRM HANDLOWO-PRZEMY^ŁOWYCH. 4-
Teleff. 7178
Hoiłigegeist-Oasse 64.
bANZIß.
Adres tslegr. LOLIUM
eee®8»«ew
\ Adres wydawnictwa: LUBLIN „EXPRESS LUBELSKA j
: ULICA KOŚCIUSZKI Nr. 8. SKRZYNKA POCZTOWA il7. i
Wszelkie
1
powróci!
i
KATOWICE
ulica Kościuszki nr. 38.
>•
**,* * *.* •*♦•**• »• * **.*$*. ***,***,#+* »
$ ZäWödzb
5
dla Towarzystw,
urzędników, uczni
ild. dostarcza WWiększych ilościach
Cz. Makowski,
$ ee@<i6@#*e®
I
—
Ketewlte g
ulica Barbary nr. 3.
S
. w&toaemmi&im&ghMitEamiaiiatMimaaKBm
Weber 1 Leopold
Fabryka stempli i zdklad rytownicay
Katowice® ul* Kościuszki (Beaty) 9.
wykon uje
fabryka czapek.
I
Wykonuje
| eleganckie obuwie
S
podług miary
g
Najnowsze
fasony.
®si>ee©s@®®©<»««e©®»®e©aee©»©<
Mysłowice,
Rynek nr. łó.
Kupię dobrze utrzymany
wózik
w patentowych wozach
meblowych
na wszelkie kierunki przyjmuje
pö cenach umiarkowanych.
parkowy R. Przykłenk & Co.
(Parkwagefi) jednokonny.
Zgłoszenia do redakcji
„Polaka; pod itr. 592.
stemple w wszystkich językach.
Specjalnie
PRACE RYTÓW NI CZE
w różnych metalach.
stale is a
składzie.
Gwoździe do sztandarów
MMtB
Spedycja kolejowa.
HUTA, ul. Floriańska nr. 36.
Od Ognia się ©tiłirdm
złoto,
srebro,
platynę
po najwyższych
cenach dziennych
Kuczmik
Mysłowice
ulica Bytomska 4.
W Trządzenia mieszkalne
%£
dom 1Mmlmdttf fero mi
2^
Oryginalny aparat do gaszenia ognia
,,MINIMAX“
każdej wielkości dostarcza natychmiast ze
składu
Kuchnie,
Pojedyńcre meble,
W
Towary wyściełane
ki dostarcza po cen ach przystępnych «If
m W. NOOLINSKl, Katowice M
uL Fryderykov/ska
Sj‘ uIFryderykowsk* 10
Telefon
g#
Właśtiy warszłat stolarski do wyściełani
wszelkiego rodzaju od
najwykwintniejszych
począwszy polecają
/JF.W.Weltz?? JAN1SZGZAK
Królewska Buta. - Jflykal? kopalniane i hutnicze.
Telefon nr. 1133.
i Sp.
POZNAM, ulica Strzelecka nr. 32.
Sprzedaż hurtowa
Filja Fabryki Swarzędzkiej,
— Skrytka 100.
H. Qlücksmann
Fabryka wyborowych likierów
Telefon 2618
❖
•
Telefon 2618
Katowice, ul. Beaty 8
wnin
er
)0!
va
la
Je:
5tq
cs,
WOLFGANG HAASE
Biuro inżynierskie
Fabryka dla konstrukcji żelaza
Dnia 22-go sierpnia rb. zasnęła w Bogu
:a
dla techniki deplane] i potrzeb przemysłu.
JÖ'
śp.
HS
Elżbieta Bartocha
5i.
9«
i oi
m
Katowice, Andrzeja 27.
urzędniczka Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Zmarła zjednała sobie powszechny szacunek i sympatję zacnością charakteru i sumiennością w wyko­
nywaniu obowiązków służbowych,
JAJKA
tai Mtal BSezptofi Sptaftl
Województwa Śląskiego w Królewskiej lacie.
polecamy z własnej fabrykacji po cenach
przystępnych.
Obrzęd pogrzebowy odbędzie się dnia 25. sierpnia 1923 r.
o godz. TVs przedpoL z domu żałoby przy ulicy Ligota-górnicza L. 10.
poleca kupcom i handlarzom po
najtańszych cenach, również
SląskaSpółka Mleczarska
To w. z ogr, por.
ul. Pawła 3.
Katowic®
ul, Pawła 3.
Dla hurtowników ceny wyjątkowe.
Śląska Spółka Mleczarska T.z. a. p.
™- KATOWICE, ul. Pawła 3. Telefon nr. 288.
m@@®@##a@#**#@®@@aaa##@@a@a@#@*a####@aaa##aa####a##*a##a##*#$####e#a##»#####*#*****@i
1 S> Mampe-I ikiery @ |
Leczenie prynln
- Wszelkie choroby -mogą być wyleczone w krót­
kim caasie przez magnetyzm
— i lecznictwo przyrodne. —
znane w całym świecie.
Główna
Składnica
Hermann Schlesinger Katowice
ulica Warszawska 48.
Telefon 243.
Żółciowe kamienie usuwam w 24 goźzlnaelL
Eleonora Frąckowiak
Telefon 243.
Magnatyzerka
Król. Huta, Plac Matejki 2.
j®@ee©®ee®»e®@@»©9®®®ei$@®«ee®e€6®e®®®oeees®e©ee@e«©®ee®®eee©®»®s®®®e®»ee®e®e®<ei®®eeeee@
,
Hurtownie!
Detalicznie!
fit
.
••
■
.
L
.~:v.
v-~-.
y,// :
: TMSi
■
dawniej Blöcherplatz.
fj
®ss©®®®e®6©®®eeee»®e$@®3>e©®£®-®e
4^
''%#**#&
®®ee@@@®ee@®®@®®®®®®@®®©®$»@@®®®ee@-@@e®©®®s@®®e®©«i»®®©@®e@@®®
Najlepsze źródło zakupu
Od 1-go sierpnia 1923 roku praktykuję
obok apteki przy przystanku tramwajowym
dziecięce
i sportowe
opony gumowe, mosiężne, okucia
budowlane, garnitury do firan,
łóżka żelazne, przyfeory do ślu­
sarzy, kowali i piekarzy, maszyny
do robienia lodu i masła oraz ar­
tykuły dla hut i kopalń.
Wrzesiński
Telef. 1762.
Katowice Telef.
ulica 3-go Maja 13
1262
DĘBIE
w RYBNIKU
Rynek nr. 9.
Własna stacja badania uryny,
plwocin, krwi, reakcji Wassermanna.
®e@@@@©®<8©®©®€$seeo®ei©®©®@®®@3si
Dr. Szczepański
^XKiSKKiSS^BS/ßStKmOäßtSSSBB^BBOBSSKSSSSKSUKOIKBBiaii
Specjalne badania dla nerwowo chorych
Telefon 1012
Najstarsza instytucja finansowa
w Katowicach, ulica Beaty ló
przyjmuje pieniądze polskie i nie­
mieckie w depozyt za Wysokiem
oprocentowaniem stosownie do
umowy;
udziela pożyczek na weksle;
otwiera rachunki bieżące,
zakupuje i sprzedaje marki polskie
i inne waluty zagraniczne;
załatwia wszelkie transakcje w za­
kres bankowości wchodzące
u J. Kamińskiego
i polecam moją elektryczną terapię świetlną, sztuczne
słońce etc. łaskawej uwadze.
(Gramdmarmstr.)
1 Bank Ludowy
obuwia
od godz. 8—11 przed poi* i od 3—B po poi.
Sp. z ogr. od pow.
fei. 275.3 KATOWICE Tel- 2753
ulica Teatralna nr. 9.
!®§©®®eas3M®0@©e©sa®iii«y»®»®®®S£S©
Baczność!
g$r* Płacę najwyższe ceny
za wszelkie odpadki złota,
srebra i. platyny«, złote i sre®
brnę monety zagraniczne,
brylanty i inne drogocenne
kamienie.
Wiktor Baszczyński,
skład zegarków i biżuterji
Katowice O.-Sl,. ul. Poprzeczna fOuerstr.ł nr. 14
POLECAM
a mianowicie: lakiery i farby rńź=
mego rodzaj« po cenach najniższych.
Drogerja pod Białem Orłem
A. Body lak,
SZABLAJ, ulica Kamińska nr. 54.
Spółka Spożywców Zjednoczenie
Spółdzielnia zap.
z ogr. poręką
Instaluje
według najnowszych
systemów urządzenia
« elektryczne, siiy i światła.
Ceny
najniższe
e®ee©®a<9®®®e©ce©®e©®«9©€;9©®tt®@®e
w Katowicach
Wszelkie artykuły spożywcze i towary kolonjalne ♦ Tylko dla członków
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Mysłowice, ulica Bytomska 11
Szopienice, ulica 3-go Maja 15
Ligota, ulica Zalążka 2
Ochojec, ulica Mikolowska 65
Panewnik, ulica Klasztorna 135
Piotrowice, ulica Mikolowska
Siemianowice, ulica Bytomska 33
Łagiewniki, narożnik ul. Kościelnej
Ruda, ulica Bytomska 22 u p. Grysia
Bogucice, ulica Markiefki 27
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
11. Król, Huta, ulica Girndta
12. Józefówiec, ul. Józefa Bedera 56
13. Załęże, ul. Mickiewicza 19.
14. Mała Dąbrówka, ul. Katowicka 8
15. Dąb, ul. Dębowa 47 u p. Sklorza
16. Przyszowice
17. Knurów (Konsum kopalniany)
18. Katowice, Stawowa 3.
19. Lipiny, ul. Bytomska 5.
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
Filja
20. Brzezinka, Rynek
21. Biertułtowy (Kopalnia Hojm)
22. Katowice, Stawowa 3 (manufaktura, obuwie)
23. Paruszowiec
24. Nowy Bytom, plac kościelny.
25. Pawłów
26. Rydułtowy
27. Niedobczyce (Kopalnia Rymer)
28. Chorzów
Rodaczki! Rodacy! Kupujcie wszelki towar w Spółce Waszej!