IDG - Aplikacje TETRA

IDG - Aplikacje TETRA
1z5
http://www.idg.pl/cgi-bin/print.asp
Aplikacje TETRA
numer: 3/2004
wersja do wydruku
|strona główna | wersja oryginalna|
2004-03-01
Standard radiowej łączności trankingowej TETRA staje się podstawą łączności w sektorze
bezpieczeństwa publicznego i państwowego w krajach UE. W Polsce również są uruchamiane
nowoczesne aplikacje - w zastosowaniachzarówno cywilnych, jak i związanych z
bezpieczeństwem.
Pierwsze systemy TETRA (Terrestial Trunked Radio System) uruchamiane w Wlk. Brytanii, Belgii,
Finlandii, Hiszpanii, Holandii, Niemczech, Szwecji i Włoszech mają być ukończone w latach 2004-2005
r. W innych krajach europejskich, w tym również w Polsce, wdrażanie jest w pierwszej fazie. Ta
nowoczesna infrastruktura radiokomunikacyjna (patrz NetWorld 01/03) zapewnia transmisję głosu i
danych oraz przekazywanie krótkich wiadomości w sieciach dyspozytorskich, z uwzględnieniem
specyficznych wymagań służb bezpieczeństwa publicznego i ratownictwa.
Popularność rozwiązań TETRA wynika z wielu przesłanek. Głównie z powodu wzrostu zagrożeń
związanych zarówno z katastrofami, jak i terroryzmem, a w efekcie z potrzeby zapewnienia większego
bezpieczeństwa publicznego, które wymaga sprawnej łączności radiowej w warunkach mobilnych.
Charakterystyczną cechą systemu radiowego TETRA jest możliwość wspólnej komunikacji różnych
służb, odpowiedzialnych za bezpieczeństwo obywateli, oraz wymiany informacji i koordynacji działań w
sytuacjach kryzysowych.
Koordynacja służb miejskich
Sprawne zarządzanie wszystkimi mobilnymi służbami komunalnymi miasta
wymaga jednolitego systemu łączności radiowej. Zupełnie nie sprawdza się
w praktyce resortowy model łączności, w którym każda ze służb
bezpieczeństwa publicznego (straż, pogotowie, policja), komunikacji
miejskiej (autobusy, tramwaje, kolej podmiejska) czy obsługi mediów
komunalnych (wody, gazu, elektryczności i kanalizacji) ma własne środki
łączności. Brak koordynacji między tymi służbami, zarówno w działaniach
bieżących, jak i sytuacjach skrajnych, to brak optymalnej realizacji
postawionych przed nimi zadań.
Infrastruktura
Coraz częściej do udzielania szybkiej pomocy są potrzebne jednocześnie
Compact TETRA
różne służby ratownicze. W tych zastosowaniach integracja łączności
(Motorola)
mobilnej w jeden system ratownictwa TETRA ma zasadnicze znaczenie.
Ponadto odpowiednie warunki dowodzenia i koordynacji działań, w ramach powstających w Polsce
Centrów Reagowania Kryzysowego, można zapewnić nie tylko na poziomie regionalnym, lecz także
ogólnokrajowym.
Dla cywilnych aplikacji mobilnych, operacji ratowniczych i koordynowania pracy służb komunalnych
przewidziano w standardzie TETRA "górny" zakres pasma radiowego w przedziale 410-130 MHz. W
pasmie tym, o szerokości 2 x 10 MHz, istnieją potencjalne możliwości zainstalowania do 400
dupleksowych kanałów radiowych, co teoretycznie daje do 1600 jednoczesnych i dwukierunkowych
połączeń komunikacyjnych w jednej stacji bazowej (4 połączenia komunikacyjne w jednym kanale
radiowym 25 kHz). Zarezerwowane pasmo do cywilnej łączności ma dwa podzakresy: oddzielnie do
transmisji w kierunku sieci o częstotliwościach 410-420 MHz i oddzielnie do terminali mobilnych
420-430 MHz.
Dla bezpieczeństwa państwa
2010-08-27 10:59
IDG - Aplikacje TETRA
2z5
http://www.idg.pl/cgi-bin/print.asp
Rozwiązania komunikacyjne TETRA skierowane do sektora bezpieczeństwa
państwa obejmują profesjonalne systemy łączności radiowej, używane
głównie w policji, a także w instytucjach rządowych i urzędach MSWiA
(UOP, Straż Graniczna, służby specjalne). W tych aplikacjach bardzo
ważnym elementem jest możliwość szyfrowania przekazywanych informacji
na różnym poziomie utajnienia.
Z dostępnych w systemie TETRA trzech klas zabezpieczeń (bez
szyfrowania, ale z identyfikacją terminalu; szyfrowanie kluczem statycznym i
kluczem dynamicznym) najwyższy poziom utajnienia zapewnia kryptografia
kluczami dynamicznymi z pełną identyfikacją stacji mobilnej. Stopień
szyfrowania danych wpływa niestety na użyteczną szybkość transmisji
końcowej, co wielokrotnie jest przyczyną rozczarowania użytkowników
bezpiecznego systemu TETRA. W operacjach bez szyfrowania są to
szybkości transmisji w zakresie 7,2-28,8 kb/s, z małym zabezpieczeniem 4,8-19,2 kb/s, natomiast z pełnym szyfrowaniem danych - od 2,4 kb/s (jedna
szczelina czasowa) do 9,6 kb/s (maksymalnie cztery szczeliny dla jednego
użytkownika).
Najnowsze
propozycje transmisji
pakietowej w
rozwiązaniach TETRA IP
firmy Nokia (zdjęcie) czy
Dimetra IP Motoroli
pozwalają na szybki (w
czasie 0,3-0,5 s) kontakt
z pojazdami. Ułatwiają
też integrowanie systemu
TETRA z innymi
platformami komunikacji.
Dla aplikacji związanych z bezpieczeństwem kraju przeznaczono "dolny" zakres częstotliwości
radiowych 380-400 MHz TETRA, zawierający 200 kanałów dupleksowych, które nie kolidują z pasmami
przeznaczonymi do zastosowań cywilnych. Radiowe pasmo policyjne i bezpieczeństwa państwa
zawiera dwa podzakresy o szerokości 2 x 5 MHz: dla transmisji w stronę sieci - 380-385 MHz, dla
użytkowników natomiast - 390-395 MHz.
Nowa TETRA IP
W przeciwieństwie do transmisji z rezerwacją kanałów w systemach TETRA można w razie potrzeby
przyporządkować całą dostępną pojemność interfejsu radiowego obsłudze jednego użytkownika. Daje
to elastyczność skalowania szybkości transmisji, a ponadto stwarza większe możliwości efektywnego
wykorzystania interfejsu radiowego za pośrednictwem protokołu IP. Najnowsze propozycje transmisji
pakietowej w rozwiązaniach TETRA IP firmy Nokia czy Dimetra IP Motoroli pozwalają na szybki (w
czasie 0,3-0,5 s) kontakt z pojazdami. Ułatwiają też integrowanie systemu TETRA z innymi platformami
komunikacji.
Oprócz połączeń głosowych wśród aplikacji opartych na systemach TETRA IP powszechne stają się:
nielimitowany dostęp do aplikacji WAP, przekaz poczty elektronicznej, dostęp do baz danych, przekaz
parametrów telemetrycznych i zarządzanie flotą pojazdów ruchomych. Nowy wymiar zastosowań
TETRA IP wyznaczają funkcje lokalizacyjne, automatyczne sterowanie tablicami świetlnymi na
przystankach, identyfikacja pojazdów w terenie, wdrażanie systemów automatycznej kontroli czy
zarządzanie ruchem pojazdów.
Lokalizacja pojazdów
Zalety automatycznej lokalizacji AVL (Automatic Vehicle Location) pojazdów mobilnych w systemie
TETRA można docenić dopiero w krytycznych sytuacjach bądź kolizjach drogowych zagrażających
życiu. Usługa lokalizacyjna pozwala na bieżąco śledzić każdy aktywny terminal mobilny TETRA za
pośrednictwem globalnego systemu pozycjonowania GPS (Global Positioning System). Informacje o
położeniu stacji mobilnej, dostarczane przez odbiornik GPS zainstalowany w terminalu lub pojeździe, są
na bieżąco przesyłane transmisją pakietową (2,4-28,8 kb/s) do centrum zarządzania. Tam są
lokalizowane na sytuacyjnej mapie cyfrowej terenu, mogą być też prezentowane za pomocą
wielkoformatowego ekranu elektronicznego. Można wtedy uruchamiać w ciągu kilku minut
skomplikowane akcje w zintegrowanych systemach ratowniczych, wymagające użycia specjalnych
środków i sprzętu różnych służb.
W aplikacjach bezpieczeństwa automatyczna lokalizacja pojazdów naniesiona na mapę dyspozytora
pozwala na zarządzanie taborem ratunkowym i szybkie wezwanie serwisu lub sił policyjnych do kolizji
drogowych. Dyspozytor znajdujący się w centrum zarządzania z lokalizacją AVL ma zawsze
zaktualizowany obraz, który prezentuje stan, liczbę, położenie i zaangażowanie wszystkich stacji w
terenie wraz z mapą incydentów wymagających interwencji. Na tej podstawie może on podejmować
optymalne decyzje i przekazywać bezpośrednio swe polecenia poszczególnym służbom. Może też
kontrolować ruch pojazdów, a w razie potrzeby osobiście pokierować akcją pościgową, korzystając z
dodatkowych informacji nanoszonych online na planie miasta.
W aplikacjach cywilnych lokalizacja stacji mobilnej stanowi podstawowy element geograficznych
systemów informacyjnych GIS (Geographical Information Systems), niezbędnych w planowaniu i
analizie przestrzennej. Jest niezbędna w rejestracji online przy tworzeniu map w operacjach
kartograficznych i zarządzaniu flotą pojazdów prywatnych przedsiębiorstw transportowych.
2010-08-27 10:59
IDG - Aplikacje TETRA
3z5
http://www.idg.pl/cgi-bin/print.asp
TETRA i WAP
Natychmiastowy dostęp do aktualnych informacji zgromadzonych w
policyjnych rejestrach i zewnętrznych bazach danych ma zasadnicze
znaczenie. Będą to najczęściej szczegółowe dane o konkretnych pojazdach
samochodowych (zwłaszcza skradzionych), do szybkiej identyfikacji osób
zatrzymanych (dane tekstowe lub fotografie) czy też informacje o przewozie
niebezpiecznych towarów (trasa przejazdu).
W tych aplikacjach potrzebne informacje uzyskuje się bez angażowania
Dostęp w systemie
dyspozytora, jedynie za pośrednictwem sieciowej usługi WAP (Wireless
TETRA IP/WAP (Nokia)
Application Protocol). Takie aplikacje ma w ofercie Nokia, która instaluje dla
policyjnego sektora rozwiązanie TETRA Professional WAP. Są one przydatne w sytuacjach, gdzie
rozmiar przesyłanych danych jest niewielki, ale dostęp do nich musi być natychmiastowy.
TETRA na igrzyskach
Łączność radiowa standardu TETRA używana przez służby policyjne i porządkowe sprawdza się
podczas ochrony dużych zgromadzeń i zawodów sportowych, gdzie istnieje realne niebezpieczeństwo
ataków terrorystycznych. Natychmiastowa łączność między różnymi rodzajami służb porządkowych ma
tutaj decydujące znaczenie. W takich dedykowanych aplikacjach specjalizuje się Motorola, która od lat
dostarcza niezależną łączność służbom zapewniającym bezpieczeństwo międzynarodowych zawodów
sportowych, w tym również Igrzysk Olimpijskich.
Najnowszy system TETRA Dimetra IP Motoroli oparty na protokole IP jest
instalowany wspólnie z firmą Siemens dla służb bezpieczeństwa publicznego
w Grecji, w celu ochrony Igrzysk Olimpijskich Ateny 2004. Budowany tam od
podstaw kompleksowy system wspomagania dowodzenia C4I (Command,
Control, Communications, Computers and Intelligence) będzie umożliwiał
dowodzenie, nadzór i przetwarzanie na bieżąco informacji związanych z
bezpieczeństwem igrzysk. Ma także gwarantować, w każdych warunkach i
Zasada lokalizacji
niezależnie od czynników zewnętrznych, łączność mobilną z szyfrowaniem
pojazdów
klasy trzeciej zapewniającym obecnie najwyższy stopień bezpieczeństwa w
tej technologii przekazu.
Krajowe usługi SWD
Systemy bezpieczeństwa publicznego TETRA dla policyjnego sektora są instalowane w Polsce od
2001 r., w ramach krajowego projektu wspomagania dowodzenia, jako SWD (Systemy Wspomagania
Dowodzenia). Pod względem funkcjonalnym system SWD stanowi wiele zintegrowanych ze sobą
modułów funkcjonalnych. Najważniejszy z nich, tzw. moduł komputerowego wspomagania dowodzenia
(CAD), gromadzi i przetwarza zgłoszenia użytkowników, ułatwia wybór radiowozów i patroli (które
najszybciej mogą podjąć interwencję), wspiera proces podejmowania decyzji oraz prezentuje
informacje o przebiegu interwencji wg ustalonych kryteriów. Umożliwia także rejestrowanie i rozliczanie
zadań zleconych załogom radiowozów.
Polską wersję oprogramowania modułu CAD napisali i zintegrowali z systemem SWD nasi
inżynierowie w Centrum Oprogramowania Motoroli w Krakowie, które jest jednym z 20 ośrodków
tworzenia oprogramowania na potrzeby nowych produktów Motoroli na całym świecie - powiedziała
nam Agnieszka Nowaczkiewicz z Motorola Polska. - Krakowski ośrodek szczyci się uzyskaniem
najwyższego, piątego poziomu CMM, związanego z dojrzałością tworzonego w nim oprogramowania.
Od roku służby policyjne już całodobowo korzystają z kilku modułów aplikacyjnych w systemach SWD,
do których należą:
lokalizacja pojazdów, obejmująca wszystkie pojazdy policyjne wyposażone w sprzęt GPS (np. w
KWP w Łodzi obejmuje ona 177 pojazdów) - w zależności od lokalnych warunków uzyskiwana
dokładność lokalizacji wynosi 300-500 m;
szyfrowana łączność głosowa z załogami radiowozów (stacje przewoźne MTM300 Motoroli) lub
patrolami pieszymi i specjalnymi siłami reagowania (MTP300) - zasięg łączności dla stacji
noszonych dochodzi do 40 km;
natychmiastowy dostęp do policyjnych baz danych KSIP (Krajowy System Informacji Policyjnej),
a w przyszłości KCIK - informujących o przedmiotach utraconych (broń, samochody,
dokumenty), osobach poszukiwanych, zaginionych czy fałszywych dokumentach; umożliwia
także dostęp do innych zbiorów danych (CBD PESEL, TPD PESEL) czy ewidencji WEP
(Wojewódzka Ewidencja Pojazdów), a wkrótce do krajowego systemu ewidencji pojazdów
CEPiK;
rejestracja stanu realizowanych czynności policjanta, z ich odwzorowaniem na mapie cyfrowej w
celu wspomagania zarządzania;
2010-08-27 10:59
IDG - Aplikacje TETRA
4z5
http://www.idg.pl/cgi-bin/print.asp
automatyczne logowanie załóg (rejestracja i wyposażenie patroli) z wykorzystaniem transmisji
pakietowej;
przydział obszaru i zadań poszczególnym służbom znajdującym się w terenie;
tekstowy przekaz informacji o interwencjach i zdarzeniach;
realizacja funkcji powiadamiania grupowego i okólnika.
Policja bez offsetu
Dotychczas w kraju zainstalowano i uruchomiono cztery kompleksowe
systemy TETRA Dimetra Motoroli, przeznaczone do obsługi stołecznej i
regionalnych komend policji. Pierwszy i największy system wspomagający
pracę operacyjną policji uruchomiła i zintegrowała z systemem dowodzenia
SWD Motorola dla Komendy Stołecznej Policji KSP w Warszawie (2001 r.).
W wojewódzkich komendach KWP systemy
TETRA/SWD integrowały różne firmy, wszystkie na infrastrukturze i
radiotelefonach Motoroli: w Szczecinie ComputerLand (2002 r.), w Łodzi
Optimus (2002 r.), a w Krakowie ComArch (2003 r.). Pełny cykl szkolenia
operatorów i kadetów policji, niezbędny do efektywnego użytkowania
poszczególnych aplikacji SWD, od początku jest prowadzony w Szkole
Policyjnej w Szczytnie (na sprzęcie TETRA Nokii).
Przenośny
radiotelefon MTP700
zaprojektowano z myślą
o użytkownikach
poszukujących urządzeń
integrujących funkcje
Systemy dowodzenia SWD są wpięte w ogólnopolską platformę
głosowe, transmisję
transportową POLWAN (cyfrowa sieć łączności na terenie całego kraju), na
danych oraz szyfrowanie.
której funkcjonuje policyjna sieć pakietowa PSTD (Policyjna Sieć Transmisji
Wraz z radiotelefonem
Danych). Takie rozwiązanie umożliwia wprowadzanie i pobieranie informacji
przewoźnym MTM700
z ogólnodostępnych policyjnych baz danych, nie tylko z rejonów
(poniżej) wchodzi w serii
wyposażonych w SWD. Pierwsze efekty działania SWD są już widoczne w
rodziny urządzeń
Łodzi, gdzie system przyczynił się do wyhamowania wzrostu zdarzeń
abonenckich TETRA
interwencyjnych.
Motoroli.
Uruchomione systemy SWD zrealizowano z budżetu policji, ale
zwiększanie ich zasięgu i rozszerzanie na inne aglomeracje oraz
włączenie w ogólnopolski system bezpieczeństwa i ratownictwa w
standardzie TETRA wymagają kolejnych inwestycji - wyjaśnił Waldemar
Curyło, radca centralnego biura BŁiI KGP. - Połączenie poszczególnych
systemów TETRA występujących w SWD nastąpi w fazie realizacji
ogólnokrajowego systemu TETRA (projekt offsetowy). Nadal czekamy na
środki finansowe wynikające z offsetu na samolot F-16, a do czasu
zatwierdzenia decyzji w tej sprawie temat ten nie będzie rozwijany. Kolejne
projekty systemów SWD dla Katowic i Trójmiasta mamy już gotowe, a ich realizacja może rozpocząć
się jeszcze w tym roku.
TETRA w aglomeracji
Największy w Polsce i liczący już ponad 650 aktywnych terminali (koniec 2003 r.), czterokanałowy
system TETRA cywilny funkcjonuje od roku w aglomeracji wrocławskiej na potrzeby komunikacji
miejskiej MPK oraz służb publicznych (straż miejska, urząd miasta, służby porządkowe). Wykonany z
wykorzystaniem radiowej infrastruktury Elettra firmy Marconi (dostarczonej przez OTE) z
radiotelefonami Motoroli stanowi podstawę komunikacji głosowej w zarządzaniu zasobami i taborem
komunalnym. Realizacja systemu dyspozytorskiego TETRA (pasmo 410-430 MHz) zarządzanego z
Centrum Zarządzania Kryzysowego Wrocławia pochłonęła do tej pory ponad 11 mln zł.
W pierwszym etapie do koordynowania ruchu komunikacji miejskiej
uruchomiono 470 terminali: przewoźnych punktów Motoroli MTM700
zainstalowanych w pojazdach komunikacji publicznej oraz terminali
podręcznych MTP700 do nadzorowania i komunikowania się z obsługą oraz
lotnym serwisem trakcji. W ubiegłym roku zwiększono liczbę aktywnych
terminali systemu do prawie 700 radiotelefonów (w tym 200 terminali dla
urzędu miasta i służb komunalnych) oraz uruchomiono funkcję łączności z
telefonów stacjonarnych przez łącza ISDN.
System TETRA w
Ta całkowicie nowa funkcja, nieujęta w standardzie TETRA i po raz pierwszy
Centrum Zarządzania
zaimplementowana przez projektantów we wrocławskim systemie,
Kryzysowego we
wymagała przeprogramowania wszystkich radiotelefonów stosowanych w
Wrocławiu
systemie. Jej użyteczność jest ogromna. Aplikacja rozszerza możliwości
komunikowania się z radiowym systemem TETRA za pośrednictwem tradycyjnych aparatów
telefonicznych PSTN, a więc znajdujących się nawet poza zasięgiem działania o systemu radiowego. W
sytuacjach krytycznych to usługa wprost bezcenna.
2010-08-27 10:59
IDG - Aplikacje TETRA
5z5
http://www.idg.pl/cgi-bin/print.asp
W dalszej kolejności przewiduje się włączenie do systemu wszystkich służb ratujących życie, a w
sytuacjach kryzysowych - bezpośrednią koordynację służb z centrum zarządzania kryzysowego. Nową
funkcją, dostępną dopiero w tym roku, będzie uzyskanie pełnej informacji o bieżącej lokalizacji
pojazdów znajdujących się w ruchu (punktualność, obciążenie i sprawność) - współpraca z systemem
satelitarnym GPS. Dzięki temu będzie można na bieżąco śledzić ruch całego taboru znajdującego się w
granicach miasta, szybko reagować na zakłócenia w transporcie miejskim oraz operatywnie kierować
zmianą ruchu pojazdów na trasie.
System TETRA cywilny we Wrocławiu ma być docelowo użytkowany przez inne służby komunalne
(energetyczne, wodociągowe, kanalizacyjne, ciepłownicze i transportowe), stając się w ten sposób
uniwersalnym medium do kontaktów z wieloma bazami danych. Według informacji uzyskanych z MPK
(właściciela systemu trankingowego) w tym roku przewiduje się dalszą jego rozbudowę o dwie
stacjonarne stacje bazowe oraz przyłączenie kolejnych 250 stacji mobilnych, czyli łącznie do 950
radiotelefonów w sieci. Po uzyskaniu zgody na eksploatację następnych kanałów radiowych, docelowa
pojemność systemu ma wynieść 1200 terminali mobilnych. Doświadczeniami w budowie i eksploatacji
tak dużej sieci TETRA już teraz są zainteresowane służby komunalne innych miast Polski.
Adam Urbanek
wersja do wydruku
|strona główna | wersja oryginalna|
Serwis realizuje wytyczne ASME oraz uzupełnienia IDG dotyczące zasad publikacji w mediach elektronicznych.
Korzystanie z serwisu IDG jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na następujące warunki obsługi.
© copyright 2010 IDG Poland SA
04-204 Warszawa ul. Jordanowska 12
tel. (+48 22) 321 78 00
fax (+48 22) 321 78 88
Kontakt
2010-08-27 10:59