Miesięczny raport rynkowy

Transkrypt

Miesięczny raport rynkowy
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 1
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Główne wydarzenia
Świat
•
Ryzyka polityczne:
• Konflikt w Syrii i fale imigrantów
w Europie.
• Nierozwiązana kwestia ISIS.
• Trwający konflikt na Ukrainie.
Fundamenty:
• Obserwujemy starcie dwóch sił:
danych makroekonomicznych
i polityki banków centralnych. Słabsze
dane makroekonomiczne zwiększają
oczekiwania, że banki centralne będą
reagować na zawirowania rynkowe
luźną polityką monetarną.
• W Chinach nastąpiło spowolnienie.
Z gospodarki napływają słabe dane,
obserwujemy także dewaluację juana.
Po spadkach na chińskich giełdach
•
•
•
•
zainterweniowało państwo.
Na światowych rynkach
trwa wyprzedaż.
Dane dotyczące wskaźników
wyprzedających są mieszane.
Dane z USA wskazują na poprawę
po słabszych kilku pierwszych
miesiącach roku. Poprawiają się
odczyty PKB. Fed utrzymał stopy
procentowe bez zmian.
Uruchomienie QE przez EBC
spowodowało niewielką, acz
postępującą poprawę tempa wzrostu
gospodarczego w Europie.
Problem greckiego zadłużenia
odsunięto w czasie. W Atenach
nastąpiła zmiana na stanowisku
premiera. Sytuacja polityczna w Grecji
dynamicznie się zmienia.
Spadają ceny surowców, w tym ropy
naftowej. Na rynku ropy naftowej
panuje większa konkurencja niż do tej
pory. Na obecną sytuację miały wpływ
umowa z Iranem i wzrost eksportu
rosyjskiej ropy w basenie Oceanu
Spokojnego.
• Oczekiwana jest stabilizacja
poziomów inflacji. Jeżeli ceny
surowców będą spadać, może
to pociągnąć inflację w dół.
• Bilanse banków centralnych rosną
nieco wolniej od oczekiwań.
Polska
Ryzyka polityczne:
• Ponowna eskalacja działań
separatystów na Ukrainie.
• Obietnice przedwyborcze dotyczące
polityki gospodarczej i budżetowej.
Sprawa kredytów we frankach,
podatku bankowego.
Fundamenty:
• PMI znajduje się na poziomie
51,1 pkt – dużo gorzej od oczekiwań.
• RPP we wrześniu pozostawiła stopy
procentowe bez zmian.
• Produkcja przemysłowa wzrosła
w czerwcu o 7,6% r/r, w lipcu
o 3,8% r/r (gorzej od oczekiwań).
W sierpniu nastąpił wzrost o 5,3% r/r
(gorzej od oczekiwań).
• Poziom sprzedaży detalicznej
w sierpniu spadł o 0,3% r/r.
• Inflacja w lipcu osiągnęła poziom
-0,7% r/r, a w sierpniu -0,6% r/r
(powyżej oczekiwań).
• Stopa bezrobocia spadła w czerwcu
do 10,3%, a w lipcu do 10,1%.
• Wzrost gospodarczy w II kwartale
2015 r. osiągnął poziom 3,3% r/r.
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 2
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Sentyment
głównie sytuacja w Chinach.
• Poprawiają się nastroje analityków
związane z całą strefą euro. Lepsze
dane napływają z Hiszpanii.
• Nastroje inwestorów w zasadzie się
nie zmieniły.
Europa
• W dalszym ciągu lekko pogarszają
się nastroje analityków w zakresie
sytuacji w Niemczech.
• Na pogorszenie nastrojów wpływała
USA
• Nastroje w USA zdecydowanie się
poprawiły. Indeks Conference Board
znajduje się powyżej poziomów
z zeszłego roku.
• Nastroje pozostają znacząco lepsze
niż w Europie.
Sentyment w USA
Conference
Board
Sentix
ZEW UE
Indeks
Michigan
ZEW Niemcy
0
20
40
60
Sierpień
Lipiec
Rok wstecz
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
-16
0 4
24
44
Sierpień
Lipiec
Rok wstecz
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
64
84
80
100
120
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 3
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Polityka banków centralnych w skrócie
Gdzie powinny być stopy procentowe według reguły Taylora
Podstawowe stopy procentowe banków centralnych
Turcja, po podwyżkach
z zeszłego roku, dokonała
kilku obniżek. Pomimo
osłabiającej się waluty
bank centralny nie
podnosi stóp
4,20
2,30
0,10
3,00
3,40
0,00
1,55
0,15
0,50
0,05
0,05
Węgry poniżej
Polski
10
-15
-4,80
-3,00
RPP obniża stopy do
poziomu 1,5%
6
4
-15,35
-14,1
-9,70
-6,95
-10
12
8
-3,30
-1,30
-5,68
-3,69
-5
0,05
0,05
0,65
0,70
0,05
0,05
0,05
2,81
3,14
0,35
0,05
0,05
2,32
2,75
-0,55
EBC obcina stopy
do 0,05%
2
Stopy obecnie
Reguła Taylora, styczeń 2015 r.
Reguła Taylora, sierpień 2015 r.
Źródło: Bloomberg, Baseline Taylor Rule Model, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Polska
Węgry
EBC
Fed
UK
Turcja
Sie ‘15
Wrz ‘14
Paź ‘13
Lis ‘12
Gru ‘11
Sty ‘11
Mar ‘10
Kwi ‘09
Maj ‘08
Cze ‘07
Lip ‘06
Japonia
UK
Szwajcaria
Portugalia
Grecja
Hiszpania
Włochy
Francja
Niemcy
Non-core euro
Core-euro
Euro
Fed
-20
Sie‘05
0
Paź ‘04
0
0,25
Stopy procentowe w %
5
5,15
5,45
10
Wydłużony okres niskich stóp w gospodarkach
rozwiniętych i nie tylko
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
USA – we wrześniu
stopy procentowe nie
wzrosły. Kiedy nastąpi
podwyżka?
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 4
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Wartość bilansu POBC (wyrażona
zarówno w juanach, jak
i w dolarach) spadła
W mld USD
6000
Fed mówi o zmniejszaniu
skali dodruku pieniądza
5000
12 000
10 000
4000
8000
3000
6000
2000
4000
Projekcja
EBC QE i BoJ
1000
2000
Fed
BoJ
EBC
POBC
Razem (prawa oś)
Razem – tylko EBC (szacunek)
BoJ – szacunek
EBC QE – szacunek
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Wrz ‘16
Wrz ‘14
Wrz ‘12
Wrz ‘10
Wrz ‘08
0
Wrz ‘06
0
Wrz ‘04
z zapadających obligacji, jednak
inwestuje w instrumenty o krótszych
terminach zapadalności.
• EBC od marca 2015 r. skupuje papiery
za ok. 60 mld euro miesięcznie.
Słabsze dane lub turbulencje na
rynkach obligacji mogą powodować
przyspieszenie tempa interwencji.
• Bank Japonii utrzymuje
dotychczasową politykę – dalszy
wzrost aktywów postępuje zgodnie
z projekcją. Bank Japonii zamierza
Bilanse banków centralnych
Wrz ‘02
• Fed wygasił QE3, reinwestuje środki
zwiększać swój bilans o 80 bln jenów
rocznie (ok. 68 mld dolarów).
• Wartość bilansu Centralnego Banku
Chin nadal spadała – obecnie jest to
poziom niższy niż na początku 2015 r.
Wrz ‘00
Bilanse banków
centralnych
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 5
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Wskaźniki
wyprzedzające –
PMI dla przemysłu
• W Polsce koniunktura w sierpniu
się poprawiła, nastąpił jednak silny
spadek wskaźnika – do poziomu
51,1 pkt (poniżej oczekiwań).
• W strefie euro obserwujemy lekki
spadek wartości wskaźnika.
• We Francji – po dobrych danych
w czerwcu – w sierpniu wskaźnik
mocno spadał.
• We Włoszech jest gorzej niż
•
•
•
•
w lipcu, jednak koniunktura pozostaje
stosunkowo silna.
Chiny już oficjalnie podały, że
wskaźnik znalazł się poniżej 50 pkt.
Niemcy odnotowały w sierpniu
polepszenie w stosunku do lipca –
PMI osiągnął 16-miesięczne maksima.
W USA poziom indeksu w dalszym
ciągu spadał.
Spada wartość wskaźnika
dla koniunktury światowej.
Wskaźniki wyprzedzające – PMI dla przemysłu
SPOWOLNIENIE
EKSPANSJA
JPM Globalny
Przemysł
Polska 51,1 pkt –
gorzej od oczekiwań
Polska
Chiny
Chiny – oficjalnie
poniżej 50 pkt
ISM USA
Francja
W Niemczech pogorszenie
wskaźnika
Włochy
Wlk. Brytania
Niemcy
Strefa euro powyżej
50 pkt
Strefa euro
40
Sierpień
42
44
46
48
50
52
54
56
58
Lipiec
Źródło: Bloomberg, „Markit”, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
60
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 6
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
PMI dla przemysłu – szersza perspektywa
Większość PMI
powyżej 50 pkt
65
Słabsze dane
z Polski
60
55
50
45
Chiny poniżej
50 pkt
40
Francja znów
poniżej 50 pkt
35
Poziom oznaczający
PMI UK
ekspansję
PMI Włochy
PMI UE
PMI Francja
PMI Niemcy
ISM Manuf US
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Lip ‘15
Lip ‘14
Lip ‘13
Lip ‘12
Lip ‘11
Lip ‘10
Lip ‘09
Lip ‘08
Lip ‘07
30
PMI Chiny
JPM Globalny Przemysł
PMI Polska
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 7
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Wskaźniki
wyprzedzające –
PMI dla usług
• Włochy odnotowały polepszenie
•
•
• PMI w sektorze usługowym dla
najważniejszych gospodarek na
świecie nadal pozostają powyżej
50 pkt.
• We Francji tempo poprawy
koniunktury (podobnie jak
w przemyśle) okazało się gorsze
niż w lipcu.
•
•
w stosunku do czerwca.
W Niemczech w sierpniu sytuacja
w dalszym ciągu się poprawiała.
W strefie euro w sierpniu wartość
PMI wzrosła.
W USA nastąpił lekki spadek
wskaźnika w stosunku do lipca.
Na świecie obserwujemy lekkie
przyśpieszenie koniunktury
w sektorze usług.
Wskaźniki wyprzedzające – PMI dla usług
SPOWOLNIENIE
EKSPANSJA
JPM Globalne Usługi
Chiny
US ISM Non-Man
Francja
Włochy
Wlk. Brytania
Niemcy
Strefa euro
30
35
40
45
50
55
Sierpień
Lipiec
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
60
65
70
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 8
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
9
6
3
0
-3
-6
-9
Okres słabego
wzrostu PKB
-12
-15
Strefa euro
Niemcy
Włochy
Francja
Hiszpania
UK
US
Polska
Chiny
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Turcja
Cze ‘15
Cze ‘14
Cze ‘13
Cze ‘12
Cze ‘11
Cze ‘10
Cze ‘09
-18
Cze ‘08
•
12
Cze ‘07
•
Odbicie w dynamice PKB
15
Cze ‘06
•
18
Cze ‘05
gospodarczy wyniósł 1,5% r/r.
W II kwartale 2015 r. tempo wzrostu
r/r wyniosło w Niemczech 1,6%,
we Francji 1%, we Włoszech 0,5%,
a w Hiszpanii 3,1%.
• W Chinach wzrost gospodarczy za
I kwartał 2015 r. wyniósł 7,0% r/r.
Dane za II kwartał mówią o wzroście
na poziomie 7,0% r/r (lepiej od
oczekiwań), co rodzi coraz więcej
pytań o rzeczywisty poziom wzrostu
gospodarczego w Państwie Środka.
• USA w II kwartale 2015 r. odnotowały
wzrost gospodarczy na poziomie
3,7% w ujęciu rocznym (drugi
szacunek). Nastąpiła też rewizja
•
PKB na świecie (r/r)
Cze ‘04
• W strefie euro w II kwartale wzrost
w górę wzrostu za I kwartał – do
0,6% r/r.
W Polsce wzrost gospodarczy
w II kwartale 2015 r. osiągnął poziom
3,3% r/r (to wstępne dane GUS).
W Japonii wzrost gospodarczy
w II kwartale wyniósł -1,2% (lepiej
od oczekiwań).
Turcja osiągnęła w I kwartale 2015 r.
wzrost gospodarczy na poziomie
2,5% r/r. W II kwartale 2015 r.
gospodarka urosła o 3,8% r/r.
OECD obniżyła prognozy wzrostu
gospodarczego dla całego świata
o 0,1% w 2015 r. i 0,2% w 2016 r.
Cze ‘03
PKB na świecie (r/r)
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 9
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
0
-10
Niemcy:
lepsze dane
o wzroście
produkcji
przemysłowej
-20
-30
-40
UE
Wielka Brytania
Włochy
Hiszpania
USA
Niemcy
Polska
Francja
Japonia
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 15.09.2015 r.
Chiny
Lip ‘15
Lip ‘14
Lip ‘13
-50
Lip ‘12
•
Polska: gorzej
od oczekiwań
10
Lip ‘11
•
20
Lip ‘10
•
Chiny: gorsze dane o wzroście
produkcji przemysłowej
30
Lip ‘09
euro w lipcu 2015 r. wzrosła
o 1,9% r/r (lepiej od oczekiwań),
przy rewizji w górę danych za
czerwiec do 1,4% r/r.
• W Niemczech w lipcu nastąpił wzrost
tempa produkcji na poziomie 0,5% r/r
(lepiej od oczekiwań), zrewidowano
też w górę dane za czerwiec.
• We Francji spadek produkcji
przemysłowej w lipcu osiągnął
poziom -0,8% r/r.
• W Polsce w lipcu produkcja
przemysłowa wzrosła o 3,8% r/r
(gorzej od prognoz na poziomie
4,6%). W sierpniu wzrost o 5,3% r/r
40
Lip ‘08
• Produkcja przemysłowa w strefie
Dynamika produkcji przemysłowej
Lip ‘07
•
(gorzej od oczekiwań).
W Turcji w lipcu miał miejsce wzrost
produkcji przemysłowej na poziomie
0,3% r/r (dużo gorzej od oczekiwań),
przy rewizji w dół danych za czerwiec.
Według wstępnych danych w Japonii
w lipcu poziom produkcji wzrósł
o 0,2% r/r (gorzej od oczekiwań).
W Chinach w sierpniu wzrost
produkcji r/r osiągnął poziom 6,1%
(oczekiwano 6,5%).
W USA w sierpniu produkcja spadła
o 0,4% m/m (gorzej od oczekiwań).
Dane za lipiec zostały zrewidowane
z 0,8% do 0,9% r/r. Wykorzystanie
mocy produkcyjnych jest na poziomie
77,6% (kolejny spadek).
Zmiana produkcji przemysłowej r/r w %
Dynamika produkcji
przemysłowej
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 10
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Ceny surowców
• Cena ropy Brent ponownie przebiła
• Ceny surowców nadal znajdują się
w dół poziom 50 dolarów za baryłkę.
• Cena miedzi spadła do najniższego
poziomu od lutego 2015 r.
na niskich poziomach.
• El Niño pozostaje silne. Obecnie nie wpływa
w większym stopniu na ceny pszenicy.
Lip ‘10
Sie ‘11
Sie ‘12
Sie ‘13
Sie ‘14
Wrz ‘15
Lip ‘10
Sie ‘11
Sie ‘12
Sie ‘13
Sie ‘14
Wrz ‘15
Lip ‘09
12 000
10 000
8000
6000
4000
2000
0
Lip ‘08
Wrz ‘15
Sie ‘14
Sie ‘13
Sie ‘12
Sie ‘11
PSZENICA (USD/bu)
DJ UBS COMMODITIES
250
200
150
100
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Lip ‘09
0
Lip ‘08
Wrz ‘15
Sie ‘14
Sie ‘13
Sie ‘12
Sie ‘11
Lip ‘10
Lip ‘09
50
Lip ‘08
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
euro (z tendencją lekkiego osłabiania
się euro) wpływa na ceny na rynku
surowców.
MIEDŹ (USD/tonę)
Lip ‘10
Lip ‘09
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Lip ‘08
ROPA BRENT (USD/baryłkę)
• Stabilizacja kursu dolar amerykański/
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 11
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
7
Globalny spadek
tempa inflacji
6
Podniesienie podatku
od sprzedaży w Japonii
i stopniowe gaśnięcie
tego efektu
5
4
3
2
1
0
-1
Odbicie wskaźników
w I kwartale – głównie
efekty bazowe
-2
UE
USA
Polska
UK
Japonia
Francja
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Kwi ‘15
Kwi ‘14
Kwi ‘13
Kwi ‘12
Kwi ‘11
Kwi ‘10
Kwi ‘09
-3
Kwi ‘08
wypłaszczenie inflacji po lekkim
odbiciu wskaźników na świecie.
• W strefie euro w czerwcu, lipcu
i sierpniu inflacja osiągnęła poziom
0,2% r/r.
• W Niemczech w sierpniu (podobnie
jak w lipcu) dynamika inflacji była
na poziomie 0,2% r/r.
• W USA w czerwcu inflacja znalazła się
Efekt = niska inflacja na świecie r/r
Kwi ‘07
• Od początku 2015 r. obserwujemy
na poziomie 0,1% r/r, w lipcu
na poziomie 0,2% r/r.
• W Polsce w lipcu miało miejsce dalsze
lekkie złagodzenie tempa spadku
cen do poziomu -0,7% r/r, w sierpniu
zmiana cen osiągnęła poziom
-0,6% r/r.
• W Japonii obserwowaliśmy
wygaszenie efektu zeszłorocznej
podwyżki VAT (inflacja w lipcu na
poziomie 0,2% r/r).
Kwi ‘06
Efekt = niska inflacja na
świecie r/r
Niemcy
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 12
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Stopa bezrobocia na świecie
30
Wybuch
kryzysu
Bezrobocie
zaczyna rosnąć
z pewnym
przesunięciem
25
25
W Polsce sprzedaż -0,3% r/r.
Gorzej od oczekiwań
20
15
20
Poprawa na rynku pracy
we Włoszech
Hiszpania i Niemcy również
odnotowały solidne wzrosty
10
5
15
0
10
-5
5
USA: spadek stopy
bezrobocia do 5,3%
USA: dalsze odbicie w górę
wskaźnika po słabej zimie
-10
Włochy
W Polsce dalszy spadek
stopy bezrobocia do
poziomu 10,3%.
W lipcu 10,1%
Polska
Francja
Hiszpania
USA (m/m)
Niemcy
UE
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Włochy
Sie ‘15
Lut ‘15
Sie ‘14
Lut ‘14
Sie ‘13
Lut ‘13
Sie ‘12
Sie ‘15
Wrz ‘14
Wrz ‘13
Paź ‘12
Paź ‘11
Lis ‘10
Lis ‘09
Gru ‘08
Gru ‘07
Sty ‘07
Sty ‘06
UE
USA
Francja
Niemcy
Polska
Hiszpania
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Lut ‘12
-15
0
Sie ‘11
Stopa bezrobocia w %
Sprzedaż detaliczna
Nadal wysoka stopa bezrobocia
pomimo zaskakująco dobrego
tempa wzrostu gospodarki
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 13
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Grecja
Włochy
Niemcy
Hiszpania
Francja
Polska
Węgry
Japonia
Źródło: Bloomberg, Eurostat, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Kwi ‘15
Kwi ‘13
Kwi ‘12
Kwi ‘11
Kwi ‘09
Kwi ‘08
Kwi ‘07
Kwi ‘06
Kwi ‘05
Kwi ‘04
Kwi ‘03
Początek
kryzysu w USA
Kwi ‘10
260
240
220
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Kryzys w strefie
euro
Kwi ‘14
Wskaźniki zadłużenia
do PKB generalnie
nadal rosną
Dług do PKB
Wzrost PKB dla wybranych scenariuszy wzrostu gospodarczego w Chinach
Scenariusz bazowy
– konsensus wzrostu
PKB w Chinach na
poziomie 6,7%
Scenariusz wzrostu PKB
w Chinach na poziomie
2–3%
USA
2,4
2,3
Strefa euro
1,3
1,1
Niemcy
1,8
1,4
Japonia
1,5
1,1
G3
1,9
1,8
Inne gospodarki rozwinięte
1,6
1,2
Europa Wschodnia
2,0
1,8
Ameryka Łacińska
2,2
0,5
Azja bez Japonii
6,0
3,0
Gospodarki rozwijające się (EM)
4,8
2,4
Świat (metodologia PPP)
3,7
2,8
Źródło: Union Investment Economics, dane na dzień 14.09.2015 r.
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 14
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Malezja
Tajlandia
Chiny
Korea Płd.
Pakistan
Indonezja
Wietnam
Indie
Filipiny
Średnia
* Ryzyko odzwierciedlające możliwość m.in. obniżenia zdolności obsługi zadłużenia.
Źródło: Bloomberg, Economist Intelligence Unit, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Francja
Austria
Wlk. Bryt.
USA
Ameryka Łacińska
Kanada
Australia
Cze ‘15
Cze ‘14
Cze ‘13
Cze ‘12
Cze ‘11
Cze ‘10
Cze ‘09
Cze ‘08
Cze ‘07
Grecja
Hiszpania
Średnia
80
70
60
50
40
30
20
10
Brazylia
Argentyna
Urugwaj
Chile
Meksyk
Średnia
Cze ‘15
Cze ‘14
Cze ‘13
Cze ‘12
Cze ‘11
Cze ‘10
Cze ‘09
Cze ‘08
Cze ‘07
0
Cze ‘06
Cze ‘15
Cze ‘14
Cze ‘13
Cze ‘12
Cze ‘11
Cze ‘10
Cze ‘09
Cze ‘08
Cze ‘07
Cze ‘06
Wartość indeksów EIU w punktach
Niemcy
Włochy
Wartość indeksów EIU w punktach
Węgry
Średnia
Azja Południowo-Wschodnia
Kraje rozwinięte
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Lip ‘15
Lip ‘14
Lip ‘13
Lip ‘12
Lip ‘11
Lip ‘09
Lip ‘08
Lip ‘07
Ukraina
Rosja
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Cze ‘06
Wartość indeksów EIU w punktach
Turcja
Polska
Lip ‘10
Region CEE
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Lip ‘06
Wartość indeksów EIU w punktach
Ryzyko polityczne* w wybranych regionach świata (0 – niskie ryzyko; 100 – wysokie ryzyko)
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 15
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Niemcy
Włochy
Malezja
Tajlandia
Chiny
Korea Płd.
Pakistan
Indonezja
Wietnam
Indie
Filipiny
Średnia
* Ryzyko dewaluacji o 25% w ciągu najbliższych 12m.
Źródło: Bloomberg, Economist Intelligence Unit, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Cze ‘15
Cze ‘14
Cze ‘13
Cze ‘12
Cze ‘11
Cze ‘10
Cze ‘09
Cze ‘08
Cze ‘07
Cze ‘06
0
Cze ‘15
Cze ‘14
Cze ‘13
Cze ‘12
Cze ‘11
20
10
0
Brazylia
Argentyna
Urugwaj
Chile
Meksyk
Średnia
Cze ‘15
10
Cze ‘14
20
30
Cze ‘13
30
40
Cze ‘12
40
Średnia
50
Cze ‘11
50
Kanada
Australia
60
Cze ‘07
60
Francja
Austria
Wlk. Bryt.
USA
Ameryka Łacińska
70
Cze ‘06
70
Grecja
Hiszpania
Cze ‘10
Lip ‘15
Lip ‘14
Lip ‘13
Lip ‘12
Lip ‘11
Lip ‘10
Węgry
Średnia
Azja Południowo-Wschodnia
Wartość indeksów EIU w punktach
Ukraina
Rosja
Lip ‘09
Lip ‘08
Lip ‘07
0
Cze ‘10
10
Cze ‘09
20
Cze ‘09
30
Cze ‘08
40
Cze ‘08
50
Cze ‘07
60
Kraje rozwinięte
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Cze ‘06
70
Turcja
Polska
Wartość indeksów EIU w punktach
Wartość indeksów EIU w punktach
Region CEE
80
Lip ‘06
Wartość indeksów EIU w punktach
Ryzyko walutowe* w wybranych regionach świata (0 – niskie ryzyko; 100 – wysokie ryzyko)
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 16
Miesięczny raport rynkowy
Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy
Niemcy
Włochy
10
Malezja
Tajlandia
Chiny
Korea Płd.
Pakistan
Indonezja
Wietnam
Indie
Filipiny
Średnia
Źródło: Bloomberg, Economist Intelligence Unit, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Cze ‘15
Cze ‘14
Cze ‘13
Cze ‘12
Cze ‘11
Cze ‘10
Cze ‘09
Cze ‘08
Cze ‘07
Cze ‘06
0
Cze ‘15
Cze ‘14
Cze ‘13
Cze ‘12
Cze ‘11
30
20
10
0
Brazylia
Argentyna
Urugwaj
Chile
Meksyk
Średnia
Cze ‘15
20
40
Cze ‘14
30
50
Cze ‘13
40
Średnia
60
Cze ‘12
50
Kanada
Australia
70
Cze ‘11
60
Francja
Austria
Wlk. Bryt.
USA
Ameryka Łacińska
80
Cze ‘07
70
Cze ‘06
80
Grecja
Hiszpania
Cze ‘10
Lip ‘15
Lip ‘14
Lip ‘13
Lip ‘12
Lip ‘11
Lip ‘10
Węgry
Średnia
Azja Południowo-Wschodnia
Wartość indeksów EIU w punktach
Ukraina
Rosja
Lip ‘09
Lip ‘08
Lip ‘07
0
Cze ‘10
10
Cze ‘09
20
Cze ‘09
30
Cze ‘08
40
Cze ‘08
50
Cze ‘07
60
Kraje rozwinięte
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Cze ‘06
70
Turcja
Polska
Wartość indeksów EIU w punktach
Wartość indeksów EIU w punktach
Region CEE
80
Lip ‘06
Wartość indeksów EIU w punktach
Ryzyko sektora bankowego w wybranych regionach świata (0 – niskie ryzyko; 100 – wysokie ryzyko)
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 17
odbicia i odrabiania strat na rynku
tureckim ponownie zagościły spadki.
Obecnie wartość indeksu jest o 15%
niższa niż na początku roku. Sytuację
w Turcji dodatkowo pogarsza gwałtownie
osłabiająca się lira. Sentyment pozostaje
negatywny.
VIX – indeks strachu
90
80
Wysokie poziomy –
indeksy w dołkach
70
60
Niskie poziomy –
indeksy wysoko
50
Tąpnięcie
w Chinach
i spadki na
S&P 500
40
30
20
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Paź ‘15
Wrz ‘13
Wrz ‘11
0
Sie ‘09
Ponownie historyczne
szczyty na S&P 500
10
Lip ‘07
Rynki rozwijające się
• Tematem przewodnim na rynkach
rozwijających się jest sytuacja Chin.
Gorsze dane oraz gwałtowne spadki na
indeksach kontynentalnych (Szanghaj,
Shenzhen) – pomimo tego że rynki te
nie są w pełni dostępne dla inwestorów
zagranicznych – rozlały się na indeksy
w Hongkongu i zepsuły sentyment
w regionie azjatyckim oraz na
pozostałych światowych rynkach akcji.
• Sentyment do rynków wschodzących
nadal pozostaje mieszany.
• Od początku roku w regionie CEE
najwyższe stopy zwrotu przyniosły
węgierski BUX i rosyjski MICEX.
Lip ‘05
Rynki rozwinięte
• Słabe dane gospodarcze z Chin
oraz innych gospodarek azjatyckich
wywołały tąpnięcie na tamtejszych
giełdach, które rozlało się po całym
świecie. Indeksy chińskie od początku
roku odnotowują negatywne stopy
zwrotu. Obecnie na rynkach panuje
pewne uspokojenie, jednak zmienność
zapewne będzie pozostawać wysoka.
• Japoński Nikkei od szczytów stracił
ok. 17%, jednak nadal pozostaje
ok. 3% powyżej poziomów
z początku roku.
• W USA spadki dotknęły w zasadzie
wszystkie indeksy, do tego stopnia, że
na niektórych giełdach wstrzymano
obrót. Obecnie sytuacja uległa
pewnemu uspokojeniu, niemniej
Cze ‘03
Główne wydarzenia
na rynku akcji
jednak stopy zwrotu z amerykańskich
giełd, licząc od początku roku, weszły
w negatywne terytorium.
• W Europie wartości indeksów
znacząco spadały. Straty rozkładały
się podobnie na wszystkich
najważniejszych rynkach. DAX, CAC 40
i włoski FTSE MIB jeszcze znajdują się
wyżej niż na początku roku.
Maj ‘01
Rynek akcji
Maj ‘99
Miesięczny raport rynkowy
Sierpniowe spadki w zasadzie nie
dotknęły rosyjskiego indeksu, natomiast
BUX stracił około 7,4%.
• Spadki ograniczyły stopy zwrotu osiągane
od początku roku przez polskie indeksy.
Sytuacja na świecie nie pomagała,
a (pomimo dobrych fundamentów)
dodatkowym czynnikiem ryzyka są
deklaracje przedwyborcze dotyczące
polityki gospodarczej i budżetowej.
• Po wyborach parlamentarnych w Turcji
mocno stracił turecki BIST 100. Po okresie
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 18
Miesięczny raport rynkowy
Rynek akcji
Zwroty z indeksów giełdowych od początku 2015 r. w walutach lokalnych
Zwroty z indeksów giełdowych od początku 2015 r. w USD
140
130
130
120
120
110
110
100
100
90
90
80
Tąpnięcie w Chinach
i późniejsze niewielkie
odreagowanie
80
Tąpnięcie w Chinach
i późniejsze niewielkie
odreagowanie
70
Dow Jones
ISE 100
SPX
MICEX
DAX
BUX
WIG20
Nikkei
CAC
Hang Seng
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Dow Jones
ISE 100
SPX
MICEX
DAX
BUX
WIG20
Nikkei
CAC
Hang Seng
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
28 wrz ‘15
29 sie ‘15
27 lip ‘15
25 cze ‘15
24 maj ‘15
22 kwi ‘15
21 mar ‘15
17 lut ‘15
16 sty ‘15
28 wrz ‘15
28 sie ‘15
27 lip ‘15
25 cze ‘15
24 maj ‘15
22 kwi ‘15
21 mar ‘15
17 lut ‘15
60
16 sty ‘15
70
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 19
Miesięczny raport rynkowy
Rynek obligacji
Główne wydarzenia
na rynku obligacji
Rynki rozwinięte
• Na rynkach obligacji – po wzrostach
rentowności z kwietnia – trwa
odreagowanie i uspokojenie sytuacji.
Po wydarzeniach w Chinach
rentowności obligacji rosły, jednak
pozostały poniżej poziomów
z kwietnia. Rynek cechuje się
podwyższonym poziomem zmienności.
• Rentowności 10-letnich obligacji
amerykańskich spadały i zbliżyły się
do poziomu 2,00%, by wzrosnąć
do poziomów ok. 2,15%.
• Uruchomienie QE przez EBC miało
bardzo pozytywny wpływ na ceny
obligacji krajów strefy euro. Obecne
spadki cen komentowane są jako
normalizacja sytuacji i powrót
rentowności do fundamentów.
Od sierpniowych minimów ceny
obligacji rosły.
• Spadki rentowności obligacji greckich
wskazują na wdrażanie rozwiązań,
które mają znormalizować poziom
zadłużenia.
Rynki rozwijające się
• Rentowności polskich 10-latek, po
osiągnięciu historycznego minimum
poniżej 2%, wzrosły do poziomu
ponad 3,30%. Po spadku w okolice
2,70% na fali wydarzeń na rynkach
światowych wzrosły do poziomów
nieco poniżej 3%.
• Rentowności 10-letnich obligacji
tureckich, po osiągnięciu styczniowych
minimów na poziomie 7%,
przekroczyły w sierpniu 10%. Sytuacja
w Turcji pozostaje niestabilna pod
względem politycznym
i gospodarczym. Dodatkowo
negatywnie na sytuację wpływa
osłabiająca się lira.
• 10-letnie obligacje węgierskie po
obniżce stóp procentowych drożały.
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 20
Miesięczny raport rynkowy
Rynek obligacji
Rynek obligacji przed i po zmianie retoryki Fed. Obecnie na wielu rynkach historyczne szczyty
EBC obniża
stopy
12
Fed mówi o zmniejszaniu skali dodruku pieniądza
10
Polska, Węgry – wzrosty
porównywalne do tych
w strefie euro
8
6
USA – rentowności
oscylują wokół poziomu
2%. Wzrosty słabsze niż
w strefie euro
4
Silna pogoń za
rentownościami.
Część 1.
2
Silna pogoń za
rentownościami.
Część 2.?
Uspokojenie się sytuacji
na rynku długu
Niemcy
Francja
Turcja
USA
Polska
Hiszpania
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Włochy
Węgry
Sie ‘15
Lut ‘15
Lip ‘14
Sty ‘14
Cze ‘13
Gru ‘12
Maj ‘12
Paź ‘11
Kwi ‘11
Wrz ‘10
Mar ‘10
0
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 21
Miesięczny raport rynkowy
Rynek obligacji
Rentowności 10-letnich obligacji od początku 2015 r.
5
20
18
Rentowności obligacji tureckich powyżej greckich
i rosną. Sytuację pogarsza osłabiająca się waluta, co
może skłonić bank centralny do podwyżki stóp
16
14
3
12
10
2
8
6
1
Spadek rentowności greckich obligacji po osiągnięciu
porozumienia i akceptacji programu pomocowego.
Rentowności nadal wysoko
4
2
Niemcy
Włochy
USA
Polska
Hiszpania
Źródło: opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Grecja
Turcja
Źródło: opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Wrz ‘15
Sie ‘15
Lip ‘15
Cze ‘15
Maj ‘15
Kwi ‘15
Mar ‘15
Lut ‘15
Wrz ‘15
Sie ‘15
Lip ‘15
Cze ‘15
Maj ‘15
Kwi ‘15
Mar ‘15
Lut ‘15
Francja
Węgry
Sty ‘15
0
0
Sty ‘15
Rentowności w %
4
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 22
Miesięczny raport rynkowy
Polska
Drogowskaz
inwestycyjny – cykl
rotacji aktywów
Co napędza
gospodarkę?
• Produkcja – rośnie, spadek tempa
• Inwestycje – wzrost w stosunku
wzrostu.
• Konsumpcja – spadek w sierpniu
w ujęciu r/r.
do 2014 r.; spadek tempa wzrostu.
• Jako drogowskaz określający
• Wraz z rozwojem cyklu
gospodarczego różne klasy aktywów
dają lepsze stopy zwrotu.
Drogowskaz inwestycyjny – cykl rotacji aktywów
Maksimum tempa wzrostu PKB
SUROWCE
1,5
Maksima
1,0
GOTÓWKA
0,5
Minimum
tempa inflacji
Maksimum
tempa inflacji
0,0
-0,5
-1,0
AKCJE
OBLIGACJE
Minimum tempa wzrostu PKB
Minima
-1,5
Dynamika PKB
Dynamika CPI
prawdopodobny rozwój sytuacji
rynkowej można traktować moment
cyklu, w którym się znajdujemy.
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 23
Miesięczny raport rynkowy
Polska
Podział tempa wzrostu PKB na poszczególne komponenty
Gospodarka
napędzana eksportem
i konsumpcją. Powoli
ruszają inwestycje
7%
4,80%
6%
5%
4,60%
Gospodarka
napędzana
eksportem
5,10%
4,50%
3,70% 2,20%
4%
3%
0,70% 2,30%
1,30%
0,20%
2%
Gospodarka napędzana
inwestycjami i popytem
wewnętrznym
3,50%
3,30% 3,10% 3,60%
3,00% 3,40%
3,30%
0,50%
1%
0%
-1%
Eksport netto
Zapasy
Inwestycje
* Dane szacunkowe.
Źródło: GUS, opracowanie na dzień 14.09.2015 r.
Konsumpcja publiczna
Konsumpcja prywatna
PKB r/r
Q2 2015*
Q1 2015
Q4 2014
Q3 2014
Q2 2014
Q1 2014
Q4 2013
Q3 2013
Q2 2013
Q1 2013
Q4 2012
Q3 2012
Q2 2012
Q1 2012
Q4 2011
Q3 2011
Q2 2011
-3%
Q1 2011
-2%
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 24
Miesięczny raport rynkowy
Polska
120
60
0
0
-5
-2
-10
-4
20
-15
-6
0
-20
-8
Produkcja (lewa oś)
PKB (prawa oś)
Źródło: Bloomberg, „Markit”, Eurostat, NBP, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
mocy produkcyjnych.
• Wskaźnik kontynuacji inwestycji
pozostaje na wysokim poziomie.
• Wskaźnik nowych inwestycji osiągnął
poziom wyższy niż rok wstecz.
100
Wykorzystanie mocy produkcyjnych (EUC)
Wskaźnik kontynuacji inwestycji (NBP)
Wskaźnik nowych inwestycji (NBP)
Źródło: Bloomberg, „Markit”, Eurostat, NBP, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Mar ‘15
Wrz ‘12
Wrz ‘02
Mar ‘00
Wrz ‘97
40
Wrz ‘92
Lip ‘15
2
Lip ‘14
5
Lip ‘13
80
Lip ‘12
4
Lip ‘11
10
Lip ‘10
6
Lip ‘09
15
Lip ‘08
8
Lip ‘07
20
• Lekko zwiększyło się wykorzystanie
Mar ‘10
Produkcja przemysłowa r/r w % versus wzrost gospodarczy w %
przemysłowego wyniósł w sierpniu
51,1 pkt (gorzej od oczekiwań).
• Spadło tempo wzrostu liczby nowych
zamówień, w tym eksportowych.
• Wskaźnik dotyczący miejsc pracy
znajduje się na relatywnie wysokim
poziomie.
Wrz ‘07
wzrosła o 3,8% r/r (gorzej od
oczekiwań na poziomie 4,6% r/r).
W sierpniu nastąpił wzrost o 5,3% r/r
(gorzej od oczekiwań).
• Wskaźnik PMI dla sektora
Mar ‘05
• W lipcu produkcja przemysłowa
Mar ‘95
Produkcja
przemysłowa r/r
w % versus wzrost
gospodarczy w %
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 25
Miesięczny raport rynkowy
Polska
• W ujęciu m/m sprzedaż detaliczna
Sprzedaż detaliczna r/r
w % versus wzrost
gospodarczy w %
zwiększyła się w lipcu o 2,1%.
W sierpniu spadła o 2,6%.
• Sprzedaż detaliczna wzrosła o 1,2%
r/r. Dane te są gorsze od oczekiwań.
Sprzedaż detaliczna r/r w % versus wzrost gospodarczy w %
• Badanie PMI wskazuje na wzrost
tempa tworzenia miejsc pracy przez
przedsiębiorstwa.
Stopa bezrobocia w %
33
9
28
7
23
5
18
13
3
22%
20%
18%
16%
14%
12%
Sprzedaż detaliczna r/r w %
Zmiana PKB r/r w % (prawa oś)
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
2%
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Sie ‘15
Sie ‘14
Sie ‘13
Sie ‘12
Sie ‘11
Sie ‘10
Lip ‘09
0%
Lip ‘08
Kwi ‘15
Mar ‘14
Sty ‘13
Lis ‘11
Wrz ‘10
Lip ‘09
Maj ‘08
Kwi ‘07
Lut ‘06
Gru ‘04
-5
Paź ‘03
-17
4%
Lip ‘07
-3
-12
6%
Lip ‘06
-7
8%
Lip ‘05
-1
Lip ‘04
-2
10%
Lip ‘03
3
Lip ‘02
1
Lip ‘01
8
Sie ‘02
W sierpniu odnotowano
spadek o 0,3% r/r.
• Stopa bezrobocia osiągnęła
w lipcu 10,1%.
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 26
Miesięczny raport rynkowy
Polska
6
Wysokie stopy realne
4
FRA powyżej
podstawowej
stopy procentowej
2
0
Podstawowa stopa procentowa
Poziom stopy realnej
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
FRA 9X12
CPI
Wrz ‘15
Sie ‘14
Lip ‘13
Cze ‘12
Maj ‘11
Kwi ‘10
Mar ‘09
-2
Lut ‘08
•
8
Sty ‘07
•
10
Gru ‘05
•
12
Lis ‘04
•
podstawową stopę procentową na
poziomie 1,5%.
Inflacja w sierpniu znalazła się na
poziomie -0,6%.
Rynek FRA 9X12 osiągnął poziom
zbliżony do podstawowej stopy
procentowej.
Scenariusz bazowy to niskie stopy
przynajmniej do I kwartału 2016 r.
Realne stopy procentowe spadają
ze względu na spadek deflacji.
14
Paź ‘03
• RPP we wrześniu utrzymała
Stopy procentowe – Polska
Wrz ‘02
Stopy procentowe –
Polska
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 27
Miesięczny raport rynkowy
Polska
Zmiana wartości WIG na tle podobnych okresów
cyklu koniunkturalnego
250
230
210
Zmiana w %
190
170
150
+26,83%
130
110
+12,5%
90
70
Tygodnie od dołka PKB
Dołek PKB z 31.12.2001
Dołek PKB z 31.03.2005
Dołek PKB z 31.03.2009
Dołek PKB z 28.03.2013
Źródło: Bloomberg, opracowanie własne, dane na dzień 14.09.2015 r.
Średnia
142
133
124
115
106
97
88
79
70
61
52
43
34
25
16
7
50
Sierpień–wrzesień 2015 r. str. 28
Miesięczny raport rynkowy
Zastrzeżenia prawne
Powyższe informacje zostały umieszczone w celu reklamy i promocji usługi zarządzania portfelami, w skład których wchodzi
poinformowania. W dokumencie użyto informacji ze źródeł własnych oraz z publicznie dostępnych źródeł uznanych przez autora
jeden lub więcej instrumentów finansowych, świadczonej przez Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.
za wiarygodne. Union Investment TFI S.A. dołożyła należytych starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były
Informacje te nie stanowią oferty zawarcia Umowy o zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub więcej
rzetelne i oparte na wiarygodnych źródłach, jednak nie może zagwarantować ich poprawności, kompletności i aktualności,
instrumentów finansowych, przez Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.
szczególnie w przypadku gdyby informacje, na których oparto się przy ich sporządzaniu, okazały się niedokładne i niekompletne
Z każdą strategią inwestycyjną związane są określone czynniki ryzyka, wskazane w Umowie o zarządzanie portfelami, w skład
lub nie odzwierciedlały stanu faktycznego. Wszelkie dane oraz informacje zamieszczone w niniejszej publikacji mają charakter
których wchodzi jeden lub więcej instrumentów finansowych, przez Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.
wyłącznie informacyjny.
oraz w Prospekcie informacyjnym świadczenia usług zarządzania portfelem instrumentów finansowych przez Union Investment
Nie należy kopiować tego dokumentu, czy to w całości, czy też jego fragmentów. Nie należy dokonywać w nim zmian,
Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.
rozpowszechniać go wśród innych osób, podmiotów czy też publikować. Niniejszy dokument nie stanowi rekomendacji
Union Investment Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. uzyskało zezwolenie Komisji Papierów Wartościowych i Giełd
inwestycyjnej ani nie należy go traktować w ten sposób. Niniejszy dokument nie stanowi też podstawy do rozpatrywania
(obecnie: Komisja Nadzoru Finansowego) na rozszerzenie przedmiotu działalności o zarządzanie cudzym pakietem papierów
indywidualnych przypadków podczas świadczenia usług pomocy prawnej. Materiał ten nie stanowi oferty w rozumieniu
wartościowych na zlecenie (obecnie: działalność polegająca na zarządzaniu portfelami, w skład których wchodzi jeden lub
przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny oraz innych przepisów prawa powszechnie obowiązującego.
więcej instrumentów finansowych).
Szczegóły dotyczące wyników funduszy i innych produktów zarządzanych przez Union Investment oraz ich klasyfikacji
Union Investment TFI S.A. ani zarządzane przez nie fundusze inwestycyjne nie gwarantują osiągnięcia celów inwestycyjnych
w odniesieniu do kategorii ryzyka oparte są na wynikach historycznych i/lub zmienności. Te informacje nie gwarantują uzyskania
subfunduszu. Uczestnik funduszu musi się liczyć z możliwością zmniejszenia wartości lub utraty zainwestowanych środków.
podobnych wyników w przyszłości. Jednocześnie Inwestorzy powinni mieć świadomość, że przyszłe wyniki i zmienność mogą
Wymagane prawem informacje, w tym informacje o ryzyku inwestycyjnym związanym z inwestycjami w jednostki uczestnictwa
się różnić.
subfunduszu oraz informacje o podatku od dochodów kapitałowych obciążającym dochód z inwestycji w subfundusz, znajdują
Szczegółowe informacje dostępne są w aktualnym Prospekcie informacyjnym oraz szczegółowych sprawozdaniach finansowych
się w Prospekcie informacyjnym i w skrócie Prospektu informacyjnego funduszu. Prospekt informacyjny, Kluczowe informacje dla
dostępnych na stronie internetowej www.union-investment.pl.
Inwestorów, tabela opłat, dane o ryzyku inwestycyjnym i podatkach dostępne są na stronie www.union-investment.pl.
Pomimo że ten dokument został przygotowany z zachowaniem najwyższej staranności, Union Investment TFI S.A. nie ponosi
Union Investment TFI S.A. przygotowała niniejszy dokument z dołożeniem wszelkiej staranności i z wykorzystaniem swojej
odpowiedzialności za aktualność, dokładność bądź kompletność publikowanych w nim informacji ani za negatywne efekty
najlepszej wiedzy. Informacje przedstawione i opisane w tym dokumencie opierają się na ocenie autora w momencie
wynikające bezpośrednio lub pośrednio z dystrybucji, użytku, zmiany bądź streszczania jego treści.
ich tworzenia i w stosunku do bieżącego stanu prawnego i podatkowego, które mogą ulec zmianie bez uprzedniego
Przyjęcie tego dokumentu należy traktować jak zgodę na powyżej wymienione zastrzeżenia.