6styczen 2007.qxd

Nr 54 Styczeƒ 2007
ISSN 1895-74-63
Wódka niezgody – kompromis w Parlamencie
Europejskim ......................................................10
AktualnoÊci z UE
E u r o p e j s k i f u t b o l : c o Ê n i e g r a ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Biuro Województwa Ma∏opolskiego w Brukseli
informuje:
Brak konkurencji w bankowoÊci detalicznej
z e s z k o d à d l a k o n s u m e n t ó w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Bu∏garia i Rumunia w UE ..................................... 2
Bezpieczeƒstwo na drogach:
Czy UE wprowadzi zakaz
wyprzedzania dla TIR-ów? .................................13
Goràce tematy – o tym pisaliÊmy w 2006 roku .... 2
Ca∏a Polska – jeden okr´g ................................... 3
Szukamy partnerów
Pierwsza z dziesiàtki – S∏owenia
wprowadzi∏a euro ............................................... 3
Szybciej wydajemy euro ...................................... 4
K u l t u r a 2 0 0 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
K u l t u r a 2 0 0 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
C o m e n i u s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
L e o n a r d o d a V i n c i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Parlament chce wi´cej spójnoÊci w UE ................ 4
Otwarcie w Warszawie biura koordynacji
polityki inwestycyjnej w Polsce, na Litwie,
¸otwie i w Estonii ............................................... 5
Otwarte konkursy
Unijny rynek pracy: priorytety 2007 .................... 5
Unia potrzebuje „rewolucyjnej”
wspólnej polityki energetycznej ........................... 6
M e d i a 2 0 0 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
M e d i a 2 0 0 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
7 . P r o g r a m R a m o w y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Hans-Gert Poettering nowym przewodniczàcym
Parlamentu Europejskiego ................................... 7
Pos∏owie chcà, by Êwiat na zawsze zapomnia∏
o karze Êmierci ................................................... 7
Warto wiedzieç
Nabór wniosków o dofinansowanie
– Norweski Mechanizm Finansowy
i Mechanizm Finansowy EOG .............................. 8
P r a w a o b y w a t e l a w U n i i E u r o p e j s k i e j . . . . . . . . . . . . . . . . 16
P r a w a p r z e d s i ´ b i o r c y w U n i i E u r o p e j s k i e j . . . . . . . . . 16
Konkurs Innovator Ma∏opolski 2007
– Wspieranie i promocja innowacyjnoÊci ..............8
Zrób coÊ dla planety,
przynajmniej wy∏àcz Êwiat∏o ................................ 8
Nowoczesne terapie nadziejà
dla nieuleczalnie chorych .....................................9
1
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
padzie. Dzi´ki wypracowanemu przez Parlament i Rad´ kompromisowi, obywatelom UE ∏atwiej b´dzie Êwiadczyç us∏ugi
w innych krajach cz∏onkowskich.
AktualnoÊci z UE
Drugim ogromnym projektem prawnym 2006, nieco mniej
spektakularnym ze wzgl´du na z∏o˝onoÊç technicznà, jest pakiet
legislacyjny REACH. Kiedy za trzy lata zacznie wchodziç w ˝ycie,
Unia Europejska b´dzie mia∏a najnowoczeÊniejsze na Êwiecie
ustawodawstwo w dziedzinie ochrony Êrodowiska przed toksycznymi substancjami chemicznymi. REACH nak∏ada na przedsi´biorstwa obowiàzek rejestracji trujàcych Êrodków i prowadzenia odpowiednich badaƒ. Tysiàce poprawek, setki godzin negocjacji w Parlamencie – wszystko, by znaleêç z∏oty Êrodek mi´dzy postulatami ekologów a konkurencyjnoÊcià przemys∏u.
Biuro Województwa Ma∏opolskiego w Brukseli informuje:
Bu∏garia i Rumunia w UE
„Gratuluj´ obywatelom i przywódcom Bu∏garii i Rumunii tego historycznego osiàgni´cia.
1 stycznia 2007 roku pozostanie wa˝nà datà w historii Europy.
Wraz z przystàpieniem do Unii tych krajów, po raz piàty mia∏o
miejsce powi´kszenie Unii Europejskiej, które w pokojowy sposób po∏àczy∏o Europ´ wschodnià z zachodnià”.
Sesja plenarna, sprawozdania, poprawki. Codzienne ˝ycie Parlamentu Europejskiego. Warto zajrzeç na naszà stron´, ˝eby dowiedzieç si´ na czym dok∏adnie polega praca pos∏ów. Techniczna
strona unijnej demokracji mo˝e byç bardzo interesujàca. To
przecie˝ jedyny parlament na Êwiecie, w którym zasiadajà deputowani a˝ z 27 krajów. PisaliÊmy mi´dzy innymi o pracy t∏umaczy,
o sposobach g∏osowania oraz o tym, jakie prezenty Przewodniczàcy PE wr´cza wa˝nym goÊciom.
Oto fragment przemówienia Przewodniczàcego Komisji Europejskiej, José Manuela Barroso, które wyg∏osi∏ w dniu wczorajszym witajàc nowe kraje cz∏onkowskie. Z przystàpieniem tych
krajów populacja Unii Europejskiej powi´ksza si´ o 30 milionów
obywateli , którzy swym wielowiekowym dziedzictwem kulturowym wzbogacà europejskà ró˝norodnoÊç. Zarówno w Bu∏garii jak i Rumunii hucznie Êwi´towano przystàpienie do Unii Europejskiej. Nie zabrak∏o fajerwerków, powiewajàcych wsz´dzie
flag Unii Europejskiej jak i wielkich nadziei na przysz∏oÊç.
Wielu z nas ma wra˝enie, ˝e unijne przepisy sà zbyt szczegó∏owe i nadmiernie zagmatwane. Parlament popar∏ projekt Komisji
w sprawie „lepszego prawa”. W ciàgu szeÊciu lat planowane jest
„odchudzenie” legislacji UE o jednà czwartà. Przepisy b´dà
upraszczane, kodyfikowane (∏àczone) i zmieniane tak, by ograniczyç obcià˝enia biurokratyczne, jakim muszà sprostaç przedsi´biorstwa.
WejÊcie tych krajów do UE otwiera przed nimi nowe mo˝liwoÊci, moment ten jest prawdziwym „kamieniem milowym” w ich
historii jak powiedzia∏ niemiecki minister spraw zagranicznych
Frank-Walter Steinmeier obecny w Bukareszcie.
1 stycznia 2007 jest tak˝e dniem wa˝nym dla S∏owenii, gdy˝
w tym dniu, jako pierwszy z nowych krajów cz∏onkowskich, S∏owenia wprowadza euro.
Czym tak naprawd´ jest polityka? Ile w niej pasji a ile technicznej
bieg∏oÊci? Co majà ze sobà wspólnego sala plenarna i boisko pi∏karskie? RozmawialiÊmy o tym z pos∏ami w czasie, gdy wszyscy
emocjonowali si´ fina∏ami Mistrzostw Âwiata w pi∏ce no˝nej
2006.
èród∏o: Komisja Europejska
Goràce tematy – o tym pisaliÊmy w 2006 roku
Dla Parlamentu Europejskiego walka o prawa cz∏owieka i o demokracj´ na Êwiecie jest jednym z najwa˝niejszych wyzwaƒ. Pos∏owie wspierajà dà˝enia do godnego ˝ycia w ró˝nych cz´Êciach
globu. Co roku, wr´czana jest Nagroda imienia Sacharowa PE na
rzecz WolnoÊci Przekonaƒ. Delegacje pos∏ów i Przewodniczàcy
PE odwiedzajà kraje, w których ∏amane sà prawa cz∏owieka.
W nowym roku najwa˝niejsze sà dobre perspektywy. Równie˝
finansowe. Praca nad rocznym bud˝etem UE zaczyna si´ w Parlamencie niemal od poczàtku poprzedniego roku. Nasza analiza
opisujàca powstawanie i ostateczny kszta∏t bud˝etu 2007 pozwoli wyjaÊniç wiele z∏o˝onych kwestii wspólnych
finansów Unii Europejskiej.
Oprócz wielu ciekawych artyku∏ów, na naszych stronach, w sekcji EP live znajdà Paƒstwo transmisje z posiedzeƒ plenarnych i nagrania z poprzednich sesji.
Przez ca∏y miniony 2006 rok staraliÊmy si´ przybli˝aç naszym
czytelnikom sprawy, jakimi zajmowali si´ pos∏owie w Parlamencie Europejskim. By∏ to bardzo pracowity czas. Na naszych stronach prezentowaliÊmy najwa˝niejsze projekty legislacyjne Unii
Europejskiej. PokazywaliÊmy te˝ jak pracuje Parlament i wyjaÊnialiÊmy, jaki wp∏yw na ˝ycie obywateli majà decyzje podejmowane w czasie sesji plenarnej. WybraliÊmy dla Paƒstwa artyku∏y
stanowiàce panoram´ wydarzeƒ i tematów ubieg∏ego roku.
Decyzje Parlamentu Europejskiego majà znaczàcy wp∏yw na codzienne ˝ycie mieszkaƒców Unii Europejskiej. Potrafià równie˝
wywo∏aç bardzo ˝ywio∏owe emocje. PrzekonaliÊmy si´ o tym ju˝
w styczniu 2006 roku. W czasie, gdy pos∏owie debatowali nad
projektem dyrektywy o us∏ugach portowych, przed siedzibà PE
w Strasburgu dosz∏o do gwa∏townych zamieszek. Protestujàcy
dokerzy starli si´ z policjà.
Wi´cej informacji na stronie www.europarl.europa.eu
Us∏ugi portowe
Dyrektywa Us∏ugowa: ostatnia prosta
REACH: trzydzieÊci tysi´cy chemikaliów w jednym pakiecie
Sesje plenarne: zaglàdamy do sali obrad
Jak g∏osujà Pos∏owie w Parlamencie Europejskim?
S∏u˝ba do spraw Protoko∏u Parlamentu Europejskiego
Co majà ze sobà wspólnego pi∏ka no˝na i polityka?
Prawa cz∏owieka na ka˝dej sesji
Nagroda im. Sacharowa – w obronie praw cz∏owieka na Êwiecie
Ma∏o kto w Europie nie s∏ysza∏ o dyrektywie us∏ugowej. Projekt
by∏ego komisarza Bolkesteina, zmierzajàcy do otwarcia na konkurencj´ unijnego rynku us∏ug wywo∏a∏ burzliwà debat´ w mediach. Nic dziwnego, szacuje si´, i˝ us∏ugi stanowià od 60 do
70% aktywnoÊci gospodarczej w Unii. Przez ca∏y 2006 rok
w Parlamencie ze zwolennikami liberalizacji Êcierali si´ obroƒcy
modelu socjalnego. Walka na argumenty zakoƒczy∏a si´ w listo-
2
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
Josep Borrell w Pekinie: „Musimy wspó∏pracowaç” Pytanie
za 115 miliardów euro: na czym polega bud˝et UE?
Sesja plenarna: poradnik u˝ytkownika Internetu
ku s∏oweƒskim. Na monecie 50 centowej widnieje najwy˝szy
szczyt S∏owenii, Triglav. Jest on równie˝ elementem god∏a kraju.
Po raz pierwszy, wspólny dla wszystkich monet rewers ukazuje
map´ ca∏ej Europy.
èród∏o: Parlament Europejski
Premier Janez Jansa nazwa∏ wprowadzenie euro „doskona∏à okazjà do umieszczenia S∏owenii na mapie Êwiata”.
Pozostaje mieç nadziej´, ˝e mieszkaƒcy S∏owenii przyzwyczajeni
do zmieniajàcej si´ zawartoÊci w∏asnych portfeli bez problemu
przejdà na nowà walut´. Majà na to tylko dwa tygodnie. Od po∏owy stycznia b´dzie mo˝na ju˝ p∏aciç wy∏àcznie w euro.
Ca∏a Polska – jeden okr´g
PiS chce zmieniç ordynacj´ do Parlamentu Europejskiego.
Unia pozwala paƒstwom cz∏onkowskim na du˝à samodzielnoÊç
w tym wzgl´dzie. PiS chce, by ca∏y kraj by∏ jednym okr´giem wyborczym. Wybory do PE – za dwa i pó∏ roku.
Teraz Polska podzielona jest na 13 okr´gów wyborczych
– podobnie jak wszystkie wi´ksze kraje Unii (wyjàtkiem jest
Hiszpania).
W zwiàzku ze wstàpieniem do Unii nowych paƒstw zmniejszy si´
liczba naszych europos∏ów z 54 do 50. A jeÊli UE powi´kszy si´
o Chorwacj´, b´dzie ich jeszcze mniej. Dlatego PiS i LPR chcà,
by ca∏y nasz kraj by∏ jednym okr´giem – bo „deputowany ma reprezentowaç Polsk´, a nie regiony czy okr´gi”.
Sprawa elektryzuje polskich eurodeputowanych. – To oznacza
reaktywowanie idei „listy krajowej”. A to twór, który w Sejmie
ju˝ wykluczyliÊmy. To prawda, ˝e w Europie sà ró˝ne ordynacje.
Ale nasza najlepiej odzwierciedla regionalne ró˝nice w Polsce,
ocenia pose∏ Bogdan Klich z Krakowa (PO), który pracowa∏ nad
polskà ordynacjà do PE. Jego zdaniem, to kolejny zamach na regionalizacj´ kraju.
Wed∏ug badaƒ opinii publicznej, S∏oweƒcy pozytywnie
oceniajà przyj´cie euro w ich kraju. Ich obawy budzà jedynie
mo˝liwe skoki cen wywo∏ane przez niew∏aÊciwe przeliczanie
z tolara na euro i zaokràglanie cen w gór´. Z podobnym zjawiskiem mieliÊmy do czynienia wczeÊniej w innych krajach grupy
euro.
Jean-Claude Trichet, Szef Europejskiego Banku Centralnego odpowiedzialnego za funkcjonowanie systemu wspólnej waluty
podkreÊli∏, i˝ po przystàpieniu S∏owenii, strefa euro b´dzie
liczyç a˝ 315 milionów obywateli. Liczba ludnoÊci pos∏ugujàcej
si´ na co dzieƒ euro przekroczy∏a tym samym populacj´ Stanów
Zjednoczonych.
Co z resztà krajów?
Razem ze S∏owenià do grupy euro chcia∏a wejÊç Litwa, jednak
przeszkodzi∏ jej w tym poziom inflacji. Wed∏ug analiz Europejskiego Banku Centralnego i Komisji Europejskiej inflacja na Litwie
przekroczy∏a nieznacznie pu∏ap dopuszczony w Traktacie z Maastricht. Cztery kryteria, jakie musi spe∏niç kraj chcàcy przyjàç
euro obejmujà stabilnoÊç cen, polityk´ bud˝etowà, stabilnoÊç
kursu waluty i stabilnoÊç d∏ugoterminowych stóp procentowych.
Krajowe prawo musi zostaç te˝ przystosowane do wymogów
strefy euro – dotyczy to szczególnie roli banku centralnego.
Wst´pujàc do Unii wszystkie nowe kraje zobowiàza∏y si´ do
przyj´cia euro od razu po spe∏nieniu tych kryteriów. Euro powinna wprowadziç równie˝ Szwecja. WÊród 27 cz∏onków UE
tylko Dania i Wielka Brytania uzyska∏y formalne zwolnienie
z obowiàzku wprowadzenia wspólnej waluty.
èród∏o: Polska Agencja Prasowa
Pierwsza z dziesiàtki – S∏owenia wprowadzi∏a euro
Pierwszego stycznia 2007 roku, w piàtà rocznic´ wprowadzenia
wspólnej unijnej waluty do obiegu, S∏owenia jako pierwszy z nowych krajów cz∏onkowskich wesz∏a do strefy euro. Za rok, równie˝ jako pierwsza z grupy dziesi´ciu krajów przyj´tych w 2004
roku, S∏owenia obejmie szeÊciomiesi´czne przewodnictwo
w Unii. Pozosta∏e kraje dopiero czekajà na przyj´cie wspólnej
waluty. Kiedy do∏àczà do liczàcego teraz ju˝ trzynaÊcie paƒstw
„klubu euro”?
Pi´ç lat temu, w dzieƒ Nowego Roku 2002, mieszkaƒcy dwunastu krajów Unii Europejskiej mogli po raz pierwszy wyjàç z bankomatów Êwie˝e banknoty euro z wizerunkami mostów i bram.
Choç euro funkcjonowa∏o ju˝ od dwóch lat na rynku rozliczeniowym, w ÊwiadomoÊci unijnych obywateli zagoÊci∏o w∏aÊnie wtedy, po wprowadzeniu do obiegu. Stopniowo wypar∏o marki, liry,
franki i inne krajowe pieniàdze. Europejczycy szybko przyzwyczaili si´ do wspólnej waluty, wkrótce nawet podawanie starych
i nowych cen w sklepach przesta∏o byç potrzebne.
Wed∏ug raportu EBC i Komisji Europejskiej z grudnia 2006 roku,
ka˝dy z krajów oczekujàcych na wejÊcie do grupy spe∏ni∏ niektóre z czterech obowiàzkowych kryteriów. Zanim jednak mieszkaƒcy kolejnych, po S∏owenii, krajów UE zacznà p∏aciç we
wspólnej walucie up∏ynie co najmniej kilka lat.
Parlament Europejski opowiada si´ za utrzymaniem Êcis∏ych kryteriów wst´pu do strefy euro wyznaczonych w traktacie z Maastricht. Przyj´te w czerwcu 2006 sprawozdanie niemieckiego
chadeka Wernera Langena akcentuje koniecznoÊç kontrolowania
stabilnoÊci systemu walutowego UE.
Euro w dwa tygodnie
Euro b´dzie trzecià walutà S∏owenii w ciàgu ostatnich 15 lat.
Jeszcze nie tak dawno S∏oweƒcy niecierpliwie czekali na Nowy
Rok, który przyniós∏ im w∏asne pieniàdze – tolary. Zastàpi∏y one
dinary u˝ywane na terenie by∏ej Jugos∏awii. W okresie przejÊciowym w S∏owenii funkcjonowa∏y te˝ bony towarowe. Mennice
wybi∏y 234 miliony s∏oweƒskich monet euro. Na awersie ujrzymy symbole wa˝ne dla s∏oweƒskiej historii. Moneta o nominale
1 euro zawiera podobizn´ PrimoÏa Trubara, przywódcy s∏oweƒskiej Reformacji, wyda∏ on pierwszà ksià˝k´ drukowanà w j´zy-
Autor ubieg∏orocznego sprawozdania o strefie euro, hiszpaƒski
pose∏ z grupy Europejskiej Partii Ludowej/Europejskich Demokratów, José Manuel García-Margallo y Marfil jest podobnego
zdania. Jak w wielu innych dziedzinach najwa˝niejszy jest w∏aÊciwy moment. Choç przedwczesne wejÊcie któregoÊ z krajów do
Stefy euro mog∏oby tylko zaszkodziç, „bez sensu jest opóênianie
tego procesu”, podkreÊla deputowany.
èród∏o: Parlament Europejski
3
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
Szybciej wydajemy euro
nowaç, ró˝nice mi´dzy najbogatszymi i najbiedniejszymi trzeba
likwidowaç. Tylko wtedy wszyscy b´dà mieli na tym rynku podobne szanse i b´dà w stanie przyczyniaç si´ do jego rozwoju
i wzrostu.
Rok 2006 to okres przyspieszenia w wykorzystaniu pieni´dzy
przyznanych Polsce z unijnego bud˝etu na lata 2004-2006. By∏ to
równie˝ rok wzmo˝onej pracy nad programami okreÊlajàcymi
wykorzystanie unijnych dotacji w latach 2007-2013.
Parlamentarna komisja analizuje skutki polityki regionalnej
Polskie samorzàdy rewelacyjnie radzà sobie z unijnymi dotacjami! Wbrew obawom sceptyków b∏yskawicznie rozdzieli∏y prawie 3 mld unijnych euro przyznanych nam na rozwój regionów.
Przedsi´biorcom i administracji rzàdowej rozdzia∏ pieni´dzy Unii
idzie znacznie wolniej.
Przyczyny zapóênienia gospodarczego i spo∏ecznego niektórych
regionów UE sà ró˝norakie: uwarunkowania geograficzne, przekszta∏cenia w∏asnoÊciowe i strukturalne. Unijna polityka regionalna i polityka spójnoÊci maja pomóc w nadgonieniu tych ró˝nic
i wyrównaniu poziomów rozwoju gospodarczego w ca∏ej UE.
W bud˝ecie Unii na lata 2007-2013 przewidziano prawie 308 miliardów euro na polityk´ regionalna. To 35,7% unijnych wydatków poczàwszy od 1. stycznia 2007.
Na realizacj´ Narodowego Planu Rozwoju (NPR) w latach 20042006 Polska otrzyma∏a z bud˝etu UE 12,8 mld euro. Jak wynika
z raportu Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (MRR), od paêdziernika 2005 r. do koƒca wrzeÊnia 2006 r. odsetek unijnych dotacji wyp∏aconych odbiorcom zwi´kszy∏ si´ z 4,3 proc. tej kwoty – do ponad 23 proc. Pieniàdze z lat 2004-2006 Polska mo˝e
wykorzystywaç do koƒca 2008 r.
Komisja rozwoju regionalnego debatuje w tym tygodniu na temat szeregu sprawozdaƒ poselskich. Jedno z nich, poÊwi´cony
roli i skutecznoÊci polityki spójnoÊci w zmniejszaniu ró˝nic rozwojowych mi´dzy najbiedniejszymi regionami UE, zosta∏ opracowany przez polska pos∏ank´ z grupy socjalistycznej, Lidi´
Geringer de Oedenberg. Inne, skupiajàce si´ na wp∏ywie polityki strukturalnej na spójnoÊç UE przygotowa∏a hiszpaƒska pos∏anka Francisca Pleguezuelos Aguilar.
Przyspieszenie w wykorzystywaniu unijnych dotacji to zas∏uga
wdro˝onego przez resort rozwoju tzw. programu naprawczego.
Polega∏ on m.in. na upraszczaniu procedur zwiàzanych z ubieganiem si´ o unijne pieniàdze. Jak wielokrotnie podkreÊla∏a szefowa resortu Gra˝yna G´sicka, znaczenie mia∏a te˝ nowelizacja
ustawy o NPR 2004-2006 i zmiany w Prawie zamówieƒ publicznych.
Wcià˝ du˝e dysproporcje w rozszerzonej UE
Zanim dosz∏o do rozszerzenia w 2004 roku, które obj´∏o miedzy
innymi Polsk´, cztery kraje znane by∏y jako „kohezyjne”, czyli obj´te funduszem spójnoÊci: Grecja, Portugalia, Irlandia i Hiszpania.
Za przyk∏ad kraju, który najlepiej potrafi∏ wykorzystaç europejskà polityk´ spójnoÊci zwyk∏o si´ podawaç Irlandi´. Nie bez powodu. Kraj ten w stosunkowo krótkim okresie osiàgnà∏ drugi po
Luksemburgu poziom PKB na g∏ow´ mieszkaƒca. W latach 20002006 ponad milion Irlandczyków ˝y∏o w regionach obj´tych tzw.
„celem 1”. W latach 2007-2013 ˝aden irlandzki obszar do tej kategorii, zarezerwowanej dla biedniejszych regionów, nale˝eç juz
nie b´dzie. To nie tylko wynik tak zwanego „efektu statystycznego” po ostatnim rozszerzeniu (obni˝y∏ si´ poziom, poni˝ej którego regiony uznawane sà za biedne), to przede wszystkim wynik
umiej´tnoÊci wykorzystania przez Irlandczyków szans, jakie daje
wspólny unijny rynek.
Resort zadba∏ te˝ o skoordynowanie wszelkich planów rozwojowych kraju, opracowujàc ustaw´ o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. W ustaw´ wpisujà si´ dokumenty: Strategia Rozwoju Kraju na lata 2007-2015, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007- 2013 oraz siatka programów operacyjnych, które regulujà wykorzystanie funduszy unijnych z lata
2007-2013.
Programy wdra˝ane przy wykorzystaniu unijnych pieni´dzy w latach 2007-2013 (ok. 67 mld euro z funduszy strukturalnych
i spójnoÊci UE) realizowane b´dà na szczeblu krajowym przez
ministerstwo i regionalnym – przez 16 województw.
èród∏o: www.samorzad.pap.pl
Ale irlandzkie osiàgni´cia nie zmieniajà faktów, które zilustrowaç
mno˝na wynikami badaƒ przeprowadzonych przez Eurostat
w 2006 roku. PrzepaÊç rozwojowa miedzy najbiedniejszymi
i najbogatszymi regionami Unii liczàcej dwadzieÊcia siedem
paƒstw jest niepokojàca. Regionalny PKB na g∏ow´ mieszkaƒca
si´ga 277,6 % unijnej Êredniej w Londynie, 237,6 % w Brukseli,
233,9 w Luksemburgu, ale wynosi on zaledwie 24,2 % w pó∏nocno-Êrodkowej Bu∏garii i 21,7 w pó∏nocno-wschodniej Rumunii. Dwa polskie województwa: lubelskie i podkarpackie, tez
znajdujà si´ wÊród najbiedniejszych (33,2% Êredniego PKB). Sà
i optymistyczne wyniki badaƒ. Poziom wzrostu w dwóch najbiedniejszych krajach UE, Bu∏garii i Rumunii, ma wynieÊç w 2008
roku odpowiednio 6 i 5,8 %, podczas gdy w Unii 15 paƒstw nale˝àcych do niej przed 2004 wzrost osiàgnie 2,2 %, a w UE dwudziestu pi´ciu krajów 2,8 %.
Parlament chce wi´cej spójnoÊci w UE
Unijna polityka spójnoÊci ma za zadanie niwelowanie ró˝nic rozwojowych mi´dzy bogatymi i biednymi regionami. Czy rzeczywiÊcie przyczyni∏a si´ ona do ich zmniejszenia? Jaki b´dzie jej
wp∏yw na dwa nowe kraje cz∏onkowskie? Jakie sà perspektywy
polityki spójnoÊci? Pos∏owie i eksperci starali si´ znaleêç odpowiedzi na te pytania podczas publicznego seminarium w Parlamencie Europejskim 22 i 23 stycznia. Tym zagadnieniom poÊwi´cone sà te˝ dwa parlamentarne sprawozdania.
Polityka spójnoÊci to jedno z najwi´kszych osiàgni´ç integracji
europejskiej, dowód, ˝e jest ona czymÊ wi´cej ni˝ po prostu
forma wspó∏pracy mi´dzynarodowej bogatsi maja pomagaç
biedniejszym. Taka jest zasada. Jej cel? Poza wznios∏ymi i ideowymi uwarunkowaniami, które popchn´∏y za∏o˝ycieli Wspólnoty
do jego sformu∏owania znalaz∏a si´ te˝ prosta logika. Je˝eli
wspólny, wewn´trzny rynek, którego utworzenie od poczàtku
by∏o jednym z instrumentów integracji, ma rzeczywiÊcie funkcjo-
Prognozy i zadania na przysz∏oÊç
Zdaniem Lidii Geringer de Oedenberg marzenie o ca∏kowitym
zniwelowaniu ró˝nic spo∏ecznych i gospodarczych mi´dzy najbogatszymi i najbiedniejszymi regionami to, w dajàcej si´ przewi-
4
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
dzieç perspektywie, czyste mrzonki. Zdaniem polskiej pos∏anki
UE powinna si´ skoncentrowaç na celu mniej ambitnym, ale
mo˝liwym do osiàgni´cia: jak najszybszym doprowadzeniem regionów najubo˝szych do poziomu Êredniej unijnej. Jej sprawozdanie b´dzie przedmiotem debaty w komisji rozwoju regionalnego w tym tygodniu. Lidia Geringer de Oedenberg podkreÊla
w swoim sprawozdaniu miedzy innymi koniecznoÊç jasnego zdefiniowania potrzeb. Tylko wtedy alokacja Êrodków b´dzie mog∏a
byç skuteczna. To jeden z g∏ównych punktów toczàcej si´ debaty: jak przeciwdzia∏aç zró˝nicowaniu spo∏ecznemu i gospodarczemu poprzez lepsze ni˝ dotychczas wykorzystanie du˝ych
przecie˝ unijnych pieni´dzy. Chodzi przecie˝ o 35,7% unijnego
bud˝etu. Tymczasem w niektórych regionach UE lokalne w∏adze
maja du˝e problemy z pe∏nym wykorzystaniem (czyli „absorpcjà”) europejskich funduszy. Czasem brak projektów spe∏niajàcych kryteria, kiedy indziej problemem jest przygotowanie
urz´dników. Jedna z recept na te k∏opoty powinna byç wymiana
dobrych doÊwiadczeƒ mi´dzy regionami – twierdzi Lidia Geringer de Oedenberg. Zauwa˝a ona te˝, ˝e przyznane na papierze
fundusze powinny byç szybciej ni˝ obecnie dost´pne w praktyce
dla regionów, którym one przys∏ugujà. A pozwoli na to uproszczenie procedur unijnych, krajowych i regionalnych.
stawili programy dzia∏ania swoich instytucji na 2007 rok. Podczas
debaty starano si´ jednak spojrzeç dalej w przysz∏oÊç skupiajàc
si´ na priorytetach unijnego rynku pracy w najbli˝szych latach.
Kszta∏cenie zawodowe: przez ca∏e ˝ycie i dostosowane do
potrzeb rynku
Lepsze wykszta∏cenie, lepsza praca? Na pewno tak. Pod
warunkiem jednak, ˝e program kszta∏cenia b´dzie bra∏ pod uwag´ potrzeby rynku pracy. To, zdaniem Muriel Dunbar, szefowej
Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków ˚ycia, najwa˝niejsze wyzwanie, na które UE musi znaleêç odpowiedê.
Có˝ z tego, ˝e absolwenci opuszczajà uczelnie ze Êwietnymi dyplomami, skoro nie mogà potem znaleêç pracy odpowiadajàcej
ich kwalifikacjom, a jednoczeÊnie na rynku pracy brakuje pracowników wielu specjalnoÊci.
Nie mniej wa˝nym zjawiskiem na rynku pracy sà zmiany demograficzne. Procent ludzi starszych w porównaniu do m∏odszych
jest coraz wy˝szy, ludzie coraz d∏u˝ej ˝yjà i pozostajà aktywni zawodowo. A skoro odpowiednie wykszta∏cenie i sta∏e udoskonalanie kwalifikacji zwi´kszajà szans´ znalezienia pracy,
to nale˝y myÊleç o kszta∏ceniu ustawicznym w d∏u˝szej ni˝ dotychczas perspektywie. Nauka przez ca∏e, coraz d∏u˝sze ˝ycie,
powinna staç si´ rzeczywistoÊcià.
èród∏o: Parlament Europejski
Otwarcie w Warszawie biura koordynacji polityki inwestycyjnej
w Polsce, na Litwie, ¸otwie i w Estonii
Edukacja, kszta∏cenie ustawiczne, praca: potrzeba wi´cej
europejskiej wspó∏pracy
Komisarz ds. polityki regionalnej, Danuta Hübner, prezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), Philippe Maystadt oraz
sekretarz generalny Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju
(EBOR), Horst Reichenbach, dokonali otwarcia w Warszawie
nowego regionalnego biura JASPERS (Joint Assistance
in Supporting Projects in European Regions/ Wspólna pomoc na
rzecz wspierania projektów w regionach). B´dzie ono wspomagaç Polsk´, Litw´, ¸otw´ i Estoni´ w przygotowywaniu du˝ych
projektów inwestycyjnych, wspó∏finansowanych przez Fundusze
Strukturalne i Fundusz SpójnoÊci.
Zwiàzek mi´dzy edukacjà, kszta∏ceniem ustawicznym a potrzebami rynku pracy to klucz do walki z bezrobociem. To równie˝
jednej z celów strategii lizboƒskiej, którego realizacja b´dzie
w 2007 roku priorytetem Europejskiego Centrum Rozwoju
Kszta∏cenia Ustawicznego (CEDEFOP), o czym poinformowa∏a
pos∏ów pani Aviana Bulgarelli, dyrektor Centrum.
Decyzje polityczne powinny byç oparte na wiedzy i na znajomoÊci rzeczywistych potrzeb rynku, wspó∏praca mi´dzy paƒstwami
cz∏onkowskimi powinna zostaç w tym zakresie wzmocniona,
a UE powinna wspieraç kraje kandydujàce w przyjmowaniu takiego podejÊcia – oto g∏ówne linie dzia∏ania Centrum.
JASPERS jest nowà inicjatywà Komisji Europejskiej, EBI i EBOR,
która ma na celu wspieranie paƒstw Europy Ârodkowej
i Wschodniej w rozwoju projektów o wysokiej jakoÊci, korzystajàcych ze wsparcia UE. Biuro w Warszawie jest pierwsze, które
rozpocz´∏o dzia∏alnoÊç w Europie Ârodkowej i Wschodniej. Dwa
pozosta∏e biura b´dà si´ mieÊciç w Wiedniu i Bukareszcie, a ich
otwarcie nastàpi w przysz∏ych miesiàcach.
Globalizacja: szare strefy rynku i imigracja
Dyrektor Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków
˚ycia i Pracy, Jorma Karppinen, zwróci∏ uwag´ na dwa zjawiska
idàce w parze z globalizacjà, szczególnie istotne z punktu widzenia jego instytucji. Po pierwsze, Unia Europejska powinna przyk∏adaç wi´kszà wag´ do lepszej integracji imigrantów na rynku
pracy. Po drugie, nale˝y skutecznie dzia∏aç na rzecz ograniczania
„czarnych” i „szarych sfer” na rynku pracy. Oba cele ÊciÊle si´ ze
sobà wià˝à, bo chodzi przecie˝ o stworzenie warunków pozwalajàcych na legalne zatrudnienie pracowników. To najlepszy sposób integracji imigrantów i obrony praw pracowniczych.
Wi´cej informacji: www.europa.eu
Unijny rynek pracy: priorytety 2007
Globalizacja, starzejàce si´ spo∏eczeƒstwo, imigracja, kszta∏cenie
ustawiczne, BHP – to tylko niektóre z tematów poruszonych
w czasie spotkania pos∏ów z dyrektorami czterech
unijnych agencji zajmujàcych si´ warunkami pracy i rynkiem
zatrudnienia. Celem posiedzenia by∏o przedstawienie priorytetów, które w bie˝àcym roku realizowaç b´dà specjalistyczne
agencje.
Zdrowie i równouprawnienie
Stres i wypadki przy pracy oraz schorzenia uk∏adu mi´Êniowoszkieletowego – oto niektóre z trosk Europejskiej Agencji
Bezpieczeƒstwa i Zdrowia w Pracy i jej priorytetów w 2007 roku. Dyrektor Agencji, Jukka Takala, przypomnia∏, ˝e wymienione
przez niego czynniki powodujà wzrost nieobecnoÊci w pracy,
spadek wydajnoÊci, rzadko pozostajà bez wp∏ywu na ˝ycie prywatne pracowników. Jak podaje niedawny raport Agencji, opie-
W ubieg∏à Êrod´ Parlament goÊci∏ szefów unijnych agencji zajmujàcych si´ rynkiem pracy i sprawami socjalnymi. Na spotkaniu
z parlamentarnà komisjà Zatrudnienia i Spraw Socjalnych przed-
5
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
rajàc si´ na danych szacunkowych z paƒstw cz∏onkowskich UE,
koszty ekonomiczne wszystkich zwiàzanych z pracà przypadków z∏ego zdrowia sytuujà si´ na poziomie co najmniej
2,6 – 3,8% produktu krajowego brutto.
Pos∏owie zwrócili te˝ uwag´ na kwesti´ równouprawnienia
kobiet i m´˝czyzn na rynku pracy.
lekosi´˝ne aspekty Êrodowiskowe i spo∏eczne), konkurencyjnoÊç
i bezpieczeƒstwo dostaw i êróde∏ energii sà komplementarne.
Zrównowa˝ona, dalekosi´˝na polityka pozwoli na stopniowy
wzrost zastosowania odnawialnych êróde∏ energii. Komisja proponuje zwi´kszenie ich udzia∏u o 20% do 2020 roku, Parlament
w swej grudniowej rezolucji proponowa∏ jednak 25 %. Zu˝ycie
biopaliw mia∏oby, wedle Komisji, osiàgnàç do tego czasu 10%.
Jednym ze skutków, poza ochronà Êrodowiska, by∏by wzrost
energetycznej niezale˝noÊci Unii, dziÊ uzale˝nionej od importu
gazu i ropy. Celowi temu ma te˝ s∏u˝yç wi´ksza dywersyfikacja
dostawców.
èród∏o: Parlament Europejski
Unia potrzebuje „rewolucyjnej” wspólnej polityki energetycznej
Opublikowany w Êrod´ dokument Komisji Europejskiej „Polityka energetyczna dla Europy” to wa˝ny krok w stron´ europejskiej wspólnej polityki energetycznej. Propozycje Komisji nie odpowiadajà jednak w pe∏ni oczekiwaniom sformu∏owanym
w grudniu przez Parlament Europejski. Powrót do unijnej debaty o zrównowa˝onej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii nast´puje w kontekÊcie rosyjsko-bia∏oruskiego konfliktu, mizernego
bilansu Kioto i braku europejskiego konsensusu w sprawie energii nuklearnej.
Spadek emisji gazów cieplarnianych mia∏by znacznie przekroczyç
limity przyj´te w Kioto. Do 2020 roku kraje rozwini´te powinny, zdaniem Komisji, ograniczyç emisje o 30 % w stosunku do
poziomu z 1990 roku. Gdyby jednak do pe∏nego mi´dzynarodowego porozumienia w tej sprawie doprowadziç si´ nie da∏o
(a przyk∏ad Kioto nie nastraja optymistycznie), to Unia powinna
jednostronnie zobowiàzaç si´ do 20% redukcji. Propozycja Komisji jest mniej ambitna ni˝ 30% zaproponowane przez Parlament, i to tylko w odniesieniu do samego dwutlenku w´gla. Zastosowanie nowoczesnych êróde∏ energii zwi´kszy z kolei
(o 20% do 2020 r. wed∏ug planu Komisji) energetyczna efektywnoÊç UE. Jedno i drugie zaÊ, wraz z liberalizacjà rynku energii, ma
doprowadziç do wzrostu konkurencyjnoÊci gospodarki unijnej.
„Czas taniej energii dla Europy ju˝ minà∏” – stwierdza Komisja
Europejska w przyj´tym 10 stycznia pakiecie na temat energii
i zmian klimatycznych i wzywa do „nowej rewolucji technologicznej”. Mia∏aby ona pozwoliç na realizacj´ wspólnej polityki
energetycznej, która powinna zapewniç Unii czystà i bezpiecznà
energi´, pozwoliç na stworzenie konkurencyjnego, zliberalizowanego wewn´trznego rynku energii i przyczyniç si´ do skutecznej walki z efektem cieplarnianym.
Krok w dobrym kierunku, ale ma∏o ambitny
Brytyjska deputowana z grupy socjalistycznej Eluned Morgan,
która by∏a pos∏em sprawozdawcà odpowiedzialnym za projekt
rezolucji przyj´tej w grudniu przez Parlament, pozytywnie oceni∏a fakt, ˝e Komisja przej´∏a kilka propozycji zg∏oszonych przez
pos∏ów, na przyk∏ad odnoÊnie praw konsumenckich. Ale nie
uwa˝a dokumentu Komisji za „wielka rewolucj´”. Do∏àcza natomiast do grona tych spoÊród pos∏ów obecnych na wczorajszej
konferencji, którzy zarzucajà Komisji „brak ambicji”.
Og∏oszony wczoraj dokument jest rozwini´ciem i konkretyzacjà
opublikowanej wczeÊniej Zielonej Ksi´gi poÊwi´conej europejskiej energetyce, w wielu punktach jest te˝ zbie˝ny z rezolucjà
przyj´tà przez Parlament Europejski w grudniu ubieg∏ego roku.
Pakiet propozycji opublikowany przez Komisj´ Europejskà zosta∏ dobrze przyj´ty jako wa˝ny wk∏ad w debat´ na
temat energii, której – zgodnie z priorytetami niemieckiej prezydencji – poÊwiecony b´dzie wiosenny szczyt UE. JednoczeÊnie
jednak wielu pos∏ów do Parlamentu Europejskiego nie
kryje rozczarowania dokumentem Komisji wskazujàc, ˝e propozycje nie w pe∏ni odpowiadajà oczekiwaniom wyra˝onym
w grudniu przez Parlament.
Zarzuty dotyczy∏y w szczególnoÊci wzrostu zastosowania odnawialnych êróde∏ energii, redukcji gazów cieplarnianych i podniesienia efektywnoÊci energetycznej. Oceniajàc zak∏adane przez
Komisje cele w dziedzinie przeciwdzia∏ania zmianom klimatycznym pos∏owie z grupy Zielonych, fiƒska pos∏anka Satu Hassi i jej
luksemburski kolega Claude Turmes uznali, ˝e „po raz pierwszy
zdarza si´, ˝eby Europa nie bra∏a pod uwag´ opinii naukowców”.
Fiona Hall, liberalna pos∏anka z Wielkiej Brytanii, zwróci∏a uwag´
na brak celów sektorowych w propozycji Komisji. Poprali jà Eluned Morgan i Claude Turmes podkreÊlajàc zw∏aszcza fakt, ˝e Komisja pomin´∏a praktycznie w dokumencie kwestie transportu,
choç to ta dziedzina gospodarki „konsumuje lwià cz´Êç ropy”, od
której uzale˝niona jest Europa.
Dokument zosta∏ przedstawiony pos∏om na wczorajszej
konferencji w Parlamencie prowadzonej przez komisarza
odpowiedzialnego za energi´, Andrisa Piebalgsa, i Giles’a Chichestera, szefa parlamentarnej komisji ds. przemys∏u, badaƒ
i energii (ITRE). Celem spotkania by∏o umo˝liwienie obecnym
dziennikarzom i pos∏om reakcjeji na goràco wobec „pakietu
energetycznego” Komisji.
Giles Chichester, brytyjski konserwatysta i jednoczeÊnie szef komisji ITRE, wyrazi∏ ubolewanie, ˝e Europa nie ma jednolitego stanowiska w dziedzinie energii nuklearnej i uzna∏ brak jasnego stanowiska Komisji w tej sprawie za jeden z najpowa˝niejszych braków w propozycjach przedstawionych wczoraj przez kolegium
komisarzy. Kilku innych pos∏ów przyj´∏o jednak ze zrozumieniem
do „agnostycznej” (jak to ujà∏ szef Komisji José Manuel Barroso)
postawy komisarzy w tym wzgl´dzie przypominajàc, ˝e w ró˝nych paƒstwach stosunek rzàdów i opinii publicznej do elektrowni atomowych jest bardzo zró˝nicowany. Neutralna postawa komisji nie ró˝ni si´ zresztà w tym wzgl´dzie od stanowiska
wyra˝onego w grudniu przez Parlament.
Zrównowa˝ona, konkurencyjna i bezpieczna energia dla Europy
O potrzebie wspólnej polityki energetycznej mówi si´ w UE juz
od pewnego czasu. Mia∏aby ona stanowiç odpowiedê jednoczeÊnie na gospodarcze, Êrodowiskowe i polityczne wyzwania.
Zgodnie z przyj´tymi wczeÊniej przez Parlament Europejski rezolucjami oraz z propozycjami zawartymi przez Komisj´ w Zielonej Ksi´dze i we wczorajszym „pakiecie energetycznym” nowa
wspólna polityka powinna byç d∏ugoterminowa, obejmowaç
okres wykraczajàcy poza protokó∏ z Kioto i si´gaç do roku 2002
a nawet 2050.
Jej cele: zrównowa˝ony charakter (a wi´c bioràcy pod uwag´ da-
6
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
si´ ˝ycie. GodnoÊç ludzka jest niepodwa˝alnym fundamentem
etycznym Europy. Dlatego Unia Europejska walczy na forum
mi´dzynarodowym o kompletne zniesienie kary Êmierci. Parlament przyjmie pojutrze rezolucj´ w sprawie moratorium. Pos∏owie wezmà te˝ udzia∏ w Âwiatowym Kongresie przeciw Karze
Âmierci w Pary˝u.
Nast´pne kroki
Wspólna polityka energetyczna b´dzie priorytetowym tematem
dyskusji podczas wiosennego szczytu UE, pod kierownictwem
prezydencji niemieckiej. Równie˝ Parlament Europejski b´dzie
mia∏ jeszcze okazje wypowiedzieç si´ w tej sprawie. Je˝eli uda si´
uzyskaç konsensus co do poszczególnych celów, jakie ma osiàgnàç UE w dziedzinie energetyki, Komisja Europejska przed∏o˝y
Parlamentowi i Radzie odpowiednie projekty legislacyjne (dyrektywy lub rozporzàdzenia).
Wed∏ug raportu Amnesty International, w 2005 roku wyroki
Êmierci wykonano na co najmniej 2148 osobach w 22 krajach. To
dane minimalne, w rzeczywistoÊci liczba zabitych mo˝e byç
znacznie wy˝sza. W wielu paƒstwach Êwiata, na przyk∏ad w Chinach, informacje o egzekucjach sà obj´te oficjalnà tajemnicà.
W tym samym czasie w Stanach Zjednoczonych przeprowadzono 60 egzekucji, w Arabii Saudyjskiej 86 a w Iranie 94.
Pos∏owie z komisji ITRE b´dà mieli okazj´ kontynuowaç wymian´ zdaƒ z komisarzem Piebalgsem ju˝ w przysz∏ym tygodniu, na
nieformalnym spotkaniu w Strasburgu. Wczorajsza dyskusja,
w której przewa˝a∏y opinie krytyczne, nie odzwierciedla zapewne stanowiska ca∏ego Parlamentu wobec propozycji Komisji.
Trudno na razie przewidzieç, w jakim kierunku pójdà parlamentarne rozwa˝ania. Ale Eluned Morgan zapowiedzia∏a juz wczoraj,
˝e Parlament „liczy∏ na wi´cej” i pójdzie w swych propozycjach
dalej ni˝ Komisja Europejska.
Nie zabijaj?
Ciekawe studium fiƒskiego badacza Carstena Anckara poÊwi´cone karze Êmierci na Êwiecie wskazuje na kilka czynników „sprzyjajàcych” wystàpieniu i utrzymywaniu si´ kary g∏ównej w porzàdku prawnym danego paƒstwa. Uczony wymienia tu mi´dzy innymi silnà religijnoÊç spo∏eczeƒstwa, du˝à ÊmiertelnoÊç niemowlàt,
wysoki poziom przest´pczoÊci, du˝y obszar kraju (ma∏e spo∏ecznoÊci sà mniej sk∏onne do wieszania swoich krajan) oraz tradycje
kolonialne i niewolnicze i niedorozwój demokracji.
èród∏o: Parlament Europejski
Hans-Gert Poettering nowym przewodniczàcym Parlamentu
Europejskiego
Najpierw moratorium, póêniej abolicja
Hans-Gert Poettering zosta∏ nowym przewodniczàcym
Parlamentu Europejskiego na drugà po∏ow´ kadencji.
Dotychczasowy szef chadeckiej grupy Europejskiej Partii
Ludowej i Europejskich Demokratów zosta∏ wybrany w pierwszej turze i uzyska∏ w tajnym g∏osowaniu 450 g∏osów.
W czwartek na sesji plenarnej w Brukseli pos∏owie przyjmà rezolucj´, w której Parlament Europejski opowiada si´ za ca∏kowitym moratorium na wykonywanie kary Êmierci. Powinno byç
ono ustanowione niezw∏ocznie i bezwarunkowo na mocy deklaracji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, czytamy w dokumencie.
Hans-Gert Poettering zastàpi∏ pe∏niàcego t´ funkcj´ od 2004 roku hiszpaƒskiego deputowanego z partii socjalistycznej Josepa
Borrella.
Rezolucj´ poprzedzi∏a podobna inicjatywa, którà w∏oski rzàd
i Rada Europy podj´∏y 9 stycznia 2007 roku. Pomys∏ zdoby∏ uznanie Kanclerz Niemiec Angeli Merkel oraz zyska∏ poparcie w∏oskich zwiàzków zawodowych.
Hans-Gert Poettering studiowa∏ prawo, politologi´ i histori´ na
Uniwersytetach w Bonn i Genewie oraz na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. Obecny w Parlamencie Europejskim od
pierwszych powszechnych wyborów w 1979 roku, Poettering
by∏ od 1999 roku szefem najwi´kszej frakcji parlamentarnej oraz
cz∏onkiem Komisji Spraw Konstytucyjnych.
Moratorium polega na zawieszeniu wykonywania kary Êmierci,
choç pozostaje ona w kodeksie. Abolicja jest ju˝ definitywnym
wykreÊleniem egzekucji z listy prawnie dozwolonych Êrodków
karnych. Dla francuskiej pos∏anki z grupy Zielonych, Helene
Flautre, przewodniczàcej podkomisji praw cz∏owieka Parlamentu Europejskiego, Êwiatowe moratorium jest tylko pierwszym
krokiem na drodze do powszechnej abolicji. Dzia∏acze ruchów
abolicyjnych chcieliby nie tylko usunàç kar´ Êmierci z kodeksów,
ale równie˝ zmieniç ludzkà mentalnoÊç tak, by spo∏eczeƒstwa
uzna∏y to rozwiàzanie za moralnie niedopuszczalne.
Krok po kroku – ONZ na drodze do abolicji
Przewodniczàcy kieruje ca∏oÊcià prac Parlamentu i jego organów
oraz posiada pe∏ni´ uprawnieƒ do przewodniczenia obradom
Parlamentu i zapewnienia ich sprawnego przebiegu.
Reprezentuje równie˝ Parlament w kontaktach mi´dzynarodowych, podczas oficjalnych uroczystoÊci, w czynnoÊciach administracyjnych, sàdowych i finansowych, na przyk∏ad przedstawia
stanowisko Parlamentu szefom paƒstw UE przed posiedzeniami
Rady oraz sygnuje bud˝et UE i wszystkie akty prawne przyj´te
w procedurze wspó∏decydowania.
To w∏aÊnie ONZ by∏a instytucjà, która jako pierwsza podj´∏a walk´ z karà Êmierci na forum Êwiatowym.
Wi´cej informacji:
www.europarl.europa.eu/news/public/default_pl.htm
Artyku∏ 3 Powszechnej Deklaracji Praw Cz∏owieka z 1948 roku
stanowi o prawie do ˝ycia, wolnoÊci i bezpieczeƒstwa osoby
ludzkiej. Nast´pnie, Mi´dzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich
i Politycznych ONZ, którego ratyfikacj´ otwarto w 1966 roku,
ju˝ w bardziej bezpoÊredniej formie stwierdza i˝ nikt nie mo˝e
byç pozbawiony ˝ycia nakazem sàdowym. W 1989 roku Komisja
Praw Cz∏owieka ONZ doda∏a do ostatniego dokumentu Drugi
Protokó∏ Dodatkowy, mówiàcy wprost, i˝ w ramach systemu
prawnego paƒstw-sygnatariuszy nie wolno wykonywaç egzeku-
Pos∏owie chcà, by Êwiat na zawsze zapomnia∏ o karze Êmierci
Âci´cie, krzes∏o elektryczne, powieszenie, zastrzyk trucizny, rozstrzelanie i ukamienowanie wcià˝ pozostajà w kodeksach wielu
krajów na Êwiecie. Nadal w majestacie prawa ludziom odbiera
7
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
cji. Protokó∏ wzywa równie˝ strony do podj´cia wszystkich niezb´dnych kroków zmierzajàcych do likwidacji kary Êmierci w ich
systemach prawnych.
Nabór wniosków o dofinansowanie – Norweski Mechanizm
Finansowy i Mechanizm Finansowy EOG
2 stycznia 2007 r. rozpoczà∏ si´ nabór wniosków o dofinansowanie projektów ze Êrodków Norweskiego Mechanizmu
Finansowego i Mechanizmu Finnansowego EOG.
Unia Europejska: zdecydowane „nie!”
Szacunek wobec ludzkiej godnoÊci jest trwale wpisany w system
wartoÊci Unii Europejskiej. Jednym z podstawowych warunków,
jaki muszà spe∏niç kraje ubiegajàce si´ o cz∏onkostwo w Unii jest
ca∏kowita abolicja. UE prowadzi te˝ nieustajàcà kampani´ przeciwko karze Êmierci na Êwiecie.
W 1998 roku, z okazji pi´çdziesiàtej rocznicy uchwalenia
Powszechnej Deklaracji Praw Cz∏owieka ONZ, Unia Europejska
wyda∏a dokument po raz kolejny potwierdzajàcy jej pe∏ne poparcie wobec wspólnych wartoÊci wywodzàcych si´ z szacunku dla
przyrodzonej godnoÊci jednostki.
Wnioskodawcy mogà ubiegaç si´ o dofinansowanie w ramach 10
priorytetów, w tym:
• Ochrona Êrodowiska, w tym Êrodowiska ludzkiego,
poprzez m.in. redukcj´ zanieczyszczeƒ i promowanie
odnawialnych êróde∏ energii
• Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego,
w tym transport publiczny i odnowa miast
• Rozwój zasobów ludzkich
• Opieka zdrowotna i opieka nad dzieckiem
• Polityka regionalna i dzia∏ania transgraniczne
W deklaracji UE znalaz∏o si´ szeÊç konkretnych sposobów dzia∏ania majàcych zapewniç przestrzeganie praw cz∏owieka na Êwiecie. Jednym z nich by∏a wspó∏praca i wymiana doÊwiadczeƒ z organizacjami pozarzàdowymi i oÊrodkami akademickimi. Przybra∏a ona póêniej kszta∏t Forum Praw Cz∏owieka UE.
Trzecie Forum odby∏o si´ w grudniu 2000 roku w Pary˝u. Jedna
z grup roboczych opracowywa∏a sposoby po∏àczenia dzia∏aƒ UE
z inicjatywami obywatelskimi (prawnicy, media, organizacje pozarzàdowe) w walce o zniesienie kary Êmierci.
Wi´cej informacji i dokumentacja aplikacyjna: www.eog.pl
Konkurs Innovator Ma∏opolski 2007 – Wspieranie i promocja
innowacyjnoÊci
Centrum Transferu Technologii Politechnika Krakowska og∏asza
kolejnà edycj´ Konkursu „INNOVATOR MALOPOLSKI”
Delegacja PE na Âwiatowy Kongres Przeciwko Karze Âmierci
Tytu∏ „Innovator Ma∏opolski 2007” nadawany w ramach konkursu promuje przedsi´biorstwa, które charakteryzuje znaczny dynamizm rozwoju oraz innowacyjnoÊç i zapal w dzia∏aniu.
Wyró˝nienie otrzymajà trzy najlepsze firmy.
Najwa˝niejszà organizacjà pozarzàdowà dzia∏ajàcà na rzecz likwidacji kary Êmierci na Êwiecie jest Âwiatowy Kongres
Przeciwko Karze Âmierci. Po raz pierwszy odby∏ si´ w 2001 roku w Strasburgu. Delegaci obradowali w salach plenarnych Parlamentu Europejskiego i Rady Europy. WÊród wa˝nych osobistoÊci ze Êwiata polityki znalaz∏a si´ ówczesna przewodniczàca PE,
Nicole Fontanie.
CTT PK serdecznie zaprasza mikro, ma∏e i Êrednie przedsi´biorstwa do wzi´cia udzia∏u w konkursie „Innovator Ma∏opolski
2007”.
Konkurs organizowany jest pod patronatem:
JM Rektora Politechniki Krakowskiej – profesora Józefa Gawlika,
Wojewody Ma∏opolski – Macieja Klimy
Marsza∏ka Województwa Ma∏opolskiego – Marka Nawary.
W tym tygodniu siedmiu pos∏ów w oficjalnej delegacji PE weêmie
udzia∏ w trzecim Âwiatowym Kongresie Przeciwko Karze
Âmierci, który odb´dzie si´ 1-3 lutego w Pary˝u. W sk∏ad delegacji wchodzà deputowani z ró˝nych grup. Zniesienie kary
Êmierci le˝y bowiem poza podzia∏ami politycznymi.
Warunkiem uczestnictwa w Konkursie jest odes∏anie bàdê
z∏o˝enie osobiÊcie Deklaracji Uczestnictwa w Biurze Konkursu:
Centrum Transferu Technologii Politechnika Krakowska,
ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków, budynek „ARESZT”.
Jednà z delegatek jest rumuƒska deputowana Roberta Anastase,
z Europejskiej Partii Ludowej/Europejskich Demokratów. W naszych dzia∏aniach, mówi pos∏anka, opieramy si´ na rozwiàzaniach
prawa mi´dzynarodowego, priorytetach europejskich oraz na
orzecznictwie odpowiednich trybuna∏ów. Jednak naszà wyjàtkowà bronià jest energia, która zgromadzi∏a si´ przez lata europejskiej historii. Stàd p∏ynie dodatkowa si∏a do walki o prawa cz∏owieka na Êwiecie.
Termin zg∏oszenia: do 20 kwietnia 2007 roku.
Deklaracje Uczestnictwa oraz szczegó∏owe informacje nt. konkursu znajdziecie Paƒstwo na stronie: www.innowacje.malopolska.pl/?p=/2/6
W razie pytaƒ prosimy o kontakt z Sekretarzem Komisji
Konkursowej:
Joanna Szypu∏ka
tel.012 628 26 81
e-mail [email protected]
Wi´cej informacji na stronie Parlamentu Europejskiego m.in.
na temat:
Prawa Cz∏owieka w UE
Trzeci Âwiatowy Kongres Przeciwko Karze Âmierci
Biuro Wysokiego Komisarza Praw Cz∏owieka ONZ
Organizacja Amnesty International przeciw karze Êmierci
Zrób coÊ dla planety, przynajmniej wy∏àcz Êwiat∏o
èród∏o: Parlament Europejski
Zimà jest cieplej ni˝ dawniej, wichury zdarzajà si´ cz´Êciej, nigdy
nie by∏o tyle powodzi – to fakty czy mity? Odkàd w 1976 roku
rozpocz´to regularne badania, odnotowuje si´ co dekad´ wzrost
Êredniej temperatury na Êwiecie o 0,18°C. To nie jest ma∏o. Roz-
8
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
mowy o pogodzie przesta∏y byç banalne. Je˝eli szybko nie podejmiemy skutecznych dzia∏aƒ skutki b´dà op∏akane. Parlament
przygotowuje w tej sprawie raport, a dziÊ po po∏udniu poÊwi´ci
temu zagadnieniu swoje obrady.
wie wp∏ywu transportu lotniczego na zmiany klimatyczne,
w grudniu wypowiedzieli si´ w sprawie dokumentu „Europejska
strategia na rzecz zrównowa˝onej, konkurencyjnej i bezpiecznej
energii” wzywajàc paƒstwa cz∏onkowskie do przyj´cia na wiosennym szczycie UE nowego planu konkretnych dzia∏aƒ (mi´dzy
innymi w zakresie europejskiego systemu handlu emisjami).
Trwa tydzieƒ poÊwi´cony energii: jak zu˝ywaç jej mniej, jak
zwi´kszyç procentowy udzia∏ energii czystej i pochodzàcej ze
êróde∏ odnawialnych. Jutro specjalny dzieƒ dzia∏aƒ majàcych
zwróciç uwag´ opinii publicznej i decydentów na koniecznoÊç
wi´kszej troski o przysz∏oÊç planety. „Rozmawiamy o tym jak
ocaliç planet´, ale faktycznie mówimy o ocaleniu cywilizacji”
– powiedzia∏ wczoraj Lester Brown podczas swej wizyty w Parlamencie Europejskim. Ten amerykaƒski naukowiec, specjalista
w dziedzinie ochrony Êrodowiska. jest autorem lub wspó∏autorem blisko pi´çdziesi´ciu ksià˝ek. Osiemset milionów w∏aÊcicieli
samochodów na ca∏ym Êwiecie i dwa miliardy osób ˝yjàcych
w ubóstwie wspó∏zawodniczà, jego zdaniem, w walce o te same
zasoby.
Nie czekaj na instytucje, zrób coÊ sam
Codzienne ma∏e gesty ka˝dego z nas w zasadniczym stopniu mogà przyczyniç si´ do zmiany sytuacji. Pami´tajmy o segregacji odpadów, starajmy si´ ich wytwarzaç mniej. Plastikowa torebka
jednorazowego u˝ycia, która dostajemy w supermarkecie, nie
jest niezb´dna. Wy∏àczajmy Êwiat∏o. Nie tylko w ∏azience
i w piwnicy. JesteÊmy przecie˝ otoczeni ró˝nokolorowymi diodami komputera, telewizora, radia w∏àczonymi bez przerwy. Prawie 45% energii, którà zu˝ywajà te aparaty, pobierane jest
w czasie, gdy ich... nie u˝ywamy, bo pozostajà one w stanie „czuwania”. ¸adowarki do telefonów komórkowych umieszczone na
sta∏e w gniazdkach elektrycznych poch∏aniajà 95% przep∏ywajàcej przez nie energii, gdy niczego nie ∏adujà. Nasze mieszkania sà
cz´sto przegrzane. A wystarczy obni˝yç temperatur´ o 1°C, ˝eby zaoszcz´dziç nawet 7% energii grzewczej. Obliczono, ˝e
30% energii zu˝ywanej w UE, zaspokaja potrzeby gospodarstw
domowych. To du˝o.
BezczynnoÊç kosztuje dro˝ej ni˝ dzia∏anie
Szereg badaƒ i opracowaƒ, takich jak Raport Sterna z paêdziernika 2006, jest poÊwi´conych gospodarczym aspektom zmian
klimatycznych. Zwracajà one uwag´ przede wszystkim na
olbrzymi koszt zaniechania. Koszty sà oczywiÊcie gospodarcze,
ale te˝ ekologiczne i spo∏eczne. To najbiedniejsi poniosà je jako
pierwsi, zarówno w paƒstwach wysokorozwini´tych jak i tych,
które wcià˝ starajà si´ dociàgnàç do Êredniej. Nicholas Stern
stwierdza w swoim raporcie, ˝e koszty przeciwdzia∏ania zmianom klimatycznym mogà zamknàç si´ na poziomie 1% Êwiatowego PKB, natomiast koszty zaniechania dzia∏aƒ to straty rz´du
5-20% Êwiatowego PKB ka˝dego roku.
Co jeszcze mo˝emy zrobiç? Ograniczyç u˝ycie samochodu
– spalenie litra paliwa to emisja 2,5 kg CO2. JeÊli juz si´ nim
jedzie, jechaç wolniej – przekroczenie pr´dkoÊci 120 km
na godzin´ oznacza zu˝ycie 30% paliwa wi´cej, ni˝ przy osiemdziesiàtce.
Pami´taj: 1. lutego wyciàgnij wtyczki na 5 minut
Dzia∏ajmy szybko…
To tylko pi´ç minut. Dla planety. Mi´dzy 19.55 a 20.00 wy∏àcz
urzàdzenia elektryczne w swoim mieszkaniu. Do tego symbolicznego gestu wezwa∏a grupa pi´çdziesi´ciu organizacji pozarzàdowych zjednoczonych pod nazwà Sojusz na rzecz Planety. Dlaczego tego dnia? Bo nazajutrz, 2. lutego, zostanie og∏oszony raport Mi´dzyrzàdowego Panelu do spraw Zmian Klimatycznych.
PisaliÊmy niedawno (link poni˝ej) o komunikacie Komisji Europejskiej na temat energii i zmian klimatycznych przedstawionym
10 stycznia tego roku i o pierwszych reakcjach niektórych deputowanych na ten dokument. Komisja zawar∏a w tym komunikacie mi´dzy innym i propozycje obni˝enia emisji gazów cieplarnianych o 20% do 2020 roku. Pozwoli∏oby to, zdaniem ekspertów
Komisji, ograniczyç wzrost temperatury do 2°C. Dokument
przypomina te˝, ˝e kraje wysokorozwini´te, w tym paƒstwa
cz∏onkowskie UE, odpowiedzialne sà za 75% emisji gazów cieplarnianych. Komunikat Komisji, podobnie jak rezolucja Parlamentu, stanowi g∏os w debacie poprzedzajàcej szczyt paƒstw
cz∏onkowskich majàcy si´ odbyç na wiosn´ pod niemieckim
przewodnictwem.
Co dalej?
Dzisiaj, w Êrod´ 31. stycznia odb´dzie si´ w Parlamencie
debata plenarna na temat stanowisk Komisji i Rady w sprawie
zmian klimatycznych. Poczàtek o 15.30. Zapraszamy do obejrzenia naszej internetowej transmisji.
G∏osowanie w sprawie parlamentarnej rezolucji poÊwi´conej
zmianom klimatycznym odb´dzie si´ 14 lutego w Strasburgu.
…cele stawiajmy ambitne
èród∏o: Parlament Europejski
Parlamentarna Komisja Ârodowiska przyj´∏a wczoraj projekt stanowiska Parlamentu Europejskiego w sprawie planu dzia∏aƒ UE
przed∏o˝onego przez Komisj´ Europejskà. ca∏y Parlament wypowie si´ w tej sprawie na posiedzeniu plenarnym, które odb´dzie
si´ od 12 do 15 lutego w Strasburgu. Pos∏owie ocenili, ˝e propozycja obni˝enia emisji gazów cieplarnianych o 20% do 2020 roku sà ma∏o ambitne i nie odpowiadajà potrzebom. Parlamentarna komisja opowiada si´ za podniesieniem poprzeczki do 30%.
W programie prac legislacyjnych Parlamentu regularnie pojawia
si´ kwestia przeciwdzia∏ania zmianom klimatycznym. W maju
2006 pos∏owie g∏osowali w sprawie regulacji poÊwi´conej emisji
gazów fluorowych, emisji wydzielanych przez systemy
klimatyzacji, w lipcu tego samego roku podj´li inicjatyw´ w spra-
Nowoczesne terapie nadziejà dla nieuleczalnie chorych
Najnowsze zdobycze medycyny: terapia genowa i komórkowa
niosà nadziej´ osoba cierpiàcym na nowotwory i choroby koÊci.
In˝ynieria tkankowa daje szanse na odtworzenie brakujàcych lub
êle dzia∏ajàcych organów ludzkich. Zdumiewajàce osiàgni´cia nauki wzbudzajà jednak ogromne kontrowersje. Obawa cz´Êci
spo∏eczeƒstwa przed nieodpowiedzialnymi eksperymentami
przywo∏uje w publicznej debacie obrazy monstrów doktora
Frankensteina i upiornych ludzko-zwierz´cych hybryd.
9
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
Na wzgl´dy etyczne w medycynie zwracali uwag´ ju˝ staro˝ytni,
Êwiadczy o tym chocia˝by tekst Przysi´gi Hipokratesa. Dzisiaj, za
swój kodeks moralny medycy mogà przyjàç Deklaracj´ Genewskà, opracowanà po raz pierwszy w 1948 roku. W Polsce cz´Êcià
Kodeksu Etyki Lekarskiej jest oparte na Deklaracji Przyrzeczenie
Lekarskie. We wszystkich tekstach zdrowie chorego jest najwy˝szym dobrem i ostatecznym celem medycyny. Nie po raz pierwszy jednak ludzkoÊç stawia sobie pytanie: czy cel mo˝e uÊwi´caç
Êrodki?
tii Ludowej/Europejskich demokratów. Dokument wprowadza
zmiany do propozycji Komisji Europejskiej. WczeÊniej, we wrzeÊniu ubieg∏ego roku raport odrzucono ze wzgl´du na kontrowersyjne poprawki regulujàce kwestie etyczne. Zrezygnowano
z nich w wersji ostatecznej.
Pos∏owie skupili si´ na stworzeniu jednolitego unijnego systemu
oceny, autoryzacji, nadzoru i monitorowania zaawansowanych
Êrodków terapii. Nadzorowaç go b´dzie Europejska Agencja Leków. Sprzeciwili si´ równie˝ komercjalizacji ludzkich tkanek.
W marcu, na sesji plenarnej w Strasburgu odb´dzie si´ debata
i ostateczne g∏osowanie nad projektem zmian.
Nadzieje i l´ki
Po 54 latach od chwili, gdy James Watson i Francis Crick odkryli
podstawowà struktur´ ˝ycia – podwójnà spiral´ DNA, biologia
molekularna i oparta na genetyce biotechnologia Êwi´cà naukowe triumfy. Odkrycia powstajàce latami w zaciszu laboratoriów
pe∏nych wirówek i chromatografów masowo trafiajà do szpitali
by pomagaç nieuleczalnie dotàd chorym pacjentom.
èród∏o: Parlament Europejski
Wódka niezgody – kompromis w Parlamencie Europejskim
Wódka jaka jest, ka˝dy widzi. Czy˝by? W Unii trwa prawdziwa
„wódczana wojna”. Kraje tradycyjnie produkujàce ten trunek:
Polska, Szwecja, Finlandia, Litwa, ¸otwa i Estonia spierajà si´
z resztà. Posz∏o, nie po raz pierwszy zresztà, o receptur´. TradycjonaliÊci twierdzà, ˝e jeÊli wódka, to tylko ze zbo˝a lub ziemniaków. Pozostali chcà wódki destylowanej na przyk∏ad z owoców. Na szcz´Êcie dla konsumentów pos∏owie znaleêli ju˝ kompromis. Mo˝e pora na pojednawczy toast?
Przez dekady autorzy science fiction karmili nas przera˝ajàcymi
scenariuszami ataku mutantów genetycznych, wizjami makabrycznych eksperymentów szalonych naukowców. Prorokowano nawet powstanie nowej, ulepszonej rasy ludzkiej ze zmienionym kodem DNA. Niestety fikcja straszy teraz w masowej wyobraêni. Niektóre organizacje i Êrodowiska chcia∏yby zakazaç badaƒ ratujàcych ˝ycie. Pami´tajmy jednak, ˝e w czasach, gdy Rembrandt malowa∏ swojà „Lekcj´ anatomii”, przeprowadzanie sekcji zw∏ok by∏o surowo karanym przest´pstwem.
Parlamentarna komisja Ochrony Ârodowiska, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeƒstwa ˚ywnoÊci zajmuje si´ europejskimi przepisami regulujàcymi rynek napojów alkoholowych. Jakby nie patrzeç, wódka jest produktem spo˝ywczym. Pos∏owie z tej komisji przyj´li 30 stycznia sprawozdanie niemieckiego deputowanego Horsta Schnellhardta z Europejskiej Partii Ludowej/Europejskich Demokratów. Zawiera ono propozycje uaktualnienia przepisów dotyczàcych wyrobów spirytusowych. Znajdziemy te˝
w nim – definicj´ wódki.
Poza sferà l´ków, dwie powa˝ne kwestie etyczne nurtujà obecnie prawodawców: wykorzystanie ludzkich embrionów do pozyskiwania tak zwanych komórek macierzystych oraz regulacja
handlu ludzkimi tkankami. Sprawa embrionów zbli˝ona jest
etycznie do zagadnienia aborcji. Ludzkie zarodki, z których uzyskuje si´ komórki potrzebne do leczenia, ginà. Dlatego te˝ kraje
znane z rygorystycznego stosunku do aborcji, takie jak Polska,
W∏ochy i Irlandia, zabroni∏y tego rodzaju badaƒ. Najbardziej liberalne sà w tym wzgl´dzie Wielka Brytania i Belgia.
Krótka historia wódki
Prawo dogania nauk´ – unijne antidotum
S∏owo „wódka” brzmi podobnie we wszystkich j´zykach europejskich. Korzenie tej nazwy le˝à w j´zykach s∏owiaƒskich, gdzie
zwiàzek mi´dzy „wódkà” a „wodà” wcià˝ jest czytelny. Podobieƒstwo wynika najpewniej ze starszej, nadanej troch´ zbyt
optymistycznie nazwy ∏aciƒskiej aqua vitae – woda ˝ycia. Stàd
„okowita” w j´zyku naszych przodków. Wódka po raz pierwszy
pojawi∏a si´ na terenie Polski i Rosji w XV wieku. Jej powstanie
zawdzi´czamy odkrytemu wówczas procesowi destylacji.
Powszechne obecnie zjawisko – za gwa∏townym rozwojem
pewnych dziedzin nauki i techniki nie nadà˝a obowiàzujàce prawo. Spójrzmy chocia˝by na wcià˝ pe∏ne luk przepisy dotyczàce
internetu albo na k∏opoty ustawodawców z lawinowym rozwojem tanich po∏àczeƒ lotniczych.
Na poziomie Unii Europejskiej w dziedzinie nowych metod leczenia równie˝ brakuje wystarczajàcych regulacji. Komisja Europejska zwróci∏a uwag´ na powi´kszajàcà si´ liczb´ „szarych
stref” i narastajàcy ba∏agan prawny. Brak jasnych regu∏ szkodzi
post´pom w badaniach a tym samym nie daje pacjentom szans
na dost´p do najnowszych Êrodków leczenia. Drugim problemem sà zagro˝enia wynikajàce z przedwczesnego stosowania
metod, których bezpieczeƒstwo nie zosta∏o jeszcze potwierdzone. Obawy polityków wzbudzajà przede wszystkim produkty
modyfikujàce ludzki genom i pochodzàce ze zwierz´co-ludzkich
hybryd.
Obecnie wódk´ produkowaç mo˝na z dowolnej roÊliny uprawnej, która poddaje si´ procesowi fermentacji alkoholowej. Destylacja produktu fermentacji pozwala na uzyskanie spirytusu.
Ten, rozcieƒczony wodà – daje nam wódk´. W ka˝dym kraju
u˝ywa si´ innych sk∏adników. W Polsce sà to ˝yto i ziemniaki, we
W∏oszech winogrona, jeszcze gdzie indziej, melasa z buraków
cukrowych.
Istota sporu
W krajach Unii Europejskiej preferencje alkoholowe majà swoje
korzenie historyczne i, co ciekawe, klimatyczne. Zimniejsza pó∏noc i wschodnia cz´Êç Europy preferuje wódk´, centrum – zdecydowanie piwo. Im dalej na zachód i cieplejsze po∏udnie, tym
wi´cej znajdziemy amatorów wina.
Komisja Europejska przedstawi∏a swój projekt zmian ju˝ w 2005
roku. Od tego czasu poprawianiem unijnego prawa w dziedzinie
zaawansowanych terapii zajmuje si´ Parlament. Pos∏owie z komisji Ochrony Ârodowiska, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeƒstwa ˝ywnoÊci przyj´li 30 stycznia sprawozdanie s∏owackiego
sš ika z grupy Europejskiej Pardeputowanego Miroslava Mikol áˇi
10
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
o korupcji, przemocy, rasizmie, niejasnych uk∏adach. Czy europejski futbol jest zagro˝ony? Coraz wi´cej dzia∏aczy pi∏karskich
organizacji, kibiców, pi∏karzy a równie˝ pos∏ów w Parlamencie
Europejskim jest o tym przekonanych.
Tak zwany „pas wódki”, czyli grupa krajów tradycyjnie wytwarzajàcych i konsumujàcych ten alkohol: Polska, Szwecja, Finlandia, Litwa, ¸otwa i Estonia obstaje przy ortodoksyjnej recepturze. Ich zdaniem sà tylko trzy produkty godne daç poczàtek
wódce: zbo˝e, ziemniaki i syrop z buraków cukrowych. Sk∏adniki, twierdzà producenci z tej cz´Êci Europy, wybitnie wp∏ywajà
na smak napoju. Wytrawny konsument pozna, z czego wydestylowano zawartoÊç jego kieliszka. To kwestia tradycji, podkreÊlajà.
Nie brakuje wa˝nych wydarzeƒ w pi∏karskim Êwiecie: rozgrywki
o europejskie puchary, eliminacje do mistrzostw Europy, w Polsce afera PZPN, a UEFA ma nowego przewodniczàcego, którym
zosta∏ Michel Platini. To w∏aÊnie on, niegdyÊ gwiazda europejskiego futbolu, obejmujàc swà funkcj´, zobowiàza∏ si´, ˝e b´dzie
„broniç gry”, sprzeciwiaç si´ „zdominowaniu pi∏ki no˝nej przez
biznes”. Jego zdaniem, aby si´ to uda∏o, europejski futbol potrzebuje jasnych ram prawnych. Platini oczekuje w tej dziedzinie zaanga˝owania Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego,
krajowych polityków.
Pozosta∏e kraje nie doceniajà a˝ tak bardzo wra˝liwoÊci kubków
smakowych amatorów ognistego trunku. Wódka, twierdzà, doskonale mo˝e byç produkowana ze sfermentowanych jab∏ek albo innych owoców. Nikt nie poczuje ró˝nicy.
Nie tylko wielowiekowa tradycja i szacunek dla konsumenta antagonizujà europejski rynek. Jak zwykle chodzi o pieniàdze. Produkcja wódki to równie˝ ogromny biznes. Szacuje si´, i˝ co roku Êwiatowa sprzeda˝ tego trunku zamyka si´ kwotà przekraczajàcà dziewi´ç miliardów euro. Liderem Êwiatowej konsumpcji jest Rosja. Jej mieszkaƒcy wypijajà rocznie 57% globalnej produkcji. Na Europ´ przypada marne 11% z 4,5 miliarda litrów
spo˝ywanych co roku na naszej planecie. Kraje „pasa wódki”
produkujà 70% europejskiego zbytu. Rynek w tych paƒstwach
poch∏ania 64% produkcji wódki w UE.
Europejskie spojrzenie na futbol
Na czym polega europejski przepis na pi∏k´ no˝nà? Czy „europejski model” istnieje? Wielu wielbicieli tego sportu odpowie, ˝e
jego uniwersalny charakter jest jednà z jego najpi´kniejszych
cech. A jednak nie wsz´dzie stosunek do pi∏ki no˝nej jest taki
sam. Chodzi nie tylko i nie przede wszystkim o technik´ gry. Najwa˝niejszy wydaje si´ sposób, w jaki Europejczycy patrzà na futbol, sport wyjàtkowy ze wzgl´du na jego spo∏ecznà i kulturowà
rol´, czego oczekujà od pi∏karzy i dzia∏aczy sportowych.
Si∏a sprzeciwu wobec negatywnych zjawisk, takich jak korupcja,
rasizm, przemoc, przewaga elementu finansowego nad sportowym, które idà niestety w parze ze wspó∏czesnym futbolem, pozwala doÊç ∏atwo utworzyç katalog regu∏ i wartoÊci, które decydujà o specyfice europejskiego futbolu. Tylko, ˝e te regu∏y i wartoÊci powinny w wi´kszym stopniu kszta∏towaç rzeczywistoÊç.
To o tym, w du˝ej mierze, mówi przyj´ty dziÊ przez Komisj´
Kultury raport autorstwa Ivo Beleta, belgijskiego chrzeÊcijaƒskiego demokraty. W tekÊcie znajdujemy te˝ inny element opisu europejskiego modelu pi∏ki no˝nej, który – zdaniem pos∏ów – opiera si´ na „symbiozie futbolu amatorskiego i zawodowego”.
Na rynku Êwiatowym liczà si´ Stany Zjednoczone. Wódk´ destyluje si´ tam równie˝ z trzciny cukrowej. USA sà wa˝nym partnerem gospodarczym Unii, importujà i eksportujà znaczne iloÊci tego napoju. Amerykanie zapowiadajà post´powanie na forum
Âwiatowej Organizacji Handlu (WTO), w wypadku gdyby Unia
Europejska narzuci∏a zbyt Êcis∏à definicj´ wódki. Ich zdaniem
stworzy to nielegalne bariery na Êwiatowym rynku.
Przepisy
Niektóre z paƒstw cz∏onkowskich, na przyk∏ad Finlandia, Szwecja czy Wielka Brytania ju˝ od lat zabiegajà o uaktualnienie istniejàcej w tym zakresie legislacji. Przepisy pochodzà jeszcze z 1989
roku. Zarzuca si´ im przede wszystkim brak jasnej definicji, czym
jest wódka.
Komisja Europejska wystàpi∏a w 2005 roku z propozycjà harmonizacji, unifikacji i unowoczeÊnienia istniejàcych regulacji prawnych w zakresie opisu, prezentacji i etykietowania spirytualiów.
Czy europejski model jest zagro˝ony?
W maju ubieg∏ego roku odby∏o si´ w Parlamencie Europejskim
seminarium poÊwi´cone pi∏ce no˝nej. Punktem wyjÊcia by∏a komercjalizacja europejskiego futbolu. Sta∏ si´ on dochodowym interesem, biznesem, który wytwarza 10 tysi´cy miliardów euro
rocznie. Skandale korupcyjne, honoraria dla pi∏karskich s∏aw
przekraczajàce zdolnoÊç percepcji zwyk∏ego cz∏owieka, przepaÊç mi´dzy najbogatszymi klubami i tymi, które rzadko pojawiajà si´ na pierwszych stronach gazet, brak transparentnych regu∏
w zarzàdzaniu finansami to niektóre z elementów negatywnego
opisu zawodowego futbolu.
Mo˝liwe rozwiàzanie
Parlamentarna Komisja Ochrony Ârodowiska, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeƒstwa ˚ywnoÊci przyjmujàc sprawozdanie pos∏a Schnelhardta zaproponowa∏a kompromis: wódka, którà wydestylowano ze zbo˝a, ziemniaków lub melas (bez rozró˝nienia
na buraczanà i z trzciny cukrowej), b´dzie nosi∏a na etykiecie po
prostu nazw´: „Wódka”.
Gdyby do jej produkcji u˝yto innych sk∏adników, napis b´dzie
g∏osi∏: „Wódka wyprodukowana z… (nazwa sk∏adnika).”
Unia Europejska nie ma prawnych kompetencji w dziedzinie
sportu. W deklaracjach do∏àczonych do traktatów amsterdamskiego z 1997 roku i nicejskiego z 200 roku wspomina si´ jedynie o roli, jakà UE powinna odgrywaç wzmacniajàc spo∏eczny
wymiar sportu, podkreÊlajàc jego znaczenie dla kszta∏towania
to˝samoÊci. Niektóre kwestie zwiàzane ze sportem, natury gospodarczej najcz´Êciej lub wià˝àce si´ przekazem medialnym
wielkich widowisk sportowych pojawiajà si´ czasem w wyrokach Europejskiego Wymiaru SprawiedliwoÊci (o jednym z tych
przypadków, tzw. wyroku w sprawie Bosmana, napiszemy juz
wkrótce).
èród∏o: Parlament Europejski
Europejski futbol: coÊ nie gra?
Futbol to ˝yciowa pasja ka˝dego prawdziwego kibica, rozrywka
dla wielu ludzi na Êwiecie, przedmiot klubowej i po prostu ludzkiej solidarnoÊci, lokalnej dumy, pi´knych, sportowych prze˝yç.
Ale coraz cz´Êciej mówi si´ o tym sporcie w kontekÊcie dyskusji
11
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
Poniewa˝ jednak problemy, z jakimi boryka si´ pi∏ka no˝na sà
spo∏ecznie i gospodarczo wa˝ne, unijne instytucje podejmujà
wspó∏prac´ z UEFA, grupà G 14 (grupa nacisku stworzona przez
osiemnaÊcie prominentnych klubów europejskich) i naturalnie
z paƒstwami cz∏onkowskimi. W tych dniach dwa parlamentarne raporty dotyczàce pi∏ki no˝nej znalaz∏y si´ w programie prac
dwóch komisji: Kultury i WolnoÊci Obywatelskich.
klientów banków – wynika z raportu Komisji Europejskiej.
Raport, identyfikuje szereg problemów na rynku bankowym
w UE. Przede wszystkim: rynek wcià˝ jest podzielony wed∏ug
granic narodowych, wi´c konkurencja nie funkcjonuje w wymiarze ponadnarodowym. W poszczególnych krajach wyst´puje du˝a koncentracja rynków i bariery utrudniajàce wejÊcie nowych
graczy. Rezultat dla klienta: wysokie koszty korzystania z us∏ug
bankowych, nieprzejrzyste tabele op∏at, trudnoÊci ze zmianà
banku i obowiàzek korzystania z produktów dodatkowych powiàzanych z kontem, co oznacza kolejne koszty.
Unia zajmuje si´ futbolem
W po∏owie 2007 roku Komisja Europejska opublikuje Bia∏à Ksi´g´ na temat sportu zgodnie z zaleceniami zawartymi w opublikowanym latem 2006 roku „Niezale˝nym Europejskim Przeglàdzie
Sportowym”. Parlament ustosunkuje si´ do opracowania Komisji. Szczególnym zainteresowaniem pos∏ów cieszy si´ pi∏ka no˝na. W Parlamencie dzia∏ajà zajmujàca si´ sportem intergrupa liczàca 40 cz∏onków oraz nieformalna grupa „Przyjació∏ Futbolu”.
„W niektórych krajach cz∏onkowskich, po∏àczenie wysokiej
zyskownoÊci z wysokim stopniem koncentracji rynku i dowodami na istnienie barier dla wejÊcia na rynek sk∏ania do wyra˝enia
niepokoju co do mo˝liwoÊci wp∏ywania przez banki na poziom
cen dla konsumentów” – brzmi jeden z wniosków raportu.
Ale Komisja Europejska nie przesàdza, ˝e zyskownoÊç europejskich banków jest generalnie za du˝a, zaznaczajàc, ˝e sytuacja
jest ró˝na w poszczególnych krajach. Problemy sà szczególnie
widoczne na rynku kart kredytowych, gdzie ∏àczna wartoÊç
transakcji wynosi rocznie 1,35 bln euro. Tutaj tak˝e koncentracja
i fragmentacja rynków pozwala na dyktowanie najsilniejszym
graczom zawy˝onych op∏at, których koszty ponoszà ostatecznie
konsumenci.
Najwi´cej emocji budzi tzw. op∏ata intercharge, która w Polsce
Êrednio wynosi od 1 do 2 proc. i jest p∏acona przez sklep na
rzecz banku wydajàcego kart´. Komisja Europejska nie proponuje jej zniesienia, ale chce, by by∏a ona ustalona na rozsàdnym poziomie w przejrzysty sposób, w warunkach konkurencyjnego
rynku – a takiej nie ma w wielu krajach UE. JednoczeÊnie KE nie
zgadza si´ z poglàdem, ˝e obni˝ka intercharge fee oznacza∏aby
wzrost kosztów dla posiadaczy kart.
Sprawozdawca zajmujàcy si´ zawodowà pi∏kà no˝nà z ramienia
parlamentarnej Komisji Kultury, Ivo Belet, uwa˝a, ˝e „zmiany
w europejskim futbolu nie mogà byç wy∏àcznie domenà organizacji zarzàdzajàcych pi∏kà no˝nà.” Zdaniem pos∏a „wa˝ny jest
konstruktywny dialog mi´dzy instytucjami UE a cia∏ami kierujàcymi Êwiatem sportu.” Nad raportem w tej sprawie g∏osowa∏a
dziÊ Komisja Kultury. W marcu dokument znajdzie si´ w porzàdku obrad sesji plenarnej. Sprawozdanie nie ma oczywiÊcie propozycji zmiany zasad samej gry – pos∏om zale˝y na wprowadzeniu nowych regu∏ ekonomicznych i prawnych, które odnoszà si´
do pi∏ki no˝nej.
Równie˝ Komisja WolnoÊci Obywatelskich 1 lutego b´dzie si´
zajmowa∏a przepisami dotyczàcymi pi∏ki no˝nej. Tym razem chodzi o zapewnienie bezpieczeƒstwa na stadionach w czasie rozgrywek. Sprawozdawcà zosta∏ w∏oski pose∏ z grupy GUE, Giusto
Catania.
„Nie ma ˝àdnego ekonomicznego dowodu na takie twierdzenie.
Dane zebrane podczas dochodzenia wskazujà, ˝e w wi´kszoÊci
przypadków wydawcy kart w dalszym ciàgu osiàgaliby zyski stosujàc bardzo niski poziom op∏at intercharge albo zupe∏nie bez takich op∏at” – uwa˝a Komisja Europejska, zauwa˝ajàc, ˝e wysokie
op∏aty intercharge nie prowadzà bynajmniej do obni˝enia stawek
dla u˝ytkowników kart.
„Konsumenci ponoszà koszty op∏at intercharge nawet o tym nie
wiedzàc. Sà one ukryte w koƒcowej cenie detalicznej produktu
albo us∏ugi” – t∏umaczy KE.
Dla przewodniczàcego grupy „Przyjació∏ Futbolu”, angielskiego
konserwatysty Christophera Heaton-Harrisa, który ma zarazem
uprawnienia s´dziego pi∏karskiego i czasem w wolne weekendy
s´dziuje mecze w swoim kraju: politycy nie powinni koncentrowaç si´ wy∏àcznie na sprawach „wielkiej” pi∏ki no˝nej. Futbol jest
zjawiskiem spo∏ecznym i kulturowym, nieod∏àcznym sk∏adnikiem wielu lokalnych spo∏ecznoÊci w Europie. Musimy broniç
korzeni pi∏ki no˝nej i zagwarantowaç, ˝e model piramidy na którym opiera si´ europejski sport nie zostanie zniszczony tylko dla
tego, ˝e niektórzy politycy majà ambicje zwiàzane z du˝ymi klubami.”
Na poczàtku stycznia br. polski Urzàd Ochrony Konkurencji
i Konsumentów (UOKiK) uzna∏, ˝e 20 polskich banków wspólnie
ustala∏o t´ op∏at´ i to na poziomie dwa razy wy˝szym ni˝ rekomendowany poziom dla regionu. UOKiK uzna∏, ˝e interchange
nie jest niezb´dna, skoro sà kraje w UE, w których
dzia∏ajà systemy nienaliczajàce tej op∏aty. Urzàd nakaza∏ natychmiastowe zaniechanie stosowania tych op∏at przez wszystkie
banki w ramach systemów Visa i MasterCard.
Wi´cej informacji nt. europejskiego futbolu:
•
•
•
•
Czy pi∏ka no˝na jest zwyk∏à dzia∏alnoÊcià gospodarczà?
Pieniàdze i futbol: potrzebujemy przejrzystoÊci.
Prawa do transmisji spotkaƒ pi∏karskich: konkurencja,
lepsza oferta dla widza.
M∏odzi adepci futbolu.
UOKiK szacowa∏, ˝e polskie banki – wydawcy kart, zarobi∏y
400 mln z∏ na interchange. Z kolei z danych EuroCommerce
reprezentujàcej sprzedawców europejskich wynika, ˝e w 2005 r.
suma op∏at zap∏aconych przez sprzedawców od transakcji
kartowych wynosi∏a 25 mld euro, czyli 139 euro rocznie na ka˝de gospodarstwo domowe.
èród∏o: Parlament Europejski
Brak konkurencji w bankowoÊci detalicznej ze szkodà dla
konsumentów
èród∏o: Europejski Serwis Agencji Prasowej
Na rynku bankowoÊci detalicznej w Unii Europejskiej wcià˝ nie
ma pe∏nej konkurencji, co bezpoÊrednio odbija si´ na kieszeni
12
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
Bezpieczeƒstwo na drogach: Czy UE wprowadzi zakaz
wyprzedzania dla TIR-ów?
tel.: +39.075.5045942, tel. kom.: +39 347.3524171
fax: +39.075.5045567
[email protected]
Zakaz wyprzedzania dla TIR-ów, to marzenie ka˝dego kierowcy
na polskich drogach. Z wyjàtkiem kierowców TIR-ów, oczywiÊcie. Spe∏ni si´, jeÊli Komisja Europejska pos∏ucha wezwania, które PE zawar∏ w przeglàdzie Êródokresowym europejskiego programu dzia∏aƒ na rzecz bezpieczeƒstwa ruchu drogowego. Pos∏owie przedstawili w nim szereg rekomendacji majàcych na celu zwi´kszenie bezpieczeƒstwa na europejskich drogach do 2010
roku.
Poszukiwanie partnerów do projektu „Nauka Europy poprzez
kino. Kobiety w kinie europejskim: dalekie Êwiaty, bliskie
Êwiaty” ( Learning by cinema to learn Europe. Women in Euro pean cinema: far worlds, close worlds) w ramach programu
Kultura 2007
Instytucja poszukujàca:
Prowincja Frosinone (W∏ochy)
Wi´cej informacji: www.europarl.europa.eu
Opis projektu: projekt ma na celu udzia∏ w tworzeniu wspólnej
przestrzeni europejskiej poprzez dzia∏alnoÊç kinematograficznà,
w którà b´dà w∏àczeni partnerzy z ró˝nych obszarów geograficznych Europy.
Kino jako narz´dzie dialogu mi´dzykulturowego umo˝liwia komunikacj´ wspólnych tematów poprzez ró˝ne j´zyki i techniki.
Celem koƒcowym projektu jest nawiàzanie sta∏ych kontaktów i wymian oraz promocja kina europejskiego.
Szukamy partnerów
Poszukiwanie partnerów do projektu „Dywany kwiatowe”
realizowanego w ramach programu Kultura 2007
Dzia∏ania:
promocja dzia∏aƒ artystycznych dajàca mo˝liwoÊç porównania
poszczególnych produktów kinematografii z ró˝nych stron Europy zwiàzanych z jednym tematem – «postaç kobiety w kinie
europejskim”. Projekt nawiàzuje w ten sposób do obchodów 2007 roku jako «Europejskiego roku równych szans dla
wszystkich».
Opis projektu: cele projektu sà zgodne z celami programu
Kultura 2007:
•
•
•
wspieranie ponadnarodowej mobilnoÊci osób dzia∏ajàcych w sektorze kultury;
wspieranie ponadnarodowego obiegu dzie∏ oraz wyrobów artystycznych i kulturalnych;
wspieranie dialogu mi´dzy kulturami.
Dzia∏acze kulturalni zaanga˝owani w projekt wybiorà prace
zwiàzane z problematykà kobiet. Dzia∏ania przedsi´wzi´te w ramach wdra˝ania projektu na terytorium ka˝dego partnera (wobec tego pozwalajàce na trasnarodowà mobilnoÊç osób pracujàcych w sektorze kultury i transnarodowego obiegu dzie∏ artystycznych i kulturalnych), b´dà wyglàdaç nast´pujàco:
• Prezentacja wydarzeƒ, podczas których goszczàcy
partner b´dzie móg∏ przedstawiç dodatkowy film
(oprócz tych, które zosta∏y wybrane do oficjalnego «
pokazu filmów») dotyczàcy warunków ˝ycia kobiet
w kraju europejskim w danym okresie historycznym.
Projekt przewiduje okreÊlonà sum´ dla ka˝dego
z partnerów na przeprowadzenie tego dzia∏ania.
• Dwudniowy program poÊwi´cony pokazowi wybranych filmów oraz debatom. Ka˝dy z filmów wybranych do pokazu filmów b´dzie przedstawiony przez
eksperta filmowego z kraju pochodzenia filmu, co pozwoli na wprodzenie do sesji porównawczej
filmów i debat pomi´dzy animatorami kultury
i publicznoÊcià.
Tematem przewodnim projektu jest sztuka kwiatowa na ulicach.
Punktem wyjÊcia projektu jest tradycja „Infiorata” (dekoracja
kwiatowa) gminy Genzano di Roma, która uznana jest przez
UNESCO za dziedzictwo ludzkoÊci. Ka˝dego czerwca w Bo˝e
Cia∏o ulica Italo Belardi pokryta jest p∏atkami kwiatowymi w ten
sposób, ˝e tworzà one pi´kne kolorowe «dywany», które mogà
byç uznane za dzie∏o sztuki. Oprócz tego organizowane sà te˝
parady, wyst´py muzyczne, itp. Wiele podobnych imprez ma
miejsce w innych miejscach Europy.
Celem projektu jest wymiana doÊwiadczeƒ w zakresie kultury
i technik mozaik kwiatowych w ró˝nych cz´Êciach Europy
poprzez wymian´ artystów i osób dzia∏ajàcych w sektorze
kultury (w szczególnoÊci osób zajmujàcych si´ dekoracjami kwiatowymi), jak równie˝ wydarzenia kulturalne, folklorystyczne
i tradycyjne.
Instytucja poszukujàca:
Gmina Genzano, we wspó∏pracy z regionem Umbria
Poszukiwani partnerzy:
nieokreÊleni przez instytucj´ poszukujàcà partnerów
Dzia∏ania ka˝dego z partnerów:
ka˝dy z partnerów ma za zadanie uczestniczenie w procesie
opracowywania projektu, identyfikacj´ filmów reprezentujàcych jego kraj, które wezmà potemu udzia∏ w pokazie objazdowym filmów.
Termin:
Zwa˝ywszy na to, ˝e termin sk∏adania wniosków do programu
Kultura 2007 up∏ywa 28 lutego 2007 roku, potencjalni partnerzy
proszeni sà o jak najszybsze zg∏aszanie si´.
Wybór filmów powinien wziàç pod uwag´ dost´pnoÊç filmu
w wersjach j´zykowych partnerów.
Kontakt:
Laura Lombardi
adres: via Mario Angeloni 61
06100 Perugia – Italia
Poszukiwani partnerzy:
w∏adze lokalne, stowarzyszenia kulturalne z Hiszpanii, Francji,
Niemiec, Polski i Szwecji.
13
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
Termin:
Zwa˝ywszy na to, ˝e termin sk∏adania projektów up∏ywa
28 lutego 2007, potencjalni partnerzy sà proszeni o jak najszybsze zg∏aszanie si´.
sektora przedszkolnego, który ma na celu po∏àczyç szkolenia
niewykwalifikowanego i wykwalifikowanego personelu w grupach mieszanych. Poprzez wykorzystanie pracowników do kierowania i wyk∏adania model jest jednoczenie oszcz´dny a zarazem zapewnia sprawne i dynamiczne dzia∏anie ca∏ej organizacji.
Poprzez program Leonardo da Vinci District Sagne chce przekazaç innowacje dotyczàce szkoleƒ wewnàtrz sektora przedszkolnego oraz udoskonaliç i podnieÊç jakoÊç modelu.
Kontakt:
Cyrille Maurin
European Office UPI-TECLA
Union of Italian Provinces.
Association for european,
local and transregional co-operation.
Poszukiwani partnerzy:
Przedszkola oraz organizacje, które szkolà, kszta∏cà kadr´
przedszkolnà.
Ostateczny termin zg∏oszeƒ:
31 marzec 2007 r.
Adres:
Rue du Commerce, 124
1000 Brussels – Belgium
e-mail: [email protected]
tel: +32 (0) 2 503 5128
fax: +32 (0) 2 514 3455
www.upi-tecla.eu
Wi´cej informacji na stronie internetowej: www.europa.eu.int/comm/education/programmes/leonardo/new/leonardo2/call/call2005_en.pdf
District Sagene zaprasza do wzi´cia udzia∏u w spotkaniu dla potencjalnych partnerów projektu, które odb´dzie si´ 2 lutego
2007 roku o godz. 9 w Biurze regionu Oslo w Brukseli. Biuro regionu Oslo pragnie równie˝ zaprosiç wszystkich uczestników
spotkania na kolacj´ 1 lutego o godz. 19
Poszukiwanie partnerów do projektu realizowanego w ramach
programu Comenius
Instytucja poszukujàca:
szko∏a – Central Sweden region
Kontakt:
Grete Ringnes
Project Manager
Department of Children and Youth
Sagene District
City of Oslo.
e-mail: [email protected]
tel.: + 47 23 47 44 55 /tel. komórkowy: +47 92 80 46 75
Tytu∏ projektu:
„The multi cultural school”
G∏ówne teamaty:
• j´zyk
• integracja
• goÊcinnoÊç (xenophobia)
Opis projektu:
Poszukujàcy partnerów pracujà w szkole w Borlänge w Dalarna,
Szwecja. Borlänge jest miastem z oko∏o 50 000 mieszkaƒców,
a szko∏a ma 250 uczniów w wieku od 6 do 12 lat.
Tjärnaskolan sà uczniowie ró˝nych narodowoÊci (np. Kurdystan,
Somalia, Liban i Kosowo), 25% uczniów jest innej narodowoÊci
ni˝ szwedzka.
Lene Sivertsen
Department of Children and Youths
Sagene District
City of Oslo
e-mail: [email protected]
tel.: + 47 48 02 71 12
Planowana jest wizyta studyjna wraz z partnerami projektu
w marcu 2007, tak aby wspólnie opracowaç i napisaç wniosek
przed 30 marca.
Otwarte konkursy
Kontakt:
Gunilla Lindberg
Tjärnaskolans rektorsomræde
tel.:+46 243-66212
fax: +46 243-66215
e-mail: [email protected]
MEDIA 2007 – Dystrybucja, promocja, rozwój i kszta∏cenie.
Zaproszenie do sk∏adania wniosków – EACEA nr 18/06
KSZTA¸CENIE (2006/C 320/12)
Cele i opis:
podstaw´ dla niniejszego zaproszenia do sk∏adania wniosków
stanowi decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr
1718/2006/WE ustanawiajàca jeden wieloletni program dotyczàcy dzia∏aƒ Wspólnoty w dziedzinie polityki audiowizualnej na
lata 2007-2013.
Jednym z dzia∏aƒ, które nale˝y wprowadziç w ˝ycie niniejszà decyzjà jest poprawa kszta∏cenia zawodowego specjalistów sektora audiowizualnego, majàc na wzgl´dzie wyposa˝enie ich
w know-how i umiej´tnoÊci konieczne do tworzenia konkurencyjnych produktów na rynkach europejskich i pozosta∏ych,
w szczególnoÊci w dziedzinie:
Poszukiwanie Partnerów do projektu (ASSIST – Structured
In service training for pre-school assistants and pre-school
teachers) realizowanego w ramach programu Leonardo
da Vinci
Instytucja poszukujàca:
District Sagene miasta Oslo (Norwegia)
Opis projektu:
District Sagne opracowa∏ ekonomiczny model szkoleƒ wewnàtrz
14
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
– zastosowania nowych technologii, w szczególnoÊci technologii
cyfrowych, do produkcji i rozpowszechniania programów audiowizualnych;
– zarzàdzania od strony ekonomicznej, finansowej i handlowej,
obejmujàcego ramy prawne;
– technik pisania scenariuszy.
alna i/lub multimedialna. Firma aplikujàca musi byç za∏o˝ona
w którymÊ ni˝ej wymienionych paƒstw: paƒstw cz∏onkowskich
Unii Europejskiej, Europejskiego Porozumienia Ekonomicznego
uczestniczàcych w Programie MEDIA 2007 (Islandia, Lichtenstein Norwegia) oraz Szwajcarii, pod warunkiem zostanie zawarta
nowa umowa o wspó∏pracy z tym krajem w ramach programu
MEDIA. Kandydaci zobowiàzani sà dostarczyç dowody potwierdzajàce ich wczeÊniejsze doÊwiadczenie w produkcji, zgodnie
z przewodnikiem do niniejszego Zaproszenia.
Bud˝et przeznaczony na wspó∏finansowanie projektów szacuje
si´ na 13 milionów euro. Udzia∏ finansowy Komisji nie mo˝e
przekroczyç 50 % uznanych kosztów projektu (60 % w przypadku projektów szczególnie podkreÊlajàcych ró˝norodnoÊç
kulturowà Europy). Maksymalna dotacja w przypadku Slate Funding wynosi 150 000 euro. Na projekt pojedynczy mo˝na maksymalnie otrzymaç od 10 000 euro do 80 000 euro, w zale˝noÊci od gatunku.
Kwalifikujàcy si´ kandydaci
Niniejsze zawiadomienie skierowane jest do europejskich organizacji i przedsi´biorstw, zarejestrowanych i b´dàcych w∏asnoÊcià osób pochodzàcych z krajów cz∏onkowskich Unii Europejskiej i krajów Europejskiego Porozumienia Ekonomicznego
uczestniczàcych w Programie MEDIA 2007 (Islandia, Lichtenstein Norwegia) oraz Szwajcarii, pod warunkiem zostanie zawarta
nowa umowa o wspó∏pracy z tym krajem w ramach programu
MEDIA. Niniejsze zaproszenie jest skierowane do kandydatów
nale˝àcych do jednej z ni˝ej wymienionych kategorii, którzy prowadzà dzia∏alnoÊç w ramach:
– szkó∏ filmowych i telewizyjnych,
– uniwersytetów,
– wyspecjalizowanych oÊrodków kszta∏cenia zawodowego,
– przedsi´biorstw prywatnych dzia∏ajàcych w przemyÊle audiowizualnym,
– wyspecjalizowanych organizacji/stowarzyszeƒ dzia∏ajàcych
w przemyÊle audiowizualnym.
Wnioski nale˝y wysy∏aç do EACEA najpóêniej dnia:
– 12 lutego 2007 r. („MEDIA Nowe Talenty”)
– 16 kwietnia 2007 r. (projekty pojedyncze i Slate Funding).
Przewodnik i formularz aplikacyjny do niniejszego zaproszenia
znajdujà si´ na stronie:
www.ec.europa.eu/comm/avpolicy/media/index_en.html.
Aplikacje muszà byç zgodne z wymaganiami przedstawionymi
w przewodniku i muszà byç z∏o˝one na formularzach wyznaczonych przez Komisj´.
Bud˝et:
maksymalny bud˝et przeznaczony na niniejsze zaproszenie do
sk∏adania ofert wynosi 4 340 000 euro pod warunkiem dost´pnoÊci Êrodków bud˝etowych na rok 2007. Udzia∏ finansowego
wsparcia Komisji nie mo˝e przekroczyç 50 %/60 % dopuszczalnych kosztów. Wk∏ad finansowy jest przyznawany w postaci dotacji.
Maksymalny czas trwania projektów wynosi 12 miesiàce.
Zaproszenie do sk∏adania wniosków w ramach tymczasowych
programów prac siódmego programu ramowego WE na rzecz
badaƒ, rozwoju technologicznego i demonstracji oraz siódmego
programu ramowego Euratom dzia∏aƒ badawczych i szkoleniowych w dziedzinie jàdrowej (2006/C 316/10)
Termin sk∏adania wniosków:
Wnioski nale˝y wysy∏aç do EACEA najpóêniej dnia 9 marca
2007 r.
Niniejszym zawiadamia si´ o rozpocz´ciu procedury zaproszenia
do sk∏adania wniosków w ramach tymczasowych programów
prac siódmego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej na
rzecz badaƒ, rozwoju technologicznego i demonstracji (20072013) oraz siódmego programu ramowego Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom) dzia∏aƒ badawczych i szkoleniowych w dziedzinie jàdrowej (2007-2011). Przyjmowane sà
wnioski dotyczàce wyszczególnionych ni˝ej zaproszeƒ. Terminy
i bud˝et okreÊlone sà w tekÊcie ka˝dego zaproszenia, opublikowanym na stronach internetowych serwisu CORDIS.
Pe∏ny tekst zaproszenia do sk∏adania wniosków oraz formularze
zg∏oszeniowe dost´pne sà pod nast´pujàcym adresem internetowym:
www.ec.europa.eu/comm/avpolicy/media/forma_en.html
Wnioski muszà odpowiadaç warunkom zawartym w pe∏nym
tekÊcie zaproszenia i zostaç z∏o˝one na formularzu przeznaczonym do tego celu.
Programy szczegó∏owe:
„Wspó∏praca”
„Pomys∏y”
„Ludzie”
„Mo˝liwoÊci”
Euratom
W przypadku korekt do tymczasowych programów prac, w treÊci zaproszeƒ do sk∏adania wniosków zostaç wprowadzone odpowiednie zmiany. Zmiany takie zostanà potwierdzone w terminie do 2007 r. i og∏oszone w Dzienniku Urz´dowym. Tymczasowy charakter programów prac nie mo˝e podstawy jakichkolwiek
roszczeƒ wobec Komisji. Zasady dotyczàce zaproszeƒ do sk∏adania wniosków, programy prac oraz wskazówki dla wnioskodawców zamieszczono na stronach internetowych serwisu CORDIS
(www.cordis.europa.eu/fp7/calls).
MEDIA 2007– Dystrybucja, promocja i rozwój Zaproszenie do
sk∏adania aplikacji – EACEA nr 16/06 Wdro˝enie programu zach´cajàcego do udzia∏u w rozwoju, dystrybucji i promocji europejskich dzie∏ audiowizualnych Wsparcie dla developmentu projektów (w ramach schematu „MEDIA Nowe Talenty”, projekty
pojedyncze i Slate Funding) (2006/C 320/11)
Cele i opis:
celem MEDIA 2007 (Development) jest wsparcie etapu developmentu projektów produkcyjnych: filmy fabularne, dokumenty
kreatywne, filmy animowane i projekty multimedialne, przeznaczonych do dystrybucji na rynku europejskim i mi´dzynarodowym.
Kwalifikujàcy si´ kandydaci:
kwalifikujàce si´ do dofinansowania sà tylko niezale˝ne przedsi´biorstwa, których g∏ównà dzia∏alnoÊcià jest produkcja audiowizu-
15
Ma∏opolski Informator Europejski
Styczeƒ 2007
•
Warto wiedzieç
Prawa obywatela w Unii Europejskiej
„Twoja Europa – Obywatele” – Praktyczne informacje o prawach i szansach obywateli w Unii Europejskiej i na Rynku Wewn´trznym oraz porady dotyczàce egzekwowania swoich praw
w praktyce.
Dost´pne us∏ugi dla obywateli
Najbardziej przydatne strony oferujàce us∏ugi dla obywateli dost´pne sà w stopce oraz w sekcji „Uzyskaj indywidualne porady” w prawym menu. Na przyk∏ad
mo˝na poprosiç o rad´ w Biurze Porad dla Obywatela
(http://ec.europa.eu/citizensrights/sign
post/front_end/index_pl.htm) lub poprosiç o informacje dost´pne na stronie w wersji przygotowanej do
druku, wchodzàc na strony Europe Direct.
èród∏o: Komisja Europejska
Strona zawiera szczegó∏owe informacje praktyczne na temat
praw i mo˝liwoÊci obywatela w UE i na Wspólnym Rynku oraz
porady, jak egzekwowaç te prawa w praktyce. Mo˝na si´ tu, na
przyk∏ad, dowiedzieç o ˝yciu, pracy i studiowaniu w innym paƒstwie UE.
Prawa przedsi´biorcy w Unii Europejskiej
Dost´pne informacje
• Ogólne przewodniki europejskie
Przewodniki zawierajà ogólny zarys praw i mo˝liwoÊci, jakie przys∏ugujà obywatelowi w ca∏ej Unii Europejskiej oraz informacje o sposobach skutecznego korzystania z nich. Aby uzyskaç dost´p do informacji, nale˝y w dziale „Us∏ugi dla obywateli” wybraç „Ogólne
przewodniki po UE” z prawego menu nawigacyjnego.
• P r a k t y c z n e i n f o r m a c j e e u r o p e j s k i e i krajowe
Ponad 90 zestawieƒ zawierajàcych szczegó∏owe informacje praktyczne o egzekwowaniu praw obywatela
zarówno na poziomie Unii, jak i w poszczególnych
Paƒstwach Cz∏onkowskich, a tak˝e opis konkretnych
sytuacji, w jakich obywatel mo˝e si´ znaleêç. Aby
wejÊç na t´ stron´, nale˝y najpierw wybraç ogólnà
dziedzin´, a nast´pnie konkretne informacje dost´pne
dla niej z lewego menu. WyÊwietlone zostanà informacje na szczeblu europejskim, z których b´dzie mo˝na
wybraç kraj i dost´pny j´zyk, przechodzàc do informacji krajowych w tej samej dziedzinie.
• Przydatne linki i adresy
Do dzia∏u „Przydatne linki i adresy” wchodzi si´ poprzez lewe menu nawigacyjne w sekcji „Us∏ugi dla
obywateli”. Dzia∏ prezentuje informacje ogólnoeuropejskie i krajowe zawierajàce zestaw linków dla obecnie oglàdanej strony oraz informacje krajowe wraz
z adresami pocztowymi, numerami telefonów, stronami internetowymi i adresami e-mail.
Zamieszczono mi´dzy innymi informacje dotyczàce rejestracji
spó∏ek, zamówieƒ publicznych, opodatkowania, katalogów bran˝owych firm, ró˝nych form pomocy finansowej oraz przepisów
prawa pracy.
„Twoja Europa – Przedsi´biorcy” – portal Twoja Europa zawiera praktyczne informacje i porady umo˝liwiajàce prowadzenie
dzia∏alnoÊci gospodarczej w innym paƒstwie Unii Europejskiej.
Dost´pne informacje
•
•
•
Informacje europejskie i krajowe
Obejmujà ogólne informacje biznesowe dla ca∏ej UE
w ró˝nych dziedzinach tematycznych i j´zykach. Aby
uzyskaç dost´p do informacji, nale˝y wybraç dziedzin´
tematycznà z lewego menu. Nast´pnie mo˝na wyÊwietlaç informacje dla poszczególnych krajów po wybraniu kraju i dost´pnego j´zyka.
Przydatne linki i adresy
Ogólnoeuropejskie i krajowe strony informacyjne zawierajà wiele przydatnych linków i adresów do zewn´trznych êróde∏ informacyjnych. Aby uzyskaç dost´p do informacji, nale˝y w dziale „Przydatne linki
i adresy” wybraç „Us∏ugi dla przedsi´biorstw”
z prawego menu.
Dost´pne us∏ugi dla przedsi´biorstw
Najbardziej przydatne strony oferujàce us∏ugi dla obywateli dost´pne sà w sekcji „Uzyskaj indywidualne porady” w prawym menu.
èród∏o: Komisja Europejska
Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej, pod adresem: www.wrotamalopolski.pl/root_UE
Ma∏opolski Informator jest dost´pny pocztà elektronicznà. Zg∏oszenia: [email protected]
Wykorzystanie materia∏ów mo˝liwe za podaniem êród∏a:
Urzàd Marsza∏kowski Województwa Ma∏opolskiego, Departament Promocji, Turystyki i Wspó∏pracy Mi´dzynarodowej,
Zespó∏ ds. Integracji Europejskiej
Tel.: (+48 12) 63 03 419, fax: (+48 12) 63 03 438, e-mail: [email protected]
Nak∏ad: 750 egz.
16