UE_WBOL05_Filtry aktywne - Politechnika Wrocławska
Transkrypt
UE_WBOL05_Filtry aktywne - Politechnika Wrocławska
Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne czasu ciągłego i dyskretnego Wrocław 2009 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Rodzaje Ze względu na sposób działania filtry aktywne dzielimy na: - filtry o pracy ciągłej (ang. continous time filters) - filtry C przełączane (ang. switched capacitor) Ze względu na rodzaj charakterystyki częstotliwościowej filtry dzielimy na: KU f 1 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Rodzaje Ze względu na sposób aproksymacji ch-yki częstotliwościowej: - Butterwortha - Czebyszewa (I i II rodzaju) - Bessela (Thompsona) - eliptyczny (Cauera) Ze względu na rząd: pierwszego, drugiego, trzeciego, n-tego rzędu Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Transmitancja filtru U wy (s ) a s m + a m −1 s m −1 + ... + a 0 a m H (s ) = = m n = U we (s ) bn bn s + bn −1 s n −1 + ... + b0 ∏ (s − z ) ∏ (s − p ) i i j j ai, bj – rzeczywiste współczynniki filtru zi, pj – zera i bieguny funkcji transmitancji H (s ) = H (ω ) exp[ jϕ (ω )] |H(ω)| - charakterystyka częstotliwościowa modułu φ(ω) – charakterystyka częstotliwościowa fazy 2 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Metody realizacji filtrów Kaskadowa – polega na rozkładzie transmitancji filtru wysokiego rzędu na struktury o transmitancji II stopnia i ewentualną jedną transmitancję I rzędu. Synteza filtru realizowana na izolowanych sekcjach II rzędu. Wielopętlowego sprzężenia zwrotnego – synteza polega na objęciu bloków II rzędu jedną lub większą liczbą pętli SZ – metoda trudniejsza jednak umożliwia uzyskać charakterystyki częstotliwościowe filtrów o mniejszych wrażliwościach na zmiany parametrów filtrów. Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry bikwadratowe Przy projektowaniu sekcji bikwadratowej korzysta się na ogół z postaci znormalizowanej transmitancji Hk(s). H k (s ) = N k (s ) s2 + ω0 Q s + ω 02 = N k (s ) (s − p1 )(s − p 2 ) Zapisując mianownik transmitancji w postaci: s 2 + b1 s + b0 = s 2 + ω0 Q s + ω0 Otrzymujemy zależności na dobroć i pulsację: Q= b0 ω 0 = b0 b1 W zależności od postaci licznika Nk(s) można otrzymać filtry różnych typów: 3 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry bikwadratowe Filtr dolnoprzepustowy (LP) (ang. lowpass filter) H LP (s ) = H 0 s2 + ω 02 ω0 -40dB/dek Q s + ω 02 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry bikwadratowe Filtr górnoprzepustowy (HP) (ang. highpass filter) H HP (s ) = H 0 s2 s2 + ω0 Q s + ω 02 +40dB/dek 4 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry bikwadratowe Filtr pasmowoprzepustowy (BP) (ang. bandpass filter) H BP (s ) = H 0 s2 + ω0 s ω0 Q s + ω 02 B3dB = ∆ω3 dB = ω gH − ω gL = 2π∆f 3dB = 2 σ p Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry bikwadratowe Filtr pasmowozaporowy (BR) (ang. bandreject filter) H BR (s ) = H 0 s2 + s2 + ωz Qz ω0 Q s + ω z2 s + ω 02 5 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry bikwadratowe Częstotliwości charakterystyczne i graniczne. Zafalowania charakterystyk częstotliwościowych filtrów. Współczynniki korekcyjne. α= 1 2Q Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Współczynniki korekcyjne Filtr dolnoprzepustowy Charakterystyka Butterwortha: ω g = ω0 Charakterystyka Bessela: ω g = ω 0 k lp Charakterystyka Czebyszewa: ω max = ω 0 k lp ω g = ω 0 k alp 6 Charakterystyki amplitudowe filtrów Charakterystyki fazowe filtrów 7 Odpowiedzi jednostkowe filtrów •Filtr Butterwortha charakteryzuje się płaskim pasmem przepustowym, nieliniowością charakterystyki fazowej oraz małą stromością charakterystyki, którą można zwiększyć zwiększając rząd filtru co jednak radykalnie zwiększa ilość obliczeń. •Filtr Czebyszewa charakteryzuje się tętnieniami pasma przepustowego oraz zaporowego, nieliniowością charakterystyki fazowej i większą w porównaniu z filtrem Butterwortha stromością charakterystyki. •Filtr Eliptyczny (Cauera) charakteryzuje się dużą nieliniowością charakterystyki fazowej oraz dużą stromością nachylenia charakterystyki. W paśmie przepustowym jak i zaporowym występują tętnienia. Filtr Eliptyczny można stosować tylko tam, gdzie faza nie stanowi istotnego parametru projektowego. •Filtr Bessela lub Thompsona charakteryzuje się wyjątkowo płaską charakterystyką fazową ale małą stromością charakterystyki amplitudowej. Ma stłe opóźnienie grupowe. 8 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Współczynniki korekcyjne Filtr górnoprzepustowy Charakterystyka Butterwortha: ω g = ω0 Charakterystyka Bessela: ωg = ω0 k lp Charakterystyka Czebyszewa: ω0 ω max = ωg = k lp ω0 k alp Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Struktura Sallen-Key’a – filtr LP ω0 = 1 R1 R2 C1C 2 1 Q= H LP (s ) = U wy (s ) U we (s ) = R1 R2 C1C 2 1 1 − KU 1 + + R1C1 R2 C1 R2 C 2 KU R1 R2 C1C 2 1 1 − Ku 1 s 2 + + + R C R C R2 C 2 1 1 2 1 1 s + R R 1 2 C1C 2 KU = H 0 = 1 + R4 R3 9 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Struktura Sallen-Key’a – filtr HP Dla C1 = C2 = C i KU = 1 ω0 = Q= H HP (s ) = U wy (s ) U we (s ) = 1 C R1 R2 1 2 R1 R2 KU s 2 1 1 − KU 1 s 2 + + + R C R C R1C1 2 1 2 2 1 s + R R 1 2 C1C 2 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Struktura Sallen-Key’a – filtr BP ω0 = Q= H BP (s ) = U wy (s ) U we (s ) = R1 + R2 R1 R2 R3 C1C 2 R1 + R2 R1 R2 R3 C1C 2 1 1 − KU 1 1 + + + R C R C R C R2 C1 3 2 3 1 1 1 KU s R1C1 1 1 − KU 1 1 s 2 + + + + R2 C1 R1C1 R3 C 2 R3 C1 R1 + R2 s + R1 R2 R3 C1C 2 10 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Wielokrotne ujemne SZ – filtr LP ω0 = 1 R2 R3 C1C 2 C R 3 Q= 2 + C1 R2 KU R2 R3C1C 2 H LP (s ) = = U we (s ) s 1 1 1 1 + s 2 + + + C1 R1 R2 R3 R2 R3 C1C 2 R2 + R3 R2 R3 R1 −1 − U wy ( s ) KU = H 0 = − R2 R1 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Wielokrotne ujemne SZ – filtr HP ω0 = 1 R1 R2 C 2 C3 R C C3 C 2 1 Q= 1 + + C2 C 3 R2 C 2 C 3 H HP (s ) = U wy (s ) U we (s ) = KU s 2 s C 1 1 1 s 2 + 1 + + + R2 C2C3 C2 C3 R1 R2C2C3 KU = H 0 = − −1 C1 C2 11 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Wielokrotne ujemne SZ – filtr BP Dla C1 = C2 = C Q= ω 0 R2 C ω0 = 2 = ω0 ω gH − ω gL R1 + R2 = ω gL ω gH R1 R2 R3C 2 s R1C1 H BP (s ) = = U we ( s ) 1 R1 + R2 1 + s 2 + s + R C R C R R 3 2 1 2 R3 C1C 2 3 1 − U wy (s ) Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Wielokrotne ujemne SZ – filtr BR R R H BR (s ) = − 6 H BP (s ) + 6 R52 R51 Wzmocnienia obu torów sumatora muszą być takie same, tzn.: R R R 3 ⋅ 6 = 6 2 R1 R51 R52 12 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry C przełączane Filtry charakteryzują się: - współczynniki transmitancji filtru nie zależą od wartości pojemności ale od ich stosunków, - częstotliwość graniczna filtru jest wprost proporcjonalna do f zegara, ze współczynnikiem proporcjonalności zależnym od stosunku C. Dzięki temu filtry: - mają duża dokładność wykonania (niemożliwą w innych technologiach); - mogą być automatycznie przestrajane poprzez zmianę f zegara. Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry C przełączane – symulacja rezystancji I= U R I= Rzast = dQ d (UC S ) UC S = = = UC S f S dt dt TS 1 CS f S 13 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry C przełączane – integrator odwracający U wy U we =− U wy 1 τs U we τ = CRZAST τ = RC gdzie: 1 τs C η = = f S C S 2πf S =− Stosunek określany przez producenta: η 2π = C CS η = (50 ÷ 200) Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry C przełączane – integrator nieodwracający Zmiana znaku Uwe poprzez oddawania ładunku przez zmianę polaryzacji C. U wy U we = f S CS 1 = sC τs τ = CRZAST = C η = f S C S 2πf S 14 Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry C przełączane – II rzędu Politechnika Wrocławska Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Filtry aktywne Filtry C przełączane – II rzędu Filtr dolnoprzepustowy U wy 3 U we R1 R2 = R1 2 2 2 R1 τ ω 0 s + τω 0 s + 1 R3 R4 − Filtr górnoprzepustowy U wy1 U we − = R3 R2 R3 R3 1 1 + +1 R1τ 2ω 02 s 2 R4τω 0 s 2πf S ω0 = ω0 = η 2πf S η Filtr pasmowoprzepustowy U wy 2 U we R1 τω 0 s R2 = R1 2 2 2 R1 τ ω 0 s + τω 0 s + 1 R3 R4 − ω0 = 2πf S η 15 Podsumowanie: 1. Charakterystyki filtrów: • Bessla (Thompsona): • Czebyszewa • Butterwortha • Eliptycznego (Cauera) 1. Charakterystyka sekcji bikwadratowej (dolno-, górno- , środkowoprzepustowej dla różnych Q 2. Zasada działania filtrów z przełączaną pojemnością 16