Warszawska bezdomność - Społeczna Strategia Warszawy

Warszawska bezdomność
(z zewnątrz)
Forum Polityki Społecznej
19 maja 2008 roku
TŁO
Nie tylko Warszawa planuje i
prowadzi politykę społeczną
wobec bezdomności!
bezdomność współcześnie
• domeny; społeczna, fizyczna, prawna
• raczej „ścieŜki popadania w bezdomność”, niŜ
„bezdomność z wyboru”
• róŜne „sytuacje mieszkaniowe”
• przepływ ludzi między ‘sytuacjami
mieszkaniowymi’ (raz na dworcu, raz w
schronisku, raz w wynajętym mieszkaniu)
• łączenie bezdomności z wykluczeniem
mieszkaniowym
• migracje terytorialne (małe miasta – duŜe
miasta, miasto – wieś, itd.)
www.bezdomnosc.edu.pl
polityka społeczna wobec
bezdomności
• kompleksowa; odpowiadająca na potrzeby wynikające z
róŜnych „sytuacji mieszkaniowych”
• oparta o systematyczną diagnozę:
– specjalistyczne badania sondaŜowe (Francja)
– Zalecane podejście: dane zastane zbierane przez instytucje
pomocowe/samorządy na potrzeby udzielania wsparcia;
agregowane według określonej metodologii
• prawo do mieszkania:
– Francja: prawo do mieszkania jest prawem człowieka i kaŜdy,
kto mieszkania nie ma moŜe pozwać organy ustawowo
odpowiedzialne za mieszkalnictwo do sądu z roszczeniem o
odszkodowanie
– Szkocja: zapewnienie mieszkania nie jest prawem człowieka,
tylko obowiązkiem samorządu lokalnego
www.bezdomnosc.edu.pl
Liczba bezdomnych spada...
(zwłaszcza przebywających pod gołym niebem i
korzystających z placówek tradycyjnych (noclegowni i schronisk))
Irlandia, Szkocja, Anglia, Niemcy*
*(chociaŜ rośnie bezrobocie)
WARSZAWA
ludzie bezdomni w mieście
• Definiowanie: przychodzący/mieszkający w placówkach, na
dworcach, na działkach, zgłaszający się po pomoc do OPS
• Dane z Karty Mieszkańca (BPS):
– w 2007 średnio kaŜdej doby w placówkach przebywało 4486 osób, z
czego 202 to dzieci
– 13% przebywa w Warszawie krócej niŜ 6 miesięcy
– ostatnie zameldowanie w mazowieckim 43%, w Warszawie 23%
– 57% trwa w bezdomności powyŜej 1 roku (Jaździkowski: wstępna do 2,
ostrzegawcza, 4 adaptacyjna 6, do chroniczna 10, długotrwała)
– dane o rotacji w placówkach niemiarodajne (więkoszość do 7)
• Spora niezbadana grupa na działkach/msc. publ.
• Wynajmujący mieszkania, oczekujący na lokale socjalne,
mieszkający w lokalach wypychających w bezdomność (sąsiedztwo,
mały metraŜ, substandard). Liczba ??
www.bezdomnosc.edu.pl
system diagnozowania
(skąd mamy wiedzę o bezdomności w mieście)
• Informacje od prowadzących placówki (spostrzeŜenia
i/lub rejestry)
• Dane z Karty Mieszkańca (BPS): kwartalne, dobra
średnia stock,
• Badanie sondaŜowe CBOS 2005 – niereprezentatywne,
nadinterpr.
– 1468 osób w schroniskach, 600 wywiadów
– 69/31% (Warsz/poza) miejscowość ostatniego zameldowania
(podobne proporcje dla całej Warszawy)
• Wiele zbiorów danych nieanalizowanych dla potrzeb
planowania i prowadzenia polityki społecznej wobec
bezdomności, (min. PIS, Poradnia Lekarzy Nadziei,
dane wydziałów spraw lokalowych, straŜy miejskiej)
www.bezdomnosc.edu.pl
wsparcie/pomoc
• brak spójnego opisu systemu
• znakomita większość placówek (prawie 40 w mieście) prowadzona
przez NGO
• zakres wsparcia definiowany przez programy organizacji
• wsparcie szersze niŜ finansowane przez samorząd lokalny w
oparciu o Ustawę o pomocy społecznej (noclegownie, schroniska,
jadłodajnie, praca socjalna)
• system placówkowy koordynowany przez Radę Opiekuńczą/KD
• zakres usług nieokreślony – brak standardów
• standard placówek (fizyczny i społeczny) odstaje od europejskiego
• nieznana/niezbadana skuteczność w skali miasta – prowadzona na
poziomie pojedynczych placówek
• jakość usług nie jest weryfikowana z zewnątrz
• postrzeganie bezdomności w oderwaniu od „działki mieszkaniowej”.
www.bezdomnosc.edu.pl
finansowanie
(raczej programy niŜ usługi)
Publiczne: Wyłącznie podstawowe usługi UPS (brak
prewencji, mieszkalnictwa wspieranego i
outreach/streetworking)
• Samorząd Warszawy:
– umowy wieloletnie 5 (na projekty, nie usługi)
– konkursy doraźne (pomoc świąteczna, podniesienie standardów)
• Samorząd województwa (tor regionalny POBdoS)
– koszty bieŜące, sporadycznie programy innowacyjne
• POBdoS krajowy
– koszty bieŜące, sporadycznie programy innowacyjne
Inne:
• Darowizny, wolontariat
• Programy z EFS, EQUAL = zewnętrzne (innowacyjne)
www.bezdomnosc.edu.pl
REKOMENDACJE
Na czym powinna być oparta polityka
społeczna wobec bezdomności
(i innych problemów społecznych
równieŜ)?
Podstawy planowania polityki
społecznej
•
Akceptacja występowania problemu i potrzeby jego adresowania
–
•
•
Pełna diagnoza aktorów tzw. interesariuszy czyli wszystkich podmiotów, które mają
wpływ na kształtowanie/występowanie problemu – nie tylko zdefiniowani prawnie
aktorzy oddziałują/tworzą politykę społeczną
Diagnoza problemu/populacji
–
–
–
•
cechy-potrzeby
wykonywana regularnie np. co dwa lata
w oparciu o analizę danych zastanych lub specjalne badanie
system pomocy
–
–
–
–
•
(bezdomni spoza Warszawy nie są problemem Warszawy vs. stolica na wszystkich działa
jak magnes bo taka jej natura)
sieć placówek dostosowanych do potrzeb wynikających z diagnozy (nie zawsze akty prawne
muszą za nią nadąŜać)
monitorowany/ewaluowany: zewnętrznie
kompleksowy (obejmujący wszystkie odsłony problemu np. wszystkie „sytuacje
mieszkaniowe”) = skoordynowany między instytucjami
oceniany wg. rezultatów (outcomes) a nie sposobu pracy (liczba łóŜek i etatów)
finansowanie
–
–
stabilne (odpowiednie do kosztów, ciągłe, przewidywalne)
sankcjonowane (moŜna wycofać finansowanie, jeśli umowa jest łamana)
www.bezdomnosc.edu.pl
więcej ...
www.bezdomnosc.edu.pl
The European Journal of
Homelessness, 2007
Articles:
•
Judith Wolf and Bill Edgar
•
Measuring Quality of Services and Provision in Homelessness
(15)
•
Suzanne Fitzpatrick and Julia Wygnańska
•
Harmonising Hostel Standards : Comparing the UK and
Poland (41)
•
Volker Busch-Geertsema and Ingrid Sahlin
•
The Role of Hostels and Temporary Accommodation (67)
•
Eoin O’Sullivan and Pascal De Decker
•
Regulating the Private Rental Housing Market in Europe (95)
•
Evelyn Dyb and Marie Loison
•
Impact of service procurement and competition on quality and
standards in homeless service provision (119)
•
Bill Edgar with Masa Filipovic and Iskra Dandolova
•
Home Ownership and Marginalisation (141)
Evaluation:
•
Isobel Anderson
•
Sustainable solutions to homelessness : the Scottish case
(163)
•
Marie Loison
•
The Implementation of an Enforceable Right to Housing in
France 185
•
Think Pieces:
•
Mark Stephens and Suzanne Fitzpatrick
•
Welfare Regimes, Housing Systems and Homelessness : How
are they linked? (201)
•
Volker Busch-Geertsema
•
Measures to achieve social mix and their impact on access to
housing for people who are homeless (213)
•
Antonio Tosi
•
Homelessness and the Control of Public Space – Criminalising
the Poor? (225)
•
Lars Benjaminsen & Antonio Tosi
•
Quality housing for marginal groups : Dilemmas and
challenges (237)
•
Reviews:
•
Sveltlana Stephenson (2006)
•
Crossing the Line : Vagrancy, Homelessness and Social
Displacement in Russia (249)
•
Mirosław Starzyński and Julia Wygnańska (Eds.) (2007)
•
Second Opportunity – Wola Social Reintegration Programme
(253)
•
Volker Busch-Geertsema, Jürgen Evers and Ekke-Ulf
Ruhstrat (2005)
•
Effectiveness of personal and economic support in preventing
homelessness (257)
www.bezdomnosc.edu.pl
Jeśli chcesz otrzymać “The European Journal of
Homelessness, 2007” w wersji drukowanej,
wyślij mail w języku angielskim na adres
[email protected]
Dziękuję!
Julia Wygnańska
[email protected]