Uzasadnienie

Uzasadnienie
Zgodnie z art. 3f § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U.
z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) minister właściwy do spraw finansów publicznych określi,
w drodze rozporządzenia, zakres i warunki korzystania z portalu podatkowego, mając na
względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa, wiarygodności i niezaprzeczalności danych
zawartych we wnioskach, deklaracjach i pismach oraz potrzebę ich ochrony przed
nieuprawnionym dostępem. Przedmiotowe rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia,
o którym mowa w ww. przepisie ustawy – Ordynacja podatkowa.
Portal podatkowy to system teleinformatyczny administracji podatkowej służący do
kontaktu organów podatkowych z podatnikami, płatnikami i inkasentami, a także ich
następcami prawnymi oraz osobami trzecimi, w szczególności do wnoszenia podań, składania
deklaracji oraz doręczania pism organów podatkowych za pomocą środków komunikacji
elektronicznej (art. 3 pkt 14 ustawy – Ordynacja podatkowa).
W § 1 określono zakres korzystania z portalu podatkowego, zwanego dalej „portalem”,
Zakres ten obejmuje:
1) dostęp do konta osoby fizycznej, umożliwiający przeglądanie danych wynikających z:
a) deklaracji złożonych przez osobę fizyczną, będącą podatnikiem lub płatnikiem,
b) podań wniesionych przez osobę fizyczną, będącą podatnikiem, płatnikiem,
inkasentem, spadkobiercą lub osobą trzecią,
c) pism doręczonych przez organ podatkowy osobie fizycznej, będącej podatnikiem,
płatnikiem, inkasentem, spadkobiercą lub osobą trzecią,
d) dokumentacji rachunkowej organu podatkowego dotyczącej osoby fizycznej,
będącej podatnikiem, płatnikiem, inkasentem, spadkobiercą lub osobą trzecią,
2) dostęp do konta podmiotu, umożliwiający przeglądanie danych wynikających z :
a) deklaracji złożonych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną
nieposiadającą osobowości prawnej, zwanych dalej „podmiotem”, będących
podatnikiem, płatnikiem lub ich następcą prawnym,
b) podań złożonych przez podmiot, będący podatnikiem, płatnikiem, inkasentem, ich
następcą prawnym lub osobą trzecią,
c) pism doręczonych przez organ podatkowy podmiotowi, będącemu podatnikiem,
płatnikiem, inkasentem, ich następcą prawnym lub osobą trzecią,
d) dokumentacji rachunkowej organu podatkowego dotyczącej podmiotu, będącego
podatnikiem, płatnikiem, inkasentem, ich następcą prawnym lub osobą trzecią,
3) składanie deklaracji z wykorzystaniem odpowiednio konta osoby fizycznej albo konta
podmiotu,
4) wnoszenie podań z wykorzystaniem odpowiednio konta osoby fizycznej albo konta
podmiotu,
5) doręczanie pism organów podatkowych z wykorzystaniem odpowiednio konta osoby
fizycznej albo konta podmiotu.
Konto osoby fizycznej lub konto podmiotu umożliwi dostęp do tzw. „teczki” podatnika
na portalu podatkowym, w której są zgromadzone dokumenty (deklaracje, podania, decyzje,
postanowienia).
W § 2 określono warunki korzystania z portalu.
Warunkiem korzystania z portalu jest:
1
1) posiadanie statusu użytkownika portalu, zwanego dalej „użytkownikiem”,
2) podanie przez użytkownika identyfikatora użytkownika i hasła.
Status użytkownika posiada osoba fizyczna, która założy profil użytkownika przez:
1) złożenie na portalu oświadczenia o:
a) zapoznaniu się i akceptacji regulaminu portalu,
b) wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych, w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2014 r.
poz. 1182, z późn. zm.), przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
2) uwierzytelnienie oświadczeń, o których mowa w pkt 1, bezpiecznym podpisem
elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu
w rozumieniu ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. z 2013 r.
poz. 262 i z 2014 r. poz. 1662) albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP,
3) podanie w formularzu rejestracyjnym:
a) unikalnego ciągu znaków alfanumerycznych jednoznacznie identyfikujących osobę
wypełniającą formularz (identyfikatora użytkownika) i hasła,
b) pytania zabezpieczającego i odpowiedzi na pytanie zabezpieczające,
c) adresu poczty elektronicznej, który jest właściwy do wymiany informacji
dotyczących portalu.
Użytkownik może wyrazić zgodę na otrzymywanie drogą elektroniczną informacji
przesyłanych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych lub podległe mu
organy podatkowe, zwane dalej „organami administracji podatkowej” (§ 2 ust. 3).
Użytkownik nie może przekazywać z wykorzystaniem portalu treści lub dokumentów
niezwiązanych z zakresem portalu (§ 2 ust. 4).
W § 3 uregulowano dostęp do konta osoby fizycznej.
Dostęp do konta osoby fizycznej posiada użytkownik będący podatnikiem, płatnikiem,
inkasentem, spadkobiercą albo osobą trzecią.
Dostęp do konta osoby fizycznej użytkownika, którego to konto osoby fizycznej dotyczy,
może mieć inny użytkownik, jeżeli:
1) poda we wniosku o udostępnienie konta osoby fizycznej, składanym w formie dokumentu
elektronicznego przez portal, pierwsze imię, nazwisko oraz identyfikator podatkowy NIP albo
numer PESEL użytkownika, którego dotyczy konto osoby fizycznej oraz:
a) zostaną pozytywnie zweryfikowane dane zawarte w tym wniosku z danymi
zgromadzonymi w Centralnym Rejestrze Podmiotów – Krajowej Ewidencji
Podatników,
b) użytkownik, którego dotyczy konto osoby fizycznej potwierdzi w formie
dokumentu elektronicznego składanego z wykorzystaniem portalu, zgodę na
udostępnienie jego konta osoby fizycznej, innemu użytkownikowi, który złożył
wniosek, albo
2) użytkownik, którego dotyczy konto osoby fizycznej poda we wniosku o udostępnienie
konta osoby fizycznej, składanym w formie dokumentu elektronicznego przez portal,
pierwsze imię i nazwisko, identyfikator podatkowy NIP albo numer PESEL użytkownika
innego użytkownika oraz dane zawarte w tym wniosku zostaną pozytywnie zweryfikowanie
z danymi zgromadzonymi w Centralnym Rejestrze Podmiotów – Krajowej Ewidencji
Podatników.
W § 4 uregulowano warunki korzystania z portalu w zakresie składania deklaracji z konta
osoby fizycznej.
2
Z konta osoby fizycznej, w zakresie składania deklaracji, z wykorzystaniem portalu, może
korzystać:
1) użytkownik będący podatnikiem lub płatnikiem, którego dotyczy konto osoby fizycznej,
2) inny użytkownik, który uzyskał dostęp do konta osoby fizycznej użytkownika, o którym
mowa w pkt 1, pod warunkiem złożenia przez użytkownika, o którym mowa w pkt 1, do
organu administracji podatkowej, w formie pisemnej, pełnomocnictwa do podpisywania
deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej (UPL-1), w którym
podaje dane identyfikacyjne innego użytkownika, albo w przypadku gdy zostało wydane
zaświadczenie o potwierdzeniu zgodności danych zawartych w zawiadomieniu o zamiarze
składania deklaracji w formie elektronicznej z danymi podanymi w zgłoszeniu złożonym
przez osobę upoważnioną (ZAS-E), w którym są podane dane identyfikacyjne tego innego
użytkownika.
Na mocy art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 5 marca 2009 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa
oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 57, poz. 466, z późn. zm.) podatnicy i płatnicy
posiadający potwierdzenie zgodności danych zawartych w zawiadomieniu z danymi
zawartymi w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 3c § 3 ustawy zmienianej w art. 1,
w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, mogą składać za
pomocą środków komunikacji elektronicznej deklaracje podpisane przez pełnomocnika bez
konieczności składania pełnomocnictwa, o którym mowa w art. 80a § 2a ustawy zmienianej
w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Oznacza to, że pełnomocnik wskazany
w zaświadczeniu (ZAS-E) jest uprawniony do składania deklaracji z wykorzystaniem portalu,
z konta osoby fizycznej.
W § 5 uregulowano warunki korzystania z portalu w zakresie wnoszenia podań z konta
osoby fizycznej. Z konta osoby fizycznej w zakresie wnoszenia podań, z wykorzystaniem
portalu, może korzystać:
1) użytkownik będący podatnikiem, płatnikiem, inkasentem, spadkobiercą albo osobą
trzecią, którego dotyczy konto osoby fizycznej,
2) inny użytkownik, który uzyskał dostęp do konta osoby fizycznej użytkownika,
o którym mowa w pkt 1, pod warunkiem złożenia:
a) przez użytkownika, o którym mowa w pkt 1, do organu podatkowego
właściwego w sprawie będącej przedmiotem postępowania podatkowego
w formie pisemnej pełnomocnictwa do jego reprezentowania w tej sprawie,
w którym podaje, w szczególności: pierwsze imię, nazwisko oraz identyfikator
podatkowy NIP albo numer PESEL innego użytkownika, oraz
b) przez innego użytkownika, z wykorzystaniem portalu, zgody na doręczanie pism
w tej sprawie na konto osoby fizycznej użytkownika, o którym mowa w pkt 1,
w której podaje pierwsze imię, nazwisko oraz identyfikator podatkowy NIP albo
numer PESEL użytkownika, którego dotyczy konto osoby fizycznej.
W § 6 uregulowano warunki korzystania z portalu z konta osoby fizycznej w zakresie
doręczania pism organów podatkowych.
Z konta osoby fizycznej w zakresie doręczania pism organów podatkowych,
z wykorzystaniem portalu, może korzystać:
1) użytkownik, będący podatnikiem, płatnikiem, inkasentem, spadkobiercą albo osobą
trzecią, którego dotyczy konto osoby fizycznej, jeżeli złoży z wykorzystaniem portalu lub
w formie pisemnej oświadczenie o wyrażeniu zgody na doręczanie pism organów
administracji podatkowej na jego konto osoby fizycznej w zakresie spraw określonych
3
w przepisach wydanych na podstawie art. 3f § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. –
Ordynacja podatkowa;
2) inny użytkownik pod warunkiem złożenia:
a) przez użytkownika, o którym mowa w pkt 1, do organu podatkowego
właściwego w sprawie będącej przedmiotem postępowania podatkowego
w formie pisemnej pełnomocnictwa do jego reprezentowania w tej sprawie,
w którym podaje, w szczególności: pierwsze imię, nazwisko oraz identyfikator
podatkowy NIP albo numer PESEL innego użytkownika, oraz
b) przez innego użytkownika, z wykorzystaniem portalu, zgody na doręczanie pism
w tej sprawie na konto osoby fizycznej użytkownika, o którym mowa w pkt 1,
w której podaje pierwsze imię, nazwisko oraz identyfikator podatkowy NIP albo
numer PESEL użytkownika, o którym mowa w pkt 1.
Jeżeli inny użytkownik został umocowany do doręczania pism organów podatkowych
adresowanych do użytkownika, którego dotyczy konto osoby fizycznej, wówczas użytkownik
ten nie może korzystać z portalu w zakresie doręczania pism organów podatkowych. Tylko
jedna osoba może potwierdzać doręczenie pisma organu podatkowego (§ 6 ust. 2).
W § 7 uregulowano dostęp do konta podmiotu.
Dostęp do konta podmiotu posiada użytkownik:
1) dla którego zostanie złożony, przez osobę umocowaną do działania w imieniu podmiotu,
wniosek o udostępnienie konta podmiotu w formie pisemnej do organu administracji
podatkowej, w którym zostanie wskazane:
a) pierwsze imię i nazwisko użytkownika oraz jego identyfikator podatkowy,
b) nazwę oraz identyfikator podatkowy podmiotu, którego dotyczy konto podmiotu,
2) którego dane oraz dane podmiotu zawarte w tym wniosku zostaną pozytywnie
zweryfikowane przez organ administracji podatkowej, do którego złożono wniosek.
Użytkownikiem umocowanym w powyższy sposób może być tylko jeden użytkownik (§ 7
ust. 2).
W ust. 3 wskazano, że dostęp do konta podmiotu może mieć także inny użytkownik, niż
określony powyżej (w ust. 1), jeżeli:
1) użytkownik, o którym mowa w ust. 1, poda we wniosku o udostępnienie konta podmiotu,
składanym przez portal, pierwsze imię i nazwisko, identyfikator podatkowy NIP albo numer
PESEL innego użytkownika oraz pozytywne zostaną zweryfikowane dane zawarte w tym
wniosku z danymi zgromadzonymi w Centralnym Rejestrze Podmiotów - Krajowej Ewidencji
Podatników, albo
2) inny użytkownik, poda we wniosku o udostępnienie konta podmiotu składanym
z wykorzystaniem portalu identyfikator podatkowy NIP podmiotu oraz użytkownik, o którym
mowa w ust. 1, złoży z wykorzystaniem portalu zgodę na udostępnienie konta temu innemu
użytkownikowi.
W § 8 pkt 1 uregulowano warunki korzystania z portalu w zakresie składania deklaracji
z konta podmiotu. Z konta podmiotu może składać deklaracje użytkownik umocowany
w sposób, o którym mowa w § 7 ust. 1, pod warunkiem złożenia przez osobę umocowaną do
działania w imieniu podmiotu, do organu administracji podatkowej, w formie pisemnej,
pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji
elektronicznej (UPL-1), w którym podaje dane identyfikacyjne tego użytkownika, albo
w przypadku gdy zostało wydane zaświadczenie o potwierdzeniu zgodności danych
zawartych w zawiadomieniu o zamiarze składania deklaracji w formie elektronicznej
4
z danymi podanymi w zgłoszeniu złożonym przez osobę upoważnioną (ZAS-E), w którym są
podane dane identyfikacyjne tego użytkownika.
Natomiast w § 8 pkt 2 uregulowano warunki korzystania z portalu z konta podmiotu w
zakresie wnoszenia podań oraz doręczania pism organu podatkowego. Z wykorzystaniem
portalu z konta podmiotu może korzystać wyłącznie użytkownik umocowany w sposób, o
którym mowa w § 7 ust. 1, w zakresie wnoszenia podań oraz doręczania pism organu
podatkowego pod warunkiem złożenia:
a) przez osobę umocowaną do działania w imieniu podmiotu, do organu podatkowego
właściwego w sprawie będącej przedmiotem postępowania podatkowego, w formie
pisemnej pełnomocnictwa do reprezentowania podmiotu w tej sprawie, w którym
podaje, w szczególności: pierwsze imię, nazwisko oraz identyfikator podatkowy NIP
albo numer PESEL tego użytkownika,
b) przez użytkownika, z wykorzystaniem portalu zgody na doręczanie pism w tej sprawie
na konto podmiotu, w której podaje pierwsze imię, nazwisko oraz identyfikator
podatkowy NIP podmiotu, którego dotyczy konto podmiotu.
W § 9 i 10 określono zasady blokowania konta osoby fizycznej oraz konta podmiotu.
Potwierdzenie przez portal złożenia wniosku o zablokowanie dostępu do konta osoby
fizycznej (§ 9), dokonanego z wykorzystaniem portalu lub w formie pisemnej przez
użytkownika, którego dotyczy konto osoby fizycznej, uniemożliwia:
1) temu użytkownikowi korzystanie z portalu,
2) innemu użytkownikowi korzystanie z portalu w zakresie dotyczącym konta osoby fizycznej
użytkownika.
Potwierdzenie przez portal złożenia wniosku o zablokowanie dostępu do konta podmiotu
(§ 10), dokonanego z wykorzystaniem portalu lub w formie pisemnej, przez:
1) osobę umocowaną do działania w imieniu podmiotu uniemożliwia użytkownikom,
o którym mowa w § 7 ust. 1 i 3, korzystanie z portalu w zakresie dotyczącym konta podmiotu,
2) użytkowników, o których mowa w § 7 ust. 1 lub 3, uniemożliwia im korzystanie z portalu
w zakresie dotyczącym konta podmiotu.
W § 11 uregulowano kwestie blokowania dostępu do konta osoby fizycznej albo konta
podmiotu. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może zablokować dostępu do
konta osoby fizycznej albo konta podmiotu, jeżeli użytkownik przekazuje z wykorzystaniem
portalu treści lub dokumenty niezwiązanych z zakresem portalu.
Przepis przejściowy – § 12
Konta, o których mowa w § 1 pkt 1 i 2, obejmują dane z deklaracji, podań, pism oraz
dokumentacji rachunkowej organu podatkowego w sprawach określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 3f § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa
odpowiednio złożonych albo doręczonych od dnia wejścia w życie tych przepisów (projekt
rozporządzenia został przekazany do uzgodnień międzyresortowych; numer w wykazie prac
legislacyjnych Ministra Finansów – 13.17).
Przepis końcowy – § 13
Portal podatkowy został zbudowany w ramach podpisanej w dniu 1 lutego 2013 r. umowy
z firmą Sygnity na „Budowę, wdrożenie i utrzymanie systemu e-Podatki”. Wykonawca
umowy udostępni funkcjonalność portalu podatkowego w dniu 21 grudnia 2015 r. Termin
5
wejścia w życie rozporządzenia jest zdeterminowany terminem udostępnienia funkcjonalności
portalu. Wobec powyższego rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 21 grudnia 2015 r. Od
tego dnia przez portal, będzie możliwe załatwianie spraw w zakresie podatku od czynności
cywilnoprawnych, podatku od spadku i darowizn oraz zryczałtowanego podatku
dochodowego w formie karty podatkowej. Za skróceniem 14 dniowego terminu vacatio legis,
o którym mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów
normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 197, poz. 1172,
z późn. zm.), przemawia ważny interes państwa polegający na ułatwieniu, odpowiednio,
podatnikom i płatnikom podatku od czynności cywilnoprawnych, podatku od spadku i
darowizn oraz zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej wykonania
obowiązku złożenia deklaracji, wniesienia podania lub doręczenia pisma naczelnika urzędu
skarbowego z wykorzystaniem portalu. Powyższe nie jest również sprzeczne z zasadami
demokratycznego państwa, albowiem przedmiotowe rozporządzenie nie nakłada na obywateli
żadnych dodatkowych obowiązków.
Projekt nie zawiera przepisów technicznych. Projekt rozporządzenia nie podlega
obowiązkowi notyfikacji, zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach dotyczących
sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych.
Wstępna ocena zgodności z prawem Unii Europejskiej – materia regulowana przedmiotowym
rozporządzeniem nie jest objęta zakresem prawa Unii Europejskiej.
Stosownie do postanowień art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), projekt
rozporządzenia podlega udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej z chwilą jego
przekazania do uzgodnień z członkami Rady Ministrów. Zgodnie z § 52 ust. 1 uchwały
Nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów
(M.P. poz. 979), z chwilą skierowania do uzgodnień, konsultacji publicznych lub opiniowania
projektu rozporządzenia organ wnioskujący udostępnia projekt w Biuletynie Informacji
Publicznej na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji, w serwisie Rządowy
Proces Legislacyjny.
6