Informacja dla Klientów Credit Agricole Bank Polska S.A. o ryzyku

Informacja dla Klientów Credit Agricole Bank Polska S.A. o ryzyku zmiennej
stopy procentowej, ryzyku walutowym i wpływie spreadu walutowego na
obciąŜenia z tytułu spłaty kredytu oraz ryzyku związanym ze zmianą cen
rynkowych
nieruchomości stanowiących
zabezpieczenie dla kredytów
mieszkaniowych, poŜyczek hipotecznych i kredytów konsolidacyjnych
zabezpieczonych hipoteką.
PoniŜsze informacje nie mogą stanowić jedynej podstawy do podjęcia decyzji o skorzystaniu
z oferty kredytowej Banku. Wyjaśnienia te mają charakter informacyjny; uwzględniają
zasady zawarte w Rekomendacji S(II) i Rekomendacji T wydanych przez Komisję Nadzoru
Finansowego.
Ryzyko stopy procentowej, ryzyko walutowe, spread walutowy i ryzyko
zmian cen rynkowych nieruchomości stanowiących zabezpieczenie
RozwaŜając zaciągnięcie kredytu/poŜyczki o zmiennej stopie procentowej w walucie polskiej lub w
walucie obcej zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości naleŜy wziąć szczególnie pod uwagę swoje
moŜliwości w zakresie spłaty zobowiązań, uwzględniając ryzyko związane ze zmianą oprocentowania, zmianą
kursów walut, występujący tzw. spread walutowy, jak równieŜ zmianę wartości przedmiotu zabezpieczenia w
okresie kredytowania.
Aby Państwu ułatwić podjęcie decyzji o zaciągnięciu kredytu/poŜyczki, przygotowaliśmy dla Państwa
krótką informację dotyczącą ryzyk jakie naleŜy wszechstronnie i wnikliwie rozwaŜyć.
W przypadku kredytów o zmiennym oprocentowaniu, szczególnie długoterminowych, powinniśmy wziąć pod
uwagę dwa rodzaje ryzyk:
1.
ryzyko stopy procentowej – dotyczy zarówno kredytów w PLN (zmiana WIBOR), jak i w walucie obcej
(zmiana LIBOR lub EURIBOR).
2.
ryzyko walutowe (kursowe) – dotyczy tylko kredytów w walucie innej niŜ waluta uzyskiwanych
dochodów
oraz wpływ spreadu walutowego na obciąŜenia z tytułu spłaty kredytu/poŜyczki
- dotyczy tylko
kredytów/poŜyczki w walucie obcej. NaleŜy pamiętać, iŜ dodatkowym ryzykiem oprócz ryzyk wymienionych
powyŜej, jest ryzyko utraty wartości zabezpieczenia hipotecznego czyli wartości nieruchomości stanowiącej
zabezpieczenie kredytu
Zmiany stopy procentowej, kursu walutowego oraz spreadu walutowego mogą spowodować, Ŝe
początkowo tańszy kredyt/poŜyczka denominowany do waluty obcej moŜe stać się znacznie droŜszy w obsłudze
niŜ kredyt złotowy. MoŜliwa jest takŜe sytuacja, Ŝe kredyt/poŜyczka denominowany do waluty okaŜe się w
trakcie jego obsługi tańszy, niŜ był w dacie zawarcia umowy kredytu, czego nie moŜna przewidzieć na
przyszłość, gdy kredyt/poŜyczka jest udzielany na kilkadziesiąt lat.
Większość kredytów udzielanych przez banki jest zabezpieczonych na określonych przedmiotach. Są to
najczęściej nieruchomości. Ustanawiając hipotekę na nieruchomości zabezpieczacie Państwo spłatę
zaciągniętego kredytu/poŜyczki w zakresie wymaganego kapitału oraz odsetek. WaŜnym elementem, na który
naleŜy równieŜ zwrócić uwagę jest wartość zabezpieczenia hipotecznego. W momencie udzielenia kredytu
wartość tego zabezpieczenia moŜe w 100 % pokrywać wysokość udzielonego kredytu. JednakŜe kredyty
zabezpieczone hipoteką są kredytami zazwyczaj długoterminowymi i nie moŜemy wykluczyć, iŜ w trakcie
trwania umowy kredytu wartość tego zabezpieczenia ulegnie zmianie. W szczególności wartość przedmiotu
zabezpieczenia hipotecznego (nieruchomości) moŜe się zmniejszyć i nie pokrywać w całości kwoty naszego
zobowiązania. Zmiana tej wartości nie ma natomiast wpływu na wysokość zobowiązania do spłaty.
Ryzyko stopy procentowej – dla kredytu/poŜyczki udzielanej w polskich
złotych oraz w walucie obcej
Stopa procentowa to cena pieniądza na rynku – na jej podstawie ustalane jest oprocentowanie kredytu, które
odnosi bezpośredni wpływ na wysokość zobowiązań kredytowych Klienta wobec Banku. Wysokość stopy
procentowej zmienia się w sposób ciągły w zaleŜności od warunków ekonomicznych. Prognozy dotyczące
przyszłych wartości stopy procentowej są dokonywane na podstawie ich przeszłych wartości, które
niekoniecznie muszą odzwierciedlać trend w bardzo długim okresie. Z drugiej jednak strony, Klient powinien
prześledzić, jak kształtowały się dane historyczne dotyczące stopy procentowej.
1
Wysokość stóp bazowych dla CHF, EUR, PLN w okresie: styczeń 2008 - czerwiec 2010
8
7
6
5
WIBOR 3M
LIBOR CHF 3M
EURIBOR 3M
4
3
2
1
2010-06-22
2010-05-25
2010-04-27
2010-03-30
2010-03-03
2010-02-04
2010-01-08
2009-12-10
2009-11-13
2009-10-16
2009-09-21
2009-08-25
2009-07-29
2009-07-02
2009-06-04
2009-05-08
2009-04-09
2009-03-13
2009-02-16
2009-01-20
2008-12-19
2008-11-24
2008-10-27
2008-09-30
2008-09-03
2008-08-06
2008-07-10
2008-06-13
2008-05-16
2008-04-18
2008-03-21
2008-02-25
2008-01-29
2008-01-02
0
Oprocentowanie kredytu/poŜyczki denominowanej do waluty obcej, a zatem i odsetki od kredytów
/poŜyczek denominowanych do waluty mogą się zmienić z powodu wahania poziomu zagranicznych stóp
procentowych. Ewentualny wzrost poziomu zagranicznych stóp procentowych oddziałuje na kredyty/poŜyczki
zaciągane w Polsce w danej walucie.
Stopa procentowa moŜe się zmieniać, co ma wpływ na wysokość spłacanych odsetek, w rezultacie na wysokość
comiesięcznej raty.
Do kredytów/poŜyczek w PLN i kredytów/poŜyczek denominowanych do waluty (CHF, EUR) mają
zastosowanie róŜne stopy bazowe (WIBOR dla PLN oraz LIBOR dla CHF oraz EURLIBOR dla EUR), stanowiące
podstawę ustalenia stopy procentowej. Stopy te są od siebie niezaleŜne - wzrost jednych nie pociąga za sobą
automatycznie wzrostu drugich. Jak widać na wykresie, pomimo Ŝe te stopy są od siebie niezaleŜne jednak
występuje korelacja kursów.
Ryzyko walutowe – dla kredytu / poŜyczki udzielanej w walucie obcej
Zaciągnięcie kredytu/poŜyczki denominowanych do waluty obcej jest związane z ryzykiem walutowym
(kursowym), które ponosi Kredytobiorca w trakcie spłaty tego kredytu/poŜyczki. Ryzyko to wynika z moŜliwości
zmiany kursu waluty, w której został zaciągnięty kredyt/poŜyczka. Decydujący wpływ na moŜliwość spadku
atrakcyjności kredytów/poŜyczek denominowanych do waluty obcej miałoby osłabienie wartości złotego. Spadek
wartości złotego powoduje wzrost kursu walut obcych, co z kolei powoduje zwiększenie wysokości spłacanych w
złotych polskich miesięcznych rat. Z drugiej strony - wzmocnienie się złotego skutkuje spadkiem kursu waluty,
przez co spłacane w złotych polskich raty są niŜsze.
Bank daje moŜliwość dokonania zamiany kredytu/poŜyczki denominowanej do waluty obcej na kredyt w PLN
bez prowizji. W taki sposób moŜna wyeliminować ryzyko kursowe.
2
PoniŜsza tabela oraz załączony wykres ma na celu przedstawienie Państwu jak kształtowały się zmiany
kursu walut: CHF, EURO w stosunku do złotego w I połowie 2010 roku .
Waluta
sty-10
lut-10
mar-10
kwi-10
maj-10
cze-10
1 EUR
4,1374
4,0558
3,9447
3,9803
4,1687
4,2208
1 CHF
2,8187
2,7723
2,7547
2,7734
2,9299
3,1868
PoniŜszy wykres pokazuje jak wahały się kursy sprzedaŜy CHF, EUR w okresie od 01.01.2010 do 30.07.2010.(Credit
Agricole Bank Polska SA)
6
5
4
EURO
CHF
3
2
1
20
09
20 -01
09 -0
20 -01 2
09 -1
20 -02 9
09 -0
20 -02 3
09 -1
20 -03 8
09 -0
20 -03 4
09 -1
20 -04 8
09 -0
20 -04 2
09 -2
20 -05 0
09 -0
20 -05 6
09 -2
20 -06 1
09 -0
20 -06 5
09 -2
20 -07 3
09 -0
20 -07 8
09 -2
20 -08 3
09 -0
20 -08 7
09 -2
20 -09 4
09 -0
20 -09 8
09 -2
20 -10 3
09 -0
20 -10 8
09 -2
20 -11 3
09 -0
20 -11 9
09 -2
20 -12 5
09 -1
20 -12 0
10 -2
20 -01 8
10 -1
20 -01 3
10 -2
20 -02 8
10 -1
20 -03 2
10 -0
20 -03 1
10 -1
20 -03 6
10 -3
20 -04 1
10 -1
20 -05 6
10 -0
20 -05 4
10 -1
20 -06 9
10 -0
-0 4
621
0
Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na znaczne wahania kursu walut za okres od stycznia 2009 roku - raty
walutowych kredytów hipotecznych zmieniały się niemal z dnia na dzień. W przypadku kredytów/ poŜyczek
denominowanych do waluty wartość zadłuŜenia oraz wysokość miesięcznej raty wyraŜane są w walucie obcej.
Im droŜsza waluta obca (CHF, EUR, USD), tym bardziej Państwo jesteście zadłuŜeni i tym wyŜszą ratę w złotych
polskich musicie spłacać co miesiąc.
Przykład 1:
Kwota kredytu / poŜyczki
Miesiąc
Cena waluty CHF
Stan zadłuŜenia w PLN
150 000
Lipiec 2008
1,96 zł
294 000
150 000
Październik 2008
2,69 zł
403 500
150 000
30 lipiec 2010
2,99 zł
448 500
w CHF
RóŜnica stanu zadłuŜenia pomiędzy lipcem 2008 a lipcem 2010
Wzrost stanu zadłuŜenia o
154 500
3
Przykład 2:
Kwota raty kredytu w CHF
Miesiąc
Cena waluty CHF
Kwota raty kredytu w PLN
500
Lipiec 2008
1,96 zł
980
500
Październik 2008
2,69 zł
1 345
500
30 lipiec 2010
2,99 zł
1 495
Wzrost raty kredytu o
RóŜnica wysokości raty pomiędzy lipcem 2008 a lutym 2009
515
Biorąc pod uwagę wahania kursów walutowych obserwowanych w ostatnich latach, kształtowanie się wysokości
rat wyraŜanych w złotych polskich w przypadku kredytów/poŜyczek denominowanych do waluty obcej
obarczone jest niepewnością.
W perspektywie kilkudziesięciu lat o trafności wyboru kredytu/poŜyczki w walucie obcej będą decydowały
właśnie długoterminowe trendy kursów walut oraz wysokości stóp procentowych a nie „chwilowe” wahania.
Spread walutowy – dla kredytu/poŜyczki udzielanego w walucie obcej
Spread walutowy – jest to róŜnica pomiędzy kursem kupna a sprzedaŜy danej pary walut (np. CHF/PLN) w
kwotowaniu w banku lub kantorze. Kurs kupna to cena po jakiej daną walutę bank moŜe kupić od klienta a kurs
sprzedaŜy określa za ile daną walutę moŜe klient kupić od banku. Oczywiście ten pierwszy kurs jest zawsze
niŜszy od kursu, po jakim bank oferuje klientom daną walutę.
Spread walutowy jest waŜnym czynnikiem mającym wpływ na bieŜącą wysokość rat. W przypadku kredytów
/poŜyczek hipotecznych jest to o tyle waŜne, Ŝe kredyt/poŜyczka denominowane do waluty obcej jest wypłacany
w złotych polskich po kursie kupna waluty a spłacany w złotych polskich po kursie sprzedaŜy waluty. W tym
samym dniu mamy więc do spłaty więcej o koszt spreadu walutowego (zwykle 4-5 proc. od całej kwoty
kredytu/poŜyczki).
Wysokość spreadu dla kursu CHF/PLN w Credit Agricole Bank Polska SA w okresie od stycznia 2008
do czerwca 2010
Data
Kupno
01.2008 03.2008 06.2008 09.2008 12.2008
03.2009
06.2009 09.2009 12.2009 03.2010 06.2010
2,195
2,1903
2,0327
2,0935
2,7245
3,0281
2,8583
2,7132
2,7083
2,6377
3,0462
SprzedaŜ 2,2847
2,2798
2,1265
2,1901
2,8503
3,1679
2,9902
2,8384
2,8333
2,7594
3,1868
0,0895
0,0938
0,0966
0,1258
0,1398
0,1319
0,1252
0,125
0,1217
0,1406
Spread
0,0897
Bank
Credit Agricole
Bank Polska SA
Wrzesień 2008
Czerwiec 2010
Zmiana
0,09 zł
0,14 zł
0,05 zł
4
Przykład:
Kwota kredytu/poŜyczki w PLN
200 000
(denominowany we frankach szwajcarskich)
Kurs kupna CHF/PLN
2,8402
Kwota zadłuŜenia w CHF
70 418
(po przeliczeniu po kursie kupna)
Kurs sprzedaŜy CHF/PLN
2,9713
Kwota kredytu/poŜyczki do całkowitej spłaty w PLN
209 233
(spłata dokonana w tym samym dniu po przeliczeniu po kursie sprzedaŜy)
Koszt spreadu w PLN
9 233
Credit Agricole Bank Polska SA przekazuje powyŜsze informacje o kosztach i ryzykach związanych z
ofertą kredytu/poŜyczki złotowej i denominowanej do waluty obcej, ale w kaŜdym przypadku ostateczna
decyzja naleŜy do Państwa i zaleŜy od indywidualnych wymagań oraz sytuacji finansowej. Prezentowane trendy
mogą pomóc w podjęciu decyzji dotyczącej wyboru oferty kredytowej, nie stanowią jednak Ŝadnej gwarancji na
przyszłość w kwestii kształtowania się sytuacji na rynku.
W celu przedstawienia Państwu w jaki sposób zmiany na rynku walutowym wpływają na wysokość
płaconych przez Państwa rat kapitałowo-odsetkowych przeprowadziliśmy kilka symulacji, które odzwierciedlają
hipotetyczne sytuacje, jakie mogłyby zajść na rynku. Do poniŜszych symulacji przyjęliśmy następujące
załoŜenia:
wysokość kredytu/poŜyczki 200 000 PLN (lub jej równowartość w CHF po kursie CHF = 2,9)
raty równe
kredyt/poŜyczka zaciągany w PLN oraz dla porównania w CHF
okres spłaty 20 lat
Warianty symulacji
PLN
Oprocentowanie / Rata
CHF
Oprocentowanie / Kurs /Rata
1.
Sytuacja: rata obliczona dla stopy na dzień
30.06.2008 WIBOR 3M = 6,65%, LIBOR 3M =
2,79%, marŜa banku = 1,5%
8,15% / 1.691,60
4,29% / 2,12 PLN / 908,70
2.
Sytuacja rata obliczona dla stopy na dzień
30.06.2010 WIBOR 3M = 4,17% , LIBOR 3M
= 0,30%, marŜa banku =1,5%
5,67% / 1.395,56
1,80% / 3,18 PLN / 1.088,90
3.
Sytuacja hipotetyczna zakładając wzrost
oprocentowania kredytu o 4 % tzn. WIBOR
3M +4% = 8,17%, LIBOR 3M + 4% = 4,30%
marŜa banku =1,5%
9,67% / 1.887,51
5,80% / 3,50 PLN / 1.702,16
Wszelkie informacje na temat bieŜących kursów walut oraz wskaźników finansowych WIBOR, LIBOR i
EURIBOR znajdziecie Państwo na naszych stronach internetowych, CA 24 oraz w placówkach bankowych. Nasi
Doradcy odpowiedzą na wszystkie Państwa wątpliwości i udzielą niezbędnych informacji dotyczących
kredytu/poŜyczki oraz zmian związanych z wejściem w Ŝycie Rekomendacji S(II) i Rekomendacji T.
5
Ryzyko związane ze zmianą cen rynkowych nieruchomości stanowiących
zabezpieczenie
Zabezpieczeniem udzielanych przez banki kredytów hipotecznych jest nieruchomość. Kwota udzielanego przez
Bank kredytu zaleŜna jest nie tylko od zdolności kredytowej, ale równieŜ od wartości nieruchomości mającej
stanowić zabezpieczenie kredytu hipotecznego.
Co nazywamy wartością nieruchomości (na potrzeby określenia wartości zabezpieczenia kredytu hipotecznego)?
Wartość nieruchomości jest to najbardziej prawdopodobna cena sprzedaŜy, moŜliwa do uzyskania na
rynku, przy załoŜeniu, Ŝe strony transakcji są od siebie niezaleŜne, i upłynął odpowiedni czas do
wyeksponowania nieruchomości. Wartość nieruchomości określana jest przez rzeczoznawców
majątkowych, którzy dokonują jej oszacowania w procesie wyceny nieruchomości.
Najczęściej wykorzystywanym wskaźnikiem do oceny zabezpieczenia jest wskaźnik LTV, czyli relacja kwoty
ekspozycji kredytowych do wartości zabezpieczenia.
Udzielając kredytu hipotecznego, Bank kieruje się powyŜszym wskaźnikiem.
Musimy jednak pamiętać, iŜ wartość nieruchomości nie jest wartością niezmienną i w okresie Ŝycia kredytu
wielokrotnie moŜe ulec zmianie: wartość naszej nieruchomości moŜe wzrosnąć i stanowić np. 70 % wartości
kredytu do spłaty. MoŜe nastąpić sytuacja wręcz odwrotna a mianowicie, wartość ta moŜe ulec zmniejszeniu i
wtedy kwota kredytu moŜe być znacznie wyŜsza od wartości nieruchomości, zabezpieczającej ten kredyt, czyli
nie pokryje w całości naszego zobowiązana w stosunku do banku. Tego nie moŜna przewidzieć na przyszłość,
gdy kredyt/poŜyczka jest udzielana na kilkadziesiąt lat.
Istnieje na rynku wiele czynników mogących mieć wpływ na wartości naszej nieruchomości takich jak, między
innymi:
1. czynniki ekonomiczne (zmieniająca się sytuacja na rynku nieruchomości)
2. czynniki prawne (ewent. obciąŜenia)
3. czynniki fizyczne danej nieruchomości (połoŜenie nieruchomości i jej otoczenie, stan zagospodarowania
nieruchomości itp.)
W przypadku znacznego zmniejszenia wartości zabezpieczenia spłaty kredytu Bank moŜe zaŜądać:
1. ustanowienia przez Kredytobiorcę dodatkowego zabezpieczenia
2. zmniejszenia kwoty kredytu lub dokonania spłaty odpowiedniej części wykorzystanego kredytu adekwatnie
do zmniejszonej wartości zabezpieczenia.
6
SŁOWNICZEK
LIBOR (3M)
London Interbank Offered Rate - stopa procentowa podawana przez Reuters,
ustalana
o
godzinie
11.00
czasu
londyńskiego
na
podstawie
średniej
arytmetycznej notowań 3 miesięcznych, po której banki gotowe są sprzedawać
swoje nadwyŜki finansowe na londyńskim rynku międzybankowym, w przypadku
kredytu w CHF / USD,
EURIBOR (3M)
Euro Interbank Offered Rate -stopa procentowa podawana przez Reuters,
ustalana o godzinie 11.00 czasu środkowoeuropejskiego, na podstawie średniej
arytmetycznej notowań 3 - miesięcznych, po której banki gotowe są sprzedawać
swoje nadwyŜki finansowe na europejskim rynku międzybankowym, w przypadku
kredytu w EUR
WIBOR (3M)
Warsaw Interbank Offered Rate - stawka WIBOR 3M jest to roczna stopa
procentowa trzymiesięcznych poŜyczek udzielonych w walucie polskiej na
warszawskim międzybankowym rynku finansowym, publikowana przez agencję
Reuter Monitor Dealing System na stronie WIBO i obliczana jest z dokładnością
do dwóch miejsc po przecinku jako średnia arytmetyczna notowań z pierwszego
i ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego rozpoczęcie kwartału
kalendarzowego.
Rynkowa stopa referencyjna
Stopa
procentowa
oferowana
na
rynku
międzybankowym
przez
grupę
największych banków i stosowana przy wyznaczaniu oprocentowania kredytów
o stawce zmiennej (czyli WIBOR, LIBOR, EURIBOR).
Ryzyko kursowe
Ryzyko
występujące
przy
kredytach
i
poŜyczkach
walutowych
lub
denominowanych do waluty, ponoszone przez Kredytobiorcę w związku z
moŜliwością wystąpienia zmiany kursu waluty, w której został udzielony
kredyt/poŜyczka hipoteczna
Ryzyko stopy procentowej
Ponoszone przez kredytobiorcę ryzyko występujące przy kredytach/ poŜyczkach
oprocentowanych zmienną stopa procentową.
Ryzyko zmiany wartości
Występuje przy kredytach zabezpieczonych hipoteką i związane jest ze zmianą, a
nieruchomości
w szczególności ze zmniejszeniem wartości nieruchomości na skutek róŜnych
czynników:
czynników
ekonomicznych,
prawnych
i
fizycznych
danej
nieruchomości
Oprocentowanie zmienne
Stopa,
według
której
oprocentowany
jest
kredyt,
ustalana
jako
suma
odpowiedniej dla danej waluty rynkowej stopy referencyjnej i marŜy banku.
Spread walutowy
jest to róŜnica pomiędzy kursem kupna a sprzedaŜy danej pary walut (np.
CHF/PLN) w kwotowaniu w banku lub kantorze. Kurs kupna to cena po jakiej
daną walutę bank moŜe kupić od klienta a kurs sprzedaŜy określa za ile daną
walutę moŜemy kupić od banku. Oczywiście ten pierwszy kurs jest zawsze niŜszy
od kursu po jakim bank oferuje nam daną walutę.
Wysokość spreadu uzaleŜniona jest od bieŜącej sytuacji na rynkach walutowych
(zmienność kursów na rynku międzybankowym), płynności poszczególnych walut
oraz konkurencyjności kursów walut oferowany przez Bank klientom. Spready
walutowe ustalano są procentowo. W przypadku gwałtownej zmiany sytuacji na
międzybankowym
rynku
walutowym
rozpiętość
stosowanych
spreadów
walutowych moŜe ulec zmianie.
Inf. 01/2010
7