Stowarzyszenie Autorów ZAiKS - Licencja

Licencja - zgoda autorów Licencja to umowa, w której podmiot praw autorskich (licencjodawca) upoważnia
użytkownika (licencjobiorcę) do korzystania z utworu na poszczególnych określonych polach eksploatacji.
Licencja może być wyłączna lub niewyłączna. ZAiKS udziela niewyłącznych licencji na korzystanie z utworów
składających się na tzw. repertuar ZAiKS-u, określając sposób i zakres korzystania oraz wynagrodzenie
autorskie za to korzystanie. ZAiKS nie udziela licencji na bezpłatne korzystanie z utworów.
Uzyskanie licencji to wygodny sposób na poruszanie się legalnie wśród utworów. Dowiedz się dlaczego
licencja to nie tylko konieczność, ale także przywilej: Licencja - konieczność czy przywilej
Udzielenie licencji jest prawem twórcy lub reprezentującej go organizacji zbiorowego zarządzania (ozz). Jest
też ustawowym obowiązkiem ozz, która bez ważnych powodów nie może odmówić udzielenia licencji.
Uzyskanie licencji jest obowiązkiem użytkownika i warunkiem legalnego korzystania z utworów.
Gdyby nie było ozz, dysponującej prawami autorskimi /ZAiKS-u/, użytkownik dla legalizacji swojej
działalności, przed każdą dyskoteką, koncertem, widowiskiem, włączeniem radia, telewizji, odtworzeniem
płyty itd., musiałby:
ustalić kto jest nosicielem praw do danego utworu, z którego chce skorzystać (tu należy pamiętać, że
nie zawsze jest to autor utworu, może to być wydawca, spadkobierca, nabywca praw, menadżer itd.),
ponadto np. w wypadku korzystania z programu radiowego użytkownik nie wie jakie utwory zostaną w
nim nadane,
ustalić jaka jest możliwość kontaktu z uprawnionym /tu należy pamiętać, że bardzo dużo
wykorzystywanych utworów to utwory zagraniczne, a więc znalezienie uprawnionego jest bardzo
trudne/,
wynegocjować i zawrzeć indywidualne umowy na każdy wykorzystany utwór,
przesyłać wynagrodzenia autorskie każdemu uprawnionemu osobno.
Wszystkie te czynności pochłonęłyby wiele czasu i kosztów, a w wielu wypadkach dotarcie do uprawnionego
byłoby niemożliwe, skutkiem czego użytkownik działałby w warunkach naruszenia prawa, co grozi surowymi
konsekwencjami - odpowiedzialnością cywilną i karną.
Dlatego uzyskanie licencji w ZAiKSie jest wielkim ułatwieniem dla użytkowników, którzy zawierając jedna
umowę działają zgodnie z prawem, oszczędzając przy tym wiele czasu i kosztów.
Są też takie kategorie wykorzystania utworów, dla których ustawa o prawie autorskim przewidziała
obowiązkowe pośrednictwo udzielania licencji bądź inkasa wynagrodzeń (np. nadania radiowe, telewizyjne,
reemisja, korzystanie z utworu audiowizualnego w zakresie nadań, wyświetlania, publicznego odtwarzania,
zwielokrotniania).
Jeśli chcesz wykorzystać cudzy utwór i nie łamać przy tym prawa, musisz każdorazowo zapłacić za to
twórcy. Nie zawsze łatwo jest dotrzeć do osoby, której należy się wynagrodzenie z tytułu praw do utworu.
Organizacja zbiorowego zarządzania, jaką jest ZAiKS może ułatwić taką sytuację, przez udzielenie licencji.
Dowiedz się jakie możesz mieć Korzyści z licencji
1/4
Zgodnie z prawem autorskim korzystanie z cudzego utworu wymaga zgody autora i zapłacenia mu
stosownego wynagrodzenia osobno za każdy sposób wykorzystania (art. 17, art. 45 pr. aut.) Gdyby nie
istniała organizacja reprezentująca prawa wielu autorów (ZAiKS), każdy z użytkowników musiałby przed
skorzystaniem z cudzej twórczości znaleźć autora każdego utworu, negocjować i zawrzeć z nim umowę i
zapłacić wynagrodzenie. Jeżeli jest to możliwe przy pojedynczych utworach (np. wystawienie sztuki
teatralnej) to przy wykorzystaniu w danej działalności wielu utworów jest wielokrotnie niemożliwe, a przy
permanentnym korzystaniu z utworów również nieopłacalne.
Użytkownik, wykorzystując utwory w ramach licencji uzyskanej za pośrednictwem organizacji zbiorowego
zarządzania:
działa zgodnie z przepisami prawa, a więc nie grożą mu sankcje cywilne i karne
nie musi uzyskiwać zgód od poszczególnych twórców na wykorzystanie ich utworów i zawierać
odrębnych umów z każdym z nich,
zna wysokość swoich zobowiązań z tytułu wykorzystania utworów,
zna swoje uprawnienia dotyczące zakresu i sposobu legalnego wykorzystania utworów
Skutki działania bez licencji
Użytkownik wykorzystujący utwory bez licencji:
narusza przepisy prawa,
naraża się na odpowiedzialność cywilną art. 79 pr.aut. (może to skutkować np. obowiązkiem zapłaty
należnego twórcy wynagrodzenia w podwójnej a nawet potrójnej wysokości) oraz koniecznością
zapłaty co najmniej dwukrotnej wysokości korzyści odniesionej z naruszenia prawa autorskiego, na
rzecz Funduszu Promocji Twórczości utworzonego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
może zostać zobowiązany do zapłaty odsetek i ponieść koszty postępowania sądowego (art.359kc i
art.98 kpc)
naraża się na odpowiedzialność karną art. 115-118 pr.aut. (bezprawne wykorzystanie utworów jest
przestępstwem i w razie stwierdzenia popełnienia przestępstwa sąd może wymierzyć karę grzywny,
ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności nawet do 5 lat oraz orzec o przepadku przedmiotów
związanych z popełnieniem przestępstwa /np. sprzętu audiowizualnego czy konsoli do odtwarzania
muzyki, a także orzec obowiązek zapłaty odszkodowania na rzecz pokrzywdzonych autorów.
Uzyskanie licencji
Poza wyjątkami przewidzianymi w Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych , korzystanie z utworu
wymaga zezwolenia twórcy lub reprezentującej go organizacji zbiorowego zarządzania. Zezwolenie to
przybiera najczęściej formę umowy o korzystanie z utworu, czyli licencji. Przepisy prawa autorskiego i szerzej
prawa cywilnego, określają jakie cechy powinna posiadać umowa licencyjna, aby być prawnie wiążącą i w
prawidłowy sposób zabezpieczać interesy obu stron - to jest twórcy i korzystającego z utworu, czyli
licencjobiorcy. Spore znaczenie mają także normy zwyczajowe ukształtowane w toku wieloletniej praktyki
udzielania licencji.
Aby licencja skutecznie chroniła interesy obu stron, konieczne jest zawarcie umowy przed rozpoczęciem
działalności polegającej na korzystaniu z utworów, na przykład przed koncertem, studniówką, balem lub
rozpoczęciem nadawania programu radiowego bądź telewizyjnego. W przeciwnym razie użytkownik naraża
2/4
się na zarzut bezprawnego działania. Grozi to surowymi konsekwencjami, odpowiedzialnością cywilną (np.
obowiązkiem zapłaty należnego twórcy wynagrodzenia w podwójnej a nawet potrójnej wysokości) i karną (w
razie stwierdzenia popełnienia przestępstwa sąd może wymierzyć karę grzywny, ograniczenia wolności lub
pozbawienia wolności)!
Zawarcie umowy o korzystanie z utworów następuje wyłącznie w formie pisemnej. Oznacza to, że ZAiKS nie
udziela licencji ustnych. Pozwala to na uniknięcie wielu kontrowersji i wyeliminowanie niepewności w
kontaktach z użytkownikami.
Licencja powinna jasno precyzować zakres eksploatacji, czyli:
o jakie utwory chodzi (określona lista tytułów lub wszystkie utwory z danej kategorii);
jaki sposób wykorzystania utworów jest dozwolony czyli jakie pola eksploatacji objęte są umową
jak długo obowiązuje umowa (np. tylko jeden koncert, do końca danego roku lub na czas
nieokreślony);
ile wynosi wynagrodzenie twórców (np. określony procent ze sprzedaży biletów lub z góry ustalona
kwota) i w jakim czasie ma być przekazane;
jaką dokumentację finansową (rozliczenie imprezy) oraz jaką dokumentację utworową (wykaz
wykorzystanych utworów) i w jakim terminie musi przedłożyć licencjobiorca.
Zalecane jest możliwie precyzyjne określenie wszystkich ważnych elementów umowy.
W praktyce od lat funkcjonują wzorce umów zawierające wszystkie istotne postanowienia, dopasowane pod
względem prawnym do rodzaju i okoliczności wykorzystania utworów. W uzasadnionych przypadkach
postanowienia umów standardowych strony mogą odpowiednio modyfikować.
Zgoda na wykorzystanie utworów wydawana jest na podstawie wypełnionego i podpisanego przez
licencjobiorcę wniosku o udzielenie licencji, który powinien zawierać wszystkie dane wymagane do jej
wystawienia, w tym między innymi: adres i nazwę licencjobiorcy, zezwolenie na prowadzenie działalności
gospodarczej, miejsce i sposób wykorzystania utworów, okres korzystania, a także w pewnych przypadkach
listę utworów, które będą wykorzystane.
Każdy użytkownik może złożyć taki wniosek i otrzymać potrzebny mu wzór umowy w odpowiedniej placówce
ZAiKS-u: dyrekcji generalnej lub jednej z 13 dyrekcji okręgowych.
Dyrekcja generalna ZAiKS-u negocjuje i zawiera umowy z ogólnopolskimi kontrahentami, w szczególności ze
wszystkimi nadawcami radiowymi, telewizyjnymi, z największymi operatorami kablowymi, firmami
fonograficznymi, teatrami. Udzielanie licencji dotyczących tzw. wykonań publicznych (np. koncerty,
odtwarzanie muzyki w sklepach czy dyskoteki) leży w gestii dyrekcji okręgowych.
Jednym z najistotniejszych elementów każdej licencji jest wysokość wynagrodzenia należnego twórcom za
korzystanie z ich utworów. W praktyce działalności licencyjno-inkasowej ZAiKS?u wynagrodzenie to określa
się na podstawie tabel stawek wynagrodzeń autorskich, zatwierdzonych przez Zarząd Stowarzyszenia oraz
opcjonalnie przez Komisję Prawa Autorskiego.
3/4
Dowiedz się jak uzyskać licencję - prześledź procedurę krok po kroku.
Wszelkie prawa zastrzeżone 2017 ZAiKS / data wygenerowania strony 04.03.2017 08:55:59
PDF ze strony: http://zaiks.org.pl/107,85
4/4