Związek Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy WP

Związek Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy WP

GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
ppłk w st. spocz. mgr Zdzisław DUSZA
mjr mgr Piotr JURCZYK
ZWIĄZEK BYŁYCH ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH
I OFICERÓW REZERWY WP
REJONU TORUŃSKIEGO
INFORMACJA O POWSTANIU ZWIĄZKU
Mocą rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 02.04.1981 r. Związek Byłych
Żołnierzy Zawodowych (ZBŻZ) uzyskał osobowość prawną i został uznany za
stowarzyszenie wyższej użyteczności publicznej przy resorcie Ministerstwa Obrony
Narodowej.
W dniach 13-14.06.1981 r. odbył się w Warszawie I Krajowy Zjazd ZBŻZ.
Pierwszym prezesem Zarządu Głównego ZBŻZ został wybrany płk w st. spocz. dr
Roman LEŚ.
W dniu 20.03.1981 r. odbyło się w Toruniu zebranie Wojewódzkiego Komitetu
Założycielskiego. W zebraniu udział wzięli oficerowie w st. spocz. i rezerwy z Torunia,
Grudziądza, Chełmna oraz Brodnicy. Podjęto decyzję, że w woj. toruńskim powstanie
10 kół terenowych związku. Postanowiono, że w terminie do 25.03.1981 r. odbędą się
zebrania założycielskie w kołach terenowych, a Zjazd Wojewódzki ZBŻZ odbędzie się
23.04.1981 r.
Wybrano również prezydium Wojewódzkiego Komitetu Założycielskiego
w składzie:
- ppłk w st. spocz. mgr Jan BRUŹ – przewodniczący
- ppłk w st. spocz. Eugeniusz BOCIEK – wiceprzewodniczący
- ppłk w st. spocz. mgr Marian ORŁOWSKI – sekretarz
I KADENCJA (1981 – 1984)
Powstały pierwsze komórki organizacyjne ZBŻZ w województwie toruńskim.
Na wieść o powstaniu Krajowego Komitetu Założycielskiego ZBŻZ w Warszawie, po
zapoznaniu się z programem działania w Toruniu w siedzibie Wojewódzkiego Sztabu
Wojskowego 20.03.1981 r. odbyło się pierwsze organizatorskie zebranie aktywistów –
byłych żołnierzy zawodowych. Przybyli na zebranie również koledzy z Grudziądza,
Chełmna i Brodnicy. Zebranie wyłoniło Wojewódzki Komitet Założycielski ZBŻZ.
Zorganizowało się 10 kół terenowych skupionych przy jednostkach
wojskowych. Stan członków ZBŻZ przed I Wojewódzkim Zjazdem Związku wynosił
268 oficerów, chorążych i podoficerów rezerwy oraz w stanie spoczynku.
Wprowadzenie stanu wojennego 13.12.1981 r. wpłynęło na zmianę
kierunkowych form i metod działania Związku.
151
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
II KADENCJA (1985 – 1989)
Zarządy Kół ZBŻZ rozwinęły działalność polityczną i propagandową.
Przygotowani prelegenci prowadzili wiele spotkań w szkołach i zakładach pracy.
Główne zadania realizowane w II kadencji ZBŻZ:
1) dalsze podniesienie i umocnienie społecznego prestiżu żołnierzy zawodowych,
obronnego wychowania społeczeństwa;
2) konsolidacja kół terenowych Związku wokół macierzystych i patronackich
jednostek i instytucji wojskowych oraz zacieśnianie współpracy z nimi;
3) pogłębianie kontaktów pomiędzy członkami Związku na płaszczyźnie działalności
społecznej oraz zainteresowanie się warunkami zdrowotnymi i bytowymi,
egzyztencją kolegów oraz wdów i sierot po zmarłych członkach Związku;
4) dalsze zacieśnianie więzi z bratnimi organizacjami kombatanckimi
i paramilitarnymi.
W II kadencji wręczono sztandary dla największych kół ZBŻZ: Nr 2 im. gen.
Józefa Sowińskiego w Toruniu i Nr 8 im. PKWN w Grudziądzu. Ponadto wręczono
sztandar dla Zarządu Wojewódzkiego ZBŻZ.
III KADENCJA (1989 – 1993)
Główną uwagę w działalności Związku skupiono na rozwiązywaniu
nabrzmiałych problemów socjalno-bytowych, a m.in. powodem tego był brak nowej
ustawy emerytalnej. Powstały tzw. stare portfele. Doraźna pomoc MON w formie
zapomóg pieniężnych była „kroplą w morzu potrzeb”.
Zmniejszały się szeregi członków Związku – odeszło 20% ogółu wszystkich
członków. Główną przyczyną zaistniałej sytuacji było niezadowolenie z działania
Zarządu Głównego ZBŻZ w dziedzinie nowej ustawy emerytalnej.
17.11.1992 r. zawarto porozumienie współpracy instytucji, dowództw
i jednostek wojskowych z ZBŻZ – podpisane przez Szefa Sztabu Generalnego WP.
IV KADENCJA (1993 – 1997)
Nakreślone na IV Zjeździe zadania realizowano w trudnych warunkach
kadrowych. Mimo to władze wojewódzkie okrzepły organizacyjnie, wykształtowały
czystą linię postępowania i uzyskały znaczącą pozycję zarówno w środowisku byłych
żołnierzy zawodowych jak i wśród młodszych kolegów w służbie czynnej.
Od pewnego czasu rozpoczęła się dyskusja w kołach Związku dotycząca
ewentualnej zmiany nazwy.
W czasie odbywających się zebrań (szczególnie sprawozdawczo-wyborczych)
w kołach pojawiło się zjawisko – czynnik destrukcyjny w działalności kół. Pojawiły się
grupy członków powszechnie nazywanymi „krytykantami” – krytykują wszystko
i wszystkich, jednocześnie charakteryzują się nieznajomością statusu i wytycznych
Zarządu Głównego oraz normatywnych dokumentów MON. Popisują się
prymitywnymi uwagami i pseudocudownymi propozycjami.
Oczywiście łatwiej jest kogoś krytykować niż samemu z pożytkiem pracować
dla kolegów czy Związku. Taka postawa jest bardzo wygodna lecz niemożliwa
do tolerowania na dłuższą metę.
152
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
V KADENCJA (1997 – 2001)
Liczebność Związku na terenie byłego województwa toruńskiego (obecnie
rejonu) wynosiła w dniu 01.01.2001 r. – 575 członków. Nie udało się uratować Koła Nr
12 przy Żandarmerii Wojskowej, które zostało rozwiązane. Próby powstania dwóch
nowych kół przy Wojskowej Komendzie Uzupełnień i 6 Toruńskiej Brygadzie Artylerii
nie powiodły się.
W czteroleciu rozpatrzono i pozytywnie poparto 415 próśb o przyznanie
zapomóg pieniężnych. Zapomogi przyznano na sumę 133.315,00 zł.
Zarząd Wojewódzki zawarł dwa porozumienia współpracy:
1) z Komendą Hufca ZHP w Toruniu;
2) z I Oddziałem Stowarzyszenia „Szwadron Jazdy RP” Pomorza Nadwiślańskiego
z Torunia.
Październik 1997 r. w czasie obrad
V Zjazdu ZBŻZ – nastąpiła zmiana nazwy
Związku na: Związek Byłych Żołnierzy
Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska
Polskiego (ZBŻZiOR WP).
KOŁO NR 5 przy JW 1440 im. mjr Henryka SUCHARSKIEGO
24 marca 1981 r. odbyło się pierwsze zebranie grupy inicjatywnej Koła Nr 5
przy Jednostce Wojskowej 1440 w Toruniu. W zebraniu założycielskim uczestniczyli
dowódca i zastępca ds. politycznych JW 1440 oraz 14-tu byłych żołnierzy
zawodowych. Na spotkaniu ustalono potrzebę rozpowszechniania wiadomości o celach
i zadaniach tworzonej organizacji skupiającej zawodowych żołnierzy rezerwy.
W tajnym głosowaniu wybrano władze Koła (prezesem wybrany został ppłk w st.
spocz. Piotr KACZYŃSKI) oraz delegatów na Zjazd Wojewódzki.
Powołane do życia Koło ZBŻZ przy patronackiej JW 1440 stworzyło warunki
byłym żołnierzom zawodowym do systematycznych spotkań z kolegami, którzy przez
długie lata pełnili służbę w różnych jednostkach wojskowych. Te spotkania
umożliwiały kontakt środowiskowy tym rezerwistom, którzy po okresie pełnionej
służby wojskowej zakończyli ją, a także przyczyniały się do pozbycia się uczucia
osamotnienia, a nawet depresji... O potrzebie powołania do życia Koła świadczy jego
dynamiczny rozwój, co potwierdził 50-osobowy stan członków pod koniec pierwszego
zebrania sprawozdawczo-wyborczego w 1983 r.
W 1986 r. z okazji V rocznicy powstania ZBŻZ dokonano podsumowania
działalności. Nastąpił dalszy rozwój Koła, które liczyło już 62 członków.
Rok 1989 był okresem wielkich przemian w Ojczyźnie (m. in. w wyniku
demokratycznych wyborów do Sejmu RP premierem zostaje wybrany Tadeusz
MAZOWIECKI), które miały wpływ na dalszy rozwój Koła. Od tego momentu
odnotowano powolny spadek liczby członków Koła. „Pogłębiał się stary portfel”
uposażenia żołnierzy rezerwy, brakowało uchwalenia oczekiwanej ustawy emerytalnej
służb mundurowych.
153
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
Rok 1993 – powstała długo oczekiwana przez środowisko ustawa emerytalna
służb mundurowych. Stworzyła członkom Koła nowe perspektywy rozwoju, była
pozytywna w treści, stwarzająca korzystne warunki płacowe (emerytury kroczące).
Jednak radość członków Koła nie trwała zbyt długo. Kolejne ugrupowania rządowe
i parlamentarne zaczęły ustawę modyfikować i doprowadziły w efekcie do tego,
że przystąpiono do radykalnego odbierania nabytych wcześniej praw emerytalnych.
Kolejne lata 1997-2001 to walka członków Koła o poprawę bytu materialnego,
opieki zdrowotnej.
1 marca 2001 r. odbyło się statutowe
zebranie sprawozdawczo-wyborcze. Pomimo małego wówczas już stanu (24
członków, w tym 11-tu w wieku powyżej 70
lat) i braku „przypływu” młodej kadry,
członkowie Koła przystąpili do dalszej
pracy na rzecz rozwoju. Kolejny raz (licząc
od 1987 r. – czwarty) prezesem został
wybrany ppłk w st. spocz. mgr Zdzisław
DUSZA
(były
dowódca
grupy
topogeodezyjnej JW 1440).
WSPÓŁPRACA KOŁA NR 5 Z JEDNOSTKĄ PATRONACKĄ – JW 1440
Współpraca Koła Nr 5 Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów
Rezerwy Wojska Polskiego (ZBŻZ i OR WP) z Jednostką Patronacką – JW 1440
datuje się od momentu jego powstania, od pierwszego zebrania założycielskiego
w marcu 1981 roku.
Solidna i życzliwa pomoc, niekonwencjonalna współpraca, ułatwiały
i ułatwiają do dnia dzisiejszego działalność Koła.
Od 1987 r. aktywnie w pracę Koła zaangażował się były oficer Jednostki
Patronackiej ppłk w st. spocz. mgr Zdzisław DUSZA.
Możliwe, że „pochodzenie” prezesa ułatwiło i zapoczątkowało bardzo owocny
okres kontaktów Koła z kolejnymi dowódcami w JW 1440:
- płk mgr inż. Henrykiem FLISEM (w latach 1984 – 1989)
- płk mgr inż. Jackiem WESOŁOWSKIM (w latach 1989 – 1991)
- płk dr Eugeniuszem SOBCZYŃSKIM (w latach 1991 – 1995)
- płk mgr inż. Janem JABŁOŃSKIM (od 1995 roku i trwa do dnia dzisiejszego).
Dzięki uprzejmości i zaangażowaniu się dowódców, kadry JW 1440 możliwe
było organizowanie wspólnych uroczystych spotkań z okazji świąt państwowych,
wojskowych, a także obchodów rocznicowych (np. 40-lecia powstania Jednostki
Patronackiej w 1985 r.). Są to wspaniałe, wielopokoleniowe, uroczyste spotkania, które
głęboko zapadają w pamięć.
154
GEOSYGNAŁ Nr 3 / 2005
Po upadku systemu totalitarnego w Naszej Ojczyźnie nową formą (dotąd nie
stosowaną, wręcz zakazaną) spotkań stał się stół wigilijny i uroczyste „SPOTKANIA
OPŁATKOWE”. W rodzinnej atmosferze wszyscy składają sobie życzenia z okazji
Świąt Bożego Narodzenia i zbliżającego się Nowego Roku. Spotkania te są
niespotykaną formą współpracy, a także spotkań żołnierzy rezerwy (w stanie
spoczynku), służby czynnej, zasadniczej służby wojskowej oraz pracowników wojska
(w tym emerytowanych).
NIEKONWENCJONALNE SPOTKANIE
6 czerwca 2002 r. dowództwo JW 1440 wspólnie z Kołem Nr 5 ZBŻZ i OR
WP im. mjr Henryka SUCHARSKIEGO zorganizowało niecodzienne spotkanie:
Prezesa Zarządu Głównego ZBŻZ i OR WP (nota bene byłego Szefa Zarządu
Topograficznego Sztabu Generalnego WP w latach 1983 – 1990 płk. w st. spocz. dr.
inż. Zenona BIESAGI) z członkami Koła, kadrą Jednostki Patronackiej oraz
sympatykami Służby Topograficznej WP.
W czasie spotkania Dowódca JW 1440 płk mgr inż. Jan JABŁOŃSKI wręczył
„dostojnemu gościowi” Dyplom Uznania wyrażający znaczące zasługi w dziedzinie
topografii, geodezji i kartografii wojskowej.
Następnie odbyło się spotkanie z członkami Koła, na którym przedstawiono
zasadnicze zagadnienia pozjazdowe dotyczące ustawy emerytalnej oraz główne bieżące
zadania i planowane do wykonania w najbliższym czasie.
Uroczystą oprawą oficjalnego spotkania było zwiedzanie sali tradycji
i stanowisk pracy topografów wyposażonych w najnowocześniejsze urządzenia przy
wykonywaniu map (w tym komputerowe stacje graficzne do numerycznego
opracowywania map).
Płk w st. spocz. dr inż. Zenon BIESAGA był bardzo zadowolony
i usatysfakcjonowany z wizyty w sali tradycji oraz ze spotkania z „młodym
pokoleniem” topografów – swoimi następcami w służbie. Będąc pod wielkim
wrażeniem dokonał pamiątkowego wpisu w Kronice Jednostki Wojskowej 1440.
Prezydium spotkania
Od lewej: prezes ZR płk dypl.
w st. spocz. Stanisław
KOPACZ, przemawia prezes
ZG płk w st. spocz. dr inż.
Zenon BIESAGA, prezes Koła
Nr 5 ppłk w st. spocz. mgr
Zdzisław DUSZA
155