zobacz więcej - Polska Izba Rzeczników Patentowych

Ustawa o rzecznikach patentowych
z dnia 11 kwietnia 2001 r. (Dz.U. Nr 49, poz. 509)
tj. z dnia 29 czerwca 2011 r. (Dz.U. Nr 155, poz. 925)
tj. z dnia 1 lutego 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 221)
Rozdział 1. Przepisy ogólne.
Art. 1 [Zakres przedmiotowy; ochrona prawna tytułu zawodowego]
1. Ustawa określa zasady i warunki wykonywania zawodu rzecznika patentowego oraz organizację i
zakres działania samorządu rzeczników patentowych.
2. Zawód rzecznika patentowego jest zawodem zaufania publicznego.
3. Tytuł zawodowy „rzecznik patentowy” podlega ochronie prawnej.
Art. 2 [Sprawy własności przemysłowej]
1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) sprawach własności przemysłowej - rozumie się przez to:
a) uzyskiwanie, zachowywanie, wykonywanie oraz dochodzenie praw odnoszących się do
przedmiotów własności przemysłowej, w szczególności wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów
przemysłowych oraz topografii układów scalonych, a także znaków towarowych, nazw handlowych i
oznaczeń geograficznych,
b) zwalczanie nieuczciwej konkurencji;
2) państwach członkowskich - rozumie się przez to państwa członkowskie Unii Europejskiej,
Konfederację Szwajcarską oraz państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
3) obywatelach państw członkowskich - rozumie się przez to:
a) obywateli państw członkowskich oraz członków ich rodzin w rozumieniu przepisów ustawy z
dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z
tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz.U. z
2014 r. poz. 1525 oraz z 2015 r. poz. 1274),
b) obywateli państw trzecich, jeżeli przysługuje im prawo podjęcia zatrudnienia lub
samozatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
c) cudzoziemców posiadających zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z
okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o
cudzoziemcach,
d) cudzoziemców, którym w Rzeczypospolitej Polskiej nadano status uchodźcy lub udzielono
ochrony uzupełniającej;
4) usługach transgranicznych - rozumie się przez to tymczasowe i okazjonalne wykonywanie
czynności z zakresu pomocy w sprawach własności przemysłowej przez osoby, o których mowa w pkt
3, uprawnione do wykonywania tych czynności w państwie członkowskim;
5) państwie macierzystym - rozumie się przez to państwo członkowskie, w którym osoba wykonująca
czynności z zakresu pomocy w sprawach własności przemysłowej uzyskała uprawnienia do
wykonywania tych czynności.
1
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) Urzędzie Patentowym - rozumie się przez to Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej;
2) samorządzie - rozumie się przez to Polską Izbę Rzeczników Patentowych.
Art. 3 [Wymagania stawiane rzecznikowi patentowemu]
1. Zawód rzecznika patentowego może wykonywać osoba, która spełnia wymagania określone
niniejszą ustawą.
2. Rzecznik patentowy w wykonywaniu zawodu podlega tylko ustawom.
3. Rzecznik patentowy ma obowiązek wykonywać zawód zgodnie z zasadami etyki rzecznika
patentowego i z należytą starannością.
4.(uchylony)
Art. 4 [Wykonywanie zawodu rzecznika patentowego]
1. Zawód rzecznika patentowego polega na świadczeniu pomocy w sprawach własności
przemysłowej.
2. Rzecznik patentowy wykonuje zawód, na warunkach określonych w ustawie, w kancelarii
patentowej lub na rzecz pracodawcy.
3. Rzecznik patentowy może wykonywać zawód, na warunkach określonych w ustawie, także na
podstawie umów cywilnoprawnych.
4. Rzecznik patentowy wykonujący zawód w ramach stosunku pracy zajmuje samodzielne stanowisko
podległe bezpośrednio kierownikowi jednostki organizacyjnej, a jeżeli jednostka organizacyjna
zatrudnia dwóch lub więcej rzeczników patentowych, jednemu z nich powierza się koordynację pracy
świadczonej przez nich w tej jednostce.
Art. 5 [Kancelaria patentowa]
1. Kancelaria patentowa może być utworzona i prowadzona:
1) indywidualnie przez rzecznika patentowego na własny rachunek w ramach działalności
gospodarczej;
2) jako spółka cywilna lub jawna, w której wspólnikami są rzecznicy patentowi lub rzecznicy patentowi i
adwokaci, radcowie prawni, prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów
ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w
Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2014 r. poz. 134, z 2015 r. poz. 1311 oraz z 2016 r. poz. 65) lub
doradcy podatkowi, o ile wykonują swój zawód wspólnie z rzecznikami patentowymi w kancelarii
patentowej;
3) jako spółka partnerska, w której partnerami są rzecznicy patentowi lub rzecznicy patentowi i
adwokaci, radcowie prawni, prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów
ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w
Rzeczypospolitej Polskiej lub doradcy podatkowi, o ile wykonują swój zawód wspólnie z rzecznikami
patentowymi w kancelarii patentowej;
4) jako spółka komandytowa lub komandytowo-akcyjna, w której komplementariuszami są rzecznicy
patentowi lub rzecznicy patentowi i adwokaci, radcowie prawni, prawnicy zagraniczni wykonujący stałą
praktykę na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników
zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej lub doradcy podatkowi, o ile wykonują
swój zawód wspólnie z rzecznikami patentowymi w kancelarii patentowej;
2
5) jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna spełniająca następujące warunki:
a) większość udziałów (akcji) posiadają rzecznicy patentowi,
b) większość głosów w zgromadzeniu wspólników (walnym zgromadzeniu) oraz w organach
nadzoru przysługuje rzecznikom patentowym,
c) większość członków zarządu stanowią rzecznicy patentowi,
d) w spółce akcyjnej wydawane są wyłącznie akcje imienne,
e) zbycie udziałów lub akcji albo ustanowienie na nich zastawu wymaga zezwolenia udzielonego
przez zarząd spółki.
2. Kancelaria patentowa może być utworzona i prowadzona, gdy co najmniej połowę wspólników w
spółce cywilnej lub jawnej, partnerów w spółce partnerskiej lub komplementariuszy w spółce
komandytowej lub komandytowo-akcyjnej stanowią rzecznicy patentowi.
3. Przedmiotem działalności kancelarii patentowej jest świadczenie pomocy w sprawach własności
przemysłowej.
Art. 6 [Zakres terytorialny stosowania ustawy] Przepisy niniejszej ustawy, dotyczące organizacji i
form wykonywania zawodu rzecznika patentowego, stosuje się do wykonywania tego zawodu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 7 [Polska Izba Rzeczników Patentowych]
1. Ogół rzeczników patentowych i aplikantów rzecznikowskich tworzy Polską Izbę Rzeczników
Patentowych.
2. Polska Izba Rzeczników Patentowych reprezentuje jej członków i sprawuje pieczę nad należytym
wykonywaniem zawodu rzecznika patentowego w granicach interesu publicznego oraz dla jego
ochrony.
3. Polska Izba Rzeczników Patentowych ma osobowość prawną. Jej samodzielność podlega ochronie
sądowej.
4.(uchylony)
Rozdział 2. Prawa i obowiązki rzecznika patentowego.
Art. 8 [Obowiązek wykonywania zawodu; ciągłość]
1. Rzecznik patentowy świadczy pomoc prawną i techniczną.
2. Pomoc prawna polega w szczególności na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu
opinii prawnych, badaniu stanu prawnego przedmiotów własności przemysłowej, zastępstwie prawnym
i procesowym.
3. Pomoc techniczna polega w szczególności na opracowywaniu opisów technicznych zgłoszeń do
ochrony przedmiotów działalności twórczej przeznaczonych do przemysłowego wykorzystywania,
badaniu zakresu ich ochrony, prowadzeniu poszukiwań dotyczących stanu techniki.
Art. 9 [Rzecznik patentowy jako pełnomocnik]
1. Rzecznik patentowy występuje w charakterze pełnomocnika w postępowaniu przed Urzędem
Patentowym, sądami i organami orzekającymi w sprawach własności przemysłowej, z wyjątkiem
występowania w charakterze pełnomocnika w postępowaniu karnym i postępowaniu karnym
skarbowym.
2. Rzecznik patentowy może udzielić dalszego pełnomocnictwa (substytucji) innemu rzecznikowi
patentowemu, a także w zakresie określonym w art. 36 ust. 1 - aplikantowi.
3
3. Rzecznik patentowy ma prawo sporządzania poświadczeń odpisów dokumentów za zgodność z
okazanym oryginałem w zakresie określonym odrębnymi przepisami. Poświadczenie powinno
zawierać podpis rzecznika patentowego, datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia, na żądanie również godzinę dokonania czynności. Jeżeli dokument zawiera cechy szczególne (dopiski, poprawki
lub uszkodzenia) rzecznik patentowy stwierdza to w poświadczeniu.
Art. 10 [Odmowa udzielenia pomocy; wypowiedzenie pełnomocnictwa]
1. Rzecznik patentowy może odmówić udzielenia pomocy w sprawach własności przemysłowej lub
wypowiedzieć pełnomocnictwo tylko z ważnych powodów, o których informuje zainteresowanego.
2. Rzecznik patentowy, wypowiadając pełnomocnictwo lub umowę o pracę, obowiązany jest wykonać
wszystkie niezbędne czynności, aby okoliczność ta nie miała negatywnego wpływu na dalszy tok
prowadzonych przez niego spraw. W przypadku wypowiedzenia pełnomocnictwa powinien on
wykonywać wszystkie niezbędne czynności jeszcze przez dwa miesiące, jeżeli nie nastąpiło
wcześniejsze objęcie sprawy przez innego rzecznika patentowego lub odwołanie przez osobę, która
udzieliła pełnomocnictwa.
3. Rzecznik patentowy jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić Urząd Patentowy oraz Krajową Radę
Rzeczników Patentowych o podjęciu wykonywania zawodu i miejscu oraz formie jego wykonywania, o
przejściu na emeryturę lub rentę, a także o każdej zmianie tych informacji.
4. W przypadku zawieszenia prawa wykonywania zawodu lub skreślenia rzecznika patentowego z listy
rzeczników patentowych, Krajowa Rada Rzeczników Patentowych ustanawia, w razie konieczności,
tymczasowego zastępcę. Krajowa Rada Rzeczników Patentowych może również ustanowić
tymczasowego zastępcę rzecznika patentowego, który czasowo nie może wykonywać zawodu, a sam
nie ustanowił zastępcy.
5. W przypadku zdarzenia powodującego trwałą utratę możliwości świadczenia przez kancelarię
patentową pomocy w sprawach własności przemysłowej, Krajowa Rada Rzeczników Patentowych
ustanawia tymczasowego zarządcę kancelarii. Do czasu ustanowienia przez osoby mające sprawy w
tej kancelarii nowych pełnomocników, tymczasowy zarządca obowiązany jest zapewnić wykonywanie
bieżących, niezbędnych czynności.
Art. 11 [Wolność słowa i pisma]
1. Rzecznik patentowy przy wykonywaniu czynności zawodowych korzysta z wolności słowa i pisma w
granicach określonych przepisami prawa i rzeczową potrzebą.
2. Nadużycie wolności, o której mowa w ust. 1, stanowiące ściganą z oskarżenia prywatnego zniewagę
lub zniesławienie strony lub jej pełnomocnika, świadka, biegłego albo tłumacza, podlega wyłącznie
odpowiedzialności dyscyplinarnej.
3. Rzecznik patentowy podczas i w związku z wykonywaniem czynności zawodowych korzysta z
ochrony prawnej przysługującej adwokatowi.
4. Rzecznik patentowy nie może być związany poleceniem służbowym co do treści wydawanej opinii
lub porady.
Art. 12 [Zakaz zastępstwa] Rzecznik patentowy nie może przyjąć zastępstwa lub udzielić pomocy,
jeżeli zastępował stronę przeciwną lub udzielił jej pomocy w tej samej bądź związanej z nią sprawie;
nie może również przyjąć zastępstwa lub udzielić pomocy w sprawie, w której brał lub bierze udział z
upoważnienia organów administracji rządowej lub samorządowej.
Art. 13 [Opłaty za czynności rzeczników patentowych]
1. Opłaty za czynności rzeczników patentowych wykonujących zawód w kancelariach patentowych
oraz zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej, ustala umowa z klientem.
2. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu Patentowego oraz Krajowej Rady
Rzeczników Patentowych, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat za czynności rzeczników
4
patentowych przed organami wymiaru sprawiedliwości oraz przed Urzędem Patentowym działającym
w trybie postępowania spornego, stanowiących podstawę do ustalenia kosztów zastępstwa, które
mogą być zasądzone przez sąd lub orzeczone przez Urząd Patentowy, mając na względzie, że
ustalenie opłaty wyższej niż stawka minimalna, o której mowa w ust. 3, lecz nieprzekraczającej
sześciokrotności tej stawki, może być uzasadnione rodzajem i zawiłością sprawy oraz niezbędnym
nakładem pracy rzecznika patentowego.
3. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu Patentowego oraz Krajowej Rady
Rzeczników Patentowych, określi, w drodze rozporządzenia, stawki minimalne za czynności
rzeczników patentowych, o których mowa w ust. 1, mając na względzie rodzaj i zawiłość sprawy oraz
wymagany nakład pracy rzecznika patentowego.
Art. 13a [Koszty pomocy prawnej udzielonej z urzędu]
1. Koszty pomocy prawnej udzielonej przez rzecznika patentowego z urzędu ponosi Skarb Państwa.
2. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu Patentowego oraz Krajowej Rady
Rzeczników Patentowych, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady ponoszenia
kosztów, o których mowa w ust. 1, z uwzględnieniem sposobu ustalania tych kosztów, wydatków
stanowiących podstawę ich ustalania oraz maksymalnej wysokości opłat za udzieloną pomoc.
Art. 14 [Obowiązek zachowania tajemnicy]
1. Rzecznik patentowy jest obowiązany zachować w tajemnicy wszelkie informacje, które uzyskał w
związku z wykonywaniem czynności zawodowych. Rzecznika patentowego nie można zwolnić z
obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej co do faktów, o których dowiedział się, udzielając
pomocy w sprawach własności przemysłowej.
2. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie dotyczy informacji udostępnianych na podstawie
przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu
terroryzmu (Dz.U. z 2014 r. poz. 455 oraz z 2015 r. poz. 1223) - w zakresie określonym tymi
przepisami.
Art. 14a [Obowiązek doskonalenia zawodowego]
1. Rzecznik patentowy ma obowiązek doskonalenia zawodowego.
2. Krajowa Rada Rzeczników Patentowych określa, w drodze uchwały, sposób realizacji obowiązku, o
którym mowa w ust. 1, w szczególności częstotliwość, zakres i formy doskonalenia zawodowego.
Art. 15 [Składka na potrzeby samorządu]
1. Rzecznik patentowy obowiązany jest do opłacania, na warunkach określonych w ustawie, składki na
potrzeby samorządu, której wysokość ustala corocznie Krajowa Rada Rzeczników Patentowych.
2. Rzecznicy patentowi, w stosunku do których, zgodnie z art. 23a ust. 3, została podjęta uchwała o
zawieszeniu prawa do wykonywania zawodu opłacają składkę na potrzeby samorządu w wysokości
30% składki, o której mowa w ust. 1.
Art. 15a [Zasady prowadzenia reklamy] Krajowy Zjazd Rzeczników Patentowych określa, w drodze
uchwały, szczegółowe zasady prowadzenia reklamy przez rzeczników patentowych, mając na uwadze
specyfikę wykonywania zawodu i konieczność zachowania niezależności oraz tajemnicy zawodowej.
Art. 16 [Obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej]
1. Rzecznik patentowy wykonujący zawód w kancelarii patentowej lub na podstawie umowy
cywilnoprawnej, a także osoba świadcząca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej usługi
transgraniczne, podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody
wyrządzone przy świadczeniu pomocy w sprawach własności przemysłowej.
2. Spełnieniem obowiązku, o którym mowa w ust. 1, jest także zawarcie umowy ubezpieczenia z
5
ubezpieczycielem z innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego, pod warunkiem że
zakres terytorialny tego ubezpieczenia obejmuje terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest ono
równoważne z ubezpieczeniem krajowym.
2a. Krajowa Rada Rzeczników Patentowych jest uprawniona do przeprowadzania kontroli spełnienia
obowiązku, o którym mowa w ust. 1 i 2, w tym do oceny równoważności ubezpieczenia, wynikającego
z umowy zawartej z ubezpieczycielem z innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego, z
ubezpieczeniem krajowym.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
gospodarki, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust. 1, termin powstania
obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę
specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań.
Art. 17 [Zastosowanie przepisów do aplikantów]
1. Przepisy art. 11-15 stosuje się odpowiednio do aplikantów, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Składka opłacana przez aplikanta na potrzeby samorządu wynosi 50% składki, o której mowa w art.
15 ust. 1.
Art. 17a [Składanie podpisu elektronicznego; elektroniczne postępowanie upominawcze]
1. Dane do składania podpisu elektronicznego na potrzeby elektronicznego postępowania
upominawczego są udzielane rzecznikom patentowym po złożeniu stosownego wniosku za
pośrednictwem właściwego okręgowego zgromadzenia rzeczników patentowych.
2. Dopuszcza się również komunikowanie się rzecznika patentowego z sądem w elektronicznym
postępowaniu upominawczym przy wykorzystaniu bezpiecznego podpisu elektronicznego
weryfikowanego za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
3. Wnioski rzeczników patentowych o udzielenie danych wskazanych w ust. 1 złożone do właściwego
okręgowego zgromadzenia rzeczników patentowych będą przesyłane właściwemu sądowi wraz z
potwierdzeniem udziału (zrzeszenia) rzecznika we właściwym zgromadzeniu. Osoby zamierzające
komunikować się z sądem w sposób wskazany w ust. 2 zawiadamiają o tym sąd za pośrednictwem
właściwego okręgowego zgromadzenia rzeczników patentowych, podając dane do weryfikacji podpisu
elektronicznego.
4. Informacje, o których mowa w ust. 3, właściwe okręgowe zgromadzenie rzeczników patentowych
przesyła sądowi w terminie 14 dni od daty złożenia wniosku.
Rozdział 3. Uprawnienia do wykonywania zawodu rzecznika patentowego.
Art. 18 [Prawo wykonywania zawodu; lista rzeczników patentowych]
1. Prawo wykonywania zawodu rzecznika patentowego powstaje po złożeniu ślubowania, z dniem
dokonania wpisu na listę rzeczników patentowych.
2. Urząd Patentowy prowadzi w systemie teleinformatycznym aktualną listę rzeczników patentowych,
która zawiera:
1) imię lub imiona i nazwisko;
2) datę i miejsce urodzenia;
3) wykształcenie;
6
4) datę złożenia egzaminu kwalifikacyjnego albo datę wydania decyzji w sprawie uznania kwalifikacji
do wykonywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zawodu rzecznika patentowego;
5) datę wpisu na listę rzeczników patentowych i numer „Wiadomości Urzędu Patentowego”, w którym
ogłoszono o wpisie;
6) numer wpisu na listę rzeczników patentowych;
7) miejsce i formę wykonywania zawodu;
8) adres zamieszkania;
9) adres do korespondencji, adres poczty elektronicznej lub numer telefonu;
10) adnotacje o odpisach orzeczeń dyscyplinarnych;
11) funkcje pełnione w organach samorządu;
12) informacje o zawieszeniu prawa do wykonywania zawodu rzecznika patentowego;
13) datę skreślenia z listy rzeczników patentowych i numer „Wiadomości Urzędu Patentowego”, w
którym ogłoszono o skreśleniu;
14) adnotacje o wydaniu legitymacji rzecznika patentowego.
3. W Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Urzędu Patentowego udostępnia się
informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 1, 5-7, 12 i 13, a w przypadku wyrażenia zgody przez
rzecznika patentowego również adres do korespondencji, adres poczty elektronicznej lub numer
telefonu.
4. Wpisu na listę rzeczników patentowych i zmiany wpisu dokonuje się na wniosek zainteresowanego.
4a. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 10, 11, 13 i 14 oraz w art. 24 ust. 2 pkt 2-6, zmiany
wpisu na liście rzeczników patentowych dokonuje się z urzędu.
4b. Od wniosku o wpis na listę rzeczników patentowych albo o zmianę wpisu pobiera się opłatę, która
stanowi dochód budżetu państwa.
4c. Wysokość opłaty od wniosku o wpis na listę rzeczników patentowych nie może przekroczyć 3%
kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku kalendarzowym poprzedzającym
rok, w którym złożono wniosek o wpis, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego
w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
1)
(Dz.U. z 2015 r. poz. 748, z późn. zm. ), zwanego dalej "przeciętnym wynagrodzeniem", oraz 1,5%
kwoty przeciętnego wynagrodzenia od wniosku o zmianę wpisu.
Art. 19 [Uprawnieni do wpisania na listę rzeczników patentowych]
1. Na listę rzeczników patentowych może być wpisany, kto:
1) posiada obywatelstwo państwa członkowskiego;
2) ma pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych;
3) jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego
wykonywania zawodu rzecznika patentowego;
4) ukończył magisterskie studia wyższe o kierunku przydatnym do wykonywania zawodu rzecznika
patentowego, w szczególności techniczne lub prawnicze;
5) odbył aplikację rzecznikowską na warunkach określonych w ustawie;
7
6) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny, o którym mowa w art. 31.
2. Na listę rzeczników patentowych może być wpisany także obywatel państwa członkowskiego, który:
1) spełnia wymogi określone w ust. 1 pkt 2 i 3;
2) nabył kwalifikacje do wykonywania zawodu rzecznika patentowego uznane zgodnie z ustawą z dnia
22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 65);
3) posługuje się językiem polskim w stopniu niezbędnym do wykonywania zawodu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności umożliwiającym w ramach wykonywania zawodu
występowanie w charakterze pełnomocnika w postępowaniach przed Urzędem Patentowym, a także w
postępowaniu sądowym i sądowoadministracyjnym.
3.(uchylony)
Art. 19a [Pisemne oświadczenie]
1. Osoba, która po raz pierwszy podejmuje świadczenie usług transgranicznych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana złożyć Krajowej Radzie Rzeczników Patentowych pisemne
oświadczenie o podjęciu świadczenia takich usług. Do oświadczenia osoba ta dołącza:
1) sporządzony w języku polskim lub przetłumaczony na język polski dokument potwierdzający, że
jest uprawniona w państwie macierzystym do wykonywania czynności z zakresu pomocy w sprawach
własności przemysłowej;
2) dokument potwierdzający jej obywatelstwo;
3) kopię dowodu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, o którym mowa w art. 16.
2. Osoba świadcząca w Rzeczypospolitej Polskiej usługi transgraniczne w przypadku istotnej zmiany
sytuacji potwierdzonej dokumentami, o których mowa w ust. 1, jest obowiązana do przedstawienia
nowych dokumentów.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pobyt czasowy
udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12
grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, oraz cudzoziemca, któremu w Rzeczypospolitej Polskiej nadano
status uchodźcy lub udzielono ochrony uzupełniającej.
Art. 19b [Informacja] Osoba, o której mowa w art. 19a ust. 1, zamierzająca świadczyć usługi
transgraniczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w kolejnych latach, jest obowiązana
poinformować Krajową Radę Rzeczników Patentowych o zamiarze ich świadczenia w każdym
kolejnym roku działalności. Do informacji tej osoba ta dołącza kopię dowodu ubezpieczenia od
odpowiedzialności cywilnej, o którym mowa w art. 16.
Art. 19c (uchylony)
Art. 19d [Osoba upoważniona]
1. Osoba świadcząca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej usługi transgraniczne, reprezentująca
klienta w postępowaniu przed organami administracji lub przed sądami, jest obowiązana wskazać
organowi prowadzącemu postępowanie osobę upoważnioną do odbioru pism w Rzeczypospolitej
Polskiej. W razie niewskazania takiej osoby, pismo doręcza się reprezentowanej stronie, jeżeli ma ona
miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej. W pozostałych przypadkach pismo
pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, o czym organ ten poucza przy pierwszym
doręczeniu.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w postępowaniach, w których do doręczeń pism przeznaczonych dla
osoby świadczącej usługi transgraniczne stosuje się przepisy rozporządzenia nr 1393/2007
8
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. dotyczące doręczania w państwach
członkowskich dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych
("doręczanie dokumentów") oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1348/2000 (Dz.Urz. UE L
324 z 10.12.2007, str. 79, z późn. zm.).
Art. 20 [Wniosek o wpis na listę]
1. Wniosek o wpis na listę rzeczników patentowych, o którym mowa w art. 18 ust. 4, składa się w
terminie sześciu miesięcy od dnia złożenia egzaminu kwalifikacyjnego.
2. Wniosek o wpis na listę rzeczników patentowych, składany przez osoby, o których mowa w art. 19
ust. 2, składa się w terminie sześciu miesięcy od dnia wydania decyzji w sprawie uznania kwalifikacji
do wykonywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zawodu rzecznika patentowego.
3. Osoby, o których mowa w art. 19 ust. 2, do wniosku o wpis na listę rzeczników patentowych
dołączają decyzję o uznaniu kwalifikacji do wykonywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
zawodu rzecznika patentowego.
4. Prezes Urzędu Patentowego wydaje decyzję o odmowie wpisu na listę rzeczników patentowych w
przypadku:
1) złożenia wniosku o wpis po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 albo 2;
2) wystąpienia w stosunku do osoby składającej wniosek o wpis okoliczności, o których mowa w art.
23a ust. 1.
5. Osoba, której zgodnie z ust. 4 pkt 2 wydano decyzję o odmowie wpisu na listę rzeczników
patentowych, może ponownie złożyć wniosek o wpis w terminie sześciu miesięcy od dnia ustania
okoliczności, o których mowa w art. 23a ust. 1. Przepis ust. 4 pkt 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 21 [Zwolnienie od odbycia aplikacji rzecznikowskiej]
1. Od wymogu odbycia aplikacji rzecznikowskiej można zwolnić, w całości lub odpowiedniej części,
osobę, która wykaże, że posiada określoną wiedzę lub praktykę w sprawach własności przemysłowej,
przydatną do wykonywania zawodu rzecznika patentowego.
1a. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy:
1) w części dotyczącej wiedzy technicznej w zakresie wynalazków i wzorów użytkowych - osoby, która
zdała europejski egzamin kwalifikacyjny i jest wpisana na listę zawodowych pełnomocników
prowadzoną przez Europejski Urząd Patentowy;
2) w części dotyczącej wiedzy prawnej w zakresie prawa cywilnego, prawa gospodarczego, prawa
administracyjnego, postępowania administracyjnego, postępowania sądowoadministracyjnego i
postępowania cywilnego - osoby, która zdała egzamin adwokacki lub radcowski albo uzyskała
uprawnienia adwokata lub radcy prawnego;
3) w części dotyczącej wiedzy prawnej - osoby, która uzyskała stopień naukowy doktora nauk
prawnych w zakresie własności przemysłowej;
4) w części dotyczącej wiedzy prawnej lub technicznej w zakresie odpowiadającym nabytej praktyce osoby, która przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o
zwolnienie z aplikacji wykonywała na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej, pod
kierunkiem rzecznika patentowego, wymagające wiedzy i praktyki rzecznikowskiej czynności
bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy w sprawach własności przemysłowej, w
szczególności w kancelarii patentowej, o której mowa w art. 5, kancelarii patentowej na terytorium
innego państwa członkowskiego, komórce organizacyjnej przedsiębiorcy, uczelni lub jednostki
naukowej, wykonującej zadania w zakresie ochrony własności przemysłowej;
5) w części dotyczącej wiedzy prawnej lub technicznej w zakresie odpowiadającym wykonywanym
zadaniom - osoby, która przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem
9
wniosku o zwolnienie z aplikacji była zatrudniona w Urzędzie Patentowym na stanowisku eksperta.
2. Zwolnienie od odbycia aplikacji rzecznikowskiej, zgodnie z ust. 1, następuje, na wniosek kandydata,
w drodze uchwały Krajowej Rady Rzeczników Patentowych. Krajowa Rada Rzeczników Patentowych
przesyła kopię uchwały, wraz z uzasadnieniem, Prezesowi Urzędu Patentowego.
2a. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, osoba ubiegająca się o zwolnienie z aplikacji rzecznikowskiej
jest obowiązana dołączyć odpowiednio: dokument potwierdzający wpis na listę zawodowych
pełnomocników prowadzoną przez Europejski Urząd Patentowy, zaświadczenie o wpisie na listę
adwokatów lub radców prawnych albo dokument potwierdzający uzyskanie pozytywnego wyniku
egzaminu adwokackiego lub radcowskiego, dokument potwierdzający uzyskanie stopnia naukowego
doktora nauk prawnych w zakresie własności przemysłowej, dokumenty potwierdzające co najmniej 4letni okres wykonywania na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej wymagających
wiedzy i praktyki rzecznikowskiej czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy w
sprawach własności przemysłowej lub dokumenty potwierdzające co najmniej 4-letni staż pracy oraz
określające zakres wykonywanych zadań na stanowisku eksperta w Urzędzie Patentowym.
3. Na uchwałę w sprawie zwolnienia od odbycia aplikacji rzecznikowskiej kandydatowi służy skarga do
sądu administracyjnego.
Art. 22 [Rota ślubowania]
1. Rota ślubowania składanego przez rzecznika patentowego ma następujące brzmienie: „Ślubuję
uroczyście wykonywać zawód rzecznika patentowego sumiennie i zgodnie z prawem Rzeczypospolitej
Polskiej, zachowywać tajemnicę zawodową, postępować godnie i uczciwie, kierując się zasadami etyki
rzecznika patentowego.”.
2. Do roty ślubowania, o której mowa w ust. 1, rzecznik patentowy może dodać słowa „Tak mi
dopomóż Bóg”.
3. Ślubowanie odbiera Prezes Urzędu Patentowego w obecności przedstawiciela samorządu.
Art. 23 [Legitymacja] Urząd Patentowy wydaje rzecznikowi patentowemu, wpisanemu na listę
rzeczników patentowych, legitymację, która potwierdza prawo wykonywania zawodu oraz używania
tytułu zawodowego „rzecznik patentowy”.
Art. 23a [Przypadki zawieszenia prawa wykonywania zawodu]
1. Zawieszenie prawa wykonywania zawodu rzecznika patentowego następuje w przypadku:
1) zatrudnienia w Urzędzie Patentowym, urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw
gospodarki, sądzie administracyjnym, Europejskim Urzędzie Patentowym lub Urzędzie Harmonizacji
Rynku Wewnętrznego;
2) sprawowania urzędu sędziego, asesora sądowego, wykonywania zawodu notariusza, komornika,
zajmowania stanowiska prokuratora, asesora prokuratorskiego lub notarialnego, albo odbywania
aplikacji ogólnej, sędziowskiej, prokuratorskiej, notarialnej lub komorniczej, oraz w razie podjęcia pracy
w organach wymiaru sprawiedliwości lub w organach ścigania.
2. Rzecznik patentowy jest obowiązany zawiadomić Krajową Radę Rzeczników Patentowych, w
terminie miesiąca, o zaistnieniu oraz o ustaniu w stosunku do niego okoliczności, o których mowa w
ust. 1.
3. Krajowa Rada Rzeczników Patentowych w terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania
zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, podejmuje uchwałę odpowiednio o zawieszeniu albo o
przywróceniu prawa do wykonywania zawodu rzecznika patentowego.
4. Na uchwałę, o której mowa w ust. 3, zainteresowanemu służy skarga do sądu administracyjnego w
terminie 30 dni od dnia doręczenia uchwały.
Art. 24 [Utrata prawa do wykonywania zawodu; skreślenie z listy]
10
1. Rzecznik patentowy traci prawo do wykonywania zawodu z dniem skreślenia z listy rzeczników
patentowych.
2. Skreślenie z listy rzeczników patentowych następuje w przypadku:
1) wniosku rzecznika patentowego o skreślenie go z listy rzeczników patentowych;
2) ograniczenia lub utraty zdolności do czynności prawnych;
3) pozbawienia rzecznika patentowego, z mocy prawomocnego wyroku sądowego, praw publicznych
lub orzeczenia zakazu wykonywania zawodu rzecznika patentowego;
4)
prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego o pozbawieniu rzecznika patentowego prawa
wykonywania zawodu;
5) gdy rzecznik patentowy przestał spełniać warunek dotyczący obywatelstwa wymagany do wpisu na
listę rzeczników patentowych;
5a) nieuiszczania składek członkowskich za okres dłuższy niż rok;
6) śmierci rzecznika patentowego.
3. W przypadku gdy przeciwko rzecznikowi patentowemu toczy się postępowanie dyscyplinarne lub
sądowe o przestępstwo zagrożone środkiem karnym pozbawienia praw publicznych lub zakazu
wykonywania zawodu rzecznika patentowego, do czasu ich zakończenia, można odmówić skreślenia z
listy rzeczników patentowych pomimo wniosku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1.
4. W przypadku skreślenia z listy rzeczników patentowych z przyczyn, o których mowa w ust. 2 pkt 15a, ponowny wpis na listę może nastąpić po ustaniu przyczyny skreślenia, na wniosek
zainteresowanego, po zasięgnięciu opinii samorządu, z uwzględnieniem ust. 4a i 5 oraz art. 19.
4a. Skreślenie z listy rzeczników patentowych z przyczyny, o której mowa w ust. 2 pkt 4, powoduje
zakaz ubiegania się o ponowny wpis na listę rzeczników patentowych przez okres dziesięciu lat od
uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego orzekającego karę pozbawienia prawa wykonywania
zawodu rzecznika patentowego.
5. W przypadku osób skreślonych z listy rzeczników patentowych, które miały przerwę w wykonywaniu
zawodu trwającą co najmniej dziesięć lat, ponowny wpis na listę rzeczników patentowych następuje po
złożeniu egzaminu kwalifikacyjnego. Do osób tych nie stosuje się obowiązku odbycia aplikacji.
6.(uchylony)
7. (utracił moc)
Art. 25 [Uprawnienia Prezesa Urzędu Patentowego]
1. Decyzję o wpisie lub odmowie wpisu na listę rzeczników patentowych i o skreśleniu lub odmowie
skreślenia z tej listy, a także decyzję uzależniającą dokonanie wpisu od odbycia uzupełniającej
aplikacji rzecznikowskiej lub złożenia egzaminu uzupełniającego, wydaje Prezes Urzędu Patentowego.
2. Na decyzje, o których mowa w ust. 1, służy skarga do sądu administracyjnego.
3. O wpisie na listę rzeczników patentowych i o skreśleniu z tej listy ogłasza się w organie urzędowym
„Wiadomości Urzędu Patentowego”.
4. Urząd Patentowy przesyła kopię decyzji o skreśleniu rzecznika patentowego z listy rzeczników
patentowych pracodawcy tego rzecznika.
Art. 25a [Lista rzeczników patentowych i aplikantów w systemie teleinformatycznym] wchodzi od
2016-09-08
11
Art. 26 [Delegacja ustawowa dla Prezesa Rady Ministrów] Prezes Rady Ministrów określi, w drodze
rozporządzenia:
1) wzór i sposób prowadzenia listy rzeczników patentowych, kierując się koniecznością zapewnienia
przejrzystości danych ujętych na liście;
2) wzór legitymacji rzecznika patentowego, kierując się koniecznością zapewnienia identyfikacji osoby
uprawnionej do wykonywania zawodu oraz używającej tytułu zawodowego „rzecznik patentowy”;
3) wysokość opłat pobieranych przez Urząd Patentowy od wniosku o wpis oraz wniosku o zmianę
wpisu na liście rzeczników patentowych, uwzględniając rzeczywistą wysokość kosztów związanych z
dokonaniem lub ze zmianą wpisu.
Rozdział 4. Aplikacja rzecznikowska i egzamin kwalifikacyjny.
Art. 27 [Aplikacja rzecznikowska]
1. Celem aplikacji rzecznikowskiej, zwanej dalej „aplikacją”, jest przygotowanie aplikanta do
samodzielnego i należytego wykonywania zawodu rzecznika patentowego.
1a. Nabór na aplikację odbywa się raz w roku.
2. Aplikacja trwa trzy lata.
3. Aplikację organizuje i prowadzi Krajowa Rada Rzeczników Patentowych.
Art. 28 [Patron]
1. Aplikacja odbywa się pod kierunkiem patrona wyznaczonego w drodze uchwały przez Krajową Radę
Rzeczników Patentowych.
2. Patronem, o którym mowa w ust. 1, może być tylko rzecznik patentowy.
3. Aplikant otrzymuje zlecane mu systematycznie przez patrona prace i zadania praktyczne, które
mogą być również wykonywane poza miejscem odbywania aplikacji.
Art. 28a [Zasady prowadzenia aplikacji]
1. Aplikacja jest prowadzona jako odpłatna działalność samorządu rzeczników patentowych na
zasadach samofinansowania.
2. Koszty aplikacji pokrywane są z opłat wnoszonych przez aplikantów. Wysokość opłaty rocznej za
aplikację nie może być wyższa niż dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzedzającym
rok rozpoczęcia kolejnego roku aplikacji.
3. Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Rzeczników Patentowych, określi, w
drodze rozporządzenia, wysokość opłaty rocznej za aplikację, kierując się koniecznością zapewnienia
aplikantom właściwego poziomu kształcenia.
4. Krajowa Rada Rzeczników Patentowych może, na uzasadniony wniosek aplikanta, zwolnić go w
części od ponoszenia opłaty, o której mowa w ust. 3, a także odroczyć jej płatność lub rozłożyć ją na
raty.
Art. 28b [Egzamin konkursowy; wpis]
1. Wpis na listę aplikantów następuje po przeprowadzeniu egzaminu konkursowego, którego termin
wyznacza Krajowa Rada Rzeczników Patentowych.
12
2. Celem egzaminu konkursowego jest sprawdzenie wiedzy kandydatów z zakresu:
1) zadań rzecznika patentowego;
2) podstaw prawa własności przemysłowej;
3) elementów wiedzy technicznej;
4) elementów prawa konstytucyjnego;
5) stopnia znajomości jednego języka obcego, według wyboru kandydata, angielskiego, francuskiego
lub niemieckiego.
3. Egzamin konkursowy przeprowadza się w formie pisemnej.
4. Za przeprowadzenie egzaminu konkursowego pobierana jest od kandydatów opłata, której
wysokość nie może przekroczyć 20% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzedzającym rok
przeprowadzenia tego egzaminu.
5. Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Rzeczników Patentowych, określi, w
drodze rozporządzenia, wysokość opłaty za przeprowadzenie egzaminu konkursowego, uwzględniając
rzeczywiste koszty związane z przeprowadzeniem tego egzaminu.
Art. 29 [Wymagania stawiane aplikantom; wpis na listę aplikantów]
1. Na listę aplikantów może być wpisana osoba, która uzyskała pozytywną ocenę z egzaminu
konkursowego, spełnia warunki określone w art. 19 ust. 1 pkt 1-4, złoży oświadczenie o pokryciu
kosztów aplikacji oraz oświadczenie, iż nie występują w stosunku do niej okoliczności, o których mowa
w art. 23a ust. 1.
2. Krajowa Rada Rzeczników Patentowych, co najmniej na trzy miesiące przed terminem egzaminu
konkursowego, udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Polskiej Izby
Rzeczników Patentowych informację o możliwości składania przez zainteresowane osoby wniosków o
wpis na listę aplikantów oraz zakres tematyczny egzaminu, w tym wykaz tytułów aktów prawnych,
według stanu prawnego obowiązującego w dniu jego udostępnienia, z których wybrane stanowią
podstawę opracowania pytań z zakresu prawa, a także wykaz literatury stanowiącej podstawę
opracowania pytań z zakresu elementów wiedzy technicznej.
3. Informacje, o których mowa w ust. 2, na wniosek Krajowej Rady Rzeczników Patentowych, Prezes
Urzędu Patentowego zamieszcza w organie urzędowym Urzędu Patentowego „Wiadomości Urzędu
Patentowego”, a także udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Urzędu
Patentowego.
4. Podstawą wpisu kandydata na listę aplikantów jest uchwała Komisji Egzaminacyjnej stwierdzająca
pozytywny wynik egzaminu konkursowego.
5. Aplikantowi wpisanemu na listę aplikantów Krajowa Rada Rzeczników Patentowych wydaje
legitymację, ważną na czas określony.
6. Po podjęciu uchwały, o której mowa w ust. 4, Krajowa Rada Rzeczników Patentowych przekazuje
Prezesowi Urzędu Patentowego wykaz osób wpisanych na listę, obejmujący następujące dane tych
osób:
1) imię i nazwisko;
2) data urodzenia;
3) adres miejsca zamieszkania.
Art. 30 [Obowiązki aplikanta]
13
1. Do obowiązków aplikanta należy:
1) uczestniczenie w przewidzianych programem zajęciach teoretycznych i praktycznych;
2) samodzielne pogłębianie wiedzy niezbędnej do prawidłowego wykonywania zawodu rzecznika
patentowego oraz praktycznych umiejętności zawodowych;
3) przestrzeganie dyscypliny szkolenia i pracy;
4) przystąpienie do egzaminu kwalifikacyjnego w wyznaczonym terminie.
2. Obowiązek przystąpienia do egzaminu kwalifikacyjnego dotyczy również osób zwolnionych w
całości od odbycia aplikacji.
Art. 31 [Aplikacja, przebieg]
1. Celem egzaminu kwalifikacyjnego, którego termin wyznacza Krajowa Rada Rzeczników
Patentowych, jest sprawdzenie przygotowania osoby przystępującej do tego egzaminu do
samodzielnego i prawidłowego wykonywania zawodu, w tym posiadanej przez nią wiedzy oraz
umiejętności jej praktycznego zastosowania z zakresu:
1) prawa własności przemysłowej, w tym prawa europejskiego i międzynarodowego;
2) prawa autorskiego;
3) prawa cywilnego, gospodarczego i administracyjnego;
4) postępowania administracyjnego, postępowania sądowoadministracyjnego oraz postępowania
cywilnego;
5) postępowania międzynarodowego w sprawach własności przemysłowej;
6) metodyki wykonywania zawodu, w szczególności uzyskiwania, utrzymywania, wykonywania oraz
dochodzenia praw odnoszących się do przedmiotów własności przemysłowej;
7) zasad wykonywania zawodu rzecznika patentowego i zasad etyki rzecznika patentowego.
2. Egzamin kwalifikacyjny składa się z trzech części pisemnych.
3. Egzamin kwalifikacyjny polega na sporządzeniu przez zdającego:
1) dokumentacji zgłoszenia wynalazku do ochrony;
2) pisma procesowego w postępowaniu administracyjnym, sądowoadministracyjnym lub cywilnym;
3) opinii na podstawie przedstawionego stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia problemu prawnego na
podstawie opisanego przypadku (kazusu).
4.(uchylony)
Art. 32 [Egzamin; powtórzenie egzaminu]
1. Do egzaminu kwalifikacyjnego dopuszcza się osobę, która ukończyła aplikację, z zastrzeżeniem art.
24 ust. 5.
2. W przypadku niezaliczenia określonej części egzaminu kwalifikacyjnego egzamin może być
powtarzany w tej części. Terminy, w których egzamin może być powtarzany, wyznacza Krajowa Rada
Rzeczników Patentowych, na dzień przypadający nie wcześniej niż sześć miesięcy i nie później niż rok
od dnia poprzedniego egzaminu. Na wniosek osoby przystępującej do egzaminu termin sześciu
miesięcy może być skrócony.
14
Art. 33 [Komisja Egzaminacyjna]
1. Egzamin konkursowy oraz egzamin kwalifikacyjny przeprowadza Komisja Egzaminacyjna, powołana
przez Krajową Radę Rzeczników Patentowych. Komisja Egzaminacyjna działa w zespołach
egzaminacyjnych, których liczba zależy od liczby kandydatów.
2. Krajowa Rada Rzeczników Patentowych powołuje Przewodniczącego Komisji Egzaminacyjnej, który
organizuje i nadzoruje pracę zespołów egzaminacyjnych.
3. W skład zespołu egzaminacyjnego wchodzą:
1) przedstawiciel Krajowej Rady Rzeczników Patentowych jako przewodniczący;
2) trzej eksperci Urzędu Patentowego wskazani przez Prezesa Urzędu Patentowego i trzej rzecznicy
patentowi wybrani przez Krajową Radę Rzeczników Patentowych.
4. Członkiem zespołu egzaminacyjnego nie może być osoba, która pozostaje z którymkolwiek ze
zdających w stosunku osobistym lub służbowym tego rodzaju, że mogłoby to wywołać wątpliwości co
do jej bezstronności.
5. Pytania będące przedmiotem egzaminu kwalifikacyjnego oraz egzaminu konkursowego ustala
Komisja Egzaminacyjna. Członkowie Komisji Egzaminacyjnej są obowiązani do zachowania w
tajemnicy ustalonych pytań.
5a. Krajowa Rada Rzeczników Patentowych, na podstawie uchwał Komisji Egzaminacyjnej
stwierdzających wyniki egzaminu konkursowego i egzaminu kwalifikacyjnego, udostępnia niezwłocznie
te wyniki w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Polskiej Izby Rzeczników
Patentowych.
6. Od uchwały Komisji Egzaminacyjnej stwierdzającej wynik egzaminu konkursowego i egzaminu
kwalifikacyjnego przysługuje odwołanie do Krajowej Rady Rzeczników Patentowych w terminie 14 dni
od dnia ogłoszenia wyników egzaminu.
6a. Członek Krajowej Rady Rzeczników Patentowych, który brał udział w podjęciu uchwały, w
odniesieniu do której wniesiono odwołanie, nie może orzekać co do tego odwołania.
6b. Od uchwały Krajowej Rady Rzeczników Patentowych w przedmiocie wyniku egzaminu
konkursowego i egzaminu kwalifikacyjnego służy skarga do sądu administracyjnego w terminie 30 dni
od dnia doręczenia uchwały.
7. Opłatę za egzamin konkursowy i egzamin kwalifikacyjny przeznacza się na pokrycie kosztów
odpowiednio egzaminu konkursowego albo egzaminu kwalifikacyjnego, w tym na wynagrodzenia dla
członków Komisji Egzaminacyjnej. Wysokość tego wynagrodzenia jest ustalana w drodze uchwały
Krajowej Rady Rzeczników Patentowych.
Art. 34 [Opłata za przeprowadzenie egzaminu]
1. Za przeprowadzenie egzaminu kwalifikacyjnego od osoby przystępującej do egzaminu jest
pobierana opłata, której wysokość nie może przekroczyć 30% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w
roku poprzedzającym rok przeprowadzenia tego egzaminu.
2. Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Rzeczników Patentowych, określi, w
drodze rozporządzenia, wysokość opłaty za przeprowadzenie egzaminu kwalifikacyjnego,
uwzględniając rzeczywiste koszty związane z przeprowadzeniem tego egzaminu.
Art. 35 [Świadectwo] Osoba, która złożyła egzamin kwalifikacyjny z wynikiem pozytywnym otrzymuje
świadectwo.
Art. 36 [Upoważnienie do zastępstwa]
15
1. Po upływie osiemnastu miesięcy od rozpoczęcia aplikacji rzecznik patentowy kierujący aplikacją
(patron) może upoważnić swojego aplikanta do zastępowania go we wszystkich czynnościach.
2. Za czynności, o których mowa w ust. 1, wykonywane przez aplikanta odpowiedzialność ponosi
rzecznik patentowy kierujący aplikacją (patron).
Art. 37 [Skreślenie z listy aplikantów] Aplikanta skreśla się z listy aplikantów w drodze uchwały
Krajowej Rady Rzeczników Patentowych:
1) w przypadku wpisu na listę rzeczników patentowych;
1a) w przypadku niezłożenia wniosku o wpis na listę rzeczników patentowych w terminie, o którym
mowa w art. 20 ust. 1;
2) odpowiednio w przypadkach, o których mowa w art. 24 ust. 2 pkt 1-3, 5 i 6;
2a) w przypadku nieuiszczania, bez usprawiedliwionej przyczyny, opłaty za aplikację dłużej niż trzy
miesiące;
3) w razie prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego o ukaraniu aplikanta karą wydalenia z aplikacji;
4) w razie nieukończenia przez niego, bez usprawiedliwionej przyczyny, aplikacji w terminie, o którym
mowa w art. 27 ust. 2;
4a) w razie nieprzystąpienia do egzaminu kwalifikacyjnego w terminie wyznaczonym przez Krajową
Radę Rzeczników Patentowych;
4b) w razie złożenia egzaminu kwalifikacyjnego z wynikiem negatywnym.
5) (uchylony)
6) (uchylony)
Art. 38 [Skarga do sądu administracyjnego] Na uchwałę o odmowie wpisu na listę aplikantów oraz
o skreśleniu z listy, służy skarga do sądu administracyjnego.
Art. 39 [Delegacja ustawowa dla Prezesa Rady Ministrów; lista aplikantów] Prezes Rady
Ministrów, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Rzeczników Patentowych, określi, w drodze
rozporządzenia, przedmiot szkolenia aplikantów, z uwzględnieniem interdyscyplinarnego charakteru
zawodu rzecznika patentowego, szczegółowy tryb i sposób przeprowadzania egzaminu konkursowego
i egzaminu kwalifikacyjnego, z uwzględnieniem konieczności prawidłowego i efektywnego
przeprowadzenia naboru na aplikację, egzaminu konkursowego, egzaminu kwalifikacyjnego oraz
zapewnienia bezstronności pracy członków Komisji Egzaminacyjnej.
Art. 40 [Uprawnienia Krajowej Rady Rzeczników Patentowych] Krajowa Rada Rzeczników
Patentowych określa, w drodze uchwały, program, regulamin i szczegółowe zasady odbywania
aplikacji z uwzględnieniem organizacji i formy szkolenia, a także wzór świadectwa złożenia egzaminu
kwalifikacyjnego. Program aplikacji oraz organizacja szkolenia powinny uwzględniać zakres czynności
praktycznych, jakie może podejmować aplikant w toku aplikacji.
Art. 41 [Odpowiednie zastosowanie przepisów do aplikanta; ślubowanie]
1. Do aplikanta stosuje się odpowiednio przepisy art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 4 pkt 2 i ust. 5, art. 23a, art.
24 ust. 1, 3 i 4.
2. Rota ślubowania składanego przez aplikanta ma następujące brzmienie: „Ślubuję uroczyście
wykonywać obowiązki aplikanta rzecznikowskiego sumiennie i zgodnie z prawem Rzeczypospolitej
Polskiej, zachowywać tajemnicę zawodową, postępować godnie i uczciwie, kierując się zasadami etyki
rzecznika patentowego.”.
3. Do roty ślubowania, o której mowa w ust. 2, aplikant może dodać słowa „Tak mi dopomóż Bóg”.
16
4. Ślubowanie składane przez aplikanta odbiera Prezes Polskiej Izby Rzeczników Patentowych w
obecności przedstawiciela Urzędu Patentowego wyznaczonego przez Prezesa Urzędu Patentowego.
Rozdział 5. Samorząd rzeczników patentowych.
Art. 42 [Obligatoryjna przynależność do samorządu rzeczników] Przynależność rzeczników
patentowych i aplikantów do Polskiej Izby Rzeczników Patentowych jest obowiązkowa.
Art. 43 [Zadania samorządu]
1. Do zadań samorządu należy w szczególności:
1) podejmowanie działań w celu zapewnienia warunków należytego wykonywania zawodu rzecznika
patentowego;
2) reprezentowanie rzeczników patentowych i aplikantów oraz ochrona ich interesów zawodowych;
3) współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu prawa własności przemysłowej, a także w zakresie
organizowania i wykonywania zawodu rzecznika patentowego;
4) doskonalenie zawodowe rzeczników patentowych i kształcenie aplikantów;
5) sprawowanie nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu przez rzeczników patentowych i
aplikantów;
6) prowadzenie badań w sprawach własności przemysłowej.
2. Wykonując zadania, o których mowa w ust. 1, samorząd współdziała z organami władzy i
administracji rządowej oraz samorządowej, a także z innymi samorządami zawodowymi i
organizacjami społecznymi, jak również sprawuje orzecznictwo dyscyplinarne oraz prowadzi
działalność wydawniczą.
Art. 44 [Organy samorządu; kadencja; wybory do organów]
1. Organami samorządu są:
1) Krajowy Zjazd Rzeczników Patentowych;
2) Krajowa Rada Rzeczników Patentowych;
3) Prezes Polskiej Izby Rzeczników Patentowych;
4) Komisja Rewizyjna;
5) Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny;
6) Sąd Dyscyplinarny;
7) Rzecznik Dyscyplinarny;
8) okręgowe zgromadzenia rzeczników patentowych;
9) okręgowe rady rzeczników patentowych.
2.(uchylony)
3.(uchylony)
17
4. Kadencja organów samorządu trwa cztery lata, jednakże organy są obowiązane działać do czasu
ukonstytuowania się nowo wybranych organów.
4a. Nie można sprawować tej samej funkcji w organach samorządu dłużej niż przez dwie następujące
po sobie kadencje.
5. Członkowie organów mogą być odwołani przez organ, który ich wybrał.
6. Wybory do organów samorządu odbywają się w głosowaniu tajnym, przy nieograniczonej liczbie
kandydatów.
7. Mandat członka organu samorządu wygasa wskutek:
1) zrzeczenia się mandatu;
2) skreślenia z listy rzeczników patentowych;
3) prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej wymienionej w art. 58 ust. 1 pkt 2-4;
4) odwołania przez organ, który dokonał wyboru;
5) wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 23a ust. 1.
Art. 45 [Statut Polskiej Izby Rzeczników Patentowych] Szczegółową strukturę organizacyjną, liczbę
i granice okręgów oraz szczegółowe zasady działania samorządu i jego organów, tryb powoływania i
odwoływania członków tych organów oraz uzupełniania ich składu, a także ogólne zasady ustalania
liczby delegatów na Krajowe Zjazdy Rzeczników Patentowych, określa statut Polskiej Izby Rzeczników
Patentowych.
Art. 46 [Uchwały organów]
1. Organy samorządu podejmują uchwały zwykłą większością głosów, o ile statut nie stanowi inaczej.
2. Uchwały doręcza się niezwłocznie Prezesowi Urzędu Patentowego.
Art. 47 [Uprawnieni do udziału w Krajowym Zjeździe Rzeczników Patentowych]
1. W Krajowym Zjeździe Rzeczników Patentowych udział biorą, z zastrzeżeniem ust. 2, rzecznicy
patentowi, którym przysługuje czynne prawo wyborcze, oraz, bez prawa głosowania, aplikanci.
2. Z upoważnienia Krajowego Zjazdu Rzeczników Patentowych, Krajowa Rada Rzeczników
Patentowych zwołuje kolejny Zjazd jako zjazd delegatów, określając w regulaminie sposób
przeprowadzenia wyborów delegatów oraz liczbę delegatów z poszczególnych okręgów.
3. W Krajowym Zjeździe Rzeczników Patentowych, odbywającym się jako zjazd delegatów, udział
biorą delegaci wybrani w okręgach spośród ogółu rzeczników patentowych oraz, z głosem doradczym,
niebędący delegatami członkowie ustępującej Krajowej Rady Rzeczników Patentowych,
Przewodniczący Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego, Przewodniczący Sądu Dyscyplinarnego,
Przewodniczący Komisji Rewizyjnej oraz Rzecznik Dyscyplinarny.
4. Krajowy Zjazd Rzeczników Patentowych zwołuje Krajowa Rada Rzeczników Patentowych nie
później niż na 7 dni przed upływem kadencji organów samorządu.
Art. 48 [Krajowy Zjazd Rzeczników Patentowych]
1. Krajowy Zjazd Rzeczników Patentowych, zwany dalej „Krajowym Zjazdem”, stanowi najwyższą
władzę samorządu.
2. Do Krajowego Zjazdu należy:
18
1) uchwalanie statutu Polskiej Izby Rzeczników Patentowych;
2) uchwalanie wytycznych działania samorządu i jego organów;
3) uchwalanie zasad etyki rzecznika patentowego;
4) określanie zasad przeprowadzania wyborów do organów samorządu i liczby członków tych
organów;
5) wybór Prezesa Polskiej Izby Rzeczników Patentowych;
6) wybór członków Krajowej Rady Rzeczników Patentowych, Komisji Rewizyjnej, Odwoławczego
Sądu Dyscyplinarnego, Sądu Dyscyplinarnego, Rzecznika Dyscyplinarnego i jego zastępców;
7) ustalanie zasad gospodarki finansowej samorządu i wytycznych w sprawie określania wysokości
składki członkowskiej;
8) rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań Krajowej Rady Rzeczników Patentowych, Komisji
Rewizyjnej, Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego, Sądu Dyscyplinarnego i Rzecznika
Dyscyplinarnego;
8a) udzielanie absolutorium ustępującym organom samorządu;
9) podejmowanie innych uchwał.
Art. 49 [Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Rzeczników Patentowych]
1. Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Rzeczników Patentowych, zwany dalej „Nadzwyczajnym Krajowym
Zjazdem”, zwołuje Krajowa Rada Rzeczników Patentowych:
1) z własnej inicjatywy;
2) na wniosek swego prezydium lub Komisji Rewizyjnej;
3) na wniosek co najmniej jednej piątej ogólnej liczby członków samorządu, zawierający uzgodniony
przez nich porządek obrad.
2. Nadzwyczajny Krajowy Zjazd powinien być zwołany, ze wskazaniem porządku obrad, w ciągu
dwóch miesięcy od dnia wpływu wniosku o zwołanie Zjazdu.
3. Porządek obrad Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu może być na Zjeździe, drogą głosowania,
rozszerzony. Nie dotyczy to rozszerzenia porządku obrad o wybór nowych organów samorządu.
Art. 50 [Krajowa Rada Rzeczników Patentowych]
1. Krajową Radę Rzeczników Patentowych stanowią Prezes Polskiej Izby Rzeczników Patentowych,
członkowie wybrani przez Krajowy Zjazd oraz dziekani.
2. Prezydium Krajowej Rady Rzeczników Patentowych stanowią Prezes Polskiej Izby Rzeczników
Patentowych oraz wybrani przez Krajową Radę Rzeczników Patentowych ze swego grona wiceprezesi
Polskiej Izby Rzeczników Patentowych, sekretarz, skarbnik i członkowie.
3. Prezydium Krajowej Rady Rzeczników Patentowych jest organem wykonawczym tej Rady i składa
jej sprawozdanie ze swojej działalności.
4. Prezydium wykonuje czynności należące do kompetencji Krajowej Rady Rzeczników Patentowych
w zakresie określonym przez Krajową Radę Rzeczników Patentowych, z wyjątkiem czynności, o
których mowa w art. 51 pkt 3, 4a i 6.
Art. 51 [Obowiązki Krajowej Rady Rzeczników Patentowych] Do Krajowej Rady Rzeczników
Patentowych należy:
19
1) (uchylony)
2) opiniowanie projektów aktów prawnych oraz przedstawianie wniosków dotyczących unormowań
prawnych w sprawach własności przemysłowej i rzeczników patentowych;
3) uchwalanie budżetu Krajowej Rady i zatwierdzanie sprawozdań z jego wykonania;
4) prowadzenie gospodarki finansowej samorządu;
4a) zatwierdzanie sprawozdań finansowych;
5) rozpatrywanie wniosków Komisji Rewizyjnej;
6) określanie wysokości składki członkowskiej i zasad zwalniania w całości lub części z obowiązku
opłacania składki, a także przypadków, w jakich osoby przechodzące na emeryturę lub rentę nie są
obowiązane do jej opłacania;
7) organizowanie aplikacji, w tym uchwalanie programu oraz regulaminu aplikacji i egzaminu
kwalifikacyjnego, a także wyznaczanie aplikantom patrona;
8) organizowanie szkoleń i innych form doskonalenia zawodowego rzeczników patentowych;
9) ustanawianie tymczasowego zastępcy rzecznika patentowego i tymczasowego zarządcy kancelarii
patentowej, w przypadkach określonych ustawą;
10) wybór Prezesa Polskiej Izby Rzeczników Patentowych oraz Rzecznika Dyscyplinarnego - w razie
wygaśnięcia ich mandatów w okresie pomiędzy Krajowymi Zjazdami;
11) prowadzenie i aktualizacja ogólnie dostępnych ewidencji:
a) miejsc zatrudnienia rzeczników patentowych,
b) kancelarii patentowych;
12)
występowanie do organów rejestrowych lub ewidencyjnych z wnioskiem o wszczęcie
postępowania o wykreślenie z rejestru lub ewidencji jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność
w zakresie świadczenia pomocy w sprawach własności przemysłowej niezgodnie z przepisami ustawy;
13) realizacja innych zadań samorządu, niezastrzeżonych dla pozostałych jego organów.
Art. 51a [Prezes Polskiej Izby Rzeczników Patentowych]
1. Prezes Polskiej Izby Rzeczników Patentowych:
1) reprezentuje samorząd;
2) przewodniczy Krajowej Radzie Rzeczników Patentowych;
3) prowadzi listę aplikantów;
4) podpisuje uchwały Krajowej Rady Rzeczników Patentowych;
5) wykonuje inne czynności określone w przepisach prawa i statucie.
2. Wiceprezesi Polskiej Izby Rzeczników Patentowych działają w granicach upoważnienia udzielonego
przez Prezesa Polskiej Izby Rzeczników Patentowych.
Art. 52 [Komisja Rewizyjna] Komisja Rewizyjna sprawuje kontrolę działalności statutowej Krajowej
Rady Rzeczników Patentowych.
Art. 53 [Sąd Dyscyplinarny; Rzecznik Dyscyplinarny]
20
1. Sąd Dyscyplinarny rozpatruje sprawy dyscyplinarne rzeczników patentowych i aplikantów,
wniesione przez Rzecznika Dyscyplinarnego, oraz zażalenia na postanowienia Rzecznika
Dyscyplinarnego.
2. Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny rozpatruje środki odwoławcze od orzeczeń Sądu Dyscyplinarnego.
3. Rzecznik Dyscyplinarny prowadzi postępowanie wyjaśniające oraz składa wnioski o wszczęcie
postępowania przed Sądem Dyscyplinarnym.
4. Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego działają w granicach upoważnienia udzielonego przez
Rzecznika Dyscyplinarnego.
Art. 54 [Okręgowe Zgromadzenie Rzeczników Patentowych]
1. Rzecznicy patentowi i aplikanci zamieszkali w danym okręgu tworzą okręgowe zgromadzenie
rzeczników patentowych.
2. Rzecznicy patentowi i aplikanci zamieszkali poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przynależą do
okręgu obejmującego m.st. Warszawę.
3. Do okręgowego zgromadzenia rzeczników patentowych należy:
1) wybór dziekana;
2) wybór członków okręgowej rady rzeczników patentowych;
3) udzielanie absolutorium okręgowej radzie rzeczników patentowych;
4) uchwalanie wniosków do przedłożenia Krajowemu Zjazdowi;
5) wybór delegatów na Krajowy Zjazd w przypadku, o którym mowa w art. 47 ust. 2 i 3;
6) rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań okręgowej rady rzeczników patentowych;
7) wykonywanie innych zadań przewidzianych w statucie.
4. Okręgowe zgromadzenie rzeczników patentowych zwołuje dziekan z własnej inicjatywy, a ponadto
na dzień przypadający nie później niż dwa miesiące przed upływem kadencji organów samorządu - na
podstawie uchwały Krajowej Rady Rzeczników Patentowych.
5. Okręgową radę rzeczników patentowych stanowią dziekan, który przewodniczy radzie, i członkowie,
spośród których okręgowa rada rzeczników patentowych może wybrać wicedziekanów i sekretarza.
6. Do okręgowej rady rzeczników patentowych należy:
1) reprezentowanie samorządu na terenie okręgu i kierowanie jego działalnością;
2) promowanie ochrony własności przemysłowej i działalność edukacyjną w tym zakresie;
3) doskonalenie umiejętności i kształcenie zawodowe rzeczników patentowych;
4) wykonywanie zadań zleconych przez Krajową Radę Rzeczników Patentowych;
5) wykonywanie innych zadań przewidzianych w statucie.
Art. 55 [Finansowanie działalności samorządu] Działalność samorządu jest finansowana:
1) ze składek rzeczników patentowych i aplikantów oraz kar pieniężnych, o których mowa w art. 58
ust. 1 pkt 3;
2) z prowadzonej działalności gospodarczej, z wyłączeniem spraw, o których mowa w art. 4 ust. 1;
21
3) z dochodów z innych źródeł, w tym spadków i darowizn.
Art. 56 [Zaskarżanie uchwały organu samorządu]
1. Prezes Urzędu Patentowego może zaskarżyć do Sądu Najwyższego sprzeczną z prawem uchwałę
organu samorządu, w terminie trzech miesięcy od dnia jej doręczenia. Sąd Najwyższy utrzymuje
zaskarżoną uchwałę w mocy bądź uchyla ją i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania
właściwemu organowi samorządu, ustalając wytyczne co do sposobu jej załatwienia. Wytyczne te są
wiążące dla organu samorządu.
2. Prezes Urzędu Patentowego może zwrócić się do Krajowego Zjazdu lub Krajowej Rady Rzeczników
Patentowych o podjęcie uchwały w określonej sprawie należącej do właściwości samorządu. Uchwała
Krajowej Rady Rzeczników Patentowych powinna być podjęta w terminie dwóch miesięcy, a uchwała
Krajowego Zjazdu - na najbliższym Zjeździe.
3. Krajowa Rada Rzeczników Patentowych przedstawia corocznie Prezesowi Urzędu Patentowego
pisemną informację o działalności samorządu, a także, na bieżąco, o funkcjach pełnionych przez
rzeczników patentowych w organach samorządu.
Rozdział 6. Odpowiedzialność dyscyplinarna.
Art. 57 [Odpowiedzialność dyscyplinarna]
1. Rzecznik patentowy i aplikant podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione, nienależyte
wykonywanie zawodu rzecznika patentowego i innych obowiązków określonych w ustawie, w
szczególności za czyny sprzeczne ze ślubowaniem lub z zasadami etyki rzecznika patentowego.
2. Od odpowiedzialności dyscyplinarnej wyłączone są czyny, do których mają zastosowanie przepisy
Kodeksu pracy dotyczące porządku i dyscypliny pracy.
Art. 58 [Kary dyscyplinarne]
1. Karami dyscyplinarnymi są:
1) upomnienie;
2) nagana z ostrzeżeniem;
3) kara pieniężna nie niższa od 10-krotności i nie wyższa od 50-krotności miesięcznej składki
członkowskiej obowiązującej w dacie orzeczenia dyscyplinarnego;
4) zawieszenie prawa wykonywania zawodu rzecznika patentowego na czas od trzech miesięcy do
pięciu lat;
5) pozbawienie prawa wykonywania zawodu rzecznika patentowego, a w stosunku do aplikantów wydalenie z aplikacji.
2. W razie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego z powodu popełnienia kilku przewinień
dyscyplinarnych, Sąd Dyscyplinarny ocenia je i wymierza jedną karę, biorąc pod uwagę wszystkie
okoliczności popełnienia tych przewinień.
3. Kara zawieszenia prawa wykonywania zawodu rzecznika patentowego pociąga za sobą utratę
biernego i czynnego prawa wyborczego do organów samorządu na czas zawieszenia i okres trzech lat
następujący po odbyciu kary.
4. Kara nagany z ostrzeżeniem oraz kara pieniężna pociąga za sobą utratę biernego prawa
wyborczego do organów samorządu na okres trzech lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.
22
5. Obok kary nagany z ostrzeżeniem oraz kary pieniężnej można w stosunku do rzecznika
patentowego orzec dodatkowo zakaz wykonywania patronatu na czas od roku do pięciu lat.
6. Obok kary zawieszenia prawa wykonywania zawodu rzecznika patentowego orzeka się dodatkowo
zakaz wykonywania patronatu na czas od dwóch lat do lat dziesięciu, jednakże nie krócej niż na okres
zawieszenia.
7. Wobec aplikantów nie orzeka się kar, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4.
8.(uchylony)
9. W razie orzeczenia wobec aplikanta kary dyscyplinarnej wydalenia z aplikacji ponowne
przystąpienie do egzaminu konkursowego może nastąpić po upływie pięciu lat od uprawomocnienia
się orzeczenia dyscyplinarnego.
Art. 59 [Niezależność postępowań; zawieszenie prawa wykonywania zawodu]
1. Postępowanie dyscyplinarne o ten sam czyn toczy się niezależnie od postępowania karnego lub
odrębnego postępowania dyscyplinarnego wynikającego z przepisów szczególnych, którym podlega
obwiniony. Postępowanie dyscyplinarne może być zawieszone do czasu zakończenia postępowania
karnego.
2. W razie wszczęcia przeciwko rzecznikowi patentowemu postępowania karnego, Sąd Dyscyplinarny
może zawiesić prawo wykonywania zawodu na okres do zakończenia toczącego się postępowania.
Zawieszenie prawa wykonywania zawodu może nastąpić również w przypadku uporczywego uchylania
się obwinionego od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym.
3. Na postanowienia w sprawach, o których mowa w ust. 2, przysługuje zażalenie do Odwoławczego
Sądu Dyscyplinarnego, w terminie miesiąca od dnia doręczenia odpisu postanowienia.
4. Zawieszenie prawa wykonywania zawodu, o którym mowa w ust. 2, pociąga za sobą utratę biernego
i czynnego prawa wyborczego do organów samorządu na czas zawieszenia.
Art. 59a [Zakres postępowania dyscyplinarnego] Postępowanie dyscyplinarne obejmuje:
1) postępowanie wyjaśniające;
2) postępowanie przed Sądem Dyscyplinarnym;
3) postępowanie przed Odwoławczym Sądem Dyscyplinarnym;
4) postępowanie wykonawcze.
Art. 60 [Wszczęcie postępowania dyscyplinarnego]
1. Postępowanie dyscyplinarne przed Sądem Dyscyplinarnym wszczyna się na wniosek Rzecznika
Dyscyplinarnego, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego.
2. Rzecznik Dyscyplinarny wszczyna postępowanie wyjaśniające z własnej inicjatywy lub na wniosek
Prezesa Polskiej Izby Rzeczników Patentowych albo Prezesa Urzędu Patentowego.
Art. 61 [Niedopuszczalność wszczęcia postępowania dyscyplinarnego]
1. Postępowania dyscyplinarnego nie wszczyna się, a wszczęte umarza się, jeżeli zaszła okoliczność,
która zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego wyłącza ściganie.
2. Nie można wszcząć postępowania dyscyplinarnego:
1) jeżeli od chwili popełnienia przewinienia upłynęły trzy lata, a w przypadku przewinienia
polegającego na nadużyciu wolności słowa i pisma - sześć miesięcy;
23
2) po upływie sześciu miesięcy od dnia powzięcia wiadomości przez Rzecznika Dyscyplinarnego o
popełnieniu przewinienia.
3. Jeżeli jednak czyn zawiera znamiona przestępstwa, przedawnienie dyscyplinarne nie następuje
wcześniej niż przedawnienie przewidziane w ustawie - Kodeks karny.
4. Bieg przedawnienia dyscyplinarnego przerywa każda czynność Rzecznika Dyscyplinarnego w
sprawie.
5. W razie śmierci obwinionego przed ukończeniem postępowania dyscyplinarnego, toczy się ono
nadal, jeżeli zażąda tego - w terminie dwóch miesięcy od dnia zgonu obwinionego - jego małżonek,
krewny w linii prostej, brat lub siostra.
6. Postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego wydane przez Rzecznika
Dyscyplinarnego traci moc, jeżeli postępowanie wyjaśniające wszczęte zostało na wniosek Prezesa
Polskiej Izby Rzeczników Patentowych lub Prezesa Urzędu Patentowego i umorzeniu postępowania w
terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia odpisu postanowienia sprzeciwi się wnioskodawca.
Art. 61a [Strony postępowania]
1. Stronami w postępowaniu dyscyplinarnym są Rzecznik Dyscyplinarny, obwiniony i poszkodowany.
2. Obwinionym jest rzecznik patentowy lub aplikant, przeciwko któremu toczy się postępowanie
dyscyplinarne.
3. Poszkodowanym jest osoba, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone postępowaniem
rzecznika patentowego lub aplikanta, określonym w art. 57 ust. 1.
4. O wyłączeniu Rzecznika Dyscyplinarnego i wyznaczeniu na jego miejsce zastępcy, w toku
postępowania wyjaśniającego orzeka Sąd Dyscyplinarny, a w pozostałych przypadkach Sąd
Dyscyplinarny albo Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny - w zależności od tego, przed którym z nich toczy
się postępowanie.
Art. 62 [Jawność rozprawy; prawo do obrońcy]
1. Rozprawa przed Sądem Dyscyplinarnym jest jawna dla rzeczników patentowych i aplikantów. Na
rozprawie może być obecny poszkodowany.
2. W postępowaniu dyscyplinarnym obwiniony ma prawo korzystać z wybranego przez siebie obrońcy,
którym może być adwokat, radca prawny lub rzecznik patentowy.
3. Sąd Dyscyplinarny może odstąpić od wymierzenia kary dyscyplinarnej, jeżeli przewinienie jest
mniejszej wagi.
Art. 63 [Odwołanie do Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego]
1. Od orzeczenia Sądu Dyscyplinarnego stronie przysługuje odwołanie do Odwoławczego Sądu
Dyscyplinarnego, w terminie miesiąca od dnia doręczenia odpisu orzeczenia.
2. W razie śmierci obwinionego przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 1, do wniesienia
odwołania od orzeczenia Sądu Dyscyplinarnego przepis art. 61 ust. 5 stosuje się odpowiednio.
3. Do postępowania przed Odwoławczym Sądem Dyscyplinarnym przepis art. 62 stosuje się
odpowiednio.
Art. 64 [Niezawisłość Sądu; zasada swobodnej oceny dowodów]
1. Członkowie Sądu Dyscyplinarnego oraz Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego są w zakresie
orzekania niezawiśli i podlegają wyłącznie przepisom prawa.
24
2. Członkowie Sądu Dyscyplinarnego i Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego orzekają na podstawie
swego przekonania opartego na swobodnej ocenie całokształtu dowodów z uwzględnieniem
okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego.
Art. 65 [Odpis prawomocnego orzeczenia]
1. Odpis prawomocnego orzeczenia skazującego na karę dyscyplinarną dołącza się do akt osobowych
obwinionego, prowadzonych wraz z listą rzeczników patentowych lub odpowiednio z listą aplikantów.
2. W przypadku orzeczenia wobec aplikanta kary wydalenia z aplikacji, odpis prawomocnego
orzeczenia przekazywany jest także Prezesowi Urzędu Patentowego.
Art. 66 [Odwołanie do sądu apelacyjnego]
1. Od orzeczenia wydanego przez Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny przysługuje kasacja do Sądu
Najwyższego stronom, Prezesowi Polskiej Izby Rzeczników Patentowych, Prezesowi Urzędu
Patentowego oraz Rzecznikowi Praw Obywatelskich.
2. Orzeczenie, od którego służy kasacja podmiotom wymienionym w ust. 1, nie podlega wykonaniu do
czasu wniesienia kasacji lub bezskutecznego upływu terminu do jej wniesienia, nie podlega również
wykonaniu orzeczenie, od którego wniesiono kasację, do czasu jej rozpoznania.
3. Kasację wnosi się do Sądu Najwyższego za pośrednictwem Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego,
w terminie 30 dni od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem.
4. Kasacja może być wniesiona z powodu rażącego naruszenia prawa, jak również rażącej
niewspółmierności kary dyscyplinarnej.
5. Od kasacji nie uiszcza się opłaty sądowej.
6. Sąd Najwyższy rozpoznaje kasację na rozprawie w składzie trzech sędziów.
Art. 67 [Usunięcie adnotacji na liście rzeczników patentowych]
1. Usunięcie adnotacji na liście rzeczników patentowych lub liście aplikantów, a także odpisu
orzeczenia dyscyplinarnego z akt osobowych obwinionego następuje z urzędu po upływie:
1) trzech lat od uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego upomnienia, nagany z ostrzeżeniem
lub kary pieniężnej, a także wydalenia aplikanta z aplikacji;
2) pięciu lat od upływu okresu zawieszenia prawa wykonywania zawodu rzecznika patentowego;
3) piętnastu lat od uprawomocnienia się orzeczenia dyscyplinarnego orzekającego karę pozbawienia
prawa wykonywania zawodu rzecznika patentowego albo siedmiu lat i sześciu miesięcy od
uprawomocnienia się orzeczenia kary wydalenia z aplikacji.
Pomimo usunięcia z listy rzeczników patentowych adnotacji o zawieszeniu prawa wykonywania
zawodu, z akt osobowych nie usuwa się odpisu orzeczenia do dnia upływu okresu kar dodatkowych
bądź okresu utraty biernego lub czynnego prawa wyborczego do organów samorządu.
2.(uchylony)
Art. 67a [Odpowiedzialność dyscyplinarna]
1. Za zawinione naruszenie warunków wykonywania zawodu i zasad etyki rzecznika patentowego,
osoba świadcząca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej usługi transgraniczne podlega
odpowiedzialności dyscyplinarnej według przepisów o odpowiedzialności dyscyplinarnej rzeczników
patentowych.
2. W miejsce kary zawieszenia prawa wykonywania zawodu stosuje się karę zawieszenia prawa do
świadczenia usług transgranicznych na okres od trzech miesięcy do pięciu lat. Zamiast kary
25
pozbawienia prawa
transgranicznych.
wykonywania
zawodu
stosuje
się
karę
zakazu
świadczenia
usług
3. Sąd dyscyplinarny doręcza niezwłocznie właściwemu organowi w państwie macierzystym osoby
świadczącej usługi transgraniczne odpisy:
1)
wniosku Rzecznika Dyscyplinarnego o ukaranie, wraz z powiadomieniem o uprawnieniach
wynikających z ust. 4;
2) orzeczeń wydanych w toku postępowania dyscyplinarnego;
3) środków odwoławczych.
4. Organ, o którym mowa w ust. 3, na każdym etapie postępowania dyscyplinarnego może
przedstawić sądowi dyscyplinarnemu swoje stanowisko w sprawie, a jego przedstawiciel może brać
udział w rozprawie, także gdy prowadzona jest z wyłączeniem jawności.
Art. 67b [Odpowiednie zastosowanie przepisów KPK] W sprawach nieuregulowanych w niniejszym
rozdziale stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.
Art. 68 [Delegacja ustawowa dla ministra] Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Prezesa
Urzędu Patentowego oraz Krajowej Rady Rzeczników Patentowych określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe zasady i tryb postępowania dyscyplinarnego, w tym orzekania, a także właściwość i skład
sądów dyscyplinarnych oraz tryb powoływania członków składów orzekających, jak również sposób
wykonywania orzeczeń i obliczania kosztów postępowania.
Rozdział 7. Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe.
Art. 69 (pominięty)
Art. 70 (pominięty)
Art. 71 (pominięty)
Art. 72 (pominięty)
Art. 73 [Rzecznicy patentowi wpisani na listę przed dniem wejścia w życie ustawy]
1. Rzecznicy patentowi wpisani na listę rzeczników patentowych przed dniem wejścia w życie ustawy
stają się rzecznikami patentowymi w rozumieniu niniejszej ustawy.
2. Rzecznicy patentowi, o których mowa w ust. 1, obowiązani są w terminie sześciu miesięcy od dnia
wejścia w życie ustawy do złożenia w Urzędzie Patentowym oraz Krajowej Radzie Rzeczników
Patentowych oświadczenia w sprawie wykonywania zawodu. Niezłożenie oświadczenia w terminie jest
podstawą do skreślenia rzecznika patentowego z listy rzeczników patentowych.
3. Z dniem wejścia w życie ustawy powstaje obowiązek wykonywania zawodu rzecznika patentowego
na zasadach określonych w art. 8, również w odniesieniu do rzeczników patentowych, o których mowa
w ust. 1, niewykonujących zawodu w dniu wejścia w życie ustawy.
Art. 74 [Prawo ubiegania się o wpis na listę rzeczników patentowych] Osoby, które przed dniem
wejścia w życie ustawy nabyły uprawnienia do wpisu na listę rzeczników patentowych na podstawie
dotychczasowych przepisów, mogą ubiegać się, w okresie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy, o wpis na listę rzeczników patentowych. Późniejsze złożenie wniosku o wpis na listę jest
podstawą do wydania decyzji o odmowie wpisu.
Art. 75 [Szkolenia na rzeczników patentowych]
26
1. Osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy odbywają szkolenia na rzeczników patentowych na
podstawie dotychczasowych przepisów i ukończą je w przewidzianym terminie, przystępują do
egzaminu kwalifikacyjnego i ubiegają się o wpis na listę rzeczników patentowych zgodnie z przepisami
niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Do osób, o których mowa w ust. 1, wymóg wykształcenia warunkujący wpis na listę rzeczników
patentowych ocenia się na podstawie przepisów dotychczasowych.
Art. 76 [Dostosowanie jednostek organizacyjnych do przepisów niniejszej ustawy] Jednostki
organizacyjne rzeczników patentowych działające przed dniem wejścia w życie ustawy w formie
nieodpowiadającej warunkom dla kancelarii patentowych, określonym w niniejszej ustawie, dostosują
formę, skład osobowy i przedmiot działalności do przepisów tej ustawy w terminie pięciu lat od dnia
wejścia w życie ustawy albo zakończą swą działalność w zakresie świadczenia pomocy w sprawach
własności przemysłowej.
Art. 77 [Postępowanie dyscyplinarne w toku] Postępowanie dyscyplinarne wobec rzeczników
patentowych, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy, toczy się według
przepisów dotychczasowych.
Art. 78 (pominięty)
Art. 79 [Derogacja] Traci moc ustawa z dnia 9 stycznia 1993 r. o rzecznikach patentowych (Dz.U. Nr
10, poz. 46).
Art. 80 [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia .
1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2015 r. poz. 1240, 1302 i 1311.
27