Załącznik nr 2

Załącznik nr 2
do zarządzenia nr 80/2003
Rektora UŚ z dnia 30 października 2003 r.
PROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO
I. CEL NAUCZANIA PRZEDMIOTU:
Opanowanie przez studentów i studentki podstawowej wiedzy o bezpieczeństwie narodowym, w
szczególności o organizacji obrony narodowej oraz poznanie zadań państwa, w tym sił zbrojnych
w zapewnieniu bezpieczeństwa narodowego, a także przygotowanie studentów i studentek do
spełnienia przez nich powinności obronnych.
Forma realizacji: samokształcenie i konsultacje oraz egzamin
II. PROGRAM SZCZEGÓŁOWY:
1. TRADYCJE KSZTAŁCENIA OBRONNEGO W POLSCE
1.1 W okresie rozbiorów
1.2 W okresie II RP
1.3 Po drugiej wojnie światowej
2. OBRONA NARODOWA W TWORZENIU BEZPIECZEŃSTWA POLSKI
2.1 Pojęcie i zakres bezpieczeństwa narodowego i obrony narodowej
Pojęcie bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo jako naczelna zasada człowieka (narodu).
Interesy bezpieczeństwa narodowego. Wymiary bezpieczeństwa: podmiotowy
(jednostkowy, narodowy, międzynarodowy), przedmiotowy (wartości, środki i narzędzia,
aktywność państwa), procesualny (koncepcje bezpieczeństwa, współzależność interesów
bezpieczeństwa). Obrona narodowa jako dziedzina bezpieczeństwa narodowego. Pojęcia i
istota obrony narodowej. Ewolucja pojęcia i zakresu obrony narodowej.
2.2 Konstytucyjne i ustawowe cele, zadania i obowiązki w sferze bezpieczeństwa i
obrony narodowej
Funkcje państwa i podmiotów praw państwowego w dziedzinie bezpieczeństwa
narodowego i obrony narodowej. Jedność systemów: bezpieczeństwa narodowego i obrony
narodowej. Interesy bezpieczeństwa narodowego i obrony narodowej w prawie polskim.
Rola organów władzy w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego i obrony narodowej.
Zadania i obowiązki organów władzy i administracji, przedsiębiorców i obywateli. Rola
organizacji pozarządowych w umacnianiu bezpieczeństwa narodowego i w obronie
narodowej.
2.3 Zagrożenia bezpieczeństwa narodowego
Pojęcie i istota zgrożeń bezpieczeństwa narodowego. Typologia zagrożeń. Charakterystyka
zagrożeń. Zagrożenia globalne. Zagrożenia dla Europy. Zagrożenia dla Polski i narodu
polskiego.
2.4 Obrona narodowa i obrona wspólna NATO.
Właściwości obrony narodowej (obrona: powszechna, państwowa, ciągła i ogólna).
Organizacja i funkcjonowanie obrony narodowej. Charakterystyka elementów
funkcjonalnych obrony narodowej. Obrona wspólna NATO. Zasady działania Sojuszu
Północnoatlantyckiego. Zakres wspólnych przedsięwzięć obronnych. Koncepcja
strategiczna Sojuszu. Rola państwa - członka NATO. Interesy narodowe, a sojusznicze.
2.5 Założenia strategii bezpieczeństwa narodowego
Pojęcie i istota strategii bezpieczeństwa narodowego. Kształtowanie się strategii
bezpieczeństwa RP. Cele i zasady polityki bezpieczeństwa RP. Przeciwdziałanie
zagrożeniom zewnętrznych i wewnętrznym bezpieczeństwa narodowego.
2.6 Stany nadzwyczajne i gotowość obronna państwa
Pojęcie i istota stanów nadzwyczajnych i gotowości obronnej państwa. Stan klęski
żywiołowej, stan wyjątkowy, stan wojenny - zasady wprowadzania stanów
nadzwyczajnych, zasady działania organów władzy publicznej, zakres ograniczeń wolności
i praw człowieka i obywatela. Funkcjonowanie państwa po wprowadzeniu stanów
nadzwyczajnych.
2.7 Założenia strategii obrony narodowej.
Pojęcie i istota strategii obrony narodowej. Cele i zasady strategii obronności RP. System
obronności państwa. Rola organów władzy, sił zbrojnych i układu pozamilitarnego w
systemie obronności RP.
3. ORGANIZACJA WOJSKOWA POLSKI.
3.1 Pojęcie systemu wojskowego oraz jego misja i zadania
Pojęcie wojska, jego miejsce i rola w państwie; pojęcie i struktura systemu wojskowego
państwa; zadania systemu wojskowego.
3.2 Siły Zbrojne RP w czasie pokoju, kryzysu i wojny
Podstawowa funkcja sił zbrojnych. Działalność pokojowa. Reagowanie w sytuacjach
kryzysowych (operacje inne niż wojna). Udział SZ RP w międzynarodowych operacjach
pokojowych. System mobilizacyjny sił zbrojnych. Działania w operacjach sojuszniczych
poza terytorium kraju i w obronie kolektywnej Polski. Obowiązki państwa - gospodarza.
Opór na terenach okupowanych/
3.3 Struktura Sił Zbrojnych
Czynniki wpływające na kształt i możliwości sił zbrojnych. System dowodzenia. Rola
Sztabu Generalnego. Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej (Siły Powietrzne). Marynarka
Wojenna. Wojska operacyjne i terytorialny system wsparcia. Rola okręgów wojskowych,
wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowych komend uzupełnień i garnizonów.
Organizacja i przeznaczenie.
3.4 Struktura rodzajów wojsk
Ogólne zasady organizacji wojsk: związki taktyczne, oddziały i pooddziały.
Przeznaczenie, organizacja i podstawowe uzbrojenie: wojsk pancernych,
zmechanizowanych, desantowych, żandarmerii wojskowej, obrony terytorialnej, artylerii i
obrony plot, wojsk inżynieryjnych, chemicznych, łączności, komunikacji, logistyki, służby
zdrowia. Duszpasterstwo wojskowe.
3.5 Służba wojskowa.
Rodzaje służby wojskowej: zawodowa, ochotnicza, obowiązek wojskowy obywateli
(zasadnicza służba wojskowa i służba w rezerwie); organizacja funkcjonowania wojska:
hierarchia, dyscyplina, porządek wojskowy, garnizon i jednostka wojskowa.
3.6 Podstawowe pojęcia i zasaady walki zbrojnej
Pojęcie sztuki wojennej i jej części składowych: strategii, sztuki operacyjnej i taktyki;
środki, czynniki, sposoby, rodzaje i formy walki zbrojnej. Zasady sztuki wojennej.
3.7.Współpraca cywilno - wojskowa
Istota, potrzeba, formy i zakres współpracy. Wojskowe wsparcie władz cywilnych i
społeczeństwa - zasady i procedury. Organiazacja współdziałania cywilno - wojskowego.
4. CYWILNA ORGANIZACJA OBRONY NARODOWEJ
4.1 Misje i zadania cywilnej organizacji obrony narodowej
Zarys rozwoju cywilnej części obrony narodowej. Organizacja pozamilitarnej części obrony
narodowej w RP. Zasady funkcjonowania i organizacji: obrony cywilnej, świadczeń
osobistych i rzeczowych oraz powszechnej samoobrony ludności.
4.2 Zagrożenia
Charakterystyka zagrożeń życia, mienia i środowiska. Zasady oceny i analizy zagrożeń
bezpośrednich ludności i zakładów pracy. Monitoring zagrożeń niemilitarnych. Podstawy
prawne i zasady funkcjonowania społeczeństwa w czasie zagrożeń nadzwyczajnych.
4.3 Ochrona ludności
Sposoby ochrony ludności. Organizacja i funkcjonowanie ochrony ludności w Polsce.
Zasady ochrony ludności w zakładach pracy i miejscach zamieszkania.
4.4 Ratownictwo
Krajowy system ratownictwa. Resortowe systemy ratownictwa (ogólne i specjalistyczne).
Społeczne (pozarządowe) systemy ratownictwa.
4.5 Bezpieczeństwo i porządek publiczny
Rola administracji publicznej w krztałtowaniu bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Zadania i kompetencje policji, straży miejskich (gminnych), żandarmerii wojskowej oraz
innych służb w utrzymaniu bezpieczeństwa i porządku publicznego.
4.6 Wsparcie cywilne sił zbrojnych.
Relacje i współpraca cywilno - wojskowa. Zasady realizacji zadań gospodarczo obronnych oraz świadczeń osobistych i rzeczowych. Kształtowanie społecznego wsparcia
sił zbrojnych.
4.7 Organizacje pozarządowe w obronie narodowej
Miejsce i zadania organizacji pozarządowych w obronie narodowej. Zasady wykonywania
zadań przez organizaje pozarządowe na rzecz obrony narodowej.
4.8 Ochrona i obrona granicy państwowej, ważnych obiektów i instytucji.
Zasady ochrony granicy państwowej i ważnych obiektów. Ochrona obiektów i dóbr
niezbędnych do przetrwania ludności. Ochrona dóbr kultury. Ochrona instytucji i zakładów
pracy. Formacje ochronne.
4.9 Zarządzanie kryzysowe.
Istota i znaczenie zarządzania w sytuacjach kryzysowych. Organizacja zarządzania w
sytuacjach kryzysowych w Polsce. Zasady i przedsięwzięcia zarządzania w sytuacjach
kryzysowych (zakład pracy, gmina, powiat).
Ostatnia modyfikacja strony: 11/03/2003 13:03:10