Europejski Fundusz na rzecz Demokracji (European Endowment for

Europejski Fundusz na rzecz Demokracji (European Endowment for Democracy, EED)
to sztandarowa inicjatywa polskiej prezydencji w UE w 2011 r. Przez rok działalności
(od 2013 r.) Fundusz wypracował już istotną wartość na polu wspierania podmiotów
działających na rzecz demokracji w krajach Partnerstwa Wschodniego, również na Ukrainie.
Decyzja rządu kanadyjskiego o dotacja dla EED na elastyczne wspierania rozwoju
i umacniania ruchów demokratycznych na Ukrainie jest mocnym dowodem uznania roli
Funduszu. Dotacja, w połączeniu z funduszami państw członkowskich UE oraz własnymi
środkami EED przeznaczonymi na pomoc dla Ukrainy, pozwoli na lepiej skoordynowane
wsparcie ze szczególnym uwzględnieniem synergii i stabilności oraz pozwolą na uniknięcie
powielania. Podejście takie dobrze wpisuje się w program skuteczności pomocy DAC OECD.
Euromajdanowi towarzyszyło powstanie nowego pokolenia aktywistów ukraińskich,
wcześniej nieangażujących się w działalność polityczną czy obywatelską. Zmienili oni
również kształt istniejących ruchów obywatelskich i przyczynili się do powstania wielu
inicjatyw w tym zakresie. Ci działacze obywatelscy potrzebują teraz wsparcia w celu
kontynuowania demokratyzacji Ukrainy oraz monitorowania działań przyszłych rządów,
zwłaszcza pod kątem rozliczania ich z obietnic dotyczących budowania demokracji, rządów
prawa i zwalczania korupcji. Ważnym zadaniem będzie rozwijanie dialogu i osiąganie
konsensusu pomiędzy narodowościami w różnych regionach Ukrainy. Potrzebna jest także
dodatkowa pomoc w celu zinstytucjonalizowania postaw prodemokratycznych i pluralizmu,
wspierania praw człowieka, równości społecznej i równości płci oraz wspierania rządów
prawa. Innymi słowy, konieczne jest wykorzystanie aktualnego bezprecedensowego poziomu
aktywności obywatelskiej i skierowanie jej na ugruntowanie demokratycznych instytucji
Ukrainy, zwłaszcza w regionach.
Fundacja Solidarności Międzynarodowej (do 2013 Polska Fundacja Międzynarodowej
Współpracy na rzecz Rozwoju „Wiedzieć Jak”) została powołana w 1996 r. z inicjatywy
Prezydenta RP i reaktywowana w 2011 r. z inicjatywy ministra Radosława Sikorskiego.
Podstawowym
celem
działalności
jest
wspieranie
prodemokratycznych
przemian
w społeczeństwach, które ze względu na system polityczny nie mają możliwości
współdecydowania o własnym losie oraz krajów w okresie transformacji systemowej.
Znakiem graficznym Fundacji jest logo polskiej prezydencji w Radzie UE. Fundacja realizuje
swoje cele głownie przez wsparcie projektów realizowanych przez polskie organizacje
pozarządowe we współpracy z partnerami lokalnymi z zagranicy. W latach 2012-2013
w ramach programu „Wsparcie Demokracji” Fundacja dofinansowała realizację 122
projektów w krajach Partnerstwa Wschodniego, Azji Centralnej, Tunezji i Birmie / Mjanmie.
W ramach działań własnych Fundacja m.in. wysyła obserwatorów na wybory w ramach misji
OBWE / ODHIR, prowadzi Centrum Informacyjne dla Władz lokalnych w Mołdawii.
Od końca 2013 r. Fundacja aktywnie angażuje się we wspieranie prodemokratycznych
i proeuropejskich o jakie obywatele Ukrainy walczyli na Majdanie w Kijowie i na wielu
majdanach w całej Ukrainie. Fundacja m.in. aktywnie zaangażowała się w powstanie
i działania Komitetu Obywatelskiego Solidarności z Ukrainą, wspiera niezależne media
(w tym odkupuje dziennikarzom zniszczony sprzęt), uczestniczy w misjach eksperckich,
udziela wsparcia pomocy medycznej dla rannych z Majdanu. W 2014 r. Fundacja wspiera
11 projektów polskich organizacji pozarządowych oraz organizuje około stuosobową misję
obserwacyjną na wybory w Ukrainie. Szacujemy, że w bieżącym roku łączny koszt działań
realizowanych przez Fundację ze środków polskiej współpracy rozwojowej MSZ RP
w Ukrainie wyniesie ok. 5 mln złotych.
W ramach Polsko-Kanadyjskiego Programu Wsparcia Demokracji Fundacja planuje
sfinansowanie do 2016 r. ok. 25 projektów w Ukrainie. Realizowane przez partnerów
z Ukrainy i Polski (organizacje pozarządowe, samorządy, media) projekty będą dotyczyły
wsparcia reformy samorządowej na szczeblu lokalnym i regionalnym (ze szczególnym
uwzględnieniem Ukrainy wschodniej i południowej) oraz wsparcia niezależnych mediów
i budowania wspólnej dla całej Ukrainy przestrzeni świadomości obywatelskiej. Łączny
budżet programu w latach 2014-16 to 5,5 mln dolarów kanadyjskich (14 850 tys. zł).