Diagnoza stanu regionalnych organizacji pozarządowych

Dylemat linoskoczka: diagnoza stanu
regionalnych organizacji
pozarządowych
dr Wojciech Goszczyński
Zakład Badań Kultury
Instytut Socjologii
Uniwersytet Mikołaja Kopernika
O badaniach
• Badania wykonane na zlecenie Forum
Aktywizacji Obszarów Wiejskich i
Towarzystwa Rozwoju Gminy Płużnica
w ramach projektu „Dobry Start”.
• Badania przeprowadzone przez
pracowników Instytutu Socjologii UMK
a) Badania ilościowe:
(dr Wojciech Knieć, dr Wojciech
375 organizacji, z powiatów
Goszczyński) i Polskiej Akademii Nauk
ziemskich (czyli wieś i małe
(dr Ryszard Kamiński).
miasta), CATI, próba
przeprowadzona w całej Polsce • Badanie liderów organizacji
b) Badania jakościowe:
pozarządowych.
Warsztaty scenariuszowe
przeprowadzone w 5 centrach:
Płużnica, Debrzno, Korzecznik,
Sandomierz, Legnica
Podstawowe informacje
Typ badanych organizacji
Lokalizacja badanych organizacji
wieś
fundacja
52%
KGW
1% 9%
6%
2%
4%
48%
miasto
LGD
n=375
OSP
stowarzyszenie
• Zdecydowana większość
organizacji to stowarzyszenia.
79%
związek
n=375
• W danych widać pewną
przewagę organizacji
ulokowanych w małych
miastach.
Podstawowe informacje
Staż badanych organizacji
Ilość członków
do 15
5%
17%
16%
od 16 do 50
8%
31%
28%
do 5 lat
od 51 do 100
powyżej 100
od 5 do 10
lat
od 11 do 22
lat
33%
więcej niż 22
lata
n=371
62%
n=375
• Dominują organizacje
stosunkowo młode, ze stażem
korelującym ze wstąpieniem
polski do UE.
• Większość organizacji to
organizacje średniej wielkości.
Ilość i aktywność członków
Aktywność członków
100%
aktywność
80%
60%
40%
43%
20%
21%
38%
27% 8%
18%
27% 17%
26% 34% 22% 18%
41%
22% 22% 15%
0%
do 5 lat
do 25%
n = 113
od 5 do 10 lat
26% do 50%
n = 123
Ilość wolontariuszy
6%
do 5
11%
35%
od 6 do 20
od 21 do 50
48%
powyżej 51
n=187
od 11 do 22 lat
staż
51% do
75%
n = 102
powyżej 75%
więcej niż 22 lata
n = 27
• W praktyce baza
społecznych działań jest
stosunkowo niewielka, w
większości wypadków w
organizacji aktywnie
działa kilka osób.
Obszar działania
Zakres działania NGO's
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
61%
53%
26%
10%
11%
19%
wieś
rozwój
Typologizacja NGO's
81%
85%
51%
49%
19%
15%
wieś
fundacja
stowarzyszenie
miasto
inne
10%
miasto
usługi ekonomiczne, społeczne i socjalne
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
10%
n = 375
edukacja i nauka
sport
n = 375
• Zdecydowana większość
organizacji zajmuje się
szeroko rozumianym
rozwojem lokalnym i
pomocą społeczną.
Kolejne kategorie to
edukacja i sport.
Budżet badanych organizacji
Budżet organizacji a lokalizacja
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
58%
46%
30%
24%
wieś
do 10.000 zł
miasto
od 10000 do 50000 zł
Ocena sytuacji finansowej
organizacji
bardzo zła
5%6%
30%
18%
27%
14%
zła
przeciętna
40%
dobra
bardzo dobra
n = 375
n = 375
powyżej 50000 zł
• Widać wyraźną
dysproporcję pomiędzy
miastem a wsią w
budżetach organizacji.
Co ciekawe, większość
organizacji jest
zadowolona ze swojej
sytuacji finansowej.
Modele zarządzania
Brak czasu mieszkańców
Charakter kultury obywatelskiej
Brak zaufania mieszkańców
MODEL
LIDERSKI
Efekt
Spustu
MODEL
ROZPROSZONY
Efekt
Lawiny
Efekt
parasola
Ocena Funkcjonowania
Ocena sytuacji finansowej organizacji 6%
18%
40%
30%
5%
Perspektywy na najbliższe 3 lata 2%
4% 17%
59%
19%
Umiejętność zarządzania organizacją 2%
4% 17%
60%
17%
Współpraca z przedsiębiorcami 5% 14%
Współpraca z innymi organizacjami pozarządowymi
5% 14%
Współpraca z sektorem publicznym 3%4%
Pozyskiwanie funduszy na działalność
Wpływ organizacji na mieszkańców 3% 16%
0%
10%
24%
45%
12%
negatywna
24%
45%
12%
neutralna
23%
7% 12%
20%
skr. negatywna
47%
23%
36%
35%
10%
36%
34%
11%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90% 100%
pozytywna
skr. pozytywna
Indeks optymizmu
5,0
4,5
4,0
3,5
3,0
3,99
4,10
3,35
3,30
3,02
2,46
3,00
4,35
4,18
3,82
3,46
3,63
2,67
2,5
1,74
2,0
4,29
4,31
3,87
3,73
2,84
3,90
3,81
2,74
umiejętność
zarządzania
organizacją
perspektywy na
najbliższe 3 lata
3,97
3,20
3,32
3,09
2,00
1,97
1,5
1,0
wpływ na
mieszkańców
pozyskiwanie
funduszy na
działalność
SKALA:
1 - skrajnie negatywna
5 - skrajnie pozytywna
współpraca z
sektorem
publicznym
współpraca z
współpraca z
innymi
przedsiębiorcami
organizacjami
pozarządowymi
Indek zasowolenia z funkcjonowania organizacji
niezadowolony
neutralny
zadowolony
Ogółem
n = 357
Zadowolenie z funkcjonowania
10%
39%
50%
niezadowolony
neutralny
zadowolony
n = 375
• Większość organizacji jest
neutralna.
a) zadowolone: sektor
publiczny
b) Niezadowolone,
finansowanie i
współpraca
Organizacje w sieci
Partnerzy
zagraniczni
3,59
Krajowe NGO
Urząd
marszałkowski
3,68
3,55
Lokalne NGO
Przedsiębiorcy
3,56
3,56
Inny publiczny
Skala 1-5
Gdzie 1 to skrajnie
negatywne oceny
współpracy a 5 to
skrajnie
pozytywne oceny
współpracy
Gmina
3,93
3,99
Organizacja
pozarządowa
Kolorem zielonym oznaczono wyniki wyższe od średniej
oceny współpracy.
Kolorem czerwonym oznaczono wyniki niższe od
średniej oceny współpracy.
Im bliżej do
centrum tym
częstsze kontakty
Sektor publiczny
60%
50%
40%
30%
49%
20%
10%
4%
5%
8%
2%
18%
4%
8%
0%
pomagają nam w kontaktach z mieszkańcami
trudno powiedzieć
wspierają nas finansowo
wspierają nas materialnie, ale nie finansując bezpośrednio naszych działań
wspierają nas merytorycznie pomagając pozyskiwać projekty
wspierają nas merytorycznie w trakcie realizacji projektów
wspierają nas merytorycznie, przy organizacji i rozliczaniu pracy naszej organizacji
wspierają nas, zapewniając nam infrastrukturę do działania (pomieszczenia, sprzęt)
Współpraca z gminą
n = 288
STRATEGIA
AKCEPTACJI
100%
80%
79%
60%
40%
20%
16%
6%
0%
zła
przeciętna
dobra
n = 307
STRATEGIA
UNIKANIA
STRATEGIA
KOEGYZSTENCJI
ŚRODKI UE w działaniu NGO
5,0
4,5
4,11
4,14
4,0
3,93
3,64
3,5
3,29
2,94
3,54
3,12
3,32
3,0
3,68
3,58
2,9
3,62
3,6
2,86
2,64
2,5
2,0
łatwość tworzenia wniosków
SKALA:
1 - skrajnie negatywna
5 - skrajnie pozytywna
Przyjazność procedur
rozliczania
Kontakt z instytucją
rozliczającą
Sensowność celów konkursów
Źródło finansowania
POKL
PROW
RPO
Małe projekty
n = 357
Mocne i słabe strony
aktywność
zaangażowanie
projekty
MOCNE STRONY
pomysły
innowacyjność
personel
kontakt ze społecznością
aktywność mieszkańców
wiedza
kontakty
finansowanie
rozliczanie
SŁABE STRONY
słaba organizacja sektora
księgowanie
kontakty z sektorem publicznym
Czynniki oddziaływujące na organizacje
pozarządowe
Czynniki społeczne
Czynniki instytucjonalne
ORGANIZACJE POZARZĄDOWE
Czynniki organizacyjne
Czynniki ekonomiczne
Scenariusze rozwoju i porażki
Oczekiwane formy wsparcia
50%
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
43%
16%
7%
9%
3%
3%
9%
5%
3%
2%
n = 730
Perspektywy organizacji
2% 6%
34%
58%
organizacja
najprawdopodobniej się rozpadnie
będzie musiała ograniczyć swoją działalność
będzie działać na podobnym poziomie
rozwinie swoją działalność
n = 375
• Większość badanych
organizacji zakłada
stabilność swoich działań.
• Potrzeby większości
organizacji mają charakter
ekonomiczny.
Podsumowanie
2) Organizacje pozarządowe uzupełniają swoim
działaniem aktywność sektora publicznego.
2) Środowisko działania wciąż należy określić jako
trudne.
3) Niezbędne wydają się lokalne, powiatowe i
wojewódzkie klastry organizacji pozarządowych.
4) Wbrew powszechnym opiniom to raczej wsparcie
merytoryczne wydaje się niezbędne dla rozwoju
organizacji pozarządowych.
Dziękuję