Adekwatność kapitałowa i zarządzanie ryzykiem w 2012

Transkrypt

Warszawa, 28 czerwca 2013 roku
Spis treści
WPROWADZENIE ____________________________________________________________________________ 3
PODSTAWOWE INFORMACJE O DOMU MAKLERSKIM ____________________________________________________ 3
POLITYKA ORAZ STRATEGIA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W AIP SA _____________________________________________ 4
ODPOWIEDZIALNOŚĆ _________________________________________________________________________ 5
ZARZĄDZANIE POSZCZEGÓLNYMI RODZAJAMI RYZYKA ____________________________________________________ 7
Ryzyko kredytowe _______________________________________________________________________ 8
Ryzyko koncentracji zaangażowań __________________________________________________________ 9
Ryzyko operacyjne _____________________________________________________________________ 10
Ryzyko płynności _______________________________________________________________________ 13
Ryzyko kredytowe kontrahenta ___________________________________________________________ 13
POZYCJE I SKŁADNIKI KAPITAŁÓW NADZOROWANYCH ___________________________________________________ 15
ADEKWATNOŚĆ KAPITAŁOWA AIP SA _____________________________________________________________ 16
Filar I ________________________________________________________________________________ 16
Filar II ________________________________________________________________________________ 19
ADEKWATNOŚĆ KAPITAŁOWA I ZARZĄDZANIE RYZYKIEM - PODSUMOWANIE ____________________________________ 19
INFORMACJE W ZAKRESIE POLITYKI ZMIENNYCH SKŁADNIKÓW WYNAGRODZEŃ OSÓB ZAJMUJĄCYCH STANOWISKA KIEROWNICZE W
AVIVA INVESTORS POLAND SA __________________________________________________________________ 21
Sposób opracowywania, zatwierdzania, wdrażania i aktualizacji Polityki __________________________ 21
Kryteria i sposób kształtowania zmiennych składników wynagrodzeń _____________________________ 22
Osiągnięte wyniki, które stanowią podstawę otrzymania przez każdą osobę instrumentów finansowych,
których wartość jest powiązana z sytuacją finansową Spółki ____________________________________ 24
Informacje ilościowe ogółem wysokości wynagrodzeń, w podziale na linie biznesowe oraz informacje
ilościowe ogółem o wynagrodzeniach osób zajmujących stanowiska kierownicze, w podziale na grupy __ 25
Adekwatność kapitałowa i zarządzanie ryzykiem w AIP SA w 2012
2
Wprowadzenie
Publikacja niniejszego raportu związana jest ze spełnieniem przez Aviva Investors Poland SA
(dalej „AIP SA” lub „Dom Maklerski”) obowiązków wynikających z Rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie upowszechniania informacji związanych z
adekwatnością kapitałową (Dz. U. Nr 210, poz. 1615, z późn.zm.) (dalej „Rozporządzenie w
sprawie upowszechniania informacji).
Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Aviva Investors Poland SA upowszechniane
są przynajmniej raz na rok.
Prezentowane w niniejszym raporcie informacje dotyczące adekwatności kapitałowej
przygotowane zostały na podstawie danych według stanu na dzień 31 grudnia 2012 roku.
Zakres oraz zasady upowszechniania informacji umieszczone zostały w „Polityce
Informacyjnej Aviva Investors Poland SA” opublikowanej na stronie internetowej AIP SA
http://www.avivainvestors.pl/aviva-investors-poland-sa.htm.
Informacje wskazane w wyżej wymienionej polityce Dom Maklerski publikuje na stronie
internetowej najpóźniej w terminie 30 dni od zatwierdzenia rocznego sprawozdania
finansowego przez Walne Zgromadzenie Domu Maklerskiego. Walne Zgromadzenie
zatwierdzające sprawozdanie finansowe za rok 2012 odbyło się w dniu 29 maja 2013 roku.
Podstawowe informacje o Domu Maklerskim
Aviva Investors Poland S.A. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Domaniewskiej 44,
(poprzednia firma spółki „Commercial Union Investment Management (Polska) S.A.”) została
utworzona Aktem Notarialnym z dnia 15 października 1998 roku i zarejestrowana w Sądzie
Rejestrowym dla m.st. Warszawy w dniu 18 listopada 1998 roku, a w dniu 29 czerwca 2001
roku wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego
przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy XIX (obecnie XIII) Wydział Gospodarczy Krajowego
Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000021359.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie w dniu 4 sierpnia 2008 roku uchwałą numer 1 zmieniło
statut Commercial Union Investment Management (Polska) S.A. w ten sposób, że Spółka ma
działać pod firmą Aviva Investors Poland S.A. (akt notarialny: Rep. A nr 17152/2008). Wyżej
wymieniona zmiana została zarejestrowana postanowieniem Sądu Rejonowego dla m. st.
Warszawy XII Wydział Gospodarczy dnia 29 września 2008 roku (Sygn. sprawy WA.XIINS-Rej
KRS/024412/08849).
Czas trwania Spółki jest nieoznaczony.
3
Aviva Investors Poland S.A. jest podmiotem prowadzącym działalność maklerską zgodnie z
art. 69 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi (j.t. Dz. U. z
2010 r., Nr 211, poz. 1384, z późn.zm.). Zakres działalności maklerskiej prowadzonej przez
Aviva Investors Poland S.A., według stanu na dzień 31 grudnia 2012 roku, ograniczony jest
do:
1. wykonywania czynności polegających na zarządzaniu portfelami, w skład których
wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, przy czym ww. usługi
maklerskie, świadczone są jedynie podmiotom należącym do Grupy Aviva
2. nabywania i zbywania na własny rachunek instrumentów finansowych.
Aviva Investors Poland S.A. nie posiada podmiotów zależnych, wobec powyższego nie
dokonuje konsolidacji pełnej, konsolidacji proporcjonalnej, jak również pomniejszenia
poziomu kapitałów nadzorowanych w związku z ekspozycją wobec podmiotów, które
pomniejszałyby ww. kapitały, zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia Ministra Finansów
z dnia 18 listopada 2009 r. w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania
całkowitego wymogu kapitałowego, w tym wymogów kapitałowych, dla domów maklerskich
oraz określenia maksymalnej wysokości kredytów, pożyczek i wyemitowanych dłużnych
papierów wartościowych w stosunku do kapitałów (Dz.U. Nr 204, poz. 1571, z późn.zm.) –
dalej „Rozporządzenie o wymogach kapitałowych”.
Ponadto, w związku z brakiem podmiotów zależnych, w ramach prowadzonej przez Aviva
Investors Poland S.A. działalności operacyjnej nie identyfikuje się bieżących lub
przewidywanych w przyszłości przeszkód o istotnym znaczeniu lub przeszkód natury
praktycznej lub prawnej w szybkim transferze kapitałów nadzorowanych lub w spłacie
zobowiązań pomiędzy podmiotem dominującym a jego podmiotami zależnymi oraz nie
występują niedobory kapitałów w ramach podmiotów zależnych.
Polityka oraz strategia zarządzania ryzykiem w AIP SA
Zarządzanie ryzykiem jest jednym z działań składających się na całość procesów zarządzania
podejmowanych przez Zarząd AIP SA oraz przez odpowiednie komórki organizacyjne.
Zarząd Domu Maklerskiego formułuje założenia strategii w obszarze zarządzania ryzykiem,
która stanowi zbiór zasad i założeń opisujących system zarządzania ryzykiem oraz profil
ryzyka Domu Maklerskiego.
Działania podejmowane w obszarze zarządzania ryzykiem mają na celu zachowanie ciągłości
realizacji istotnych funkcji jakimi są:

wzrost wartości aktywów w zarządzaniu,
4

osiąganie zadowalających wyników inwestycyjnych zarządzanych portfeli, zgodnie z
przyjętą strategią inwestycyjną
oraz zapewnienie prawidłowości procesów wykonywanych w ramach prowadzonej
działalności maklerskiej.
Odpowiedzialność
W procesie zarządzania ryzykiem w Aviva Investors Poland SA w sposób bezpośredni
uczestniczą następujące jednostki:
Rada Nadzorcza




zatwierdza strategię Domu Maklerskiego,
sprawuje nadzór nad spójnością i zgodnością polityki zarządzania ryzykiem ze strategią i
planem finansowym Domu Maklerskiego oraz nad działaniami Zarządu w zakresie
sprawowania kontroli nad procesem zarządzania ryzykiem,
pełni funkcję Komitetu Audytu,
pełni funkcję Komitetu Wynagrodzeń.
Zarząd Domu Maklerskiego:



przekazuje do Rady Nadzorczej okresową informację opisującą poziom ekspozycji Domu
Maklerskiego na ryzyko,
zapewnia opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację pisemnych polityk i procedur z
zakresu zarządzania ryzykiem oraz odpowiada za ich regularną weryfikację w celu
dostosowania do zmian profilu ryzyka Domu Maklerskiego,
zapewnia i sprawuje nadzór nad efektywnością procesu zarządzania ryzykiem w Domu
Maklerskim.
Sekcja ds. Zarządzania Ryzykiem





prowadzi nadzór nad bieżącym funkcjonowaniem systemu zarządzania ryzykiem,
jest odpowiedzialna za kontrolowanie poziomu ryzyka, w tym poziomu dopasowania
istniejących struktur, procedur i wykorzystywanych narzędzi do profilu i skali
ponoszonego ryzyka,
we współpracy z Zarządem kształtuje również cele i narzędzia polityki zarządzania
ryzykiem (kredytowym oraz operacyjnym),
wylicza poziom kapitału wewnętrznego i analizuje ryzyko za pomocą wcześniej
opracowanej i zatwierdzonej metodologii, jak również przygotowuje raporty dotyczące
obszaru ryzyka, które przedstawiane są Zarządowi Domu Maklerskiego oraz Radzie
Nadzorczej,
odpowiada za proces ICAAP,
5




prowadzi bazę zdarzeń operacyjnych,
przeprowadza testy warunków skrajnych, we współpracy z Zarządem ustala oraz
weryfikuje założenia dotyczące uwzględniania wyników testów warunków skrajnych w
procesie szacowania kapitału wewnętrznego,
współpracuje z pozostałymi jednostkami organizacyjnymi zaangażowanymi w proces
zarządzania ryzykiem,
przekazuje do Zarządu Domu Maklerskiego nie rzadziej niż raz na rok pisemne
sprawozdanie z funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem.
Sekcja Księgowości



monitoruje poziom ekspozycji Domu Maklerskiego z tytułu ryzyka kredytowego,
z cyklicznością dzienną przygotowuje raporty prezentujące dzienne ekspozycje Domu
Maklerskiego, które przekazywane są do Sekcji ds. Zarządzania Ryzykiem w celu
przeprowadzenia kalkulacji dotyczących ryzyka kredytowego oraz ryzyka koncentracji
zaangażowań,
kontroluje ryzyko utraty płynności.
Inspektor Nadzoru we współpracy z Działem Prawnym




odpowiada za bieżącą analizę ryzyka prawnego oraz działania prowadzące do
minimalizowania tego typu ryzyka,
opiniuje projekty umów zawieranych przez Dom Maklerski,
wydaje opinie i udziela porad w zakresie stosowania prawa,
udziela informacji w zakresie obowiązujących przepisów prawa związanych z
działalnością Domu Maklerskiego i obowiązkach z nich wynikających.
Inspektor nadzoru odpowiada także za:



bieżącą analizę ryzyka braku zgodności działalności z prawem,
monitorowanie procesów operacyjnych w zakresie przestrzegania wymogów regulacji
wewnętrznych i zewnętrznych,
ujawnianie oraz zapobieganie przypadków naruszenia przepisów prawa oraz regulacji
wewnętrznych.
Menedżer ds. IT


odpowiada za bieżącą analizę ryzyka IT, BP, Outsourcing oraz działania prowadzące do
minimalizowania tego typu ryzyk,
współpracuje w tym zakresie z właściwymi komórkami w ramach Grupy.
6
Jednoosobowe Stanowisko ds. Audytu Wewnętrznego


przekazuje do Sekcji Zarządzania Ryzykiem informacje dotyczące zdarzeń operacyjnych
mogących mieć potencjalny wpływ na ryzyko AIP,
w ramach dokonywanych przeglądów procesów weryfikuje poprawność funkcjonowania
procesu raportowania zdarzeń do bazy zdarzeń operacyjnych.
Zarządzanie poszczególnymi rodzajami ryzyka
Zarząd AIP SA we współpracy z Sekcją ds. Zarządzania Ryzykiem przynajmniej raz na rok
dokonuje przeglądu i oceny ryzyk występujących w działalności spółki. Wyniki przeglądu
umieszczane są w raporcie z zarządzania ryzykiem przekazywanym do Rady Nadzorczej.
W AIP SA wprowadzony został podział ryzyk na:


ryzyka uznane za trwale istotne, do których na koniec 2012 roku zaliczone zostały:
o ryzyko kredytowe,
o ryzyko systemów informatycznych,
o ryzyko utraty ciągłości działania,
o ryzyko braku zgodności,
o ryzyko outsourcingu
ryzyka okresowo oceniane pod kątem istotności.
Ocena istotności ryzyk jest wykonywana przez Zarząd we współpracy z Sekcją ds. Zarządzania
Ryzykiem oraz właścicielem danego ryzyka i odbywa się w oparciu o: prawdopodobieństwo
wystąpienia ryzyka oraz poziom materialności w przypadku realizacji danego ryzyka.
W ramach działań mających na celu zabezpieczenie i ograniczenia ryzyka w roku 2012
obowiązywały następujące rozwiązania:
1. wprowadzenie limitów wartości bieżących środków pieniężnych, utrzymywanych
na rachunkach bieżących AIP SA,
2. wprowadzenie zasady, zgodnie z którą rachunki bieżące AIP SA prowadzone mogą
być jedynie w bankach posiadających minimalny rating na poziomie
inwestycyjnym,
3. określenie terminu płatności faktur wystawianych za świadczenie usług
zarządzania portfelami w skład których wchodzi jeden lub większa liczba
instrumentów finansowych
7
4. wprowadzenie limitu koncentracji zaangażowań w wysokości 70% wartości
kapitałów nadzorowanych względem instytucji oraz podmiotów powiązanych
kapitałowo lub organizacyjnie, gdy przynajmniej jeden z podmiotów jest
instytucją.
Z uwagi na charakter powyższych rozwiązań, AIP SA nie wprowadziła procesu monitorowania
skuteczności ww. technik ograniczenia ryzyka.
Niezależnie od powyższego w ramach zarządzania ryzykiem operacyjnym wprowadzony
został kwartalny system monitorowania i ostrzegania przed ekspozycją na ryzyko w oparciu o
tzw. kluczowe kontrole (Key Controls - KC) oraz kluczowe wskaźniki ryzyka (Key Risk
Indicators - KRI).
Ryzyko kredytowe
Definicja i zarządzanie
AIP SA w 2012 roku dokonywała transakcji nabycia lub zbycia na własny rachunek
instrumentów finansowych wyłącznie w celu lokowania wolnych środków pieniężnych oraz z
wyłącznym zamiarem utrzymywania instrumentów finansowych do terminu zapadalności. W
2012 roku AIP posiadała tylko portfel niehandlowy, określany zgodnie z wytycznymi
obowiązującej w spółce Procedury wyodrębniania portfela handlowego i niehandlowego.
Zgodnie z Procedurą inwestowania środków własnych AIP SA w 2012 roku w portfelu AIP
znajdowały się depozyty bankowe oraz instrumenty wyemitowane przez Skarb Państwa.
Istotnymi ekspozycjami generującymi ryzyko kredytowe w 2012 roku były lokaty bankowe o
terminie zapadalności do 3 miesięcy utrzymywane w bankach posiadających rating na
poziomie inwestycyjnym oraz ekspozycja z tytułu podatku odroczonego. Ponadto,
dodatkowym źródłem ryzyka kredytowego w działalności AIP SA jest brak zdolności klientów
do wywiązania się ze swoich zobowiązań z tytułu świadczenia przez Dom Maklerski usług
zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów
finansowych. AIP w 2012 roku świadczyła usługi zarządzania aktywami tylko spółkom
wchodzącym w skład Grupy Aviva.
Ze względu na rodzaj świadczonych usług oraz grupę obsługiwanych klientów (tylko
podmioty z Grupy Aviva) Dom Maklerski nie stosuje dywersyfikacji portfela ekspozycji
kredytowych dla identyfikowanych należności. Dywersyfikacja stosowana jest w przypadku
lokat krótkoterminowych.
8
Istotność
Ryzyko kredytowe ze względu na stałość jego występowania w działalności Domu
Maklerskiego traktowane jest jako ryzyko trwale istotne.
Wymogi kapitałowe
Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego w ramach Filaru I i II wyliczany jest zgodnie
wytycznymi Rozporządzenia o wymogach kapitałowych. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka
kredytowego w 2012 roku obliczany był zgodnie z metodą standardową. Każda ekspozycja
przypisywana jest do odpowiedniej klasy ryzyka, a następnie kalkulowane są kwoty
ekspozycji ważone ryzykiem.
Dla klasy ekspozycji wobec instytucji AIP SA stosuje oceny wiarygodności kredytowej
przyznawane przez zewnętrzną instytucję. Za uznane instytucje wiarygodności kredytowej
AIP SA uznaje następujące agencje ratingowe: Standard & Poor’s, Moody’s oraz Fitch,
których to oceny wiarygodności kredytowej są przenoszone na poszczególne ekspozycje.
Oceny wiarygodności kredytowej uzyskiwane są z serwisów Reuters oraz Bloomberg.
Aviva Investors Poland SA nie wprowadziła indywidualnej definicji należności
przeterminowanych i z rozpoznaną trwałą utratą wartości - w rozumieniu przepisów Ustawy
o rachunkowości z 29 września 1994 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn. zm.). W
ramach zarządzania ryzykiem kredytowym dla ekspozycji przeterminowanych stosowana jest
definicja wskazana w § 20 ust. 7 Rozporządzenia o wymogach kapitałowych, tj. ekspozycję
uznaje się za przeterminowaną jeżeli od terminu płatności upłynęło 90 dni, a kwota
ekspozycji wynosi co najmniej 500 zł w stosunku do ekspozycji detalicznych oraz 3 000 zł w
przypadku pozostałych klas ekspozycji.
Ponadto, w 2012 roku AIP SA nie posiadała ekspozycji zaliczanych do portfela handlowego,
zatem konieczność dokonywania korekty wyceny oraz utworzenia rezerw z tytułu wyceny w
działalności Aviva Investors Poland SA nie występuje. Sposób wyodrębniania portfela
handlowego określa Procedura wyodrębniania portfela handlowego i niehandlowego Aviva
Investors Poland SA.
Ryzyko koncentracji zaangażowań
Jest to ryzyko niewykonania zobowiązania przez pojedynczy podmiot, podmioty powiązane
kapitałowo lub organizacyjnie lub przez grupy podmiotów, które może wpłynąć na stabilność
firmy. W działalności AIP SA ryzyko to związane jest z występowaniem:
9
należności od klientów z tytułu świadczenia im usługi zarządzania portfelami w skład
których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych
ekspozycji wobec banków.
Monitorowanie tego rodzaju ryzyka w AIP SA wykonywane jest przez:


Sekcję Księgowości – w ramach procesu kontroli przekroczenia limitów koncentracji
zaangażowań,
Menedżera ds. Ryzyka - w ramach procesu wyliczania wymogów kapitałowych na
poszczególne rodzaje ryzyk.
Istotność
Ocena istotności dla tego rodzaju ryzyka wykonywana jest w ramach procesu oceny
istotności ryzyk. W 2012 roku ryzyko to zostało uznane za istotne dla działalności Aviva
Investors Poland SA.
Wymogi kapitałowe
Wymóg kapitałowy z tytułu przekroczenia limitów koncentracji zaangażowań w ramach
Filaru I wyliczany jest zgodnie Załącznikiem nr 10 do Rozporządzenia o wymogach
kapitałowych. W ramach Filaru II w procesie wyliczania kapitału na pokrycie ryzyka
koncentracji zaangażowań dla klientów z Grupy Aviva nie są uwzględniane należności z tytułu
wynagrodzenia za wyniki zarządzania (tzw. outperformance fee).
Ryzyko operacyjne
Zasady zarządzania ryzykiem operacyjnym w AIP SA opracowane zostały z uwzględnieniem
standardów przyjętych w Grupie Aviva.
Nadrzędną zasadą Domu Maklerskiego jest minimalizacja ekspozycji z tytułu ryzyka
operacyjnego. Realizacja tej zasady następuje poprzez przeciwdziałanie wystąpieniom strat
operacyjnych oraz ograniczanie ich skutków w przypadku materializacji ryzyk.
Obowiązek zarządzania ryzykiem operacyjnym spoczywa w szczególności na Zarządzie Domu
Maklerskiego, Komitecie ds. Ryzyka Operacyjnego oraz na jednostkach, które są
odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem operacyjnym w ramach nadzorowanych przez nich
obszarów.
Zarząd AIP SA jest odpowiedzialny za całościowe funkcjonowanie procesu zarządzania i
kontroli ryzyka operacyjnego.
10
Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego jest ciałem decyzyjnym oraz rekomendującym działania
związane z zarządzaniem poszczególnymi obszarami ryzyka operacyjnego.
AIP SA posiada Plan Ciągłości Działania (PCD) obejmujący wszystkie kluczowe procesy i
systemy oraz Procedurę Zarządzania Incydentami. PCD podlega testom przynajmniej raz w
roku.
Ryzyko operacyjne według definicji przyjętej w AIP SA na 2012 rok obejmowało następujące
rodzaje ryzyk:
LP
1.
Rodzaj ryzyka
ryzyko
systemów
informatycznych
Istotność
trwale istotne
2.
ryzyko utraty ciągłości
działania
trwale istotne
3.
ryzyko prawne
zgodnie z oceną
4.
ryzyko outsourcingu
trwale istotne
5.
ryzyko braku zgodności
trwale istotne
6.
ryzyko ludzkie
zgodnie z oceną
7.
ryzyko
strategiczne
(uwzględnia
ryzyko
makroekonomiczne,
inflacji, polityczne)
ryzyko utraty reputacji
zgodnie z oceną
8.
zgodnie z oceną
Definicja
Zagrożenie związane z tym, iż systemy informatyczne nie spełniają
wymagań biznesowych, nie zapewniają odpowiedniej integralności,
bezpieczeństwa oraz dostępności do danych, czy też nie zostały
odpowiednio wdrożone i nie działają zgodnie z założeniami
Zagrożenie wynikające z braku możliwości utrzymania kluczowych
procesów biznesowych w związku z zaistniałymi zdarzeniami
kryzysowymi mających negatywny wpływ na prowadzenie dalszej
działalności przez podmiot
Zagrożenie wynikające w szczególności ze zmian, ale także z
naruszeń przepisów obowiązującego prawa oraz z niezapewnienia
adekwatnej ochrony praw AIP oraz jej klientów na skutek
niewłaściwie skonstruowanych umów oraz narażenia na
nieprzewidywalne lub niewykonalne obowiązki względem osób
trzecich
Zagrożenie związane w możliwością niewłaściwego zidentyfikowania
kontraktów stanowiących outsourcing usług
Ryzyko sankcji prawnych lub regulacyjnych, strat finansowych lub
utraty reputacji, które Dom Maklerski może ponieść jako wynik
niedostosowania się do przepisów prawa regulujących prowadzenie
działalności maklerskiej
Zagrożenie powstające na skutek stosowania nieodpowiednich
mechanizmów rekrutacji, szkoleń, ocen czy motywowania
pracowników, skutkujące niepożądaną fluktuacją zespołu lub
powodujące brak utożsamiania się pracowników z firmą (jej misją,
strategią, zasadami) i wpływające negatywnie na wykonywanie
zadań niezbędnych do osiągnięcia celów firmy
Ryzyko związane z: nieosiągnięciem celów strategii, błędnym
przełożeniem założeń strategicznych na działania operacyjne,
możliwością utraty przewagi konkurencyjnej w skutek ewolucji
branży Domu Maklerskiego
Ryzyko potencjalnego pogorszenia się opinii branży Domu
Maklerskiego lub też zła opinia dotycząca praktyk stosowanych przez
Dom Maklerski (lub podmioty w ramach Grupy Aviva), czy też jego
wewnętrznej organizacji i kontroli, co spowoduje zmniejszenie
przychodów
Istotność
Ryzyko operacyjne ze względu na stałość jego występowania w działalności Domu
Maklerskiego traktowane jest jako trwale istotne. W ramach rocznego procesu oceny
istotności przeprowadzana jest szczegółowa weryfikacja ryzyk, które następnie są
11
uwzględniane w ryzyku operacyjnym. Jako wejściowy przyjmuje się katalog ryzyk ustalany na
poziomie Grupy Aviva, który jest następnie weryfikowany pod kątem dostosowania do
działalności AIP SA.
Wymogi kapitałowe
W AIP SA na potrzeby obliczenia kapitału wewnętrznego na pokrycie ryzyka operacyjnego
wprowadzony został proces identyfikacji i oceny ryzyk, na które spółka jest narażona. W
procesie jako dane wejściowe ustalane przez właścicieli poszczególnych ryzyk przyjmowane
są: prawdopodobieństwo wystąpienia różnych zdarzeń oraz oczekiwany wpływ realizacji
danego ryzyka.
Proces oceny ryzyk wykonywany jest przynajmniej raz w każdeym roku kalendarzowym.
Właściciele poszczególnych ryzyk przeprowadzają wycenę dla ustalonych scenariuszy ryzyka
za pomocą przyjętej w danym obszarze metodologii. Dla oceny ryzyk, do których nie ma
możliwości zastosowania żadnego rodzaju analizy ilościowej AIP SA stosuje analizę
porównawczą wewnętrzną, poprzez odniesienie do wielkości kapitału oszacowanego dla
innego, porównywalnego rodzaju ryzyka. W procesie wyceny uwzględniana jest zmiana skali
i zakresu prowadzonej działalności. Miary ekspozycji na ryzyko dla poszczególnych kategorii
oraz sposoby ich przełożenia na wartość kapitału wewnętrznego są weryfikowane przez
Menedżera ds. Ryzyka oraz są badane w ramach przeglądu procesu szacowania kapitału
wewnętrznego. Na podstawie danych dotyczących poszczególnych ryzyk (szacowana
wysokość straty w scenariuszu optymistycznym, realistycznym oraz pesymistycznym) oraz
współczynników korelacji pomiędzy poszczególnymi ryzykami kalkulowany jest całkowity
poziom straty dla ryzyka operacyjnego z wykorzystaniem modelu opracowanego w Grupie
Aviva.
W AIP SA stosowany jest także kwartalny system monitorowania i ostrzegania przed
ekspozycją na ryzyko operacyjne w oparciu o tzw. kluczowe kontrole (Key Controls - KC) oraz
kluczowe wskaźniki ryzyka (Key Risk Indicators - KRI).
Raportowanie ryzyka operacyjnego w AIP SA obejmuje:


kwartalne oceny ryzyka wykonywane przez właścicieli poszczególnych ryzyk w
ramach nadzorowanych przez nich obszarów, omawiane na forum Komitetu ds.
Ryzyka Operacyjnego
syntetyczne raporty na temat poziomu ryzyka AIP SA opracowywane przez
Menadżera ds. Ryzyka, przekazywane do Rady Nadzorczej oraz do Zarządu Domu
Maklerskiego.
12
Ryzyko płynności
Nadrzędnym celem procesu zarządzaniu ryzykiem płynności w Domu Maklerskim jest
zapewnienie stałego dostępu do środków wystarczających na pokrycie wszystkich bieżących i
przyszłych zobowiązań.
Ponadto, przyjęta w AIP SA strategia zarządzania ryzykiem płynności ma na celu
zapobieganie sytuacji, w której wystąpią problemy z bieżącą regulacją zobowiązań firmy, jak
również wskazanie rozwiązań na wypadek ewentualnej sytuacji kryzysowej w obszarze
zarządzania płynnością.
Generalną polityką Domu Maklerskiego jest całkowita eliminacja ekspozycji z tytułu ryzyka
płynności. W perspektywie krótko, średnio- i długookresowej zabezpieczeniem potrzeb
finansowych Domu Maklerskiego są krótkoterminowe depozyty (z terminem zapadalności do
3 miesięcy) utrzymywane w bankach posiadających rating na poziomie inwestycyjnym.
Ekspozycja Domu Maklerskiego na ryzyko płynności podlega regularnej kontroli
sprawowanej przez Sekcję Księgowości oraz przez Wiceprezesa Zarządu nadzorującego Pion
Finansowo-Administracyjny AIP SA, a ocena istotności tego rodzaju ryzyka jest wykonywana
w ramach corocznej oceny istotności ryzyk, na jakie narażona jest AIP SA.
W ramach zarządzania ryzykiem płynności w cyklu miesięcznym Sekcja ds. Raportowania AIP
opracowuje projekcję przepływów gotówkowych i stanu środków pieniężnych oraz
monitoruje ryzyko płynności za pomocą wskaźnika bazującego na kosztach stałych. Raport
zawierający powyższe informacje przekazywany jest do Wiceprezesa Zarządu.
W 2012 roku ze względu na trwałe występowanie nadwyżki aktywów wysokopłynnych
(środki na rachunku bieżącym oraz depozyty krótkoterminowe) ryzyko utraty płynności
uznane zostało za nieistotne w działalności AIP SA. Istotność ryzyka przeprowadzana jest raz
do roku, a następnie jest weryfikowana podczas spotkań Komitetu ds. Ryzyka Kredytowego.
Ryzyko kredytowe kontrahenta
Mając na uwadze fakt, że Aviva Investors Poland SA, w ramach prowadzonej działalności
maklerskiej:

nie posiada portfela handlowego

nie dokonuje na własny rachunek transakcji obarczonych ryzykiem kredytowym
kontrahenta tj.:
o transakcji, których przedmiotem są pozagiełdowe instrumenty pochodne;
13
o transakcji, których przedmiotem są kredytowe instrumenty pochodne;
o umów odkupu, transakcji repo oraz transakcji udzielania lub przyjmowania
pożyczek instrumentów finansowych lub towarów, których podstawę
stanowią papiery wartościowe i towary objęte portfelem handlowym;
o transakcji z opcją uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego opartych na
papierach wartościowych lub towarach;
o transakcji z długim okresem rozliczenia
ryzyko kredytowe kontrahenta nie występuje w ramach prowadzonej działalności oraz
wymóg kapitałowy z tytułu ww. ryzyka nie jest wyliczany.
14
Pozycje i składniki kapitałów nadzorowanych
WYSZCZEGÓLNIENIE
w
POZIOM NADZOROWANYCH KAPITAŁÓW (w. 02+37+43)
I. Kapitały podstawowe (w. 03+08-12)
1.Kapitały zasadnicze (w.04+05+06-07)
1.1 Kapitał (fundusz) zakładowy wpłacony i zarejestrowany, z wyłączeniem akcji
uprzywilejowanych w zakresie dywidendy
1.2 Kapitał (fundusz) zapasowy
1.3. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
1.4. Pomniejszenie kapitałów zasadniczych zgodnie z § 2 ust. 6 zał.12
2. Dodatkowe pozycje kapitałów podstawowych (w. 09+10+11)
2.1. Niepodzielony zysk z lat ubiegłych
2.2. Zysk w trakcie zatwierdzania
2.3. Zysk netto (z bieżącej działalności)
3. Pozycje pomniejszające kapitały podstawowe (w.13+14+15+16+17+18+19+20+25)
3.1. Akcje własne
3.2. Wartość firmy
3.3. Pozostałe wartości niematerialne i prawne
3.4. Niepokryta strata z lat ubiegłych
3.5. Strata w trakcie zatwierdzania
3.6. Strata netto (z bieżącej działalności)
3.7 Strata, o której mowa w § 15 ust. 1 rozporządzenia
3.8. Inne pomniejszenia kapitałów podstawowych (w. 21+22+23+24)
3.8.1. Akcje i udziały instytucji i zakładów ubezpieczeń (50% wartości)
3.8.2 Pożyczki podporządkowane udzielone instytucjom i zakładom ubezpieczeń, zaliczane do ich
kapitałów własnych (50% wartości)
3.8.3 Pomniejszenia wynikające z § 2 ust. 4 zał. 12 (50% wartości)
3.8.4. Kwota ekspozycji z tytułu pozycji sekurytyzacyjnych (50% wartości)
3.9. Pomniejszenie wynikające z § 7 ust. 3
II. Kapitały uzupełniające II kategorii (w. 27+29+30+31-32)
1. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
2. Zobowiązania podporządkowane z pierwotnym terminem zapadalności nie krótszym niż 5 lat
2.1. Wysokość zobowiązań podporządkowanych z pierwotnym terminem zapadalności nie
krótszym niż 5 lat uwzględnianych w poziomie kapitałów uzupełniających II kategorii
3. Zobowiązania z tytułu papierów wartościowych o nieoznaczonym terminie wymagalności oraz
innych instrumentów finansowych o nieoznaczonym terminie wymagalności
4. Dodatkowe pozycje wynikające z aktualizacji wartości i rezerw zgodnie z § 6 zał.12
5. Pozycje pomniejszające kapitały uzupełniające II kategorii (W.33+34+35+36)
5.1. Akcje i udziały instytucji i zakładów ubezpieczeń (50% wartości)
5.2. Pożyczki podporządkowane udzielone instytucjom i zakładom ubezpieczeń, zaliczane do ich
kapitałów własnych( 50% wartości)
5.3. Pomniejszenia wynikające z § 2 ust.4 zał. 12( 50% wartości)
5.4. Kwota ekspozycji z tytułu pozycji sekurytyzacyjnych (50% wartości)
6. Wysokość kapitałów II kategorii uwzględniona w poziomie nadzorowanych kapitałów
III. Kapitały uzupełniające III kategorii (w. 39-40+42)
1. Zysk rynkowy
2. Strata na operacjach zaliczonych do portfela niehandlowego
3. Zobowiązania podporządkowane z pierwotnym terminem zapadalności nie krótszym niż 2 lata
3.1. Wysokość zobowiązań podporządkowanych z pierwotnym terminem zapadalności nie
krótszym niż 2 lata uwzględnianych w poziomie kapitałów uzupełniających III kategorii
4. Wysokość kapitałów III kategorii uwzględniona w poziomie nadzorowanych kapitałów
1
2
3
4
Stan na
2012.12.31
16 209 224,40
16 188 974,40
16 353 344,79
2 400 000,00
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
4 172 108,63
9 781 236,16
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
164 370,39
0,00
0,00
164 370,39
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
23
24
25
26
27
28
29
0,00
0,00
0,00
20 250,00
20 250,00
0,00
0,00
30
0,00
31
32
33
34
0,00
0,00
0,00
0,00
35
36
37
38
39
40
41
42
0,00
0,00
20 250,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
43
0,00
15
Adekwatność kapitałowa AIP SA
AIP SA w celu oceny adekwatności kapitałowej dokonuje kalkulacji ryzyka w dwóch
płaszczyznach:


regulacyjnej (Filar I) – jako sumę wymogów kapitałowych wyznaczonych zgodnie z
wymogami Rozporządzenia o wymogach kapitałowych,
wewnętrznej (Filar II) – w ramach której AIP SA dokonuje estymacji ryzyk oraz
wielkości kapitałów własnych niezbędnych do pokrycia ryzyk istotnych. Większa z
dwóch wielkości: całkowity wymóg kapitałowy określony w ramach Filara I
powiększony o narzut w wysokości 20%, suma wymogów kapitałowych określonych
w ramach Filara II przyjmowana jest jako kapitał wewnętrzny niezbędny do pokrycia
wszystkich zidentyfikowanych i istotnych rodzajów ryzyka występujących w
działalności AIP SA.
Filar I
W okresie 1 stycznia 2012 do 9 marca 2012 roku AIP SA spełniała warunki wymienione w § 3
ust. 3 Rozporządzenia o wymogach kapitałowych oraz nie posiadała ekspozycji zaliczanych
do portfela handlowego. W 2012 roku AIP SA charakteryzowała się nieznaczącą skalą
działalności (ustalaną według definicji i wytycznych Rozporządzenia o wymogach
kapitałowych). W związku z powyższym w okresie od 1 stycznia do 9 marca 2012 roku
poziom całkowitego wymogu kapitałowego ustalany był zgodnie z wytycznymi
wymienionego powyżej rozporządzenia jako większa z dwóch wielkości:
1. Suma wymogów kapitałowych z tytułu:
a. Ryzyka kredytowego
b. Przekroczenia limitów koncentracji i dużych zaangażowań
c. Ryzyka walutowego
2. Wymóg kapitałowy z tytułu kosztów stałych.
Od 10 marca 2012, po uprawomocnieniu się decyzji KNF odnośnie rozszerzenia działalności
maklerskiej AIP SA o możliwość nabywania i zbywania na własny rachunek instrumentów
finansowych poziom całkowitych wymogów kapitałowych ustalany był jako suma wymogów
kapitałowych z tytułu:
a.
b.
c.
d.
e.
Ryzyka kredytowego
Przekroczenia limitów koncentracji i dużych zaangażowań
Ryzyka walutowego
Ryzyka operacyjnego
Ryzyka rynkowego.
16
AIP SA wyznacza wymóg kapitałowy w ramach Filaru I tylko w ujęciu jednostkowym.
Poniższe tabele prezentują wymogi kapitałowe z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyk dla
AIP SA na dzień 31 grudnia 2012 roku.
Ryzyko kredytowe
Ekspozycja generująca ryzyko
Waga ryzyka
50,00%
Wartość
aktywów (PLN)
103 471,23
Ekspozycja ważona
ryzykiem (PLN)
51 735,62
Wymóg kapitałowy
(PLN)
4 138,85
100,00%
26 290,40
26 290,40
2 103,23
Środki w banku
Należności
22 002,16
0,00
0,00
3 316 164,37
663 232,87
53 058,63
75,00%
0,00
0,00
0,00
100,00%
900 817,35
900 817,35
72 065,39
150,00%
1 498 957,00
2 248 435,50
179 874,84
20,00%
18 344 596,20
3 668 919,24
293 513,54
50,00%
9 000 000,00
4 500 000,00
360 000,00
100,00%
850 000,00
850 000,00
68 000,00
100,00%
226 992,77
226 992,77
18 159,42
44 106 817,79
13 136 423,75
1 050 913,90
Depozyty krótkoterminowe
Rzeczowe aktywa trwałe
0,00%
20,00%
Suma
Ponadto, poniższa tabela prezentuje wartości ekspozycji oraz wymogi kapitałowe na dzień 31
grudnia 2012 roku w podziale na klasy ekspozycji:
Rodzaj
Waga
ryzyka
0%
Wartość
ekspozycji
0,00
0%
Ekspozycje
ważone ryzykiem
0,00
20%
21 660 760,57
49%
4 332 152,11
346 572,17
50%
9 103 471,23
21%
4 551 735,62
364 138,85
100%
876 290,40
2%
876 290,40
70 103,23
31 640 522,20
72%
9 760 178,13
780 814,25
0%
0,00
0,00
844 869,88
2%
844 869,88
67 589,59
844 869,88
2%
844 869,88
67 589,59
0%
22 002,16
0%
0,00
0,00
20%
0,00
0%
0,00
0,00
Ekspozycje wobec instytucji
Ekspozycje wobec instytucji
Suma
Ekspozycje wobec
przedsiębiorców
0%
100%
Ekspozycje wobec przedsiębiorców Suma
Inne
Papiery wartościowe Suma
Suma
Wymogi kapitałowe
0,00
75%
0,00
0%
0,00
0,00
100%
282 940,24
1%
282 940,24
22 635,22
150%
1 498 957,00
3%
2 248 435,50
179 874,84
1 803 899,40
4%
2 531 375,74
202 510,06
9 832 000,00
22%
0,00
0,00
Inne Suma
Papiery wartościowe
%
0%
9 832 000,00
22%
0,00
0,00
44 121 291,48
100%
13 136 423,75
1 050 913,90
17
W ramach struktury branżowej AIP SA wyodrębnia ekspozycje wobec:



instytucji (rynek usług finansowych), która stanowi 72%,
przedsiębiorców ( rynek usług ubezpieczeniowych), która stanowi 2%,
inne ekspozycje (w tym papiery wartościowe Skarbu Państwa), które stanowią 26%.
Jako kryterium struktury geograficznej AIP SA przyjęła podział ekspozycji w podziale na
państwa. Wedle przyjętej formuły AIP SA na dzień 31.12.2012 posiadała ekspozycje wobec
podmiotów mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ekspozycje względem
podmiotu mającego siedzibę w Wielkiej Brytanii (podmiot dominujący względem AIP) oraz
nieznaczącą ekspozycję wobec podmiotów mających siedzibę na terytorium Litwy.
AIP SA na dzień 31.12.2012 posiadała tylko ekspozycje z terminem zapadalności do 3
miesięcy.
Przekroczenie limitów koncentracji zaangażowana dzień 31.12.2012
Kapitały nadzorowane
Limit koncentracji zaangażowania (25%)
Limit koncentracji zaangażowania (70%)
Przekroczenie limitu koncentracji
Wartość (PLN)
16 209 224,406
4 052 306,10
11 346 457,08
0,00
Ryzyko walutowe
Na dzień 31 grudnia 2012 roku AIP SA nie posiadała ekspozycji generujących istotne ryzyko
walutowe, dla których wymogi kapitałowe były uwzględniane w kalkulacji całkowitego
wymogu kapitałowego.
Wymóg kapitałowy z tytułu kosztów stałych
Na dzień 31 grudnia 2012 roku wymóg kapitałowy z tytułu kosztów stałych wyznaczony
zgodnie z wytycznymi Rozporządzenia o wymogach kapitałowych wynosił 3 605 224,67 PLN.
Ocena adekwatności kapitałowej
Ryzyko kredytowe – wymóg kapitałowy
Stan na 31.12.2012
(PLN)
1 050 913,90
Ryzyko operacyjne – wymóg kapitałowy
4 438 304,23
Przekroczenie limitów koncentracji zaangażowań –
wymóg kapitałowy
Koszty stałe – wymóg kapitałowy
Całkowity wymóg kapitałowy (CWK)
0,00
3 605 224,67
5 489 218,13
Kapitały nadzorowane (KN)
16 209 224,40
KN – CWK
10 720 006,27
KN /CWK
2,953
18
Filar II
Poziom kapitału wewnętrznego w AIP SA w 2012 roku w ramach Filaru II ustalany był według
następującej formuły:
KW = Max(((Ro + Rk)* (1+N) + Rkz); CWK*120%),
gdzie:
KW – kapitał wewnętrzny ustalony w ramach Filaru II na pokrycie istotnych ryzyk
Ro – kapitały na pokrycie ryzyka operacyjnego
Rk – kapitały na pokrycie ryzyka kredytowego
Rkz – kapitały na pokrycie ryzyka przekroczenia limitów koncentracji zaangażowań
N – wyrażona w % wysokość zastosowanego narzutu na pokrycie ewentualnych
sytuacji/ryzyk, które nie zostały zidentyfikowane bądź zostały niewłaściwie ujęte w
procesie szacowania kapitałowego. Jego wysokość ustalana jest metodą ekspercką.
CWK – całkowity wymóg kapitałowy wyliczony w ramach tzw. Filaru I.
W ramach Filaru II AIP SA stosuje odpowiednie techniki zarządzania ryzykiem w celu
zminimalizowania ekspozycji na poszczególne rodzaje ryzyka.
W ramach Filaru II AIP SA wyznacza poziom kapitału wewnętrznego tylko w ujęciu
jednostkowym.
Według stanu na 31 grudnia 2012 roku kapitały na pokrycie poszczególnych rodzajów ryzyk
ustalone zostały w następującej wysokości:
Kapitał wewnętrzny na pokrycie ryzyka (PLN)
Ryzyko kredytowe
Przekroczenie limitu koncentracji zaangażowania
1 050 913,90
0,00
Ryzyko operacyjne
Narzut na ryzyko kredytowe i operacyjne
5 607 032,53
998 691,96
Kapitał wewnętrzny (KW)
KN-KW
7 656 638,40
8 552 586,00
Poziom nadzorowanych kapitałów (KN)
KN/KW
16 209 224,40
2,11
Adekwatność kapitałowa i zarządzanie ryzykiem - podsumowanie
W 2012 roku AIP uzyskała zgodę Komisji Nadzoru Finansowego na działalność polegającą na
nabywaniu i zbywaniu na własny rachunek instrumentów finansowych. W związku z tym, od
momentu uprawomocnienia się decyzji KNF, zgodnie z wytycznymi Rozporządzenia,
19
zmieniona została metodologia wyliczania całkowitych wymogów kapitałowych w ramach
Filaru 1-go.
W 2012 roku AIP dwukrotnie podnosiła poziom kapitałów nadzorowanych:
1. w maju 2012 roku o zakładaną zgodnie z planem kapitałowym z 2011 roku wielkość,
2. w czerwcu 2012 o wielkość pozwalająca na utrzymanie nadwyżki KN względem CWK
zgodnie z rekomendacją KNF oraz wewnętrznie ustalonymi limitami w ramach
zarządzania kapitałem.
W związku ze zmianą Rozporządzenia o wymogach kapitałowych od 13 sierpnia 2011 roku do
8 lutego 2012 roku AIP SA posiadała przekroczony limit koncentracji zaangażowań. W
konsekwencji tego w podanym powyżej okresie AIP SA nie spełniała norm adekwatności
kapitałowej, nie posiadała kapitałów wystarczających na pokrycie ryzyk zdefiniowanych w
ramach obydwu filarów. Informacje o fakcie przekroczenia limitów koncentracji
zaangażowań oraz braku adekwatności kapitałowej były niezwłocznie przekazywane do
Komisji Nadzoru Finansowego.
W związku z powyższą zmianą przepisów Rozporządzenia o wymogach kapitałowych AIP SA
w 2011 roku podjęła następujące działania:
skierowała do Komisji Nadzoru Finansowego wniosek o wydanie zezwolenia
na prowadzenie działalności maklerskiej w zakresie nabywania lub zbywania na
rachunek własny instrumentów finansowych
dokonała dywersyfikacji lokat krótkoterminowych na większą niż dotychczas ilość
banków.
Podjęte przez AIP SA działania pozwoliły na dostosowanie poziomu posiadanych kapitałów
do kapitałów niezbędnych do pokrycia wszystkich ryzyk zidentyfikowanych w działalności AIP
SA. Dostosowanie nastąpiło w dniu 9 lutego 2012 roku.
W okresie od 9 lutego do 31 grudnia 2012 roku spółka posiadała nadwyżkę kapitałów
wystarczającą na pokrycie ryzyk w ramach przyjętej strategii zarządzania ryzykiem AIP.
Ponadto, w ramach procesu zarządzania ryzykiem na Filarze II AIP SA w 2012 roku
wprowadziła następujące modyfikacje:
wprowadzenie mechanizmów wewnętrznych zapewniających kompletność bazy
zdarzeń operacyjnych,
uwzględnianie wyników testów warunków skrajnych w procesie szacowanie kapitału
wewnętrznego.
20
Informacje w zakresie polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób
zajmujących stanowiska kierownicze w Aviva Investors Poland SA
„Polityka zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze
Aviva Investors Poland SA” (dalej „Polityka”), została wprowadzona w Spółce z dniem 2
czerwca 2012 r. (z uwzględnieniem procedury przyjmowania Polityki opisanej poniżej), na
podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 grudnia 2011 r. w sprawie zasad
ustalania przez dom maklerski polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób
zajmujących stanowiska kierownicze (Dz.U. Nr 263, poz. 1569; dalej „Rozporządzenie”).
Celem opracowania Polityki jest:
prawidłowe i skuteczne zarządzanie ryzykiem i zniechęcanie do podejmowania ryzyka
wykraczającego poza poziom akceptowany przez Spółkę,
realizacja strategii prowadzenia działalności, przyjętej przez Spółkę;
wspieranie zapobiegania konfliktowi interesów w Spółce.
Sposób opracowywania, zatwierdzania, wdrażania i aktualizacji Polityki
W procesie opracowywania, zatwierdzania, wdrażania i aktualizacji Polityki biorą udział:
a) Dział Prawny i Przedstawiciel Działu HR – w zakresie opracowania Polityki oraz jej zmian
(w przypadku konieczności dokonania jej aktualizacji);
b) Inspektor Nadzoru – w zakresie opiniowania projektu Polityki oraz w zakresie
wnioskowania do Zarządu Spółki o dokonanie aktualizacji Polityki, w celu jej
dostosowania do obowiązujących przepisów prawa;
c) Jednoosobowe Stanowisko ds. Audytu Wewnętrznego – przeprowadza, co najmniej raz w
roku, przegląd realizacji Polityki i przestrzegania Rozporządzenia, którego wynikiem jest
pisemny raport określający stan realizacji Polityki. Raport jest przedstawiany Radzie
Nadzorczej i Komitetowi Wynagrodzeń;
d) Zarząd – przyjmuje Politykę uchwałą Zarządu, przedstawia ją Komitetowi Wynagrodzeń
do zaopiniowania i Radzie Nadzorczej do zatwierdzenia;
e) W Spółce działa Komitet Wynagrodzeń, którego członkowie są powoływani przez Radę
Nadzorczą spośród jej członków, a w przypadku, gdy Rada Nadzorcza składa się z nie
więcej niż 5 członków, zadania Komitetu Wynagrodzeń powierzone są Radzie Nadzorczej.
Obecnie zadania Komitetu Wynagrodzeń są powierzone Radzie Nadzorczej;
f) Komitet Wynagrodzeń realizuje obowiązki w zakresie zmiennych składników
wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze, kierując się koniecznością
zapewnienia ostrożnego i stabilnego zarządzania ryzykiem, a także stanem kapitału
i płynności finansowej, szczególną dbałością o interesy Spółki w perspektywie
21
długoterminowej, interesem akcjonariuszy Spółki wyrażonym w szczególności w
wytycznych komitetu wynagrodzeń na poziomie grupy Aviva Investors:
opiniuje Politykę, w tym wysokość i składniki wynagrodzeń,
wydaje opinie o realizowanej Polityce,
opiniuje i monitoruje wypłatę zmiennych składników wynagrodzenia osób
zajmujących stanowiska kierownicze związane z zarządzaniem ryzykiem, kontrolą
wewnętrzną i badaniem zgodności działania Spółki z przepisami prawa,
podejmuje decyzje o przyznaniu i wypłacie wynagrodzenia w postaci
gwarantowanych zmiennych składników wynagrodzenia, które nie podlegają
przepisom Rozporządzenia (takie składniki mają charakter wyjątkowy, mogą być
przyznane jedynie przy zatrudnianiu nowej osoby zajmującej stanowisko kierownicze
i są ograniczone do pierwszego roku zatrudnienia) lub w postaci wynagrodzenia z
tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę (wynagrodzenie to odzwierciedla
nadkład pracy, jej wydajność i jakość za okres co najmniej 3 ostatnich lat zajmowania
stanowiska kierowniczego w Spółce, a w przypadku osób zajmujących stanowisko
kierownicze krócej niż trzy lata – za okres od momentu objęcia tego stanowiska.
Zasady dotyczące tych płatności są tak określone, że zapobiegają wynagradzaniu
złych wyników, przy uwzględnieniu pozostałych zasad i kryteriów określonych w
Polityce);
g) podmiot zewnętrzny, z którego usług skorzystano przy opracowywaniu Polityki i jej
aktualizacji - PwC Polska Sp. z o.o.
Obowiązująca w Spółce Polityka została przyjęta przez Zarząd w dniu 2 czerwca 2012r.,
zaopiniowana pozytywnie przez Komitet Wynagrodzeń w dniu 6 czerwca 2012 r. i
zatwierdzona przez Radę Nadzorczą w dniu 6 czerwca 2012 r. W dniu 14 grudnia 2012 r.
Zarząd podjął Uchwałę o zmianie Załącznika Nr 1 do Polityki „Wynik identyfikacji osób
zajmujących stanowiska kierownicze w Aviva Investors Poland SA”, która to zmiana została
pozytywnie zaopiniowana przez Komitet Wynagrodzeń w dnu 18 grudnia 2012 r. i
zatwierdzona przez Radę Nadzorczą w dniu 18 grudnia 2012 r.
Kryteria i sposób kształtowania zmiennych składników wynagrodzeń
Zasady powiązania wyników Spółki ze zmiennymi składnikami wynagradzania:
Zgodnie z przyjętymi w Aviva Investors Poland SA zasadami wynagradzania, zmienne
składniki wynagrodzenia powinny być przyznawane lub wypłacane, gdy odpowiadają sytuacji
finansowej Aviva Investors Poland S.A. oraz są uzasadnione wynikami Spółki, efektami pracy
jednostki organizacyjnej, w której zatrudniona była dana osoba zajmująca stanowisko
kierownicze oraz efektami pracy tej osoby.
22
W związku z tym, wielkość (pula) środków przeznaczonych do przyznania i wypłaty
zmiennych składników wynagrodzenia podlega weryfikacji w kontekście wszelkich obecnych
oraz przyszłych ryzyk.
Punktem wyjścia do określenia ww. wielkości jest poziom zysku operacyjnego. Wielkość ta
podlega ocenie w kontekście zarządzania ryzykiem, poziomu realizacji celów w stosunku do
planu, osiągniętych wyników w porównaniu do grupy porównawczej oraz w kontekście
mierników jakościowych. Alokacja puli przeznaczonej do przyznania i wypłaty zmiennych
składników wynagrodzenia na poszczególne linie biznesowe i stanowiska uzależniona jest od
kryteriów istotnych z punktu widzenia poszczególnych linii biznesowych i stanowisk.
Proces korekty ww. puli w kontekście ryzyka obejmuje ocenę ryzyk związanych z
planowanym poziomem przychodów Spółki, stratami operacyjnymi, ryzykiem strategicznym,
regulacyjnym oraz związanym z zasobami ludzkimi.
Kryteria pomiaru wyników i ich weryfikacji, uwzględniających ryzyko prowadzonej
działalności oraz zasady dbałości o interesy domu maklerskiego w perspektywie
długoterminowej, które umożliwiają obniżenie wysokości lub wstrzymywanie wypłaty
zmiennych składników wynagrodzeń:
Aviva Investors Poland S.A. kształtuje kulturę zorientowaną na wyniki. W związku z tym
podstawą określenia wysokości zmiennych składników wynagrodzenia osoby zajmującej
stanowisko kierownicze jest ocena efektów pracy danej osoby (w kontekście realizacji
postawionych celów oraz demonstrowanych postaw związanych z wartościami Spółki),
efektów pracy danej jednostki organizacyjnej oraz ogólnych wyników Spółki.
Kryteria oceny efektywności pracy obejmują kryteria finansowe i niefinansowe oraz
uwzględniają ryzyko. kryteria oceny są mierzalne. Obejmują one takie kategorie jak:
prezentowanie zachowań zgodnych z podstawowymi wartościami organizacyjnymi, praca
zespołowa, innowacyjność, efektywność pracy. Waga tych kategorii wśród kryteriów oceny
dla poszczególnych osób jest ustalana indywidualnie.
Zmienne składniki wynagrodzenia dla osób zajmujących stanowiska kierownicze związane z
zarządzeniem ryzykiem, kontrolą wewnętrzną i badaniem zgodności działania Spółki z
przepisami prawa, kształtowane są w sposób zapewniający niezachęcanie tych osób do
podejmowania nadmiernego ryzyka oraz są wynagradzane za osiągnięcie celów wynikających
z pełnionych przez nie funkcji.
Stałe składniki wynagrodzenia stanowią na tyle dużą część wynagrodzenia całkowitego, iż
Aviva Investors Poland S.A. może kształtować elastyczną politykę zmiennych składników
23
wynagrodzenia. Oznacza to możliwość obniżania wysokości zmiennych składników
wynagrodzenia lub ich niewypłacania w przypadku, gdy Spółka wykazuje trwałą stratę
bilansową lub gdy nastąpiło istotne naruszenie przez pracownika procedur wewnętrznych
związanych z zarządzaniem ryzykiem.
Osiągnięte wyniki, które stanowią podstawę otrzymania przez każdą osobę
instrumentów finansowych, których wartość jest powiązana z sytuacją finansową
Spółki
Dla osób zajmujących stanowiska kierownicze, których roczna wysokość zmiennych
składników wynagrodzenia przekracza 125 000 PLN, zmienne składniki wynagrodzenia to:
składnik pieniężny, który stanowi co najwyżej 50% zmiennych składników
wynagrodzenia,
składnik w formie instrumentów finansowych, których wartość jest powiązana z sytuacją
finansową Spółki, który stanowi co najmniej 50% zmiennych składników wynagrodzenia.
W przeciwnym wypadku zmienne składniki wynagrodzenia są wypłacane w formie
pieniężnej, bez stosowania ich odroczenia.
Podział na wskazane powyżej składniki dotyczy zarówno nieodroczonych, jak i odroczonych
zmiennych składników wynagrodzenia.
Zasady odroczenia zmiennych składników wynagrodzenia.
a)
mechanizm odroczenia zmiennych składników wynagrodzenia wdrożony został w
celu:
zachęcania do niepodejmowania nadmiernego ryzyka,
utrzymania w Spółce najbardziej wartościowych pracowników,
motywowania pracowników do osiągania ponadprzeciętnych wyników.
b)
w Spółce przyjęte zostały następujące zasady odraczania zmiennych składników
wynagrodzenia:
odroczenie części zmiennych składników wynagrodzenia obejmuje wszystkie
osoby zajmujące stanowiska kierownicze, w przypadku gdy spełniony jest
warunek określony poniżej,
24
odroczenie części zmiennych składników wynagrodzenia obowiązuje dla osób
zajmujących stanowiska kierownicze, których roczna wysokość zmiennych
składników wynagrodzenia przekracza 125 000 PLN,
w przypadku, gdy warunek określony powyżej jest spełniony, co najmniej 40%
zmiennych składników wynagrodzenia jest uzależnione od efektów pracy danej
osoby i uwzględnia ryzyko Spółki. Część ta jest rozliczana i wypłacana w okresie od
trzech do pięciu lat, przy czym okres ten ustala się z uwzględnieniem cyklu
koniunkturalnego, charakteru i ryzyka prowadzonej działalności oraz obowiązków
danej osoby. W przypadku, gdy kwota całkowitego wynagrodzenia tej osoby w
poprzednim roku obrotowym przekroczyła równowartość w złotych kwoty
1 000 000 euro ustalonego według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy
Bank Polski obowiązującego w ostatnim dniu poprzedniego roku, powyższe ma
zastosowanie do 60% zmiennych składników wynagrodzenia,
c)
d)
powyższym zasadom odroczenia podlega zarówno składnik pieniężny, jak i składnik w
formie instrumentu finansowego,
odroczone zmienne składniki wynagrodzenia mogą zostać zmniejszone bądź
niewypłacone w ogóle w przypadku, gdy:
nastąpiło istotne naruszenie regulaminów, procedur wewnętrznych lub
obowiązków przez osobę zajmującą stanowisko kierownicze, szczególnie w
obszarach zarządzania ryzykiem,
stwierdzono przyznanie zmiennych składników wynagrodzenia na podstawie
nieprawidłowych, wprowadzających w błąd informacji,
nastąpiło naruszenie przepisu prawa przez osobę zajmującą stanowisko
kierownicze,
Spółka wykazuje trwałą stratę bilansową.
Informacje ilościowe ogółem wysokości wynagrodzeń, w podziale na linie
biznesowe oraz informacje ilościowe ogółem o wynagrodzeniach osób zajmujących
stanowiska kierownicze, w podziale na grupy
Spółka prowadzi działalność maklerską w zakresie wykonywania czynności polegających na
zarządzaniu portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów
finansowych – jedna linia biznesowa.
25
Zgodnie z Polityką, osobami zajmującymi stanowiska kierownicze w Spółce są:
a)
b)
c)
d)
e)
Prezes Zarządu,
Wiceprezes Zarządu,
Menadżer ds. Ryzyka,
Inspektor Nadzoru,
Jednoosobowe Stanowisko ds. Audytu Wewnętrznego.
Wysokość wynagrodzenia ogółem (wynagrodzenie stałe i zmienne) za rok 2012 dla ww. osób
zajmujących stanowiska kierownicze w Spółce wynosi 3 457 085,33 zł.
Biorąc pod uwagę, iż:
Rozporządzenie w sprawie upowszechniania informacji zobowiązuje do podania
informacji ilościowej o wynagrodzeniach osób zajmujących stanowiska kierownicze, w
podziale na grupy obejmujące: osoby wchodzące w skład zarządu domu maklerskiego,
osoby pełniące funkcje kierownicze związane z zarządzaniem ryzykiem oraz grupę
obejmującą pozostałe osoby,
W Spółce, biorąc pod uwagę powyższy podział na grupy, można wyodrębnić 3 grupy osób
zajmujących stanowiska kierownicze: Zarząd – 2 osoby, osoby pełniące funkcje
kierownicze związane z zarządzanie ryzykiem – 1 osoba, pozostałe osoby – 2 osoby,
Spółka zobowiązana byłaby upowszechnić informacje o wysokości indywidualnych
wynagrodzeń pracowników Spółki, które to z kolei wysokości wynagrodzenia z uwagi na
niezbyt liczną ilość domów maklerskich działających na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i
osób w nich zatrudnionych, mogłoby zostać przypisane i konkretnym (niemalże znanym z
imienia i nazwiska) pracownikom Spółki. Biorąc to pod uwagę oraz powołując się niżej
wskazane argumenty prawne, Spółka niniejszym nie ujawnia wysokości wynagrodzeń osób
zajmujących stanowiska kierownicze w Spółce z podziałem na ww. grupy.
Jedną z podstawowych zasad prawa pracy jest poszanowanie dóbr osobistych pracowników
(art. 111 Kodeksu pracy). Ich ochronę gwarantują z kolei art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego.
Obowiązek zachowania przez pracodawcę tajemnicy wynagrodzeń pracowników potwierdził
również Sąd Najwyższy (m.in. w uchwale 7 sędziów z 16 lipca 1993 r., sygn. akt I PZP 28/93).
Jak stwierdził SN, ujawnienie przez pracodawcę wysokości wynagrodzenia pracownika bez
jego zgody może stanowić naruszenie dobra osobistego w rozumieniu przepisów kodeksu
cywilnego. Ujawnienie zarobków, zaliczanych do sfery prywatnego życia pracownika, po
pierwsze narusza jego dobro osobiste (chronione prawem), po drugie może wywołać trudne
do przewidzenia konsekwencje w jego prywatnym życiu.
Ponadto na gruncie prawa pracy tajemnica wynagrodzenia jest uznawana za jeden z
instrumentów ochrony danych osobowych. Pracodawca jest administratorem danych
osobowych w rozumieniu ustawy o ochronie danych osobowych. Jednym z takich danych
26
jest informacja o wysokości wynagrodzenia pracownika. Rozpowszechnienie informacji
dotyczących wysokości wynagrodzenia może zostać potraktowane jako naruszenie danych
osobowych, co podlega określonym przepisami prawa sankcjom.
27

Adekwatność kapitałowa i zarządzanie ryzykiem w 2012

Transkrypt

Podobne dokumenty

Szczegóły

Krakowski StartUp w finale Międzynarodowego

enr 5.2 strefy ćwiczeń wojskowych, poligony oraz

Wszystko o załoŜeniu własnej firmy – skorzystaj z bezpłatnych

Krakowski StartUp ratuje świat przez innowacje

kliknij tutaj aby zobaczyć schemat zmian

Politechnika Wrocławska

Polskie startupy mają globalny potencjał. Rozmowa z Dariuszem

Ambasadorzy Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości