LENGYEL NYELV
Transkrypt
LENGYEL NYELV
ÉRETTSÉGI VIZSGA ● 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv LENGYEL NYELV EMELT SZINTŰ ÍRÁSBELI VIZSGA 2011. október 21. 14:00 I. Olvasott szöveg értése Időtartam: 70 perc Pótlapok száma Tisztázati Piszkozati NEMZETI ERŐFORRÁS MINISZTÉRIUM emelt szint — írásbeli vizsga 1012 I. Olvasott szöveg értése Lengyel nyelv — emelt szint Azonosító jel: Fontos tudnivalók Ebben a vizsgarészben szótár nem használható! Mielőtt a feladatokat megoldaná, figyelmesen olvassa el az utasításokat! Jó munkát! írásbeli vizsga, I. vizsgarész 1012 2/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint I. Przeczytaj uważnie tekst, a następnie określ na jego podstawie wartość podanych w tabeli zdań (P - prawda, F - fałsz). Wpisz właściwą literę w trzecią kolumnę tabeli. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Lekcja historii Polski: Rzeczpospolita – dziedziczną monarchią konstytucyjną, czyli Uchwalenie Konstytucji 3 maja 1791 r. Ukoronowaniem wielomiesięcznych prac była przygotowana w ścisłej tajemnicy przed opozycją Ustawa Rządowa. Największy wpływ na jego ostateczny kształt mieli Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, Stanisław Małachowski. Jedyną szansą na wprowadzenie reformy w życie było złamanie obowiązującej procedury sejmowej uchwalenie całego tekstu w ciągu jednego dnia bez dyskusji nad poszczególnymi punktami. W rzeczywistości był to rodzaj zamachu stanu. Włączenie do Ustawy Rządowej praw o sejmikach i miastach, uchwalonych wiosną 1791 r., zmieniło dotychczasowe stosunki społeczne. Mieszczanom miast królewskich zagwarantowano wolność osobistą, nietykalność osobistą i majątkową. Przyznano im prawo do piastowania urzędów i noszenia stopni oficerskich oraz nabywania dóbr ziemskich, a także umożliwiono nobilitację (uzyskanie szlachectwa) tym z nich, którzy posiadali majątki ziemskie lub zasłużyli się dla kraju. Prawa te stworzyły mieszczanom możliwości awansu społecznego. Uprzywilejowaną pozycję w państwie zachowała szlachta-posesjonaci. Odebranie praw politycznych szlachcie gołocie godziło w magnaterię, pozbawiając ją możliwości wykorzystywania „szlacheckiego tłumu” do rozgrywek politycznych i manipulowania sejmikami. Chłopom konstytucja gwarantowała „opiekę prawa i rządu krajowego”. Włączenie kwestii chłopskiej do konstytucji (nawet w tak ogólnikowej formie) było niezwykle ważne w przyszłości umożliwiało państwu ingerencję w spory pomiędzy właścicielami a poddanymi chłopami. Konstytucja nie ustanowiła powszechnej równości obywateli wobec prawa. Zachowano podział społeczeństwa na stany, osłabiając jedynie dzielące je bariery. Zasadniczą zmianą było natomiast odejście od tradycyjnego pojmowania narodu - ograniczonego jedynie do stanu szlacheckiego. Konstytucja wskazywała, że źródłem wszelkiej władzy państwowej jest naród, rozumiany jako wspólnota polityczna, obejmująca obok szlachty także mieszczan i chłopów. Jolanta Choińska-Mika, Katarzyna Zielińska, Ludzie, społeczeństwa, cywilizacje, WSiP, Warszawa 2002, s.223224 0. 1. 2. 3. 4. 5. Ustawa Rządowa to Konstytucja 3 maja 1791 r. Największy wpływ na ostateczny kształt Konstytucji 3 maja 1791 r. mieli Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, Jan III Sobieski. Aby uchwalić Konstytucję 3 maja 1791 r. trzeba było złamać obowiązującą procedurę sejmową i uchwalić cały tekstu w ciągu jednego dnia bez dyskusji nad poszczególnymi punktami. Ustawa rządowa nie stworzyła mieszczanom możliwości awansu społecznego. Według Konstytucji 3 maja 1791 r. uprzywilejowaną pozycję w państwie zachowała szlachta-posesjonaci. Ustawa Rządowa z 1791 r. ustanowiła powszechną równość obywateli wobec prawa. 1. írásbeli vizsga, I. vizsgarész 1012 2. 3. 4. P 5. max. elért 5 3/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint II. Poniższe fragmenty mitu o Prometeuszu zostały pomieszane. Ustal poprawną kolejność i odpowiedzi wpisz w ramkę. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. do Ateny i poprosił ją, by go schodami kuchennymi wpuściła na Olimp, co też uczyniła. Po przybyciu na Kaukazu, gdzie głodny sęp wyżera mu przez cały dzień bez przerwy wątrobę. Męczarniom zaś jego nie ma końca, ponieważ co noc, kiedy Prometeusz marznie straszliwie, wątroba odrasta. nikogo podarował ludziom ogień. Zeus zaprzysiągł zemstę. Rozgniewany przykuł nagiego Prometeusza do słupa w górach Olimp zapalił pochodnię od ognistego rydwanu słońca, odłamał wybrał worek z kośćmi i tłuszczem. Pragnąc za to ukarać Prometeusza, który wyśmiewał go za plecami, nie dał ludziom ognia. „Niech jedzą surowe mięso” - zawołał. Prometeusz z miejsca wybrał się Prometeusz był niewątpliwie najmądrzejszym przedstawicielem swego ludu. Atena nauczyła go architektury, astronomii, dwa wory. Do jednego worka włożył całe mięso, ale ukrył je pod żołądkiem, najmniej atrakcyjną częścią zwierzęcia; w drugim worku kawałek żarzącej się głowni i wrzucił do pustego wnętrza olbrzymiej łodygi kopru. Następnie zgasił swą pochodnię i nie zauważony przez umieścił kości pod grubą warstwą tłuszczu, po czym zwrócił się do Zeusa, aby dokonał wyboru, Zeus łatwo dał się oszukać i siła i umiejętności. Pewnego dnia, gdy w Sykionie toczyła się dyskusja nad tym, którą część ofiarnego byka należy przeznaczyć ludziom. Zeus jednak, który postanowił wytępić wszystkich łudzi i oszczędził ich jedynie ulegając uporczywym prośbom Prometeusza, rozgniewał się widząc, jak mnoży się ich dla bogów, a którą zachować dla ludzi. Zaproszono Prometeusza, by sprawę rozstrzygnął. Poćwiartował on byka i uszył z jego skóry matematyki, nawigacji, medycyny, metalurgii i innych pożytecznych umiejętności, które on z kolei przekazał A B C D E F G H I K L M N O Robert Graves, Prometeusz, w: Maria Nagajowa, Język polski 5, WSiP, Warszawa 1991, s.132-133 0. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. G 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. max. elért 13 írásbeli vizsga, I. vizsgarész 1012 4/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint III. Dobierz do pytań dziennikarza odpowiednie odpowiedzi Tomasza Stańki – króla kameralnego i akustycznego jazzu, polskiej największej współczesnej narodowej dumy muzycznej. Odpowiedzi wpisz w ramkę. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Uwaga! Jedna odpowiedź jest zbędna. Nie wolno nic wpisywać w szare pola. 0. 19. 20. 21. 22. 23. 24. A B C D E F G H Pytania dziennikarza Wojciecha Surmacza: Skąd Pan bierze dźwięki? Skoro tak Pana fascynuje pop, to dlaczego ukrywa się Pan w jazzowej niszy? Pana życie jest muzyką? Gra Pan czasami dla siebie? Kiedy Pan poczuł, że jest dobry w tym, co robi, taką zawodową dojrzałość? Jazz dla wielu jest chaosem? Często czuje się Pan traktowany jak ikona przez tych, którzy jazzu w ogóle nie słuchają? Tomasz Stańko odpowiada: No i co z tego, że się ukrywam? Przecież wiadomo, że świat jest różny. Mamy olbrzymie stado ludzkie - ocean, w którym jest mnóstwo brzegów. Dla każdego coś się znajdzie. Każdy człowiek jest inny, ale wszyscy musimy żyć w symbiozie. Całe życie gram dla siebie. Mało gram wtedy gam i pasaży, więcej pewnego typu improwizowanych fraz i fragmentów. Granie dla siebie to ćwiczenia wyobraźni, wrażliwości, techniki. Ćwiczę, bo muszę być w dobrej kondycji. Tak jak sportowcy, tak jak wszyscy profesjonaliści. Ale to nie jest muzyka. Dla muzyki musi być publiczność. Jej odbiór jest formą twórczości. Właściwie od razu, na samym początku prawdziwego, uczciwego wykonywania muzyki. W wieku 20 lat, grając z Krzysztofem Komedą, byłem już dojrzałym muzykiem. Dlatego mnie Komeda wziął. Dojrzałość to umiejętność bycia na drodze w roli idącego, a nie tylko obserwatora. Być dojrzałym to znaczy mieć wizję, chęci, marzenia i ciągle poszukiwać. Ale to jest dobre. To taki pozytywny snobizm. Nie widzę nic złego w tym, że moja osoba, medialna sława, nazwisko wzbudzają powszechne zainteresowanie. Wszystko, co mogłoby ludzi zachęcić do słuchania muzyki, jest dobre. Jeśli słuchają po raz pierwszy, tym lepiej, bo odbiór jest świeży. Siła sztuki polega na tym, że nie musi być rozumiana. Jeśli ktoś jest na tak, to żeby nie wiem jak była skomplikowana i wyrafinowana muzyka, zawsze go porwie. Publiczność nie musi się znać, to jest siła i prawo publiczności. Dlatego trzeba ją szanować. Sprawia, ogromną. Ale to jest taniec mój, taki dzikus – oczyszczenie, szaleństwo, wyzwolenie. Tańczę sobie, jak mi w duszy gra, jak i dokąd mnie partner poprowadzi. Jednak to nie ma nic wspólnego, albo ma niewiele, z tańcem towarzyskim objętym ścisłymi regułami. Nie. Tu wszystko jest dokładne i precyzyjne. Nie ma cienia chaosu. Jazz to absolutny porządek. Dźwięki to fale. Tak po prostu jestem nastrojony przez współczesny świat. Podoba mi się cała ta popkultura. Musimy ją respektować. Nie możemy mówić, że ludzie są głupi. Ludzie są tacy, jacy są. Według mnie w swojej masie statystycznej ludzie są niezwykle mądrzy. Wykwitem naszej kultury i cywilizacji jest ten wektor, wypadkowa umysłów wszystkich ludzi. To zbyt ogólne stwierdzenie. Bardziej trwam poprzez muzykę, niż żyję poprzez nią. To według mnie taki produkt, którego nie ma w kosmosie. Nie ma takiego zbioru atomów jak symfonia Beethovena czy nokturn Chopina. Gdy go gramy, układa się w dźwięki, które trwają. Są jednorodne i niepowtarzalne, tak jak każda żyjąca istota. Dlatego żyję poprzez sztukę, dlatego gram. Wojciech Surmacz, Tomasz Stańko, Forbes 1/10, s.128 0. 19. 20. 21. 22. 23. 24. G 19. 20. 21. 22. 23. 24. max. elért 6 írásbeli vizsga, I. vizsgarész 1012 5/8 2011. október 21. Lengyel nyelv — emelt szint Azonosító jel: IV. Przeczytaj uważnie tekst i odpowiedz na pytania znajdujące się pod nim. Prawidłową odpowiedź (właściwą literę) wpisz do tabeli. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Wybór firany zależy od stylu, w którym utrzymane jest wnętrze. Co innego będzie pasowało do klasycznego umeblowania, a inne firanki będzie można zawiesić w pomieszczeniach utrzymanych w nowoczesnym stylu. Ważne, żeby pamiętać, iż firanka pełni przede wszystkim funkcję dekoracyjną. Bardzo często nie wiemy, jak nazwać lub opisać rodzaj firany, którą chcielibyśmy mieć w swoim domu. Zdarza się również, że to, co chcemy kupić, nie pasuje do całości wystroju wnętrza. Na pewno w wyborze pomóc może nam profesjonalna firma, która zajmuje się dekoracją wnętrz. Ocenią jak wygląda pokój, zmierzą dokładnie i zaproponują kilka wersji wystroju naszego okna. Pomogą także wybrać materiały, z których uszyją odpowiednie dla nas firany czy zasłony. Pamiętać jednak zawsze należy, że rodzaj firanki trzeba dostosować do wielkości pomieszczenia. W małych pokojach lepiej zdecydować się na tkaniny gładkie, bez wzorów i jasne. Żeby optycznie powiększyć pokój, najlepiej zawieszać takie, które będą odsłaniały widok na zewnątrz. Natomiast tam, gdzie jest duża przestrzeń - można poeksperymentować z fantazyjnymi upięciami. Chociaż coraz modniejsza jest prostota, na topie są tak zwane ekrany i rolety rzymskie. Ekrany to firanki łączone z kilku prostokątnych pasów. Rolety rzymskie są szyte z tkanin firanowych lub zasłonowych. Wśród najczęściej używanych materiałów dominują organtyny, tafty oraz tkaniny naturalne. Najczęściej wykorzystywanymi kolorami są beże, czekoladowe brązy, pomarańcze, ecru, a w tej chwili w trendach zaczynają się pojawiać: śliwkowy, czarny i szary. Wiosną dobrym sposobem na odświeżenie pokoju jest wprowadzenie kolorowych dodatków, na przykład zielonych, turkusowych, pomarańczowych lub śliwkowych. Zarówno w tkaninach zasłonowych, jak i w dodatkach wykorzystywanych we wnętrzu, na przykład poduszek, serwet, koców, narzut. Doskonale komponują się zwłaszcza w pokojach z ciemnymi meblami i jasnymi ścianami. Kolejny problem, z którym borykamy się to brak czasu na wielogodzinne pranie, prasowanie i zawieszanie firan. Szczególnie pracochłonne, zwłaszcza przy modnych obecnie tkaninach, może być prasowanie. Jednak osoby zapracowane nie muszą z nich rezygnować. Bo coraz większą popularnością cieszy się usługa demontażu, prania i ponownego zawieszania firan. I jeszcze jedna rada. Przy wymianie firanek zwróćmy uwagę na karnisz. Nie może być zbyt nisko nad oknem, o po powieszeniu firanki optycznie obniży się pomieszczenie. Jego koniec musi nieco wystawać poza okienną ramę. Joanna Mentel, Kolorowe firany odmienią twoje mieszkanie, za: www.nto.pl írásbeli vizsga, I. vizsgarész 1012 6/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint 0. Wybór firany uzależniony jest od: A) gustu klienta B) zasobności portfela kupującego C) stylu, w którym utrzymane jest wnętrze D) aktualnej promocji (obniżki cen) w salonie z firankami 25. Okna w małych pokojach powinniśmy dekorować: A) tkaninami gładkimi, bez wzorów i jasnymi B) materiałami kolorowymi C) tylko białymi firankami D) żaluzjami aluminiowymi 26. Dekoratorzy - fantazyjne upięcia firan zaproponują tym, którzy mają: A) małe domki B) przestrzenne wnętrza C) okna balkonowe D) mnóstwo pieniędzy 27. Obecnie najmodniejsze są ekrany, czyli: A) białe prześcieradła rozwieszane w oknach B) specjalne dotykowe ekrany monitorów C) telewizory z ekranem LCD D) firanki łączone z kilku prostokątnych pasów 28. Do dekoracji okien najczęściej wykorzystywanymi kolorami są: A) śliwkowy, czarny, szary, czerwony B) kolory ziemi C) biały i czarny D) beże, czekoladowe brązy, pomarańcze, ecru 29. W pokoju z ciemnymi meblami i jasnymi ścianami najlepiej komponują się dodatki w kolorach: A) białym, waniliowym, szarym, czarnym B) zielonym, turkusowym, pomarańczowym, śliwkowym C) pastelowych D) we wszystkich odcieniach różu 30. Jeśli karnisz zamocujemy zbyt nisko nad oknem, to po zawieszeniu na nim firanki uzyskamy: A) optyczne obniżenie pomieszczenia B) piękny widok C) optyczne powiększenie pokoju D) więcej światła słonecznego 0. 25. 26. 27. 28. 29. 30. C 25. 26. 27. 28. 29. 30. max. elért 6 írásbeli vizsga, I. vizsgarész 1012 7/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint maximális elért pontszám pontszám I. feladat 5 II. feladat 13 I. Olvasott szöveg értése III. feladat 6 IV. feladat 6 VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30 javító tanár Dátum: ………………… __________________________________________________________________________ pontszáma programba egész beírt egész számra pontszám kerekítve I. Olvasott szöveg értése javító tanár jegyző Dátum………………………. Dátum………………………. Megjegyzések: 1. Ha a vizsgázó a II. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész üresen marad! 2. Ha a vizsga az I. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a II. vizsgarésszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő! írásbeli vizsga, I. vizsgarész 1012 8/8 2011. október 21. ÉRETTSÉGI VIZSGA ● 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv LENGYEL NYELV EMELT SZINTŰ ÍRÁSBELI VIZSGA 2011. október 21. 14:00 II. Nyelvhelyesség Időtartam: 50 perc Pótlapok száma Tisztázati Piszkozati NEMZETI ERŐFORRÁS MINISZTÉRIUM emelt szint — írásbeli vizsga 1012 II. Nyelvhelyesség Lengyel nyelv — emelt szint Azonosító jel: Fontos tudnivalók Ebben a vizsgarészben szótár nem használható! Mielőtt a feladatokat megoldaná, figyelmesen olvassa el az utasításokat! Jó munkát! írásbeli vizsga, II. vizsgarész 1012 2/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint I. Uzupełnij tekst wpisując odpowiednią formę czasownika właściwie wybranego spośród par podanych w ramce. Pamiętaj o poprawnej formie gramatycznej! Jedna para czasowników jest zbędna! Pisz bardzo starannie! Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. uczyć się - nauczyć się łączyć – połączyć prowadzić – doprowadzić marzyć – wymarzyć pielęgnować – wypielęgnować(0) kupić - wykupić szczepić – zaszczepić siadać - posiadać Wielu z nas ma już wytyczone cele, rozbudzone pasje, które pielęgnujemy(0) i ______________________(1) niejednokrotnie, by __________________(2) je naszym dzieciom. A jeśli taką pasją jest jazda na nartach ? – To cudownie! – można by krzyknąć. Jazda na nartach _______________________(3) w sobie pewną niezależność działania z możliwością wspólnego spędzania czasu. Rodzinne wyjazdy na narty _____________________(4) do zacieśnienia więzi, ale który rodzic jest w stanie nauczyć tej umiejętności swoje dziecko? _____________________(5) Bo własne starą prawdą dzieci. Do jest tego fakt, iż rodzice najtrudniej nie zawsze _____________________(6) wiedzę pozwalającą im uczyć swoje pociechy jazdy na nartach. Marek Żurawiecki, Dzieci na nartach, w: Ski - magazyn narciarski, styczeń 2006 za:www.narty.onet.pl 1. 2. 3. 4. 5. 6. max. elért 6 írásbeli vizsga, II. vizsgarész 1012 3/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint II. Podane w nawiasie wyrazy proszę zapisać w odpowiedniej formie, zamieniając na liczbę mnogą. Pisz bardzo starannie! Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. 4 stycznia 2010 roku odbyła się wielka feta z okazji otwarcia najwyższego budynku świata! Całkowita wysokość giganta wynosi 828 m. Wybudowano 206 kondygnacji, inwestycja pochłonęła 1,5 mld dolarów. Gdzie „wyrósł” rekordzista? Oczywiście w Dubaju. Wydaje się, że jest to jedyne miasto na świecie, gdzie architekci (architekt)(0) mogą realizować najbardziej fantastyczne ________________ (projekt)(7). Głównym autorem tego drapacza chmur jest Adrian Smith, Amerykanin z pracowni Skidmore, Owings and Merrill. Kolos ma 900 ekskluzywnych _________________ (mieszkanie)(8), 144 hotelowe apartamenty i 37 pięter powierzchni biurowej. Burj Khalifa ma spełniać rolę wertykalnego miasta. Będzie można tutaj nie tylko mieszkać i pracować, ale też spędzać wolny czas w ____________________ (sklep)(9), restauracjach, klubach i odpowiednio wyposażonych _______________________ (sala)(10) gimnastycznych. Na 76 piętrze wybudowano ogromny basen, na 158 – meczet. Deweloper przekonuje, że można tu świetnie żyć nie wychodząc z budynku. Pierwsi ______________________ (mieszkaniec) (11) luksusowych _______________________ (apartament)(12) będą mogli wprowadzić się dopiero w lutym, na marzec przewidziano oddanie do użytku powierzchni biurowej. Najszybciej swoje podwoje otworzy zaś Armani Hotel, umeblowany przez słynnego włoskiego stylistę. Tutaj nocleg można już rezerwować od 17 stycznia. Niezapomnianych wrażeń dostarcza wizyta na 124 piętrze, gdzie zaplanowano punkt widokowy i skąd można podziwiać panoramę miasta. Mimo, że gigantyczny drapacz chmur jest otoczony ______________________ (wysokościowiec)(13), z tej perspektywy sprawiają wrażenie ______________________ („maluch”)(14). Budynek „przekroczył” też kilka stref klimatycznych, dlatego temperatura na szczycie jest średnio o 10 stopni niższa niż na parterze. Od 154 piętra żelbetową ciężką konstrukcję zastąpił lekki stalowy szkielet. Inżynierowie wiele czasu poświecili badaniu wytrzymałości giganta na wiatr. Szeroka podstawa budynku i bryła składająca się z centralnego rdzenia i trzech zmniejszających się ramion ma zabezpieczyć przed ________________ (wir)(15) tworzącymi się wokół gmachu i powodującymi jego ruch na wietrze. Mimo olbrzymich rozmiarów dubajskiej wieży (527 tys. m kw. powierzchni mieszkalnej i 28 tys. powierzchni biurowej) inwestor twierdzi, że sprzedano 90 proc pomieszczeń. W czasie największego popytu metr kwadratowy kosztował ponad 21 tysięcy ___________________ (dolar)(16), teraz trzeba wyłożyć już „tylko” połowę tej ceny. http://dom.wp.pl/galeria/otwarcie_najwyzszego_budynku_swiata 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. max elért 10 írásbeli vizsga, II. vizsgarész 1012 4/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint III. Wpisz w ramkę odpowiednie przyimki. Wzór oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Czy zastanawiałeś się kiedyś nad(0) tym, ile czasu spędzasz w pozycji siedzącej? Około 50 godzin tygodniowo. Co z tego, że _____(17) biurkiem nie siedzisz _____(18) okrągłe osiem godzin, że wstajesz, chodzisz, zanosisz, kopiujesz _____(19) stojąco, skoro w domu korzystasz z komputera i oglądasz telewizję. Może ciężko w to uwierzyć, ale wielu Polaków nawet 1/3 swojego czasu spędza w pozycji siedzącej. Przez wieki, środowisko, w którym żyliśmy wymagało ____(20) nas, byśmy niemal bez przerwy byli w ruchu. Na nasze nieszczęście, postęp technologiczny, Internet i wydłużanie czasu pracy sprawiły, że nasze życia dokonały zwrotu. Kiedyś, by egzystować w społeczeństwie, musieliśmy wychodzić do ludzi. Dziś możemy robić zakupy, płacić rachunki i utrzymywać relacje z innymi, nie ruszając się z domu. Wystarczy laptop i bezprzewodowy Internet i nie musimy nawet opuszczać wygodnej kanapy. Jeśli siedzimy przez dłuższy okres, nasz ciało przechodzi na „tryb czuwania”. To nie wszystko. Im mniej się ruszamy, tym mniej cukru spala nasz organizm. Każde dwie godziny dziennie spędzone _____(21) bezruchu zwiększają ryzyko cukrzycy o 7%. Rośnie też prawdopodobieństwo zachorowania na choroby serca, ponieważ enzymy utrzymujące tłuszcz we krwi na normalnym poziomie są nieaktywne. Siedzący tryb życia ma także fatalny wpływ na naszą postawę i kręgosłup. Następuje zwiotczenie mięśni podtrzymujących kręgosłup, zginacze stawu biodrowego i mięśnie udowe skracają się i sztywnieją. Nawet, jeśli codziennie się gimnastykujemy, możemy nie być w stanie uchronić się _____(22) przykrymi następstwami siedzącego trybu życia. Staraj się zachować aktywność w domu. Składaj pranie, ściągaj naczynia _____(23) suszarki, idź wyrzucać śmieci, odkurz mieszkanie – w ten sposób również spalasz kalorie. Wykonując proste prace domowe, stymulujesz swój metabolizm i możesz spalić nawet 500-1000 kalorii dziennie. www.fitness.wp.pl 0. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. nad 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. max. elért 7 írásbeli vizsga, II. vizsgarész 1012 5/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint IV. Podane w nawiasie wyrazy proszę zapisać w odpowiedniej formie gramatycznej, zachowując liczbę. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Smart Black to pierwsza czarna skrzynka (czarna skrzynka)(0) zaprojektowana z myślą o _____________________________________ (współczesne samochody)(24). Jej zadanie jest takie samo jak w przypadku podobnych urządzeń montowanych we ____________________________________ (wszystkie samoloty)(25): mają pomóc w ustaleniu przyczyny __________________________ (ewentualny wypadek)(26). Samochodową ______________________________ (czarna skrzynka)(27) mocuje się na ____________________________ (przednia szyba)(28), koło lusterka, bo wbudowana mała kamera bez przerwy filmuje drogę przed autem. Jednocześnie GPS notuje położenie auta i zapisuje dane na tym samym filmie. Obraz kasowany jest po _________________________ (piętnaście sekund)(29), chyba że czujnik przyspieszenia wbudowany w skrzynkę wykryje zderzenie. W takiej sytuacji film jest zachowywany, zapamiętane zostaje piętnaście sekund przed i pięć sekund po kraksie. Takie filmy mają pomóc w ustaleniu, kto jest winien wypadku. Producent czarnej skrzynki chciałby, żeby firmy ubezpieczeniowe sugerowały ____________________________ (swoi klienci)(30) montowanie urządzenia w nowych samochodach, w zamian za zniżki w opłatach za ubezpieczenie. Focus sierpień 2009 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. max. elért 7 írásbeli vizsga, II. vizsgarész 1012 6/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint V. Z trzech podanych w nawiasie czasowników wybierz jeden – poprawny i zapisz go zachowując odpowiednią formę gramatyczną czasu teraźniejszego. Przykład oznaczony jest symbolem (0). Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Siłownie, w których ćwiczący wytwarzają (cieszyć się, rysować, wytwarzać)(0) swym wysiłkiem energię elektryczną stają się coraz częściej spotykane. Pierwsza taka sala powstała w Hongkongu dwa lata temu, teraz dwie podobne instytucje _______________________ (malować, działać, skakać)(31) już w USA. Jedna osoba ćwicząca _____________________ (produkować, jeść, czesać się)(32) około pięćdziesięciu Watów energii. Kilka osób ćwiczących może oświetlić cała salę. Energię można też wykorzystać do zasilania sprzętu audio. Niektóre ekologiczne siłownie - takie jak ta w Portland - dodatkowo wyposażone są w baterie słoneczne, które _______________________ (mnożyć, pozwalać, uczyć się)(33) uniezależnić się od zewnętrznego zasilania. Takie sale gimnastyczne ________________ (czesać się, chodzić, cieszyć się)(34) wielką popularnością. Ludzie ____________________, (przychodzić, stawiać, starzeć się)(35) wytwarzają prąd i jeszcze za to _________________ (wstawać, kupować, płacić)(36). Genialne! Focus sierpień 2009 31. 32. 33. 34. 35. 36. max. elért 6 írásbeli vizsga, II. vizsgarész 1012 7/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint maximális elért pontszám pontszám I. feladat 6 II. feladat 10 II. Nyelvhelyesség III. feladat 7 IV. feladat 7 V. feladat 6 FELADATPONT ÖSSZESEN 36 VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30 javító tanár Dátum: …………………………. __________________________________________________________________________ pontszáma programba egész beírt egész számra pontszám kerekítve I. Olvasott szöveg értése II. Nyelvhelyesség javító tanár jegyző Dátum: …………………… Dátum: …………………… Megjegyzések: 1. Ha a vizsgázó a III. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész üresen marad! 2. Ha a vizsga a II. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a III. vizsgarésszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő! írásbeli vizsga, II. vizsgarész 1012 8/8 2011. október 21. ÉRETTSÉGI VIZSGA ● 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv LENGYEL NYELV EMELT SZINTŰ ÍRÁSBELI VIZSGA 2011. október 21. 14:00 III. Hallott szöveg értése Időtartam: 30 perc Pótlapok száma Tisztázati Piszkozati NEMZETI ERŐFORRÁS MINISZTÉRIUM emelt szint — írásbeli vizsga 1012 III. Hallott szöveg értése Lengyel nyelv — emelt szint Azonosító jel: Fontos tudnivalók Ebben a vizsgarészben szótár nem használható! Mielőtt a feladatokat megoldaná, figyelmesen olvassa el az utasításokat! Jó munkát! írásbeli vizsga, III. vizsgarész 1012 2/8 2011. október 21. Lengyel nyelv — emelt szint Azonosító jel: Dzień dobry. Teraz sprawdzimy jak rozumiesz język polski ze słuchu. Egzamin składa się z trzech zadań. Każdy tekst usłyszysz dwa razy. Zadania do tekstu znajdziesz w otrzymanym zestawie. Zadania możesz wykonać w czasie pierwszego i drugiego czytania tekstu, a także po zakończeniu czytania. Każde zadanie zaczyna się i kończy muzyką. Zadanie usłyszysz po muzyce. Potem będziesz miał czas, aby zapoznać się z zadaniem. Potem posłuchasz tekstu po raz pierwszy. Następnie znowu będziesz miał czas, aby jeszcze raz przejrzeć tekst. Potem posłuchasz tekstu po raz drugi. Znowu będziesz miał czas, aby sprawdzić, czy dobrze wykonałeś zadanie. Egzamin będzie trwał trzydzieści minut. Życzymy powodzenia! írásbeli vizsga, III. vizsgarész 1012 3/8 2011. október 21. Lengyel nyelv — emelt szint Azonosító jel: I. Zadanie pierwsze: Posłuchaj tekstu. W tabeli zaznacz odpowiedzi prawdziwe znakiem (+), a fałszywe znakiem (-). Przykład znajduje się w punkcie oznaczonym „0”. Nie wolno nic wpisywać w szare pola. (+) 0. Pilot prawie zawsze ma w swojej pracy piękną pogodę. 1. W samolotach są radary pogodowe. 2. Cumulonimbusy – burze piaskowe na Saharze. 3. Każdą burzę da się ominąć. 4. Chmury burzowe są dla samolotu bardzo niebezpieczne. 5. W obszarach burzowych działają silne i zmienne prądy wody. 8. Masy powietrza o różnej temperaturze i wilgotności trą o siebie, w wyniku czego powstaje śnieg. Każdy samolot rejsowy zostaje trafiony przez błyskawicę przynajmniej osiem razy w roku. Znany jest przypadek, w którym samolot musiał zmierzyć się z serią aż dwudziestu pięciu wyładowań. 9. Piorun trafia w samolot, przebiega przez jego metalowe części i go opuszcza. 6. 7. Pasażerowie, siedzący w odizolowanej kabinie zawsze widzą ogień, ale tego nie 10. odczuwają. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. max. elért 10 írásbeli vizsga, III. vizsgarész 1012 4/8 2011. október 21. Lengyel nyelv — emelt szint Azonosító jel: II. Zadanie drugie: Posłuchaj tekstu. W tekście podanym poniżej uzupełnij brakujące wyrazy. Przykład oznaczony jest symbolem „0”. Nie wolno nic wpisywać w szare pola. Hasło „cukier(0) krzepi” - wymyślone przez Melchiora Wańkowicza, nabiera dziś gorzkiego posmaku. To prawda, że nasz organizm potrzebuje węglowodanów, w tym także tych łatwo przyswajalnych, które są znakomitym źródłem energii. Ale gdy tej energii mamy za dużo, zaczynamy gromadzić ją na zapas - oczywiście w postaci ___________________(11), którego potem bardzo trudno się pozbyć, a który wpędza nas w choroby takie jak miażdżyca, nadciśnienie czy ___________________(12). Z opublikowanego dwa lata temu raportu profesor Grażyny Cichosz z Uniwersytetu WarmińskoMazurskiego w Olsztynie wynika, że obecnie przeciętny Polak zjada 50-70 kg cukru rocznie, czyli około dziesięciokrotnie więcej niż nasi _________________________(13). Słodycze weszły do naszego jadłospisu na stałe i są w nim obecne od najmłodszych lat. Tymczasem właśnie wtedy mogą wyrządzić organizmowi ________________(14) szkód. Badania przeprowadzone na otyłych dzieciach pokazały to niezbicie. Najpierw badane dzieci odizolowano na kilka dni o słodkich pokus, a później wykonano próbę obciążenia glukozą, aby sprawdzić jak ______________________(15) poradzi sobie z przetwarzaniem dużej ilości cukru. Normalnie, u osób zdrowych, komórki wysp trzustkowych produkują insulinę, pod której wpływem ______________________(16) jest transportowana do wnętrza komórek. Jednak u dzieci, które przyznały się do regularnego zjadania dużej ilości słodyczy, poziom tego hormonu był niepokojąco niski. Najgorzej wyglądało to w przypadku tych dzieci, które piły dużo słodzonych napojów gazowanych czy _________________(17) owocowych. Mechanizm biologiczny jest tu bardzo prosty. Im więcej słodyczy dostarczamy organizmowi, tym więcej nasza trzustka musi wytwarzać insuliny. Po pewnym czasie ta harówka tak ją męczy i wyczerpuje, że _____________________(18) hormonu zaczyna spadać. Podobnie jak to ma miejsce w cukrzycy typu drugiego. W ____________________(19), a nawet współczesnych bajkach dla dzieci od lat przewija się hasło, jakoby soki owocowe były źródłem zdrowia i dobrego samopoczucia. A przecież napoje to nie jedyne źródło cukru w diecie. Dlatego _____________________(20) radzą, by zrezygnować ze słodzenia herbaty czy kawy, a także z picia wszelkich słodkich napojów, jedzenia batoników, ciastek czy żelków. Fokus nr 9 2009 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. max. elért 10 írásbeli vizsga, III. vizsgarész 1012 5/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint III. Zadanie trzecie: Posłuchaj tekstu. W poniżej przedstawionych zdaniach wybierz prawidłową odpowiedź i wpisz ją do tabeli. Przykład znajduje się w punkcie oznaczonym „0”. Nie wolno nic wpisywać w szare pola. 0. Na dnie mórz i oceanów spoczywa mnóstwo: A) wraków statków B) ośmiornic i węży morskich 21. W ostatnim czasie dokonano kilku spektakularnych odkryć: A) w tapczanie B) pod wodą 22. Brytyjski okręt wojenny wiózł z Lizbony. A) 100 tysięcy portugalskich monet - 4 tony złota B) 111 dział armatnich 23. Katastrofa brytyjskiego żaglowca, w 1744 roku spowodowana była: A) sztormem B) brakiem umiejętności nawigacyjnych kapitana statku 24. Współcześnie odbudowano reputację nawigatora, gdyż statek odnaleziono: A) 80 km dalej od miejsca, gdzie miał zatonąć B) w innym akwenie wodnym, bo na Oceanie Indyjskim 25. Złotem wartym dziś około miliarda dolarów, o ile uda się je wydobyć podzielą się: A) Amerykanie z firmy, która odnalazła wrak oraz rząd brytyjski B) rząd brytyjski oraz Węgrzy 26. Węgierscy nurkowie ze Stowarzyszenia Archeologii Podwodnej odkryli: A) wrak żaglowca należącego do Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej B) ORP „Orzeł” 27. Węgierscy archeolodzy ponad rok trzymali odkrycie w tajemnicy, ponieważ: A) nie mieli czasu się tym zająć B) sprawdzali tożsamość statku i przygotowywali się do konfrontacji z władzami Brazylii i Holandii 28. We wraku statku, który znaleźli Węgrzy, znaleziono: A) złoto i drogą porcelanę chińską B) złoto i 110 dział 0. A 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. max. elért 8 írásbeli vizsga, III. vizsgarész 1012 6/8 2011. október 21. Lengyel nyelv — emelt szint írásbeli vizsga, III. vizsgarész 1012 Azonosító jel: 7/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint maximális elért pontszám pontszám I. feladat 10 III. Hallott szöveg értése II. feladat 10 III. feladat 8 FELADATPONT ÖSSZESEN 28 VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30 javító tanár Dátum: ……………………………… __________________________________________________________________________ pontszáma programba egész beírt egész számra pontszám kerekítve I. Olvasott szöveg értése II. Nyelvhelyesség III. Hallott szöveg értése javító tanár Dátum: ……………………….. jegyző Dátum: ……………………….. Megjegyzések: 1. Ha a vizsgázó a IV. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész üresen marad! 2. Ha a vizsga a III. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a IV. vizsgarésszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő! írásbeli vizsga, III. vizsgarész 1012 8/8 2011. október 21. ÉRETTSÉGI VIZSGA ● 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv LENGYEL NYELV EMELT SZINTŰ ÍRÁSBELI VIZSGA 2011. október 21. 14:00 IV. Íráskészség Időtartam: 90 perc Pótlapok száma Tisztázati Piszkozati NEMZETI ERŐFORRÁS MINISZTÉRIUM emelt szint — írásbeli vizsga 1012 IV. Íráskészség Lengyel nyelv — emelt szint Azonosító jel: Fontos tudnivalók Ebben a vizsgarészben nyomtatott szótár használható! Mielőtt a feladatokat megoldaná, figyelmesen olvassa el az utasításokat! Jó munkát! írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 1012 2/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint Zadanie 1 Któż z nas nie ma marzeń? Każdy ma! Bardzo często dotyczą one naszego miejsca zamieszkania. Wyobrażamy sobie przestrzeń, w której żylibyśmy najchętniej. Śnimy o pięknym domu z basenem, czy apartamencie na 150 piętrze, albo po prostu pragniemy cieszyć się ciszą i spokojem w maleńkim domu znajdującym się na skraju lasu. A Ty o jakim lokum marzysz? Twoje zadanie polega na opisaniu domu swoich marzeń. Oczywiście może to być mieszkanie w bloku, czy zabytkowej kamienicy, może to być apartament w dowolnym miejscu na Ziemi, wszystko zależy od wymysłu Twojej wyobraźni. Napisz pismo do Biura Nieruchomości i poroś ich o to, by znaleźli na rynku lub zbudowali specjalnie dla Ciebie, dom Twoich marzeń! Podaj swoje dane (lewy, górny nagłówek). Napisz datę (prawy, górny nagłówek). Napisz do kogo kierujesz pismo (na środku lub pod datą, z prawej strony). Opisz dom, który chcesz nabyć. Podaj dokładnie jego położenie. Zaznacz też na jakich warunkach, chcesz nabyć to lokum: (kredyt, gotówka). Wymień kwotę, którą gotów jesteś zapłacić. Pismo zakończ formułą grzecznościową. Podpisz się. Pamiętaj, że to pismo do poważnego Biura Nieruchomości i musi mieć odpowiednią formę. Wszystkie nazwy oraz dane zawarte w Twoim piśmie powinny być fikcyjne! Pamiętaj także, by Twoje pismo zawierało 120-150 wyrazów. Swój tekst napisz na stronie numer 4! írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 1012 3/8 2011. október 21. Lengyel nyelv — emelt szint Azonosító jel: ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 1012 4/8 2011. október 21. Lengyel nyelv — emelt szint I. Azonosító jel: Zadanie drugie. UWAGA: wybierz tylko jedno zadanie A lub B! Zadanie A) Napisz bajkę (baśń) własną lub powszechnie znaną. Nadaj jej tytuł i pamiętaj, że bajka lub baśń, rządzi się swoimi prawami. Musi mieć specjalny początek i zakończenie oraz morał (pointa). Nie wolno Ci używać węgierskich nazw oraz węgierskich imion bohaterów! Jeśli opisujesz bajkę znaną, przypomnij sobie jakie polskie imiona noszą jej bohaterowie. Twoja praca musi zawierać 200-250 wyrazów. Zadanie B) Aleksander Fredro powiedział kiedyś, że: „Z żartami jak z solą – nie przesadź, bo bolą”. Czy tak rzeczywiście jest? Wypowiedz się na ten temat: możesz podać przykłady z życia wzięte lub przeprowadzić rozważania teoretyczne. Tak, czy inaczej napisz esej! Twoja praca musi zawierać 200-250 wyrazów. Tekst rozpocznij pisać na nowej stronie! írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 1012 5/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint Wpisz literę wybranego tematu: □ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 1012 6/8 2011. október 21. Lengyel nyelv — emelt szint Azonosító jel: ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 1012 7/8 2011. október 21. Azonosító jel: Lengyel nyelv — emelt szint Feladat I. II. maximális pontszám A feladat teljesítése és a szöveg hosszúsága 4 Érthetőség, nyelvi megformálás 5 Íráskép 1 I. feladat összesen 10 A feladat teljesítése, a megadott szempontok követése 5 Hangnem, az olvasóban keltett benyomás 2 Szövegalkotás 4 Szókincs, kifejezésmód 4 Nyelvhelyesség, helyesírás 4 Íráskép 1 II. feladat összesen 20 VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30 Értékelési szempont elért pontszám javító tanár Dátum: …………………………… __________________________________________________________________________ pontszáma programba egész beírt egész számra pontszám kerekítve I. Olvasott szöveg értése II. Nyelvhelyesség III. Hallott szöveg értése IV. Íráskészség javító tanár jegyző Dátum: …………………… írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 1012 Dátum: …………………… 8/8 2011. október 21.