PATRON SZKOŁY

PATRON SZKOŁY
Kim był Mikołaj Kopernik? Ten żyjący w latach 1473-1543 wybitny polski astronom,
matematyk, lekarz, prawnik, tłumacz poezji włoskiej i ekonomista, pochodził z rodziny
wywodzącej się z mieszczan krakowskich. Urodzony w Toruniu studiował w Krakowie
(1491-95), następnie w Bolonii, Padwie i Ferrarze, gdzie w 1503 doktoryzował się z prawa
kanonicznego. Po powrocie do Polski zamieszkał w Lidzbarku Warmińskim jako lekarz i
sekretarz swojego wuja, Łukasza Watzenrode, biskupa warmińskiego.
W 1510 został kanonikiem warmińskim i zamieszkał we Fromborku, prowadził tam
obserwacje astronomiczne i pisał swe główne dzieło. W czasie wojny polsko-krzyżackiej był
zaangażowany w obronę Olsztyna (1520-1521). W latach 1517-1526 publikował prace o
reformie monetarnej, sformułował w nich prawo wypierania lepszego pieniądza przez gorszy
(nazywane prawem Greshama-Kopernika).
Kopernik jako pierwszy w czasach nowożytnych opracował heliocentryczny model Układu
Słonecznego (heliocentryczna teoria), model ten oparty był na trzech założeniach: planety
biegną po torach kolistych dookoła Słońca, Ziemia jest jedną z planet oraz Ziemia obraca się
wokół własnej osi. Heliocentryczny model Kopernika opublikowany drukiem w dziele:"De
revolutionibus orbium coelestium" (O obrotach ciał niebieskiech) w Norymberdze w roku
jego śmierci, opracowany był ok. 20 lat wcześniej i pojawiał się w odpisach rękopisów lub
skrótach już przed 1543.
Teoria Kopernika stała się podstawą rozwoju nauk ścisłych w okresie renesansu jej
zwolennikami byli m.in. J. Kepler i Galileusz, jej idee w dziedzinie kosmologii rozszerzyli
Thomas Digges (w Anglii) i Giordano Bruno (we Włoszech).
Pomimo że dzieło Kopernika było dedykowane papieżowi Pawłowi III, zwolennicy idei
Kopernikańskich popadali w konflikty z Kościołem, a samo dzieło w 1616 znalazło się na
indeksie ksiąg zakazanych, skąd zostało usunięte w 1828. Doświadczalne potwierdzenie
ruchu orbitalnego Ziemi uzyskano dopiero w latach 20. XVIII w., po odkryciu przez J.
Bradleya aberracji astronomicznej.
Nasza szkoła już od 1973 roku nosi imię tego wybitnego astronoma. Przypomina nam o tym
jego popiersie stojące w holu na parterze tuż obok sztandaru szkoły, a także Gabinet
Kopernikański – jedna z najładniejszych sal szkolnych, będąca pracownią do nauki
astronomii.
Co roku organizowany jest uroczystość pod nazwą „Dzień Patrona”, mająca na celu
upamiętnienie postaci Mikołaja Kopernika. Nie jest to nic w stylu sztywnego apelu. Gdyby
tak było, już dawno znudziłby się nam zarówno nasz patron, jak i ów dzień. Na szczęście jest
inaczej. Wystarczy spojrzeć na zdjęcia z ubiegłorocznych obchodów.
Fakt, że nasza szkołą nosi imię M. Kopernika odegrał również fundamentalną rolę w historii
powołania Powiatowego Klubu Astronomicznego Solaris NT, działającego przy naszej
szkole. Klub ten skupia młodych ludzi, uczniów Liceum Ogólnokształcącego, obdarzonych
pasją zgłębiania wiedzy astronomicznej, pragnących rozszerzać krąg miłośników tej
dyscypliny.