REGULAMIN SĄDU POLUBOWNEGO

REGULAMIN SĄDU POLUBOWNEGO
PRZY
RZECZNIKU UBEZPIECZONYCH
(tekst jednolity)
CZĘŚĆ I
Zasady ogólne
§ 1.
1.
Sąd Polubowny działający przy Rzeczniku Ubezpieczonych, zwany dalej „sądem
polubownym”, ma na celu rozpatrywanie sporów, o których mowa w § 2, w trybie postępowania
polubownego, zgodnie z upoważnieniem zawartym w art. 20 ust. 5 ustawy z dnia 22 maja 2003 r.
o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz.U. nr 124
poz. 1153)”.
2.
Siedzibą sądu polubownego jest Warszawa.
§ 2.
1.
Właściwość, organizację i tryb postępowania przed sądem polubownym regulują przepisy
regulaminu sądu polubownego przy Rzeczniku Ubezpieczonych zwanego dalej „regulaminem”.
2.
W braku szczegółowej regulacji regulaminu stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z
dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. nr 43 poz. 296 z późn. zm.).
§ 3.
1. Sąd polubowny jest właściwy, jeżeli strony:
1) w umowie poddały pod jego rozstrzygnięcie spory, które powstały lub mogą powstać między
nimi w związku z określonym umownym lub pozaumownym stosunkiem prawnym (zapis na sąd
polubowny),
2) po wezwaniu złożyły oświadczenie o wyrażeniu zgody o poddaniu sporu pod rozstrzygnięcie
sądu polubownego.
2. Sąd polubowny orzeka w sporach o prawa majątkowe:
1) wynikające ze stosunku ubezpieczenia pomiędzy:
1
a)
ubezpieczającymi,
ubezpieczonymi,
uposażonymi
lub
uprawnionymi
z
umowy
ubezpieczenia a zakładem ubezpieczeń,
b)
podmiotami posiadającymi uprawnienie do dochodzenia roszczeń o odszkodowanie lub
świadczenie
od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego a
Ubezpieczeniowym
Funduszem Gwarancyjnym,
c)
podmiotami, którym przysługuje roszczenie o odszkodowanie lub świadczenie od
Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w przypadkach określonych w art. 123 pkt
1, 2 i 5 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym
Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. nr 124
poz. 1152) a Polskim Biurem Ubezpieczycieli Komunikacyjnych,
2)
pomiędzy członkami otwartych funduszy emerytalnych lub osobami uprawnionymi do
otrzymania środków na wypadek śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego a
Powszechnymi Towarzystwami Emerytalnymi,
3)
pomiędzy
uczestnikami
pracowniczych
programów
emerytalnych
lub
osobami
uprawnionymi do otrzymania środków na wypadek śmierci uczestnika pracowniczego programu
emerytalnego a podmiotami prowadzącymi pracownicze programy emerytalne.
4)
pomiędzy ubezpieczającymi, ubezpieczonymi, uposażonymi lub uprawnionymi z umów
ubezpieczenia a agentami ubezpieczeniowymi
5)
pomiędzy ubezpieczającymi, ubezpieczonymi, uposażonymi lub uprawnionymi z umów
ubezpieczenia a brokerami ubezpieczeniowymi
3. Sąd polubowny, z zastrzeżeniem ust. 4, jest właściwy w sprawach, których wartość przedmiotu
sporu wynosi co najmniej 1000 zł. Za zgodą stron sprawy wyłączone z właściwości
postępowania polubownego mogą być rozpatrywane w trybie postępowania mediacyjnego.
4. Prezes sąd polubownego może z urzędu lub na wniosek jednej ze stron w przypadku, jeżeli
przedmiot sporu nie przekracza wartości wskazanej w ust. 3 uznać właściwość postępowania
polubownego z uwagi z na stopień skomplikowania lub z innych ważnych przyczyn.
§ 4.
Sąd polubowny składa Rzecznikowi Ubezpieczonych corocznie w terminie 45 dni od
zakończenia roku kalendarzowego sprawozdanie ze swej działalności, zawierające informacje o
prowadzonych sprawach oraz istotnych problemach wynikających ze stosowania przepisów
prawa
stanowiącego
podstawę
funkcjonowania
rynku
ubezpieczeń
gospodarczych
i
emerytalnych, w szczególności w zakresie ochrony praw i interesów osób ubezpieczających,
2
ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, członków funduszy
emerytalnych i uczestników pracowniczych programów emerytalnych.
§ 5.
1. W skład sądu polubownego wchodzi nie mniej niż 20 arbitrów.
2. Co najmniej połowa składu sądu polubownego musi posiadać wykształcenie prawnicze.
3. Arbitrów powołuje bezterminowo Rzecznik Ubezpieczonych spośród osób:
1)
wyróżniających się wiedzą oraz doświadczeniem zawodowym w zakresie ubezpieczeń
gospodarczych lub zabezpieczenia społecznego,
2)
dających rękojmię należytego wykonywania obowiązków arbitra,
3)
posiadających wyższe wykształcenie,
4)
posiadających pełną zdolność do czynności prawnych.
4.
Rzecznik Ubezpieczonych, przy powołaniu, o którym mowa w ust. 3, kieruje się również
wskazaniami kandydatów ze strony:
1) samorządów gospodarczych, skupiających podmioty działające na rynku ubezpieczeń,
2) Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
3) organizacji konsumenckich oraz środowiska naukowego.
5. arbitrem nie może być osoba związana aktualnie stosunkiem pracy z Rzecznikiem
Ubezpieczonych, zakładem ubezpieczeń, bądź powszechnym towarzystwem emerytalnym, w tym
pełniąca funkcję członka w organach zarządzających tych podmiotów
6. Arbiter nie może wykonywać swych funkcji w zakresie konkretnego postępowania, jeżeli
wiąże się to z okolicznościami rodzącymi wątpliwości co do jego niezależności lub bezstronności
w tej sprawie.
7. Funkcja arbitra wygasa w przypadkach:
1) śmierci,
2) złożenia rezygnacji,
3) skazania prawomocnym wyrokiem za przestępstwo.
8. Prezydium sądu z urzędu lub na wniosek prezesa może odwołać arbitra w przypadku:
1) długotrwałej choroby lub innych okoliczności uniemożliwiających arbitrowi wykonywanie
obowiązków,
3
2) naruszenia prawa bądź zasad współżycia społecznego, które mogą wpłynąć na rękojmię
należytego wykonywania obowiązków,
3) rażącego niewypełniania obowiązków arbitra,
4). wystąpienia przesłanek określonych w ust. 5.
9. W razie zajścia okoliczności czasowo uniemożliwiających pełnienie funkcji przez arbitra,
prezydium sądu na wniosek arbitra lub z urzędu, zawiesza go w pełnieniu funkcji.
§ 6.
1. Arbitrzy wpisywani są na listę arbitrów, która ma charakter jawny.
2. Lista arbitrów zawiera imię i nazwisko arbitra, jego zawód i specjalizację oraz datę wpisu.
Lista może również zawierać stopień naukowy i inne dane określające jego kwalifikacje.
3. Listę prowadzi sekretarz sądu polubownego.
§ 7.
Organami sądu polubownego są: zgromadzenie ogólne arbitrów, prezes, prezydium oraz
sekretarz sądu polubownego.
§ 8.
1. Zgromadzenie ogólne tworzą arbitrzy sądu polubownego.
2. skreślony
3. Prezes sądu polubownego może zwołać zgromadzenie ogólne w przypadku, gdy uzna to za
pożądane dla funkcjonowania sądu polubownego lub jego orzecznictwa.
4. W posiedzeniach zgromadzenia ogólnego uczestniczy Rzecznik Ubezpieczonych oraz
sekretarz sądu bez prawa udziału w głosowaniach.
5. Do kompetencji zgromadzenia ogólnego należy:
1.)
zatwierdzania sprawozdania rocznego sądu polubownego,
2.)
wnoszenie projektów zmian w regulaminie sądu polubownego oraz opiniowanie zmian
zaproponowanych przez prezydium sądu polubownego,
3.)
skreślony
4.)
opiniowanie propozycji odwołania członka prezydium sądu polubownego,
5.)
ocena funkcjonowania sądu polubownego i jego orzecznictwa,
6.)
wykonywanie innych czynności przewidzianych w regulaminie.
7.)
skreślony
zarz. RU Nr 1/05 z dnia 28.01.05 r.
zarz. RU Nr 1/05 z dnia 28.01.05 r.
4
6. Zgromadzenie ogólne podejmuje uchwały zwykła większością głosów przy obecności co
najmniej połowy arbitrów. Głosowania w zakresie spraw określonych w ust. 5 pkt 4 są tajne.
§ 9.
1. Prezesa sądu wybiera Zgromadzenie ogólne spośród arbitrów na okres 3 lat
2. Prezes reprezentuje sąd polubowny na zewnątrz, kieruje jego pracami oraz wykonuje inne
czynności przewidziane w regulaminie.
§ 10.
1. W skład prezydium wchodzi prezes oraz wiceprezesi sądu polubownego (zmieniony zarządz.
RU nr 1/05 z dnia 28.01.05 r.)
2. Do kompetencji prezydium należą czynności przewidziane w regulaminie.
3. Wiceprezesów powołuje spośród arbitrów prezes sądu.
4. Do podejmowania uchwał Prezydium stosuje się tryb przewidziany w § 8 ust. 6.
§ 11.
1. Sekretarz kieruje pracami sekretariatu sądu polubownego oraz wykonuje inne czynności
przewidziane w regulaminie.
2. Sekretarza powołuje prezes sądu po wysłuchaniu opinii prezydium sądu.
§ 12.
1. Wygaśnięcie funkcji prezesa, wiceprezesów oraz sekretarza sądu polubownego następuje w
przypadkach określonych w § 5 ust. 9.
2. Osoby, o których mowa w ust. 1 odwołuje Zgromadzenie ogólne.
3. skreślony
4. skreślony
5. Przed odwołaniem sekretarza sądu polubownego Rzecznik Ubezpieczonych może zasięgnąć
opinii prezesa sądu polubownego.
§ 13.
1. Organizacyjne i administracyjne warunki pracy sądu polubownego zapewnia Rzecznik
Ubezpieczonych.
5
2. Koszty postępowania przed sądem polubownym pokrywane są z opłat wnoszonych przez
strony postępowania polubownego, zgodnie taryfą opłat za czynności sądu polubownego,
stanowiącej załącznik do regulaminu .
CZĘŚĆ II
Postępowanie polubowne
§ 14.
Postępowanie przed sądem polubownym składa się z:
1) postępowania wstępnego,
2) właściwego postępowania polubownego,
3) orzekania,
4) postępowania końcowego.
§ 15.
1. Postępowanie wstępne obejmuje czynności zmierzające do wszczęcia właściwego
postępowania polubownego.
2. Do czynności, o których mowa w ust. 1 należą:
1) wniosek strony zawierający oświadczenie woli rozstrzygnięcia sporu w trybie postępowania
polubownego przed sądem polubownym,
2) ocena właściwości sądu polubownego,
3) z zastrzeżeniem pkt. 4, zgoda drugiej strony sporu na uczestnictwo w postępowaniu
polubownym przed sądem,
4) zgoda, o której mowa w pkt. 3 jest zbędna w przypadku istnienia wcześniejszego
zobowiązania strony do poddawania wszystkich sporów, w których właściwy jest sąd polubowny
pod jurysdykcją tego sądu,
5) określenie przedmiotu sporu i jego wartości,
6) wniesienie przez strony opłat wskazanych w taryfie,
7) wyznaczenie zespołu orzekającego.
3. Postępowanie wstępne kończy się, z zastrzeżeniem ust. 7, wydaniem postanowienia:
1) o wszczęciu właściwego postępowania polubownego bądź,
2) o odmowie wszczęcia postępowania polubownego.
6
4. Postanowienie, o którym mowa w ust. 3 wydaje zespół orzekający bądź w przypadku
określonym w § 23 arbiter orzekający.
4a. Postanowienie, o którym mowa w ust. 3 pkt 2 wydaje prezes sądu lub osoba przez niego
upoważniona”.
5. Na odmowę wszczęcia postępowania każdej ze stron przysługuje zażalenie do prezesa sądu
polubownego.
6. Prezes rozstrzyga ostatecznie w przedmiocie zażalenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania
zażalenia.
7. skreślony
§ 16.
1. Wniosek, o którym mowa w § 15 ust. 2 pkt. 1), który w postępowaniu polubownym spełnia
funkcję pozwu, strona wnosi na piśmie do sekretariatu sądu polubownego.
2. Wniosek powinien zawierać:
1) oznaczenie stron sporu,
2) dokładne określenie roszczenia wraz z uzasadnieniem oraz powołaniem dowodów,
3) przedstawienie okoliczności sporu, w tym zwłaszcza stanowiska strony przeciwnej, o ile takie
znane jest stronie wnioskującej.
3. Do wniosku strona dołącza:
1) odpisy (kserokopie) dokumentów istotnych dla sprawy,
2) dowód wniesienia opłaty rejestracyjnej w wysokości określonej w taryfie,
3) wskazanie arbitra lub w przypadku sytuacji , o której mowa w § 23 kandydata na arbitra.
4. Strona wnioskująca może udzielić pełnomocnictwa także podmiotom innym, niż określone w
ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. nr 43 poz. 296 z
późn. zm.)”.
§ 17.
1. Sekretarz sądu polubownego dokonuje wstępnej oceny wniosku w zakresie zgodności z
wymogami określonymi w §§ 15 i 16.
2. W przypadku niespełnienia tych wymogów sekretarz wzywa wnioskodawcę o uzupełnienie
wniosku w terminie 14 dni od chwili otrzymania wezwania.
3. skreślony
7
4. W przypadku oświadczenia strony o cofnięciu wniosku, postępowanie umarza się.
5. W przedmiocie umorzenia, o których mowa w ust. 4 wydaje prezes sądu polubownego lub
osoba przez niego upoważniona
6. Postanowienie w przedmiocie umorzenia w przypadku upływu terminu, o którym mowa w ust.
2 podlega zaskarżeniu w terminie 14 dni od chwili otrzymania postanowienia. § 15 ust. 6 stosuje
się odpowiednio.
.
§ 18.
1. Gdy wniosek, o którym mowa w § 16 został złożony prawidłowo lub gdy jego wady zostały
usunięte, sekretarz sądu polubownego, z zastrzeżeniem ust. 3, zwraca się do drugiej strony,
zwanej dalej „stroną pozwaną” z pytaniem o zgodę na poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu
polubownego, zakreślając termin na odpowiedź nie dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania
zawiadomienia
2. Do zapytania, o którym mowa w ust. 1 dołącza się wezwanie, aby w przypadku wyrażenia
zgody na rozstrzygnięcie sporu przez sąd polubowny, strona pozwana ustosunkowała się do
roszczeń zawartych we wniosku oraz wskazała arbitra bądź w przypadku, o którym mowa w § 23
kandydata na arbitra.
3. W przypadku zaistnienia okoliczności, o której mowa w § 15 ust. 2 pkt. 4, sekretarz
powiadamia drugą stronę o wpłynięciu wniosku i o jego treści. Przepisy ust. 2 stosuje się
odpowiednio.
4. W przypadku naruszenia terminu, o którym mowa w ust. 1 przepisy § 17 ust. 3 i 4 stosuje się
odpowiednio.
5. W razie odmowy poddania sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego bądź zaistnienia
okoliczności określonych w ust. 4, postępowanie umarza się, o czym sekretarz niezwłocznie
powiadamia wnioskodawcę. Przepis § 17 ust. 5 stosuje się odpowiednio.
§ 19.
1. Każde pismo w postępowaniu polubownym uważa się za doręczone, jeżeli zostało wręczone
adresatowi, dostarczone do siedziby jego przedsiębiorstwa, do miejsca zwykłego pobytu adresata
lub na wskazany przez niego adres pocztowy.
8
2. W razie ustanowienia pełnomocnika w sprawie pismo doręcza się na jego adres.
§ 20. (skreslon)y
§ 21.
1. W przypadku, gdy strona pozwana wyraża zgodę na poddanie sporu pod rozstrzygnięcie w
trybie polubownym powiadamia o tym sąd polubowny, dołączając jednocześnie odpowiedź na
zarzuty zawarte w pozwie oraz ustosunkowując się do wysokości roszczenia.
2.
Strona
pozwana
wskazuje
arbitra
bądź
w
przypadku,
o
którym
mowa
w
§ 23 – kandydata na arbitra, o ile nie wyrazi zgody na osobę kandydata wskazanego przez
wnioskodawcę.
3. Stronom przysługuje jednorazowe prawo sprzeciwu co do osoby arbitra wskazanego przez
stronę przeciwną. W braku zgody co do osoby arbitra wyznacza go prezes sądu
4. W przypadku wyrażenia zgody na poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego sąd
zawiadamia o tym fakcie wnioskodawcę. Wnioskodawca uiszcza opłatę arbitrażową ustaloną
zgodnie z taryfą opłat za czynności sądu polubownego w terminie 30 dni od dnia otrzymania
zawiadomienia o wyrażeniu zgody. Po upływie tego terminu postępowanie umarza się.
5. W razie powzięcia od pozwanego informacji o uznaniu roszczenia
bądź zawarciu ugody,
postępowanie umarza się zawiadamiając o tym wnioskodawcę. Na postanowienie o umorzeniu
przysługuje zażalenie w terminie 14 dni od chwili jego otrzymania.
§ 22.
1. Sąd polubowny, z zastrzeżeniem § 23, orzeka w składzie trzyosobowym: przewodniczącego
zespołu orzekającego wyłonionego zgodnie z ust. 3 i 4, zwanego dalej „superarbitrem” oraz
dwóch arbitrów wskazanych przez strony.
2. Każda ze stron ma prawa wskazać jednego arbitra z listy arbitrów sądu polubownego.
3. Wybrani arbitrzy wskazują superarbitra spośród arbitrów sądu polubownego w terminie 14
dni od dnia otrzymania zawiadomienia o ich wyborze
9
4. W razie niewskazania superarbitra w terminie określonym w ust. 3 wyznacza go niezwłocznie
prezes sądu polubownego.
5. W przypadku wskazania prezesa sądu do składu orzekającego, w razie niewskazania
superarbitra w terminie określonym w ust. 3 wyznacza go niezwłocznie prezydium sądu.
§ 23.
1. Spory, w których wartość roszczenia nie przekracza 5000 zł sąd polubowny orzeka w składzie
jednoosobowym.
2. Prezes sądu polubownego z urzędu lub na wniosek jednej ze stron może przekazać do
rozpoznania w składzie 3 osobowym sprawę, o której mowa w ust. 1, jeżeli wartość przedmiotu
sporu jest w tej fazie postępowania trudna do ustalenia lub - mimo zaistnienia przesłanki
określonej w ust. 1 - ze względu na stopień skomplikowania lub z innych ważnych przyczyn
powinna być rozpatrywana przez skład trzyosobowy.
§ 24.
1. Zmiana w zespole orzekającym następuje w przypadkach:
1) śmierci arbitra,
2) skreślenia go z listy arbitrów,
3) niemożności wykonywania swych obowiązków przez okres co najmniej 45 dni,
4) wyłączenia arbitra w przypadkach określonych w § 25,
5) odwołania arbitra z zespołu orzekającego.
2. Postanowienie, o którym mowa w ust. 1 pkt. 4) i 5) podejmuje prezydium sądu polubownego z
urzędu lub w przypadku rażącego niewykonywania swoich obowiązków związanych z
postępowaniem w danej sprawie także na wniosek innego członka zespołu orzekającego lub
strony. Prezydium w miarę możliwości, przed jego wydaniem zapoznaje się z wyjaśnieniami
arbitra.
3. Na opróżnione miejsce w zespole orzekającym, prezes sądu polubownego powołuje arbitra,
stosując odpowiednio przepisy § 22 i 23.
4. O powtórzeniu z udziałem nowego arbitra całości lub części postępowania postanawia zespół
orzekający, bądź w przypadku składu jednoosobowego prezes sądu polubownego.
10
§ 25.
1. Wniosek o wyłączenie arbitra bądź superabitra mimo wyrażonej uprzednio zgody, bądź w
przypadkach wyznaczenia arbitra przez prezesa sądu polubownego, może złożyć każda ze stron,
wskazując na przyczyny, które ograniczają bezstronność lub niezależność arbitra.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1 musi być złożony w terminie 7 dni od momentu powzięcia
wiadomości o okolicznościach uzasadniających jego złożenie .
3. W przedmiocie wniosku rozstrzyga w formie postanowienia prezes sądu polubownego po
złożeniu wyjaśnień przez arbitra, którego wniosek dotyczy. Na postanowienie prezesa sądu
polubownego nie przysługuje zażalenie.
4. Do momentu rozpoczęcia rozprawy strona, której wniosek został odrzucony może złożyć
oświadczenie o wycofaniu się z postępowania polubownego .
5. Do chwili rozstrzygnięcia wniosku o wyłączenie arbitra postępowanie polubowne ulega
zawieszeniu.
6. Powołanie nowego arbitra do zespołu orzekającego odbywa się w trybie określonym w §§ 22 i
23.
§ 26.
1.
Zespół orzekający może w uzasadnionych przypadkach zawiesić postępowanie z urzędu lub
na wniosek każdej ze stron.
2. Postępowanie zostaje podjęte na wniosek strony występującej poprzednio o jego zawieszenie
lub z urzędu, po ustaniu przesłanek uzasadniających zawieszenie.
3. Zawieszone postępowanie zostaje umorzone, jeżeli w ciągu roku od wydania postępowania o
jego zawieszeniu nie ustaną przesłanki uzasadniające zawieszenie lub strona nie wystąpiła z
wnioskiem, o którym mowa w ust. 2.
§ 27.
1. Postępowanie polubowne, o którym mowa w § 14 pkt. 2) może być prowadzone:
1) na rozprawie,
2) na posiedzeniu niejawnym.
2. Czynności dowodowe mogą być dokonywane także poza rozprawą.
11
§ 28.
1. Tryb postępowania określa superabiter zarządzeniem po zapoznaniu się z zebranym w sprawie
materiałem.
2. Na zarządzenie przysługuje członkom zespołu orzekającego i każdej ze stron zażalenie, które
może być wniesione w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o jego treści.
3. Zażalenie rozpatruje prezes sądu polubownego. Wydane w tej sprawie postanowienie nie
podlega zaskarżeniu.
§ 29.
1. Czynności, o których mowa w § 27 odbywają się w siedzibie Rzecznika Ubezpieczonych, z
wyjątkiem przypadków, gdy ich przeprowadzenie w innym miejscu ułatwi postępowanie lub
przyczyni się do ograniczenia kosztów.
2. Postanowienie w sprawie zmiany miejsca postępowania podejmuje zespół orzekający z urzędu
lub na wniosek strony.
3. O terminie i miejscu czynności zawiadamia strony sekretarz sądu polubownego.
4. Ustęp 2 i 3 § 28 stosuje się odpowiednio.
§ 30.
1. Strony, z zastrzeżeniem ust. 2, mogą w każdym stadium postępowania zawrzeć ugodę.
2. Sąd polubowny może uznać za niedopuszczalne zawarcie ugody, gdy okoliczności sprawy
wskazują, że jej treść jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego, a zwłaszcza
rażąco narusza uzasadniony interes ubezpieczającego, ubezpieczonego, uprawnionego z umowy
ubezpieczenia, członka funduszy emerytalnych lub uczestnika pracowniczych programów
emerytalnych.
3. Jeżeli strony zawrą ugodę, zespół orzekający na ich zgodny wniosek może nadać jej formę
wyroku; jej osnowę wciąga się do protokołu.
4. Strony podpisują ugodę po wciągnięciu jej treści do protokołu.
§ 31.
1. Rozprawa składa się z:
12
1) przedstawienia sprawy, w tym zwłaszcza określenia stron, przedmiotu sporu i jego wartości,
2) wstępnych oświadczeń stron, zawierających w szczególności określenie stanowiska w
sprawie oraz wniosków dowodowych,
3) postępowania dowodowego,
4) końcowych oświadczeń stron zawierających ich ostateczne stanowisko w sprawie,
5) zamknięcia rozprawy.
2. Rozprawą kieruje superarbiter. W przypadku określonym w § 23 jego uprawnienia posiada
arbiter.
3. Superarbiter ma prawo wydawania zarządzeń w przedmiocie prowadzenia rozprawy, w
szczególności w zakresie przerw w rozprawie, a także porządku na sali obrad.
4. Termin rozprawy wyznacza superarbiter.
§ 31 a
1. Sekretarz sądu, bądź upoważniona przez niego osoba sporządza protokół z przebiegu
rozprawy. Protokół podpisuje superarbiter i protokolant, a w przypadku, o którym mowa w §
23 - arbiter orzekający i protokolant.
2. Protokół powinien zawierać:
1) oznaczenie sądu, sprawy, miejsca i daty czynności, nazwiska arbitrów, protokolanta, stron,
jak również obecnych przy czynności przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
2) przebieg rozprawy, w szczególności oświadczenia stron oraz wyniki postępowania
dowodowego,
3) czynności stron wpływające na rozstrzygnięcie sądu (ugoda, zrzeczenie się roszczenia,
uznanie powództwa, cofnięcie, zmiana, rozszerzenie lub ograniczenie żądania pozwu).
3. Przebieg czynności protokołowanych może być utrwalony za pomocą aparatury
dźwiękowej, o czym należy przed uruchomieniem aparatury uprzedzić wszystkie osoby
uczestniczące w czynności.
4. Ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do czynności określonych w § 33 ust. 4.
§ 32.
1. Rozprawa prowadzona jest z wyłączeniem udziału publiczności, chyba że zespół orzekający
na zgodny wniosek stron postanowi inaczej.
13
2. Nieobecność na rozprawie strony lub jej pełnomocnika, prawidłowo powiadomionych nie
wstrzymuje biegu postępowania.
3. W razie nieobecności strony na rozprawie superarbiter lub wyznaczony przez niego arbiter
przedstawia wniesione przez nią dowody, wnioski oraz oświadczenia znajdujące się w aktach
sprawy.
4. Ustępy 1 i 3 stosuje się odpowiednio do innych czynności postępowania polubownego.
§ 33.
1. Strona może składać wnioski dowodowe na uzasadnienie swych roszczeń lub dla odparcia
twierdzeń i wniosków strony przeciwnej.
2. Przedmiotem wniosku dowodowego są okoliczności mające istotne znaczenie dla
rozstrzygnięcia sprawy.
3. Zespół orzekający może oddalić wniosek dowodowy, jeżeli okoliczności, których dotyczy
zostały już dostatecznie wyjaśnione.
4. W razie potrzeby przeprowadzenia postępowania dowodowego poza miejscem rozprawy,
superarbiter może zlecić taką czynność jednemu z arbitrów lub przeprowadzić postępowanie
dowodowe w inny sposób.
5. Protokół zawierający przebieg postępowania dowodowego przed wyznaczonym arbitrem
podpisują, oprócz arbitra i protokolanta, także osoby przesłuchane oraz strony, jeżeli są obecne.
6. Odmowę lub niemożność podpisania stwierdza się w protokole.
7. Wyznaczony arbiter ma w zakresie zleconego mu postępowania dowodowego uprawnienia
superarbitra. Na jego uchybienia strony mogą zwrócić uwagę superabitrowi nie później niż na
najbliższej rozprawie. Superabiter po wysłuchaniu arbitra może zarządzić powtórzenie lub
uzupełnienie czynności.
§ 34.
1. Superabiter zamyka rozprawę, gdy zespół orzekający w świetle postępowania dowodowego
uzna sprawę za dostatecznie wyjaśnioną.
2. Superarbiter może wznowić zamkniętą rozprawę, jeżeli przed wydaniem wyroku zespół
orzekający uzna to za konieczne, ze względu na pojawienie się nowych faktów i dowodów
nieznanych wcześniej zespołowi orzekającemu.
§ 35.
14
1. Po zakończeniu właściwego postępowania polubownego zespół orzekający po niejawnej
naradzie wydaje wyrok.
2. Narada obejmuje dyskusję, głosowanie nad wyrokiem oraz ustalenie zasadniczych elementów
uzasadnienia.
3. Wyrok sądu zapada większością głosów..
4. Arbiter, który nie zgodził się ze stanowiskiem większości zespołu orzekającego, może przy
podpisywaniu sentencji zgłosić zdanie odrębne i uzasadnić je na piśmie.
§ 36.
1. Wyrok składa się z sentencji i uzasadnienia sporządzonych na piśmie z zastrzeżeniem § 37 ust
2. Sentencja wyroku zawiera:
1) podstawę właściwości sądu polubownego (zapis na sąd polubowny),
2) miejsce i datę jego wydania,
3) oznaczenie zespołu orzekającego,
4) oznaczenie stron,
5) rozstrzygnięcie w zakresie przedmiotu sporu,
6) rozstrzygnięcie w zakresie kosztów postępowania.
3. Sentencja wyroku musi być opatrzona podpisami wszystkich członków zespołu orzekającego.
4. Uzasadnienie wyroku na piśmie sporządza z urzędu superarbiter w terminie 14 dni od dnia
ogłoszenia sentencji wyroku. Uzasadnienie powinno zawierać wskazanie faktycznej i prawnej
podstawy rozstrzygnięcia, zwłaszcza: ustalenie faktów, które zespół orzekający uznał za
udowodnione, dowodów, na których się oparł przy wydawaniu orzeczenia i przyczyn, dla których
odmówił wiarygodności innym dowodom oraz przepisów prawa stanowiących podstawę
rozstrzygnięcia.
5. Oryginał wyroku musi być opatrzony podpisami członków zespołu orzekającego oraz prezesa
i sekretarza sądu polubownego a także pieczęcią sądu polubownego.
§ 37.
1. Ogłoszenie wyroku powinno nastąpić na posiedzeniu, na którym zamknięto rozprawę.
Jednakże w okolicznościach uzasadnionych stopniem skomplikowania sprawy zespół orzekający
może odroczyć ogłoszenie wyroku nie dłużej jednak niż o 7 dni. W postanowieniu o odroczeniu
15
zespół orzekający powinien wyznaczyć termin i miejsce ogłoszenia wyroku i podać go stronom
do wiadomości.
2. Prezes sądu polubownego może z urzędu, bądź na wniosek zespołu orzekającego przedłużyć
termin, określony w ust. 1, o czas oznaczony nie dłuższy jednak niż 14 dni, jeśli uzna to za
konieczne z uwagi na stopień trudności sprawy.
3. Ogłoszenia wyroku dokonuje się przez odczytanie sentencji. Po ogłoszeniu sentencji
superarbiter przedstawia ustnie zasadnicze motywy rozstrzygnięcia.
§ 38.
Sąd polubowny doręcza stronom odpis wyroku podpisany tak jak oryginał.
§ 39.
1. Zespół orzekający może z urzędu sprostować w treści wyroku oraz uzasadnienia
niedokładności, błędy pisarskie albo rachunkowe lub inne oczywiste omyłki redakcyjne.
2. Strona może w terminie 14 dni od otrzymania wyroku sądu polubownego zgłosić wniosek o
sprostowanie niedokładności, o których mowa w ust. 1.
3. O sprostowaniu wyroku umieszcza się wzmiankę na jego oryginale oraz na odpisach.
Późniejsze odpisy powinny uwzględniać treść sprostowania.
4. Sprostowanie, o którym mowa w ust. 1-3 dokonuje się w formie postanowienia wydanego
przez zespół orzekający.
§ 40.
1. W uzasadnionych przypadkach zespół orzekający może wydać wyrok częściowy lub wstępny.
2. Zespół orzekający może wydać wyrok częściowy, jeżeli w wyniku postępowania
dowodowego dostatecznie wyjaśnione zostały tylko niektóre okoliczności sprawy.
3. Zespół orzekający, z przypadku uznania roszczenia za uzasadnione co do zasady, gdy w
postępowaniu dowodowym nie wyjaśnione zostały okoliczności wpływające na rozstrzygnięcie
w zakresie innych elementów roszczeń, może wydać wyrok wstępny jedynie w tym zakresie, co
do spornej zaś wysokości roszczenia zarządzić bądź dalsze z postępowanie, bądź jej odroczenie
do chwili przedstawienia przez strony dalszych dowodów.
4. W razie podjęcia postępowania, wyrok co do wysokości roszczenia, jak również
rozstrzygnięcie co do kosztów może zapaść dopiero po uprawomocnieniu się wyroku wstępnego.
16
§ 41.
Wyrok sądu polubownego jest wiążący; od wyroku sądu polubownego nie przysługuje
odwołanie.
§ 42.
1. Wyrok sądu polubownego oraz ugoda przed nim zawarta mają moc prawną na równi z
wyrokiem sądu państwowego lub ugodą zawartą przed takim sądem, po stwierdzeniu przez sąd
państwowy ich wykonalności
2. Każda ze strona może żądać uchylenia wyroku sądu polubownego, jeżeli zachodzą przesłanki
określone w art. 1206 kodeksu postępowania cywilnego
§ 43.
1. Każda ze strona może żądać uchylenia wyroku sądu polubownego, jeżeli zachodzą przesłanki
określone w art. 1206 kodeksu postępowania cywilnego
2. Tryb postępowania w sprawie skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego określony jest w
art. 1207 - 1211 kodeksu postępowania cywilnego.
§ 44.
1. Jeżeli regulamin nie przewiduje wydania wyroku prezydium, prezes, albo zespół orzekający
wydaje postanowienia.
2. Postanowienia nie podlegają zaskarżeniu.
3. Do postanowień stosuje się odpowiednio przepisy o wyrokach, o ile regulamin nie stanowi
inaczej.
§ 45.
1. Ogłoszenia postanowienia dokonuje się przez odczytanie sentencji. Po ogłoszeniu sentencji
superarbiter podaje ustnie zasadnicze powody rozstrzygnięcia, jednak może tego zaniechać, jeżeli
sprawa była rozpoznawana na postępowaniu niejawnym.
2. Postanowienia te doręcza się tylko tej stronie, która tego zażądała lub dotyczącej jej praw lub
obowiązków.
17
3. Postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym zespół orzekający doręcza z urzędu obu
stronom, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
4. Postanowień, które odnoszą się wyłącznie do innych osób (świadka, biegłego, osoby trzeciej),
nie doręcza się stronom; osobom, których te postanowienia dotyczą, doręcza się je tylko
wówczas, gdy nie były one obecne na posiedzeniu, na którym postanowienia te zostały wydane.
§ 46.
Postanowienia nie kończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek
zmiany okoliczności sprawy.
§ 47.
Przepisy dotyczące postanowień stosuje się odpowiednio do zarządzeń wydawanych w toku
postępowania polubownego.
§ 48.
Prezydium sądu polubownego może wyrazić zgodę na publikację lub udostępnić do publicznej
wiadomości orzeczenie w całości lub w części, zapewniając ochronę danych osobowych stron.
Część III
Mediacja
§ 49.
1. Każdy z podmiotów określonych w § 3 regulaminu może zwrócić się do sądu polubownego z
wnioskiem o przeprowadzenie postępowania zmierzającego do ugodowego zakończenia sporu
przedstawionego we wniosku, w trybie postępowania mediacyjnego.
2. Do wniosku w postępowaniu mediacyjnym stosuje się odpowiednio § 16 ust. 2.
3. Jeżeli okoliczności sporu nie są przedstawione dostatecznie dokładnie Sekretarz sądu
polubownego może zwrócić się do wnioskodawcy o uzupełnienie wniosku.
18
4. W przypadku niespełnienia wymogów określonych w ust. 2 sekretarz sądu polubownego
wzywa wnioskodawcę o jego uzupełnienie w terminie 14 dni od chwili otrzymania wezwania. Po
upływie wskazanego terminu postępowanie mediacyjne ulega zakończeniu.
§ 50.
1. Gdy wniosek został złożony prawidłowo, sekretarz sądu polubownego doręcza go drugiej
stronie i wzywa ją do złożenia oświadczenia w przedmiocie wyrażenia zgody na wzięcie udziału
w postępowaniu mediacyjnym. W przypadku wyrażenia, zgody druga strona uiszcza połowę
opłaty mediacyjnej w terminie 30 dni od dnia doręczenia wniosku. Po upływie terminu
postępowanie mediacyjne ulega zakończeniu.
2. Po wyrażeniu przez drugą stronę sporu zgody na postępowanie mediacyjne, sąd zawiadamia o
tym wnioskodawcę. Strony wspólnie wyznaczają mediatora z listy arbitrów sądu polubownego.
W braku zgody co do osoby mediatora wyznacza go prezes sądu polubownego.
3. Zawiadamiając
wnioskodawcę o wyrażeniu zgody przez drugą stronę, sąd wzywa go do
uiszczenia połowy opłaty mediacyjnej oraz przekazania dowodu jej wniesienia w terminie 14 dni
od dnia otrzymania zawiadomienia. Po upływie tego terminu postępowanie ulega zakończeniu.
4. W razie, gdyby druga strona nie wyraziła zgody na przeprowadzenie postępowania
mediacyjnego, sekretarz sądu polubownego powiadamia o tym wnioskodawcę. Opłata
rejestracyjna nie podlega zwrotowi
§ 51.
1. Mediator wyznacza termin i przeprowadza spotkanie pojednawcze, podczas którego, po
zapoznaniu się ze stanowiskiem stron, przedstawia im propozycję polubownego rozwiązania
sporu. Przed spotkaniem pojednawczym mediator może porozumiewać się ze stronami a także
zwracać się do niech o przedstawienie swojego stanowisko na piśmie.
2. Postępowanie mediacyjne powinno się zakończyć na pierwszym spotkaniu, chyba że strony i
mediator postanowią inaczej.
3. Jeżeli okoliczności sprawy tego wymagają, mediator, za zgodą stron, może włączyć do
postępowania innego arbitra z listy arbitrów.
4. W przypadku rezygnacji mediatora, bądź okoliczności, o których mowa w §§ 24 i 25
mediatora wyznacza z listy arbitrów prezes sądu polubownego.
19
§ 52.
1. W razie akceptacji przez strony sporu warunków ugody przedstawionych przez mediatora
treść ugody umieszcza się w protokole, który podpisują strony i mediator.
2.
W przypadku niedoprowadzenia do zawarcia ugody, mediator składa do akt sądu
polubownego odpowiednie oświadczenie na piśmie.
§ 53.
1. Postępowanie mediacyjne kończy się w przypadku:
1) nieuzupełnienia braków formalnych w terminie wskazanym przez zespół orzekający lub
Sekretarza sądu polubownego lub nieuiszczenia opłaty mediacyjnej,
2) niemożności
uzyskania
zgody
drugiej
strony
na
przeprowadzenie
postępowania
mediacyjnego,
3) zawarcia ugody,
4)
złożenia przez mediatora oświadczenia o niedoprowadzeniu do ugody,
5) przekazania sprawy do rozstrzygnięcia w trybie postępowania polubownego,
6) niezłożenia przez drugą stronę oświadczenia w kwestii przystąpienia do postępowania
mediacyjnego w zakreślonym terminie,
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 6 sekretarz sądu informuje wnioskodawcę
o zakończeniu postępowania mediacyjnego.
§ 54.
Wszelkie oświadczenia, wyjaśnienia i propozycje stron złożone w trakcie postępowania
mediacyjnego w związku z możliwością ugodowego zakończenia sporu, mogą być za zgodą stron
powoływane
i
brane
pod
uwagę
w
postępowaniu
polubownym.
§ 55.
1. W razie zawarcia ugody w postępowaniu mediacyjnym prezes sądu polubownego wskazuje
arbitra właściwego do wydania wyroku zatwierdzającego ugodę .
2. Do ugody zawartej w postępowaniu mediacyjnym stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące
ugody zawartej w postępowaniu polubownym.
20
CZĘŚĆ III
Przepisy przejściowe i końcowe
§ 56.
1. Akta spraw oraz dokumenty związane z postępowaniem polubownym oraz mediacyjnym
przechowywane są w archiwum Biura Rzecznika Ubezpieczonych, zgodnie z obowiązującą
instrukcją kancelaryjną.
2. Sąd polubowny na żądanie sądu państwowego przekazuje temu sądowi akta sprawy.
§ 57.
Zmiany regulaminu dokonuje Rzecznik Ubezpieczonych z urzędu lub na wniosek zgromadzenia
ogólnego w formie zarządzenia po zasięgnięciu opinii prezesa sądu polubownego.
§ 58.
Niniejszy regulamin wchodzi w życie z dniem 5 kwietnia 2004 roku.
21