Interventi di screening per i tumori intestinali in Galles

Badania
Interventiprzesiewowe
di screening per
jelit
w Walii
i tumori
intestinali in Galles
3
www.bowelscreeningwales.org.uk
Badania przesiewowe jelit w Walii
Po co badania przesiewowe
w kierunku raka jelit?
• Badanie przesiewowe jelit mają na celu wykrycie
raka jelit we wczesnym stadium (u osób bez
objawów raka). Na tym etapie leczenie ma większe
szanse powodzenia.
• Stwierdzono, że regularne badania przesiewowe
redukują ryzyko śmierci na raka jelit o 16%.
• Rak jelit może powstać z polipów (tworów
guzowatych) w jelicie. Usunięcie polipów redukuje
ryzyko raka.
2
www.bowelscreeningwales.org.uk
Co to jest rak jelit?
• Rak jelit jest także nazywany rakiem okrężnicy, odbytniczym
lub kolorektalnym.
• Rak jelit jest nowotworem złośliwym, który atakuje dolną część
przewodu pokarmowego (jelito grube i odbytnicę).
Proszę zwrócić się do lekarza w przypadku jednego z
następujących objawów:
• Krwawienie z odbytnicy lub śladowe ilości krwi w stolcu.
• Zmiany konsystencji stolca (zatwardzenie lub rozwolnienie)
przez okres 6 tygodni lub dłuższy.
• Występujące od niedawna, ostre i długotrwałe bóle żołądka,
zwłaszcza po jedzeniu.
• Niewyjaśniona utrata wagi.
• Niewyjaśniona anemia (z powodu braku żelaza w krwi).
Jak często występuje rak jelit?
• W Walii rak jelit jest 3. najczęściej występującym rodzajem
nowotworów złośliwych. Wcześnie wykryty należy jednak do
najbardziej uleczalnych.
• Każdego roku w Walii rak jest rozpoznawany u 2 tysięcy osób.
• Każdego roku w Walii tysiąc osób umiera na raka jelit.
• Rak jelit występuje częściej u osób w wieku ponad 50 lat –
przeciętnie u 1 na 20 osób w tej grupie wiekowej.
3
Badania przesiewowe jelit w Walii
Co powoduje raka jelit?
• Dokładna przyczyna raka jelit nie jest znana.
• W niektórych rodzinach choroba ta występuje u szeregu ich
członków. Ryzyko zachorowania na raka jelit jest tam większe.
Jeżeli obawia się Pan/Pani, że należy do grupy zwiększonego
ryzyka z uwagi na przypadki raka jelit w rodzinie, proszę
porozmawiać ze swoim lekarzem domowym (GP.
• Ryzyko zachorowania na raka jelit wzrasta z wiekiem.
Co ma wykryć badanie przesiewowe?
• Badanie przesiewowe ma wykryć utajoną krew w stolcu. Może ona
sygnalizować większe prawdopodobieństwo zachorowania na raka
jelit. Badanie kału na utajoną krew nazywane jest testem FOB.
• Test ten może także wykryć inne zmiany, np. utworzenie się
polipów. Większość polipów jest nieszkodliwa, ale niektóre mogą
wywołać raka jelit. Większość rodzajów polipów można z
łatwością usunąć.
• Czasem występowanie krwi jest spowodowane krwawieniem polipu.
• Test nie daje odpowiedzi na pytanie, czy badana osoba ma raka.
Wyniki wskazują jedynie na potrzebę dalszych testów.
Dla kogo przeznaczone jest to badanie?
• Na badania przesiewowe w kierunku raka jelit zapraszamy co dwa
lata zamieszkałych w Walii mężczyzn i kobiety w wieku 50-74.
• Początkowo badaniem objęte będą osoby w grupie wiekowej od
60 do 69 lat. Do 2015 roku zaoferujemy je wszystkim od 50 do 74
roku życia.
4
www.bowelscreeningwales.org.uk
5
Badania przesiewowe jelit w Walii
Jak mogę wykonać badanie przesiewowe?
• Kiedy będzie Pan/Pani w grupie wiekowej objętej badaniem
przesiewowym, przyślemy pocztą zestaw testowy.
• Test można przeprowadzić więc w zaciszu swojego domu.
• Małe próbki z 3 odrębnych stolców umieszcza się na specjalnej karcie
testowej. Kartę tą badany wysyła w higienicznie zapieczętowanej, nie
wymagającej nalepienia znaczka kopercie do Bowel Screening Wales.
Pełne instrukcje znajdują się w zestawie.
• W razie znalezienia krwi w próbkach skierujemy Pana/Panią na
rozmowę do specjalisty. Zaoferujemy Panu/Pani dalsze badania, np.
kolonoskopię. Są one przeprowadzane w szpitalu. Zazwyczaj nie
wymagają one pozostania w szpitalu na noc.
Co to jest kolonoskopia?
• Kolonoskopia jest badaniem śluzówki jelita grubego (okrężnicy)
w celu wykrycia ewentualnego schorzenia.
• Umożliwia ponadto pobranie malych próbek jelita (biopsja) w celu
przeanalizowania ich w laboratorium.
• Giętkim instrumentem użytym do tego badania jest kolonoskop.
• Jest on wyposażony w oświetlenie, które można skierować na
śluzówkę jelita.
• Obrazy są wyświetlane na ekranie, umożliwiając sprawdzenie,
czy jelito jest zdrowe i czy nie wystąpiło zapalenie.
6
www.bowelscreeningwales.org.uk
Jakie ryzyko istnieje przy wykonywaniu
kolonoskopii?
Ponieważ kolonoskopia polega na pobieraniu próbek z jelita, czasami
występują komplikacje. Należą one do rzadkości, jednak powinien
Pan/powinna Pani o nich wiedzieć, aby móc podjąć decyzję.
Należy rozważyć to ryzyko w kontekście korzyści z poddania
się testowi.
Główne ryzyka kolonoskopii to.
Perforacja
W 1 teście na 1000 może dojść do przedziurawienia jelita. W takim
przypadku prawie zawsze potrzebna jest operacja. Ryzyko perforacji
jest wyższe przy usuwaniu polipów.
Krwawienie
Może do niego dojść po pobraniu próbki z jelita lub usunięciu
polipu. Krwawienie występuje w ok. 1 na 200 testów. Krwawienie
nie jest zazwyczaj silne i często samo ustaje.
7
Badania przesiewowe jelit w Walii
8
www.bowelscreeningwales.org.uk
Przypadki występowania raka jelit w rodzinie?
W niektórych rodzinach szereg ich członków zachorowało na raka
jelit. Jeżeli w Pana/Pani rodzinie miały miejsce takie przypadki, jak
te wyszczególnione poniżej, lekarz domowy może Pana/Panią
skierować do poradni All Wales Genetics Service:
• Raka jelit rozpoznano u 1 bliskiego krewnego (matka, ojciec, brat,
siostra) w wieku do 45 lat;
• Raka jelit rozpoznano u 2 bliskich krewnych w dowolnym wieku;
• Raka jelit rozpoznano w dowolnym wieku u 1 bliskiego krewnego i
1 dalszego krewnego (ciotka, wuj, kuzyn, dziadek lub babka);
• Raka jelit rozpoznano w dowolnym wieku u 3 bliskich krewnych z
tej samej strony rodziny.
Co można zrobić aby zapobiec rakowi jelit?
• Wzięcie udziału w programie badań przesiewowych raz na 2 lata.
• Odżywianie się produktami bogatymi w błonnik, węglowodany (np.
pełnoziarniste makarony, chleb i ryż), dużo owoców i warzyw.
Przypuszcza się, że te produkty spożywcze zmniejszają ryzyko
zachorowania.
• Umiarkowana ilość ćwiczeń. Mogą one stanowić ochronę przed
rakiem jelit.
• Jeżeli ma Pan/Pani niepokojące objawy lub obawia się o stan
swoich jelit, proszę się zwrócić do swojego lekarza.
9
Niezbędne jest przechowywanie przez nas pewnych danych
dotyczących Pana/Pani. Umożliwia to nam zaproszenie Pana/Pani
do udziału w teście oraz przeprowadzenie analizy programu badań
przesiewowych. Dokładamy wszelkich wysiłków w celu ochrony
poufności Pana/Pani danych osobowych. Tymi informacjami
dzielimy się wyłącznie z tymi osobami, których dostęp do nich ma
prawne lub medyczne uzasadnienie. Jeżeli chciał(a)by Pan/Pani
dowiedzieć się więcej o tym, jak korzystamy z tych informacji,
prosimy zwrócić się do nas o ulotkę „How we use information about
you" (jak korzystamy z informacji o Panu/Pani).
Nie musi być Pan/Pani objęty(a) programem badań przesiewowych
w kierunku raka jelit. Po dalsze informacje prosimy zadzwonić na
naszą infolinię.
Wszystkie rozmowy na infolinii są poufne, jednakże dla potrzeb
szkolenia i kontroli jakości nagrywamy je.
Po dalsze informacje zadzwoń na bezpłatną infolinię:
0800 294 3370 w godzinach 8-18
lub odwiedź witrynę internetową Bowel Screening Wales
www.bowelscreeningwales.org.uk
10