Li pi dy, li po pro te iny i apo li po pro te iny Die ta Oty łość 19 2

4
2
2
1
0,75
Nigdy 1–2
niepalący
3–4
5–6
7–8
9–10 11–12 13–14 15–16 17–18 19–20 21+
Liczba papierosów wypalana w ciągu doby
RYCINA 2-2 Ryzyko wystąpienia AMI w zależności od liczby wypalanych papierosów dziennie w porównaniu z osobami niepalącymi. (Na podstawie Teo KK, Ounpuu S,
Hawken S, et al: Tobacco use and risk of myocardial infarction in 52 countries in the INTERHEART study: A case-control study. Lancet 2006;368:647–658).
niu powodowało dalszy wzrost ryzyka (OR 4,09; 95% CI 2,98-5,61).
Ryzyko związane z paleniem biernym zależało od stopnia ekspozycji i dla niskiego (1–7 godzin/tydzień) OR wynosił 1,24 (95% CI
1,17–1,32), a dla wysokiego stopnia ekspozycji (>21 godzin/tydzień) OR wynosił 1,62 (95% CI 1,45–1,81). Najwyższy PAR mieli
młodzi mężczyźni (58,3%; 95% CI 55–61,6), a najniższy starsze kobiety (6,2%; 95% CI 4,1–9,2). PAR dla biernych palaczy z ekspozycją powyżej 1 godzina/tydzień wynosił 15,4% (12,1–19,3).
Otyłość
W badaniu INTERHEART analizowano przydatność trzech parametrów (stosunek obwodu pas/biodra (waist-to-hip ratio – WHR),
obwód pasa i wskaźnik masy ciała (body mass index – BMI) w przewidywaniu AMI [9].
Stwierdzono duże różnice w częstości występowania chorych
otyłych (BMI >30 kg/m2) i z nadwagą (BMI >25 kg/m2) w zależności od rejonu geograficznego. Inaczej układał się rozkład pacjentów
z otyłością, jeżeli była ona definiowana przez WHR. Różnice pomiędzy chorymi z AMI a grupą kontrolną lepiej były widoczne za pomocą WHR niż BMI.
Związek pomiędzy BMI a AMI był umiarkowany i miał charakter
narastający (OR 1,44; 95% CI 1,32–1,57), po skorygowaniu względem
WHR był jeszcze mniejszy (OR 1,12; 95% CI 1,03–1,22), a po uwzględnieniu pozostałych czynników ryzyka nieistotny (OR 0,98; 95% CI
0,88–1,09). OR dla WHR istotnie wzrastał z każdy kolejnym kwintylem i po skorygowaniu względem wieku, płci, rejonu i palenia tytoniu dla drugiego kwintyla wynosił 1,15 (95% CI 1,05–1,26), a dla piątego 2,53 (95% CI 2,31–2,74). Obwód pasa (OR 1,77; 95% CI
1,59–1,97) i obwód bioder (OR 0,77; 95% CI 0,66–0,8) były istotne
statystycznie po skorygowaniu względem BMI (P < 0,0001, porównywano najwyższy kwintyl z najniższym). Po uwzględnieniu wszystkich
czynników ryzyka OR dla WHR, obwodu pasa i obwodu bioder wynosił odpowiednio 1,75; 1,33; 0,76 (porównywano najwyższy kwintyl z najniższym). Pole powierzchni pod wykresem krzywej ROC (receiver operating curve) dla BMI wynosiło 0,559, obwodu pasa – 0,571,
obwodu bioder – 0,554, a najwyższe było dla WHR – 0,601.
Po porównaniu tych trzech parametrów BMI we wszystkich
grupach etnicznych okazało się najsłabszym czynnikiem ryzyka
AMI i bez znaczenia statystycznego w południowej Azji, wśród ludności arabskiej i różnych ras zamieszkujących Afrykę.
Stwierdzono natomiast, że związek WHR z AMI był znamienny
statystycznie we wszystkich grupach etnicznych, a dodatkowo był
najsilniejszym z tych parametrów w 6 z 8 grup etnicznych. Wartość
obwodu pasa mieściła się pomiędzy BMI a WHR, z wyjątkiem Chińczyków i rasy czarnej w Afryce, u których okazał się najsilniejszym
predyktorem AMI. Na podstawie tego można wysnuć wniosek, że
ocena stopnia otyłości brzusznej jest ważniejszym parametrem niż
ocena BMI w przewidywaniu AMI.
WHR okazał się najważniejszym i półilościowym czynnikiem ryzyka wystąpienia AMI na całym świecie. Definiowanie otyłości na
podstawie WHR pozwala lepiej niż BMI oszacować ryzyko AMI.
Lipidy, lipoproteiny i apolipoproteiny
Na podstawie wyników badania INTERHEART stwierdzono, że stosunek ApoB/ApoA1 ma najwyższy PAR (54%), wyższy niż stosunek
cholesterolu całkowitego (total cholesterol – TC) do frakcji lipoprotein wysokiej gęstości cholesterolu (high density lipoprotein cholesterol – HDL-C) (32%). Stosunek ApoB/ApoA1 ma również najwyższy
ze wszystkich parametrów lipidowych OR (1,59; 95% CI 1,53–1,64),
narastający z każdym kolejnym odchyleniem standardowym (standard deviation – SD). Dla pierwszego SD dla ApoA1 OR równa się 0,67
(95% CI 0,65–0,7), dla HDL-C – 0,85 (95% CI 0,83–0,88; P < 0,001),
dla frakcji innych niż HDL-C – 1,21 (95% CI 1,17–1,24) i dla ApoB
1,32 (95% CI 1,28–1,36). Podwyższony stosunek ApoB/ApoA1 jest
najsilniejszym lipidowym wskaźnikiem ryzyka AMI na całym świecie, we wszystkich grupach etnicznych, niezależnie od płci i wieku,
występującym u ponad połowy chorych.
Dieta
Nawyki żywieniowe były oceniane za pomocą prostego, 19-punktowego kwestionariusza FGFQ (Food Group Frequency Questionnaire). FGFQ został stworzony jako ogólny kwestionariusz, który
może być używany w wielu różnych krajach, pomimo różnic związanych ze specyfiką kuchni danego regionu. Zidentyfikowano trzy
główne sposoby odżywiania się: zachodni, orientalny i tak zwany
rozsądny (bogaty w warzywa i owoce). Rodzaje pokarmów zostały
podzielone na grupę niezdrowych produktów (mięso, solone przekąski, potrawy smażone) i prozdrowotnych (owoce, gotowane lub
surowe warzywa) w celu ustalenia tzw. skali ryzyka związanej z dietą (dietary risk score – DRS).
Czynniki ryzyka zawału serca niezakończonego zgonem: badanie INTERHEART
Ryzyko MI (iloraz szans, 95% przedział ufności)
19
8