Wieści Orzegowskie - numer specjalny Plener fotograficzny

F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
c u -tr a c k
N
y
bu
to
k
lic
Wie ci Orzegowskie
INFORMATOR TOWARZYSTWA MI
NIKÓW ORZEGOWA NR 27 SPECJALNY pa dziernik 2011 R.
Uwieczni wspó czesny Orzegów !
Orzegów to dzielnica niezwyk a. Wbrew powszechnemu stereotypowi w Orzegowie jest
wiele miejsc wartych zobaczenia i uwiecznienia w postaci artystycznych fotografii. Aby to
udowodni , zapraszamy na imprez plenerow pt. „Orzegowskie fotografie”. Celem imprezy
jest zaprezentowanie uroków wspó czesnego Orzegowa w fotografiach uczestników imprezy.
Planujemy tak e organizacj wystawy poplenerowej. Ka dy pasjonat fotografowania znajdzie
dla siebie na terenie dzielnicy co interesuj cego : ró norodn przyrod , ciekaw architektur ,
nietypowe obiekty techniki. Liczymy, i nowe spojrzenie fotografów na Orzegów odkryje
przed mieszka cami Rudy
skiej pi kno tej dzielnicy.
Serdecznie zapraszamy do fotografowania !!!
Stanis awa Schimera i Agnieszka P aszczyk
Nasi dobrodzieje i sponsorzy pleneru :
.d o
m
w
o
.c
C
m
o
.d o
w
w
w
w
w
C
lic
k
to
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
c u -tr a c k
N
y
bu
to
k
lic
„ORZEGOWSKIE FOTOGRAFIE”:
Grzegorz Report „Alinex” Sp. z o.o.
Zak ady Przetwórstwa Mi snego „Ku ”
Tadeusz Dom alski – rowery AGD RTV
Apteka Królowej Jadwigi
Firma „Kampatex”
Przedsi biorstwo Produkcyjno-Us ugowe Budomont-7 Sp. z o.o.
Karina Osta ska Sklep Ogólnospo ywczy „ U Kariny”
Zofia Michalska Sklep spo ywczy
Grzegorz Szromik ODIDO Sklep spo ywczy,
Grzegorz Liso MINI MARKET „HANKA”
Krzysztof Dró
„Salon fryzjerski”
Ilona Rusecka Sklep warzywniczy
Marian Markiewka Ciastkarnia – Piekarnia
„ALVA” Reklama Poligrafia
Józef Schopa
Marek Kobierski
Foto : Orzegów – ul. Hlonda w 1938 r. – Album 50 – lecia Burmistrza Piotra Tomanka
HISTORIA ORZEGOWA
Jedna z hipotez dotycz cych pochodzenia nazwy Orzegów , g osi i redniowieczni ch opi
podczas prac polowych natkn li si na ludzkie ko ci i czaszki pozosta e po naje dzie tatarskim
w pierwszej po owie trzynastego wieku ,st d pocz tkowo nazwa tej osady mia a brzmie
.d o
m
w
o
.c
C
m
o
.d o
w
w
w
w
w
C
lic
k
to
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
c u -tr a c k
N
y
bu
to
k
lic
,,Orzeg owy”. Wskazywa oby to, e jeszcze przed rokiem 1305 na tym terenie istnia a ju
jaka osada. Jednak pierwszym dokumentem, w którym pojawia si nazwa Orzegów jest
umowa handlowa ksi cia bytomskiego Kazimierza w nie z roku 1305 na której rycerz
Marcin z Orzegowa widnieje jako wiadek transakcji (Martino de Osegow}. Od tamtego
czasu nazwa Orzegow zaczyna si pojawia w kronikach i dokumentach. ycie osady do
ko ca osiemnastego wieku skupia si wokó rolnictwa, które jest g ównym ród em
utrzymania tutejszych mieszka ców. Wa
rol w tamtych czasach odgrywa a rzeka
Bytomk nad któr sta m yn wspominany ju w zapiskach z 1691 roku a rozebrany dopiero
na pocz tku dwudziestego wieku. Dopiero prze om osiemnastego i dziewi tnastego wieku
zmienia charakter osady, rozpoczyna si era uprzemys owienia. Jedna z pierwszych kopalni
gla na Górnym
sku zwiedzana przez J. W. Goethe daje pocz tek rozwojowi Orzegowa.
nie w celu kopania w gla podupad e orzegowskie dobra rycerskie kupuje pionier
przemys u skiego Karol Godula. Od tego momentu wi kszo ch opów zmienia zaj cie
staj c si robotnikami w godulskich kopalniach i hutach (pocz tkowo odrabiaj c tam
pa szczyzn ) Uprzemys owienie tych ziem powoduje, e ju w 1846 roku do orzegowskiego
Chebzia wje a poci g i od tego momentu osada le y w dost pie do jednej z wa niejszych
linii kolejowych w Europie. Te zmiany powoduj wzrost ludno ci i znaczenia osady w tym
rejonie co potwierdza si w 1856 roku kiedy to z mocy ustawy pruskiej Orzegów staje si
gmin wiejsk . Ju w roku 1858 powstaje pierwszy sta y budynek szkolny do którego
ucz szcza w tym czasie prawie 335 uczniów. W 1875 roku hrabiostwo Joanna i Ulryk
Schaffgostch (spadkobiercy maj tku Goduli) otwieraj w Orzegowie kopalni , któr na cze
swojego dobrodzieja nazywaj Karol (niem. Gothard) Ten zak ad prawie przez 100 lat
wywrze najwi kszy wp yw na osad i jej mieszka cach. Kiedy kopalnia rozwija a si ,rozwija
si i Orzegów. Wracaj c do prze omu poprzednich dwóch stuleci zauwa a si , e nowo ci
techniczne nie omijaj Orzegowa. W 1899 roku otwarto stacj kolejow ju w samym
miasteczku, w 1906 skanalizowano gmin do pierwszych mieszka pop yn a energia
elektryczna . Budowa koksowni na pocz tku zesz ego wieku powoduje szybszy przyrost
ludno ci. W 1905 roku w gminie mieszka 12580 osób. Rozwija si ycie kulturalne ,
powstaj ;Towarzystwo piewu ,, Szopen’’ Towarzystwo gimnastyczne ,,Sokó ’’ Towarzystwo
Czytelni Ludowych. Dwudziestolecie mi dzywojenne to dalszy czas rozwoju i wietno ci
Orzegowa . Zw aszcza dzia alno burmistrza Piotra Tomanka w latach 1927-1939 zmienia
oblicze gminy. Liczne inwestycje nie omijaj równie biednych dla których buduje si
mieszkania i ogródki dzia kowe .Po drugiej wojnie wiatowej dobry okres dla Orzegowa trwa
nadal. Gdy gmina zostaje w czona najpierw do Rudy a w roku 1959 do Rudy
skiej nad
dalszym rozwojem Orzegowa czuwa dyrektor kopalni ,,Karol’’ Maksymilian Chrobok. Jego
troska i inicjatywy spo eczne widoczne s do dzi .Dzielnica nasza w ci gu paru lat radykalnie
zmieni a swe oblicze plasuj c si
czterokrotnie na 1 miejscu w corocznym konkursie
wojewódzkim na najlepiej zagospodarowan dzielnic miejsk . Na ha dach i nieu ytkach
powsta y , oprócz amfiteatru i muszli koncertowej nowe boiska i urz dzenia rekreacyjne. W
miejscu dzikiego stawu powsta o pi kne k pielisko. W tym czasie powsta o te lodowisko
.Dum dzielnicy sta a si wybudowana w 1962 roku,hala sportowa, w owym czasie
najnowocze niejsza na
sku, wyposa ona w funkcjonalne zaplecze. Niestety wraz z
zamkni ciem kopalni zamyka si wspania y rozdzia ycia Orzegowa.
(opracowa M. Kobierski .J. Porada)
.d o
m
o
.c
C
m
w
o
.d o
w
w
w
w
w
C
lic
k
to
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
c u -tr a c k
.c
F -X C h a n ge
F -X C h a n ge
c u -tr a c k
N
y
bu
to
k
lic
PLENEROWE WYDANIE WIE CI ORZEGOWSKICH
Niniejszy numer Wie ci Orzegowskich, który oddajemy w Pa stwa r ce jest numerem
specjalnym, skierowanym g ównie do uczestników pierwszego pleneru fotograficznego
organizowanego w Rudzie
skiej – w nie u nas w Orzegowie. Idea pleneru
pochodzi od cz onkini Towarzystwa Mi ników Orzegowa – pani Stasi Schimery. Pani
Stasia zabiega a ju od wiosny o wspólne „obfotografowywanie” naszej dzielnicy. Do
realizacji pomys u przyci gn a pani Agnieszk P aszczyk – tak e nasz cz onkini , a
zarazem kierownika orzegowskiej Filii nr 14 Miejskiej Biblioteki Publicznej. I tylko
ten co organizowa imprez publiczn wie ile nasze Panie musia y si nachodzi ,
„naza atwia ”, „naorganizowa ” eby móg si odby pierwszy plener fotograficzny w
Orzegowie.
Musz tu z wielk rado ci , obowi zkowo nadmieni , e ca a impreza odbywa si
dzi ki dobrym ludziom – sponsorom finansowym. To w ciciele firm i osoby prywatne
z Orzegowa i innych dzielnic Rudy
skiej z wielkiego serca, ka dy ile i co móg
ofiarowa naszym cz onkiniom jako swój wk ad w zorganizowanie pleneru ! Te
postawy – cz onki TMO i naszych Dobrodziejów, kolejny raz dowodz , e
Orzegowanie i nie tylko oni ale tu przede wszystkim oni, to Ludzie Wielkiego Serca, e
Orzegów to nie tylko problemy ale przede wszystkim spo eczno lokalna, która sama
potrafi si zorganizowa !
Chwa a Wszystkim za to! Dodatkowo wraz z plenerem organizowany jest „Spacer
po Orzegowie” w ramach Górno skich Dni Dziedzictwa, których g ównym
inicjatorem w naszym mie cie jest tak e dzielnicowe – koch owickie Stowarzyszenie
Genius Loci.
M.Kobierski
FOTO : Jedna z wielu orzegowkich widokówek wydawanych na pocz tku XX wieku
Wydawc bezp atnego informatora kulturalno – spo ecznego „Wie ci orzegowskie”, jest Towarzystwo Mi ników Orzegowa.
Informator wydawany jest oko o, co miesi c, mo na go dosta w orzegowskich placówkach handlowych. Kontakt przez adres
internetowy [email protected]. Bie cych informacji mo na szuka na stronie internetowej : www.orzegow.home.pl
oraz www.tmo.free.ngo.pl
.d o
o
.c
m
C
m
w
o
.d o
w
w
w
w
w
C
lic
k
to
bu
y
N
O
W
!
PD
O
W
!
PD
c u -tr a c k
.c