dziewięć koma trzy

RAPORT
Test dystrybucji
Suse Linux 9.3 pokazuje, co potrafi
DZIEWIĘĆ
KOMA TRZY
W połowie kwietnia ukazała się najnowsza wersja systemu Suse Linux Professional. Tak jak się spodziewaliśmy, zawiera cały zestaw aktualnego oprogramowania, kilka nowych i wiele ulepszonych modułów YaST oraz dużo dokumentacji. W niniejszym artykule przedstawiamy zmiany i nowości w Suse 9.3.
MARCEL HILZINGER
N
a pierwszy rzut oka wydawać się
może, że Suse Linux 9.3 nie oferuje
zbyt wielu nowych funkcji i możliwości. Poza nowymi tematami ekranu startowego (są one, dla odmiany, utrzymane w tonacji zielonej), nie widać żadnych radykalnych
zmian w KDE i Gnome. Nie daj się jednak
zmylić temu pierwszemu wrażeniu. W ciągu
ostatnich sześciu miesięcy twórcy Suse wprowadzili do systemu wiele bardzo istotnych
zmian. Suse Linux 9.3 Professional ma wiele
nowych funkcji – i błędów do kompletu.
Instalacja
Oparty na YaST program instalacyjny nie
zmienił się, poza dwoma drobiazgami: przed
przejściem do instalacji trzeba zaakceptować
warunki umowy licencyjnej firmy Novell. Na
użytkowników preferujących ręczne partycjonowanie dysku czeka jeszcze jedna niespodzianka. Z przyczyn technicznych Novell
nie obsługuje już systemu plików IBM Journaling (JFS). Można nadal montować istniejące partycje JFS, nie da się jednak utworzyć
nowego systemu plików tego typu.
Nowy system instalowaliśmy na trzech
komputerach w naszym laboratorium; program instalacyjny poprawnie wykrył cały
sprzęt. W niektórych przypadkach włączył
go automatycznie, w innych wymagało to tylko kliknięcia myszą. Na zakończenie instalacji YaST oferuje możliwość aktualizacji
przez Internet i wyświetla informacje o wersji 9.3.
Użytkownicy komputerów z kartami graficznymi Nvidia powinni mieć się na baczności. Po zakończeniu aktualizacji przez Inter-
38
NUMER 17 CZERWIEC 2005
net, przed instalowaniem sterowników Nvidii za pomocą YOU (YaST Online Update),
trzeba koniecznie ponownie uruchomić
komputer. W przeciwnym wypadku może się
zdarzyć, że po aktualizacji jądra nie uda się
załadować środowiska graficznego.
Na pulpicie
Dystrybucja zawiera najnowsze wersje najpopularniejszych środowisk graficznych:
KDE 3.4 i Gnome 2.10. Firma Novell bardzo
chciała też dodać stabilną wersję OpenOffice
2.0 – na ekranie startowym wyświetlany jest
ten właśnie numer wersji. W rzeczywistości
Suse 9.3 zawiera jednak wersję zapoznawczą
(pre-release), oznaczoną oficjalnie numerem
1.9.79. Dołączono także wersję 2.2. programu
Gimp, z domyślnie zainstalowaną wtyczką
CMYK. W Ramce 1 podane są numery wersji
najważniejszych składników systemu.
Pierwszą zmianą, którą zauważysz po instalacji, jest ta, że twórcy Suse zastąpili
ekran powitalny KDE ekranem tematu startowego. Faza uruchamiania wygląda przez to
wprawdzie bardziej spójnie, nie skraca to
jednak całego procesu. Jeżeli wolisz oryginalny ekran powitalny KDE albo ekran własnego projektu, możesz wybrać odpowiedni sza-
Ramka 1: Numery wersji
■ KDE 3.4
■ Glibc 2.3.4
■ Gnome 2.10
■ Gcc 3.3.5
■ Gimp 2.2.4
■ Samba 3.0.12
■ Acrobat Reader 7.0
■ MySQL 4.1.10
■ Kernel 2.6.11.4
■ PostgreSQL 8.0.1
WWW.LINUX-MAGAZINE.PL
blon ze zbioru znajdującego się w Appearance
and Themes | Splash Screen w KDE Control
Center.
Wygląd środowiska KDE też uległ wielu
zmianom (patrz Rysunek 1). Na przykład
Konqueror wyświetla po uruchomieniu
ekran zawierający informacje zbiorcze,
w tym również odnośniki do kosza, katalogów, ustawień, nośników danych i programów. Przesuwanie wskaźnika myszy nad
ikonami znajdującymi się po lewej stronie
panelu wyświetla dla każdej z nich okienko
informacyjne. Niestety, wygląda na to, że
w Konquerorze pojawił się brzydki błąd.
Wielu beta-testerów zauważyło, że przeglądarka „odmawia” czasem załadowania strony, wyświetlając komunikat o niedostępności
danego komputera. Firefox jednak wyświetla
tę samą stronę bez żadnych problemów.
W naszym laboratorium problem ten wystąpił na jednym z komputerów po ręcznym
uruchomieniu sieci.
Suse pożegnała się w końcu ze swoim własnym wyglądem okien, zastępując go nieznacznie zmodyfikowaną wersją domyślnego
stylu KDE – Plastik. Jeżeli masz kartę graficzną, która jest w stanie to obsłużyć, i wystarczająco dużo zbędnej mocy procesora,
możesz także włączyć przezroczystość
w oknach; domyślnie funkcja ta jest jednak
wyłączona.
Najbardziej widoczne zmiany związane są
z nową wersją KDE – 3.4. Jedną z nowości
jest ikona System na pulpicie. Wywołuje ona
adres media:/ i wyświetla dyski systemowe.
Konqueror pokazuje nazwy wszystkich partycji posiadających etykiety, jeżeli zaś brak
Test dystrybucji
Rysunek 1: Jeżeli tylko pozwalają na to możliwo-
Rysunek 2: Przy podłączaniu napędów Suse
ści komputera, możesz włączyć nowy wygląd
Linux 9.3 wyświetla etykietę lub typ i rozmiar
KDE z pełną obsługą przezroczystości w oknach.
dysku.
jest etykiety, oprócz nazwy dysku wyświetlana jest jego pojemność, na przykład 32G Medium albo 131M Removable Medium (patrz
Rysunek 2). Miejsce na pulpicie znalazł też
Firefox, zastępując Mozillę na pozycji przeglądarki alternatywnej dla Konquerora.
w trakcie pracy (hot-plug), takich jak pamięci
USB, zewnętrzne dyski twarde czy nagrywarki
CD lub DVD. Suse 9.3 ma w tej kwestii ogromną przewagę nad swoimi poprzednikami.
Zmianom uległy też różne moduły YaST.
Na przykład dzięki trzem oddzielnym zakładkom: User data, Details i Password settings tworzenie i edycja kont użytkowników są znacznie prostsze. Moduł Firewall został całkowicie
przerobiony (patrz Rysunek 3). Można teraz
na przykład definiować różne strefy i włączać
IPSec. Dostępna jest także lista usług, pozwa-
Pod maską
Jeżeli do tej pory nie zauważyliście żadnych
zmian, spróbujcie uruchomić odtwarzacz audio Amarok i załadować własną kolekcję plików MP3. Zmiany staną się oczywiste. Kiedy
klikniesz nazwę pliku MP3, w pierwszej
chwili nic się nie dzieje. Jeżeli jednak załadujesz odtwarzacz KDE z konsoli, wyświetlone zostanie okno terminala, zawierające ważny komunikat: Could not load mpeg-decoder.
Wygląda na to, że firma Novell w ostatniej
chwili zdecydowała się nie umieszczać w dystrybucji dekodera MP3. W odróżnieniu od
Red Hata, Novell udostępnia wymagane pakiety wyłącznie przez YaST Online Update.
Suse jest pierwszą dystrybucją zawierającą
sterowniki binarne dla nowych kart Radeon
firmy ATI. Na płytach CD znajduje się tylko
jeden z dwóch niezbędnych pakietów: moduł
jądra km_fglrx. Podobnie jak w przypadku
wielu innych dystrybucji, na płytach zabrakło miejsca na pakiet fglrx – jest on jednak
zamieszczony na DVD. Sterowniki nie instalują się automatycznie ani nie są wyświetlane
na liście plików dostępnych do instalacji.
Jest też kilka nowych sterowników Epkowa
dla skanerów Epson: Epson Perfection 1250,
1250 Photo, 1260, 1260 Photo, 3170 Photo,
4180 Photo, GT-7200U, GT-7300U, GT-9400
oraz GT-F600. Aby zainstalować jeden z tych
skanerów, należy uruchomić moduł YaST
Scanner, a następnie program Iscan.
Firma Novell wykorzystała w Suse 9.3 architektury HAL i D-Bus. Najwięcej skorzystają na
tym użytkownicy urządzeń podłączanych
RAPORT
mu i poprzez podłączenie kabla sieciowego.
Zaznaczając odpowiednie pole wyboru, administrator może zezwolić użytkownikom na
włączanie urządzeń sieciowych.
Są też dwa nowe moduły YaST. Software |
Media Check pozwala sprawdzać płyty CD
i DVD pod kątem wystąpienia błędów. Funkcja ta dostępna jest także podczas instalacji,
działa wtedy jednak tylko w trybie tekstowym.
Aby z niej skorzystać, wystarczy wyjść z instalatora graficznego i wybrać Check Installation
CD-ROM/DVD w menu głównym Linuxrc.
Element Installation into Directory for XEN
umożliwia obsługę wirtualnych instalacji
XEN. XEN to rozwiązanie Open Source,
umożliwiające uruchamianie wielu wirtualnych instancji Linuksa w jednym systemie.
KDE a Gnome
KDE nadal jest domyślnym środowiskiem
graficznym Suse. Wyświetlany przed instalacją ekran informacyjny pozwala jednak wybrać jako standard system Gnome. W tym
wydaniu Novell kontynuuje pracę integracją
obu środowisk graficznych. W odróżnieniu
od Red Hata, Novell nie zajmuje się tylko
ujednolicaniem wyglądu, ale koncentruje się
przede wszystkim na obsłudze systemu. Oba
Rysunek 3: Moduł Firewall w YaST został cał-
Rysunek 4: Dopisz IPP-Client do listy dopusz-
kowicie przerobiony.
czonych usług.
lająca administratorom na włączanie ich lub
wyłączanie za pomocą jednego kliknięcia.
Ustawienia zapory mają także wpływ na
moduł drukowania. Jak zwykle, w ramach domyślnej instalacji Suse instaluje drukarkę jako klienta CUPS, ale domyślne ustawienia
wersji 9.3. nie umożliwiają połączeń z odpowiednim portem. Łatwo nie zauważyć tego
szczegółu podczas instalacji, upewnij się więc,
że po jej zakończeniu otworzysz okno dialogowe zapory lub drukarki i dodasz IPP-Client do
listy dopuszczonych usług (Rysunek 4).
Wiele zmian dotyczy także urządzeń sieciowych. Można je teraz włączać ręcznie,
podczas pracy, w czasie uruchamiania syste-
środowiska mają teraz praktycznie taką samą
strukturę menu; jedyną różnicą jest to, że
Gnome ściśle trzyma się porządku alfabetycznego, podczas gdy KDE sortuje po prostu pozycje menu, ale nie jego kategorie.
Sporym osiągnięciem Novella jest także
wspólne środowisko biurkowe Suse 9.3. Wpisy KDE lub Gnome nie wyglądają w drugim
środowisku jak elementy obce ani dublujące
się. Ikony Susewatcher i Suseplugger ładnie
komponują się z panelem Gnome. Gnome
przeszło bez najmniejszego wysiłku test z katalogiem sieciowym utworzonym w KDE.
Nautilus bez problemu otwiera katalogi Samby, pytając o nazwę użytkownika i hasło.
WWW.LINUX-MAGAZINE.PL
NUMER 17 CZERWIEC 2005
39
RAPORT
Test dystrybucji
Integracja pakietu OpenOffice z GTK+
i QT jest w zasadzie bezbłędna, choć wygląda
na to, że w wersji GTK należącej do OpenOffice jest jednak jeden drobny błąd. Na dwóch
z trzech naszych komputerów, po pierwszym
uruchomieniu w Gnome pakiet OpenOffice
nie obsługiwał antyaliasingu. Problem ten
zniknął jednak po zainstalowaniu nowej
czcionki interfejsu użytkownika (Interface
User w Tools | Options | Fonts) i ponownym
uruchomieniu pakietu. Błędu tego nie udało
się nam później powtórzyć.
Należący do środowiska biurkowego mechanizm wyszukiwania, Beagle, w pierwszym
należące do KDE narzędzie Digikam, przy
pierwszym uruchomieniu F-Spot wyszukuje
pliki graficzne, znajdujące się w dowolnym
katalogu i jego podkatalogach i wyświetla
wyniki wyszukiwania w formie albumu.
W odróżnieniu od swojego odpowiednika
w KDE, F-Spot nie porządkuje obrazków
w osobne katalogi, ale wyświetla cały ich
zbiór. Pliki wybierać można według czasu
lub przyporządkowanych im kategorii. Program może także pobrać obrazy bezpośrednio z aparatu cyfrowego. F-Spot jest szybki,
nie obsługuje jednak formatu PNG, co ogranicza nieco jego przydatność.
Czy warto przesiadać się
na nową wersję?
Rysunek 5: F-Spot to szybka przeglądarka plików graficznych i program do zarządzania
zdjęciami.
teście działał tylko w Gnome. Stało się tak
dlatego, że narzędzie to wykorzystuje infrastrukturę D-Bus, a tylko Gnome oferuje pełen zestaw dotyczących jej możliwości. Beagle i towarzyszący mu interfejs (front-end)
best to aktualnie wersje alfa. Mimo to nasze
testy wykazały, że narzędzie to, napisane
w Mono i będące połączeniem programów locate i grep, jest całkiem niezawodne i szybkie. Ponieważ usługa ta jest domyślnie wyłączona, przed rozpoczęciem wyszukiwania
trzeba najpierw stworzyć w Gnome pusty
plik .runbeagle. Dostępna jest także osobna
wtyczka do przeszukiwania Sieci za pomocą
Firefoksa.
Obejściem problemu w KDE jest jednokrotne uruchomienie mechanizmu wyszukiwania w Gnome – umożliwi to wywoływanie
go także w KDE. W tym celu należy wywołać
w powłoce polecenie beagled, a następnie uruchomić fronton graficzny za pomocą instrukcji best. Aby w dowolnym momencie skorzystać z wyszukiwarki, wystarczy potem nacisnąć klawisz [F12].
Po instalacji standardowej w Graphics |
Photography znajduje się jeszcze jeden program napisany w Mono: przeglądarka obrazów F-Spot (patrz Rysunek 5). Podobnie jak
40
NUMER 17 CZERWIEC 2005
Jeżeli korzystasz już z Suse Linux 9.x lub innego nowego systemu, aktualizacja opłaci się
tylko wtedy, jeżeli nie odpowiadają Ci aktualne ustawienia. W podjęciu decyzji pomóc
powinna poniższa lista argumentów „za”
i „przeciw”.
OpenOffice 2.0 (jak już wspomniano,
w rzeczywistości jest to wersja zapoznawcza
1.9.79) wygląda ładnie i świeżo, choć nie oferuje znaczących ulepszeń, jeśli chodzi o czas
uruchamiania się poszczególnych składników pakietu – trwa to co najmniej dwie lub
trzy sekundy. Podczas naszych testów pakietowi zdarzyło się kilka awarii, udało się jednak ocalić niezapisane dokumenty. Nowy
moduł bazy danych ułatwia konwersję formatu MS Access, ale nie może konkurować
z bogactwem możliwości programu Knoda.
Jeżeli regularnie korzystasz z nośników zewnętrznych, aktualizacja na pewno jest dobrym pomysłem. Novell usunął problemy
z pamięciami USB, obecne w wersji 9.2. Przy
podłączaniu partycji Suse nie wykorzystuje
już przydługich identyfikatorów urządzeń,
ale (jeśli istnieją) – etykiety partycji. Jeżeli
nośnik zewnętrzny nie ma etykiety, Suse
używa lokalnego katalogu montowania /media/usbdisk. Pamięci USB bez tabeli partycji
podłączane są poprawnie. Przełączanie między płytami CD i DVD przysparza nieco
trudności, ponieważ lokalny katalog montowania nazwany jest zgodnie z etykietą nośnika – cd /media/dvd/ wskazuje więc w czarną
dziurę.
Podłączanie dużych dysków zewnętrznych
o pojemności kilku gigabajtów nadal jest frustrującym doświadczeniem. Aby umożliwić
odłączanie nośników w dowolnym momencie, bez konieczności wywoływania polecenia
umount, Suse Linux wykorzystuje opcję sync
dla systemów plików. Oznacza to jednak
WWW.LINUX-MAGAZINE.PL
duże dodatkowe obciążenia dla dysków używających ReiserFS: dysk cały czas się synchronizuje, przez co działa znacznie wolniej.
Problem można obejść, podłączając dysk
ręcznie. Najlepszym rozwiązaniem jest wykorzystanie do tego lokalnego katalogu montowania wybranego przez Suse. Tymczasowe
odłączenie partycji podłączonych automatycznie nie jest wówczas konieczne.
Na aktualizacji skorzystają z całą pewnością użytkownicy laptopów. Funkcje zarządzania zasilaniem w komputerach ACPI zostały w wersji 9.3 znacznie usprawnione. Mechanizm hibernacji (suspend-to-disk) działa
teraz także ze sterownikami Nvidia, a na
komputerze Dell Inspiron 8600 trwa, przykładowo, około 20 sekund. Z najnowszą wersją systemu komputery te obsługują nawet
tryb gotowości (standby), zgodnie z oczekiwaniami producenta. Zgodnie z informacjami firmy Novell, utworzenie osobnej partycji
Ext2 lub Ext3 dla katalogu /boot zwiększa
szybkość procesu hibernacji. Realizacja tej
rady nie spowodowała jednak żadnej różnicy
w wynikach naszych testów.
To, czy uda się wznowić działanie systemu
po przeprowadzeniu operacji uśpienia (suspend-to-ram), zależy na większości komputerów wyłącznie od szczęścia. Suse Linux
9.3 oferuje jednak kilka narzędzi, które pozwolą przebudzić najbardziej uparte maszyny. Więcej szczegółów znaleźć można w pliku /usr/share/doc/packages/powersave/README.suspend2ram, zawierającym również listę
przetestowanych laptopów.
Podsumowanie
Suse Linux 9.3 to funkcjonalna i solidna dystrybucja. Na pierwszy rzut oka nie różni się
znacznie od wersji 9.2, wnętrze systemu uległo jednak znacznym zmianom. Wersja ta
jest na pewno dobrym rozwiązaniem dla nowicjuszy. Aktualizacja opłaci się najbardziej
użytkownikom laptopów i osobom korzystającym regularnie z zewnętrznych nośników
pamięci.
Testy w naszym laboratorium nie przyniosły żadnych wielkich niespodzianek. W razie
problemów z instalacją systemu pomocny
może okazać się artykuł „Known issues and
special features in SUSE LINUX 9.3” z bazy
pomocy technicznej dla Suse [1]. ■
INFO
[1] Baza pomocy technicznej dla Suse:
http://portal.suse.com/sdb/en/index.html