efektywność nauczania w klasach i-iii prywatnej szkoły podstawowej
Transkrypt
efektywność nauczania w klasach i-iii prywatnej szkoły podstawowej
EFEKTYWNOŚĆ NAUCZANIA W KLASACH I-III PRYWATNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ „MORSKA KRAINA” W ŚWIETLE REALIZOWANYCH PROGRAMÓW I INNOWACJI W LATACH 2010/2013 RAPORT Opracowała Jolanta Kieruzel SPIS TREŚCI I. Założenia dydaktyczno – wychowawcze……………………………………………. II. Realizowane programy i podjęte działania………………………….……………… III. Charakterystyka zespołu klasowego………………………………………………. IV. Efekty nauczania i wychowania (ewaluacja)………………………………………. 1) konkursy międzyszkolne……………………………………………………………….. 2)badanie kompetencji trzecioklasistów………………………………………………….. 3)sylwetka ucznia……………………………………………………………………………. V. Wnioski………………………………………………………………………………….. 1 ZAŁOŻENIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE „Pozwólcie dziecku doświadczać po omacku, wydłużać swe korzenie, drążyć, dowiadywać się, porównywać, szukać w książkach i materiałach źródłowych, zanurzać swą ciekawość w kapryśnych głębinach wiedzy. Pozwólcie mu wyruszyć w podróże odkryć – czasem trudne, ale pozwalające znaleźć taki program, jaki będzie dla niego pewny.” C.Freinet Aby dziecko prawidłowo funkcjonowało w szkole i dzięki nabywanym w niej doświadczeniom, wiedzy i umiejętnościom odnalazło się w świecie zewnętrznym, potrzebne jest rozwijanie indywidualnych cech osobowości, kształtowanie charakteru i umiejętności współdziałania. Realizacja tych celów jest możliwa dzięki ścisłemu współdziałaniu wszystkich środowisk edukacyjnych, a w szczególności domu rodzinnego i szkoły. Tylko taka świadoma współpraca pomoże dziecku w: 1) 2) 3) 4) 5) rozwijaniu samodzielności i wiary we własne siły wpajaniu szacunku do porządku i pracy przyswajaniu umiejętności pracy indywidualnej i zespołowej osiąganiu długotrwałej koncentracji nad wykonywanym zadaniem kształtowaniu postaw posłuszeństwa opartego na samokontroli, a nie na zewnętrznym przymusie 6) uniezależnieniu od nagrody 7) formowaniu postaw wzajemnej pomocy bez rywalizacji 8) kształtowaniu postawy szacunku dla pracy innych 9) rozwijaniu indywidualnych uzdolnień i umiejętności współpracy 10) osiąganiu spontanicznej samodyscypliny wynikającej z dziecięcego posłuszeństwa 2 REALIZOWANE PROGRAMY I PODJĘTE DZIAŁANIA Edukacja na pierwszym edukacyjnym w Prywatnej Szkole Podstawowej „Morska Kraina” w latach 2010/2013 realizowana była na podstawie Programu Nauczania Edukacji Wczesnoszkolnej w Klasach I-III Szkoły Podstawowej wydawnictwa OPERON i opracowanego przez wydawnictwo pakietu edukacyjnego „Kolorowa klasa”. Program odpowiada wytycznym MEN na temat podstawy programowej. Programami i działaniami uzupełniającymi w całym cyklu były: 1) „Program rozwijania uzdolnień matematycznych dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego oraz w pierwszym roku nauki szkolnej” opracowany przez panią profesor Edytę.Gruszczyk-Kolczyńską przy pomocy pani Ewy Zielińskiej dla placówki edukacyjnej „Morska Kraina „ w Kołobrzegu 2) Program innowacyjny wspomagający proces rozwijania uzdolnień matematycznych u dzieci z Prywatnej Szkoły Podstawowej „Morska Kraina” 3) Innowacja programowo-metodyczna w zakresie nauczania języka obcego w klasach IIII w Prywatnej Szkole Podstawowej „Morska Kraina” w Kołobrzegu 4) Program edukacyjno-terapeutyczny „Ortograffiti z Bratkiem” 5) Diagnoza zdolności matematycznych przed rozpoczęciem nauki w klasie I i na zakończenie klasy I przeprowadzona wg narzędzi pani profesor E.Gruszczyk – Kolczyńskiej 6) Ogólnorozwojowe warsztaty tematyczne (żeglarskie, plastyczne, taneczne, dziennikarski, lingwistyczne, matematyczne, przyrodnicze, języka migowego) 7) Międzynarodowy Dzień Tabliczki Mnożenia 8) W ostatniej klasie Uniwersytet Dziecięcy na Politechnice w Koszalinie 9) Wycieczki i wyjazdy edukacyjne, zajęcia warsztatowe w terenie, spotkania z ciekawymi ludźmi, zielone szkoły, imprezy integracyjne z udziałem rodziców. 10) Liczne prezentacje, występy, przedstawienia. 3 CHARAKTERYSTYKA ZESPOŁU KLASOWEGO I. Klasa I – początek roku szkolnego (20 osób) Uczniowie w klasie reprezentują bardzo zróżnicowany poziom. Jest grupa uczniów bardzo zdolnych, pracowitych i ambitnych, którzy narzucają tempo i styl pracy. Są to uczniowie wzorowo wypełniający obowiązki, osiągający bardzo wysokie wyniki w nauce, bardzo dobrze zachowujący się, kreatywni i wykazujący się inicjatywą własną. Jest jeden uczeń z wybitnymi zdolnościami do uczenia się, ale wykazuje symptomy dziecka z zespołem Asbergera (brak diagnozy z wyboru rodziców). Są też uczniowie z poważnymi trudnościami w nauce, których objęto pomocą w ramach programu terapeutyczno-edukacyjnego „Ortograffiti z Bratkiem”. Jeden z nich nie opanował minimum programowego dla klasy I, ale rodzice nie zgodzili się na pozostawienie go w klasie I. Uczeń pracował przez wakacje i nadrobił zaległości w stopniu umożliwiającym edukację w klasie II (opanował znajomość liter i czytania). W grupie są też uczniowie sprawiający problemy wychowawcze, nadpobudliwi, niezdyscyplinowani, lekceważący obowiązki ucznia, nie panujący nad emocjami i powściągami. Klasa jest bardzo głośna i trudno jest zapanować nad dyscypliną, szczególnie na zajęciach dodatkowych i na stołówce. Dzieci nie mają należytego szacunku do osób dorosłych i bardzo dobitnie akcentują swoją indywidualność. W większości mają nawyk bardzo głośnego wypowiadania się, wręcz wykrzykiwania swoich komunikatów i nie reagują na upomnienia nauczycieli. Jest grupa chłopców, którzy mimo zakazu biegają po szkole i, co bardzo niepokojące, nie przestają nawet po bezpośrednim upomnieniu nauczyciela. Prezentują w ten sposób zupełną ignorancję i brak szacunku do nauczyciela. Jako zespół grupa jest bardzo zgrana. W relacjach z rówieśnikami nie zauważono niepokojących zachowań. Czasami dochodziło do sprzeczek, czasami do wymiany ciosów między chłopcami, ale incydenty te nie rzutowały na ogólną atmosferę i nie wynikały z uprzedzeń bądź chęci zrobienia komuś krzywdy. Były raczej wynikiem impulsu i chęci obrony swego terytorium. Ogólnie wszyscy czują się w zespole dobrze, a ich preferencje często się zmieniają. Nie można wyodrębnić wyraźnych podziałów na grupy, ich kontakty i relacje są płynne. Znamienną kwestią w klasie jest bardzo sumienne przygotowywanie i prezentowanie prac domowych oraz bardzo dobra frekwencja. Dzieci rzadko i bez wyraźnego powodu opuszczają zajęcia. Najczęściej są to dłuższe nieobecności spowodowane chorobą. Większość nieobecności jest na bieżąco usprawiedliwiana, a zaległości nadrabiane. i sprawia to zauważalny nawet przez rodziców spadek jego wyników w nauce. 4 II. Klasa I - koniec roku szkolnego (20 osób) Dzieci mają ogromną swobodę myślenia i są bardzo kreatywne. Uwielbiają wszelkie rozrywki umysłowe, potrafią rozwiązywać i samodzielnie układać krzyżówki oraz rebusy. Chętnie pracują w grupach i tworzą projekty. Uczestniczą w zabawach teatralnych i bardzo lubią tę formę impresji. Samodzielnie kreują postaci, wykonują rekwizyty i potrafią się nimi posługiwać. Wszyscy poczynili ogromne postępy na płaszczyźnie wychowawczej. Nauczyli się pracy w parze i grupie oraz zasad współżycia w zespole. Stosują się do większości zasad szkolnych i klasowych, chociaż nawyki wyniesione z domu utrudniają ich dyscyplinowanie. Dzieci są zbyt swobodne, nadal nie odnoszą się z należytym szacunkiem do dorosłych, co jest szczególnie zauważalne w sytuacjach pozalekcyjnych: na zajęciach warsztatowych, na stołówce, podczas wspólnych śniadań, czy zabaw. Szczególnie beztrosko zachowują się po dłuższej nieobecności w szkole (przerwy świąteczne, choroby). Wtedy na nowo musza dostosowywać się do zasad. Jako zespół funkcjonują doskonale, wspierają się, pomagają, wszyscy wszystkich traktują równo. Często zmieniają partnera w parze, towarzystwo przy śniadaniu, czy przy stole na stołówce, co świadczy o braku uprzedzeń. III. Klasa III – koniec roku szkolnego (20 osób) W klasie III nastąpiła zmiana: odszedł jeden uczeń, a na jego miejsce doszła dziewczynka z innej szkoły. Klasa nadal doskonale funkcjonuje jako zespół mimo, że zauważalne są indywidualne preferencje oraz antypatie. Dzieci wspierają się, pomagają sobie i wzajemnie motywują. Wszyscy chętnie uczestniczą w proponowanych przez wychowawczynię wspólnych wycieczkach, wyjściach i wyjazdach. Na takich wyjazdach są bardzo karni, zdyscyplinowani i zaskakują swoją wiedzą, dojrzałością oraz otwartością umysłu. Bardzo wyraźnie wyodrębniła się grupa uczniów kreatywnych, ambitnych, którzy coraz częściej przejmują inicjatywę i dają dobry przykład innym. Prezentują wysoki poziom wiadomości i umiejętności oraz godną postawę ucznia. Uczniowie ci otrzymali Certyfikat Wzorowego Ucznia (7). Są też uczniowie wyróżniający się ambicją, systematycznością i bardzo dobrymi wynikami w nauce (5). Dzięki nim średnie wyniki klasy w testach i sprawdzianach są wysokie i klasa uznawana jest za bardzo dobrą. Większość uczniów uczestniczy w rozmaitych formach zajęć pozaszkolnych i reprezentuje szkołę na zewnątrz (szkoła muzyczna, balet, taniec klasyczny, nauka śpiewu, tenis, siatkówka, basen). Jest jednak równie wyraźna grupa uczniów, którzy niewiele mają do zaoferowania, a ich zainteresowania oraz zachowania znacznie odbiegają od tych preferowanych w szkole. Są to uczniowie mało ambitni, bierni, bez inwencji twórczej. Dzieci te podejmują działania tylko jako kolejne zadania do wykonania i prezentują znacznie niższe wyniki niż reszta zespołu. 5 Coraz bardziej uwidaczniają się różnice indywidualne w zakresie umiejętności i wiadomości, które spowodowane są dysfunkcjami w obrębie zdolności do uczenia się. Na podstawie badań przeprowadzonych w poradni psychologiczno-pedagogicznej u dwóch uczniów stwierdzono ryzyko dysleksji. U pozostałych dwóch uczniów o niskich wynikach w nauce są to przyczyny wynikające z nieodpowiedniego podejścia do obowiązków szkolnych i braku wsparcia ze strony domu. Uczniowie ci sprawiają też często problemy wychowawcze. Ogromne trudności z opanowaniem wiadomości i umiejętności miała również uczennica, która dołączyła do klasy z początkiem klasy trzeciej. Dziewczynka potrzebowała pół roku, aby odnaleźć się w nowych warunkach, a zaległości z poprzednich lat nie pozwoliły osiągnąć zadawalających wyników. Dziewczynka jest bardzo pilna i ambitna, bardzo dużo pracuje w domu z rodzicami, ale prezentuje znacznie niższy niż klasa potencjał w zakresie umiejętności uczenia się. Szczególne trudności występują na matematyce. Dziewczynka w minimalnym stopniu opanowała technikę rachunku pamięciowego i tabliczki mnożenia oraz logicznego myślenia. Ma trudności z dostrzeganiem zależności i analogii. Na uwagę zasługuje bardzo dobra frekwencja uczniów. Uczniowie coraz rzadziej opuszczają pojedyncze dni, a ich nieobecności były spowodowane przede wszystkim chorobą. Dobre tempo pracy, właściwa postawa uczniów i wszystkie działania wspomagające proces rozwoju umysłowego oraz działania wychowawcze zaowocowały licznymi sukcesami uczniów: -Dwoje z nich reprezentowało szkołę w miejskim przeglądzie recytatorskim „Ptaki, ptaszki i ptaszęta szkolne” otrzymując wyróżnienie. - 17 uczniów wzięło udział w międzynarodowym konkursie matematycznym Kangur. Jeden z nich uzyskał wynik bardzo dobry, a trzej inni otrzymali wyróżnienia. -Czteroosobowa reprezentacja klasy zajęła I miejsce w międzyszkolnym konkursie wiedzy o Kołobrzegu. - Dziewięcioosobowa grupa innych uczniów I miejsce w międzyszkolnym konkursie o prawach dziecka. - Jedna uczennica dwukrotnie zajmowała czołowe II miejsce w Miejskim konkursie piosenki angielskiej „I can sing” -Wszyscy uczniowie mieli okazję reprezentować szkołę w konkursach międzyszkolnych. 6 EFEKTY NAUCZANIA I WYCHOWANIA (EWALUACJA) I. Konkursy międzyszkolne w roku szkolnym 2011/2012 (klasa II) - Miejski konkurs piosenki angielskiej „I can sing” – II miejsce w kategorii solistów - Międzyszkolna Mini Olimpiada Sportowa dla uczniów klas I i II – I miejsce II. Konkursy międzyszkolne w roku szkolnym 2012/2013 (klasa III) - Miejski Przegląd Recytatorski „Ptaki, ptaszki i ptaszęta szkolne” –wyróżnienie - Międzyszkolny konkurs wiedzy o Kołobrzegu – I miejsce czteroosobowej drużyny - Międzyszkolny konkurs o prawach dziecka – I miejsce dziewięcioosobowej drużyny - Miejski konkurs piosenki angielskiej „I can sing” – II miejsce w kategorii solistów Są to konkursy, na które uczniowie zostali zaproszeni i jednocześnie jedyne. O innych, odbywających się w mieście, nie byliśmy informowani. We wszystkich, w których braliśmy udział zdobywaliśmy czołowe miejsca. III. Międzynarodowy konkurs matematyczny Kangur – jeden wynik bardzo dobry, trzy wyróżnienia IV. Badanie kompetencji „Trzecioteścik” wydawnictwa OPERON V. Ogólnopolskie Badanie Umiejętności Trzecioklasistów (OBUT) 2013 7 Badanie kompetencji „Trzecioteścik” wydawnictwa OPERON Wyniki klasy na tle średniego wyniku uzyskanego w szkole w obrębie poszczególnych obszarów wymagań 8 Wykres przedstawiający poziom wykonania zadań z poszczególnych części sprawdzianu * Łatwość zadania to stosunek sumy punktów uzyskanych przez zdających za zadanie do iloczynu liczby egzaminowanych uczniów i maksymalnej liczby punktów możliwych do uzyskania za zadanie 9 Porównanie średnich kraju, województwa i szkoły (klasy) Język polski szkoła szkoła; 88% województwo; 72,85% województwo kraj kraj; 75% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Matematyka szkoła szkoła; 84,50% województwo; 67,10% województwo kraj kraj; 71% 0% 10% 20% 30% 40% 10 50% 60% 70% 80% 90% Umiejętności praktyczne (matematyka) szkoła; 96,67% szkoła województwo województwo; 81,67% kraj kraj; 83,76% 70,00% 75,00% 80,00% 85,00% 90,00% 95,00%100,00% Liczenie i sprawność rachunkowa województwo województwo; 64,60% szkoła szkoła; 77% kraj kraj; 68,08% 58,00% 60,00% 62,00% 64,00% 66,00% 68,00% 70,00% 72,00% 74,00% 76,00% 78,00% 11 Rozwiązywanie zadań tekstowych szkoła; 80,56% szkoła województwo województwo ; 59,11% kraj kraj; 55,84% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80,00% 90,00% Czytanie szkoła województwo kraj szkoła ; 87,14% województwo; 76,15% kraj; 77,46% 70,00% 72,00% 74,00% 76,00% 78,00% 80,00% 82,00% 84,00% 86,00% 88,00% 12 Pisanie szkoła szkoła; 91,43% województwo; 78,43% województwo kraj kraj; 75,64% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80,00% 90,00%100,00% Elementy wiedzy o języku szkoła szkoła; 85% wojewodztwo wojewodztwo; 69,67% kraj kraj; 72,17% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80,00% 90,00% 13 v.Ogólnopolskie Badanie Umiejętności Trzecioklasistów (OBUT) Szukając potwierdzenia zdobytych przez uczniów umiejętności i wiadomości przeprowadzono dodatkowo sprawdzian OBUT z części matematycznej. Do sprawdzianu przystąpiło 20 uczniów (100%) i rozwiązywało test składający się z 16 zadań. Maksymalna ilość punktów w teście – 18 Ilość zdobytych punktów przez uczniów kl.III 18 17 16 15 14 12 11 10 mniej niż 9 Ilość uczniów 1 3 3 1 2 2 1 2 4 50% uczniów uzyskało wynik wyższy niż 75%. Czterech uczniów uzyskało mniej niż 50% wymaganych punktów. Byli to uczniowie z ogólnymi trudnościami w nauce i objęci opieką indywidualną. Dwaj mają opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej o ryzyku dysleksji, a jedna uczennica dołączyła do zespołu w klasie trzeciej i nie zdołała nadrobić zaległości. Wyniki sprawdzianu OBUT potwierdzają, że uczniowie doskonale radzą sobie z rozwiązaniem bardzo nietypowych i złożonych zadań . W przypadku każdego zadania ilość poprawnych rozwiązań stanowi ponad 50% . Za pomocą testu badano trzy obszary umiejetności: 1) Sprawność rachunkowa (zadania 1-3) 2) Rozwiązywanie zadań tekstowych (zadania 4-11) 3) Czytanie tekstów wnioskowanie (zadania12-16) Kolejne zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Ilość prawidłowych odpowiedzi 11 16 17 18 17 12 12 11 11 16 13 13 16 17 12 13 14 SYLWETKA UCZNIA Po zrealizowaniu programu innowacyjnego wspomagającego proces rozwijania uzdolnień matematycznych w trzyletnim cyklu w latach 2010-2013 stwierdza się, co następuje: Uczniowie wykazują się dużą kreatywnością w działaniu . Mają silne poczucie wiary we własne możliwości i chętnie podejmują nowe działania. Podejmują liczne próby w celu rozwiązania problemu, nie zniechęcają się. Osiągają bardzo dobre wyniki w nauce, są chłonni, ciekawi świata. Doskonale sprawdzają się w pracach zespołowych. Osiągnęli bardzo dobre wyniki w ogólnopolskich badaniach kompetencji trzecioklasistów (badanie wydawnictwa OPERON i OBUT). Osiągnęli bardzo dobre wyniki w Międzynarodowym Konkursie Matematycznym Kangur (jeden wynik bardzo dobry i 3 wyróżnienia). W konkursach międzyszkolnych zajmowali pierwsze miejsca wykazując się dużą odpornością na stres, współpracą w zespole i ambicją. Doskonale wykorzystują wiadomości w praktyce i rozwiązują zadania z treścią. Wykazują dużą świadomość i umiejętność korzystania z licznych pomocy oraz źródeł w celu rozwiązania problemu. 15