UNIWERSYTET PEDAGOGICZNY Szkoła Podstawowa nr 1 im

UNIWERSYTET PEDAGOGICZNY
im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Wydział Humanistyczny
Instytut Historii
Studia Podyplomowe – Historia i wiedza o społeczeństwie
Dawid Stańko
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej
w Krakowie – upamiętnienie patronatu oraz wydarzeń rocznicowych
Praca dyplomowa napisana pod kierunkiem
Prof. dr. hab. Józefa Brynkusa
Kraków 2016
Spis treści
1. Wstęp ......................................................................................................................................3
2. Dzieje szkoły i jej patroni ….................................................................................................4
3. Święto patrona …...................................................................................................................8
4. Uroczystości rocznicowe ….................................................................................................10
5. Podsumowanie ….................................................................................................................13
6. Bibliografia …......................................................................................................................14
Wstęp
Niniejsza praca ma na celu ukazanie, w jaki sposób społeczność Szkoły Podstawowej nr
1 im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie upamiętnia swojego patrona i to jak organizuje
uroczystości rocznicowe związane z ważnymi wydarzeniami historycznymi.
Jedna z jej części będzie zatem poświęcona dziejom szkoły oraz jej patronom.
Przedstawiając historię Jedynki skupię się m.in. na kontekście politycznym, który warunkował
nadanie szkole patronatu Komisji Edukacji Narodowej. Następnie, odwołując się do prac
historyków, przywołam podstawowe założenia powołanego w 1773 roku centralnego organu
władzy oświatowej oraz ukażę, w jaki sposób są one realizowane w czasach dzisiejszych. By móc
to uczynić, przedstawię plany pracy szkolnych komisji przedmiotowo-wychowawczych, omówię
ich cele oraz założenia. Ponadto przywołam wydarzenia promujące edukację patriotycznoobywatelską, w których uczestniczą uczniowie Jedynki.
Powyższe działania mają na celu ukazanie, w jaki sposób patronat oraz uroczystości
rocznicowe kształtują postawy uczniów i w realizacji jakich założeń edukacyjnych pomagają.
Dzieje szkoły i jej patroni1
Znajdująca się w malowniczym otoczeniu krakowskich Plant Szkoła Podstawowa nr
1 została założona w drugiej połowie dziewiętnastego wieku 28 września 1871 roku. Swoją siedzibę
przy ulicy św. Marka placówka otrzymała w roku 1877, kiedy to zakończono budowę gmachu
szkoły. Rozpoczęte w 1875 roku prace budowlane odbywały się na terenie dawnego kościoła
i klasztoru Sióstr Benedyktynek pod wezwaniem św. Scholastyki. Stąd też po ukończeniu prac
i oddaniu budynku do użytku publicznego, szkoła, która początkowo kształciła same dziewczęta,
nosiła imię św. Scholastyki. Jej pierwszym dyrektorem był Adam Bełcikowski, a jego następcą
Antoni Giettlich, kierujący placówką aż do 1915 roku. To właśnie za jego kierownictwa nastąpił
rozwój szkoły, na co niewątpliwy wpływ miało rozszerzenie formy kształcenia poprzez
uruchomienie kursów fachowych – czteroletniego robót kobiecych oraz dwuletniego handlowego.
Dziewczęta uczyły się na nich m.in. szydełkowania, szycia, haftowania, a także języków:
niemieckiego i francuskiego, towaroznawstwa, rachunkowości, prawa wekslowego czy
prowadzenia ksiąg handlowych. Co więcej, dzięki dyrektorowi Giettlichowi uruchomiono w 1885
roku dwuletnie kursy dopełniające, które w pewnym stopniu zastępowały trudno dostępne wówczas
studia wyższe dla kobiet. Nowe zasady kształcenia zostały w pełni usankcjonowane poprzez
uchwalenie w tym samym roku drugiego statutu szkoły. W latach osiemdziesiątych XIX wieku
w „św. Scholastyce” doszło także do dwóch historycznych wizyt – we wrześniu 1880 roku
placówkę odwiedził cesarz Franciszek Józef, którego własnoręczny podpis do dziś widnieje
w księdze pamiątkowej, z kolei w roku 1887 do szkoły przybyli arcyksiążę Rudolf z małżonką.
Brak dokumentów oraz materiałów archiwalnych uniemożliwia rekonstrukcję dziejów „św.
Scholastyki” w okresie I wojny światowej. Nie wiadomo nawet, czy nauka odbywała się w budynku
przy ulicy św. Marka. Z kolei dalsze losy placówki (po odzyskaniu suwerenności) można częściowo
odtworzyć dzięki wspomnieniom nauczycielki języka polskiego Anieli Przybyłowicz. Na przełomie
lat
dwudziestych
i
trzydziestych
ubiegłego
wieku
szkołę
stopniowo
unowocześniano
i rozbudowywano. Stworzono bogato wyposażone pracownie: historyczną, przyrodniczą,
geograficzną oraz etnograficzną. W placówce organizowano zajęcia pozalekcyjne – funkcjonował
szkolny chór. Ponadto uczennice uczestniczyły w pracach społecznych i charytatywnych. W „św.
Scholastyce” działał Komitet Rodzicielski, a dziewczęta były zobowiązane do noszenia jednolitych
mundurków oraz teczek na plecach2.
1 Wszystkie informacje dotyczące historii SP nr 1 im. KEN w Krakowie podaję w oparciu o pozycję 125 lat
„Jedynki”, red. B. Stoczewska, E. Migocka, J. Cieplińska-Puchała, E. Wyrwa, Kraków 1998, s. 8-34.
2 Czyniły to z powodów zdrowotnych. Co więcej, chcąc wykształcić w dziewczętach poczucie obowiązku,
nakazywano, aby wszystkie rzeczy potrzebne do nauki przynosiły one do szkoły same bez pomocy rodziców.
W czasie II wojny światowej budynek został najprawdopodobniej zajęty przez niemieckich
najeźdźców, a po dwóch latach okupacji zamieniony na szpital. Nauka odbywała się zatem poza
murami szkoły – korzystano m.in. z pomieszczeń szkoły św. Kingi, Szkoły Męskiej nr 16 przy ulicy
Sarego, Szkoły Sióstr Urszulanek przy ulicy Starowiślnej, gimnazjum przy ulicy Starowiślnej 78,
a także mieszkań prywatnych: u Państwa Birczyńskich przy placu Mariackim 7, u Gołąbów przy
ulicy Starowiślnej 27, u Tomaszewskich przy ulicy Szpitalnej oraz przy ulicy Zyblikiewicza.
Oprócz wielu ograniczeń programowych narzuconych przez okupanta społeczność szkolna musiała
się także borykać z represjami, jakie na nią spadły. Do odejścia zmuszono dzieci żydowskiego
pochodzenia, a działania wojenne pozbawiły życia kilku nauczycieli. Mimo wszelkich trudności
„szkoła na Scholastyce” kontynuowała dobre tradycje – wśród uczennic zorganizowano m.in.
zbiórkę darów dla profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, których osadzono w obozie
w Sachsenhausen.
Gdy Kraków został wyzwolony, a Planty odminowane społeczność szkolna powróciła do
budynku przy ulicy św. Marka. Niestety jego stan odbiegał od tego, jaki pamiętano sprzed wojny.
Okna były powybijane, a w ścianach i podłogach znajdowały się liczne dziury. Rodzice
postanowili, że sami oczyszczą i odremontują budynek, w którym dzieci szybko rozpoczęły naukę.
Niestety z powrotu do dawnego gmachu nie cieszono się zbyt długo, gdyż dzień po uroczystych
obchodach Święta Odrodzonej Szkoły Polskiej budynek zajęli Sowieci i przemianowali go na
szpital. Ostateczny powrót do budynku przy ulicy św. Marka nastąpił w roku szkolnym 1946/1947.
Kolejne lata funkcjonowania szkoły były związane z powiększaniem jej majątku,
tworzeniem biblioteki, urządzaniem pokoju nauczycielskiego i gabinetu lekarskiego oraz
otwieraniem nowych pracowni przedmiotowych, o czym na bieżąco donosiła krakowska prasa. Jeśli
chodzi o założenia programowe to w latach pięćdziesiątych XX wieku grono pedagogiczne
wkraczało w mury szkoły przygotowane do pogłębiania nowych treści socjalistycznych oraz
kształtowania pełnego, socjalistycznego człowieka. Ponadto w tym okresie w szkole działały m.in.
takie organizacje młodzieżowe jak: Koło Odbudowy Warszawy, ZHP czy Towarzystwo Przyjaźni
Polsko-Radzieckiej. Lata sześćdziesiąte zaowocowały z kolei pojawieniem się w szkole pierwszych
uczniów płci męskiej3.
14 października 1974 roku w krakowskim Teatrze im. Juliusza Słowackiego odbyły się
uroczystości nadania szkole patronatu Komisji Edukacji Narodowej i przekazania jej sztandaru.
Ponadto minister oświaty i wychowania wręczył szkole Medal Pamiątkowy z okazji dwusetnej
rocznicy utworzenia KEN. Działania te były związane z polityką ówczesnej władzy, która
propagowała świecki model szkolnictwa. Stąd też zmiany zapoczątkowano od wprowadzenia
nowego nazewnictwa, dawne zdesakralizowano. Warto jednak zaznaczyć, iż do 1972 roku, kiedy to
3 Nastąpiło to w roku szkolnym 1966/1967.
święto nauczycieli organizacyjnie i formalnie połączono z KEN, rocznice powstania pierwszej
instytucji oświatowej w Polsce nie znajdowały uznania wśród działaczy partyjnych 4. A jeśli już
koniecznie trzeba było odwołać się do przeszłości, to głównie tej związanej z działalnością polskich
komunistów, choćby miała ona śladowy oświatowy charakter 5. Należy nadmienić również, że
zmiana w podejściu ówczesnej władzy do Komisji Edukacji Narodowej nastąpiła wówczas, gdy
działacze partyjni zaczęli poszukiwać dla nowego systemu nauczania niekomunistycznej kurateli.
W ten sposób chcieli oni przekonać społeczeństwo, że ich działania oświatowe nie są związane
z samym socjalizmem, ale mają usankcjonowanie dziejowe.
Bez względu na czynniki i pobudki polityczne, które zadecydowały o nadaniu krakowskiej
Jedynce nowego patronatu, należy wspomnieć o pozytywnych aspektach wynikających z tego
faktu. Przecież powołanej w 1773 roku Komisji Edukacji Narodowej przyświecały szczytne cele,
które miały uczynić z polskich uczniów obywateli troszczących się o losy swojego kraju. To
właśnie ta instytucja dała podstawy do stworzenia nowoczesnego szkolnictwa polskiego,
zreformowała programy, opracowała nowe podręczniki, a także wprowadziła do szkół świeckich
nauczycieli. Jej działania były przeniknięte ideami europejskiego oświecenia, o czym w swoim
wykładzie nadmieniał Czesław Majorek 6. Jedną z tych koncepcji był racjonalizm propagujący kult
mądrości i wiedzy, a także uznający supremację metody naukowej nad dogmatem. Stąd też Komisja
Edukacyjna zabiegała, aby każdy dążył do przekazywania prawdy opartej na rozumie. Ideami, do
których odwoływała się KEN były także empiryzm, zakładający dochodzenie do wniosków przez
obserwację i eksperyment, a także utylitaryzm, suponujący nadanie treściom kształcenia orientacji
praktycznej7. Chodziło przede wszystkim o to, by nauczanie miało charakter użyteczny. Dlatego też
prymat nad łaciną wiódł język ojczysty, a naukę historii powiązano z nauką obywatelską. Nie
należy jednak sądzić, iż ówczesny program nauczania został pozbawiony wiedzy teoretycznej.
Wręcz przeciwnie, osoby związane z Komisją uważały, iż chcąc piastować jakiekolwiek funkcje
publiczne, trzeba najpierw posiąść solidną wiedzę i umiejętności jej stosowania 8. Co więcej, KEN
zamierzała wprowadzić równowagę między dyscyplinami humanistycznymi a przyrodniczymi
i dążyła do tego, by nauczanie uwzględniało w równych proporcjach wychowanie moralne,
intelektualne, fizyczne oraz estetyczne. Zaproponowane przez Komisję zmiany obejmowały
również sam proces edukacji i stosowane metody nauczania. W tym celu w 1775 roku powołano
Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych. Ogromne zasługi pierwsza instytucja oświatowa w Polsce
odniosła również na gruncie kształcenia nauczycieli. Dowodem tego jest m.in. utworzone w 1780
4 J. Brynkus, Inspiracje i odwołania do dzieła Komisji Edukacji Narodowej w nauczaniu szkolnym Polski Ludowej,
[w:] Komisja Edukacji Narodowej: kontekst historyczno-pedagogiczny, red. K. Dormus, t. 3, Kraków 2014, s. 479.
5 Jw., s. 478.
6 C. Majorek, Przesłanie Komisji Edukacji Narodowej dla współczesności, [w:] dz. cyt., red. K. Dormus, t. 3, Kraków
2014, s. 17.
7 Jw., s. 20.
8 Jw.
roku przy Szkole Głównej Krakowskiej seminarium dla przyszłych nauczycieli.
Mając na uwadze powyższe założenia Komisji Edukacji Narodowej, słuszne wydaje się być
stwierdzenie komitetu redakcyjnego 125 lat „Jedynki”, iż instytucja ta była najpiękniejszym
przejawem „polskiego Oświecenia”9.
Czy tradycje Komisji są nadal obecne? W jaki sposób są upamiętniane przez szkołę, której
patronuje pierwsza instytucja oświatowa w Polsce? Na te pytania odpowiem w kolejnej części
pracy, która będzie dotyczyć uroczystości rocznicowych obchodzonych przez społeczność
krakowskiej Jedynki.
9 125 lat Jedynki, dz. cyt., s. 7.
Święto patrona
Od 1974 roku Szkoła Podstawowa nr 1 obchodzi święto patrona 14 października. W tym
dniu społeczność szkolna bierze udział w zajęciach, uroczystościach i akademiach mających na celu
zgłębienie wiedzy na temat Komisji Edukacji Narodowej. Uczniowie klas pierwszych uczestniczą
wówczas w ślubowaniu. Pasowanie na ucznia przebiega w podniosłej atmosferze. Odbywa się ono
w specjalnie udekorowanej na tę okazję auli szkolnej.
Z kolei dzieci z klas starszych biorą udział w spotkaniach z wychowawcami, którzy
przygotowują zajęcia poświęcone szkolnemu patronowi. W roku jubileuszowym z okazji 140 lat
istnienia Jedynki uczniowie opracowywali m.in. „Szkolny alfabet”. Jedno z haseł było poświęcone
Komisji Edukacji Narodowej. Uczniowie na jej temat stworzyli wiele plakatów oraz kolaży
prezentujących zarówno historię naszego patrona jak i osób, dzięki którym założenia Komisji
mogły być realizowane.
W dniu patrona dzieci mają możliwość zapoznania się z historią oraz tradycją swojej
placówki – razem z wychowawcami przeglądają szkolne kroniki, poznają i omawiają szkolne
symbole, ustalają, dlaczego 14 października obchodzony jest w naszym kraju jako Dzień
Nauczyciela.
To wszystko pomaga podopiecznym Jedynki w przygotowaniu się do organizowanego co
roku szkolnego konkursu o patronie szkoły. Dzięki zdobytej wiedzy uczniowie nie mają również
problemów w zaprezentowaniu swojej placówki podczas Parady Szkolnych Patronów, która
przechodzi ulicami Krakowa od 2011 roku. Idący w korowodzie uczniowie Jedynki przebrani są
w stroje z epoki i niosą transparenty promujące zarówno szkołę jak i hasła, które niegdyś
postulowali członkowie Komisji. Dzięki temu wydarzeniu patron Szkoły Podstawowej nr 1, mimo
iż jest nim instytucja, na ten jeden dzień zostaje ożywiony. Pozytywny wydźwięk tego wydarzenia
jest powodowany faktem, iż uczniowie utożsamiają się ze swoim patronem, a dzięki barwnym
strojom odczuwają dumę, iż są reprezentantami szkoły imienia Komisji Edukacji Narodowej.
Święto patrona stwarza również możliwość do zmotywowania uczniów, aby zechcieli
poszerzyć swoją wiedzę na temat szkoły im współczesnej. Stąd też wychowawcy organizują quizy
oraz zabawy „Czy znam swoją szkołę?”. Dzieci dowiadują się wówczas m.in.: Ilu nauczycieli
obecnie pracuje w szkole? Na czym polega rola przewodniczącego Rady Rodziców? Na co wpływ
ma pani dyrektor? Jakie są obowiązki wychowawcy klasowego? Jakie decyzje zapadają podczas
Rady Pedagogicznej? Co niegdyś znajdowało się w pracowniach, w których teraz odbywają się
poszczególne lekcje?
Wszystkie te działania mają na celu pomóc uczniom w rozumieniu historii oraz tradycji
placówki. Ponadto mają umożliwić dostrzeżenie roli patrona w życiu szkolnej społeczności
i zaznajomić dzieci ze szkolnymi symbolami. Podopieczni powinni nie tylko rozumieć potrzebę
uczestniczenia w tworzeniu szkolnej tradycji, ale także czuć z tego faktu dumę i satysfakcję.
Powinni oni rozumieć, że historia szkoły toczy się cały czas, a karty jej obecnych ksiąg są
zapisywane przez nich samych oraz dokonania będące ich dziełem.
Uroczystości rocznicowe
Zmieniająca się rzeczywistość, nowa sytuacja społeczna, a także rozwój pomocy naukowodydaktycznych i multimediów sprawiają, że szkoła musi iść z duchem czasu. Nie znaczy to jednak,
iż odcina się ona od przeszłości, zapominając o dorobku minionych pokoleń. Wręcz przeciwnie,
członkowie szkolnej społeczności każdego roku przy okazji ważnych rocznic starają się godnie je
upamiętnić, czerpać z nich naukę i wyciągać odpowiednie wnioski. Działania, które mają na celu
zachęcić uczniów do aktywnego uczestnictwa w uroczystościach rocznicowych zapisane są
w planach szkolnych komisji przedmiotowo-wychowawczych. Każdego roku są one opracowywane
przez nauczycieli. Planując działania dydaktyczno-wychowawcze biorą oni pod uwagę
przypadające na dany rok szkolny ważne rocznice, a także założenia programu „Edukacji
patriotycznej dla szkół Krakowa”10. W projekcie tym Szkoła Podstawowa nr 1 uczestniczy od 2010
roku, a zatem od momentu, kiedy został on wdrożony.
O realizacji założeń tak zwanej edukacji patriotyczno-obywatelskiej, w którą wpisują się
uroczystości rocznicowe, traktują Plan Pracy Komisji Wychowawców Klasowych oraz Plan Pracy
Komisji Humanistycznej. Sformułowane w nich cele mówią m.in. o szacunku względem
przeszłości i minionych pokoleń; budowaniu poczucia wspólnoty; pielęgnowaniu tradycji
narodowych, lokalnych i szkolnych; przygotowywaniu uczniów do świadomego i aktywnego
uczestnictwa w życiu publicznym. W planach komisji znajdują się stałe punkty, które są
realizowane każdego roku i stanowią podstawę do kształtowania u uczniów postaw patriotycznych.
Oprócz święta patrona, o którym mówiłem w poprzedniej części pracy, należą do nich lekcje
śpiewania pieśni patriotycznych z Kabaretem Loch Camelot. W krakowskiej Jedynce odbywają się
one dwa razy w roku – z okazji Święta Odzyskania Niepodległości oraz uchwalenia Konstytucji
3. Maja. Uroczystości te mają miejsce w auli, gdzie gromadzą się odświętnie ubrani uczniowie
z przypiętymi u boku kotylionami. Przy akompaniamencie pianina dzieci wraz z artystami
wykonują takie pieśni patriotyczne jak: Rota, Pierwsza Brygada, Warszawianka, Mazurek 3. Maja,
Pierwsza kadrowa, Jedzie, jedzie na kasztance, Orlątko, Rapsod o pułkowniku Lisie-kuli czy
Piechota. Odśpiewanie każdego utworu jest poprzedzone krótkim wstępem dyrektora kabaretu
Kazimierza Madeja, który przebrany w mundur żołnierza opowiada uczniom, jakie były
okoliczności powstania danej pieśni i do jakich wydarzeń historycznych ona nawiązuje.
Święto Odzyskania Niepodległości jest obchodzone w Szkole Podstawowej nr 1 również
przy okazji organizowanego co roku w listopadzie konkursu pieśni i poezji patriotycznej. Podczas
10 Działania podejmowane przez nauczycieli Jedynki są także zgodne z podstawą programową, wytycznymi
Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Kuratorium Oświaty.
jego trwania uczniowie mają możliwość zaprezentowania nie tylko swoich talentów wokalnoaktorskich, ale także wysłuchania utworów odwołujących się do historii naszego kraju. Ich
zmagania poprzedza przygotowana na temat Święta Niepodległości aranżacja słowno-muzyczna.
Od kilku lat uczniowie krakowskiej Jedynki każdego roku na wiosnę uczestniczą także
w lekcji historii, która ma na celu upamiętnienie zbrodni katyńskiej. W tym celu dzieci wraz ze
swoimi podopiecznymi udają się do kościoła św. Krzyża, gdzie znajduje się Pieta katyńska. Tam
wysłuchują wykładu ks. Grzegorza Felusia, który przybliża im historię tej okrutnej zbrodni,
a następnie w celu uczczenia zamordowanych składają pod rzeźbą kwiaty i zapalają znicze. Do
zorganizowania większych uroczystości, mających na celu upamiętnienie mordu dokonanego na
polskich oficerach, doszło w Szkole Podstawowej nr 1 przy okazji 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.
Wówczas placówka nawiązała współpracę z Instytutem Pamięci Narodowej, który przekazał jej
liczne materiały umożliwiające zorganizowanie okolicznościowej wystawy.
Realizując założenia programu „Edukacji patriotycznej dla szkół Krakowa” uczniowie
Szkoły Podstawowej nr 1 uczestniczą także w obchodach rocznicowych na Placu Matejki
upamiętniających wybuch II wojny światowej. Z przypiętymi do piersi kotylionami składają pod
Pomnikiem Grunwaldzkim kwiaty i zapalają znicze.
Obok stałych punktów widniejących w planach szkolnych komisji znajdują się również te,
które każdego roku ulegają zmianom. Najczęściej dotyczą one okrągłych rocznic, które mają na
celu upamiętnienie ważnych wydarzeń historycznych, np. wprowadzenia stanu wojennego,
pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski, zakończenia II wojny światowej czy wybuchu
powstania warszawskiego. Z tych okazji uczniowie odwiedzają miejsca pamięci, biorą udział
w konkursach tematycznych, a także sami organizują uroczystości rocznicowe, przygotowując
wystawy, apele oraz akademie. Jedna z nich w 2013 roku upamiętniała 70. rocznicę wybuchu
powstania w getcie warszawskim. Została zorganizowana w auli szkolnej przy użyciu sprzętu
multimedialnego. Na wielkim ekranie imitującym mur getta widniały zdjęcia tych, którzy w wyniku
eksterminacji narodu żydowskiego stracili życie. Wchodzący na scenę uczniowie składali pod
symbolicznym murem kwiaty, a następnie przywoływali relacje tych, którzy przeszli przez piekło
getta. Dwoje uczniów odtworzyło również fragment wywiadu, jaki Hanna Krall przeprowadziła
z Markiem Edelmanem pisząc Zdążyć przed Panem Bogiem. Relacje Żydów z getta były
przeplatane pieśniami patriotycznymi oraz fragmentami utworów poetyckich.
Ważną uroczystością rocznicową, która miała miejsce w krakowskiej Jedynce w 2013 roku
był również jubileusz 140 lat jej istnienia. Z tej okazji szkołę odwiedzili przedstawiciele miejskich
władz oraz jej absolwenci. W auli odbyły się występy, w których uczestniczyli zarówno uczniowie
jak i pracownicy szkoły ubrani w tradycyjne krakowskie stroje. Świętowanie rozpoczęto od
odsłonięcia pamiątkowej tablicy, a zakończono pokrojeniem jubileuszowego tortu. By uczcić tę
ważną rocznicę zorganizowano także happening „140 rowerów na 140-lecie”, który przejechał
ulicami miasta.
Nie sposób przywołać i opisać wszystkie uroczystości rocznicowe, w których uczestniczy
społeczność Szkoły Podstawowej nr 1. Te, które zostały przeze mnie powyżej przedstawione,
wybrałem dlatego, ponieważ jako pracownik krakowskiej Jedynki, z którą jestem związany od
siedmiu lat, uczestniczyłem w ich realizacji.
Podsumowanie
Działająca w Krakowie przy ulicy św. Marka 34 Szkoła Podstawowa nr 1, realizując
założenia edukacji patriotycznej, pokazuje swoim podopiecznym nie tylko, jakie uroczystości
rocznicowe powinni oni świętować, ale również dlaczego i w jaki sposób należy to czynić.
Odwołując się do historii szkoły i jej patrona zwraca uwagę na głębokie tradycje edukacyjne,
sięgające XVIII wieku. W ten sposób uświadamia swoim podopiecznym, że oni również są
odpowiedzialni za tworzenie historii i podtrzymywanie tradycji miejsca, do którego uczęszczają, by
zdobyć potrzebną im wiedzę i umiejętności. Ponadto realizując cele dydaktyczno-wychowawcze,
kształtuje więzi z krajem ojczystym, jego historią, kulturą i tradycją. Czyni to w odwołaniu do
swego patrona, gdyż jeden z postulatów Komisji Edukacji Narodowej zakładał nauczanie w duchu
patriotycznym. Oznacza to, że w procesie edukacyjnym powinny być realizowane takie cele jak:
kształtowanie postawy szacunku do kultury i tradycji narodowej; rozwijanie postaw
prospołecznych; wzmocnienie
identyfikacji z miejscem pochodzenia
odpowiedniego zachowania w czasie uroczystości szkolnych i państwowych.
czy kształtowanie
Bibliografia
1. Bleja-Sosna Barbara, Oporska Jadwiga, Składanowska Maria, Godziny wychowawcze IVVI: poradnik dydaktyczny, Toruń 2007.
2. Komisja Edukacji Narodowej: kontekst historyczno-pedagogiczny, red. K. Dormus, t. 3,
Kraków 2014.
3. Mrozowska Kamila, By Polaków zrobić obywatelami, Kraków 1993.
4.
125 lat „Jedynki”, red. B. Stoczewska, E. Migocka, J. Cieplińska-Puchała, E. Wyrwa,
Kraków 1998.