program ograniczenia niskiej emisji dla gminy andrychów

Transkrypt

Załącznik do uchwały nr XLVIII-455-14
Rady Miejskiej w Andrychowie
z dnia 26 czerwca 2014r.
PROGRAM OGRANICZENIA
NISKIEJ EMISJI
DLA GMINY ANDRYCHÓW
Andrychów, czerwiec 2014r.
1
Spis treści
1. Wprowadzenie................................................................................................................................3
1.1. Informacje ogólne- podstawa i cel opracowania......................................................................3
1.2 Uwarunkowania prawne - zgodność z polityką ekologiczną państwa, regionu i gminy........3
2. Lokalizacja PONE - charakterystyka gminy..............................................................................5
2.1. Położenie geograficzne gminy i struktura terenu.....................................................................5
2.2. Warunki klimatyczne..................................................................................................................6
2.3. Uwarunkowania demograficzne i mieszkaniowe......................................................................7
2.3.1. Struktura demograficzna............................................................................................................7
2.3.2. Budownictwo mieszkaniowe.....................................................................................................7
3. Źródła ciepła na terenie gminy Andrychów.................................................................................8
3.1. Charakterystyka źródeł ciepła i systemów sieci ciepłowniczych.............................................8
3.1.1. Elektrociepłownia Andrychów...................................................................................................8
3.1.2. Andrychowska Spółdzielnia Mieszkaniowa, Zakład Gospodarki Cieplnej.............................10
3.1.3. Systemy zaopatrzenia w gaz ziemny........................................................................................12
3.1.4. Ogrzewanie węglem.................................................................................................................14
3.2. Inwentaryzacja źródeł emisji zanieczyszczenia do atmosfery...............................................15
4. Diagnoza stanu powietrza gminy Andrychów wg dostępnych danych dla strefy małopol....16
5. Działania dla ograniczenia niskiej emisji w gminie Andrychów..............................................17
5.1.Potencjalne źródła finansowania...............................................................................................17
5.1.1. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej …........................................17
5.1.2. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.....................21
5.2 Działania Samorządu.................................................................................................................24
5.3 Ankietyzacja................................................................................................................................24
5.4 Analiza techniczno-ekologiczna przedsięwzięć redukcji niskiej emisji................................29
6. Realne możliwości realizacji Programu oraz przewidywany okres jego realizacji …...........32
7. Analiza SWOT dla problemu niskiej emisji..............................................................................33
8. Podsumowanie..............................................................................................................................34
9. Wykaz danych i materiałów źródłowych wykorzystanych w opracowaniu..........................35
2
1.WPROWADZENIE
1.1. Informacje ogólne- podstawa i cel opracowania.
Stworzenie mieszkańcom możliwości życia w czystym środowisku jest jednym z zadań
samorządów lokalnych. Problem występowania zjawiska niskiej emisji na terenie gminy
Andrychów, jest zauważany przez władze gminy, a zorganizowane działania zmierzające do
poprawy jakości powietrza prowadzone są od 2005r. Jednakże, z uwagi na zły stan powietrza
atmosferycznego, w celu skutecznego ograniczenia negatywnego oddziaływania tego procesu,
konieczne jest zintensyfikowanie działań inwestycyjnych oraz edukacyjno-kontrolnych. W chwili
obecnej pojawiło się szereg narzędzi wsparcia finansowego przedsięwzięć z zakresu ochrony
atmosfery (NFOŚiGW, WFOŚiGW). Wprowadzone programy umożliwiają zmniejszenie
zaangażowania środków własnych mieszkańców wydatkowanych na zmiany systemu ogrzewania
czy podjęcie innych działań ograniczających straty energii, co z kolei przyspiesza realizację
przedsięwzięć i skutkuje wymiernymi korzyściami finansowo-ekologicznymi.
Na terenie gminy Andrychów nie są prowadzone pomiary zanieczyszczeń powietrza –
najbliższa stacja pomiarowa znajduje się w Wadowicach (os. Pod Skarpą). Prowadzone na tej stacji
przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie pomiary jakości powietrza na
przestrzeni ostatnich lat wykazują przekroczenia dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego
PM10 oraz benzo(a)pirenu.
W strefach, w których mają miejsca przekroczenia poziomów dopuszczalnych lub
docelowych powiększonych w stosownych przypadkach o margines tolerancji, choćby jednej
substancji spośród określonych w rozporządzeniu z dnia 24 sierpnia 2012 roku w sprawie
poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012r., poz. 1031), zgodnie z ustawą z dnia
27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska zachodzi konieczność opracowania programu
ochrony powietrza. Obowiązek określenia przedmiotowego programu spoczywa na sejmiku
województwa, natomiast realizacja działań odbywa się na poziomie lokalnym gmin i powiatów.
Podstawą opracowania niniejszego Programu ograniczenia niskiej emisji dla Gminy
Andrychów jest Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego „Małopolska 2023 –
w zdrowej atmosferze” przyjęty Uchwałą Nr XLII/662/13 Sejmiku Województwa Małopolskiego
z dnia 30 września 2013r. Zgodnie z powyższym programem, województwo małopolskie zostało
podzielone na trzy strefy: Aglomeracja Krakowska, miasto Tarnów, strefa małopolska.
Niniejszy Program ograniczania niskiej emisji jest jednym z działań naprawczych w ramach
programu ochrony powietrza w obszarze istnienia problemu „niskiej emisji”.
Podstawowym założeniem programu (PONE) jest określenie kierunków działań w obszarze
możliwości ograniczenia niskiej emisji, które w sposób pozytywny oddziaływać będą na stan
jakości powietrza, środowisko naturalne oraz warunki życia mieszkańców gminy.
Podstawowym celem niniejszego programu jest przywrócenie naruszonych standardów
jakości powietrza t.j. zmniejszenie ilości zanieczyszczeń emitowanych w trakcie spalania paliw
w sektorze komunalno – bytowym poprzez modernizację funkcjonujących systemów grzewczych
oraz wykorzystanie instalacji opartych na źródłach energii odnawialnej.
Należy podkreślić, że gmina Andrychów już od roku 2005 realizuje działania związane
z ograniczaniem niskiej emisji z budynków mieszkalnych poprzez udzielanie dotacji do zmiany
systemu ogrzewania. Jednakże obecny program jest pierwszym tego rodzaju dokumentem
planistycznym na terenie gminy. Na chwilę obecną program obejmuje okres do 2018 roku. Program
ten będzie w miarę potrzeb uaktualniany i weryfikowany w oparciu o monitoring jego realizacji
i zmian, zainteresowanie mieszkańców i tworzące się możliwości pozyskania środków
finansowych.
1.2 Uwarunkowania prawne - zgodność z polityką ekologiczną państwa, regionu i gminy.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016.
Polityka ekologiczna to dokument strategiczny, który przez określenie celów i priorytetów
3
ekologicznych wskazuje kierunek działań koniecznych dla zapewnienia właściwej ochrony
środowiska naturalnego. Wśród priorytetów realizacji polityki ekologicznej Państwa wymienia się
m.in. poprawę jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego, poprzez cele i kierunki działań
w takich obszarach jak: środowisko a zdrowie, jakość powietrza, ochrona wód, gospodarka
odpadami, oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych, substancje chemiczne w środowisku.
W zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami do działań najważniejszych należy m.in.:
• dalsza redukcja emisji SO2, NOx i pyłu drobnego z procesów wytwarzania energii
• modernizacja systemu energetycznego,
• podjęcie działań związanych z gazyfikacją węgla (w tym także z gazyfikacją podziemną) oraz
z techniką podziemnego składowania dwutlenku węgla,
• opracowanie i wdrożenie przez właściwych marszałków województw programów naprawczych
w strefach miejskich, w których notuje się przekroczenia standardów dla pyłu drobnego PM10
i PM2,5 zawartych w Dyrektywie CAFE. Za realizację programów, polegających głównie na
eliminacji niskich źródeł emisji oraz zmniejszenie emisji pyłu ze środków transportu,
odpowiedzialne są władze samorządów.
Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego „Małopolska 2023 – w zdrowej
atmosferze”.
W w/w programie zostały wskazane m.in. długookresowe działania naprawcze. Jako
główne działanie dla Małopolski wyróżniające się dużym efektem ekologicznym oraz
efektywnością ekonomiczną realizacji jest eliminacja starych niskosprawnych urządzeń.
Zakres zadań gminy Andrychów przedstawia się następująco:
Ograniczenie emisji powierzchniowej
- Realizacja gminnego programu ograniczenia niskiej emisji (PONE)-eliminacja niskosprawnych
urządzeń na paliwa stałe,
- Rozbudowa i modernizacja sieci ciepłowniczych zapewniająca podłączenie nowych
użytkowników,
- Rozbudowa sieci gazowych zapewniająca podłączenie nowych użytkowników,
- Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w celu obniżenia kosztów eksploatacyjnych
ogrzewania niskoemisyjnego,
- Termomodernizacja budynków i stosowanie budownictwa energooszczędnego w budownictwie
mieszkaniowym oraz w obiektach użyteczności publicznej,
- Wyeliminowanie procederu spalania odpadów w kotłach domowych oraz ograniczenie spalania
pozostałości roślinnych z ogrodów.
Ograniczenie emisji z transportu
- Poprawa organizacji ruchu samochodowego w miastach,
- Utrzymanie dróg w sposób ograniczający wtórną emisję zanieczyszczeń poprzez regularne mycie,
remonty i poprawę stanu nawierzchni dróg,
- Rozwój komunikacji rowerowej w miastach.
Inne działania
- Edukacja ekologiczna mieszkańców,
- Spójna polityka na szczeblu lokalnym uwzględniająca priorytety jakości powietrza,
- Poprawa warunków przewietrzania miast i ochrona terenów zielonych.
Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla gminy
Andrychów.
W/w dokument zawiera zbiór danych w zakresie aktualnych potrzeb energetycznych gminy
i sposobu ich zaspokajania z oceną stanu, określa przewidywane nowe potrzeby ze wskazaniem
kierunków ich pokrycia, wskazuje zakres działań służących podniesieniu efektywności
4
energetycznej użytkowania energii w gminie oraz działań służących wzrostowi wykorzystania
źródeł energii lokalnych, odnawialnych i skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej w oparciu
o rynek ciepła.
W dokumencie określono, że do najważniejszych zagadnień związanych z zaopatrzeniem w ciepło
budownictwa indywidualnego należy zaliczyć :
• promowanie i popularyzacja rozwiązań technicznych związanych z ograniczeniem tzw. „niskiej
emisji”,
• uświadamianie zagrożeń płynących z eksploatacji przestarzałych źródeł ogrzewania, stosowania
paliw niskiej jakości oraz spalania w indywidualnych kotłowniach odpadów komunalnych,
• popularyzowanie wśród odbiorców indywidualnych odnawialnych źródeł energii oraz spalania
węgla w nowoczesnych niskoemisyjnych kotłowniach węglowych.
Program ochrony środowiska dla gminy Andrychów.
Na podstawie diagnozy stanu środowiska, uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych oraz
innych wymagań określonych w dokumentach wyższego rzędu w zakresie jakości środowiska,
program ochrony środowiska określa cel strategiczny: Poprawa jakości powietrza atmosferycznego,
gdzie jednym z priorytetów ekologicznych uznaje się: ograniczenie niskiej emisji.
2. LOKALIZACJA PONE - CHARAKTERYSTYKA GMINY
2.1. Położenie geograficzne gminy i struktura terenu.
Gmina Andrychów leży w zachodniej części województwa małopolskiego, w dorzeczu
płynącej na północ rzeki Wieprzówki (lewobrzeżny dopływ rzeki Skawy), na skrzyżowaniu drogi
krajowej nr 96 z Krakowa do Bielska-Białej oraz drogi 951 wiodącej przez Przełęcz Kocierską (718
m npm.) do Żywca. Miasto Andrychów leży około 19 km na wschód od Bielska-Białej, 10 km na
południowy wschód od Kęt i około 22 km na północny wschód od Żywca.
Północna część Gminy jest położona na terenie Pogórza Śląskiego, a pozostała w Beskidzie Małym.
Zgodnie z podziałem administracyjnym kraju gmina Andrychów jest gminą miejsko-wiejską
należącą do powiatu wadowickiego w województwie małopolskim i graniczy bezpośrednio
z następującymi jednostkami samorządu terytorialnego:
• z gminą wiejską Wieprz (pow. wadowicki),
• z gminą miejsko-wiejską Wadowice (powiat wadowicki),
• z gminą wiejską Zembrzyce (pow. suski),
• z gminą Stryszawa (pow. suski),
• z gminą wiejską Ślemień (pow. żywiecki),
• z gminą Łękawica (pow. żywiecki),
• z gminą wiejską Porąbka (pow. bielski),
• z gminą miejsko-wiejską Kęty (pow. oświęcimski).
W skład Gminy wchodzą: miasto oraz 7 wsi. Tabela poniżej przedstawia powierzchnię gminy
z wyszczególnieniem miasta oraz wsi.
Tabela 1. Powierzchnia Gminy z wyszczególnieniem miasta i wsi.
Powierzchnia [km2]
100,43
10,36
90,07
Jednostka
Gmina Andrychów
Miasto Andrychów
Tereny wiejskie:
w tym:
Brzezinka
5,17
5
Inwałd
Roczyny
Rzyki
Sułkowice
Targanice
Zagórnik
13,49
8,18
26,88
12,45
45,68
8,22
Rys. 1. Mapa Gminy Andrychów
źródło: www.andrychow.eu
Gmina zajmuje powierzchnię około 100 km2, co stanowi 15,5% powierzchni powiatu
wadowickiego.
2.2. Warunki klimatyczne
Gmina położona jest, wg podziału klimatycznego R. Gumińskiego, w strefie klimatu
podkarpackiego. Średnia temperatura powietrza w ciągu roku utrzymuje się na poziomie
8,5˚C. W ciągu roku przeważają wiatry wiejące zgodnie z równoleżnikowym przebiegiem jednostek
morfologicznych, a więc z kierunku zachodniego (68%) i wschodniego (25%). Lokalnie,
w wyższych partiach terenu gminy, są one modyfikowane przez orografię i cyrkulację
górskodolinną. Wieloletnia średnia roczna prędkość wiatru mierzona na posterunku
meteorologicznym w Inwałdzie wynosi 2,6 m/s, a na posterunku na Laskowcu (918 m npm.)
6
wynosi 3,8 m/s.
Roczna suma opadów utrzymuje się w okolicach 900 mm. Średni opad z wielolecia 1961 – 1990
dla stacji meteorologicznej Andrychów (położonej 400 m npm.) wynosi 898 mm. Liczba dni
z pokrywą śnieżną na tym terenie waha się od 60 do 75.
Dane klimatyczne dotyczące średnich wieloletnich temperatur powietrza podane wg polskiej normy
PN-B-02025 przedstawiono w poniższej tabeli:
Tabela 2. Średnie wieloletnie temperatury miesiąca i liczba dni ogrzewania
Miesiąc
I
II
III IV V
VI
VII VIII IX X XI XII
-2,7
-1,5
2,2 7,6 12,5 16,1
17,4
16,9 13,2 8,6 3,8 -0,4
Temperatura [˚C]
Ilość dni
31
28
31
30
5
0
0
0
5
31
30
31
ogrzewania
Zgodnie z normą PN-82/B-02403 teren Polski podzielony jest na pięć stref klimatycznych. Dla
każdej z nich określono obliczeniową temperaturę powietrza na zewnątrz budynków, która jest
równa także temperaturze obliczeniowej powierzchni gruntu. Gmina Andrychów leży w III strefie
klimatycznej, dla której temperatura obliczeniowa powietrza na zewnątrz budynku wynosi -20˚C.
Wielkość ta jest wykorzystywana do obliczenia szczytowego zapotrzebowania mocy cieplnej
ogrzewanego obiektu.
2.3. Uwarunkowania demograficzne i mieszkaniowe
2.3.1. Struktura demograficzna
Obecnie w gminie Andrychów zameldowanych, wg. stanu na 31 grudnia 2013r. jest 43 786
mieszkańców, co daje gęstość zaludnienia na poziomie około 436 osób/ km2. Na obszarze miasta
żyje około 21,0 tys. mieszkańców, a na pozostałym terenie (w sołectwach) około 22,7 tys.
mieszkańców. Poniżej przedstawiono zmiany demograficzne w gminie na przestrzeni lat 2009–
2013.
Tabela 3. Ludność w Gminie
Wyszczególnienie Jednostka
Ludność
liczba
Gęstość
os/ km2
zaludnienia
2009
42 984
2010
43 070
2011
43 855
2012
43 894
2013
43 768
428
429
437
437
436
Tabela 4. Ludność w mieście i na terenach sołectw
Wyszczególnienie
2009
2010
miasto
21 341
21 220
sołectwa
21 643
21 850
2011
21 333
22 522
2012
21 244
22 650
2013
21 020
22 748
Z powyższych zestawień wynika, że zwiększa się liczba ludności zamieszkująca sołectwa,
natomiast niewiele zmniejsza się liczba osób zamieszkujących miasto. Do roku 2012 liczba
ludności w całej gminie wzrastała. W roku 2013 w porównaniu do roku 2012 liczba ludności
zmalała o 20 osób.
2.3.2. Budownictwo mieszkaniowe
Na terenie gminy Andrychów co roku wzrasta ilość budynków mieszkalnych oraz mieszkań
oddanych do użytku.
Aktualnie na terenie sołectw sytuacja kształtuje się zgodnie z danymi przedstawionymi
w poniższej tabeli.
7
Tabela 5. Liczba budynków na terenie sołectw.
Nazwa Sołectwa
Ilość użytkowanych budynków
Brzezinka
199
Inwałd
866
Roczyny
1 073
Rzyki
810
Sułkowice
1 323
Targanice
1 122
Zagórnik
562
Razem
5 955
Na terenie miasta Andrychów znajduje się 135 budynków wielorodzinnych oraz 1963
innych budynków do których należą m. in. budynki mieszkalne, szkoły, przedszkola, budynki
użyteczności publicznej, pawilony handlowe. Ponadto na terenie miasta działają następujące
podmioty administrujące zasobami mieszkaniowymi:
1. Andrychowska Spółdzielnia Mieszkaniowa,
2. Zespół Obsługi Mienia Komunalnego,
3. Andropol S.A.,
4. Kilkanaście podmiotów zarządzających majątkiem wspólnot mieszkaniowych.
3. Źródła ciepła na terenie gminy Andrychów
Na obszarze miasta Andrychów nie występuje scentralizowany system ciepłowniczy (istnieją dwa
niezależne systemy sieci cieplnych), a na obszarze sołectw wchodzących w skład gminy brak jest
zbiorowego zaopatrzenia w ciepło. Potrzeby cieplne gminy Andrychów pokrywane są z:
• 3 źródeł ciepła pracujących na potrzeby niezależnych od siebie systemów sieci ciepłowniczych.
Właścicielami tych systemów są: Elektrociepłownia „Andrychów” Sp. z o.o. (1 źródło),
Andrychowska Spółdzielnia Mieszkaniowa (2 źródła),
• 17 zinwentaryzowanych kotłowni przemysłowych i lokalnych o mocy od 0,10 MW do 2,00 MW.
Źródła te przeważnie pokrywają potrzeby własne zakładów, a w przypadku kotłowni lokalnych
potrzeby własne obiektów użyteczności publicznej lub budynków mieszkalnych,
• Szeregu indywidualnych źródeł ciepła o mocy poniżej 0,1 MW.
Paliwem wykorzystywanym w wymienionych kotłowniach są przede wszystkim gaz ziemny,
paliwo stałe (węgiel, koks, miał węglowy) oraz biogaz.
Procesem ciągłym w gminie jest modernizacja lokalnych kotłowni węglowych, związana
z przejściem na paliwo niskoemisyjne.
3.1. Charakterystyka źródeł ciepła i systemów sieci ciepłowniczych
3.1.1. Elektrociepłownia Andrychów
Elektrociepłownia Andrychów zlokalizowana jest na terenie zakładu „Andropol” S.A.
w centralnej części obszaru miasta (w płn. części gminy).
EC Andrychów prowadzi działalność w oparciu o aktualne koncesje wydane przez Urząd Regulacji
Energetyki w zakresie:
• wytwarzania ciepła - Decyzja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 25 września 1998r. nr
WCC/94/1339/U/OT-2/98/HM, z poźn. zmianami;
• przesyłania i dystrybucji ciepła - Decyzja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia
25 września 1998r. nr PCC/95/1339/U/OT-2/98/HM z poźn. zmianami.
Elektrociepłownia dysponuje obecnie mocą osiągalną rzędu 75 MW (w okresach szczytowych
wykorzystanie mocy sięga obecnie 20%). W chwili obecnej Elektrociepłownia wyposażona jest
w trzy jednostki kotłowe wytwarzające parę. Charakterystykę w/w kotłów przedstawiono w tabeli.
8
Tabela 6. Charakterystyka kotłów EC Andrychów
Parametry
Moc kotła [MW]
Nr
kotła
Typ
kotła
˚C
MPa
1
OR
400
2,5
25
25
2
OR
400
2,5
25
25
3
OR
400
2,5
25
25
Paliwo
znamionowa osiągalna
Rok
rozpoczęcia
eksploatacji
Producent
1952
FAKOP
1952
FAKOP
1974
FAKOP
węgiel+biomasa
(trociny)
węgiel+biomasa
(trociny)
węgiel+biomasa
(trociny)
Każdy kocioł osiąga wydajność rzędu 32 Mg/h. Z posiadanych danych na lata 2009 – 2011 roczne
zużycie węgla w elektrociepłowni wynosiło od 16 582 Mg do 9 304 Mg, a biomasy - od 1 183 Mg
do 2 295 Mg. Zainstalowane kotły jw. wyposażone są w: multicyklony (kotły nr 2 i 3) oraz cyklon
(kocioł nr 1) o sprawności odpylania około 90% oraz mechaniczne urządzenia odżużlające
w systemie mokrym. Parametry emitora: wysokość 45 m, średnica 2,5 m. Temperatura spalin
opuszczających emitor - około 200°C.
Natomiast łączne zapotrzebowanie mocy z Elektrociepłowni Andrychów w sezonie grzewczym
2011/2011 wyniosło ok. 24,8 MW. Z powodu trwałego zamknięcia Wykończalni Tkanin w firmie
„Andropol” w następnych latach moc zamówiona spadła do 13,7 MW.
Tabela 7. Struktura zapotrzebowania mocy z EC Andrychów w latach 2010 - 2012
Mac zamówiona [MW]
Grupa
odbiorców
2010
2011
2012
z sieci parowej
14,067
14,037
2,471
z sieci wodnej
z wymiennika
10,603
10,720
11,261
para-woda
Razem
24,670
24,757
13,732
Odbiorcy ciepła z EC Andrychów rozliczani są na podstawie rzeczywistego zużycia ciepła.
Sprzedaż energii cieplnej w 2013 roku wynosiła ok. 105 204 GJ.W tabeli poniżej zestawiono
sprzedaż ciepła dla poszczególnych rodzajów odbiorców w latach 2009-2013.
Tabela 8. Struktura sprzedaży ciepła z EC Andrychów
Rodzaj
odbiorcy
Budynki
mieszkalne
Obiekty
użyteczności
publicznej
Przemysł
Usługi
Razem
2009
31 477
2010
37 883
Sprzedaż ciepła [GJ]
2011
32 612
6 594
5 771
5 287
6 255
5 898
159 036
12 571
209 678
147 457
15 990
207 101
60 860
13 490
112 249
29 136
15 810
90 761
26 079
17 840
105 204
2012
39 560
2013
55 387
Na podstawie powyższych danych należy stwierdzić, że sprzedaż ciepła w dziale przemysłu ciągle
maleje, natomiast wzrasta w usługach i budynkach mieszkalnych.
Łączna długość sieci ciepłowniczych eksploatowanych przez EC Andrychów wynosi, wg
stanu na 16 czerwca 2014r., ok. 7 924 mb. Aktualnie Elektrociepłownia Andrychów jest dostawcą
ciepła dla 59 budynków wielomieszkaniowych, 4 budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz
9
licznych zakładów przemysłowych, usługowych i obiektów użyteczności publicznej.
3.1.2. Andrychowska Spółdzielnia Mieszkaniowa, Zakład Gospodarki Cieplnej
Zakład Gospodarki Cieplnej Andrychowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (ASM) jest właścicielem
i eksploatatorem 2 źródeł ciepła na terenie Andrychowa, które pracują na potrzeby sieci
ciepłowniczej zlokalizowanej na terenie Osiedla 200-Lecia, w połnocno-wschodniej części miasta.
Kotłownia przy ul. Lenartowicza 4
Kotłownia ta zbudowana w 1969 roku, w założeniu miała zaopatrywać w ciepło rozbudowywane
Osiedle 200-Lecia. Pierwotnie kotłownia wyposażona została w kocioł WLM5/1. W latach
następnych do systemu podłączano nowo powstające budynki, co spowodowało rozbudowę
kotłowni o dwa kolejne kotły typu WR-5 - w roku 1974 i 1981. W ramach modernizacji jednostek
kotłowych na wszystkich kotłach zabudowano nową część ciśnieniową kotła (zwiększono
powierzchnię ogrzewalną), zabudowano nowe skrzynie powietrza podmuchowego (strefowa
regulacja podmuchu), wyposażono kotły w instalacje powietrza wtórnego, zabudowano odpylacze
wstępne (zawirowywacze) w kanale spalinowym za kotłem oraz zainstalowano wstępne
podgrzewacze wody za odpylaczami przelotowymi.
W chwili obecnej kotłownia dysponuje mocą zainstalowaną rzędu 24 MW i wyposażona jest w trzy
jednostki kotłowe. Charakterystykę kotłów przedstawiono poniżej.
Tabela 9. Charakterystyka kotłów – Kotłownia przy ul. Lenartowicza 4
Nr
Typ kotła
Ilość
kotłów
K1
K2
K3
WR-5/M
WLM-5/M
WR-5/M
1
1
1
Moc
nominalna
[MW]
8,0
8,0
8,0
Paliwo
węgiel
węgiel
węgiel
Rok
Sprawność
ostatniej
[%]
modernizacji
2004
80
2001
80
2008
80
Czynnik
grzewczy
woda
woda
woda
Kotły opalane są paliwem węglowym o parametrach:
• wartość opałowa 23 MJ/kg,
• zawartość popiołu 18%,
• zawartość siarki 0,6%.
Roczne zużycie węgla w kotłowni wynosi średnio 5 600 Mg.
Zainstalowane kotły wyposażone są w odpylacze wstępne i baterie cyklonow o sprawności
odpylania na poziomie 90% – w 2006 roku przeprowadzono remont kapitalny wraz z modernizacją
instalacji odpylającej. Komin wykonany jest jako stalowy, niezadaszony. Jego parametry: wysokość
45 m, średnica 1,2 m. Temperatura spalin opuszczających emitor: 157°C. Kotłownia posiada
„Decyzję o pozwoleniu na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza” nr WOŚ7644/108/2002/pow (z poźn. zm.), wydaną przez Starostę Wadowickiego w dniu 29.08.2002r.
Roczne wielkości emisji substancji zanieczyszczających powietrze atmosferyczne i odpadów
stałych w ostatnich 5 latach przedstawia poniższa tabela.
Tabela 10. Roczne wielkości emisji gazów oraz odpadów stałych – Kotłownia Lenartowicza 4
Rodzaj
zanieczyszczeń
Pył
Dwutlenek siarki
Dwutlenek azotu
Tlenek węgla
Dwutlenek węgla
Odpady stałe
Jednostka
kg
kg
kg
kg
Mg
Mg
2009
16 300
50 600
16 500
56 700
11 736
900
Wielkość w latach:
2010
17 100
56 500
16 800
60 000
12 340
940
2011
14 200
38 700
14 600
51 600
10 663
810
10
Z dostępnych danych zapotrzebowanie mocy cieplnej obciążające kotłownię w 2012 roku wynosiło:
• c.o. - 12,86 MW,
• c.w.u. - 0,66 MW,
Razem - 13,52 MW.
Z powyższego 4,08 MW (tylko na potrzeby c.o.) dostarczane jest do obiektów nie należących do
ASM.
Roczna łączna sprzedaż energii cieplnej w 2011 roku wyniosła 77 421 GJ. Ciepło dostarczane jest
do 65 obiektów, z których każdy wyposażony jest w układ regulacyjno-pomiarowy. Do obiektów
tych należą: jeden budynek mieszkalny, parafia, szkoła podstawowa nr 4, warsztaty technikum,
gimnazjum nr 2, ZOMK, OWR, przedszkole, pawilony handlowe oraz budynki wielorodzinne.
Kotłownia przy ul. Lenartowicza 77
Kotłownia ta zbudowana w 1978 roku, w założeniu miała zaopatrywać w ciepło rozbudowujące się
Osiedle 200-Lecia. Kotłownia wyposażona została w kotły WCO-80/A. W chwili obecnej
kotłownia dysponuje mocą zainstalowaną rzędu 4,4 MW i wyposażona jest w cztery jednostki
kotłowe. Charakterystykę kotłów przedstawiono poniżej.
Tabela 11. Charakterystyka kotłów – Kotłownia przy ul. Lenartowicza 77
Nr
Typ kotła
Ilość
kotłów
1
WCO-80/A
4
Moc
nominalna
jednego
kotła
[MW]
1,1
Paliwo
Rok budowy
Sprawność
[%]
Czynnik
grzewczy
węgiel
1978
75
woda
Na trzech kotłach wykonano remont kapitalny w 2000r. Czwarty z kotłów poddano remontowi
kapitalnemu w 2007r.
Kotły opalane są paliwem węglowym o parametrach jak dla omówionej uprzednio kotłowni.
Roczne zużycie węgla w kotłowni wynosi średnio 2 000 Mg.
Zainstalowane kotły wyposażone są w baterie cyklonów. W 2010 roku wykonano remont kapitalny
instalacji odpylającej wraz z wymianą wentylatorów wyciągowych spalin. Emitor wykonany jest
jako stalowy, niezadaszony. Jego parametry: wysokość 30 m, średnica 0,8 m. W 2007 roku
dokonano jego odbudowy. Temperatura spalin opuszczających emitor wynosi 157°C.
Kotłownia posiada „Decyzję o pozwoleniu na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza”
nr WOŚ-7644/108/2002/pow (z poźn.zm.), wydaną przez Starostę Wadowickiego w dniu
29.08.2002r.
Roczne wielkości emisji substancji zanieczyszczających powietrze atmosferyczne i odpadów
stałych w ostatnich 5 latach przedstawia poniższa tabela.
Tabela 12. Roczne wielkości emisji gazów oraz odpadów stałych – Kotłownia Lenartowicza 77
Rodzaj
zanieczyszczeń
Pył
Dwutlenek siarki
Dwutlenek azotu
Tlenek węgla
Dwutlenek węgla
Odpady stałe
Jednostka
kg
kg
kg
kg
Mg
Mg
2009
12 900
17 200
7 500
37 300
3 924
290
Wielkość w latach:
2010
17 500
23 500
10 200
51 200
5 380
400
2011
14 00
15 100
8 000
39 800
4 182
300
11
Z dostępnych danych zapotrzebowanie mocy cieplnej z kotłowni w 2012 roku wyniosło:
• c.o. - 3,37 MW,
• c.w.u. - 1,05 MW,
Razem - 4,42 MW.
Roczna produkcja energii cieplnej w kotłowni w 2011 roku wyniosła 27 212 GJ. Ciepło dostarczane
jest do 12 obiektów wyposażonych w układ regulacyjno-pomiarowy, należących do ASM
Andrychów. Do obiektów tych należą: przedszkole oraz budynki wielorodzinne.
3.1.3. Systemy zaopatrzenia w gaz ziemny
Pierwszy etap gazyfikacji gminy Andrychów zrealizowany został na bazie stacji redukcyjnopomiarowej I st. przy ulicy Krakowskiej zasilanej z przebiegającego przez miasto i gminę
gazociągu wysokoprężnego DN150 relacji Oświęcim-Kęty-Andrychów. Wybudowany później
gazociąg wysokoprężny dla zasilania w gaz miasta Wadowice, jako przedłużenie w/w gazociągu,
stworzył możliwość zrealizowania stacji redukcyjnej gazu w Inwałdzie i gazyfikacji pozostałej
części gminy Andrychów.
Na terenie miasta gazociągi wykonane są głownie z rur stalowych natomiast na terenie sołectw są to
w większości rurociągi wykonane w technologii PE.
Łączna długość czynnych gazociągów (bez przyłączy) na terenie całej gminy Andrychów od 2010
roku ciągle wzrasta i wynosi obecnie ponad 320 km. Również długość przyłączy w tym samym
czasookresie wzrasta. Długości gazociągów oraz ilości czynnych przyłączy gazowych na
poszczególnych ciśnieniach w latach 2009-13 zestawiono w poniższych tabelach.
Tabela13. Długość czynnych gazociągów
z podziałem na ciśnienia [m]
Rok
ogółem
2013
320 192
2012
317 335
2011
315 407
2010
295 391
2009
311 755
bez przyłączy na terenie miasta i gminy Andrychów
niskie
30 033
29 897
29 732
29 631
29 479
średnie
280 121
277 400
275 637
255 722
272 238
wysokie
10 038
10 038
10 038
10 038
10 038
źródło: GSG Sp. z o.o. Zabrze
Tabela 14. Liczba czynnych przyłączy GSG Sp. z o.o. na terenie miasta i gminy Andrychów
z podziałem na ciśnienia [szt.]
Rok
ogółem
niskie
średnie
wysokie
2013
5 844
1 189
4 655
0
2012
5 769
1 180
4 616
0
2011
5 739
1 177
4 562
0
2010
5 455
1 167
4 288
0
2009
5 619
1 155
4 464
0
źródło: GSG Sp. z o.o. Zabrze
Górnośląska Spółka Gazownictwa posiada Plan rozwoju zatwierdzony przez Urząd Regulacji
Energetyki dla Polskiego Górnictwa Nafty i Gazu. S.A. Nie obejmuje on szczegółowo terenów
miasta i gminy Andrychów.
Przedsiębiorstwo przewiduje zwiększenie efektywności wykorzystania obecnej sieci gazowej na
terenie miasta i gminy Andrychów, a źródłem rozbudowy przyszłych sieci może być istniejąca sieć
gazowa.
Decyzja o dalszej rozbudowie sieci gazowej na przedmiotowym terenie może zostać podjęta po
przeanalizowaniu zainteresowania potencjalnych odbiorców gazu oraz po wykonaniu analizy
12
technicznej i ekonomicznej takiego przedsięwzięcia.
Odbiorcy i zużycie gazu
Sprzedaż Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa SA Górnośląskiego Oddziału
Obrotu Gazem w Zabrzu – Gazowni Zabrzańskiej na teren miasta i sołectw gminy Andrychów
kształtuje się w ostatnich latach na średniorocznie poziomie 7,6 mln m3.
Najliczniejszą grupę odbiorców w 2013r. stanowiły gospodarstwa domowe – 97,1%, następnie
usługi – 1,4%, handel – 0,9% oraz przemysł – 0,6%.
Pod względem zużycia gazu w chwili obecnej gospodarstwa domowe są najpoważniejszym
odbiorcą, zużywając w 2013r. ok. 4,3 mln m3 gazu, co stanowi 59,3% całkowitej rocznej sprzedaży
GOOG Gazownia Zabrzańska na teren gminy. Na drugim miejscu plasuje się przemysł – ponad 1,5
mln m3 (21,7% całkowitej sprzedaży), a następnie odbiorcy ze sfery usług – ok. 0,9 mln m3 (12,4%)
oraz handel (ok. 0,5 mln m3 – 6,6%).
W poniższych tabelach przedstawiono liczbę odbiorców i sprzedaż gazu ziemnego łącznie w gminie
oraz na terenie miasta i sołectw w latach 2009 – 2013 .
Tabela 15. Liczba odbiorców gazu PGNiG w latach 2009-13 na terenie gminy Andrychów
Rok
2009
2010
2011
2012
2013
2009
2010
2011
2012
2013
2009
2010
2011
2012
2013
Gospodarstwa domowe
W tym
Przemysł Handel
Ogółem ogrzewający
mieszkania
Gmina Andrychów
9 827
3 051
47
89
9 845
3 077
57
92
9 863
3 126
58
93
9 958
3 209
54
94
9 988
3 255
55
93
Miasto
6 671
1 212
35
73
6 674
1 222
43
75
6 662
1 235
44
76
6 702
1 268
39
78
6 705
1 283
39
75
Sołectwa
3 156
1 839
12
16
3 171
1 855
14
17
3 201
1 891
14
17
3 256
1 941
15
16
3 283
1 972
16
18
Usługi
Pozostali
Razem
127
131
134
143
146
8
7
7
6
5
10 098
10 132
10 155
10 255
10 287
82
86
84
92
93
5
4
5
4
4
6 866
6 882
6 871
6 915
6 916
45
45
50
51
53
3
3
2
2
1
3 232
3 250
3 284
3 340
3 371
źródło: PGNiG SA – GOOG – Gazownia Zabrzańska
13
Tabela 16. Sprzedaż gazu PGNiG w latach 2009-13 na terenie gminy Andrychów [tys. m3]
Gospodarstwa domowe
W tym
Rok
Przemysł Handel
Usługi
Pozostali Razem
Ogółem ogrzewający
mieszkania
Gmina Andrychów
2009
4 525,5
2 572,4
1 902,0
619,3
819,3
10,1
7 796,5
2010
4 729,6
2 741,8
1 781,0
812,8
936,4
12,8
8 272,6
2011
4 277,7
2 482,0
1 497,3
563,7
864,5
10,7
7 213,9
2012
4 336,8
2 655,5
1 702,4
500,7
917,6
8,9
7 466,4
2013
4 291,4
2 618,2
1 571,1
475,0
896,6
7,6
7 241,7
Miasto
2009
2 771,6
1 294,5
1 643,8
405,1
584,3
7,4
5 412,2
2010
2 899,6
1 416,5
1 612,8
577,6
669,4
8,3
5 767,7
2011
2 682,4
1 326,5
1 339,9
327,2
634,4
7,8
4 991,7
2012
2 585,4
1 304,7
1 536,3
261,5
656,0
6,7
5 045,9
2013
2 439,4
1 225,8
1 430,2
255,2
636,8
6,0
4 767,6
Sołectwa
2009
1 753,9
1 277,9
178,5
214,2
235,0
2,7
2 384,3
2010
1 830,0
1 325,3
168,2
235,2
267,0
4,5
2 504,9
2011
1 595,3
1 155,5
157,4
236,5
230,1
2,9
2 222,2
2012
1 751,4
1 350,8
166,1
239,2
261,6
2,2
2 420,5
2013
1 852,0
1 392,4
140,9
219,8
259,8
1,6
2 474,1
źródło: PGNiG SA – GOOG – Gazownia Zabrzańska
Przedstawione dane dotyczące liczby odbiorców gazu wskazują na niewielki, ale dość
wzrost liczby użytkowników gazu. Daje się również zauważyć sukcesywny, chociaż
wzrost liczby gospodarstw domowych ogrzewających mieszkania za pomocą gazu
sieciowego.
Roczne zużycie gazu w tej grupie odbiorców od roku 2010 posiada tendencję na
wzrostową i malejącą.
regularny
niewielki
ziemnego
przemian
Ocena stanu systemu grzewczego
Teren gminy Andrychów (miasto i sołectwa) jest w dużym stopniu uzbrojony w sieci
gazowe (system gazowniczy występuje na znacznej części jej obszaru) i stanowi prawie w całości
obszar zgazyfikowany. Zasilanie odbiorców odbywa się poprzez trzy stacje redukcyjno-pomiarowe
I st. i jedną SRP II st. dysponujące dużą rezerwą przepustowości, pozwalającą na zapewnienie
stabilności dostaw gazu zarówno w kategorii indywidualnego poboru gazu, jak i dla potrzeb
przemysłowych czy produkcyjnych, na znacznym obszarze gminy.
3.1.4. Ogrzewanie węglem
Do opracowania powyższego Programu przyjęto, że budynki, które nie są podłączone do
sieci cielnej i sieci gazowej posiadają ogrzewanie węglowe. W przypadku budynków podłączonych
do sieci gazowej, nie zawsze mamy do czynienia z sytuacją, że budynek jest ogrzewany gazem.
Częściej gaz służy do funkcjonowania kuchenek oraz miejscowych podgrzewaczy wody, a budynek
ogrzewany jest kotłami węglowymi starej generacji oraz nowej generacji. Sytuacja ta jest
spowodowana ciągle zbyt wysokimi kosztami gazu.
14
3.2. Inwentaryzacja źródeł emisji zanieczyszczenia do atmosfery.
Na stan jakości powietrza gminy Andrychów wpływ ma:
• emisja ze źródeł stacjonarnych (m.in. niska emisja w zabudowie mieszkaniowej, transport
samochodowy, tzw. emisja komunikacyjna (liniowa) oraz emisja punktowa z podmiotów
gospodarczych, nielegalne spalanie odpadów)
• wielkość emisji napływowej (zanieczyszczenia podlegające procesowi rozprzestrzeniania się
wraz z masami powietrza w szczególności z sąsiednich gmin i powiatów).
Emisja punktowa rozumiana jest jako energetyczne spalanie paliw przez duże obiekty. Na terenie
Gminy Andrychów są to m.in. wymienione wyżej: Elektrociepłownia „Andrychów” sp. z o.o.
(1 źródło), Andrychowska Spółdzielnia Mieszkaniowa (2 źródła), 17 zinwentaryzowanych kotłowni
przemysłowych i lokalnych o mocy od 0,10 MW do 2,00 MW, a także poszczególne budynki
mieszkalne jednorodzinne.
Emisja komunikacyjna
Teren miasta przecinają szlaki drogowe i kolejowe o znaczeniu ponadregionalnym, są to przede
wszystkim ciągi komunikacyjne:
• droga krajowa nr 52 (DK52). Trasa ta łączy Bielsko-Białą z Głogoczowem,
• droga wojewódzka nr 781 (DW781) - droga łącząca Chrzanów z Łękawicą,
• linia kolejowa nr 117 z Bielska- Białej przez Andrychów do Krakowa,
• liczne drogi powiatowe oraz gminne.
Rozbudowana architektura miasta i sołectw wzdłuż ulic oraz kotlinowe położenie to czynniki, które
sprzyjają powstawaniu smogu letniego, tj. kumulacji zanieczyszczeń powstających z tzw. źródeł
mobilnych (transportu) na skutek ograniczonej możliwości przepływu mas powietrza i jego
oczyszczania. W wyniku spalania paliw w silnikach pojazdów mechanicznych do środowiska
dostają się zanieczyszczenia gazowe, głównie: tlenek węgla, tlenki azotu, dwutlenek węgla
i węglowodory,
w tym benzen oraz zanieczyszczenia pyłowe pochodzące z procesów ścierania
się opon, hamulców i nawierzchni drogowej zawierające związki ołowiu, kadmu, niklu.
W przypadku zanieczyszczeń pochodzących ze środków transportu, źródło emisji znajduje się nisko
nad ziemią, co powoduje, że zanieczyszczenia oddziałują na stan czystości szczególnie
w najbliższym otoczeniu dróg. Wpływ na emisję komunikacyjną ma wiele czynników, w tym:
długość trasy, przepustowość, stan nawierzchni drogi, ilość poruszających się pojazdów, jakość
spalanego paliwa, rodzaj pojazdu. Określenie wielkości stężeń zanieczyszczeń związanych
z transportem, przy braku komunikacyjnych stacji pomiarowych zlokalizowanych w pobliżu
głównych tras komunikacyjnych jest trudne.
Niska emisja to zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego szkodliwe dla zdrowia i środowiska
substancjami powstałymi w wyniku procesów spalania paliw i innych procesów związanych
z bytowaniem człowieka, m.in.: zaopatrzeniem w energię cieplną budynków, nawożeniem
i spalaniem śmieci.
Spaliny emitowane przez kominy niższe niż 40m, w tym najczęściej przez kominy o wysokości
około 10 m (budynki mieszkalne), rozprzestrzeniają się w przyziemnych warstwach atmosfery.
Niska wysokość emitorów w powiązaniu z częstą w okresie zimowym inwersją temperatury,
sprzyja kumulacji zanieczyszczeń.
Indywidualne gospodarstwa domowe nie posiadają urządzeń ochrony powietrza, wielkość emisji
z tych źródeł jest trudna do oszacowania. Wprowadzanie do powietrza zanieczyszczeń z kotłowni
budynków mieszkalnych przez osoby fizyczne nie podlega żadnym ograniczeniom prawnym,
organizacyjnym i ekonomicznym.
15
Problem ograniczenia niskiej emisji potęguje powszechność wykorzystywania paliw stałych,
szczególnie węgla kamiennego o wysokiej zawartości popiołu i siarki wraz ze spalaniem śmieci
w domowych instalacjach grzewczych. Spalanie śmieci powoduje uwalnianie do atmosfery
niebezpiecznych dla zdrowia substancji (takich jak benzo(α)piren, dioksyny, czy furany), jest to
proceder szczególnie szkodliwy dla lokalnej społeczności. Wzrost średniego stężenia
zanieczyszczeń pyłowych i gazowych powstałych w wyniku emisji powierzchniowej notuje się
cyklicznie w okresie zimowym, jest to zjawisko powiązane z sezonem grzewczym (przeciętne
stężenie zanieczyszczeń będzie wówczas kilka razy wyższe niż w okresie letnim).
Wyniki badań monitoringowych wskazują, że emisja niska z ogrzewania indywidualnego
w ośrodkach miejskich oraz wiejskich ma ogromny udział w ogólnej emisji zanieczyszczeń do
powietrza. Jej wpływ uwidacznia się w obszarach charakteryzujących się zwartą, gęstą zabudową.
4. Diagnoza stanu powietrza Gminy Andrychów wg dostępnych danych dla strefy
małopolskiej.
Zgodnie z art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska, ocena
jakości powietrza i obserwacja zachodzących zmian dokonywana jest corocznie w ramach
państwowego monitoringu. Na terenie całego województwa małopolskiego oceny tej dokonuje
Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Krakowie. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra
Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości
powietrza, obowiązuje następujący podział kraju na strefy:
• aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy,
• miasto o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys.,
• pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład miast powyżej 100 tys. mieszkańców
oraz aglomeracji.
Zgodnie z powyższym w województwie małopolskim występują 3 strefy: Aglomeracja
Krakowska (PL 1201), miasto Tarnów (PL 1202), strefa małopolska (PL 1203).
Gmina Andrychów objęta jest małopolską strefą dla której klasyfikacja w latach 2010-2013,
przedstawia się następująco:
Tabela 17. Wyniki klasyfikacji strefy małopolskiej dla wszystkich zanieczyszczeń w latach
2010-2013 uwzględnionych w ocenie rocznej dokonywanej pod kątem ochrony zdrowia
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń w latach
Zanieczyszczenie
2010
2011
2012
2013
benzen - C6H6
A
A
A
A
benzo(a)piren - B(a)P
C
C
C
C
dwutlenek azotu - NO2
A
A
A
A
dwutlenek siarki - SO2
A
A
C
A
pył zawieszony PM10
C
C
C
C
pył zawieszony PM2,5
C
C
C
C
tlenek węgla - CO
A
A
A
A
ozon - O3
A
C
A
A
16
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń w latach
Zanieczyszczenie
2010
2011
2012
2013
ołów - Pb
A
A
A
A
arsen - As
A
A
A
A
kadm - Cd
A
A
A
A
nikiel - Ni
A
A
A
A
(Źródło: WIOŚ w Krakowie)
Objaśnienie:
klasa A - poziom stężeń zanieczyszczenia nie przekraczający wartości dopuszczalnej
klasa C - poziom stężeń zanieczyszczenia powyżej poziomu dopuszczalnego
Zgodnie z klasyfikacją stref wykonaną dla kryterium ochrony zdrowia w roku 2013 strefę
małopolską zakwalifikowano do klasy , natomiast zgodnie z klasyfikacją stref z uwzględnieniem
kryteriów określonych w celu ochrony roślin, w roku 2013 strefę małopolską zaliczono do klasy A.
Na terenie gminy Andrychów nie są prowadzone pomiary zanieczyszczeń powietrza –
najbliższa stacja pomiarowa znajduje się w Wadowicach (os. Pod Skarpą). Prowadzone na tej stacji
przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie pomiary jakości powietrza na
przestrzeni ostatnich lat wykazują przekroczenia dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego
PM10 oraz benzo(a)pirenu. Zgodnie z przepisami, stężenia średniodobowe pyłu PM10 mogą
przekraczać wartość 50 µ/m3 jedynie 35 dni w roku, natomiast stacja w Wadowicach odnotowuje
przekroczenia ok 100 dni w roku (w roku 2012 – 101 razy, w roku 2013 -104 razy). Dopuszczalny
roczny poziom stężenia PM10 wynosi 40 µ/m3 – w roku 2012 średnioroczne stężenie wyniosło
50 µ/m3 , a w roku 2013 - 47 µ/m3 .W przypadku benzo(a)pirenu docelowy poziom stężenia to
1 ng/m3 . W roku 2012 średnioroczne stężenie tej substancji w powietrzu wyniosło 13.6 ng/m3,
a w roku 2013 - 10,0 ng/m3. Występowanie przekroczeń odnotowuje się głównie w sezonie
zimowym.
Jako przyczynę tych przekroczeń WIOŚ w Krakowie w analizie p.n. „Ocena jakości
powietrza w województwie małopolskim w 2013r.” podaje: oddziaływanie emisji związanych
z indywidualnym ogrzewaniem budynków, szczególne lokalne warunki rozprzestrzeniania się
zanieczyszczeń oraz niekorzystne warunki klimatyczne.
5. Działania dla ograniczenia niskiej emisjo w Gminie Andrychów
5.1.Potencjalne źródła finansowania
Z uwagi na bardzo duży koszt zadań należy stwierdzić, że pełna realizacja Programu będzie
możliwa tylko w przypadku pozyskania zewnętrznego wsparcia finansowego . W chwili obecnej,
główne źródła to środki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.
5.1.1. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Zgodnie z „Listą priorytetowych programów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej, planowanych do finansowania w roku 2014” Fundusz dofinansowuje m.in.
następujące zadania:
17
3.Ochrona atmosfery
3.1. Poprawa jakości powietrza
Część 1) Współfinansowanie opracowania programów ochrony powietrza i planów działań
krótkoterminowych
Część 2) KAWKA – Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej
i rozwój rozproszonych, odnawialnych źródeł energii
3.2. Poprawa efektywności energetycznej
Część 1) Inteligentne sieci energetyczne
Część 2) LEMUR - Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej
Część 3) Dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych
Część 4) Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach
3.3. Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii
Część 1) BOCIAN - Rozproszone, odnawialne źródła energii
Część 2) Program dla przedsięwzięć dla odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej
Kogeneracji
Część 3) Dopłaty na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych przeznaczonych na zakup
i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych
Część 4) Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji
odnawialnych źródeł energii
3.4. System zielonych inwestycji (GIS – Green Investment Scheme)
Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej
Część 2) Biogazownie rolnicze
Część 3) Elektrociepłownie i ciepłownie na biomasę
Część 4) Budowa, rozbudowa i przebudowa sieci elektroenergetycznych w celu przyłączenia źródeł
wytwórczych energetyki wiatrowej (OZE)
Część 5) Zarządzanie energią w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych
Część 6) SOWA – energooszczędne oświetlenie publiczne
Część 7) GAZELA – niskoemisyjny transport miejski.
Dofinansowanie ze środków NFOŚiGW mogą otrzymać przedsięwzięcia, które spełniają
warunki określone w poszczególnych programach priorytetowych. Wszystkie wnioski
o dofinansowanie podlegają ocenie zgodnie z kryteriami dostępu. W naborach konkursowych
oprócz kryteriów dostępu stosowane są kryteria selekcji. Kryteria selekcji to kryteria punktowe,
które służą do porównania przedsięwzięć między sobą poprzez utworzenie listy rankingowej.
Szczegółowe zasady udzielania dofinansowania zawarte we właściwych programach
priorytetowych.
Wybrane programy
„Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój
rozproszonych odnawialnych źródeł energii” (KAWKA)”.
Celem programu jest zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie zanieczyszczeń
powietrza w strefach, w których występują znaczące przekroczenia dopuszczalnych i docelowych
poziomów stężeń tych zanieczyszczeń, dla których zostały opracowane programy ochrony
powietrza. Cel programu będzie osiągany, poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń,
w szczególności pyłów PM2,5, PM10 oraz CO2.Program wspiera realizację postanowień
Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008r. w sprawie jakości
powietrza i czystszego powietrza dla Europy (CAFE).
Program będzie wdrażany w latach: 2014 – 2020, alokacja środków w latach 2014-2015,
wydatkowanie środków: do 31.12.2018r.. Beneficjentami programu są wojewódzkie fundusze
ochrony Środowiska i gospodarki wodnej, które z kolei przekazywać będą środki beneficjentom
18
końcowym na swoim terenie. (podmiotom wskazanym w programach ochrony powietrza, które
planują realizację albo realizują przedsięwzięcia mogące być przedmiotem dofinansowania przez
wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej ze środków udostępnionych przez
NFOŚiGW, z uwzględnieniem warunków niniejszego programu). Kategorie beneficjentów wskażą
indywidualnie WFOŚiGW w ogłaszanych konkursach. Ostatecznym odbiorcą korzyści są podmioty
wskazane w programach ochrony powietrza, korzystające z dofinansowania, wyłącznie za
pośrednictwem beneficjenta. Dofinansowaniem mogą być objęte przedsięwzięcia ujęte
w obowiązujących, na dzień ogłoszenia przez WFOŚiGW konkursu, programach ochrony
powietrza, w szczególności:
1) przedsięwzięcia mające na celu ograniczanie niskiej emisji związane z podnoszeniem
efektywności energetycznej oraz wykorzystaniem układów wysokosprawnej kogeneracji
i odnawialnych źródeł energii, w szczególności:
a) likwidacja lokalnych źródeł ciepła tj.: indywidualnych kotłowni lub palenisk węglowych,
kotłowni zasilających kilka budynków oraz kotłowni osiedlowych i podłączenie obiektów
do miejskiej sieci ciepłowniczej lub ich zastąpienie przez źródło o wyższej niż dotychczas
sprawności wytwarzania ciepła spełniające wymagania emisyjne określone przez właściwy
organ. W przypadku likwidacji palenisk indywidualnych zakres przedsięwzięcia może m.in.
obejmować wykonanie wewnętrznej instalacji c.o. i c.w.u. lub instalacji gazowej;
b) rozbudowa sieci ciepłowniczej w celu podłączenia istniejących obiektów (ogrzewanych
ze źródeł własnych przy wykorzystywaniu paliwa stałego) do centralnego źródła ciepła wraz
z podłączeniem obiektu do sieci;
c) zastosowanie kolektorów słonecznych celem obniżenia emisji w źródle ciepła opalanym
paliwem stałym bądź celem współpracy ze źródłem ciepła zastępującym źródło ciepła opalane
paliwem stałym
d) termomodernizacja budynków wielorodzinnych zgodnie z zakresem wynikającym
z wykonanego audytu energetycznego, wyłącznie jako element towarzyszący przebudowie lub
likwidacji źródła ciepła opalanego paliwem stałym.
2) zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł komunikacji miejskiej
w szczególności:
a) wdrażanie systemów zarządzania ruchem w miastach;
b) budowa stacji zasilania w CNG lub energię elektryczną miejskich środków transportu
zbiorowego;
c) wdrożenie innych przedsięwzięć ograniczających poziomy substancji w powietrzu
powodowanych przez komunikację w centrach miast (z wyłączeniem wymiany taboru lub
silników, przebudowy lub budowy nowych tras komunikacyjnych dla ruchu samochodowego
i szynowego).
3) kampanie edukacyjne (dotyczy beneficjentów) pokazujące korzyści zdrowotne i społeczne
z eliminacji niskiej emisji, oraz/lub informujące o horyzoncie czasowym prowadzenia zakazu
stosowania paliw stałych lub innych działań systemowych gwarantujących utrzymanie poziomu
stężeń zanieczyszczeń po wykonaniu działań naprawczych.
4) utworzenie baz danych (dotyczy jednostek samorządu terytorialnego lub instytucji przez nie
wskazanych) pozwalających na inwentaryzacje źródeł emisji.
Proces otrzymania środków jest kilkuetapowy:
• NFOŚiGW ogłasza nabór wśród wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki
wodnej na środki w ramach programu KAWKA;
• WFOŚiGW na terenie swojego województwa ogłasza nabór wśród gmin na dofinansowanie w
ramach programu KAWKA;
• Gmina występuje o środki w imieniu swoich mieszkańców.
Kwota dofinansowania wynosi do 90 % kosztów kwalifikowanych, w tym do 45% kosztów
19
kwalifikowanych przedsięwzięcia ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW w formie dotacji
(pozostałe 45% to środki udostępniane przez WFOŚIGW w formie pożyczki lub dotacji).
Ze środków WFOŚiGW w Krakowie w ramach programu KAWKA, jednostki samorządu
terytorialnego mogą otrzymać dotację na:
• likwidację niskiej emisji, budowę odnawialnych źródeł energii i termomodernizację, które
realizowane są w szkołach, żłobkach, przedszkolach,domach pomocy społecznej, strażnicach
OSP, budynkach administracyjnych i obiektach sportowych – do 40% kosztów kwalifikowanych,
• na zadania nieinwestycyjne (w tym na edukację ekologiczną) – do 40% kosztów
kwalifikowanych,
• na zadania realizowane w ramach „Programu Ograniczenia Niskiej Emisji na terenie
województwa małopolskiego” – do 45 % kosztów kwalifikowanych.
Na pozostałe działania wyszczególnione w programie „Likwidacja niskiej emisji wspierająca
wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii. Część 2)
Program pilotażowy KAWKA” możliwe jest dofinansowanie w formie pożyczki z możliwością
umorzenia.
Właściciele nieruchomości są ostatecznym odbiorcą korzyści i korzystają z dofinansowania
wyłącznie za pośrednictwem beneficjenta.
Program „Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii Część 4) Prosument - linia
dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł
energii”
Ma on na celu promowanie nowych technologii OZE oraz postaw prosumenckich (podniesienie
świadomości inwestorskiej i ekologicznej), a także rozwój rynku dostawców urządzeń
i instalatorów oraz zwiększenie liczby miejsc pracy w tym sektorze. Program stanowić będzie
kontynuację i rozszerzenie kończącego się w 2014 r. programu „Wspieranie rozproszonych,
odnawialnych źródeł energii. Część 3) Dopłaty na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych
przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot
mieszkaniowych”.
Dofinansowanie przedsięwzięć obejmie zakup i montaż nowych instalacji i mikroinstalacji
odnawialnych źródeł energii do produkcji:
• energii elektrycznej lub
• ciepła i energii elektrycznej (połączone w jedna instalację lub oddzielne instalacje w budynku),
dla potrzeb budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wielorodzinnych, w tym dla wymiany
istniejących instalacji na bardziej efektywne i przyjazne środowisku.
Program nie przewiduje dofinansowania dla przedsięwzięć polegających na zakupie i montażu
wyłącznie instalacji źródeł ciepła.
Beneficjentami programu będą osoby fizyczne, spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty
mieszkaniowe oraz jednostki samorządu terytorialnego i ich związki.
Efektem ekologicznym programu będzie coroczne ograniczenie emisji CO2 w wysokości 165 000
Mg oraz roczna produkcja energii z odnawialnych źródeł 360 000 MWh.
Budżet programu wynosi 600 mln zł na lata 2014-2020 z możliwością zawierania umów kredytu do
2018r.
Finansowane będą instalacje do produkcji energii elektrycznej lub ciepła wykorzystujące:
• źródła ciepła opalane biomasą, pompy ciepła oraz kolektory słoneczne o zainstalowanej mocy
cieplnej do 300 kWt,
• systemy fotowoltaiczne, małe elektrownie wiatrowe, oraz układy mikrokogeneracyjne (w tym
mikrobiogazownie) o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kW.
20
Podstawowe zasady udzielania dofinansowania:
• pożyczka/kredyt preferencyjny wraz z dotacją łącznie do 100% kosztów kwalifikowanych
instalacji,
• dotacja w wysokości 20% lub 40% dofinansowania (15% lub 30% po 2015 r.),
• maksymalna wysokość kosztów kwalifikowanych 100 tys. zł - 450 tys. zł, w zależności od
rodzaju beneficjenta i przedsięwzięcia,
• określony maksymalny jednostkowy koszt kwalifikowany dla każdego rodzaju instalacji,
• oprocentowanie pożyczki/kredytu: 1%,
• maksymalny okres finansowania pożyczką/kredytem: 15 lat.
• wykluczenie możliwości uzyskania dofinansowania kosztów przedsięwzięcia z innych środków
publicznych.
Program będzie wdrażany na trzy sposoby:
a) dla jednostek samorządu terytorialnego (jst) i ich związków
• pożyczki wraz z dotacjami dla jst,
• wybór osób fizycznych, wspólnot mieszkaniowych lub spółdzielni mieszkaniowych
(dysponujących lub zarządzających budynkami wskazanymi do zainstalowania małych lub
mikroinstalacji OZE) należy do jst,
• nabór wniosków od jst w trybie ciągłym, prowadzony przez NFOŚiGW,
• kwota pożyczki wraz z dotacją >= 1000 tys. zł.
b) za pośrednictwem banku
• środki udostępnione bankowi wybranemu w przetargu, z przeznaczeniem na dotacje i udzielania
kredytów bankowych,
• nabór wniosków od osób fizycznych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, w trybie ciągłym,
prowadzony przez bank.
c) za pośrednictwem WFOŚiGW
• środki udostępnione WFOŚiGW z przeznaczeniem na udzielenie pożyczek wraz z dotacjami,
• nabór wniosków od osób fizycznych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, w trybie ciągłym,
prowadzony przez WFOŚiGW.
W latach 2014-2015 uruchomiona zostanie część pilotażowa programu w wysokości 300 mln zł,
w tym:
• 100 mln zł dla jednostek samorządu terytorialnego,
• 100 mln zł dla wybranego w drodze postępowania przetargowego banku,
• 100 mln zł dla WFOŚiGW.
Sposób realizacji programu w kolejnych latach uzależniony jest od wyników programów
pilotażowych oraz zmian zachodzących na rynku i zmian legislacyjnych.
Zgodnie z przyjętym harmonogramem planowane jest:
• głoszenie naboru wniosków dla jst - od 26.05.2014 r.
• ogłoszenie naboru wniosków dla WFOŚIGW - II kwartał 2014 r.
• nabór wniosków dla banków po ogłoszeniu przez NFOŚiGW na podstawie obowiązujących
przepisów.
5.1.2. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie
Corocznie WFOŚiGW w Krakowie podpisuje z wybranymi bankami umowy w zakresie
udzielania dotacji ze środków Funduszu na inwestycje w zakresie ochrony środowiska i gospodarki
wodnej realizowane na terenie województwa małopolskiego. W roku 2014 zostały zawarte umowy
z następującymi bankami:
1) z Bankiem Ochrony Środowiska S.A. w sprawie udzielania dotacji ze środków WFOŚiGW
w Krakowie przeznaczonej na:
21
- częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych,
- dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych
udzielanych przez BOŚ S.A. w Warszawie Oddział w Krakowie
2) z Bankiem Spółdzielczym w Zatorze w sprawie udzielania dotacji ze środków WFOŚiGW
w Krakowie przeznaczonej na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych udzielanych przez
BS w Zatorze.
W ramach ww. umów wymienione Banki zobowiązały się do udzielania ze środków własnych
kredytów dla osób fizycznych z dotacją przeznaczoną na częściową spłatę kapitału ze środków
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie na inwestycje
w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowane na terenie województwa
małopolskiego, które nie są realizowane w ramach prowadzonej przez te osoby działalności
gospodarczej. W 2014 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w Krakowie przeznaczył na ten cel 2 900 000,00 zł.
Przedmiotem kredytowania będą przedsięwzięcia polegające m.in. na:
• wymianie kotłów grzewczych węglowych na kotły gazowe i olejowe o mocy do 40 kW.
Koszty kwalifikowane do 1 100,00 zł za 1 kW/mocy.
Dotacja na częściową spłatę kapitału nie może przekroczyć 50 % kosztów kwalifikowanych zadania
i nie więcej niż 6 000,00 zł na jedno zadanie oraz nie więcej niż 50 % kwoty kredytu.
• zakupie i montażu pompy ciepła o mocy do 40 kW.
• zakupie i instalacji rekuperatorów z odzyskiem ciepła w celu zminimalizowania zużycia energii.
Koszty kwalifikowane do 15 000,00 zł za 1 szt. rekuperatora.
• zakupie i instalacji kolektorów słonecznych (bez kotłowni) o mocy nie większej niż 10 kW
w wyniku których zostanie uzyskany efekt ekologiczny określony zainstalowaną powierzchnią
kolektorów słonecznych wyrażoną w m² oraz zainstalowaną mocą wyrażoną w kW.
• zakupie i instalacji ogniw fotowoltaicznych o mocy nie większej niż 10 kW w wyniku których
zostanie uzyskany efekt ekologiczny określony mocą wyrażoną w kW.
Banki udzielać będą kredytów na okres nie przekraczający 8 lat, a maksymalny okres
realizacji inwestycji nie może przekroczyć 6 miesięcy, przy czym inwestycja winna zostać
zakończona w terminie umożliwiającym przeprowadzenie kontroli przez Bank oraz złożenie przez
Bank do Funduszu dokumentów wymaganych do rozliczenia dotacji przez Fundusz w terminie do
dnia 10.12.2014 r. W przypadku nieterminowego złożenia dokumentów, Fundusz może odmówić
wypłaty dotacji.
Fundusz zastrzega, że udzielanie dotacji ze środków Funduszu na przedsięwzięcia, o których
mowa, odbywać się będzie w zależności od możliwości finansowych Funduszu, w granicach limitu,
który na rok 2014 wynosi 2 900 000,- zł (słownie złotych: dwa miliony dziewięćset tysięcy
00/100).
Ponadto BOŚ S.A. zobowiązał się do udzielania ze środków własnych dla osób fizycznych,
kredytów bankowych na inwestycje w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej
22
realizowane na terenie województwa małopolskiego, które nie są związane z prowadzoną przez te
osoby działalnością gospodarczą, przy udziale dotacji ze środków Wojewódzkiego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie, przeznaczonej na dopłaty do ich
oprocentowania. Fundusz dopłaca do 80% odsetek do oprocentowania obliczonego według stopy
procentowej określonej przez Bank.
Przedmiotem kredytowania będą przedsięwzięcia polegające m.in. na termomodernizacji –
dociepleniu powierzchni wraz z oknami do 600m² (wymiana okien może nastąpić wyłącznie wraz
z dociepleniem ścian i/lub stropów).
Koszty kwalifikowane nie mogą być wyższe niż 200 zł/m², przy wymianie okien 300 zł/m2 .
Dofinansowanie zadań ze środków WFOŚiGW w Krakowie realizowanych przez Gminę
w ramach „Programu Ograniczenia Niskiej Emisji na terenie województwa małopolskiego”
Celem Programu jest dofinansowanie zadań realizowanych przez Gminę w ramach PONE
co w konsekwencji przyczyni się do zmniejszenia ilości zanieczyszczeń emitowanych do
powietrza w wyniku procesów spalania paliw stałych w budynkach mieszkalnych.
Zakres rzeczowy inwestycji wynikający z współfinansowania obejmował będzie wykonanie:
1/ Demontażu kotłowni, palenisk opalanych paliwem stałym o niskiej sprawności energetycznej,
2/ Montażu nowej kotłowni na gaz wraz z wewnętrzną instalacją c.o. i c.w.u. z wyłączeniem
kosztów grzejników,
3/ Montażu nowej kotłowni na olej wraz z wewnętrzną instalacją c.o. i c.w.u. z wyłączeniem
4/ Montażu nowej kotłowni na węgiel lub biomasę wraz z wewnętrznymi pionami c.o. i c.w.u.
z wyłączeniem kosztów grzejników o sprawności energetycznej większej bądź równej 87 % dla
kotłów zasilanych kwalifikowanymi paliwami węglowymi. Ponadto stężenie pyłu całkowitego
w gazach wylotowych wyznaczone przy 10% O2 odniesione do spalin suchych, 0o C, 1013 mbar
dla obciążenia 100 % mocy nominalnej kotła nie może osiągać wartości większej niż 40 mg/m3.
Powyższe wartości parametrów obowiązują dla kotłów instalowanych po 1 lipca 2015 r. , co
odpowiada klasie 5 wg normy PN-EN 303-5:2012 dla wszystkich paliw dopuszczalnych
w instrukcji użytkowania urządzenia.
Dla kotłów instalowanych do 30 czerwca 2015 r. o sprawności energetycznej większej bądź równej
80 %, stężenie pyłu całkowitego w gazach wylotowych wyznaczone przy 10% O2 odniesione do
spalin suchych, 00 C, 1013 mbar dla obciążenia 100 % mocy nominalnej kotła nie może osiągać
wartości większej niż 60 mg/m3, co odpowiada klasie 4 wg normy PN-EN 303-5:2012 dla
wszystkich paliw dopuszczalnych w instrukcji użytkowania urządzenia.
Dofinansowanie nowej kotłowni na węgiel lub biomasę będzie możliwe w przypadku braku
technicznej możliwości podłączenia do sieci ciepłowniczej.
5/ Podłączenia do sieci ciepłowniczej wraz z wewnętrzną instalacją c.o. i c.w.u. z wyłączeniem
6/ Montaż pieca zasilanego prądem elektrycznym wraz z podłączeniem do sieci energetycznej oraz
wewnętrznej linii zasilania.
Gmina przystępująca do programu musi posiadać gminny program ochrony powietrza wpisujący się
w Program Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2007-2014 oraz Program
ochrony powietrza dla województwa małopolskiego: Małopolska 2023 - w zdrowej atmosferze
przyjęty przez Sejmik Województwa Małopolskiego Uchwałą Nr XLII/662/13 z dnia 30 września
2013 r.
Dotacja ze środków Wojewódzkiego Funduszu na zadania realizowane w ramach programu
może wynosić do 50% kosztów kwalifikowanych.
Na pozostałą część kosztów kwalifikowanych może być udzielona pożyczka do wartości netto,
a w przypadku gdy nie ma prawnej możliwości odliczenia VAT do wartości brutto.
23
Wielkość dofinansowania wyliczona będzie na podstawie wskaźników obowiązujących w
Funduszu.
5.2 Działania Samorządu
Gmina Andrychów już od dawna zdaje sobie sprawę z sytuacji i stanu powietrza atmosferycznego
na terenie gminy. Prowadzone są działania z zakresu możliwości wymiany źródeł ciepła,
zastosowania odnawialnych źródeł energii oraz przyłączenia mieszkańców z centrum Andrychowa
do sieci ciepłowniczej.
Zarządzeniem nr 1134 Burmistrza Andrychowa z dnia 1 kwietnia 2005r. został ustalony Regulamin
udzielania z GFOŚiGW dofinansowania zmiany systemu ogrzewania na proekologiczny budynków
mieszkalnych i mieszkań w gminie Andrychów. Następnie, po zmianach przepisów prawnych
związanych z likwidacją gminnych funduszy ochrony środowiska, w dniu 30 czerwca 2011r.
przyjęta została uchwała Rady Miejskiej nr X-72-11 w sprawie Regulaminu udzielania osobom
fizycznym dotacji celowej z budżetu gminy na dofinansowanie zmiany systemu ogrzewania na
proekologiczny budynków mieszkalnych i mieszkań w gminie Andrychów (z późniejszymi
zmianami).
Łącznie z udziałem środków z budżetu gminy wymieniono ogrzewanie w 289 budynkach
jednorodzinnych/mieszkaniach, w tym:
• w 173 budynkach zainstalowano wysokosprawny piec węglowy nowej generacji,
• w 28 budynkach jednorodzinnych/mieszkaniach zainstalowano ogrzewanie gazowe,
• w 5 budynkach zainstalowano kolektory słoneczne skojarzone z pracą wysokosprawnego pieca
węglowego nowej generacji,
• 82 mieszkania zostały podłączone do zbiorczej sieci cieplnej,
• w 1 budynku zainstalowano kominek z płaszczem wodnym.
Ponadto w latach 2012-2013 wykonano termomodernizacje 3 budynków użyteczności publicznej:
budynku Szkoły Podstawowej nr 4 w Andrychowie (koszt całkowity 229,7 tys. zł.), budynków
Zespołu Szkół Samorządowych w Targanicach (koszt całkowity 328,9 tys. zł.), przedszkola nr 3
w Andrychowie przy ul. Lenartowicza (koszt całkowity 712 tys. zł.) i wybudowano 2900m sieci
cieplnej przesyłowej na odcinku od OPS w kierunku kotłowni ZGK przy ul. Metalowców
w Andrychowie (koszt całkowity 2512,9 tys. zł).
Dodatkowo w celu wyeliminowania spalania odpadów oraz ograniczenie spalania pozostałości
roślinnych na powierzchni ziemi Straż Miejska w Andrychowie w ramach zadań bieżących
wykonała szereg kontroli. W roku 2013 Strażnicy Miejscy przeprowadzili 211 kontroli pod kątem
gospodarki odpadami komunalnymi i ściekami w tym: 22 kontrole pod kątem wywozu śmieci,
w wyniku których 22 osoby pouczono,157 kontroli podmiotów prowadzących działalność
gospodarczą w wyniku których pouczono 157 osób.
Corocznie przeprowadzana jest na terenie gminy Akcja "STOP SMOG" w ramach której na
początku sezonu grzewczego prowadzone były audycje na antenie Twojego Radia Andrychów na
temat spalania odpadów oraz sankcji karnych grożących za tego typu proceder.
5.3 Ankietyzacja
W celu zaproponowania rozwiązań skupiających się na ograniczeniu niskiej emisji w gminie
Andrychów przeprowadzono ankietyzacje, umożliwiającą poznanie stanu obecnego zasobów
mieszkaniowych. Pierwsza ankietyzacja dotyczyła deklaracji udziału w programie ograniczenia
niskiej emisji przy wykorzystaniu kolektorów słonecznych na terenie gminy Andrychów i została
przeprowadzona w 2009r.
W ankiecie poproszono o udzielenie następujących informacji:
• rodzaj dachu (skośny lub płaski),
• czy budynek posiada własne ujęcie wody, jest podłączony do wodociągu komunalnego czy też
24
posiada oba w/w rozwiązania,
• określenie obecnego źródła przygotowania ciepłej wody i zużycie paliwa za ostatni rok,
• rok zainstalowania kotłowni.
Chęć zamontowania kolektorów słonecznych zgłosiło 807 zainteresowanych. Szczegóły tej
ankietyzacji przedstawia poniższa tabela.
Tabela 18. Ankietyzacja przeprowadzona w 2009r. (kolektory)
Ilość zainteresowanych montażem
Nazwa miejscowości
kolektorów słonecznych [szt.]
Andrychów – miasto
234
Brzezinka
20
Inwałd
83
Roczyny
94
Rzyki
59
Sułkowice
132
Targanice
109
Zagórnik
76
Następnie w 2014r. przeprowadzono ankietyzację wyłącznie na terenie miasta Andrychów,
dotyczącą wstępnej deklaracji przystąpienia do programu ograniczenia niskiej emisji w ramach
programu „KAWKA”. Rozdysponowano około 120 ankiet, natomiast zwrotnie otrzymano 35 szt.,
w tym 31 szt. z terenu miasta (pozostałe cztery zostały złożone od właścicieli budynków
znajdujących się na terenach sołectw).
Ankietowani wyrażali chęć przystąpienia do w/w programu polegającego na zmianie systemu
ogrzewania poprzez:
• likwidację starego źródła ciepła na paliwo stałe i montażu nowego źródła ciepła w postaci: kotła
gazowego/kotła olejowego/ogrzewania elektrycznego/podłączenia do zbiorczej sieci
cieplnej/nowoczesnego kotła węglowego o sprawności powyżej 80%/pompy ciepła/ wraz
z wykonaniem instalacji wewnętrznej c.o. i c.w.u. lub instalacji gazowej,
• montaż kolektorów słonecznych celem współpracy ze w/w źródłem ciepła,
• montaż kolektorów słonecznych do istniejącego kotła na paliwo stałe.
Określony został też planowany termin wykonania instalacji, planowany jej koszt, ilość osób
w budynku (w przypadku kolektorów) oraz powierzchnia kolektorów, rodzaj obecnego ogrzewania
i sposób przygotowywania wody, a także średni dotychczasowy koszt paliwa, ilość paliwa. Jednym
z ważniejszych punktów było określenie czy w budynku/lokalu, w którym planowana jest
modernizacja systemu ogrzewania jest możliwość zmiany kotła/pieca węglowego na paliwo gazowe
lub podpięcia do zbiorczej sieci cieplnej.
Wyniki ankiet przedstawione są w poniższej tabeli:
25
Tabela 19. Wyniki ankietyzacja do programu „KAWKA”
Lp
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Zmiana
systemu
ogrzewania
polega na:
Planowany
rok
realizacji
Moc nowego
pieca
/powierzchnia
czynna
kolektorów/
ilość
mieszkańców
Szacunkowy
koszt
realizacji
zadania [zł]
Liczba
i moc
likwidowanych
źródeł
ogrzewania
Czy istnieje
możliwość
montażu pieca
gazowego?
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
i kolektorów
słonecznych
Montaż
kolektorów
do
istniejącego
pieca na
paliwo stałe
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
i kolektorów
słonecznych
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
i kolektorów
słonecznych
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
Montaż pomp
ciepła, wraz z
wewnętrzna
instalacją
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
2016
25kW
40 m2
1 osoba
35.000
Kocioł na
paliwo stałe
35kW
Tak
2015
6 m2
4 osoby
15.000
Montaż
kolektorów do
istniejącego
pieca o mocy 14
KW
Tak
2015
25kW
4 m2
3 osoby
10.000
Kocioł na
paliwo stałe
25kW
Nie
2015
20kW
4 m2
3 osoby
15.000
Nie
2015
25kW
12.000
2015
8kW
60.000
Kocioł na
paliwo stałe
15kW
piece kaflowe 2
szt.
Kocioł na
paliwo stałe
25kW
Kocioł na
paliwo stałe
8kW
2015
20kW
14.000
2015
20kW
8.600
2015
2m2
1 osoba
8.000
2018
27kW
7,22 m2
4 osoby
2018
18kW
7,22 m2
4 osoby
Montaż
kolektorów
do
istniejącego
pieca na
paliwo stałe
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
i kolektorów
słonecznych
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
i kolektorów
słonecznych
Nie
Tak
Kocioł na
paliwo stałe 29
kW
Kocioł na
paliwo stałe
11kW piece
kaflowe szt. 2
Montaż
kolektorów do
istniejącego
pieca o mocy 25
KW
Tak
21.500
Kocioł na
paliwo stałe 24
kW
Tak
21.500
Piece kaflowe 2
szt.
Tak
Nie
Tak
26
12
13
14
15
Montaż
kolektorów
do
istniejącego
pieca na
paliwo stałe
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
Montaż
kolektorów
do
istniejącego
pieca na
paliwo stałe
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
i kolektorów
słonecznych
2016
7 m2
4 osoby
11.000
Kocioł na
paliwo stałe 20
kW
Tak
2015
35kW
30.000
Nie
2016
5 m2
4 osoby
7.000
Kocioł na
paliwo stałe 30
kW
Montaż
kolektorów do
istniejącego
pieca o mocy
25 KW
2015
18kW
8 m2
8 osób
20.000
Tak
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 20 kW w
budynku
istnieje kocioł
gazowy o mocy
9,5 kW
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 25 kW
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 28 kW
Tak
Montaż
kolektorów do
istniejącego
pieca z
podajnikiem o
mocy 20 KW
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 30 kW
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 32 kW
Tak
16
Montaż pieca
gazowego
2015
25kW
11.000
17
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
i kolektorów
słonecznych
Montaż
kolektorów
do
istniejącego
pieca na
paliwo stałe
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
Montaż pieca
gazowego
oraz
kolektorów
Montaż pieca
gazowego
wraz z
instalacją
oraz
kolektorów
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
i kolektorów
słonecznych
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
2015
25kW
6 m2
4 osoby
27.000
2015
7 m2
3 osoby
11.000
2016
24kW
10.000
2016
25kW
10 m2
8 osób
20.000
2016
33kW
3 m2
4 osoby
43.000
Likwidacja
kotła z
automatycznym
podajnikiem
33 kW
Tak
2016
25kW
6 m2
30.000
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 10 kW
Nie
2015
25kW
15.000
Tak
2015
25kW
15.000
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 20 kW
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 25 kW
18
19
20
21
22
23
24
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
27
25
26
27
28
29
30
31
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
Montaż pieca
gazowego
wraz z
instalacją
oraz
kolektorów
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
Montaż pieca
gazowego
2015
15kW
20.000
2016
15kW
3 m2
4 osoby
30.000
2016
30kW
10.000
2016
20kW
10.000
2015
2,5kW
10.000
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
Montaż pieca
o sprawności
powyżej 80%
i kolektorów
słonecznych
2015
18kW
15.000
2016
25kW
8 m2
5 osób
19.000
Likwidacja
piecy
kaflowych szt. 2
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 25 kW
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 25 kW
Likwidacja 4
szt. piecy
kaflowych
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 2,5 kW
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 20 kW
Likwidacja
kotła na paliwo
stałe 20 kW
Nie
Tak
Tak
TAK
TAK
Nie
TAK
Podsumowanie deklaracji uczestnictwa w programie „Kawka”
• ilość planowanych do zlikwidowania pieców na paliwo stałe – 24 szt.,
• ilość planowanych do zlikwidowania pieców kaflowych – 12 szt. (w pięciu budynkach),
• ilość budynków w których planuje się zamontowanie pieca o sprawności powyżej 80%
i kolektorów słonecznych – 8 szt.,
• ilość budynków w których planuje się zamontowanie pieca gazowego wraz z instalacją
kolektorów słonecznych – 3 szt.,
• ilość budynków w których planuje się zamontowanie pieca gazowego – 1 szt.,
• ilość budynków w których planuje się zamontowanie pompy ciepła – 1 szt.,
• ilość budynków w których planuje się zamontowanie kolektorów słonecznych do
istniejącego kotła na paliwo stałe – 5 szt.,
• szacunkowy koszt realizacji zadania wg ankietowanych – 584 600,00 zł.
Wnioski z ankiet
Niewątpliwie mieszkańcy miasta i sołectw są zainteresowani poprawą jakości powietrza.
Ankiety wskazują na fakt, iż dużym zainteresowaniem cieszy się montaż kolektorów słonecznych.
Równocześnie widoczna jest chęć dalszego wykorzystywania kotłów na paliwa stałe jako
podstawowe ogrzewanie budynków mieszkalnych. Najwięcej osób na terenie miasta zgłosiło chęć
zlikwidowania kotłów węglowych starej generacji i montaż kotłów o sprawności powyżej 80%.
Aktualnie w większości przypadków w gminie zabudowane są kotły komorowe umożliwiające
spalanie paliw niskiego gatunku oraz dodatkowo odpadów stałych, co znacznie wpływa
na pogłębienie problemu niskiej emisji, szczególnie w okresie zimowym.
Program Ograniczania Niskiej Emisji nie może obejmować wymiany kotła w budynkach, które są
nowe, gdyż w takich budynkach powinno, zgodnie z prawem budowlanym, funkcjonować
nowoczesne źródło ciepła. Poza tym celem Programu jest uzyskanie jak największego efektu
28
ekologicznego, który zostanie osiągnięty przy wymianie starych, niesprawnych kotłów/pieców na
nowe.
Z uwagi na wymóg Programu KAWKA – możliwość wymiany starego ogrzewania
węglowego na węglowe o sprawności pow. 80% - tylko w przypadku braku możliwości
podłączenia się do sieci cieplnej lub gazowej, do uwzględnienia we wniosku o dofinansowanie
kwalifikuje się tylko 17 budynków.
Uruchomienie Programu w gminie pozwoli na przeprowadzenie modernizacji wielu
systemów grzewczych i budynków, a mieszkańcom pomoże wykonać większy zakres prac niż ten,
na który mogliby sobie pozwolić bez uzyskania dofinansowania w ramach Programu.
Kotły grzewcze stosowane w obiektach zabudowy rozproszonej zabudowane przed rokiem
1990 to zwykle nieefektywne urządzenia grzewcze cechujące się znacznym zużyciem energii oraz
nadmierną emisją zanieczyszczeń.
W latach 1999 i dalszych na rynek wprowadzono już kotły węglowe głównie z certyfikatem
energetyczno-emisyjnym.
Zakres modernizacji oraz rodzaj stosowanych paliw związane są zwykle z polityką
ekologiczną i finansową gminy. Należy więc na etapie wdrożenia Programu wziąć pod uwagę
następujące czynniki:
- potrzeby mieszkańców,
- efekt ekologiczny inwestycji,
- efekt ekonomiczny inwestycji,
- możliwości finansowe budżetu gminy,
- ryzyko realizacji projektu (rozbieżność pomiędzy deklaracjami w ankietach a faktycznie
zrealizowanymi inwestycjami).
5.4 Analiza techniczno-ekologiczna przedsięwzięć redukcji niskiej emisji.
Efekt ekologiczny, jako najważniejszy miernik przy ocenie projektów środowiskowych, to
zakładany poziom ograniczenia emisji zanieczyszczeń do środowiska, jaki przyniesie
zainwestowanie środków finansowych w dane przedsięwzięcie inwestycyjne, o które beneficjent
aplikuje w ramach określonego programu.
Na potrzeby opracowania niniejszego Programu, wyliczony został efekt ekologiczny planowanych
przez mieszkańców działań inwestycyjnych.
Założenia
I.
Efekt ekologiczny dla 1 GJ wytworzonej energii:
Pył PM 10 Pył PM 2,5 CO2
Piec węglowy/
379,5
359,5
38,89
Piec gazowy
Benzo(a)piren
SO2
N0x
270
899,5
80
Efekt ekologiczny przy zakładanym średniorocznym dotychczasowym
zużyciu 302 GJ
(brutto) na ogrzewanie domu i przygotowanie c.w.u. dla czteroosobowej rodziny:
CO2
Benzo(a)piren
SO2
N0x
Pył PM 10 Pył PM 2,5
Piec węglowy
114609
108569 11744,78
81540
271649 24160
/Piec gazowy
II.
Piec węglowy/
pompa ciepła
380
360
94,71
Benzo(a)piren
SO2
N0x
270
900
130
29
Efekt ekologiczny przy zakładanym średniorocznym dotychczasowym
zużyciu 302 GJ
(brutto) na ogrzewanie domu i przygotowanie c.w.u. dla czteroosobowej rodziny:
CO2
Benzo(a)piren SO2 N0x
Piec węglowy/
pompa ciepła
114760
108569
28602,42
III.
piec węglowy/
piec węglowy
0
0
0
o sprawności
powyżej 80%
81540
271800 39260
Benzo(a)piren
SO2
N0x
0
0
0
Efekt ekologiczny przy zakładanej średniorocznej oszczędności energii o 15% (spadek zużycia
z 302 GJ do 256 GJ brutto) na ogrzewanie domu i przygotowanie c.w.u. dla czteroosobowej
rodziny:
CO2
piec węglowy/
piec węglowy
17480
16560
4356,66
12420
41400 5980
o sprawności
powyżej 80%
IV.
Efekt ekologiczny dla 1 GJ wytworzonej energii (dla kolektorów słonecznych):
Pył PM 10 Pył PM 2,5 CO2 Benzo(a)piren SO2
piec węglowy/piec
węglowy o sprawności
380
360
94,71
270
900
powyżej 80%
+ kolektory słoneczne
N0x
130
Efekt ekologiczny przy zakładanej średniorocznej oszczędności energii o 15% (spadek zużycia
z 273 GJ do 232 GJ brutto) na ogrzewanie domu dla czteroosobowej rodziny:
CO2
piec węglowy/piec
15580
14760
3883,11
11070
3690 5330
powyżej 80%
Efekt ekologiczny przy zakładanej średniorocznej oszczędności w zużyciu 25 GJ (brutto) na
przygotowanie c.w.u. dla czteroosobowej rodziny:
CO2
Benzo(a)piren
SO2
N0x
piec węglowy/piec
9500
9000
2367,75
675
22500 3250
powyżej 80%
30
Sumaryczny efekt ekologiczny dla wymiany pieca węglowego na piec węglowy o sprawności
powyżej 80% wraz z montażem kolektorów słonecznych:
piec węglowy/piec
powyżej 80%
Pył PM 10
Pył PM 2,5
CO2
Benzo(a)piren
SO2
N0x
25080
23760
6250,86
11745
26190
8580
V.
Piec węglowy/
379,5
359,5
38,89
Piec gazowy
Piec węglowy/
kolektory słoneczne
Benzo(a)piren
SO2
N0x
270
899,5
80
Pył PM 10
Pył PM 2,5
CO2
Benzo(a)piren
SO2
N0x
380
360
94,71
270
900
130
Efekt ekologiczny przy zakładanym średniorocznym dotychczasowym zużyciu 273 GJ (brutto) na
ogrzewanie domu dla czteroosobowej rodziny:
CO2
Benzo(a)piren
SO2
N0x
Piec węglowy/
103603,5
98143,5
10616,97
73710
245563,5 21840
Piec gazowy
CO2
Benzo(a)piren
SO2
N0x
piec węglowy/
9500
9000
2367,75
675
22500 3250
Sumaryczny efekt ekologiczny dla wymiany pieca węglowego na piec gazowy wraz z montażem
kolektorów słonecznych:
CO2
Benzo(a)piren
SO2
N0x
piec węglowy/
113103,5
107143,5 12984,72
74385
268063,5 25090
piec gazowy
+kolektory słoneczne
VI.
Piec węglowy/
380
360
94,71
Benzo(a)piren
SO2
N0x
270
900
130
CO2
Benzo(a)piren
SO2
N0x
piec węglowy/
9500
9000
2367,75
675
22500 3250
31
Po przeanalizowaniu wniosków pod kątem ich zgodności z założeniami, ostatecznie do programu
„KAWKA” zostały zakwalifikowane następujące wnioski:
• 2 x wymiana pieca węglowego na gazowy,
• 1 x wymiana pieca węglowego na pompę ciepła,
• 3 x wymiana pieca węglowego na piec węglowy o sprawności powyżej 80%,
• 3 x wymiana pieca węglowego na piec węglowy o sprawności powyżej 80% wraz z instalacją
kolektorów słonecznych, przy założeniu, że nie ma technicznych możliwości podłączenia
budynku do gazu,
• 3 x wymiana pieca węglowego na piec gazowy wraz z instalacją kolektorów słonecznych,
• 5 x montaż kolektorów do istniejącego pieca na paliwo stałe.
Pozostałe wnioski nie mogą zostać zakwalifikowane z uwagi na techniczną możliwość wykonania
instalacji gazowej w budynku (budynki posiadają przyłącz gazowy).
Na podstawie powyższych założeń został policzony efekt ekologiczny dla wniosków
zakwalifikowanych do programu „KAWKA”.
CO2
Benzo(a)piren
SO2
N0x
Piec węglowy/
163080
543298
48320
229218
217138 23489,56
Piec gazowy (2x)
Piec węglowy/
114760
108569 28602,42
81540
271800
39260
pompa ciepła (1x)
piec węglowy/
piec węglowy
52440
49680
13069,98
37260
124200
17940
o sprawności
powyżej 80% (3x)
piec węglowy/
piec węglowy
o sprawności
75240
71280
18752,58
35235
78570
25740
powyżej 80%
(3x)
piec węglowy/
piec gazowy+
339310,5
321430,5 38954,16
223155
804190,5 75270
(3x)
piec węglowy/
47500
45000
11838,75
3375
112500
16250
(5x)
813097,5 134707,5
543645
1934559 222780
Razem 858468,5
Szacunkowy koszt realizacji zadań wg danych mieszkańców: 347 000 zł
6. Realne możliwości realizacji programu oraz przewidywany okres jego realizacji.
Na terenie Gminy Andrychów istnieje możliwość realizacji następujących przedsięwzięć, których
spodziewanym efektem będzie poprawa jakości powietrza, są to:
Działania podstawowe, inwestycyjne:
1. likwidacja indywidualnego źródła ciepła i podłączenie budynku mieszkaniowego
jednorodzinnego do sieci ciepłowniczej, lub sieci gazowej przy spełnieniu warunku opłacalności
techniczno –ekonomicznej;
2. rozbudowa sieci ciepłowniczej na terenie miasta;
32
3. wymiana przestarzałego źródła ciepła (kotła c.o., pieca) na źródła nowoczesne, wysokowydajne
energetycznie i posiadające urządzenia automatycznie regulujące proces spalania;
4. termomodernizacja (docieplenie budynku, wymiana okien);
5. zastosowanie alternatywnych źródeł ciepła – montaż układów solarnych – wymiana instalacji
c.w.u.;
Działania pozostałe- nieinwestycyjne
1. edukacja ekologiczna - prowadzenie różnego rodzaju akcji edukacyjnych uświadamiających
społeczeństwo o zagrożeniach dla zdrowia związanych z emisją zanieczyszczeń podczas spalania
paliw stałych w paleniskach domowych o niskiej sprawności (obejmująca, m.in., akcje szkolne,
informacje w mediach lokalnych, opracowanie ulotek i plakatów);
2. inwentaryzacja indywidualnych źródeł emisji na terenie gminy i utworzenie bazy danych;
3. prowadzenie przez Straż Miejską kontroli w zakresie spalania odpadów w domowych
kotłowniach.
Należy podkreślić, że uzyskanie realnych efektów ekologicznych Programu zależy przede
wszystkim od zainteresowania mieszkańców.
Zakłada się realizację Programu w latach 2014-2018 oraz w dalszej perspektywie. Jednakże
zakres i ilość realizowanych zadań zależeć będzie od wielu czynników, które w chwili obecnej są
praktycznie niemożliwe do przewidzenia m.in.: zasobów finansowych jego uczestników i chęci
uczestnictwa w programie właścicieli/zarządców budynków, możliwości finansowych samorządu,
możliwości dofinansowania ze środków zewnętrznych.
- W I etapie gmina wystąpi z wnioskiem o dofinansowanie w ramach programu „Likwidacja
niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych
odnawialnych źródeł energii” (KAWKA)”
- W II etapie (realizowanym od m-ca lipca 2014r,) rozpocznie się inwentaryzacja indywidualnych
źródeł emisji prowadzona za pomocą ankiet rozpropagowanych wśród mieszkańców oraz
indywidualnych wywiadów prowadzonych przez ankietera (osoba zatrudniona w ramach robót
publicznych). Etap ten umożliwi aktualizację Programu w zakresie określenia
realnego
zainteresowania mieszkańców wymianą starego systemu ogrzewania na proekologiczne.
- Kolejnym etapem będzie skorzystanie z możliwości pozyskania środków zewnętrznych w ramach
programu Prosument (NFOŚiGW) i Programu Ograniczenia Niskiej Emisji na terenie województwa
małopolskiego (WFOŚiGW).
Gmina ze swojej strony winna prowadzić w systemie ciągłym edukację mieszkańców oraz działania
kontrolne.
7. Analiza SWOT dla problemu niskiej emisji
Realizacja Programu jest zadaniem, które będzie wymagało bardzo dużych środków finansowych
i realizowane będzie przez wielu uczestników.
Ocenę możliwości realizacji programu wykonano metodą analizy SWOT:
Mocne strony
Istnienie sieci ciepłowniczej w mieście
podłączenie do zbiorczych sieci cieplnych budynków
wielomieszkaniowych
wysoki wskaźnik zgazyfikowania gminy – dostępność gazu ziemnego
Szanse
Rozwój sieci ciepłowniczej – budowa przyłączy w osiedlach zabudowy
jednorodzinnej
zachęty finansowe do zmiany istniejącego systemu ogrzewania na
proekologiczne (niskoemisyjne)
33
działania edukacyjne podnoszące świadomość mieszkańców
pozyskanie przez Gminę środków zewnętrznych na:
- działania edukacyjne,
-dofinansowanie wymiany przestarzałych źródeł ogrzewania,
- instalowanie OZE
Słabe strony
dominacja wysokoemisyjnych węglowych instalacji grzewczych w
budynkach mieszkalnych jednorodzinnych,
brak szczegółowej inwentaryzacji indywidualnych źródeł ciepła,
brak narzędzi prawnych umożliwiających kontrolę w zakresie rodzaju i
jakości spalanego paliwa
brak monitoringu stanu zanieczyszczenia powietrza w gminie,
zagęszczenie źródeł niskiej emisji,
przyzwolenie społeczne/brak sprzeciwu na spalanie odpadów w
domowych źródłach ciepła,
mała ilość OZE
Zagrożenia
niska zamożność społeczeństwa,
zły stan techniczny istniejących źródeł ciepła na paliwo stale w
budynkach jednorodzinnych,
spalanie paliwa o złej jakości,
rosnące koszty wykorzystania alternatywnych względem węgla nośników
energii na potrzeby grzewcze (gaz, energia elektryczna),
brak postępu w pozyskiwaniu energii ze źródeł odnawialnych,
niskie tempo prac termomodernizacyjnych w budynkach
jednorodzinnych
8. Podsumowanie
Niniejszy program ograniczenia niskiej emisji wskazuje przedsięwzięcia, których wdrożenie
przyczyni się do ograniczenia zanieczyszczeń powietrza ze źródeł emisji niskiej. Program
skierowany jest do mieszkańców gminy, właścicieli bądź zarządców indywidualnych budynków
mieszkalnych zasilanych w ciepło za pomocą własnych przestarzałych źródeł ciepła – na zasadzie
dobrowolnego udziału.
Dla przedsięwzięć podstawowych, tj. wymiany źródła ciepła warto przyjąć następujące założenia:
• priorytetem jest podłączenie do sieci ciepłowniczej, gdy sieć istnieje na danym obszarze,
a podłączenie jest technicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione
• w ramach Programu następuje wymiana nieefektywnych źródeł ciepła - dopuszcza się
urządzenia grzewcze, które posiadają atest ekologiczny, tj.: nowoczesne kotły węglowe z
automatycznym podajnikiem i kotły na biomasę, posiadające certyfikat emisyjno-energetyczny
wydany przez akredytowane laboratorium i sprawność energetyczną powyżej 80%;
• proponuje się pozostawić w gestii Inwestora wybór typu inwestycji i wybór rodzaju paliwa
• możliwa jest dodatkowo zabudowa kolektorów słonecznych;
• wymienia się wyłącznie przestarzałe źródła ciepła na urządzenia nowszej generacji, osiągające
większą sprawność spalania paliwa, jak i posiadające regulacje pracy urządzenia co zapewnia
kontrolę warunków spalania, jak i większą wygodę użytkowania;
• warunkiem udziału w Programie jest likwidacja istniejącego nieefektywnego źródła ciepła,
• wymienione w ramach funkcjonowania Programu źródło ciepła musi być głównym źródłem; nie
dopuszcza się sytuacji kiedy układ grzewczy stanowią dwa równoważne źródła ciepła jak np.
kocioł węglowy wraz z przyłączem sieciowym;
• umowy udzielania dofinansowania powinny zawierać zobowiązania beneficjentów do
34
dobrowolnego poddania się możliwości kontroli sprawdzającej trwałą likwidację kotła
i kontynuację użytkowania dofinansowywanego kotła/instalacji przez okres co najmniej 5 lat
• w przypadku udzielenia dofinansowania do zakupu kotła na paliwo stałe, beneficjent powinien
się zobowiązać do stosowania wyłącznie paliwa o parametrach dopuszczonych przez producenta
kotła, co również powinno podlegać weryfikacji;
• o kolejności wymiany kotłów w zgłoszonych do Programu obiektach winien decydować
spodziewany efekt ekologiczny usprawnienia, np. likwidacja przestarzałego kotła węglowego na
kocioł gazowy jest priorytetowa względem wymiany przestarzałego kotła węglowego na kocioł
węglowy (retortowy).
Równolegle z w/w działaniami należy realizować kampanię edukacyjno-informacyjną skierowaną
do społeczności lokalnej, której celem powinno być:
• promowanie i popularyzowanie rozwiązań technicznych związanych z ograniczeniem tzw.
„niskiej emisji” poprzez podnoszenie świadomości ekologicznej o potrzebie termomodernizacji
budynków oraz modernizacji ogrzewających je przestarzałych źródeł węglowych,
• uświadamianie zagrożeń płynących z eksploatacji przestarzałych źródeł ogrzewania, stosowania
paliw niskiej jakości oraz spalania w indywidualnych kotłowniach odpadów komunalnych,
• popularyzowanie wśród odbiorców indywidualnych odnawialnych źródeł energii oraz spalania
węgla w nowoczesnych niskoemisyjnych kotłowniach węglowych.
Elementem realizacji PONE musi być również szczegółowa inwentaryzacja źródeł ciepła
w budynkach jednorodzinnych oraz kontrola gospodarstw domowych w zakresie spalania odpadów
w kotłach.
Ocena skuteczności wdrożenia PONE na obszarze gminy Andrychów następować będzie w drodze
informacji przedkładanej Radzie Miejskiej w Andrychowie podczas sesji poświęconych ochronie
środowiska w gminie.
9. Wykaz danych i materiałów źródłowych wykorzystywanych w opracowaniu
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2010, 2011, 2012 roku – Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie;
Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2010, 2011, 2012, 2013 roku –
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie;
Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 ;
Program ochrony powietrza dla województwa małopolskiego „Małopolska 2023 – w zdrowej
atmosferze”;
Program Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2007-2014;
Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy
Andrychów;
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Andrychów;
Ankiety mieszkańców gminy Andrychów ;
informacje uzyskane od PGNiG S.A. - GOOG – Gazownia Zabrzańska oraz Elektrociepłowni
Andrychów Sp. z o.o.
www.krakow.pios.gov.pl
www.nfosigw.gov.pl
www.wfosigw.krakow.pl
www.mos.gov.pl
35

program ograniczenia niskiej emisji dla gminy andrychów

Transkrypt

Podobne dokumenty

Ankieta - Miasto Limanowa

Laureaci konkursu plastycznego pt. „Jak wygląda muzyka?”

Piec konwekcyjno – parowy Air-O-Speed - Gastro

WPEFEKT Wioletta Piwowarczyk, Andrychow

Opis przedmiotu zamówienia Wykonanie dwóch kominków i pieca

PRYMUS 70 Najtańsze piece w Polsce!