stare i nowe podejście
Transkrypt
stare i nowe podejście
Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Wojciech Rzepka Warszawa, 19 marca 2012 r. 1 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej 1. Wprowadzenie - idea wspólnego rynku - fundamenty prawne Unii Europejskiej - instytucje decyzyjne Unii Europejskiej - podstawowe formy aktów prawnych 2. Legislacja Unii Europejskiej – „stare i nowe podejście” 3. Podsumowanie 2 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej 1. Wprowadzenie - idea wspólnego rynku - fundamenty prawne Unii Europejskiej - instytucje decyzyjne Unii Europejskiej - podstawowe formy aktów prawnych 2. Legislacja Unii Europejskiej – „stare i nowe podejście” 3. Podsumowanie 3 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej IDEA – nieskrępowany przepływ towarów i usług ale Wzajemne uznawanie procedur wprowadzania do obrotu = wzajemna akceptacja i wzajemne zaufanie stąd CEL: raz ocenione i dopuszczone = akceptowane wszędzie WARUNEK: spełnienie wymagań bezpieczeństwa państwa i harmonizacja techniczna 4 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Fundamenty prawne Unii Europejskiej: Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS), podpisany 18 kwietnia 1951 r. w Paryżu - wszedł w życie 23 lipca 1952 r. i wygasł 23 lipca 2002 r.; Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG), podpisany 25 marca 1957 r. w Rzymie - wszedł w życie 1 stycznia 1958 r. (często nazywany „traktatem rzymskim”); Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom), podpisany w Rzymie jednocześnie z traktatem EWG; Traktat o Unii Europejskiej (UE), podpisany 7 lutego 1992 r. w Maastricht - wszedł w życie 1 listopada 1993 r. (często nazywany „traktatem z Maastricht”). 5 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Instytucje decyzyjne Unii Europejskiej: Parlament Europejski (PE) - reprezentuje obywateli UE i jest przez nich bezpośrednio wybierany; Rada Unii Europejskiej - reprezentuje poszczególne państwa członkowskie; Komisja Europejska - reprezentuje interesy Unii jako całości. 6 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Instytucje decyzyjne Unii Europejskiej – ich rola: Zasadniczo to Komisja występuje z wnioskami dotyczącymi nowych aktów prawnych. Parlament i Rada przyjmują akty prawne. W określonych wypadkach możliwe jest przyjęcie aktu prawnego samodzielną decyzją Rady. 7 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Podstawowe formy aktów prawnych UE Dyrektywy wytyczają wspólny cel do osiągnięcia dla wszystkich państw członkowskich, pozostawiając władzom krajowym wybór formy i sposobu jego realizacji. Zazwyczaj państwa członkowskie mają od roku do dwóch lat na wykonanie dyrektywy Rozporządzenia są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich z chwilą ich wejścia w życie, bez konieczności podejmowania dalszych działań przez poszczególne państwa 8 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Podstawowe formy aktów prawnych UE Rozporządzenia Wydawane przez Parlament obowiązują bezpośrednio i dotyczą funkcjonowania Unii Europejskiej Wydawane przez Komisję Europejską są uszczegółowieniem dyrektyw 9 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej 1. Wprowadzenie - idea wspólnego rynku - fundamenty prawne Unii Europejskiej - instytucje decyzyjne Unii Europejskiej - podstawowe formy aktów prawnych 2. Legislacja Unii Europejskiej - stare i nowe podejście 3. Podsumowanie 10 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej - stare podejście Cel dyrektyw „starego podejścia”: usuwanie barier technicznych poprzez ujednolicanie szczegółowych wymagań technicznych dotyczących wytwarzania wyrobów Opracowanie takich dyrektyw na szczeblu Rady Unii Europejskiej było trudne i nieefektywne, tym bardziej, że wymagało jednomyślności Rady 11 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej - stare podejście Dyrektywy „starego podejścia” określały szczegółowe przepisy techniczne, zastępujące przepisy poszczególnych krajów lub obowiązujące alternatywnie do tych przepisów, miały charakter zbliżony do norm technicznych, ale w znikomym stopniu uwzględniały dorobek normalizacji europejskiej 12 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej - stare podejście Opcjonalność dyrektyw „starego podejścia” obowiązek uznawania przez państwa członkowskie i dopuszczania na swój rynek wyrobów zgodnych z wymaganiami dyrektywy i jednocześnie brak obowiązku wycofania własnych przepisów krajowych, nawet jeśli nie były one zgodne z dyrektywą powodem braku znaczącego postępu harmonizacji technicznej 13 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej - stare i nowe podejście Biała Księga Komisji Europejskiej z 1985 r. rezygnacja z czasochłonnego ujednolicania przepisów w specyfikacjach technicznych, koncentracja dalszych działań na ustalaniu wymagań zasadniczych dotyczących bezpieczeństwa, zdrowia, ochrony konsumenta oraz środowiska, które będą określane w dyrektywach Unii Europejskiej tzw. „nowego podejścia w dziedzinie harmonizacji technicznej i normalizacji” 14 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej - nowe podejście 4 zasady „nowego podejścia”: 1. Harmonizacja jest ograniczona do wymagań zasadniczych i tylko wyroby spełniające wymagania zasadnicze mogą być wprowadzone na rynek i korzystać z prawa swobodnego przepływu w obrębie Wspólnoty, 2. Zakłada się, że zharmonizowane normy, przetransponowane na normy krajowe są zgodne z odpowiednimi wymaganiami zasadniczymi (domniemanie zgodności), 15 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej - nowe podejście 4 zasady „nowego podejścia”: 3. Stosowanie zharmonizowanych norm i innych specyfikacji technicznych jest dobrowolne i producenci mają swobodę w wyborze rozwiązań technicznych, które zapewnią zgodność z wymaganiami zasadniczymi, 4. Producenci mają wybór między różnymi procedurami oceny zgodności uwzględnionymi w odpowiedniej dyrektywie. 16 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej – Dyrektywy nowego podejścia Jednolita struktura uregulowań i określanie: wymagań zasadniczych dla wyrobów wprowadzanych do obrotu, postanowień dotyczących informowania odbiorcy o właściwościach i ograniczeniach stosowania wyrobu, systemu oceny zgodności, 17 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej – Dyrektywy nowego podejścia Jednolita struktura uregulowań i określanie: warunków notyfikowania jednostek upoważnionych do działania w ramach określonych systemów oceny zgodności, obowiązkowego oznakowanie CE wyrobu (jeżeli dyrektywa tego wymaga), obowiązku zorganizowania nadzoru nad wyrobami wprowadzonymi na rynek. 18 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej – Dyrektywy nowego podejścia Zasady obowiązujące odnośnie stosowania dyrektyw „nowego podejścia”: 1. Państwa członkowskie mają obowiązek przenieść je do ustawodawstwa krajowego. Przepisy krajowe muszą być w pełni zgodne z ich postanowieniami, wszelkie krajowe regulacje sprzeczne z dyrektywami powinny zostać uchylone. Państwa członkowskie zachowują swobodę wyboru formy, w jakiej wprowadzają przepisy krajowe (np. poprzez ustawę, rozporządzenie lub inny akt prawny) 19 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej – Dyrektywy nowego podejścia Zasady obowiązujące odnośnie stosowania dyrektyw „nowego podejścia”: 2. Wymagania zasadnicze zawarte w dyrektywach „nowego podejścia” mogą pokrywać się lub wzajemnie dopełniać w zależności od rodzaju zagrożeń, uwzględnionych w wymaganiach zasadniczych odnoszących się do danego wyrobu. 20 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej – Dyrektywy nowego podejścia Zasady obowiązujące odnośnie stosowania dyrektyw „nowego podejścia”: 3. Wyrób może być wprowadzony na rynek tylko wtedy, gdy spełnia przepisy wszystkich dyrektyw, które mają do niego zastosowanie oraz gdy poddany został ocenie zgodności przeprowadzonej zgodnie z wszystkimi tymi dyrektywami. 21 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej – Dyrektywy nowego podejścia Zasady obowiązujące odnośnie stosowania dyrektyw „nowego podejścia”: 4. Dyrektywy dotyczą tylko wyrobów, które są po raz pierwszy wprowadzane na rynek Wspólnoty i/lub po raz pierwszy oddane do użytku. 22 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Legislacja Unii Europejskiej – Dyrektywy nowego podejścia Różnice pomiędzy dyrektywami „starego i nowego podejścia”: Dyrektywy „starego podejścia” obejmują konkretne wyroby, a odnoszące się do nich wymagania jak i sposób przeprowadzenia badań określone są w sposób szczegółowy. Dyrektywy „nowego podejścia” formułują zagadnienia w sposób ogólny, tak aby mogły objąć możliwie wszystkie przypadki dotyczące ich przedmiotu. Nie narzucają jednolitych rozwiązań, tylko pozostawiają użytkownikowi swobodę w wyborze sposobów osiągnięcia celów wskazanych w dyrektywie. 23 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej 1. Wprowadzenie - idea wspólnego rynku - fundamenty prawne Unii Europejskiej - instytucje decyzyjne Unii Europejskiej - podstawowe formy aktów prawnych 2. Legislacja Unii Europejskiej – „stare i nowe podejście” 3. Podsumowanie 24 Stare i nowe podejście legislacyjne do harmonizacji technicznej dla potrzeb wspólnego rynku w Unii Europejskiej Podsumowanie Dyrektywy nowego podejścia: usunęły bariery we wprowadzaniu postępu technicznego poprzez odejście od ścisłego definiowania wyrobu a określenie w zamian zasadniczych dla niego wymagań (bez definiowania szczegółów), wprowadziły jasną odpowiedzialność producenta lub jego przedstawiciela za wyrób (deklaracja zgodności), wprowadziły regulacje dotyczące oceny wyrobu na zgodność z ustalonymi wymaganiami (jednostki oceniające zgodność). 25 Dziękuję za uwagę