Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w

Ekspertyza – ocena stanu
technicznego konstrukcji Zamku
w Ząbkowicach Śląskich
Obiekt:
Zamek w Ząbkowicach Śląskich
AM 11, nr dz. 35, 26, obręb Centrum, Ząbkowice Śląskie
Inwestor:
Urząd Miasta Ząbkowice Śląskie
ul. 1 Maja 15,
57-200 Ząbkowice Śląskie
Jednostka projektowa:
Autorska Pracownia arch. Macieja Małachowicza
ul.Orłowskiego 11, 51-637 Wrocław
tel. (071) 345 26 54
Autor:
dr inż. arch. Maciej Małachowicz
mgr inż. Wojciech Marszałek
Wrocław 2011r.
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
I. Spis treści
I. Spis treści......................................................................................2
II. Opis techniczny.............................................................................3
1. Informacje ogólne,......................................................................3
1.1. Przedmiot opracowania,.........................................................3
1.2. Podstawa formalna wykonania ekspertyzy,...............................3
1.3. Podstawy techniczne wykonania ekspertyzy,............................3
2. Cel wykonania ekspertyzy,...........................................................3
3. Charakterystyka budynku – dane ogólne,......................................4
4. Ogólny opis budynku wraz z opisem uszkodzeń, ............................4
4.1. Skrzydło wschodnie..............................................................4
4.2. Skrzydło południowe.............................................................5
4.3. Skrzydło zachodnie...............................................................5
4.4. Skrzydło północne ...............................................................6
5. Wnioski i zalecenia......................................................................7
6. Zalecenia dotyczące sposobu wykonywania zabezpieczeń i prac
naprawczych:.................................................................................9
6.1. Wnioski...............................................................................9
6.2. Zalecenia i program naprawczy...............................................9
7. Uwagi:.....................................................................................16
III. Dokumentacja fotograficzna.........................................................17
2
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
II.
1.
Opis techniczny
Informacje ogólne,
Przedmiotem opracowania jest ekspertyza stanu technicznego obiektu,
określająca stan wraz z możliwością przeprowadzenia prac remontowych.
1.1. Przedmiot opracowania,
Średniowieczny, rozbudowany w XVI wieku zamek w Ząbkowicach Śląskich
1.2. Podstawa formalna wykonania ekspertyzy,
Zlecenie Inwestora,
1.3. Podstawy techniczne wykonania ekspertyzy,
– wizja lokalna oraz dokumentacja fotograficzna z 2011r.
– wykonana inwentaryzacja architektoniczna z 2011r.
– ocena stanu technicznego w zakresie wód opadowych, gruntowych i
zawilgocenia piwnic zamku w Ząbkowicach Śląskich – M.Małachowicz
2011r.
– Ekspertyza o stanie technicznym i przyczynach uszkodzeń wraz z
programem naprawczym zamku z XVI wieku w Ząbkowicach
Śląskich, wykonana przez L.J. Engla i J. Jasieńkę w roku 2008.
– Wyniki oglądu i oceny stanu technicznego elementów konstrukcji.
2.
Cel wykonania ekspertyzy,
Celem wykonywanej ekspertyzy jest ocena stanu technicznego obiektu
przed planowanymi działaniami remontowymi na potrzeby wykonania
projektu budowlanego zabezpieczeń, adaptacji
3
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
3.
Charakterystyka budynku – dane ogólne,
opis historyczny został szczegółowo opisany w ekspertyzie z
2008r.
Średniowieczny, rozbudowany w XVI wieku zamek został wzniesiony na planie czworoboku o boku ok. 65m, z wewnętrznym dziedzińcem i dwoma cylindrycznymi bastejami na narożach pd-wsch i
pn-zach skrzydle zamku.
Wjazd do zamku jest od strony wschodniej wraz z wieżą bramną,
w rzucie prostokątnym.
Skrzydła zamku w układzie podłużnym ścian nośnych. Po stronie
południowej znajduje się prostokątna wieża. Mury zamku wykonano z
łamanego kamienia uzupełnianego cegłą. Sklepienia wykonano jako
kamienne i ceglane. Zamek jest obecnie ruiną. Nie posiada dachów
ani zachowanych tropów, sklepienia w większości zachowane w partii
piwnic i częściowo w poziomie parteru.
do obiektu doprowadzona jest:
4.
−
instalacja elektryczna,
−
instalacja wodociągowa,
Ogólny opis budynku wraz z opisem uszkodzeń,
stan obiektu od 2008r. nie uległ znaczącemu pogorszeniu, opis
poszczególnych elementów jest tożsamy z opisem stanu technicznego
wykonanego przez L.J. Engla i J. Jasieńkę w roku 2008.
4.1. Skrzydło wschodnie
skrzydło 3-kondygnacyjne, podpiwniczenie – koleba z lunetami o
znacznej rozpiętości na szerokość traktu. W sklepieniach piwnicznych
nie stwierdzono zniszczeń – nadaje się do dalszej eksploatacji.
Sklepienie nad parterem w części wieży wschodniej kolebkowe z
lunetami, ceglane na zaprawie wapiennej, sklepienie jest zniszczone z
głębokimi ubytkami. Ściany podłużne kamienne z przemurowaniami z
cegły posiadają pionowe pęknięcia
Nadproża okienne są częściowo popękane przeważnie w miejscach stykających się z cegłą.
4
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
4.2. Skrzydło południowe
Skrzydło 2-kondygnacyjne, podpiwniczone, sklepienie nad piwnicami kolebkowe z lunetami, z kamienia łamanego. Sklepienia kamienne bez uszkodzeń z wyjątkiem pomieszczenia południowego.
Sklepienie nad parterem w dwóch pomieszczeniach kolebkowe z
lunetami z cegły na zaprawie wapiennej. W sklepieniu są rozległe
zniszczenia w warstwie podniebienia.
Ściany zewnętrzne zwieńczone są attyką ceglaną z licznymi ubytkami. Ściana od strony dziedzińca w części zachodniej posiada pionowe pęknięcia i odspojenia.
Ściany wieży prostokątnej
Wieża południowa jest wielokondygnacyjna, usytuowana w środkowej części skrzydła południowego i częściowo wysunięta ze ściany
północnej w stronę dziedzińca. Wieżę wykonano z cegły na zaprawie
wapiennej. Nad pomieszczeniem na I piętrze wieży pozostały jedynie
przyścienne partie sklepienia. Wyższe stropy wieży ani dach nie zachowały się.
Nad schodami z piwnicy na parter sklepienie odcinkowe z cegły
na zaprawie wapiennej i głęboko skorodowane z głębokimi ubytkami
w ścianach pęknięcia pionowe oraz przy połączeniu ze skrzydłami
zamku.
4.3. Skrzydło zachodnie.
Skrzydło dwukondygnacyjne z piwnicą z jednym pomieszczeniem
w części środkowej skrzydła, reszta się nie zachowała. Brak narożnika
pd-zach. W północnej części skrzydła znajduje się basteja. Sklepienie
w piwnicy kolebkowe z lunetami wykonane z kamienia łamanego na
zaprawie wapiennej z głębokimi ubytkami zaprawy i miejscowym
ubytkiem kamienia.
Nad sklepieniami piwnicy wykonano współcześnie taras pokryty
gładzią cementową.
Ściana frontowa, zachodnia nie zachowała się w partii południowej. Ściana ta od strony dziedzińca jest wychylona na zewnątrz. Ściany poprzeczne częściowo się zawaliły. Mury podłużne i poprzeczne są
5
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
wykonane z kamieni łamanych na zaprawie wapiennej, częściowo ze
znacznymi przemurowaniami ceglanymi.
Ściana wschodnia od strony dziedzińca w południowej partii posiada liczne pęknięcia o przebiegu pionowym z ubytkami muru i jest
odseparowana pionowymi pęknięciami od ściany północnej. Ściana
poprzeczna ceglana w części środkowej jest oddzielona od ściany poprzecznej zachodniej
4.4. Skrzydło północne
Skrzydło dwukondygnacyjne z piwnicą we wschodniej części
skrzydła.. Pomieszczenia piwniczne przekryte kolebami z kamienia łamanego, posiadają lunety. Nad sklepieniami wykonano taras pokryty
wylewką cementową oraz schody żelbetowe prowadzące z poziomu
piwnic na poziom tarasu. Obecnie pokrycie to jest nieszczelne i wymaga wymiany.
6
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
5.
Wnioski i zalecenia
Ogólnie stan murów i sklepień zamku w porównaniu do 2008r.
nie uległ znaczącej zmianie. Wnioski zawarte w ekspertyzie autorstwa
L. Engla i J. Jasieńki wraz z zaleceniami i programem naprawczym pozostają nadal aktualne.
Sklepienia kamienne przed remontem należy podstemplować na
całej powierzchni krążynami drewnianymi oraz oczepami i stemplami.
Po zabezpieczeniu od dołu całych sklepień należy zdjąć posadzki betonowe, zalegającą ziemię i zasypy warstwami tak aby nie spowodować
odkształcenia i raptownego zarwania sklepień.
Po uzyskaniu dostępu do sklepień wymienić mocno skorodowaną
zaprawę od góry i dołu.
Należy uzupełnić ubytki i wymienić zmurszałe cegły i zerodowane
kamienie sklepień i ich oporów.
Uzupełnić zasypy pach sklepiennych.
Pod wylewkę założyć przeponę hydroizolacyjną.
Sklepienia ceglane podstemplować na całej powierzchni krążynami drewnianymi oraz oczepami i stemplami,
ze sklepień usunąć posadzki betonowe i zdejmować zasypy warstwami aby nie spowodować niesymetrycznego obciążenia sklepień.
sklepienie od góry oczyścić,
W sklepieniach wymienić zmurszałe cegły, uzupełnić ubytki oraz
braki. Stosować cegły o wymiarach i kolorze zgodnym z cegłą fragmentu uzupełnianego. Sklepienie układać na zaprawie wapiennej.
W skrzydle zachodnim ze względu na istniejące spękania celem
zabezpieczenia konstrukcji należy skotwić zachodnią ścianę dziedzińca oraz poprzeczną przyległą do niej ścianę pasmową. Przyjęto obustronnie założenie prętów średnicy 30mm.
pozostałe prace zabezpieczające:
– uzupełnić spękane i przerwane nadproża
otworów okiennych i
drzwiowych (zabezpieczenie przed możliwym zarwaniem i dalszą
erozją ściany),
7
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
– uzupełnić partie zerodowanego/zerwanego lica muru (zabezpieczenie przed postępującą erozją)
– wymienić hydroizolację tarasów, udrożnić/wykonać ich odwodnienia;
– zabezpieczyć wieżę bramną i „zegarową” zadaszeniem przed wpływem czynników atmosferycznych
– wskazane jest związanie ścian poziome stropami lokalizowanymi w
miejscu stropów pierwotnych oraz uzupełnianie ścian poprzecznych
powiązanych z murami podłużnymi.
– wskazane jest zabezpieczenie wież stropami i zadaszeniem co najmniej prowizorycznym,
– hydrofobizować korony
Stan techniczny budynku wymaga i pozwala na przeprowadzenie prac remontowych.
8
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
6.
Zalecenia dotyczące sposobu wykonywania zabezpieczeń i
prac naprawczych:
opis wykonano na podstawie wniosków zawartych w ekspertyzie
autorstwa L. Engla i J. Jasieńki pkt 8.
6.1. Wnioski.
Na podstawie wykonanych oględzin oraz przeprowadzonej analizy
stanu konstrukcji i przyczyn uszkodzeń, wynikają cztery wnioski generalne:
1. Zachowane sklepienia kamienne w stanie obecnym są stateczne, jednak aby powstrzymać postęp zniszczeń wymagają remontu.
Sklepienia z cegły są w stanie na tyle złym, że stwarzają zagrożenie
runięciem, a zakres zniszczeń jest tak duży, że w większości wymagają remontu.
2. Zachowane ściany kamienne zamku mają liczne uszkodzenia i
zniszczenia, szczególnie duże w partiach przemurowań ceglanych.
Mimo licznych uszkodzeń ściany kamienne o znacznej grubości są stateczne i w stanie obecnym nie grożą niekontrolowanym runięciem ściany kwalifikują się do remontu. Ściany ceglane są w znacznie gorszym stanie niż ściany kamienne. - Ściany ceglane mimo głębokich
zniszczeń są na tyle grube, że nawet w tak złym stanie nie grożą runięciem. Ściany kwalifikują się do remontu.
3. Przyczyną zniszczeń sklepień i ścian są wielosetletnie procesy
starzenia się materiałów, przyspieszone zawilgoceniem oraz destrukcyjne działanie mrozu na zawilgocone elementy, a na koronach ścian
niszczenie przez wrastające korzenie oraz zaniechanie od ponad 200
lat kompleksowych remontów i napraw. Zniszczenia sklepień i ścian
postępują w dalszym ciągu.
4. Zagrożenie bezpieczeństwa występuje na terenie zamku, jak i
na zewnątrz murów zamku. Zamek i jego otoczenie należy, do czasu
wykonania remontu zabezpieczyć przed dostępem osób niepowołanych.
6.2. Zalecenia i program naprawczy.
Generalnie zakres prac zabezpieczających i adaptacyjnych należy
uzależnić od rozwiązań funkcjonalnych, które będą przyjęte w koncepcji funkcjonalnej. przy czym celem nadrzędnym jest zachowanie
substancji zabytkowej obiektu oraz zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom. Przeprowadzane prace należy dokumentować, dotyczy to
9
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
zwłaszcza elementów odsłanianych (dokumentacja w ramach ratunkowych badań architektonicznych / archeologicznych) oraz robót zanikających.
Celem usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa utrzymania stanu
zachowania zamku oraz powstrzymania postępujących procesów destrukcyjnych należy podjąć następujące prace ratownicze i naprawcze:
•
wyremontować i zabezpieczyć sklepienia przed zamakaniem i
wypłukiwaniem zaprawy,
•
z koron murów, sklepień usunąć porastającą trawę i krzaki i samosiewy. Usunąć warstwę humusu przemurować; wskazane
jest zabezpieczenie środkami hydrofobizującymi i przeciw porastaniu roślinności,
•
Elementy przy których będą prowadzone prace naprawcze zabezpieczyć stemplami i szalunkami w obrębie prowadzonych
prac. Drewniane stemplowanie wykonać krążynami drewnianymi oraz oczepami i stemplami o przekroju nie mniejszym niż
16/16 cm opartymi na podwalinach o przekroju nie mniejszym
niż 20/20 cm,
•
Do hydrofobizacji koron murów i odsadzek proponuje się preparat Funcosil SL
•
Wskazane jest wykonanie uzupełnienia ścian oraz sklepienia pdwsch bastei aby zabezpieczyć ją przed ewentualnym zawaleniem.
•
W sklepieniach należy wymienić skorodowaną zaprawę od góry i
od dołu,
•
w licu stosować spoinę cofnięta o 2cm;
•
używać zaprawy Rz=0,4 - 3,5 MPa na bazie wapna trasowego z
domieszką białego cementu; niedopuszczalne użycie spoiwa o
większej wytrzymałości od budulca, stosować zaprawę marki
podobnej do wymienianej. Proponowane użycie spoinowania
według technologii firmy Remmers, zaprawą wapienną Funcosil
Historic Kalkspatzenmortel, z dodatkiem około 20% kruszywa
miejscowego, aby upodobnić ją do koloru starej istniejącej zaprawy,
10
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
•
do uzupełnień partii ceglanych stosować cegłę klasy Rc=15MPa,
układać ją na zaprawie wapiennej na bazie wapna trasowego z
domieszką białego cementu
•
po zakończeniu prac remontowych sklepień rozebrać stemplowanie i rusztowania.
•
sklepienia uzupełniać/odtwarzać w obrysie i profilach sklepień
pierwotnych (grubość i profil zachowane w postaci odcisków na
oporach i tynkach ścian przyległych)
•
ściany, w miarę możliwości, należy wiązać stropami międzykondygnacyjnymi.
•
stosować rozwiązania zgodne ze zasadami wiedzy technicznej
oraz zdrowym rozsądkiem.
Sklepienia kamienne:
- z nad sklepień kamiennych zdjąć posadzki betonowe, zalegającą ziemię i zasypkę, warstwami tak, aby nie spowodować niesymetrycznego obciążenia sklepień. Sklepienia od góry oczyścić.
- wymienić głęboko skorodowaną zaprawę, a brakującą uzupełnić,
- wymianę i uzupełnienia wykonać zarówno od góry jak i od dołu
sklepienia
– spoinować sklepienie od dołu według proponowanej technologii firmy
Remmers, zaprawą wapienną Funcosil Historic Kalkspatzenmortel, z
dodatkiem około 20% kruszywa miejscowego, aby upodobnić ją do
koloru starej istniejącej zaprawy,
Sklepienia ceglane:
- sklepienia ziszczone nie należy odtworzyć,
- sklepienia zniszczone grożące runięciem podstemplwać na całej powierzchni krążynami oraz
oczepami i słupami o przekroju nie mniejszym niż 16/16, opierać
na podwalinach o przekroju nie
mniejszym niż 20/20 cm,
11
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
- ze sklepień zdjąć Posadzki betonowe i zasypkę, warstwami tak,
aby nie spowodować niesymetrycznego obciąenia sklepień i ich niekontrolowanego odkształcenia,
- sklepienia w partiach przeznaczonych do wymiany rozebrać,
wymienić cegłę, i spoinowanie
Po wyremontowaniu sklepień rozebrać stemplowanie.
Do przemurowań i uzupełnień stosować cegłę o wymiarach i kolorze tożsamym z oryginalną cegłą partii wymienianych - Rc=15MPa,
układać ją na zaprawie wapiennej na bazie wapna trasowego z dodatkiem białego cementu o klasie odporności 3,5-4 MPa.
Cegły powierzchniowo skorodowane oczyścić i od dołu uzupełnić.
Ubytki cegły proponuje się uzupełnić według systemu firmy Remmers,
zaprawą Funcosil Restauriermortel, dobierając kolor identyczny jak
cegły uzupełnianej.
Spoinować sklepienia od dołu według przyjętego systemu zaprawą proponuje się zaprawę wapienną Funcosil Historic KalksPatzenmortel, z dodatkiem około kruszywa miejscowego, aby upodobnić ją
do koloru starej istniejącej zaprawy,
Korona ścian i wież zamku:
- z koron Ścian i wież usunąć wszelkie porosty trawę i samosiewy wraz z korzeniami. Korzenie należy usunąć ze spoin między cegłami. Z korony ścian zdjąć zalegającą warstwę humusu, z korony ścian
zdjąć luźne niezwiązane kamienie i cegły – przemurować min. 2 warstwy (rozwarstwienie oraz styki technologiczne udokumentować – fotografie + rysunek badawczy w skali 1:50),
- ze spoin na koronie usunąć skorodowaną zaprawę spomiędzy
kamieni i cegieł celem jej wymiany,
- uzupełnić ubytki korony ścian, przy użyciu kamieni łamanych
oraz cegieł o wymiarach i kolorystyce identycznej jak istniejące w
murach,
- Przemurowanie korony ścian wykonać kamieniami, lub cegłami
z zachowaniem spadku umożliwiającego odpłynięcie wód opadowych;
Spoinować górną warstwę, zaprawą o właściwościach hydrofobowych,
12
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
- wykonać hydrofobizację korony ścian preparatem Funcosil SL,
wraz z górnymi partiami po obu stronach ścian w paśmie wysokości
0,5 m poniżej korony ścian,
– identycznie jak korony ścian naprawić i zabezpieczyć odsadzki ścian.
Ściany kamienne i kamienno-ceglane zamku:
uzupełnić ubytki Ścian kamieniami łamanymi i cegłą jak istniejące, przemurowania wykonać na zaprawie wapiennej na bazie wapna
trasowego z pozostawieniem pustych spoin na głębokość 2 cm.
- uzupełnić ubytki przesklepień łęków otworów okiennych i portalowych pozostawiając puste spoiny na głębokość około 2 cm – zachować węgary pod kamieniarkę,
- cegły z ubytkami powierzchniowymi oczyścić ze murszałego
materiału, a ubytki uzupełnić, według proponowanego systemu firmy
Remmers, kitem Funcosil Restauriermortel, dobierając kolor fakturę
jak elementów oryginalnego muru,
- w ścianach ze zerodowaną spoiną wymienić ją,
- głębokie ubytki zaprawy wykonać zaprawą wapienną na bazie
wapna trasowego stawiając puste spoiny głębokości około 2 cm,
- pozostawione niewypełnione przypowierzchniowe warstwy spoin oraz płytkie ubytki zaprawy uzupełnić, według technologii firmy
Remmers, kolor i faktura tożsame z partiami wymienianymi.
Pęknięcia ścian o znacznej rozwartości, uszczelnić kitem, lub zaprawą wapienną a
następnie wypełnić pod ciśnieniem preparatem, według przyjętego systemu – proponuje się Remmers Aide Bohrlochsuspension. Po
usunięciu kitu czy zaprawy należy niewypełnioną warstwę uzupełnić
zaprawą wapienną np.: Funcosil Historic KalksPatzenmortel, z-dodaikiem około 20% kruszywa lokalnego, aby upodobnić ją do koloru starej istniejącej zaprawy,
Wzmocnienie Ścian w miejscach przemurowań ceglanych, tam
gdzie występują pęknięcia i zarysowania wykonać przez założenie,
prętów stalowych 2Ø6 (34GS) w co 4 spoinie. Pręty założyć tak, aby
sięgały 75 cm poza pęknięcie z każdej strony. spoiny, po dokładnym
oczyszczeniu i przedmuchaniu sprężonym powietrzem oraz obfitym
13
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
nawilżeniu wypełnić zaprawą cementową marki Rz=5,0 MPą z pozostawieniem 1,0 - 1,5 cm na wypełnienie spoin.
Wychyloną ścianę frontową zachodnią skrzydła zachodniego, w
południowej partii skotwić prętami stalowymi Ø30 ze ścianą podłużną
od strony dziedzińca zakładając pręty po obu stronach ściany ceglanej
poprzeczne; w wykonanych bruzdach i zabetonowanych po napięciu
prętów. Pręty założyć w dwu poziomach łącznie po 2 pręty Ø30. Pręty
mocować w blachach oporowych ukrytych i zamurowanych we wnętrzach ścian i sprężyć śrubami na obu końcach.
Ściany ceglane zamku:
- uzupełnić ubytki ścian cegłami klasy Rc=15,0 MPa o wymiarach
i kolorystyce identycznej jak istniejące, na zaprawie wapiennej marki
~ Rz=3,0 MPa z pozostawieniem w przypowierzchniowej warstwie pustych spoin na głębokość 2 cm,
- uzupełnić ubytki przesklepień i łęków otworów okiennych i
drzwiowych, cegłami i na zaprawie wapiennej,
- ze Ścian usunąć głęboko skorodowane cegły, wymienić je na
zgodne z wymiarami i kolorem pierwotnych, na zaprawie wapiennej
marki Rz:0,4 MPa pozostawiając puste spoiny na
głębokości około 2 cm,
- cegły z ubytkami Powierzchniowymi oczyścić ze zniszczonego
materiału, a ubytki uzupełnić, według np.: wg technologii Remmers,
kitem Funcosil Restauriermortel, dobierając kolor identyczny jak oryginalne cegły,
- w ścianach ze spoin w warstwie przypowierzchniowej usunąć
skorodowaną zaprawę,
- głębokie ubytki zaprawy uzupełnić zaprawą wapienną klasy
Rz:0,4 MPa pozostawiając puste spoiny głębokości około 2 cm,
- Pozostawione niewypełnione przypowierzchniowe warstwy spoin
oraz płytkie ubytki zaprawy uzupełnić, np.: według technologii firmy
Remmers, zaprawą wapienną Funcosil Historic Kalkipatzenmortel, z
dodatkiem około 20% kruszywa miejscowego, aby upodobnić ją do
koloru starej istniejącej zaprawy,
- Pęknięcia ścian o znacznej rozwartości, uszczelnić z zewnątrz
na głębokość 2 cm kitem, lub zaprawą wapienną a następnie wypeł14
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
nić pod ciśnieniem preparatem, według systemu Remmers'a Aide
Bohrlochsuspension. Po usunięciu
kitu czy zaprawy należy niewypełnioną powierzchnią warstwę
pęknięcia uzupełnić spoinę,
- wzmocnienie ścian ceglanych w miejscach pęknięć i zarysowań
wykonać przez założenie, z obu stron ściany prętów
stalowych 2Ø6 (34GS) odpowiednio w co 4 spoinie, Pręty założyć tak, aby sięgały 75 cm poza pęknięcie z każdej strony. spoiny, po
dokładnym oczyszczeniu i przedmuchaniu sprężonym powietrzem
oraz obfitym nawilżeniu wypełnić zaprawą cementową marki Rz=5,0
MPa z pozostawieniem 1,0 - 1,5 cm na wypełnienie spoin.
15
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
7.
Uwagi:
– Wobec istniejącego zagrożenia awarią budowlaną i potencjalnego zagrożenia urazami od spadających elementów budowlanych należy
zabezpieczyć przed dostępem ludzi zagrażające obszary. Wstęp na
obiekt winien być monitorowany. Należy używać odzieży ochronnej.
– Należy wykonać projekt zabezpieczeń zamku i zrealizować go,
– Zakres prac zabezpieczających i remontowych oraz projekty w zakresie projektu budowlanego i wykonawczego wymagają uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków,
– Prace projektowe ze względu na zakres i unikatowy charakter obiektu powinny być prowadzone przez doświadczone przedsiębiorstwa
specjalizujące się w tego rodzaju działaniach na obiektach zabytkowych.
– Prace realizacyjne ze względu na unikatowy charakter obiektu powinny być prowadzone przez doświadczone przedsiębiorstwa specjalizujące się w tego rodzaju działaniach na obiektach zabytkowych
pod stałym nadzorem konserwatorskim, inwestorskim oraz autorskim.
– Ważność oceny stanu technicznego wynosi 2 lata
opracowanie:
dr inż arch. Maciej
Małachowicz
mgr inż. Wojciech
Marszałek
16
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
III.
Dokumentacja fotograficzna
fot. 1. Ząbkowice Śl. Zamek, elewacja frontowa, widok od
północnego wschodu,
fot. 2. Ząbkowice Śl. Zamek, elewacja wschodnia, zachowany
fragment bastei południowo-wschodniej, widok od południowego
wschodu,
fot. 3. Ząbkowice Śl. Zamek, elewacja północna, widok od
północnego wschodu, ściana z kamienia łamanego z rozległymi
przemurowaniami ceglanymi, otwory okienne w parterze
zamurowane cegłą,
fot. 4. Ząbkowice Śl. Zamek, elewacja północna, zachowany fragment
bastei północno zachodniej, widoczna ściana z kamienia łamanego z
głębokimi ubytkami zaprawy oraz ubytkami cegły w łękach otworów
okiennych,
fot. 5. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło wschodnie, południowa część
elewacji frontowej, widoczna ściana z kamienia z przemurowaniami
z cegły, w dolnej partii ściany ubytki zaprawy,
fot. 6. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło wschodnie, elewacja frontowa
z wieżą bramną, rozległe ubytki w koronie muru,
fot. 7. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło wschodnie, północna część
elewacji frontowej, widoczna ściana z kamienia z przemurowaniami
z cegły, liczne ubytki muru przy otworach okiennych,
fot. 8. Ząbkowice Śl. Zamek, wjazd do bramy głównej, widoczny
uszkodzony łęk ceglany nad nieistniejącą fosą,
fot. 9. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło zachodnie, widok od
południowego zachodu, ściana z kamienia z licznymi
przemurowaniami z cegły, ubytki zaprawy, zachowany fragment
bastei północno zachodniej , wspornikowo nadwisający fragment
ściany z kamienia łamanego,
fot. 10. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło zachodnie, widok od
południowego zachodu, ściany zewnętrzne narożnika nie zachowały
się,
17
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
fot. 11. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło południowe, widok na naroże
południowo-zachodnie od południa, w zachowanej ścianie
wspornikowy nawis,
fot. 12. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło południowe, ściana
południowa, liczne ubytki w attyce, licu muru oraz widoczne znaczne
zawilgocenia muru,
fot. 13. Ząbkowice Śl. Zamek, dziedziniec, widok w kierunku
południowo-zachodnim, widoczne współcześnie wykonane podium,
fot. 14. Ząbkowice Śl. Zamek, dziedziniec, ściana północna skrzydła
południowego, widoczne znaczne ubytki korony muru oraz ubytki
cegły w elewacji wieży wewnętrznej,
fot. 15. Ząbkowice Śl. Zamek, dziedziniec, ściana zachodnia skrzydła
wschodniego, widoczne znaczne ubytki w koronie muru, głęboko
skorodowane cegły,
fot. 16. Ząbkowice Śl. Zamek, dziedziniec, ściana zachodnia skrzydła
wschodniego, widoczne ubytki zaprawy, pęknięcie na styku
dostawionej ściany,
fot. 17. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło wschodnie, ściana południowa
skrzydła wschodniego, parter, widoczne ubytki zaprawy, cegły
głęboko skorodowane, korona muru porośnięta krzewami,
fot. 18. Ząbkowice Śl. Zamek, wieża bramna widok od południa,
widoczne znaczne ubytki w partii attyk i korony muru, skorodowane
cegły
fot. 19. Ząbkowice Śl. Zamek, elewacja południowa, zachowany
fragment bastei południowo-wschodniej, widoczna korozja lica
ceglanego, pionowe pęknięcie pomiędzy otworami okiennymi,
zabezpieczony taras przed dostępem osób trzecich,
fot. 20. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło południowe, ściana
południowa,widoczne znaczne ubytki lica muru oraz zaprawy,
fot. 21. Ząbkowice Śl. Zamek, wnętrze skrzydła południowego,
widoczne głęboko skorodowane cegły ściany poprzecznej,
fot. 22. Ząbkowice Śl. Zamek, wnętrze skrzydła południowego, ściana
południowa, znacznie skorodowana partia attyki, cegły z ubytkami,
korona muru porośnięta krzewami,
18
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
fot. 23. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło południowe, wewnętrzna
wieża, widok wnętrza wieży z poziomu I piętra, widoczne belki
drewniane,
fot. 24. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło południowe, wewnętrzna
wieża, widoczny relikt sklepienia ceglanego nad I piętrem,
fot. 25. Ząbkowice Śl. Zamek, dziedziniec, ściana północna, widoczny
rozległy ubytek górnej partii muru, cegła głęboko skorodowana z
licznymi ubytkami,
fot. 26. Ząbkowice Śl. Zamek, dziedziniec, ściana północna, widoczny
uszkodzony łęk otworu okiennego oraz pionowe pęknięcie o znacznej
rozwartości, cegła głęboko skorodowana z licznymi ubytkami,
fot. 27. Ząbkowice Śl. Zamek, wnętrze skrzydła południowego, ściana
północna, widoczne pionowe spękania ściany,
fot. 28. Ząbkowice Śl. Zamek, wnętrze skrzydła południowego, ściana
północna, widoczne pionowe spękania ściany oraz odspojenie się
ściany skrzydła zachodniego,
fot. 29. Ząbkowice Śl. Zamek, elewacja wschodnia, widok wnętrza
bastei południowo-wschodniej z częściowo zachowanym sklepieniem
nad I piętrem, głębokie ubytki zaprawy w podniebieniu sklepiennym,
widoczne krzewy rosnące na sklepieniu,
fot. 30. Ząbkowice Śl. Zamek, elewacja wschodnia, widok wnętrza
bastei południowo-wschodniej z częściowo zachowanym sklepieniem
nad I piętrem, głębokie ubytki zaprawy w podniebieniu sklepiennym,
widoczne krzewy rosnące na sklepieniu,
fot. 31. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło południowe, widok na
wewnętrzną wieżę od strony południowej, widoczne pęknięcie na
styku dostawionej ściany, głęboko skorodowana cegła z ubytkami,
fot. 32. Ząbkowice Śl. Zamek, wnętrze skrzydła zachodniego, widok na
ścianę wschodnią, pionowe pęknięcia ściany, pęknięcie i ubytek
cegieł w łęku otworu, głęboko skorodowane cegły,
fot. 33. Ząbkowice Śl. Zamek, wnętrze skrzydła zachodniego, widok na
ścianę północną, widoczne znaczne odspojenie ściany na całej
wysokości, głęboko skorodowana cegła z licznymi ubytkami,
fot. 34. Ząbkowice Śl. Zamek, elewacja zachodnia, widoczne
odchylenie ściany na zewnątrz,
19
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
fot. 35. Ząbkowice Śl. Zamek, wnętrze skrzydła południowego, parter,
widoczne sklepienie ceglane z licznymi ubytkami, skorodowane
cegły, uzupełnienia betonem,
fot. 36. Ząbkowice Śl. Zamek, przejazd wieży bramnej, widoczne
ubytki sklepienia, cegła głęboko skorodowana,
fot. 37. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło wschodnie, widoczne głębokie
ubytki zaprawy, głęboko skorodowana cegła z licznymi ubytkami,
korona murów porośnięta krzewami,
fot. 38. Ząbkowice Śl. Zamek, wnętrze wieży bramnej, widok z I
piętra, widoczne ubytki w partii attyk, mur porośnięty krzewami,
fot. 39. Ząbkowice Śl. Zamek, parter skrzydła południowego,
współcześnie wykonane kolebkowe sklepienie betonowe,
fot. 40. Ząbkowice Śl. Zamek, piwnica skrzydła wschodniego, w ścianie
i sklepieniu widoczne ubytki zaprawy
fot. 41. Ząbkowice Śl. Zamek, piwnica bastei południowo-wschodniej,
sklepienie i ściany bez uszkodzeń,
fot. 42. Ząbkowice Śl. Zamek, schody z parteru do piwnic skrzydła
południowego, pokryte gładzią cementową, zniszczone z licznymi
ubytkami,
fot. 43. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło południowe, ściana południowa
piwnicy, widoczne pionowe pęknięcie i ubytki w zaprawie,
fot. 44. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło południowe, ściana południowa
piwnicy, wypłukany spod ściany grunt,
fot. 45. Ząbkowice Śl. Zamek, wnętrze skrzydła zachodniego, widok na
ścianę południową, pęknięcia i odspojenie ściany, głęboko
skorodowana cegła z licznymi ubytkami,
fot. 46. Ząbkowice Śl. Zamek, wnętrze skrzydła północnego, widok na
ścianę wschodnią, widoczne ubytki w zaprawie,
fot. 47. Ząbkowice Śl. Zamek, wnętrze skrzydła północnego, widok na
ścianę zachodnią, widoczne ubytki w zaprawie,
fot. 48. Ząbkowice Śl. Zamek, skrzydło wschodnie, widok z północnego
wschodu, rozległe ubytki w koronie muru, cegieł i zaprawy,
20
Ekspertyza – ocena stanu technicznego konstrukcji Zamku w Ząbkowicach Śląskich
fot. 49. Ząbkowice Śl. Zamek, dziedziniec, ściana południowa,
widoczne pionowe pęknięcie ściany,
fot. 50. Ząbkowice Śl. Zamek, wieża bramna, wnętrze na I piętrze,
widoczne pionowe pęknięcie ściany i uszkodzony łęk drzwiowy.
21