Ortokorekcja a postępowanie krótkowzroczności``

wrzesieñ 2006
Miopia
Ortokorekcja a postêpowanie
krótkowzrocznoœci
Badania potwierdzają, że u młodych pacjentów ortokorekcja powoduje znaczne ograniczenie progresji wady.
W większości przypadków nie jest potrzebna coroczna zmiana wartości korekcji, tak jak dzieje się to w przypadku okularów
Oxana Borissova
Ewa Pelczar
O
rtokorekcja jest okresow¹ redukcj¹ œredniej wielkoœci krótkowzrocznoœci
i ma³ego astygmatyzmu
krótkowzrocznego z zastosowaniem
twardych gazoprzepuszczalnych soczewek ortokorekcyjnych, powoduj¹cych odwracaln¹ zmianê geometrii rogówki podczas snu. Polega ona na doborze i aplikacji specjalnych soczewek,
które powoduj¹ czasowe sp³aszczenie
centralnej strefy rogówki.
Ocena odleg³ych wyników zastosowania ortosoczewek CKR we wczeœniejszych badaniach przeprowadzonych we Wroc³awskim Eye-Laser
Center pokaza³a, ¿e metoda ortokorekcji jest najskuteczniejsza w korekcji krótkowzrocznoœci od -1,0D do
-4,75D oraz niezbornoœci do -1,0D.
Szansa na stabilizacjê
krótkowzrocznoœci
Poza satysfakcj¹ pacjentów, bardzo
wa¿nym wskazaniem do zastosowania tej metody jest nadzieja na stabilizacjê powiêkszaj¹cej siê wady w trakcie u¿ywania soczewek ortokorekcyjnych. Praktycznie wszyscy pacjenci
w wieku do 18 r.¿. oraz ich rodzice s¹
zaniepokojeni ci¹g³ym postêpowaniem krótkowzrocznoœci, potrzeb¹
stosowania coraz silniejszych okularów.
Postêpuj¹ca krótkowzrocznoœæ to
powa¿ny problem dla lekarzy okulistów. Istnieje wiele metod leczenia postêpuj¹cej krótkowzrocznoœci, a przyczyny jej powstania i progresji s¹ bardzo z³o¿one i ró¿norodne. Niestety,
¿adna z terapii, poczynaj¹c od leków
pora¿aj¹cych akomodacjê, obni¿aj¹cych ciœnienie wewn¹trzga³kowe, preparatów witaminowych i biostymuluj¹cych, bifokalnej korekcji okularowej, a koñcz¹c na metodach chirurgicznego wzmocnienia tylnego bieguna ga³ki ocznej, nie ma odpowiedniej skutecznoœci w ograniczeniu progresji krótkowzrocznoœci.
Liczne prace analizuj¹ce wp³yw soczewek twardych, a póŸniej soczewek
ortokorekcyjnych na postêpowanie
krótkowzrocznoœci pokazuj¹, ¿e przy
ich zastosowaniu wystêpuje efekt stabilizacji albo znacznego zahamowania postêpowania krótkowzrocznoœci. Ju¿ w latach 60. w badaniach
Morrisona odnotowano, ¿e w trakcie
noszenia twardych soczewek ¿aden
z 1000 pacjentów nie mia³ pogorszenia wady wzroku. PóŸniej, po bardziej
dok³adnych badaniach, Governson
wykaza³ powiêkszenie krótkowzrocz-
4
noœci tylko o -0,48D w ci¹gu 3-letniej
obserwacji dzieci regularnie u¿ywaj¹cych soczewek twardych gazoprzepuszczalnych (RGP) w ci¹gu dnia.
W kontrolnej grupie pacjentów
wykazano postêp wady o -1,53D. PóŸniejsze badania Koo wykaza³y roczny
postêp wady o -0,42D w grupie dzieci stosuj¹cych soczewki RGP, w porównaniu z postêpowaniem o -0,78D
w grupie kontrolnej. W badaniach
Thomasa Reima, Maxa Lunda i Richarda Wu, opublikowanych w 2003 r.,
udowodniono, ¿e u pacjentów stosuj¹cych ortosoczewki (462 oczu) wartoœæ skorygowanej wady nie zmieni³a siê w ci¹gu pierwszego roku,
a w okresie 3-letniej obserwacji zwiêkszy³a siê tylko o 0,31D. Pauline Cho
podczas prezentacji na Global Orthokeratology Symposium w 2005 r. og³osi³a, ¿e d³ugoœæ ga³ki ocznej 43 zbadanych dzieci w wieku 7–12 lat stosuj¹cych ortosoczewki powiêkszy³a siê
w ci¹gu roku o 0,14 mm (oko³o
0,39D), w porównaniu z grup¹ kontroln¹, gdzie wynik ten wyniós³ 0,27
mm (oko³o 0,75D).
Wyniki wroc³awskich badañ
We Wroc³awskim Eye-Laser Center ortokorekcja zosta³a wprowadzona w 2003 r. W ci¹gu trzech lat ka¿de
dziecko zakwalifikowane do tej metody raz w roku musi odstawiæ ortosoczewki na oko³o 3-4 tygodnie, by
mo¿na by³o zbadaæ, czy wartoœæ wady, od której ortokorekcja zosta³a rozpoczêta, nie zmieni³a siê.
Stosuj¹c ortosoczewki CKR (Controlled-KeratoReformation), bardzo
byliœmy ciekawi, czy nasi pacjenci bêd¹ mieli podobny efekt obni¿enia postêpowania krótkowzrocznoœci, jak
to opisuj¹ naukowcy z USA, Australii, Japonii i Hongkongu. Dlatego
w lipcu 2006 r. przeprowadziliœmy analizê badañ zmian refrakcji oraz topografii rogówki podczas corocznych
przerw w stosowaniu twardych gazoprzepuszczalnych soczewek ortokorekcyjnych CKR (ryc. 1a i 1b). Porównuj¹c wyniki 112 dzieci (218 oczu)
w wieku od 9 do 16 roku ¿ycia, odnotowaliœmy nieznaczne zmniejszenie wartoœci œredniej wady sferycznej
od -4,01D do -3,87D. Zmiany w keratotopografii wykaza³y, ¿e po miesiêcznej przerwie w zastosowaniu ortosoczewek zostaje niewielkie sp³aszczenie rogówki œrednio na oko³o
0,2–0,4D. Ostroœæ wzroku bez korekcji nieznacznie poprawi³a siê, a œrednia ostroœæ wzroku w najlepiej dobranej korekcji zosta³a bez zmian (ryc. 2).
Ortokorekcja pozwala stworzyæ
takie warunki optyczne, jakie wystêpuj¹ w oku normowzrocznym. Ortosoczewkê zak³ada siê na oko w nocy, a w dzieñ pacjent nie potrzebuje
¿adnej pomocy optycznej, maj¹c
100% ostroœci wzroku. Efekt obni¿enia postêpowania krótkowzrocznoœci u dzieci stosuj¹cych ortokorekcjê jest porównywalny z podobnym
Ryc. 1a
efektem przy u¿ywaniu soczewek
twardych gazoprzepuszczalnych. Nawet zak³adaj¹c, ¿e soczewka ortokorekcyjna, tak samo jak soczewka twarda korekcyjna, doprowadzi do delikatnego sp³aszczenia krzywizny rogówki, które nie znika do koñca po
miesi¹cu odstawienia soczewek, ró¿nica w wadzie refrakcji w rocznej obserwacji jest znacznie mniejsza, ni¿ by³a stwierdzana u tego samego pacjenta przed zastosowaniem soczewek ortokorekcyjnych.
W trakcie przeprowadzonych badañ tylko 4 pacjentów z 112-osobowej grupy potrzebowa³o zmiany mocy ortosoczewki z powodu powiêkszenia krótkowzrocznoœci. Oznacza
to, ¿e 96% zbadanych nie potrzebowa³o zmiany korekcji krótkowzrocznoœci. Przed zastosowaniem
ortokorekcji wiêkszoœæ badanych
musia³a zmieniaæ okulary co roku
z powodu rosn¹cej krótkowzrocznoœci.
Ryc. 1b
Wnioski
Przeprowadzone badania potwierdzaj¹, ¿e ortokorekcja powoduje
znaczne zmniejszenie postêpowania
krótkowzrocznoœci u pacjentów
w wieku od 9 do 16 lat. Przy zastosowaniu ortosoczewek w wiêkszoœci
przypadków nie jest potrzebna coroczna zmiana wartoœci korekcji, tak
jak przy u¿ywaniu okularów. Porównywano tylko wartoœci refrakcji oraz
keratotopografii; nie by³y analizowane zmiany d³ugoœci ga³ki ocznej i gruboœci rogówki, które maj¹ wp³yw na
analizê wyników badañ.
Czy mo¿emy gwarantowaæ pacjentom, ¿e dziêki zastosowaniu ortokorekcji krótkowzrocznoœæ nie
bêdzie postêpowaæ? Absolutnie nie.
Mo¿emy na razie tylko stwierdziæ,
¿e, podobnie jak w przypadku soczewek twardych gazoprzepuszczalnych, obserwujemy znaczne hamowanie wzrostu wady wzroku
w trakcie regularnego zak³adania
ortosoczewek.
Wa¿ne pytania
Jak d³ugo od dzieciñstwa musimy
korygowaæ wzrok za pomoc¹ ortosoczewek, aby efekt stabilizacji by³
trwa³y? W jakim wieku i na jak d³ugo
trzeba przerwaæ ortokorekcjê, ¿eby
mieæ pewnoœæ, ¿e wada nie postêpuje? Czy po odstawieniu ortokorekcji,
stosowanej od dzieciñstwa, wada nie
zacznie siê pog³êbiaæ? To s¹ pytania,
na które wci¹¿ nie mamy odpowiedzi,
tak samo jak do tej pory nie wiemy
do koñca, czy noszenie soczewek
twardych gazoprzepuszczalnych ma
wp³yw na d³ugoœæ ga³ki ocznej.
Lek. med. Oxana Borissova,
specjalista chorób oczu
Lek. med. Ewa Pelczar,
specjalista chorób oczu
z Wroc³awskiego Eye-Laser Center
Ryc. 2a. Anna J., 12 lat. Mapa rogówki przed ortokorekcj¹
RF OP −4,25 Sph; −0,25 CYL; Ax 113
OL −4,00 Sph; −0,50 CYL; Ax 172
Ryc. 2b. Anna J., 12 lat. Mapa rogówki w trakcie ortokorekcji
RF OP +0,25 Sph; - 0,50 CYL; Ax 81
OL +0,25Sph; −0,50 CYL; Ax 164
Ryc. 2c. Anna J., 12 lat. Mapa rogówki po roku ortokorekcji
RF OP −4,25 Sph; −0,25 CYL; Ax 150
OL −3,50 Sph; −0,75 CYL; Ax 174
Ryc. 2d. Anna J., 12 lat. Mapa rogówki po 2 latach ortokorekcji
RF OP −4,25 Sph; −0,50 CYL; Ax 118
OL −4,00 Sph; −0,75 CYL; Ax 1