Zagadka hieroglifów

Zagadka hieroglifów
Hieroglify to obok piramid, mumii i papirusów jeden z najpopularniejszych symboli
starożytnego Egiptu. Spotykane na ścianach świątyń, grobowców, bazach posągów, czy
wreszcie na papirusach, intrygują swoją różnorodnością. Te precyzyjnie wykonane wizerunki
zwierząt, roślin, ludzi czy przedmiotów, wydają się być kluczem do wiedzy o cywilizacji
rozwijającej się nad Nilem przed tysiącami lat. Ale zanim dziewiętnastowieczny badacz, Jean
Francois Champollion,, odkrył zasady posługiwania się tym kluczem, znaczenie egipskich
napisów stanowiło zagadkę przez kilka kolejnych stuleci.
NARODZINY
MITU
sposób myślenia
współczesnych ba−
daczy próbujących
rozwikłać zagadkę
hieroglifów.
Kolejni lingwiś−
ci, jak Athanasius
Kircher
Kircher, żyjący w
XVII w. n.e., pono−
sili porażki w tłu−
maczeniu hierogli−
fów, zbyt jednos−
tronnie poszukując
silnego
związku między wyglądem
znaków a ich znaczeniem.
Próbowano także, jak fran−
cuski orientalista, C.J. de Gu−
ignes
ignes, widzieć podobieństwo
hieroglifów do pisma chińs−
kiego.
częły przygotowania do od−
parcia spodziewanego ataku
Brytyjczyków. Bonaparte,
Po trwającym ponad 3
przewidując uderzenie wro−
tysiące lat okresie funk−
giej floty, rozkazał budowę
cjonowania hieroglifów
umocnień portów na wybrze−
rozpoczął się ich powolny
żu Morza Śródziemnego. Je−
upadek.
dnym z owych portów był
KAMIEŃ
Wraz z opanowaniem
Rashid (Rosetta), położony
Z ROSETTY
Egiptu przez Aleksandra
Wielkiego w 332 roku
W 1798 r. Napoleon Bo− w Delcie, na zachodniej od−
naparte zdobył Egipt. Zaraz nodze Nilu. Podczas budo−
p.n.e. do kraju faraonów
potem jego wojska rozpo− wy fortu obronnego natra−
zaczęło napływać wielu
fiono na bazaltowy blok po−
Greków, którzy w nowej
kryty napisami sporządzony−
ojczyźnie posługiwali się
mi w trzech rodzajach pis−
swym rodzimym językiem, Jean Francois Champolliona (1790−1832)
ma: hieroglificznym, demo−
a obejmując najwyższe
tycznym i w grece.
urzędy państwowe uczyni−
Diodora
Sycylijskie−
grafa,
Wkrótce ustalono, że
li grekę oficjalnym językiem
go
go,
podróżującego
po
Egip−
wszystkie
trzy teksty zawie−
administracji państwowej.
rają tę samą treść. Wydawa−
Użycie hieroglifów zostało cie w I w. p.n.e.: pismo ich
ło się, że dzięki porów−
ograniczone do tekstów reli− nie wyraża zamierzonych
naniu zrozumiałej grec−
gijnych, monumentalnych in− treści za pomocą zwykłego
kiej inskrypcji z
skrypcji rytych w kamieniu. łączenia sylab, ale za po−
obrazów
dwoma pozostałymi,
Prawdziwy zanik umiejęt− średnictwem
przedmiotów,
które
zosta−
szybko uda się roz−
ności posługiwania się staro−
ły
odrysowane
wedle
natu−
szyfrować
zagadkę
żytnym egipskim pismem na−
ry,
i
przez
ich
symboliczne
hieroglifów.
Jak się
stąpił nieco później, na prze−
okazało, na sukces
łomie IV/V w. n.e., kiedy w znaczenie, które odciśnięte
przyszło czekać blis−
Egipcie rozprzestrzeniało się zostało w pamięci przez
ko dwadzieścia lat.
chrześcijaństwo a wraz z nim praktyki.
Nieco później, na prze−
Mimo budowy
pismo koptyjskie.
obronnych twierdz,
Z upływem czasu wokół łomie IV/V w. n.e. powsta−
Napoleon nie zdołał
dawnego pisma narastała at− ła Hieroglyphica, najlepiej
zachowany
do
naszych
cza−
odeprzeć ataku bry−
mosfera tajemniczości.
sów
traktat,
którego
autor
tyjskiej
floty.
W przedziwnych znakach
Kamień z Roset−
hieroglificznych dopatrywa− Harpollon tłumaczył ale−
ty, podobnie jak wie−
no się zaklętej magicznej wie− goryczne znaczenie staro−
żytnego pisma egipskiego.
le egipskich zabyt−
dzy.
Ta błędna interpretacja
ków zgromadzonych
Rodziło się błędne prze−
przez Francuzów, stał
konanie, jakoby poszczegól− zasad pisma hieroglificz−
się łupem wojennym.
ne obrazki oznaczały całe sło− nego narzucona jeszcze w
czasach
jego
funkcjono−
Po
wywiezieniu go
wa lub pojęcia.
Kamień z Rosetty. Tekst jednego dekretu zapisany w trzech rodzajach pisma:
wania
przez
autorów
grec−
do
Wielkiej
Brytanii
Taki pogląd głoszony był
hieroglifach − u góry, demotyce − pośrodku i alfabecie greckim − u dołu. 196
został
zdeponowany
już przez greckiego historio− kich, wpłynęła silnie na
rok p.n.e.
na okładce: Aneta Kulpa ze stano−
wiska trzeciego w trakcie pisania
hieroglifami tytułu "Gazeta Bis−
kupińska"
fot. Maciej Urbanowski
Gazeta Biskupińska
Biskupińska, W cieniu piramid. Wydawca: Wydawnictwo Dominika Księskiego "Wulkan", Pałuki, pismo lokalne, Żnin, pl.
Wolności 7. Naczelny redaktor: Dominik Księski; Zastępca redaktora naczelnego: Mirosława Roszak, Anioł stróż: Roksana Chowaniec;
Sekretarz redakcji: Jolanta Dobaczewska. Skład: Anna Rosińska, Łamanie: Maciej Urbanowski,
Reporterzy: Ilona Spurka, Joanna Kontowicz, Sara Matuszewska. Opracowanie graficzne: Leszek Malak.
Adres redakcji i biura ogłoszeń: Biskupin, budynek muzeum, tel. (0−52) 30−25−439. Naświetlanie: Magraf Bydgoszcz, Druk: Graf−Bog Żnin